FELSEFE GRUBU MANTIK. Ünite 1: Mantığa Giriş TEST. 1. Mantığı sistemli olarak kuran ilk filozof aşağıdakilerden

Transkript

1 FELSEFE GRUBU MANTIK Ünite 1: Mantığa Giriş 1. Mantığı sistemli olarak kuran ilk filozof aşağıdakilerden hangisidir? A) Aristoteles B) Kant C) Descartes D) Hegel E) Nietzsche 2. - Doğru veya yanlış bir yargı bildiren ifadelerdir. - Akıl yürütmede öncüllerden elde edilen önermedir. - Zihnin, birbiriyle ilişkili önermelerden yeni bir önerme çıkarması işlemidir. Bu ifadeler sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangilerini tanımlamaktadır? A) Önerme-geçerlilik- sonuç B) Akıl yürütme-önerme-öncül C) Önerme-sonuç-akıl yürütme D) Öncül-sonuç-tutarlılık E) Geçerlilik-tutarlılık-önerme 3. Bilgi doğrusu yargının gerçekliğe uygunluğuyken; mantık doğrusu kanıtlayan durumundaki önermelerin sonucu zorunlu kılması olarak tanımlanır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi hem bilgi doğrusuna hem de mantık doğrusuna örnek gösterilebilir? A) Bütün bitkiler fotosentez yapıyorsa dereotu da fotosentez yapar. B) Su, deniz seviyesinde 100 C derecede kaynar. C) Üçgen üç kenarı olan geometrik bir şekildir. D) Hiçbir kırmızı sarı değildir. E) Bütün masalar dört ayaklıdır. 4. Hiçbir kuş ağaç değildir. Çam bir kuştur. O halde çam ağaç değildir. TEST 1 Bu akıl yürütmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Geçerli olduğu B) Tutarlı olduğu C) Bilgi doğrusuna uygun olduğu D) Mantık doğrusuna uygun olduğu E) Tümdengelim yöntemi kullanıldığı 5. Aşağıdakilerden hangisi mantık biliminin özellikleri arasında yer almaz? A) Akıl yürütme ilkelerini inceler. B) Doğru düşünmenin biçimiyle ilgilenir. C) Yöntemiyle diğer bilimlere yol gösterir. D) Olgulardan hareket eden gözlemlere dayanır E) Evrensel nitelikte bilgiler ortaya koymaya çalışır Sokrates hem filozof hem de filozof olmayan olamaz. - Taş taştır. - Biber ya acıdır ya da acı değildir. Bu önermeler sırasıyla aşağıdaki akıl ilkelerinden hangilerini örneklendirmektedir? A) Özdeşlik-çelişmezlik-üçüncü halin imkansızlığı B) Çelişmezlik- özdeşlik-üçüncü halin imkansızlığı C) Üçüncü halin imkansızlığı-özdeşlik-çelişmezlik D) Çelişmezlik-üçüncü halin imkansızlığı-özdeşlik E) Üçüncü halin imkansızlığı-çelişmezlik-özdeşlik Î

2 TEST 1 Ünite 1: Mantığa Giriş 7. Aşağıdaki önermelerden hangisi yeter-sebep ilkesi ne örnek verilebilir? A) 2+4=10 B) Yağmur yağmurdur. C) X ya P dir ya da P değildir. D) Kelebek kelebek olmayan olamaz. E) Sağlık için düzenli beslenmek gerekir. 10. Bütün anneler iyidir. Bütün iyiler güzeldir. O halde bütün anneler güzeldir. Bu akıl yürütme aşağıdakilerden hangisine örnektir? A) Tümdengelim B) Eksik tümevarım C) Tam tümevarım D) Yeter-sebep ilkesi E) Analoji 8. - Genelden özele ya da genelden genele ulaşan - Özelden özele yapılan ve benzerlikten hareket eden - Özelden genele ya da tikelden tümele yapılan akıl yürütme biçimleri sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru adlandırılmıştır? A) Tümevarım-tümdengelim-analoji B) Analoji- tümevarım-tümdengelim C) Tümdengelim-tümevarım-analoji D) Tümdengelim-analoji-tümevarım E) Tümevarım-analoji-tümdengelim 9. Demir, bakır, alüminyum, krom ısıtılınca genleşiyor. O halde ısıtılan metaller genleşir. Bu akıl yürütme aşağıdakilerden hangisine örnektir? A) Analoji B) Tümdengelim C) Tam tümevarım D) Eksik tümevarım E) Yeter-sebep ilkesi 11. Platon ve Sokrates filozoftur. Platon şairdir. O halde. Yukarıda verilen analojik akıl yürütmenin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? A) Sokrates de şairdir. B) Sokrates şair değildir. C) Bütün filozoflar şairdir. D) Bazı filozoflar şair değildir. E) Platon Sokrates ten yeteneklidir. 12. Bütün atlar kanatlıdır. Akasya bir attır. O halde akasya da kanatlıdır. Bu akıl yürütmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Öncüllerin yanlış, akıl yürütmenin doğru olduğu B) Sonucun öncüllerden zorunlu olarak çıktığı C) Tümdengelim yöntemi kullanıldığı D) Öncüllerle sonucun tutarlı olduğu E) Mantık doğrusuna aykırı olduğu Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

3 FELSEFE GRUBU MANTIK Ünite 1: Mantığa Giriş 1. X=Y ve Y=Z ise X=Z dir. gibi doğruluğu açıkça belli olan önermelere ne ad verilir? A) Tanım B) Teorem C) Teori D) Aksiyom E) Yasa TEST 2 4. İnci matematiği ve voleybolu seviyor. Çağrı da matematiği seviyor. Demek ki Çağrı da voleybolu seviyor. Bu akıl yürütmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Akıl ilkelerine uygun olduğu B) İki öncül ve bir sonuçtan oluştuğu C) Özelden hareket edip genele ulaştığı D) Sonuç önermesinin olasılıklı bir değere sahip olduğu E) Benzerlikten hareket ettiği için analojik bir yapıda olduğu 2. Bir olay ya da düşüncenin doğru olup olmadığını anlamak için yapılan sistemli düşünmeye eleştirel düşünme denir. Aşağıdakilerden hangisi eleştirel düşünmenin özellikleri arasında yer almaz? A) Duygulara ve ön yargılara yer verilmez. B) Akıl ilkelerine ve bilimsel yöntemlere dayanır. C) Kişiler arasında tartışma şeklinde de ortaya çıkabilir. D) Yeterince kanıtlanmamış bir iddiayı doğru kabul etmez. E) Amacı kendi düşüncelerini karşısındakine kabul ettirmektir. 3. Aşağıdakilerden hangisi genelden özele ya da bütünden parçaya yapılmış bir akıl yürütmedir? 5. Aşağıdakilerden hangisi akıl ilkelerinden herhangi birine örnek olamaz? A) A, A dır. B) A, bazı durumlarda B olabilir. C) X ya P dir ya da P olmayandır. D) X aynı anda hem P hem de P olmayan olamaz. E) Q nun olabilmesi P ve R nin gerçekleşmesine bağlıdır. 6. Aşağıdakilerden hangisi mantık ve matematiğin ortak özelliklerinden biri değildir? A) Arı beslenen bir canlıdır; çünkü tüm canlılar beslenir. B) Bilge ile Zeynep kardeş olduklarından sütü severler. C) Her çocuk özeldir. O yüzden her çocuk güzeldir. D) Akdeniz bölgesi yazları çok sıcaktır. Mersin de yaşadığım için biliyorum. E) Bahar gelince çiçekler açar. Fakat bizimkiler bu bahar açmadılar. A) Tümdengelim yöntemini kullanırlar. B) İlgilendikleri objeler düşünseldir. C) Formel (biçimsel) disiplinlerdir. D) Doğal gerçekliği konu alırlar. E) Kanıtlamaya dayanırlar. Î

4 TEST 2 Ünite 1: Mantığa Giriş 7. Büyük yazarlar ölümsüzdür. Kafka büyük bir yazardır. O halde Kafka ölümsüzdür. Bu akıl yürütmede ölümsüz terimi ilk öncülde hangi anlamda kullanılmışsa sonuçta da aynı anlamda kullanılmıştır. Bu durum mantığın aşağıdaki kavramlarından hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Tümdengelim B) Özdeşlik C) Çelişmezlik D) Analoji E) Eşitlik 10. Bütün atlar sinektir. Atsineği de attır. O halde atsineği de sinektir. Şeklindeki bir akıl yürütme bilgi doğrusuna uygun olmadığı halde mantık doğrusuna uygundur. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedeni olamaz? A) Mantığın formel bir disiplin olması B) Mantığın deney ve gözleme dayanmıyor olması C) Mantığın düşüncenin ilke ve kurallarıyla ilgilenmesi D) Mantıkta önemli olanın yargılar arasında tutarlılığın olması E) Mantığın gerçeklikle hiçbir koşulda örtüşmeyen bir disiplin olması 8. Zencefil bitkidir. ve Zencefil bitki değildir. önermeleri aynı anda doğru olamaz. Bu iddianın dayanağı aşağıdakilerden hangisidir? A) Çelişmezlik ilkesi B) Yeter sebep ilkesi C) Analoji yöntemi D) Özdeşlik ilkesi E) Üçüncü halin imkansızlığı ilkesi 9. Mantık doğru düşünmenin kurallarını inceleyen bir disiplindir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mantık terimi bu anlamıyla kullanılmıştır? A) Söylediklerin mantıklı gelmiyor. B) Bu yaptıklarını mantığım almıyor. C) Bugün mantık yazılısının sonuçları açıklanmış. D) Başına gelen her olayda bir mantık arıyorsun. E) Bazen mantıkla değil duyguyla hareket etmeli insan İki ayrı şeydeki tüm özelliklerin ortak olması - İki ayrı şeyin birçok ortak özelliğe sahip olması - Bir şeyin yalnızca kendi olması Sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangileriyle adlandırılır? A) Özdeşlik-benzerlik-eşitlik B) Eşitlik-özdeşlik-benzerlik C) Özdeşlik-eşitlik-benzerlik D) Benzerlik-eşitlik-özdeşlik E) Eşitlik-benzerlik-özdeşlik 12. Mantık, tüm bilgi disiplinlerini içten aydınlatan, ve kalıplayan, onlara var olma imkanı sağlayan bir ışıldak, bir bilgi şablonudur. Doğan ÖZLEM. Bu cümlede mantıkla ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Tüm bilimlerin temelinde yer aldığı B) Bilimler tarafından desteklendiği C) Varlığı açıklamaya çalıştığı D) Bağımsız bir bilgi alanına sahip olduğu E) Ulaştığı sonuçların evrensel bir nitelik taşıdığı Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

5 FELSEFE GRUBU MANTIK Ünite 2: Klasik Mantık 1. Bir nesnenin zihindeki tasarımına ----; dil içinde tek başına anlamı olan en küçük birime ---- denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) İmge kavram B) Cins tür C) Kavram terim D) Kavram nelik E) Terim gerçeklik TEST 3 4. Aşağıdakilerden hangisi sırasıyla tikel, tekil ve tümel kavrama örnektir? A) Bazı öğrenciler-şu masa-her gezegen B) Bütün çocuklar-ayşe-kimi çiçekler C) Kimi hayvanlar-her kedi-dünya D) Bu ders-mantık-soruların tümü E) Her ağaç-çoğu aslan-birkaç kitap 2. Bazı insanlar hem üniversitede okuyup hem çalışırlar ama onların hiç yorulmadığını söylemek doğru değildir. cümlesinde kaç tane terim bulunmaktadır? A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) Bir kavram bireyler grubunu ifade edip grupta gerçekleşiyorsa kolektif, bireyler grubunu ifade edip bireyde gerçekleşiyorsa distribütif kavram adını alır. Buna göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Kolektif Distribütif A) Meşe Orman B) Ordu Asker C) Okul Öğrenci D) Sendika İşçi E) Sürü Koyun 3. Aşağıdakilerden hangisi Porphyrios Ağacı nda yer alan beş tümelden biri değildir? A) Özgülük B) Tür C) İlinti D) Cins E) Kimlik 6. Aşağıdaki kavramlardan hangisinin neliği olmasına rağmen gerçekliği yoktur? A) Tenis masası B) Kaf Dağı C) Van kedisi D) Güneş gözlüğü E) Acem şalı Î

6 TEST 3 Ünite 2: Klasik Mantık 7. Karadeniz yaylalarını gördükten sonra yeşilin kimi tonlarını yeni yeni keşfettiğimi fark ettim. İnsan kendini adeta bir peri masalının içinde hissediyor. Sanki dumanlı dağların görünmeyen doruğunda başka dünyalara açılan bir kapı varmış gibi. Her insan mutlaka görmeli buraları. Bu paragraftaki altı çizili sözcükler arasında aşağıdaki kavram türlerinden hangisine bir örnek yoktur? 10. Aşağıdakilerin hangisinde olumlu ve olumsuz kavramlar bir arada verilmiştir? A) Kitap-kitaplık B) Çalışkan-tembel C) Kara-karalık D) Gezegen-dünya E) Çirkin-çirkin olmayan A) Tekil B) Tümel C) Tikel D) Olumsuz E) Kolektif 8. Aşağıdaki önermelerin hangisinde öznenin hem özgülüğüne hem ilintiliğine yer verilmiştir? A) Köpek dört ayaklıdır. B) Tavşan beyaz bir hayvandır. C) Martı kanatlı ve etçildir. D) İnsan kültürlenen bir canlıdır. E) Arı beslenen bir varlıktır. 11. Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır. cümlesinde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) İlintilik B) Ayrım C) Cins D) Tür E) Nelik 9. Aşağıdakilerin hangisinde cins-tür eşleşmesi yanlış verilmiştir? Cins Tür A) Meyve Elma B) Araba Yarış arabası C) Canlı Duygulu D) Kartal Yırtıcı kuş E) Tahıl Buğday 12. Aşağıdakilerden hangisi genel kavram değildir? A) Gezegen B) Çiçek C) İnsan D) Dünya E) Göl Adı :... Soyadı : Sınıf :... NO :... Puan :...

7 FELSEFE GRUBU MANTIK Ünite 2: Klasik Mantık 1. Aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisinde içlemkaplam ilişkisi söz konusu olamaz? 5. TEST 4 A) At-at arabası B) İnsan-duygulu C) Ördek-yaban ördeği D) Köy-yerleşim birimi E) İğne yapraklı bitki-çam A C B 2. Aşağıdaki terimlerden kaplamı en az olan hangisidir? Yukarıdaki venn şemasından hareketle aşağıda verilen önermelerden hangisi yanlıştır? A) Çalgı B) Yaylı çalgı C) Keman D) Müzik aleti E) Alet 3. Hamsi-Balık-Deniz canlısı-canlı-varlık şeklinde özelden genele doğru sıralanmış olan kavramlar içlem-kaplam ilişkisi bakımından değerlendirildiğinde aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? 4. A) İçlemi en çok olan kavram Varlık tır. B) Kaplamı en az olan kavram Hamsi dir. C) Varlık kavramı Hamsi kavramının içleminde yer alır. D) Balık kavramı Canlı kavramının içleminde yer almaz. E) Deniz canlısı kavramının kaplamı Balık kavramının kaplamından çoktur. A) Bazı C ler A dır. B) Her A, C değildir. C) Hiçbir A, B değildir. D) Bazı C ler hem A hem B dir. E) Bazı B ler ne C ne de A dır. 6. Aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisinde eşitlik ilişkisi vardır? A) Ağlayan-gülen B) Konuşan-yürüyen C) Uçan-et yiyen D) Beslenen-çiçek açan E) Yüzen-bal yapan 7. Aşağıdakilerden hangisi tanımın koşulları arasında yer almaz? çilek muz Yukarıdaki diyagramda gösterilen kavramlar arasında ne tür bir ilişki vardır? A) Bir şey kendisinden açık olmayan başka bir şeyle tanımlanmamalıdır. B) Tanımı yapılan bütün bireyler tanımın içine girmelidir. C) Tanımda kısır döngü olmamalıdır. D) Tanım, gerektiği ölçüde uzun olmalıdır. E) Tanım olabildiğince ayrıntı içermelidir. A) Eşitlik B) Tam girişimlik C) Ayrıklık D) Eksik girişimlik E) Benzerlik Î

8 TEST 4 Ünite 2: Klasik Mantık 8. Her filozof düşünürdür fakat her düşünürün filozof olduğu doğru değildir. önermesi aşağıdaki diyagramların hangisinde doğru gösterilmiştir? Filozof: F Düşünür:D A) 9. Ad tanımı, neliği olan ama gerçekliği olmayan düşünsel varlıklar için yapılan tanımken, nesne tanımı hem neliği hem gerçekliği olan varlıkları konu alır. Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisi ad tanımının konusu olabilir? A) Su B) Üçgen C) Taş D) Elma E) Hidrojen F D 10. Duyguların, duyumların ve üstün cinslerin tanımı yapılamamaktadır. B) D F Aşağıdaki kavramlardan hangisi bu duruma örnek oluşturmaz? C) D F D) D F E) F D A) Sevgi B) Varlık C) Aşk D) Zaman E) Hava 11. Özle ilgili tanım, tanımlanan kavramı açıkça belirtip onu diğerlerinden ayıran tanımdır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi özle ilgili tanıma örnek gösterilebilir? A) Kuş hayvandır. B) Arı bal yapandır. C) İnsan beslenendir. D) Dünya gezegendir. E) Çam canlıdır. 12. İlintiyle ilgili tanım, tanımlananın diğer türlerle ortak olan niteliklerini bildirir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi ilintiyle ilgili bir tanım değildir? A) Top yuvarlaktır. B) Kamyon taşıttır. C) Kar beyazdır. D) Köpek havlayandır. E) Aslan yırtıcıdır. Adı : Soyadı :... Sınıf :... NO :... Puan :...

9 FELSEFE GRUBU MANTIK Ünite 1: Klasik Mantık -Önerme ve Yapısı 1. Bir cümlenin önerme olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gerekli bir koşul değildir? TEST 5 5. Aşağıdaki önermelerden hangisi yargı sayısı bakımından bileşik bir önermedir? A) En az iki teriminin olması B) Kesin bir yargı bildirmesi C) Doğruluk değerine sahip olması D) Olumlu nitelikte olması E) Özne ve yükleminin bir bağla bağlanması A) Üretim artarsa ekonomi büyür. B) Dünya Güneş in uydusudur. C) Bütün bitkiler fotosentez yapar. D) Öğretmen toplumun rehberidir. E) Hiçbir yarasa martı değildir. 2. Aşağıdakilerden hangisi bir önerme cümlesidir? 6. A) Sakın çaydanlığa dokunma. B) Eyvah, yangın çıktı! C) Haberler saat kaçta başlıyor? D) Keşke ablamlar da gelmiş olsaydı. E) Yağmur yağarsa yerler ıslanır. 3. Bütün tavuklar iki kanatlıdır. Yukarıdaki önermenin karşıtı aşağıdakilerden hangisidir? A) Bazı tavuklar iki kanatlıdır. B) Hiçbir tavuk iki kanatlı değildir. C) İki kanatlı olanlar tavuktur. D) Bazı tavuklar iki kanatlı değildir. E) Bazı kanatlılar tavuktur Bütün sporcular düzenli beslenir. - Bazı ağaçlar iğne yapraklıdır. - Soma, Aydın ın ilçesi değildir. - Hiçbir baykuş kedi değildir. Yukarıda verilen önermeler arasında aşağıdakilerden hangisine örnek verilmemiştir? A) Tikel olumlu B) Tekil olumsuz C) Tikel olumsuz D) Tümel olumlu E) Tümel olumsuz Yukarıdaki karşı olum karesine dayanarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) A ile E üst karşıttır. B) I ile E altıktır. C) I ile O alt karşıttır. D) O ile E altıktır. E) A ile O çelişiktir. 7. Aşağıda verilen önerme çiftlerinden hangisinde altıklık ilişkisi vardır? A) Bazı marangozlar ünlüdür. Hiçbir marangoz ünlü değildir. B) Bütün çiçekler kokuludur. Hiçbir çiçek kokulu değildir. C) Bazı yılanlar zehirli değildir. Hiçbir yılan zehirli değildir. D) Bazı mevsimler yağmurludur. Bazı mevsimler yağmurlu değildir. E) Bütün gezegenler uzaydadır. Bazı gezegenler uzayda değildir. Î

10 TEST 5 Ünite 1: Klasik Mantık -Önerme ve Yapısı 8. Birbiriyle karşı olum ilişkisi içerisinde olan önermelerle ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) Tikel olumlu doğru ise karşıtı doğru veya yanlış olabilir. B) Tikel önermeler yanlış ise altıkları da yanlıştır. C) Tümel olumsuz yanlış ise karşıtı doğru ya da yanlış olabilir. D) Çelişik önermelerden biri doğruysa diğeri zorunlu olarak doğrudur. E) Tümel olumlu doğru ise altığı da doğrudur. 11. Bazı insanlar uyanık değildir. önermesinin altığının karşıtı aşağıdaki önermelerden hangisiyle çelişiktir? A) Bazı insanlar uyanıktır. B) Bazı insanlar uyanık değildir. C) Bütün insanlar uyanıktır. D) Hiçbir insan uyanık değildir. E) Bazı uyanıklar insan değildir. 9. Bazı kelebekler beyazdır. Hiçbir kelebek beyaz değildir. Bu iki önermeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Niceliklerinin farklı olduğu B) Niteliklerinin farklı olduğu C) Alt karşıt oldukları D) Çelişik oldukları E) Doğruluk değerlerinin aynı olmadığı 10. İki önerme arasında karşı olum ilişkisinin olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi zorunludur? A) Özne ve yüklemlerinin aynı olması B) Niceliklerinin farklı olması C) Niteliklerinin aynı olması D) Doğruluk değerlerinin farklı olması E) Hem nicelik hem de niteliklerinin aynı olması 12. Hiçbir gitar keman değildir. Bazı gitarlar kemandır. Bu önermeler karşı olum ilişkisi bağlamında değerlendirildiğinde aşağıdaki ilkelerden hangisine bir örnek oluşturur? A) Çelişiklik B) Altıklık C) Karşıtlık D) Üst karşıtlık E) Alt karşıtlık Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

11 FELSEFE GRUBU MANTIK TEST 6 Ünite 2: Klasik Mantık -Kıyas 1. En az iki öncülden ve bir sonuçtan oluşan tümdengelimsel çıkarıma ne ad verilir? A) Karşı olum B) Kıyas C) Analoji D) Döndürme E) Genelleme 5. Bazı dostlar fedakârdır. Sokrates bir dosttur. O halde Sokrates fedakârdır. Bu geçersiz kıyasta aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıldığında geçerli bir kıyas elde edilmiş olur? 2. Bir çıkarımda; I. Sonuca dayanak olan önermeler II.Her iki öncülde tekrar eden terim III.Sonucun öznesidir IV.Sonucun yüklemidir A) 1. öncülde Bazı yerine Bütün getirilerek. B) 2. öncül olumsuz yapılarak. C) 2. öncülde Sokrates yerine Bazı insanlar getirilerek. D) Sonuç önermesinde fedakârdır teriminin yerine filozoftur terimi getirilerek. E) Sonuç önermesine dosttur terimi eklenerek. Numaralandırılmış ifadelerde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) Büyük terim B) Küçük terim C) Orta terim D) Küçük önerme E) Öncül Öncül: Bütün mevsimler güzeldir. 2.Öncül: Sonbahar bir mevsimdir. Sonuç: O halde sonbahar da güzeldir. Yukarıda verilen kıyasın yapısıyla ilgili aşağıdaki belirlemelerden hangisi yanlıştır? A) Büyük önerme 1. öncüldür. B) Küçük önerme 2. öncüldür. C) Mevsimler orta terimdir. D) Sonbahar küçük terimdir. E) Bir büyük terimdir. 6. Hiçbir mühendis mimar değildir. Bazı matematikçiler mühendistir. O halde hiçbir matematikçi mimar değildir. Bu akıl yürütmede aşağıdaki kıyas kurallarından hangisine uyulmamıştır? A) Orta terim sonuç önermesinde yer almaz. B) Öncüllerden biri tikel ise sonuç tikel olur. C) Orta terim her iki öncülde de tikel olarak alınmaz. D) Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç olumsuz olur. E) Öncüller olumluysa sonuç olumsuz olmaz. 7. Bütün yargıçlar adildir.(öncül) Bazı insanlar adil değildir.(öncül) Sonuç) Yukarıda verilen öncüllerden çıkan zorunlu sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Bütün insanlar adildir. B) Bazı yargıçlar adil değildir. C) Bazı insanlar adildir. D) Hiçbir insan adil değildir. E) Bazı insanlar yargıç değildir. 4. Aşağıdakilerden hangisi bir kıyasın geçerli olabilmesi için uyulması gerekli kurallardan biri değildir? A) İki olumlu önermeden olumsuz sonuç çıkmaz. B) İki olumsuz önermeden sonuç çıkmaz. C) İki tikel önermeden sonuç çıkmaz. D) Sonuç önermesi öncüllerden zayıf olanına bağlıdır. E) Orta terim sonuç önermesinde yer alır. Î

12 TEST 6 Ünite 2: Klasik Mantık -Kıyas 8. Hiçbir gaz katı değildir. Hidrojen gazdır. O halde hidrojen gaz ve katı değildir. Bu kıyas aşağıdaki kurallardan hangisine uyulmadığı için geçersizdir? A) Orta terim en az bir öncülde bütün kaplamıyla alınmalıdır. B) Sonuçtaki terimlerin kaplamı öncüllerdekinden çok olmamalıdır. C) Öncüllerden en az biri olumlu olmalıdır. D) Orta terime sonuç önermesinde yer verilmemelidir. E) Öncüllerden biri tikelse sonuç tikel; biri olumsuzsa sonuç olumsuz olmalıdır. 11. Bütün terimler anlamlıdır. Ağaç bir terimdir. O halde ağaç anlamlıdır. Bu kıyasla ilgili olarak aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? A) Büyük önermenin tikel olumlu olduğu B) Orta teriminin terim olduğu C) Küçük teriminin ağaç olduğu D) Tümdengelimsel bir akıl yürütme olduğu E) Sonucun öncüllerden zorunlu olarak çıktığı 9...(Öncül) Bazı insanlar dürüsttür.(öncül) O halde bazı insanlar yalan söylemez.(sonuç) Kıyas kuralları esas alındığında yukarıdaki akıl yürütmenin geçerli olması için boş bırakılan yere hangi önerme getirilmelidir? A) Hiçbir dürüst yalan söylemez. B) Bazı dürüstler yalan söyler. C) Bütün insanlar yalan söyler. D) Bazı insanlar dürüst değildir. E) Hiçbir insan dürüst değildir. 10. Hiçbir papağan kanarya değildir. Bazı kuşlar papağan değildir. O halde bazı kuşlar kanarya değildir. Bu geçersiz akıl yürütmede aşağıdaki kıyas kurallarından hangisine uyulmamıştır? 12. Her koyun sevimlidir. Teke bir koyundur. O halde Teke de sevimlidir. Bu kıyasta büyük, orta ve küçük terim sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Koyun-sevimlidir-teke B) Sevimlidir-koyun-teke C) Teke-sevimlidir-koyun D) Koyun-teke-sevimlidir E) Sevimlidir-teke-koyun A) İki tikelden sonuç çıkmaz. B) Sonuç öncüllerden zayıf olanına bağlıdır. C) İki olumsuz öncülden sonuç çıkmaz. D) Öncüllerden en az biri tümel olmalıdır. E) Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunmalıdır. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...