İFLAS EDEN DEVLER. 1. Lehman Brothers (Finansal Kurum):

Transkript

1 $1.9 milyar

2 İFLAS EDEN DEVLER 1. Lehman Brothers (Finansal Kurum): Varlıkları: 691 milyar USD İflas Tarihi: 15 Eylül 2008 Neden İflas Etti? Yetersiz sermaye, yüksek kaldıraç ve bol riskli yatırımlar, manipülasyon, suistimal, düzenleme eksikliği İngiliz bankası Barclays a satıldı..

3 İFLAS EDEN DEVLER 1. Washington Mutual (Banka): Varlıkları: milyar USD İflas Tarihi: 26 Eylül 2008 Neden İflas Etti? Batık korkusu yaşayan müşterilerin 10 ay içerisinde bankadan tam 16 milyar USD çekmesiyle yaşanan çöküş. 1.9 milyar USD na JPMorgan a satıldı.

4 İFLAS EDEN DEVLER 1. WorldCom (Telekomünikasyon): Varlıkları: milyar USD İflas Tarihi: 21 Temmuz 2002 Neden İflas Etti? 11 milyar USD hesap skandalı. Arzu edilen finansal sonuçlara ulaşmak için herhangi bir belgeye dayandırılmayan muhasebe kayıtları. Tasarım üst yönetim, uygulama finans çalışanları, yetersiz denetim Arthur Andersen 7.6 milyar USD na Verizon İletişim e satıldı.

5 İFLAS EDEN DEVLER 1. General Motors (Otomotiv): Varlıkları: 91 milyar USD İflas Tarihi: 1 Haziran 2009 Neden İflas Etti? Yüksek üretim maliyeti, kredi piyasaları ve tüketici harcamalarındaki çöküş, tüketici tercihlerine (yakıt tasarruflu araçlar) cevap vermede yavaşlık.

6 İFLAS EDEN DEVLER 1. Enron (Enerji): Varlıkları: 65.5 milyar USD İflas Tarihi: 12 Aralık 2001 Neden İflas Etti? Yasal ve/veya yasadışı olarak uygulanan muhasebe kuralları ve Enron dışında kurulmuş birçok Special Purpose Entity kanalıyla risklerin ve zararların bilanço dışına çıkarılarak gizlenmesi. Geçmişe yönelik düzeltmeler sonrasında şirket 1 milyar USD zarar açıkladı. Bankalar (teminatsız verilen krediler), bağımsız denetim firması, şirket üst yönetimi

7 İFLAS EDEN DEVLER 1. Global Crossing Limited (Telekomünikasyon): Varlıkları: 30.1 milyar USD İflas Tarihi: 28 Ocak 2002 Neden İflas Etti? Talebin çok fazla olacağını düşünerek fiber optik kabloların dünyanın her tarafına ulaştırılması için yüksek miktarda yatırım yapılması ve zaman içerisinde yaratılan bant genişliğinin çok az bir kısmının kullanılması. Şirket 12.4 milyar USD ile iflas etti.

8 Sizi yere yıkan yumruk, sert olandan ziyade, geldiğini görmediğiniz yumruktur. İÇ DENETİM NEDİR?

9 İÇ DENETİMİN TANIMI (Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü) İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini gerçekleştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve kurumsal yönetim (yönetişim) süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.

10 İÇ DENETİMİN TANIMI (5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 5. Kısım / Madde 63) İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız ve nesnel güvence sağlayan danışmanlık faaliyetidir.

11 İÇ DENETİMİN KAPSAMI Finansal Denetim Faaliyet Denetim i İç Denetim Endüstri Devrimi İşletme faaliyetlerinde meydana gelen suistimaller ABD ve AB ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz Pay ve menfaat sahiplerinin beklentileri (yatırımcılar, kredi kuruluşları vs ) Yasal Düzenlemeler

12 İÇ DENETİMİN ÖNEMİNİN ARTMASINA YARDIMCI OLAN BAŞLICA DÜZENLEYİCİ KURUMLAR Securities and Exchange Commission (SEC) Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB) Newyork Stock Exchange (NYSE) Financial Services Agency (FSA) (Japonya) Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)

13 INSTITUTE of INTERNAL AUDITORS (IIA) Uluslar arası iç denetim standartları IIA tarafından belirlenerek yayınlanmaktadır yılında kurulmuştur. 24 üye ile başlamış ve bugün dünya çapında den fazla üyesi bulunmaktadır.

14 TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ (TİDE) 1995 yılında dernek statüsünde kurulmuştur. Bugün 750 nin üzerinde üyesi bulunmaktadır IIA üyesidir CIA (Certified Internal Auditor), CCSA (Certified in Control Self-Assessment, CFSA (Certified Financial Services Auditor, CGAP (Certified Government Auditing Professional) sınav organizasyonlarını sağlar

15 TÜRKİYE İÇ DENETİMİN GELİŞİMİ Temmuz 2000 tarihinde Bankacılık Gözetimine ilişkin Bankalarda İç Denetim ve Bankacılık Gözetim Otoritesinin İç ve Dış Denetçiler ile ilişkisi => danışma belgesi Ocak 2006 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5018 Sayılı Kanunun 63. maddesi (iç denetimin uluslar arası kabul görmüş standartlara uygun olarak iç denetçiler tarafından yapılacağı, kamu idaresinde doğrudan üst yöneticiye bağlı İç Denetim Birimi Başkanlıklarının faaliyete geçirileceği belirtilmiştir)

16 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU Madde 366 (2. Fıkra): Yönetim kurulu, işlerin gidişini izlemek, kendisine sunulacak konularda rapor hazırlamak, kararlarını uygulatmak veya iç denetim amacıyla içlerinde yönetim kurulu üyelerinin de bulunabileceği komiteler ve komisyonlar kurabilir. Madde 375 (1/c Fıkra): Yönetim Kurulu nun devredilemez yetkileri arasında Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması

17 Sizi yere yıkan yumruk, sert olandan ziyade, geldiğini görmediğiniz yumruktur. İÇ KONTROL ve İÇ DENETİM SİSTEMLERİ, TANIMLARI, UYGULAMALARI VE FARKLARI

18 İÇ KONTROL Kurum ve organizasyonlarda; Yönetim Kurulu, yöneticiler ve çalışanlar tarafından yönlendirilen, Operasyonların etkinliği ve verimliliği, Mali raporlama sisteminin güvenilirliği, Yasal düzenlemelere uygunluk sağlamayı amaçlayan ve bu konuda makul güvence sağlamak için tasarlanmış, İş süreçleri içinde yer alan bir kavramdır.

19 İÇ DENETİM İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini gerçekleştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve kurumsal yönetim (yönetişim) süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.

20 İÇ KONTROL İÇ KONTROL ve İÇ DENETİM Süreç ve iş akışları içinde yer alır Kişilerden etkilenir İşletme yönetiminin sorumluluğundadır İÇ DENETİM İç kontrolün etkinliğini ve yerindeliğini denetler Süreç odaklı, işin doğru yapılmasıyla birlikte doğru işin yapılmasını öneren bir yaklaşım sergileyerek organizasyon içinde stratejik akıl ortağı olur.

21 Sizi yere yıkan yumruk, sert olandan ziyade, geldiğini görmediğiniz yumruktur. ULUSLAR ARASI İÇ DENETİM STANDARTLARI ve MESLEKİ UYGULAMA ÇERÇEVESİ

22 ULUSLARARASI MESLEKİ UYGULAMA ÇERÇEVESİ Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi (UMUÇ), iç denetim mesleğinin resmi rehberi olma özelliğine sahiptir. UMUÇ, iç denetçilere küresel anlamda zorunlu ve kuvvetle tavsiye edilen bir rehberlik sunmakta ve dünya standartlarında bir denetim anlayışının oluşmasına hizmet etmektedir. Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi nin (UMUÇ) amacı, Uluslar arası İç Denetçiler Enstitüsü nün (IIA), küresel anlamda iç denetim mesleğinde standart belirleyici pozisyonunu güçlendirirken, resmi rehberini de düzenlemektir.

23 ULUSLARARASI MESLEKİ UYGULAMA ÇERÇEVESİ UNSURLARI Tanım (Zorunlu Rehber) Uluslar arası Standartl ar ZORUNLU REHBER Etik Kuralları

24 ULUSLARARASI MESLEKİ UYGULAMA ÇERÇEVESİ UNSURLARI (Kuvvetle Tavsiye Edilen Rehber) Pozisyon Raporları Uygulama Önerileri KUVVETLE TAVSİYE EDİLEN REHBER Uygulama Rehberleri

25 ETİK KURALLARI Güveni esas alan iç denetim mesleği için etik kuralları manzumesi geliştirilmesi gerekli ve uygundur. İç denetim mesleği ve uygulaması ile ilgili İLKELER İç denetçilerde n beklenen DAVRANIŞ KURALLARI ETİK KURALLARI (*Dürüstlük, *Objektiflik, *Gizlilik ve *Yetkinlik (Ehil Olma)

26 ULUSLAR ARASI İÇ DENETİM MESLEKİ UYGULAMA STANDARTLARI Nitelik Standartları Performans Standartları Uluslar arası İç Denetim Standartları

27 NİTELİK STANDARTLARI 1000 Amaç, Yetki ve Sorumluluklar 1010-İç Denetim Tanımının, Etik Kurallarının ve Standartların İç Denetim Yönetmeliğinde Tanınması

28 NİTELİK STANDARTLARI 1100 Bağımsızlık ve Objektiflik Kurum İçi Bağımsızlık Yönetim Kurulu ile Doğrudan Etkileşim Bireysel Objektiflik Bağımsızlık ve Objektifliğin Bozulması

29 NİTELİK STANDARTLARI 1200 Yeterlilik ve Azami Mesleki Özen ve Dikkat Yeterlilik Azami Mesleki Özen ve Dikkat Sürekli Mesleki Gelişim

30 NİTELİK STANDARTLARI 1300 Kalite Güvence ve Geliştirme Programı Kalite Güvence ve Geliştirme Programının Gereklilikleri İç Değerlendirmeler Dış Değerlendirmeler Kalite Güvence ve Geliştirme Programı Hakkında Raporlama Uluslararası İç Denetim Mesleki Uygulama Standartlarına Uygundur İbaresinin Kullanılması Aykırılıkların Açıklanması

31 PERFORMANS STANDARTLARI 2000 İç Denetim Faaliyetinin Yönetimi 2010-Planlama Bildirim ve Onay Kaynak Yönetimi Politika ve Prosedürler Eşgüdüm (Koordinasyon) Üst Yönetim ve Yönetim Kuruluna Raporlamalar

32 PERFORMANS STANDARTLARI İşin Niteliği Yönetişim / Kurumsal Yönetim Risk Yönetimi Kontrol

33 PERFORMANS STANDARTLARI Görev Planlaması Planlamada Dikkate Alınması Gerekenler Görevin Amaçları Görev Kapsamı Görev Kaynaklarının Tahsisi Görev İş Programı

34 PERFORMANS STANDARTLARI Görevin Yapılması Bilgilerin Tespiti ve Tanımlanması Analiz ve Değerlendirme Bilgilerin Kayıtlı Hale Getirilmesi Görevin Gözetimi ve Kontrolü

35 PERFORMANS STANDARTLARI Sonuçların Raporlanması Raporlama Kıstasları Raporlamaların Kalitesi Hata ve Eksiklikler Uluslararası İç Denetim Mesleki Uygulama Standartları na Uygun Olarak Yapılmıştır İbaresinin Kullanılması Görevlendirmelerde Aykırılıkların Açıklanması Sonuçların Dağıtımı

36 PERFORMANS STANDARTLARI İlerlemenin Gözlenmesi

37 PERFORMANS STANDARTLARI Yönetimin Artık (Bakiye) Riskleri Üstlenme Kararı

38 ÖZETLE KPMG tarafından 69 ülkede 348 suistimal vakası incelenerek yapılan çalışma sonucuna göre suistimallerin; %53 ü üst düzey yönetici ve YK üyeleri tarafından yapılmaktadır (kendilerini kontrollerden uzak tutabilen kişiler) %61 i müşterek (tedarikçilerle, müşterilerle anlaşarak) gerçekleştirilmektedir %74 ü iç kontrol yetersizliklerinden yararlanarak (%49 dan) yapılmaktadır Suistimalcilerin %96 sı sürekli olarak suç işlemeyi sürdürmektedir.

39 ÖZETLE Sürdürülebilir başarı için etkin bir iç kontrol ve iç denetim mekanizmalarının şirket bünyelerinde oluşturulması kaçınılmazdır. Yaptıkları işin doğruluğuna inanan insanlar, çalışmalarının denetlenmesinden, karşı fikirler ortaya atılmasından ve tercihleri üzerinde münakaşa yapılmaktan zevk alırlar (Mustafa Kemal Atatürk)