ISTANBUL TİCARET ODASI TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE YABANCILAŞMA: RİSK Mİ FIRSAT MI? HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Tekin Akgeyik Doç. Dr.
|
|
- Onur Özek
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2 ISTANBUL TİCARET ODASI TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE YABANCILAŞMA: RİSK Mİ FIRSAT MI? HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Tekin Akgeyik Doç. Dr. Arif Yavuz YAYIN NO: İstanbul, 2008
3 Copyright İTO Tüm haklar saklıdır. Bu yayının hiç bir bölümü, yazarın ve İTO'nun önceden yazılı izni olmaksızın mekanik olarak, fotokopi yoluyla veya başka herhangi bir şekilde çoğaltılamaz. Eserin bazı bölümleri veya paragrafları, sadece araştırma veya özel çalışmalar amacıyla, yazarın adı ve İTO belirtilmek suretiyle kullanılabilir. ISBN (Basılı) ISBN (Elektronik) İTO ÇAĞRI MERKEZİ Tel: (212) İTO yayınları için ayrıntılı bilgi Bilgi ve Doküman Yönetimi Şubesi Dokümantasyon Servisi'nden alınabilir. Tel : (212) Faks : (212) E-posta : ito.yayin@ito.org.tr İnternet : Odamız yayınlarına tam metin ve ücretsiz olarak internetten ulaşabilirsiniz. YAYINA HAZIRLIK, BASKI, CİLT Artus Basım Huzur Mah. İmam Çeşme Cad. No: 14/1 Seyrantepe/İstanbul Tel: (212) Faks: (212)
4 ÖNSÖZ Küreselleşmeyle birlikte ortaya çıkan liberalizasyon politikaları, sermaye hareketlerine ilişkin sınırlamaların kaldırılmasına zemin hazırlamıştır. Bu yönde gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere yabancı sermaye yatırımlarının eskiye oranla daha fazla miktarlarda yapıldığı görülmektedir. Geleneksel olarak ve kapsamlı bir şekilde düzenlenmiş, rekabete karşı korunmuş olan bankacılık alanının liberalize edilmesi sonucunda ortaya çıkan konsolidasyon, entegrasyon, özelleştirme ve liberalizasyona ilişkin piyasa trendlerindeki değişim yabancı banka girişlerinde artışa neden olmuştur. Tüm Dünya'da geçerli olan yabancılaşma olgusunun gelişmekte olan ülkelerin kriz sonrası dönemlerinde ya da özelleştirme sürecinde daha yoğun bir şekilde yaşandığı görülmektedir. Örneğin Doğu Avrupa'da 1995 yılında % 11 olan düzeyinde olan yabancı bankaların piyasa payı günümüzde %65'e ulaşarak 1995 senesinin altı katı seviyesine ulaşmıştır. Yabancı bankaların bu dönemde Latin Amerika, Merkezi ve Doğu Avrupa, Merkezi Asya ve Sahra Altı Afrikası ile Karayipler'de daha kuvvetli bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Türkiye'de ise IMF istikrar politikaları ve AB üyelik süreci sayesinde yabancı bankalar Türk bankacılık sektörüne gözle görülür şekilde artan oranlarda dahil olmaktadır. Örneğin 2000 yılında yabancıların sektördeki %3 oranındaki ağırlığı günümüzde %50'lere dayanmıştır. Bankacılık alanındaki güncel gelişmelerden belki de en önemlisi olarak gösterilebilecek yabancılaşma konusunda hazırlanan bu çalışmanın asıl amacı yabancı banka girişlerinin Türk Bankacılık sektörü açısından risk ve fırsat analizini yaparak durum değerlemesi yapmaktır. Yabancı bankaların çeşitli ülke deneyimleri incelendiğinde yerel bankalarının peşi sıra yerel ekonomiye girerek piyasadaki rekabeti zorlayıp yerel bankaların kurumsal etkinliklerine, en önemlisi de ülke ekonomisi ve sürdürülebilir büyümeye katkıda bulunmaları olumlu yönleri olarak değerlendirilmektedir. Ancak aynı zamanda özellikle etkin bir denetim mekanizmasının olmadığı ülkelerde krizlere açık bir ekonominin yaratılması, KOBİ'lere yönelik kredi arzının sınırlanması ve kriz dönemlerinde sermayenin dışarı kaçmasında önemli bir kanal yaratmasına daha büyük sebebiyet verilmesi de dikkate alınması gereken bir başka noktadır. 3
5 Bütün bu hususlar göz önünde tutularak; konuyla ilgilenenlere bilgi sunabilmek amacıyla hazırlanan "Türk Bankacılık Sektörü'nde Yabancılaşma: Risk mi Fırsat mı?" isimli çalışma Odamızca kitap haline getirilmiş olup, çalışmayı gerçekleştiren Prof. Dr. Tekin Akgeyik ve Doç. Dr. Arif Yavuz yanında Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Şubesi personeline teşekkür eder, çalışmanın tüm üyelerimize ve konuyla ilgili herkese yararlı bir kaynak oluşturmasını dilerim. Dr. Cengiz Ersun Genel Sekreter 4
6 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 3 GİRİŞ 9 BİRİNCİ BÖLÜM BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KÜRESEL SERMAYE I. KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE BANKACILIK 15 A. SEKTÖREL YENİ EĞİLİM VE GELİŞMELER Gelişmenin Yönü ve Boyutları Yeniden Yapılanma Tartışmaları 18 a) Çok Boyutlu Dönüşüm 18 b) Melez Kurumlar: Bancassurance 19 c) Değişen İstihdam Koşulları Özelleştirme Dalgası 22 a) Yönlendirici Faktörler 22 b) Uygulama Stratejileri 23 c) Kurumsal Performans 26 B. YENİ SEKTÖREL ÇEVRE: YENİ BANKACILIK VİZYONU Teknolojik Alt Yapıda Devrim 26 a) Bilgi Teknolojileri 26 b) Elektronik B ankacılık (E-B ankacılık) 29 c) Biometrik Teknolojiler Yoğunlaşan Rekabet Stratejik Pazarlama Anlayışı Birleşme ve Satın Alma Hareketleri 36 II. FİN ANSAL LÎBERALİZASYON VE KÜRESELLEŞME. 39 A. LÎBERALİZASYON POLİTİKALARININ ROLÜ Muhafazakar Geleneğin İflası Liberalizasyon Çağı Uluslararasılaşması ve Regülasyon 43 a) Finansal Uluslararasılaşma 43 b) Thatcher Doktrini.44 c) Karşılıklı Bağımlılık 44 5
7 4. Avantajlar ve Maliyetler 45 a) Sermaye Hareketleri 45 b) Ekonomik ve Finansal Yansımalar 49 c) Kurumsal Etkinlik 47 d) Dikensiz Gül Bahçesi 48 B. BANKACILIKTA ULUSLARARASILAŞMA Yabancı Girişi: Kavram ve Sınırlamalar 49 a) Tanımsal Çerçeve 49 b) Sınırlamalar Motivasyon Faktörleri 50 a) Endüstriyel Organizasyon Teorisi 51 b) Karşılaştırmalı Avantajlar 51 c) Uluslararası Yatırım Teorisi 52 d) Portföy ve Risk Varyasyonu 52 e) Uluslararasılaşma Teorisi 53 f) Eklektik Teori Evrensellik Konsepti 54 a) Parametreler 54 b) Karar ve Yöntem 55 c) Global Bankacılık Sınırlayıcı Koşullar 56 İKİNCİ BÖLÜM KÜRESEL SERMAYE: TRENDLER, FIRSATLAR VE RİSKLER I. YABANCILAŞMA SÜRECİNDE ULUSLARARASI DENEYİMLER 59 A. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER Latin Amerika ve Karayipler'deki Gelişmeler 60 a) Deregülasyon ve Yabancılaşma 60 b) Karayipler'de Konsolidasyon Trendleri Merkezi Doğu Avrupa ve Baltık Ekonomileri 63 a) Geçiş Sancıları 63 b) Mono-Bankacılıkta Parçalanma 66 c) Liberalizasyon ve Yabancılaşma Uzakdoğu Deneyimleri 69 a) Giriş Stratejileri 69 b) "Havuç ve Sopa" Politikası 70 6
8 C) Reform ve Kaygılar Afrika ve Orta-Doğu'da Deregülasyon 76 a) Reform Tartışmaları 76 b) Finansal Açılım Programları 78 B. GELİŞMİŞ ÜLKELER ABD'de Küresel Sermaye 80 a) Liberalizasyon Süreci 80 b) Yabancı Bankaların Rolü 81 c) Mega Birleşmeler Çift Yönlü Sirkülasyon: Kanada AB'de Son Durum 85 a) Finansal Deregülasyon 85 b) Yapısal Dönüşüm 86 c) Kuzey'de Genişleme Stratejileri Diğer Gelişmiş Ülkelerde Trendler 96 a) Zorunlu Evlilikler 96 b) Pasifik Bölgesi 97 II. YABANCILAŞMA: FIRSATLAR VE ÇELİŞKİLER 99 A. BANKACILIK, YABANCILAŞMA VE FIRSAT ALGILAMALARI Finansal Derinleşme 99 a) Büyüme Dinamizmi 99 b) Kredi Olanakları Kredilendirmede Rasyonalizasyon İstikrar ve Dinamizm 103 a) Rekabetçi Ortam 103 b) İstikrar Teknoloji ve Finansal Yenilikler 104 B. ÇELİŞKİLER VE RİSKLER Varsayımlar ve Reel Politik Olgular Yabancılaşma ve Ulusal Çıkarlar a) Yabancılaşma 107 b) Ulusal Çıkarlar İstikrarsızlık Bebek Endüstrisi Argümanı Kurumsal Farklılıklar 109 7
9 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE YABANCILAŞMA I. LİBERALİZ AS YON VE KÜRESEL SERMAYE 111 A. DEREGÜLASYON EĞİLİMLERİ Kurumsal Arka Plan Sektörde Dönüşüm ve Kriz. 113 a) Küresel Entegrasyon 113 b) Bankacılık Krizleri Finansal Liberalizasyon 117 B. YABANCILAŞMA EĞİLİMLERİ Yabancı İlgisi ve Boyutları Motive Edici Faktörler 122 a) Ekonomik Değişkenler 122 b) Açılım Politikaları 125 c) Kurumsal Gelişmeler 125 d) Ürün ve Müşteri Farklaştırması Sınırlayıcı Faktörler 126 II. FIRSATLAR VE POTANSİYEL RİSKLER 128 A. FIRSATLAR Yapısal Transformasyon Kurumsal Etkinlik Makro Dengeler 131 a) Küresel Sermaye 131 b) Ödemeler Dengesi 131 c) Finansal İstikrar 132 B. POTANSİYEL RİSKLER Modern Kolonizasyonculuk Dışlanma Riski Ekonomik Kaygılar 135 a) Kriz ve Kırılganlık 135 b) Bağımlılık Riski 136 c) Arbitraj İddiası 137 d) Tahsis Sorunları Yenilik Potansiyeli Sermaye ve Mevduat Çıkışı 139 SONUÇ 141 KAYNAKLAR 145 8
10 GİRİŞ Son çeyrek asırlık periyot, finansal sektörlerde ciddi değişimlerin ve liberalizasyon eğilimlerinin yaşandığı bir dönemi temsil etmektedir. Kökeni 1970Ti yıllara kadar uzanan finansal küreselleşme, liberalizasyon ve deregülasyon tartışmaları, sonraki dönemde gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerin öncelikli gündemi haline gelmiştir. Bu dönemde Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund-IMF), Dünya Bankası (World Bank-WB) ve Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization-WTO) finansal piyasaların açılmasını teşvik eden güçlü uluslararası aktörler olarak ön plana çıkmışlardır. Süreci aktif olarak destekleyen bireysel oyuncular ise, ABD, Japonya ve AB'nin başat ülkeleridir. Ekonomik globalleşmenin doğal bir yansıması olan finansal küreselleşme mali piyasaların uluslararası ölçekte entegrasyonunu zorunlu hale getirmiştir. 2000Ti yıllarda geri dönülemez bir konuma ulaşmış olan entegrasyon dalgası, sadece gelişmiş değil gelişmekte olan ekonomileri de kapsayan bir fenomen haline dönüşmüştür. Gelişmekte olan bir çok piyasa küresel finansal liberalizasyona eklemlenerek yerel piyasalar için yeni fırsatlar yaratma çabasındadırlar. Bu olgu, genelde finansal sektörler, özelde bankacılık sisteminin küresel bir ölçekte deregüle edilmesine olanak sağlarken, aynı zamanda sektörün harmonize olmasına da zemin hazırlamaktadır. Finansal piyasalarının küresel oyunculara açılmasını ifade iden harmonizasyon, deregülasyon politikalarının benimsenmesini önceliklendiren bir strateji öngörmektedir. Geleneksel muhafazakar konsepte köklü bir kırılmanın yaşanması anlamına gelen deregülasyon süreci, ezber bozan yeni politik argümanların izlenmesini gerektirmektedir. Açılım politikaları, faiz oranlarının liberalize edilmesini, kredi kontrollerinin lağvedilmesini, kamu bankaları ve finansal kurumların özelleştirilmesini, yabancı banka ve finansal kurumların yerel piyasalara girmelerine ilişkin sınırlamaların azaltılmasını, kredilendirmeye ilişkin kuantatif kontrollerin kaldırılmasını ve sermaye hesaplarının liberalize edilmesini teşvik etmektedir. Liberalizasyon politikaları sermaye hareketlerine ilişkin sınırlamaların kaldırılmasına zemin hazırlayan bir ortam yaratırken, küresel sermaye mobilitesi özellikle kamusal finansal kurumların özelleştirilmesi ve sınır ötesi birleşme 9
11 operasyonları ile somutlaşmaktadır. Böylece portföy işlemlerinde artışlar yaşanırken, doğrudan yabancı yatırım hareketlerinde (foreign direct investment-fdi) ve sınır ötesi birleşme ve satın alma operasyonlarında ciddi sıçramalar gözlenmektedir. Finansal rekabeti global bir ölçeğe taşıyan bu gelişmeler, bankacılık sektörünü hem ulusal hem de örgütsel düzeyde ciddi biçimde etkilemektedir. Bu sürece uyum gösteren ulusal politikalar, finansal sektörlerde rekabeti teşvik etmeye dönük bir kurguda farklı piyasa segmentleri arasındaki düzenlemelerin azaltılması ve sınırlamaların elimine edilmesi yönündedir. Örgütsel açıdan ise, sürecin doğal bir sonucu olarak hem yerel hem de uluslararası düzeyde gözlenen rekabet baskıları organizasyonları etkinlik arayışlarına itmekte, bankaları maliyetleri azaltmaya, verimliği geliştirmeye zorlamaktadır. Etkinlik arayışları her ülkede makro ve mikro ölçekte kapsamlı reform arayışları ile karşılık bulmaktadır. Bu kapsamda sektörel alt yapı dönüştürülürken, kamunun sistem içindeki payı azaltılmaktadır. Özelleştirme ve konsolidasyon etkinlik politikalarının merkezi araçları olarak işlev görmektedir. Ayrıca yeni ürünler ve internet gibi hizmetin sunumuna ilişkin yeni kanallar geleneksel bankacılık anlayışını büyük ölçüde değiştirme eğilimindedir. Transformasyon sürecinde sinerji yaratan bilgi teknolojileri (Information Technology-IT) bankacılıkta ve finansal hizmetlerde yeni fırsatların habercisi konumundadır. Teknolojideki dramatik dönüşümler, bilgiye daha kolay ve hızlı ulaşmayı mümkün kılarak yatırımcının farklı piyasalardaki kurumsal performansları izleyebilmesine olanak sağlamaktadır. Ayrıca işlem maliyetlerinde ciddi bir etkinlik sağlayan bilgi ve iletişim teknolojileri finansal kuruluşların daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmasını mümkün kılmaktadır. Özellikle internet tabanlı teknolojik donanım finansal sektörlerde gerçek anlamda bir devrimin yaşanmasına yol açmıştır. Internet teknolojisi bankacılıkta geleneksel olarak kurumsal niteliği ağır basan bir çok hizmeti bireyselleştirmiştir. Böylece müşterinin kişisel bilgisayarlar yoluyla hesaplarına ulaşması ve tüm işlemleri doğrudan interaktif bir ortamda yapabilmesi mümkün hale gelmiştir. 10
12 Finansal sektörlerde dönüşümün bir diğer yansıması birleşme ve satın alma operasyonlarındaki genişlemedir. Kar maksimizasyonu, rasyonalizasyon politikaları, belirsizliği azaltma gereksinimi ve defansif kaygılar finansal sektörlerde yerel ve sınır ötesi birleşme ve satın alma aktivitelerini destekleyici bir ortamın gelişmesine zemin hazırlamaktadır. Ulusal hükümetler tarafından da desteklenen bu argümanın sektörel konsolidasyonda önemli bir diğer belirleyici olduğu açıktır. Hükümetlerin özellikle özelleştirme yoluyla bu süreci hızlandırdıkları görülmektedir. 1990'lı yıllarda finans organizasyonların yapı ve aktivitelerinde önemli değişimlere yol açan konsolidasyon politikası, birleşen kurumlar açısından etkinlik arayışlarına ve küresel rekabete yanıt olarak geliştirilen güçlü bir argüman olarak ön plana çıkarılmıştır. Böylece kurumsal etkinlik kazanımları genişlerken, evrensel bankalar küresel bir ölçekte devasa büyüklüklere ulaşarak ölçek ekonomisi ve maliyet etkinliği taleplerine tepki vermektedirler. Liberalizasyonun bir diğer yansıması yabancı sermayenin yatırımlarını giderek artan ölçüde gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere kaydırmasıdır. Yabancı banka girişinde gözlenen artışın aynı zamanda konsolidasyon, entegrasyon, özelleştirme ve liberalizasyona ilişkin piyasa trendlerinin bir sonucu olduğu görülmektedir. Bu eğilim, bir çok ülkede geleneksel olarak kapsamlı bir şekilde regüle edilmiş ve rekabete karşı korunmuş olan bankacılık alanının liberalize edilmesinin bir sonucudur. Ayrıca bankaların global bir ölçekte genişleme ve yayılmaya duydukları ilginin bu süreçteki rolü de yadsınamaz. Bu olgunun bir uzantısı olarak geçmişte yerel piyasalarda marjinal bir rol üstlenen yabancı bankaların ağırlığı artma trendine girmiştir. Hemen tüm ekonomiler için geçerli olan yabancılaşma trendinin özellikle bazı geçiş ekonomilerinde kriz sonrası dönemde ya da özelleştirme sürecinde belirgin biçimde genişlediği gözlenmektedir. Örneğin Doğu Avrupa'da yabancı bankaların piyasa payı 1995 yılında %11 düzeyinde iken bu oran günümüzde %65'e ulaşmıştır. Bu durum Latin Amerika'daki duruma oldukça benzemektedir. Asya, Afrika ve Ortadoğu'daki diğer gelişen ekonomilerde de yabancı banka girişinin giderek arttığı bilinmektedir. Bankaların sınır ötesi genişleme çabalarını motive eden bir çok faktörün olduğu açıktır. Neoklasik teori, zengin ülkelerden düşük tasarruflu ancak yük- 11
13 sek büyüme potansiyeline sahip ülkelere sermaye girişine olanak sağlayacağı gerekçesiyle finansal entegrasyonun gelişen piyasalarda büyümeyi güçlendireceği varsayımına sahiptir. Bir çok gelişmiş ekonomide belirli bir doyum noktasına ulaşmış olan yabancı bankalar orijin ülkedeki büyüme olanaklarının sınırlanmasına bağlı olarak özellikle gelişmekte olan ekonomilere yönelmektedirler. Özellikle yükselen piyasaların yarattıkları güçlü büyüme potansiyelinin yabancı bankaları cezbeden önemli bir faktör olduğu bilinmektedir. Ayrıca misafir ülkelerdeki düşük rekabet düzeyi ve yeni müşterilere ulaşabilme olanağı da çekici faktörler arasında yer almaktadır. Yabancı bankaların varlığı bir ülkedeki bankacılık sistemini çeşitli açılardan etkileyebilmektedir. Uluslararası düzeyde finansal entegrasyonun ve yabancı girişinin özellikle gelişmekte olan ekonomilerde sermaye piyasasının derinleşmesine zemin hazırlayacağı varsayımı hakimdir. Finansal deregülasyona ilişkin eğilimlerin son yıllarda Türkiye'de de belirgin bir hız kazandığı açıktır. Türk bankacılık sektöründe 1980'li yıllarda başlayan finansal liberalizasyon süreci sektörün güçlenmesine ve kurumsallaşmasına zemin hazırlayan bir işlev görmüştür. Özellikle 2000 ve 2001 krizleri sonrasında sektör önemli bir yeniden yapılanma dönemi geçirmiştir. Bu değişim son yıllarda yabancı bankaların sektöre gösterdikleri yoğun ilgi ile yeni bir boyut kazanmaktadır. Buna karşılık bankacılık sektöründe yabancı girişine izin verilip verilmemesi ya da yabancı girişine hangi ölçüde izin verilmesi gerektiği önemli bir tartışma alanı olarak hala varlığını sürdürmektedir. Bu konular özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalarda ekonomik ve politik gündem açısından hassas bir konu olma eğilimini korumaktadır. Ülkemizde yeterince olgunlaşamamış ve derinleşememiş ulusal finansal sistem büyük ölçüde bankacılık sektörüne dayanmaktadır. Dolayısıyla bankacılık sektörü ekonomik bağımsızlık, piyasa istikrarı ve sürdürülebilir büyüme konsepti açısından stratejik derecede önemli bir alan olarak görülmektedir. Ancak birçok durumda kamuoyunda yapılan tartışma ve değerlendirmelerde ekonomik ölçütler aşılarak politik algılamalar ve argümanlar ön plana çıkarılmaktadır. Her şeye rağmen finansal sektörlerde liberalizasyon eğilimlerinin bir çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de yeni tartışmaları gündeme taşıdığı açıktır: Acaba Türk bankacılık sektöründe yabancılaşma yeni fırsatların mı yoksa 12
14 risklerin mi habercisidir? Muhtemel fırsat ve riskler nelerdir? Benzer deneyimlere sahip ülkelerde sonuçlar hangi yönde gelişmiştir? Küresel sermaye finansal ve reel piyasalar açısından ne gibi sonuçlar yaratmaktadır? Sınırlama gerekli midir? Bu çalışmanın amacı, finansal sektörlerde yabancı girişinin varlığı ya da düzeyiyle ilişkili bir tartışma başlatmak değil, bankacılık sektöründe yabancılaşma tartışmalarına dönük bir gündem yaratmaktır. Çalışmanın ana misyonu, bankacılık sektöründe yabancı sermaye artışını analiz etmek, mevcut durumun boyutlarını değerlendirmek, küresel sermayenin Türk bankacılık sektöründeki artışının ekonomik ve sosyal sonuçlarını risk ve fırsat çelişkileri konteksinde irdelemektedir. Çalışma, bankacılıkta deregülasyon eğilimlerini analiz etmeyi, sektörde yabancıların ilgisini uluslararası karşılaştırmalarla ortaya koymayı, bankacılık sektöründe yabancılaşma trendinin muhtemel avantaj ve dezavantajlarını çok yönlü olarak tartışmayı hedeflemektedir. Araştırma, bu amaçla üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde küreselleşme sürecinde bankacılık sektörünün konumu karşılaştırmalı bir düzlemde irdelenmektedir. Bu bölümde sektörel eğilimler, yeni bankacılık vizyonu, finansal liberalizasyon tartışmaları ve bunun yabancı girişinin teorik boyutları ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, sektördeki yabancılaşma dalgası uluslararası deneyimler çerçevesinde analiz edilmekte ve bunun sonuçları değerlendirilmektedir. Yabancı girişinin, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerdeki konumu ile yabancılaşmanın yaratmış olduğu fırsat, risk ve tehditler bu bölümde yer verilen konulardır. Nihayet son bölümde, Türk bankacılık sektöründe yabancı girişi ekonomik ve sosyal sonuçları ile irdelenmektedir. Bankacılık sektöründe yeni trendler, yabancı sermayenin mevcut konumu ve küresel sermayenin fırsatları ve çelişkileri özellikle ön plana çıkan konulardır. 13
15
16 BİRİNCİ BÖLÜM BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KÜRESEL SERMAYE ı. KÜRESELLEŞME SÜRECINDE BANKACıLıK Son çeyrek asırlık dönemde reel ekonomik alandaki küreselleşme trendini izleyen finansal sektörler korumacılık yaklaşımından hızla uzaklaşarak uluslararasılaşma sürecine girmiştir. Bu gelişme bankacılık sisteminde daha önce görülmemiş ölçüde bir değişim sürecinin habercisi olmuştur. A. SEKTÖREL YENİ EĞİLİM VE GELİŞMELER 1. GELİŞMENİN YÖNÜ VE BOYUTLARI Son çeyrek asırlık dönemde finansal sektörler kapsamlı bir değişim süreci geçirmiştir. Değişimin yönü ve boyutları ülkeden ülkeye değişmekle birlikte özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, finansal deregülasyon ve liberalizasyon, finansal piyasaların küreselleşmesi bir çok ekonomide ve özellikle gelişmekte olan piyasalarda gözlenen dönüşüm sürecinin yansımalarıdır (Das; 2003: 132). Değişim sürecinin başat aktörleri olarak merkez bankaları, mevduat bankaları, mortgage bankaları, kredi kuruluşları, sigorta ve emeklilik fonları, finans kuruluşları, nakit yönetim şirketleri ve diğer finansal aracı kuruluşlar olarak ön plana çıkmaktadır (ILO; 2001: 5). 15
17 Dönüşüm bir çok ekonominin uluslararası bankacılığa ilişkin yasal sınırlamaları kaldığı bir süreçte ön plana çıkmıştır. Özellikle teknolojik gelişme artık finansal kuruluşların kapsamlı finansal bilgi akışlarını yönetmelerini mümkün kılmakta, maliyetlerin geçmişe göre belirgin biçiminde azaltılmasına olanak sağlamaktadır (Berger et al; 2003: 451). Gelişme her ülkede kurumsal alt yapıları dönüştürdüğü gibi yeni hizmet ve ürünlerin de yaratılmasına zemin hazırlayan bir ortam oluşturmaktadır. Bu amaçla bir çok banka faaliyet alanını genişletme stratejisi izlemektedir. Bu strateji geleneksel bankacılık sektörünün ve anlayışının daraldığını ifade ederken, muhafazakar kurumsal konsept değişime zorlanmaktadır. Örneğin Deutsche Bank gibi geleneksel bankalar bile faaliyet alanlarını çeşitlendirme çabasındadırlar. Faaliyet alanlarındaki genişleme özellikle yatırım bankalarından kaynaklanmaktadır. Yatırım bankaları ticari ve sanayi kredileri gibi yeni ürünleri geliştirerek ve borsa komisyonculuğuna yönelerek etkinlik alanlarını yeniden tanımlama eğilimindedirler (Boot; 1999: 39). Dönüşümün önemli bir sonucu da piyasaya girişin görece daha kolay bir hale gelmesidir. Bu olgu, yerel ve küresel bankacılık sektöründe rekabeti belirgin bir şekilde derinleştirmektedir. Dolayısıyla, kar marjları daralırken, bu durum hem yerel piyasalarda hem de küresel piyasalarda birleşme ve satın alma operasyonlarını teşvik etmektedir. Bu operasyonlar aslında sektörel konsolidasyonun bir yöntemi olarak ön plana çıkarken, değişim sürecine uyumu destekleyen bir sinerji de yaratmaktadır. Bu boyutuyla birleşme trendi sektörün yeniden dizayn edilmesine olanak sağlayan güçlü bir dinamizm oluşturmaktadır. Özellikle 1990'h yıllarda konsolidasyon finansal küreselleşmenin bir sonucu olarak ulusal sınırların ötesine geçen bir fenomen olma eğilimi kazanmıştır. Bu fenomen sadece ilgili ekonomileri değil aynı zamanda küresel finansal aktörleri ve aktiviteleri de etkilemektedir. Özellikle "Grup 10 Ekonomileri" (Group of Ten (G-10) Economies)* olarak tanımlanan ülkelerde son 10 yıllık dönemde birleşme ve satın alma operasyonlarında ciddi bir hareketlilik yaşanmıştır (Das; 2003: 133). Birleşme ve satın alma trendi hemen her ülkede piyasa yoğunluğunda sistematik artışlarla sonuçlanmaktadır. Merkezi Avrupa'nın geçiş ekonomileri bu * ABD, Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya ve Kanada. 16
18 süreçte iyi birer örnektir. Bu ülkelerde sektördeki oyuncu sayısının gerilemesine paralel olarak sektörel konsolidasyon da genişlemiştir. Bu gelişme piyasa ekonomisi sancılarının çekildiği bir periyotta, diğer gelişmekte olan ekonomilere göre, bankacılık sektöründe daha yüksek bir konsolidasyon oranının yaratılmasına yol açmıştır (Das; 2003: 134). Konsolidasyon bir diğer yansıması bir çok ulusal piyasanın sınırlı sayıdaki büyük aktörler tarafından domine edilmesidir. Bu olgunun tipik bir yansıması, küresel bankacılık alanında için hacim ve coğrafi yaygınlık açısından önemli bir ölçek ekonomisi etkisi yaratmasıdır. Buna karşılık hala bir çok kurum açısından ölçek ekonomisi arayışları bölgesel düzeydeki etkinlik çabalarıyla somutlaşmaktadır (Deloitte; 2006: 3). Etkinlik alanının küresel ölçekte zemin bulması uluslararası finans kurumlar açısından genişleme stratejisi olarak hem gelişmiş, hem de gelişen piyasalarda sınır ötesi büyüme potansiyelinin değerlendirilmesine odaklanmaktadır. Bu yaklaşım, entegrasyon sürecinin global düzeyde yaşanmasını mümkün kılmaktadır. Nitekim küresel bankalar sınır ötesi birleşme, satın alma ve işbirliği girişimlerini yoğunlaştırmaktadırlar. Benzer şekilde ulusal bankacılık piyasalarının büyük yabancı rakip firmaların piyasa girmesini teşvik ettiği görülmektedir. Bu geçiş yerel piyasalarda müşteri açısından banka milliyetini bir kriter olmaktan uzaklaştırırken, piyasa alanlarını yönlendiren güçlü organizasyonların ortaya çıkmasına yol açmaktadır (Berger et al: 2003: 451). Konsolidasyon trendinin küresel bir fenomen haline gelmesi bu dönemde hemen tüm ekonomilerde sektördeki oyuncu sayısının gerilemesiyle sonuçlanmıştır. Örneğin gelişmekte olan Asya ekonomilerindeki deneyimler bu yöndedir. Banka sayısı beş Asya ülkesinde (Endonezya, Kore, Malezya, Filipinler ve Tayland) ekonomik kriz döneminde azalmıştır. Bu süreç, G- 10 ekonomilerinden farklı olarak piyasa konsantrasyonunu da azaltma eğilimindedir. Latin Amerika'daki deneyimler biraz daha farklıdır. Finansal kriz bu bölgede gerek Asya gerekse Doğu Avrupa ekonomilerinden önce yaşanmıştır. Bunun doğal bir sonucu olarak, konsolidasyon süreci Latin Amerika'da çok daha önce başlamıştır. Banka sayısı bölgenin gelişmekte olan tüm ekonomilerinde, özellikle Arjantin ve Brezilya'da, gerilemiştir. Bu daralma piyasa konsantrasyonuna artışa paralel bir şekilde yaşanmıştır (Das; 2003: 134). 17
19 Sektörde gözlenen daralma ve konsolidasyon eğilimleri istihdamdaki daralmayı etkileyen başat faktörlerdir. Otomasyon, bilgi teknolojilerinin yaygın kullanımı ve rekabet baskılarının da bu daralmayı yönlendirdiği açıktır. Buna rağmen mali hizmetler bir çok ülkede hala istihdamın en önemli alanlarından biridir. Finansal sektörler istihdamı iki açıdan desteklemektedir. İlk olarak, sektör yüksek düzeyde kaliteli işgücünün istihdamı açısından cazibesini korumaktadır. Ayrıca bu sektör diğer sektörlere krediler arz ederek istihdamı dolaylı olarak da teşvik etmektedir. İyi işleyen bir finans sistemi bir çok ekonomide istihdamın lokomotif gücü olmaya devam etmektedir (ILO; 2001: 5). 2. YENİDEN YAPILANMA TARTIŞMALARI A) ÇOK BOYUTLU DÖNÜŞÜM Finansal hizmet sektörü küresel düzeyde görülmemiş ölçüde bir yeniden yapılanma süreci yaşamaktadır. Özellikle bankacılık sektörü 1990'lı yıllarda ciddi ve kapsamlı mevzuat, teknolojik alt yapı ve ölçek değişimi geçirmiştir. ABD'de ve Batı Avrupa'da bu süreç çok boyutlu bir zeminde yürütülürken, Asya'da ise, değişim yeniden yapılanma ile sınırlı kalmıştır. Buna karşılık, Merkezi ve Güneydoğu Avrupa'nın geçiş ekonomilerinde bu dönemde uygulamaya konulan dönüşüm politikaları bankacılık sektörünün dramatik bir biçimde yeniden inşasını gerektirmiştir. Dönüşümün nihai misyonu modern bir bankacılık sisteminin kurgulanmasını hedeflemektedir. Bu kapsamda kamu bankaları özelleştirilirken, finansal liberalizasyonu destekleyen kurumlar ve alt yapı mekanizmaları geliştirilmiştir (Bonin and Hasan and Wachtel; 2005: 2156). Kamunun sektörden çekilmesi bir çok açıdan değişimin manivelası olmuştur. Her şeyden önce kamu bankaların özel alana devri özellikle gelişmekte olan ekonomilerde tüm finansal sektörü dönüştürmenin bir metodu olarak finansal liberalizasyon sürecinin bir yansımasıdır. Kamusal bankacılık alanının daraltılması sistemdeki oyuncuların değerini, büyüme fırsatlarını, karşılaşabilecek riskleri ve dolayısıyla performanslarını etkileyebilmektedir (Boubakriet al; 2005: 2016). Yeniden yapılanma girişimlerinin sektörde yarattığı en belirgin sonuçlardan birisi sisteme dahil olan yeni oyuncu profilleri ile ilişkilidir. Sigorta şirketleri (Prudential ve Zürich), borsa komisyoncuları (Schwab), dağıtıcılar (Vir- 18
20 gin, Carrefour ve Quelle) ve hatta üreticiler (General Electric ve Volkswagen) gibi yeni aktörler banka ürünlerinin provizyonu için rekabet etmektedirler. Yeni girişlerin rekabetçi profili, geleneksel piyasa kurallarını değiştirmeye zorlamaktadır. Zengin finansal piyasaların bazılarında yeni girişlerin etkisi oldukça dramatik olmaktadır. Piyasa payı sınırlı olmasına rağmen yeni aktörlerin kar marjları üzerindeki etkileri oldukça dikkate değerdir. Örneğin British Gas's Goldfish ve MBNA gibi şirketler İngiltere'de kredi kartı piyasasında kar marjlarının %20'den %12'ye çekilmesindeki belirleyici bir rol oynamıştır (ILO; 2001: 16). Sektörde rekabet oyununun bu şekilde daha çetrefil hale gelmesi kurumsal aktörleri yeni arayışlara yöneltmektedir. Sözgelimi yetkinlik temelli örgütsel yapılanma yaklaşımı bu çabaların somut bir sonucu olarak ön plana çıkan bir olgudur. Özellikle dijital devrim, bankaların çeşitli nedenlerle daha dar uzmanlık alanları yaratılmasını mümkün kılmaktadır. Geçmişte bir bankanın kredi kartı işlemlerini outsource etmesi pek rasyonel bir politika olarak görülmezken günümüzde iletişim maliyetinde gözlenen hızlı gerilemeyle bu düşünce değeri yitirmektedir. Böylece yüksek sabit maliyetli yatırım yükünden kurtulan yeni şirketler belli bir segmentte uzmanlaşarak diğer şirketlere outsourse hizmeti sağlamakta, hatta büyük iş hacimlerine ulaşabilmektedirler (ILO; 2001: 15). B) MELEZ KURUMLAR: BANCASSURANCE 1980'li yılların ortasından itibaren bankalar ve sigorta şirketleri arasında çapraz pay sahipliği ve diğer ortaklık biçimleri hem ulusal hem de uluslararası düzeyde genişleme eğilimindedir. Bancassurance bu kapsamda ön plana çıkan yeni bir kurumsal yapıyı yansıtmaktadır. Alternatif bir modeli olarak bancassurance günümüzde sigorta ve banka şirketlerinin evliliğinden meydana gelen melez bir yapıyı temsil etmektedir. Bu trend, özellikle Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda, İspanya ve İngiltere'de gözlenmektedir (ILO; 2001: 21). Fransızca bir kavram olan Bancassurance sigorta ürünlerinin bir bankanın dağıtım kanalları aracılığıyla satılmasını tanımlamaktadır. Bankalar yoluyla sigorta ve emeklilik ürünlerini satan bu tür kurumlar birbirinde çok farklı ekonomik aktiviteleri bünyesinde toplamaktadır. Uluslararası deneyimler bancassurance tipi kurumların çok farklı metotlarla yaratılabildiğini göstermektedir. (Norman; 2007: 117). 19
21 Bazı analistler oldukça farklı temel alanlara sahip bankalarla sigorta şirketleri arasındaki birleşme ve satın alma operasyonlarının geçerliliğini şüphe ile karşılamaktadır. Kimya ve ilaç şirketleri, otomobil ve havacılık gibi uyumlu sektörlerde bile birleşme ve satın alma girişimleri genellikle başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Buna karşılık bancassurance son dönemlerde Avrupa'da bazı finansal sektörlerde birleşme ve satın alma işlemlerinde dikkat çekici bir eğilim olmaktadır (ILO; 2001: 20). Gerçekten de Fransa'da BNP, Paribas ve Société Générale (SocGen) ile Hollanda'da ING bu yöndeki girişimlerden bazılarıdır. Benzer biçimde Crédit Suisse faaliyetlerini sigorta şirketi Winterthur'u satın alarak genişleme hedefini gerçekleştirmiştir (Boot; 1999: 54). Bancassurance İtalya'nın en büyük banka grubu Banca Intesa için de bir önceliktir. Bu grup, Avrupa'da Banca Commerciale Italiana (BCI) ile entegrasyonunu tamamladıktan sonra Avrupa'da genişleme çabasındadır (ILO; 2001: 20). Paralel bir trendin AB D'de de ön plana çıktığı görülmektedir. Modelin tipik örneği Citicorp ve Travelers Group arasındaki birleşme ile en büyük Bancassurance'm yaratılmasıdır. Citicorp ve Travelers tarafından gerçekleştirilen sektörler arası birleşme sigorta aktivitelerinin banka kökenli finansal alanlarla birleştirilmesini tipik bir yansıtmaktadır (Boot; 1999: 39). Buna karşılık bazı ülkelerde bancassurance faaliyet alanı bulamamaktadır. Japonya bu ülkelerden biridir. Bu ülkede yasal düzenlemeler kredi kurumlarının bankacılık dışındaki aktivitelere girmesini yasaklamaktadır. Buna karşılık, Japonya'da farklı bir melez örgütlenme geleneği mevcuttur. Keiretsu (şirket ağları) olarak tanımlanan bu model genellikle bir banka etrafında örgütlenen bir grup şirket arasında oldukça yakın işbirliği ile karakterize edilen çok yönlü kolektif bir dayanışma kültürünü yansıtmaktadır (Bhappu; 2000: 413). C) DEĞİŞEN İSTİHDAM KOŞULLARI Yeniden yapılanma süreci, finansal sektörlerde istihdam koşullarını ciddi biçimde dönüştürmektedir. Geçiş dönemi sadece iş güvencesini tehdit etmemekte aynı zamanda yoğun stres, motivasyon eksikliği ve örgütsel bağlılıkta da gerilemeye yol açmaktadır. 20
Key Words: Turkish banking sector, foreign entry, financial integration, liberalization, de-regulation.
2 Arif YAVUZ - Tekin AKGEYİK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE GLOBAL SERMAYE HAREKETLERİ : YÖNÜ ve YANSIMALARI ÖZET Doç. Dr. Arif YAVUZ * Prof. Dr. Tekin AKGEYİK ** Son çeyrek asırlık periyot, finansal sektörlerde
DetaylıBANKACILIK SEKTÖRÜNDE GLOBAL SERMAYE HAREKETLERĐ : YÖNÜ ve YANSIMALARI ÖZET ABSTRACT
2 BANKACILIK SEKTÖRÜNDE GLOBAL SERMAYE HAREKETLERĐ : YÖNÜ ve YANSIMALARI ÖZET Doç. Dr. Arif YAVUZ * Prof. Dr. Tekin AKGEYĐK ** Son çeyrek asırlık periyot, finansal sektörlerde dönüşüm ve liberalizasyonu
DetaylıIMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ
IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
Detaylı1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıFİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME
Niyazi ÖZPEHRİZ FİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME 1. Giriş Finansal sistemin işleyişi, ekonomik büyüme üzerinde önemli etkilere sahip olabilmektedir. İyi işleyen bankacılık sistemi ve menkul
Detaylı24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL
24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım
DetaylıEKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK
Dünya Ekonomisine Küresel Bakış International Monetary Fund (IMF) tarafından Ekim 013 te açıklanan Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, büyüme rakamları aşağı yönlü revize edilmiştir. 01 yılında dünya
DetaylıFİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4
FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014
ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ... 1-20 1.1. Temel Makro Ekonomik Göstergelere Göre Türkiye nin Mevcut Durumu ve Dünyadaki Yeri... 1 1.2. Ekonominin Artıları Eksileri; Temel
DetaylıUNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2006
UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2006 ULUSLARARASI YATIRIMCILAR DERNEĞİ 16.10.200.2006 İSTANBUL DÜNYADA DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR (milyar $) 1600 1400 1396 1200 1092 1000 800 693 826 716 710 916 600 400 331
Detaylı2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ
2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ TEPAV EPRI Dış Politika Etütleri AB Çalışma Grubu 9 Kasım 2005 Ankara Zeynep Songülen
DetaylıDünyada ve Türkiye de Doğrudan yabancı Sermaye Yatırımları
Dünyada ve Türkiye de Doğrudan yabancı Sermaye Yatırımları Uluslararası sermaye hareketleri temel olarak kalkınma amaçlı, hibe ve kredi şeklindeki resmi sermaye hareketleri ile özel sermaye hareketlerinden
DetaylıToplam Kalite Bir Yaşam Biçimidir. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Daha İyi Bir Yaşam İçin 1
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Daha İyi Bir Yaşam İçin 1 Bugünü ve geleceği etkileyen unsurlar Küreselleşme Teknolojik gelişmeler İletişim Ulaştırma Her alanda rekabet Hammadde/enerji Kaynakları ve refah İçin
DetaylıAvrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu?
Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Yrd. Doç. Dr. Elif UÇKAN DAĞDEMĠR Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi 1. GĠRĠġ Avrupa Birliği (AB)
DetaylıFİNANS KOÇ HOLDİNG 2013 FAALİYET RAPORU
FİNANS Koç-Amerikan Bank ile 1980 li yıllarda büyümeye başladığımız bankacılık sektöründe ülkemiz ekonomisi ve sektördeki değişimleri doğru okuduk ve 2005 yılında Yapı Kredi Bankası nı bünyemize katarak
DetaylıEXPERIAN BANKACILIK BÜLTENİ Çeyrek
EXPERIAN BANKACILIK BÜLTENİ 2017 1. Çeyrek Bankacılık sektörüne genel bakış Bankaların aktif büyümesi ve kredi stoğu büyümeye devam ediyor ve bu büyüme personel ve şube sayısı artmadan gerçekleşiyor İki
DetaylıF. Gülçin Özkan York Üniversitesi
Finansal Đstikrar ve Makroekonomik Etkileşim F. Gülçin Özkan York Üniversitesi 1 Finansal kriz tanımı üzerinde hemfikir olunan bir tanım bulunmamakla birlikte, reel sektör etkisinin derecesi önemli bir
DetaylıBU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!
BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan
DetaylıCORPORATE GOVERNANCE
20 Ocak 2004 CORPORATE GOVERNANCE ve TÜRKİYE için fırsatlar Dr.Melsa Ararat İçerik Corporate Governance nedir, neden önemlidir? Dünyanın gündemini neden CG işgal ediyor? Anglo Saxon ülkelerde ve Kıta Avrupasında
DetaylıFİNANS 2013 yılında bankacılık sektörü Koç Topluluğu Finans Grubu 2013
FİNANS KOÇ-AMERIKAN BANK ILE 1980 LI YILLARDA BÜYÜMEYE BAŞLADIĞIMIZ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE ÜLKEMIZ EKONOMISI VE SEKTÖRDEKI DEĞIŞIMLERI DOĞRU OKUDUK VE 2005 YILINDA YAPI KREDI BANKASI NI BÜNYEMIZE KATARAK
DetaylıFİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ
FİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ Finans Önemli, Öğrenmek Heyecan Verici, Bilmek Değerlidir! DOÇ. DR. KORAY KAYALIDERE SUNUŞ İÇERİĞİ Finansal piyasalardaki riskler, Faiz - döviz kuru etkileşimi ve
DetaylıSTRATEJİK YÖNETİM UYGULAMALARI. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat
STRATEJİK YÖNETİM UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat HAFTA 1: Giriş ve Temel Kavramlar 1/29 NİÇİN STRATEJİK YÖNETİM? İşletmeler olarak hangi koşullarda strateji geliştirmeye ihtiyaç duymayız?
DetaylıÖzet Tanıtım Dokümanı
Özet Tanıtım Dokümanı İstanbul, 2012 Kutluşah, yönetim, finans ve süreç danışmanlığı alanlarında hizmet veren güvenilir bir iş ortağıdır Toplamda 85 yılı aşkın finansal kuruluşlar, girişimcilik ve yönetim
DetaylıTürkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar
Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar Dünya Bankası Grubu Hakkında Dünya Bankası nedir? 1944 te kurulan Banka, kalkınma desteği konusunda dünyanın en büyük kaynağıdır 184 üye ülke sahibidir
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin
DetaylıMECLİS TOPLANTISI. Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı. 25 Şubat 2019
MECLİS TOPLANTISI Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı 25 Şubat 2019 T.C. HAZİNE VE MALİYE BAKANI İLE ORTAK TOPLANTI SAYIN BAKANA NE İLETTİK? Batının yeniden üretime talip olması ile birlikte; bir
DetaylıBAKANLAR KURULU SUNUMU
BAKANLAR KURULU SUNUMU Murat Çetinkaya Başkan 12 Aralık 2016 Ankara Sunum Planı Küresel Gelişmeler İktisadi Faaliyet Dış Denge Parasal ve Finansal Koşullar Enflasyon 2 Genel Değerlendirme Yılın üçüncü
DetaylıErkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL
Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Brezilya: Ülkeler arası gelir grubu sınıflandırmasına göre yüksek orta gelir grubunda yer almaktadır. 1960 ve 1970 lerdeki korumacı
DetaylıSAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası
STRATEJİK VİZYON BELGESİ SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası Yakın geçmişte yaşanan küresel durgunluklar ve ekonomik krizlerden dünyanın birçok ülkesi ve bölgesi etkilenmiştir. Bu süreçlerde zarar
DetaylıTürkiye de Yabancı Bankalar *
Bankacılar Dergisi, Sayı 52, 2005 Türkiye de Yabancı Bankalar * I. Giriş: Uluslararası bankacılık faaliyetleri, geçen yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası ticaret akımlarının ve doğrudan yabancı
DetaylıÇALIŞMA RAPORU KONU: TURİZM YÖNETİMİ PROGRAM: TURİZM YÖNETİMİ VE PLANLAMA TÜRÜ/SÜRESİ: LİSANSÜSTÜ DİPLOMA, 04/10/2010 01/10/2011
ÇALIŞMA RAPORU KONU: TURİZM YÖNETİMİ PROGRAM: TURİZM YÖNETİMİ VE PLANLAMA TÜRÜ/SÜRESİ: LİSANSÜSTÜ DİPLOMA, 04/10/2010 01/10/2011 HAZIRLAYAN: MURAT KOÇAK Müfettiş KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Teftiş Kurulu
Detaylı24 Haziran 2016 Ankara
24 Haziran 216 Ankara Sunum Planı I. İktisadi Görünüm II. Yapısal Konular III. Genel Değerlendirme 2 İKTİSADİ GÖRÜNÜM 3 3.15 6.15 9.15 12.15 3.16 İktisadi Faaliyet Büyümeye Katkılar (Harcama Yönünden,
DetaylıLİBERTY SİGORTA TÜRKİYE DE BİRLİKTE BÜYÜYELİM
TÜRKİYE DE BİRLİKTE BÜYÜYELİM Liberty Mutual Insurance Group Amerika Boston merkezli Liberty Mutual Insurance Group, kurulduğu 1912 yılından bu yana insanların daha güvenli ve daha emniyetli hayatlar
DetaylıÖzet Tanıtım Dokümanı
Özet Tanıtım Dokümanı Istanbul, 2012 UME GLOBAL, kurumsal finansman / özel girişim sermayesi alanlarında danışmanlık hizmeti veren güvenilir bir ortaktır Geçmiş Deneyimler Toplamda 70 yılı aşkın endüstri,
DetaylıDünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler
Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler ECA Bölge Perspektifi Marius Koen TÜRKİYE: Uygulama Destek Çalıştayı 6-10 Şubat 2012 Ankara, Türkiye 2 Kapsam ve Amaçlar
DetaylıTTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara
Sürdürülebilir Kalkınma ve İnovasyon: Gelişmeler, EğilimlerE TTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara İÇERİK Kavramlar:Sürdürülebilir Kalkınma ve Eko-İnovasyon Çevre Konusunda Gelişmeler AB
DetaylıDoğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi. Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05.
Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05.2013 İÇERİK Risk, Risk Yönetimi Kavramları Kurumsal Risk Yönetimi (KRY)
DetaylıUNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL
UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...
DetaylıToplumlar için bilginin önemi
Toplumlar için bilginin önemi İnsanlık tarihi günümüze kadar şu toplumsal aşamalardan geçmiştir: İlkel toplum Doğa, avlanma Tarım toplumu MÖ.800-1750 ler Toprak, basit iş bölümü Sanayi toplumu Makinalaşma
Detaylıizlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu
DÜNYA EKONOMİSİ Teknoloji, nüfus ve fikir hareketlerini içeren itici güce birinci derecede itici güç denir. Global işbirliği ağıgünümüzde küreselleşmişyeni ekonomik yapının belirleyicisidir. ASEAN ekonomik
DetaylıR KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB
ÜRETİMDE İNOVASYON BİLAL AKAY Üretim ve Planlama Direktörü 1 İleri teknolojik gelişme ve otomasyon, yeni niteliklere ve yüksek düzeyde eğitim almış insan gücüne eğilimi artıyor. Mevcut iş gücü içinde bu
DetaylıMÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)
Detaylı2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu)
ZİRAAT BANKASI 2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI (40 Test Sorusu) 1 ) Aşağıdakilerden hangisi bir kredi derecelendirme kuruluşudur? A ) FED B ) IMF C ) World Bank D ) Moody's E ) Bank
DetaylıElektrik Perakende Sektörü. Perakende Pazarında İş Geliştirme Fırsatları. 30 Eylül 2015
Elektrik Perakende Sektörü Perakende Pazarında İş Geliştirme Fırsatları 30 Eylül 2015 2015 Deloitte Türkiye. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited 1 Elektrik perakende pazarında sektör içi/dışı oyuncularla
DetaylıAB Krizi ve TCMB Para Politikası
AB Krizi ve TCMB Para Politikası Erdem Başçı Başkan 28 Haziran 2012 Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara Sunum Planı I. Küresel Ekonomik Gelişmeler II. Yeni Politika Çerçevesi III. Dengelenme IV. Büyüme
DetaylıİŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK
İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Daha kapsayıcı bir toplum için sözlerini eyleme dökerek çalışan iş dünyası ve hükümetler AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Avrupa da önümüzdeki
DetaylıTEB KOBİ AKADEMİ Tarım Buluşmaları. 13 Aralık 2012 İZMİR
TEB KOBİ AKADEMİ Tarım Buluşmaları 13 Aralık 2012 İZMİR Hizmetlerimiz 13 Aralık 2012 İZMİR KOBİ Akademi KOBİ lerin yurtiçi ve uluslararası pazarlardaki karlılıklarını ve rekabet güçlerini artırabilecekleri
DetaylıBANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ
BANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ SERMAYE PİYASASI KURUMU KONFERANSI 8 MAYIS 2003 1 FİNANSAL SİSTEMİN İŞLEVLERİ I Malların, hizmetlerin
DetaylıRUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU. Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu
RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu 11 1 13 1 * GSMH (milyar dolar) 1.9..79 1.86 1.3 1.83 1.578 1.61
DetaylıTÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA
TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA Nurel KILIÇ Türk boya sektörü; Avrupa nın altıncı büyük boya üreticisi konumundadır. Türkiye de 50 yılı aşkın bir geçmişi olan boya sektörümüz, AB entegrasyon
DetaylıTürkiye nin G-20 Başkanlığı ndaki 3 Önemli Önceliği. 1. Investments (Yatırımlar) 2. Inclusiveness (Kapsayıcılık) 3. Implementation (Uygulama)
Forum İstanbul: Kritik Eşik: Açılım ve Dönüşüm Zamanı Mehmet Büyükekşi - TİM Başkanı 28 Nisan 2015 1 Türkiye nin G-20 Başkanlığı ndaki 3 Önemli Önceliği 1. Investments (Yatırımlar) 2. Inclusiveness (Kapsayıcılık)
DetaylıDÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 3,6 oranında büyümüştür. ABD de 6 Aralık 2013 te
DetaylıTEB HOLDİNG A.Ş YILI 3. ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU
TEB HOLDİNG A.Ş. 2012 YILI 3. ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2012 30.09.2012 Şirketin Ticaret Ünvanı Genel Müdürlük Adresi : TEB Holding A.Ş. : TEB Kampüs C Blok Saray
DetaylıUNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2008
UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2008 24 Eylül 2008 İstanbul 1 DÜNYA YATIRIM RAPORU Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü UNCTAD ın uluslararası yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım
DetaylıII. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI
II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün
DetaylıDünya ve Türkiye de, Kamu Çağrı Merkezi Uygulamaları ve Son Trendler 26 Eylül 2012
Dünya ve Türkiye de, Kamu Çağrı Merkezi Uygulamaları ve Son Trendler 26 Eylül 2012 IMI 2.Ankara Çağrı Merkezi Konferansı Emre ERTÜRK TURKCELL GLOBAL BİLGİ Stratejik Planlama Müdürü Dünya Çağrı Merkezi
Detaylı5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101]
5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] KARAR ADI NO E 2011/101 Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri ĠLGĠLĠ DĠĞER KARARLA R T...... 2005/201 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sisteminin
DetaylıMÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ Birinci Bölüm : Müşteri İlişkileri Yönetimi: Tanımı, Kapsamı ve Önemi Hazırlayan ÖĞR. GÖR. Hamza CORUT İŞLEYİŞ AŞAMALARI Birinci Aşama: İçerik Sunumu İkinci Aşama: İçeriğin
DetaylıKÜRESEL OTOMOTİV OEM BOYALARI PAZARI. Bosad Genel Sekreterliği
KÜRESEL OTOMOTİV OEM BOYALARI PAZARI Bosad Genel Sekreterliği SEKTÖR ANALİZİ Otomotiv OEM boyaları dünyanın en büyük boya segmentlerinden biridir. Otomotiv OEM boyaları, 2011 yılında toplam küresel boya
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI SN. DOÇ. DR. TURAN EROL UN
BAŞKANI SN. DOÇ. DR. TURAN EROL UN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ NAZİLLİ İİBF İKTİSAT BÖLÜMÜ VE AVRUPA ARAŞTIRMALAR MERKEZİ TARAFINDAN DÜZENLENEN GÜNCEL EKONOMİK SORUNLAR KONGRESİ NDE YAPACAĞI Açılış Konuşmasının
DetaylıSAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM
1 SAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM Temmuz 2018 Sağlık harcamaları ekonomik kriz sonrası yaşadığı düşüşten sonra artma eğilimi göstermiştir. 2016 yılında sağlık harcamaları, 2017 yılında beklenenden daha
DetaylıAKP hükümeti zamanında ekonomik büyüme ve istikrar sağlanmıştır
Türkiye, AKP iktidarı zamanında ekonomik büyüme ve istikrar elde etmiştir. Bu başarı, geçmiş hükümetler ve diğer büyüyen ekonomiler ile karşılaştırıldığında pek de etkileyici değildir Temel Mesajlar 1.
DetaylıBilişim ve İletişim iş yapış şekillerini ve sosyal hayatı doğrudan etkileyen ana-yapıtaşı konumundadır.
Bilişim ve İletişim Sektörü Neden Stratejiktir? Mobilitenin Katalizör Etkisi Politika & Şeffaflık Kaynak: Complete Guide Flexible Work e-devlet Yeni İş Modelleri Tony Blair: E-Devlet kadromuz kabinemizin
DetaylıDünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği
Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
DetaylıBüyüme Rakamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Tablo 1. En hızlı daralan ve büyüyen ekonomiler 3. 2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi
POLİTİKANOTU Mart2011 N201126 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Ayşegül Dinççağ 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Büyüme Rakamları Üzerine
DetaylıBasın Sohbet Toplantısı. 14 Temmuz 2009, İstanbul
Basın Sohbet Toplantısı 14 Temmuz 2009, İstanbul Kuruluş : 7 Ocak 2009 Internet Adresi : www.tuyid.org Posta Adresi : Nispetiye Cad. Levent İşhanı No: 6/2 34330 Levent - İstanbul Telefon : (212) 278 30
DetaylıHOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015
HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı
DetaylıSigortacılık Sektöründe Öngörülen Riskler 2017 Türkiye Sonuçları
www.pwc.com.tr Sigortacılık Sektöründe Öngörülen Riskler 2017 Türkiye Sonuçları Sigortacılık sektöründe öngörülen riskler 2017 / Türkiye Değişimin risk olduğu bir dünyaya doğru yol alıyoruz. Sigortacılık
DetaylıOriginal Sin olgusu ve BRIC-T ülkelerinin Dış finansmana Dayalı Kalkınması. Tahsin BAKIRTAŞ
5 inci İSTANBUL EKONOMİ ve FİNANS KONFERANSI 26-27 Kasım 215 Original Sin olgusu ve BRIC-T ülkelerinin Dış finansmana Dayalı Kalkınması Tahsin BAKIRTAŞ Original Sin olgusu Bugünün dünya finans düzeninde,
DetaylıAsya Fırtınası: Çin 12 Şubat 2018
Asya Fırtınası: Çin Ekosistemi @SonerCanko 12 Şubat 2018 Asya Fırtınası: Çin Ekosistemi Çin Hakkında Bilinmesi Gerekenler Fintech te Çin in Başarısı ve Çıkarılan Dersler Asya Fırtınası: Çin Ekosistemi
DetaylıEkonomide Değişim. 15. ÇözümOrtaklığı Platformu. 15 Aralık
Ekonomide Değişim www.pwc.com.tr 15. ÇözümOrtaklığı Platformu Temel göstergelerde neler değişti? Ortalama Büyüme, % Milli gelir hesaplama yönteminde revizyon Ekonomik Büyüme Oranları % 12.0 10.0 8.0 6.0
DetaylıİKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS
İKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ 1. YIL GÜZ DÖNEMİ İleri Makroiktisat I IKT801 1 3 + 0 6 Makro iktisadın mikro temelleri, emek, mal ve sermaye piyasaları, modern AS-AD eğrileri. İleri
Detaylı2001 2013 Döneminde Türk Bankacılık Sektörü
2001 2013 Döneminde Türk Bankacılık Sektörü Prof. Dr. Sudi Apak Beykent Üniversitesi İçerik 2 Slayt 1 - Türk Bankalarında kurum riski bulunmaktadır. 140,00% Türk Bankacılık Sektörünün Aktif Büyüklüğü /
DetaylıREKABET GÜCÜ VE DEĞİŞEN DÜNYA TUNCAY SONGÖR REKABET KURUMU II. BAŞKANI KURUL ÜYESİ
REKABET GÜCÜ VE DEĞİŞEN DÜNYA TUNCAY SONGÖR REKABET KURUMU II. BAŞKANI KURUL ÜYESİ MÜŞTERİ ODAKLI YENİ EKONOMİ ESKİ EKONOMİ ARZ
DetaylıTürkiye nin Tarım Vizyonu ve Geleceği
Türkiye nin Tarım Vizyonu ve Geleceği Gökhan Özertan Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü 6 Mart 2017 Gökhan Özertan Tarımın Geleceği 6 Mart 2017 1 / 13 Dünya Tarımında Gelişmeler Tarımın fiziksel, sosyal
DetaylıZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası FĐNANSAL EĞĐTĐM VE FĐNANSAL FARKINDALIK: ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Durmuş YILMAZ Başkan Mart 2011 Đstanbul Sayın Bakanım, Saygıdeğer Katılımcılar, Değerli Konuklar
DetaylıBüyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü. Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı
Büyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı Büyüme: Yatırım ve Tasarrufun Fonksiyonu Büyüme : Büyümenin Temel Unsuru : Üretimin Temel Faktörleri : Üretimin Diğer
DetaylıDSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance
Detaylı2014 YILI EKİM AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DERİ VE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2014 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ TEKSTİİL,, DERİİ VE HALII ŞUBESİİ Kasıım 2014 2014 YILI EKİM AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
Detaylıİktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri
İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,
DetaylıGlobal Ekonomi ve Yurtdışı Piyasalar. Temmuz 2011
Global Ekonomi ve Yurtdışı Piyasalar Temmuz 2011 Görünüm Küresel ekonomide toparlanma sürüyor: Gelişmiş ülkelerdeki borç yükünün yarattığı kırılganlık sebebiyle toparlanma yavaş seyrederken, gelişmekte
DetaylıSERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en
DetaylıAnket`e katılan KOBİ lerin ait olduğu branş 10,02% 9,07% 5,25% 3,10% Enerji sanayi. Oto sanayi. Gıda sanayi. Ağaç sanayi. İnformasyon teknolojisi
Metodoloji Anket`e katılan KOBİ lerin ait olduğu branş 25,0% 2 17,42% Birden fazla cevap 22,20% 15,0% 1 5,0% 12,89% 10,02% 9,07% 7,88% 8,11% 6,21% 5,97% 5,25% 5,49% 5,25% 3,10% 12,17% 10,26% 2,86% 3,58%
DetaylıMaliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni
GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz
DetaylıİTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi
HALI SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ EKİİM 2014 1 2014 YILI EYLÜL AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı ihracatı
DetaylıMakroekonomik Hedeflere Ulaşmada Rekabet Politikası ve Uygulamalarının Rolü
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Makroekonomik Hedeflere Ulaşmada Rekabet Politikası ve Uygulamalarının Rolü Durmuş Yılmaz, Başkan 26 Mart 2008, Ankara Değerli Konuklar, Hepinizi saygıyla selamlıyorum.
DetaylıEKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ
EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ 1990 sonrasında peş peşe gelen finansal krizler; bir yandan teorik alanda farklı açılımlara hız kazandırırken bir yandan da, küreselleşme süreci ile birlikte,
DetaylıTekstil-Hazır Giyim Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 2014
Tekstil-Hazır Giyim Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 2014 Sektöre Bakış Tekstil ve hazır giyim sektörleri, GSYH içinde sırasıyla %4 ve %3 paya sahiptir. Her iki sektör
DetaylıEkonomik Rapor 2011 I. MAKRO BÜYÜKLÜKLER AÇISINDAN DÜNYA EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.
Ekonomik Rapor 2011 I. MAKRO BÜYÜKLÜKLER AÇISINDAN DÜNYA EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ 67. genel kurul 5 6 1. MAKRO BÜYÜKLÜKLER AÇISINDAN DÜNYA EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ Küresel ekonomiyi derinden etkileyen 2008
Detaylı2014 YILI EYLÜL AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DERİ VE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ekiim 2014 2014 YILI EYLÜL AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DetaylıÖzet Tanıtım Dokümanı
Özet Tanıtım Dokümanı Istanbul, 2016 UME GLOBAL, kurumsal finansman / özel girişim sermayesi alanlarında danışmanlık hizmeti veren güvenilir bir ortaktır Geçmiş Deneyimler Toplamda 80 yılı aşkın endüstri,
DetaylıBİLGİ BİRİKİMİ ALANLARI İşi yapmak için bilinmesi gereken bilgiler
MALİ MUHASEBE VE FİNANS Çeşitli mali tabloların (Bilanço, Gelir Tablosu, vb.) yapısı, terminoloji ve ilişkiler Tipik işlevleri, yaygın kullanılan muhasebe kayıtları, mali tablolarla ilişkileri ve kritik
DetaylıYapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası Bu politika, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. nin (Banka) faaliyetlerinin kapsamı ve yapısı ile stratejileri, uzun vadeli hedefleri ve risk yönetim yapısına
DetaylıHakan ATEŞ DenizBank Finansal Hizmetler Grubu Başkanı
Orta Gelir Tuzağı ve Bankacılık Sektörünün Bunu Aşmadaki Rolü Hakan ATEŞ DenizBank Finansal Hizmetler Grubu Başkanı Türkiye 1980 lerden beri orta gelir grubunda yer alıyor... Kişi Başına Milli Gelir Türkiye
Detaylı