FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ DEKANLARI TOPLANTISI II SONUÇ RAPORU

Transkript

1 FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ DEKANLARI TOPLANTISI II SONUÇ RAPORU Haziran 2007 günlerinde Zonguldak Karaelmas Üniversitesi nin ev sahipliğinde Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakülteleri (FEF) 1 Dekanları bir araya gelmiģ, yapılan toplantıda çalıģmalarını dört komisyon halinde sürdürme kararı almıģlardır. Bu komisyonlar: 1. Fen-Edebiyat Fakültelerinin Öğretmen YetiĢtirilmesindeki Yeri ve ĠĢlevi Komisyonu 2. Eğitim-Öğretim Komisyonu 3. Bilimsel AraĢtırma Komisyonu 4. Akreditasyon Komisyonu Komisyonlar ayrı ayrı toplanarak raporlar hazırlamıģlar ve raporlar toplantının ikinci gününün sonunda tüm katılımcıların tartıģmaları ile aģağıdaki Ģekilde kabul edilmiģtir. 1. FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTELERĠNĠN ÖĞRETMEN YETĠġTĠRĠLMESĠNDEKĠ YERĠ VE ĠġLEVĠ KOMĠSYONU RAPORU Prof. Dr. Cemal AYDIN (BaĢkan) Prof. Dr. Ömer Asım SAÇLI Prof. Dr. Bekir ÇETĠNKAYA Prof. Dr. Nazmi T. OKUMUġOĞLU Prof. Dr. Oya MenteĢe BATUM Prof. Dr. Ġbrahim YILMAZÇELĠK Ankara Üniversitesi BahçeĢehir Üniversitesi Ege Üniversitesi Rize Üniversitesi Atılım Üniversitesi Fırat Üniversitesi Komisyon, geçen yıl Erciyes Üniversitesinde hazırlanan raporu gözden geçirmiģ ve bu raporda yer alan sorunların devam ettiğini; bundan ötürü de bu maddeleri yeniden vurgulamayı, ilgili makamların bir kez daha dikkatlerine sunmayı kararlaģtırmıģtır. Orta öğretime hem kaliteli alan öğretmen yetiģtirilmesi, hem de ülkemizin bilimsel alt yapısının güçlendirilmesi için aģağıdaki hususların yürürlüğe konulması gerekmektedir: Öğretmen yetiģtirilmesi hususunda Eğitim Fakültelerindeki ve Fen-Edebiyat fakültelerindeki farklılığı kaldırılarak ve iki fakülte arasındaki eģitsizlik giderilmelidir. 1 Bundan böyle FEF olarak geçecektir; FEF: Edebiyat Fakültesi, Fen Fakültesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi deyimlerinin kısaltmasıdır. Bu fakülteler, üniversite kurumlaģmasında temel nitelikli insan ve toplum bilimleriyle, fen bilimlerini içermektedir.

2 2 Alan öğretmeni olmayı sağlayan Tezsiz Yüksek Lisans programı anlam, program ve içerik bakımından gözden geçirilmeli ve bu eğitimi oluģturan dersler ve içerikleri yeniden düzenlenmelidir. BaĢarılı öğrencileri, bilim adamlığına ve alan öğretmenliğine yönlendirmek için özendirici önlemler alınmalıdır. Örneğin, Üniversite GiriĢ Sınavında ilk % 10 içine girerek, ilk üç tercih hakkını fen-edebiyat fakülteleri için kullanan öğrencilere özendirici miktarda burs verilebilir, karģılıksız yurt ve yemek desteği sağlanabilir. Böylece, baģarılı öğrencilerin FEF leri tercih etmeleri yönünde ileri bir adım atılacak ve FEF lerdeki eğitim-öğretimin kalitesi yükselebileceğinden bilimsel altyapı güçlenecektir. Bu durum ise, Yüksek lisans, doktora vb. çalıģmalara da olumlu olarak yansıyacaktır. Bir bölüm ve/veya anabilim dalında belirlenmiģ bir dersin, baģka bir bölümde veya fakültede verilmesi halinde, sadece o bilim dalının bağlı olduğu bölümdeki uzman eleman tarafından verilmesi özenle üzerinde durulması gereken bir diğer konudur. 2. EĞĠTĠM ÖĞRETĠM KOMĠSYONU RAPORU : Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN (Maltepe Üniversitesi) BaĢkan Prof. Dr. Hatice KANDAMAR (Adnan Menderes Üniversitesi) Prof. Dr.Mehmet GÜNDÜZ (Erciyes Üniversitesi) Prof. Dr. Kenan GÜRSOY (Galatasaray Üniversitesi) katılmadı Prof. Dr. Sekine KARAKAġ (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Dursun KOÇER (Ġstanbul Kültür Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet Adil TIRPAN (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Korkut TUNA (Ġstanbul Üniversitesi) 2.1. Kurumsal Yapılanma: Çağımız koģullarının getirdiği çeģitli nitelikteki uluslararası iliģkilere bağlı olarak, FEF lerin yeniden yapılanması gerekmektedir. Bu çalıģmalar sürdürülürken, sorunları yerinde saptamak ve sağlıklı kararlar alabilmek için, anabilim dalı ve/veya bölüm düzeyinde tartıģmalı toplantılar düzenlenmelidir. FEF ler lisansüstü programları da beslediği için, bu toplantılarda alınacak kararlar, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitüleri açısından da verimlilik sağlayacaktır. Söz konusu çalıģmaları gerçekleģtirme sürecinde, FEF ler yapısal örgütlenmelerinde mevcut bileģik yapılarını koruyabilecekleri gibi, Edebiyat Fakültesi, Fen Fakültesi olarak da ayrılabilirler Öğretim programları FEF lerin öğretim programlarını gözden geçirirken, kendisini mercek altına alması kadar, diğer fakültelerin, özellikle de güçlü organik bağlarının olduğu Eğitim Fakültelerinin yapılanmasını da dikkate almak durumundadır. Bu noktada, Eğitim Fakültelerinin Fen Bilimleri Alan Öğretmenliği ile Sosyal Bilimler Alan

3 3 Öğretmenliği Bölümlerinin kapatılarak, ortaöğretim alan öğretmenlerinin FEF lerden yetiģmesinin sağlanması konusunda ciddi adımlar atılmalıdır Çift anadal (ÇAP) ve yandal (YAP) programları, hem fen-edebiyat fakülteleri kapsamında hem de baģka fakülteler bağlamında özendirilmelidir. Bu konu FEF mezunlarının istihdamını kolaylaģtıracaktır. 2.3.Eğitim-öğretim planları (müfredat): Minimum mezuniyet kredisinin tanımlanması büyük önem taģımaktadır. FEF lerdeki bölümlerin ders planlarında olmazsa olmaz türünden ortak temel derslere (Genel Eğitim Dersleri ya da Kültür Dersleri) mutlaka yer verilmeli; bu derslerin genel ders planları içinde oranları da belirlenmelidir Minimum mezuniyet kredisinin belli bir yüzdesinin seçmeli derslerden oluģması; seçmeli derslerin belli bir yüzdesinin de o bilim dalından, geri kalan kredinin de alan dıģından sağlanması, öğrencinin farklı alanları tanımasına imkan vermesi bakımından büyük önem taģımaktadır Bazı FEF lerde haftalık ders saatlerinin gereğinden fazla olduğu gözlenmektedir. Bu durumda olan fakültelerin bölüm ve/veya anabilim dallarının haftalık ders saatlerinin azaltılması ve öğrencilerin mezuniyet zorunlu kredilerini uygulama, inceleme, tez, proje gibi etkinliklerle tamamlamaları özendirilmelidir Bir bölüm ve/veya anabilim dalında belirlenmiģ bir dersin, baģka bir bölümde veya fakültenin gereksinimleri doğrultusunda açılması halinde, sadece o bilim dalının bağlı olduğu bölümdeki uzman eleman tarafından verilmesi; bu amaca ulaģmak için de FEF kadrolarının güçlendirilmesi özenle üzerinde durulması gereken bir konudur FEF ler günümüzün hızla değiģen insan ve toplum dünyasını ve yeni ihtiyaçları dikkate alarak müfredat geliģtirme konusunu sürekli olarak gündeminde tutmalıdır. Bu çerçevedeki çalıģmalara yardımcı olmak üzere, Müfredat GeliĢtirme Komisyonu oluģturulmalıdır. 2.4.Öğretim teknikleri ve yöntemleri: Farklı üniversitelerin FEF lerinin eģdeğer bölümleri, çağdaģ öğretim teknik ve yöntemleri konusunda kendilerini yenilemek için zaman zaman bir araya gelerek yöntemlere iliģkin ortak çalıģmalar yapmalıdırlar Staj: FEF lerin öğretmen olacak öğrencileri dıģında, staj yapabilme imkanları araģtırılmalı ve konu, kariyer planlaması Ģeklinde ele alınmalıdır. Bu suretle FEF mezunlarının iģ hayatıyla daha öğrenciyken tanıģmalarının yolu açılmıģ olacaktır. 2.6.Diğer fakültelerle iliģkiler: FEF ler diğer fakültelere seçmeli dersler açmalıdır. FEF lerin ders programlarının temel bilim konularını içermesi nedeniyle, özellikle tıp, hukuk ve mühendislik alanlarında yetiģen gençlerin ufkunu açmada büyük rol oynayacağı açıktır Geçen yılın raporunda: Fen-edebiyat fakülteleri, Yükseköğretim Kurulunun 31 Mart 2006 tarihinde, öğrenci ve öğretim elemanı değiģimi konusunda aldığı kararları uygulamaya koymak üzere gerekli hazırlıklara zaman geçirmeden baģlamalıdırlar ifadesinin yer almasına karģın, henüz somut

4 4 sonuçların elde edilmediği saptanmıģtır. Bu konuda daha ayrıntılı çalıģmaların yapılması gerekmektedir Enstitülerle iliģkiler: Bilindiği gibi bütün yüksek lisans ve doktora programları fakülte akademik birimlerinin desteğinde yürümektedir. Bu nedenle iyi bir lisans programı olmadan sağlıklı bir lisansüstü eğitimi olamaz. FEF ler bir yönüyle fen bilimleri enstitüsüne bir yönüyle de sosyal bilimler enstitüsüne destek vermektedir. Her iki enstitü de FEF örneğinde olduğu gibi disiplinlerarası bir anlayıģla öğretim planlarını düzenleyebilir. 2.8.Uluslararası iliģkiler çerçevesinde öğretim: Ülkemiz üniversitelerinin hemen hepsinin yıllarını kapsayan yeni, hatta GeniĢletilmiĢ Erasmus Beyannamesini aldığı düģünülürse, FEF lerin öğrenci ve öğretim elemanı ve idari personel değiģimi konusunda hangi noktada olduğunun araģtırılması büyük önem taģımaktadır. FEF ler bu konudaki çalıģmalarını, deneyimlerini paylaģmalı ve değiģim programları daha da geliģtirilmelidir. Böyle bir hedef FEF öğrencilerinin ve diğer paydaģların yabancı dil öğrenme konusundaki isteklerini de artıracaktır. 2 FEF ler bu noktalarda neler yapabileceklerini bir kez daha gözden geçirmelidirler. Bu çerçevede, FEF ler bir yükseköğretim kurumu olarak, araģtırma ve öğretim hizmetlerinin yanı sıra, kamusal hizmet konusunda kendi olanaklarını dikkate almalı ve yaģamboyu öğrenme konusunda gerekli adımları atmalıdırlar. Böylece FEF ler sadece belli yaģ gruplarının eğitim hakkını korumakla kalmayacak, her yaģ grubundan kiģilerin eğitim haklarının korunması ve geliģtirilmesinde önemli rol oynamıģ olacaklardır. 3. BĠLĠMSEL ARAġTIRMA KOMĠSYONU RAPORU Prof. Dr. Aysel AZĠZ (BaĢkan) Prof. Dr. Adem ÖNAL Prof. Dr. A. Ceylan ÇÖKEN Prof. Dr. Oktay ARSLAN Prof. Dr. Binnur GÜRLER Prof. Dr. Yüksel GÜNEY DoğuĢ Üniversitesi GaziosmanpaĢa Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Balıkesir Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Kocaeli Üniversitesi 3.1 Tezler ve AraĢtırmalar Yüksek lisans ve doktora tezleri ve araģtırmalar, özet ve baģlık olarak internet ortamında yer almalıdır. Böylece bilimsel iletiģimde hızlılık ve kolaylık sağlanacaktır Doktora tez savunmasından önce, tez kapsamında hazırlanmıģ en az bir makalenin hakemli bir dergide yayınlanması kuralı getirilmelidir. Bazı üniversitelerimizde tarihiden itibaren, Sokrates Genel Eğitim Programı, YaĢamboyu Öğrenim Programı (Lifelong Learning Programme, LLP) adını almıģtır. Yükseköğretim Kurulu BaĢkanlığının Mayıs 2007 de yayımladığı Bologna Süreci Durum Değerlendirme Raporu baģlıklı çalıģmada yer alan Tablo 2 de Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanması, Uluslararası Katılım Düzeyi ve özellikle YaĢamboyu Öğrenme konusundaki performansımızın Bologna Ülkeleri 2007 ortalamasının altında olduğu bilgisi verilmiģtir.

5 5 uygulanan bu kuralın tüm üniversitelerimiz tarafından benimsenmesi, tez çalıģmalarının kalitesinin artırılması yanı sıra, bilimsel faaliyetlere önemli katkı sağlayacaktır Bilimsel araģtırmanın daha da geliģmesi için Lisansüstü disiplinler arası programların açılması sağlanmalıdır. GeliĢen teknoloji ve toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda yeni programların açılması, bu alandaki ihtiyaçların karģılanması yanısıra disiplinler arası çalıģmaları da teģvik edecektir. 3.2 Projeler ve Yayınlar Üniversitede idareci konumunda (Rektör, Dekan ve Müdür) olan kiģilerin projelerine TUBITAK destek engeli kaldırılmalıdır FEF de disiplinler arası araģtırma projelerinin arttırılması amacıyla alt yapı araģtırma laboratuarlarının DPT tarafından desteklenmesi sağlanmalıdır Gelecekte bilim insanı olmaya aday öğrencilerin araģtırma yapmalarını sağlamak üzere Üniversiteler baģta olmak üzere, TUBĠTAK, TUBA, DPT, BAP gibi ulusal kurum ve kuruluģların destek vermeleri sağlanmalıdır Üniversitelerin var olan bilimsel araģtırma dergilerinin uluslar arası indekslere girmesi için çaba harcanmalıdır. 3.3 Kadro ve Ücretlerin Düzenlenmesi Eğitim öğretim çalıģmaları yanı sıra, araģtırma faaliyetlerinin daha verimli bir Ģekilde yürütülebilmesi için FEF lerdeki araģtırma görevlisi kadrolarının arttırılması için çaba harcanmalıdır Bilimsel araģtırmalar sonucu çıkan yayınlara ders ücreti ile kıyaslanacak düzeyde mali destek sağlanması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 3.4 AraĢtırma Birimlerinin Kurulması FEF lere bağlı AraĢtırma birimlerinin açılmasında kolaylık sağlanarak teģvik edilmelidir. Böylece Fakülte içerisinde fen ve sosyal bilimlerin kendi aralarında ortak kullanabilecekleri araģtırma birimleri ( merkezi araģtırma laboratuarları ya da merkezleri ) kurulacak ve imkanların daha optimum bir Ģekilde kullanılması sağlanacaktır. 3.5 Üniversite-Sanayi ĠĢbirliği AraĢtırma faaliyetlerinin (Lisans ve Lisansüstü) Üniversite-Sanayi ĠĢbirliği dahilinde koordineli olarak sürdürülmesi için gerekli çaba gösterilmeli, önlemler alınmalıdır. Böylece toplumsal ve endüstriyel sorunların çözümüne katkı sağlayacak araģtırmalar gerçekleģtirilebilir.

6 6 4. AKREDĠTASYON KOMĠSYON RAPORU Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN (BaĢkan) Prof. Dr. Kenan ĠNAN Prof. Dr. Ahmet T. ĠNCE Prof. Dr. Figen KADIRGAN Prof. Dr. Gökay KAYNAK Prof. Dr. Sadullah SAKALLIOĞLU Prof. Dr. Metin SUBAġI Mustafa Kemal Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Yeditepe Üniversitesi Ġstanbul Teknik Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Çukurova Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi 4.1 Dil ve Tarih-Coğrafya/ Fen/Edebiyat/Fen-Edebiyat Fakülteleri değerlendirme kurulu (FEDEK) çalıģma esasları taslağı hazırlanarak, sözlü olarak FEF Dekanlar Konseyi- II de sunulmuģtur. 3 Madde 1 de hazırlanan FEDEK çalıģma esasları taslağını, 45 gün içinde inceleyerek elektronik ortamda Akreditasyon Komisyon BaĢkanına göndermeleri (sermin@mku.edu.tr) uygun görülmüģtür. 4.2 FEDEK in çalıģma esasları ile ilgili taslağa, dekanlarımızın görüģleri doğrultusunda son halini vermek üzere, akreditasyon komisyonunun Ekim 2007 tarihi içinde Karadeniz Teknik Üniversitesinde bir araya gelmeleri kararlaģtırılmıģtır. 4.3 Dil ve Tarih-Coğrafya/ Fen/Edebiyat/Fen-Edebiyat Fakülteleri Dekanlar Konseyi (FEDEK) Yürütme Kurulunun kurulması önerilmektedir. Böylece, Konseyin daha verimli ve çalıģma disiplinine uygun çalıģması geçekleģtirilecektir. SONUÇ Sonuç olarak, Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat Fakültelerinin üniversite sisteminin temelini oluģturduğu; temel bilim konularında araģtırmacı yetiģtirdiği; tüm diğer fakültelere temel bilimler alanında destek verdiği gerçeği göz önünde tutularak, Fen, Edebiyat, Fen- Edebiyat Fakültelerinin raporlarda altı çizilen sorunlarının kısa ve orta vadede çözüme kavuģturulması, ülkemiz genelinde birçok aile ve binlerce öğrencinin temel sorunu olan yükseköğretim sorununu çözebileceği gibi, yurdumuzun büyük bir gereksinim duyduğu temel bilim alanlarına iliģkin, eğitim-öğretim ve kültürel birikim sorununu da çözecektir yılına kadar ortaöğretim öğretmen gereksinimi fen-edebiyat fakültelerinden karģılanmıģ olmasına karģın eğitim fakültelerinin kurulmasıyla, söz konusu fakülteler arka plana itilmiģ ve amaçlarının birisinden yoksun bırakılmıģlardır. Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat Fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerimizin kalkınmıģ ülke öğrencileri ile aynı düzeye gelebilmeleri için söz konusu fakülte müfredatlarında temel değiģikliklerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca disiplinler arası sistemi 3 Taslak üzerinde yapılan tartıģmalar doğrultusunda, tekrar düzenlenerek dekanlarımızın incelemesi için bir kez daha sunulmasına karar verilmiģtir.

7 7 desteklemek gerek fakülte içinde gerek fakülteler arası ve ülkelerarası iliģkileri bu sisteme oturtmakta gerekmektedir. Bu bağlamda hem lisans öğrencisinin hem de gelecekte araģtırmacı olacak yüksek lisans ve doktora öğrencisinin çağdaģ değer ve eğitim-öğretim ilkeleri göz önünde tutularak ve hayatın talepleri de dikkate alınarak yetiģtirilmesi, günümüzün küreselleģen dünyasında büyük bir önem taģımaktadır. Bu nedenle hem Yükseköğretim Kurulu ndan hem de Rektörlüklerimizden beklentimiz, ortaya koyacağımız bu çabada yanımızda olmaları ve çözüm yolları bulmada bizi yalnız bırakmamalarıdır. Bu çalıģmada bize kapılarını açan Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. BektaĢ AÇIKGÖZ e, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Türkan KOPAÇ a ve toplantımıza katılarak bizi onurlandıran; yaptığı sunumla bizi aydınlatan; sorunlarımızın çözümünde yanımızda olduğunu bize gösteren Yükseköğretim Kurulu BaĢkan Vekili Sayın Prof. Dr. Ġsa EġME ye teģekkür ve Ģükranlarımızı sunarız. Bundan sonraki toplantı, 2008 yılında Balıkesir Üniversitesinde yapılacaktır. Saygılarımızla. Prof. Dr. Cemal AYDIN Fen-Edebiyat Fakültelerinin Öğretmen YetiĢtirilmesindeki Yeri ve ĠĢlevi Komisyonu BaĢkanı Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN Eğitim-Öğretim Komisyonu BaĢkanı Prof. Dr. Aysel AZĠZ Bilimsel AraĢtırma Komisyonu BaĢkanı Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN Akreditasyon Komisyonu BaĢkanı