6.2 Sanat Her Yerde 70 ÇOKLU ETT RGEN ÇATI -( )t-/-d r-/-er-/- r- + -t-/-t r- 71

Transkript

1 çindekiler 1. fi DÜNYASI 1.1 Yeni Bir fl Bulmal y m 6 GEREKL L K K P -mel 8 GEREKL L K (hikaye) K P -mel yd (<mel i-di) 8 GEREKL L K (rivayet) K P -mel ym fl (<mel i-mifl) fl Yerinde 10 GEREKL L K -mek/-me + iyelik gerek(-)/laz m Baflar n n S rlar 14 ZORUNLULUK -mek zorunda/mecburiyetinde, -meye mecbur 15 ZORUNLULUK kal fi MD SPOR ZAMANI HAYALLER GERÇEK OLSA BU YIL MODA NE? E T M fiart ESTET K VE YARATICILIK 2.1 Biraz Hareket! 18 fitefil K birbiri 19 DÖNÜfiLÜLÜK kendi 20 PEK fit RME kendi Dünden Bugüne Spor 22 DÖNÜfiLÜ ÇATI -( )n En Büyük Kim? 26 fitefi ÇATI -( )fl Bir Dilek Tut 30 D LEK K P -se Ne Yaz k ki mkans z 34 D LEK (hikaye) K P (keflke) -seyd (<se i-di) Hayal Et Olsun 38 ULAÇLAR -(y)ken (<i-ken) Modan n Dünü, Bugünü 42 LGEÇLER -DEn beri / -D r Vitrinde Neler Var? 46 ULAÇLAR -D k + iyelik + -(n)den beri Bu Benim Tarz m 50 ULAÇLAR (-D )...-(y)el Ders Bafll yor 54 KOfiUL K P zaman + -(y)se (< i-se) Asla Geç De ildir 58 KOfiUL K P (koflaç tümceleri) -(y)se (<i-se) 59 D LEK (hikaye) K P (e er) -se(yd ) (<-se i-di) Ö renmenin S n r Yok Sanat Hayatt r 66 ETT RGEN ÇATI ( )t-/-d r-/-er-/- r Sanat Her Yerde 70 ÇOKLU ETT RGEN ÇATI -( )t-/-d r-/-er-/- r- + -t-/-t r Sahnede Neler Oluyor? 74 fitefi ÇATI+ETT RGEN ÇATI -( )fl- + -t r- 75

2 çindekiler 7.1 Buldum! 78 CATLAR MUC TLER ED LGEN ÇATI - l Onlars z Olmuyor 82 taraf ndan/-ce ÖBE cat Edildi Ama ( fitefi)+(ett RGEN)+(ED LGEN) ÇATI -( )fl-/-t r-/- l Hayvanlar Alemi 90 ORTAÇLAR (öznesel) -(y)en -(y)ecek/-mekte/-m fl olan Do ayla ç çe 94 ORTAÇLAR (tümleçsel) -D k/-(y)ecek + iyelik -(y)ecek/-mekte/-m fl ol + -duk + iyelik Ne Yapt k Biz? 98 ORTAÇLAR (sözlüksel) -(E/ )r/-mez/-d k/-(y)ecek/-m fl Bafll yor!.. Bafll yor! ULAÇLAR -D k/-(y)ecek + iyelik + -(n)de -D k/-(y)ecek + iyelik zaman Ödüller Sahiplerini Buluyor 106 ULAÇLAR -D k/-(y)ecek + iyelik s rada, -(y)- nce, -(E/ )r... -mez Unutulmayanlar 110 ULAÇLAR -(y)ene/-(y) nceye kadar/dek Mitoloji 114 DOLAYLI AKTARIM (bütün zamanlar) -D k/-(y)ecek + iyelik + -(n) söyle Bat l nançlar 118 DOLAYLI AKTARIM (evet/hay r sorular ) -(y) p...-me + -d k/-(y)ecek + iyelik + -(n) sor Gizemli Olaylar 122 DOLAYLI AKTARIM (koflaç tümcesi) (olup)...ol (-ma) + -d k + iyelik + -(n) 123 DOLAYLI AKTARIM (kipler) -mek/-me + iyelik gerek-/-iste yi Bayramlar 126 ULAÇLAR -D k/-(y)ecek + iyelik için, -D k/-(y)ecek + -(n)den Kutlu Olsun 130 NEDENLEfiT RME dolay /nedeniyle/yüzünden, diye Nice Y llara 134 ADLAfiTIRMA (genel) -me/-d k/-(y)ecek + iyelik + -(n)e/-(n)de/-(n)den/-(n) Farkl l klara Ra men 138 ULAÇLAR -D k/-(y)ecek + iyelik halde Kime Göre Normal? 142 ULAÇLAR -mes ne ra men/karfl n Bana Biraz zin Ver 146 KARfiITLIK -(y)e ra men/karfl n, -se de / bile 148 TAB AT ANA S NEMA DÜNYASI STER NAN STER NANMA BUGÜN BAYRAM NSANA DA R

3 1 1. fl Dünyas Yeni Bir fl Bulmal y m Efllefltirelim, tamamlayal m 1. zam 2. iflveren 3. mesai saatleri 4. ifl yo unlu u 5. maafl 6. eleman 7. terfi 8. tayin 9. ara 10. izin 8 ifl yerinin baflka bir flubesine geçme ifl karfl l al nan para, ayl k personel ifl yerinde yükselme ücret maafl art fl ifl yeri sahibi çal flmaya ara verme ifl çoklu u çal flma saatleri ifl yeri taraf ndan verilen tatil 1. Önümüzdeki sene maafllar m za % 10 zam yap lacakm fl :30 17:30 aras nda, yani içinde ofiste bulunmal s n z. 3. Bir mühendislik firmas almak üzere gazeteye ilan vermifl. 4. Kemal, baflar l çal flmalar sonucunda ederek müdür yard mc s olmufl. 5. stanbul flubemizde eleman ihtiyac var. Bu flubeye iki eleman etmeliyiz. 6. yi bir olmak istiyorsan, öncelikle elemanlar n motive etmelisin. 7. fiirketteki nedeniyle bir türlü izne ç - kamad m ve san r m bu tempo bir ay daha devam edecek. 8. Bu bana yetmiyor. stedi im ço u fleyi alam yorum. 9. Sabah n sekizinden bu saate kadar hiç vermeden çal flt m, çok yorgunum. 10. Önümüzdeki hafta patronumdan alaca m ve zmir e gidece im. 6

4 1.1 2 Yan tlayal m, iflaretleyelim, efllefltirelim Gençler fis ZL KTEN, Patronlar " fiç S Z"likten Ne yaz k ki günümüzde iflsizlik, en önemli sorunlardan biridir. fl bulmak her gün daha da zorlafl yor. Teknolojik yenilikler ile birlikte vas fs z elemanlar ifl bulam yor. Ayr ca, ekonomik krizler nedeniyle de iflletmeler daha az eleman al yor. Sonuçta iflsizlik gittikçe büyüyor. Bugünlerde gençler kendilerine uygun ifl bulamamaktan yak n yor, "Bir fakülte diplomas her kap y açmal." diye düflünüyorlar. Oysa günümüz koflullar nda art k ekmek aslan n a z nda. Sadece bir diploma al p üniversiteden mezun olmak yetmiyor. Art k ifl bulmak için gençler üniversitedeyken kendilerini daha iyi yetifltirmeli, meslekleriyle ilgili kurslara gitmeli, konferans ve seminerleri izlemeli. Öte yandan, iflverenler kalifiye eleman bulamad klar n söylüyorlar. Birçok firma eleman al rken k l k rk yar yor. Üç y ll k ifl deneyimi, 30 yafl n alt nda olmak, bir veya iki yabanc dil bilmek, bilgisayar konusunda yeterli olmak gibi özellikler art k neredeyse standart. Tabii ki lisansüstü e itim, iyi görünüfl, düzgün konuflma, yarat c l k gibi özellikler adaylar n ifl bulma flans n art r yor. Bu durumda iflsizlik sorununu çözmek hiç kolay görünmüyor. Yeni istihdam alanlar yaratmak, do ru yat r mlar yapmak gerekiyor. Genç nüfusun enerjisi iyi yönlendirilmeli, do ru zamanda do ru yerde kullan lmal. Gençler en verimli ça lar nda umutsuzlu a düflmemeli. Bu da ancak do ru politikalarla mümkün olabilir. Bugün geliflmifl pek çok ülkenin baflar s n n arkas ndaki s r budur. 1. Gençler üniversitedeyken ne yapmal lar?. 2. flsizlik sorununu çözmek için ne yapmak gerekiyor?. 3. yi bir ifl bulmak için bir çal flanda ne gibi özellikler olmal d r?. Eleman alma kriterleri Standart Tercihen ifl deneyimi düzgün konuflma 30 yafl n alt nda olmak yarat c l k yabanc dil bilmek bilgisayar kullanabilmek lisansüstü e itim iyi görünüfl Ekmek aslan n a z nda Çal flma hayat nda baflar l olmak önemli. flçi ve iflveren aras nda çok sorun var. fl bulmak çok zor. Gençler en verimli ça nda. K l k rk yarmak Her fleyi k rk parçaya bölmek Her ayr nt y çok fazla dikkate almak nsanlara çok soru sormak Karars z kalmak 1. vas fs z 3 nitelikli 2. iflletme ifl 3. kalifiye tecrübe 4. istihdam firma 5. deneyim niteliksiz 7

5 1.1 GEREKL L K K P -mel Ad l Eylem Ek? Kifli Eki Örnekler ben sen o biz siz onlar konufl üz kullan gel söyle çal fl -ma -me -mal /-meli m mi - m/-y m/-im/-yim -s n/-sin - z/-y z/-iz/-yiz -s n z/-siniz (-lar/-ler) (Siz) burada yüksek sesle konuflmamal s n z. (Ben) bu akflam ders çal flmal y m. (Sen) anneni üzmemelisin. (O)onu uzun zamand r görmüyorum. stanbul da olmal. (Biz) s navda sözlük kullanmamal m y z? Onlar da gelmeli miler? GEREKL L K (hikaye) K P -mel yd (<mel i-di) Ad l Eylem Gereklilik? Kifli Eki Örnekler ben sen o biz siz onlar inan üz ç k gel söyle çal fl -ma -me -mal /-meli m mi -yd -ydi -m -n -k -n z/-niz (-lar/-ler) (O) bunu hiç kimseye söylememeliydi. (Ben) bu derse daha çok çal flmal yd m. (Sen) anneni üzmemeliydin. (Biz) daha m erken ç kmal yd k? (Siz) bunlara inanmamal yd n z. Onlar da gelmeliydiler mi? GEREKL L K (rivayet) K P -mel ym fl (<mel i-mifl) Ad l Eylem Gereklilik? Kifli Eki Örnekler ben sen o biz siz onlar gel çal fl kullan konufl yap oku -ma -me -mal /-meli m mi -ym fl -ymifl - m/-im -s n/-sin - z/-iz -s n z/-siniz (-lar/-ler) (Biz) s navda sözlük kullanmamal m ym fl z? (Ben) bu derse daha çok çal flmal ym fl m. Ö retmen söyledi. Sen de bizimle gelmeliymiflsin. (O) bu ifli yapmamal m ym fl? (Siz) burada yüksek sesle konuflmamal ym fls n z. Onlar da okumal larm fl m? 3 Tamamlayal m 1. Çocuklar televizyon ve bilgisayara çok vakit ay r mamal. 2. Onu çok üzdüm, gönlünü almak için ne yap? 3. Cem Y lmaz n son filmi harika. Mutlaka sen de izle. 4. Evden daha erken ç k, bak iflte uça a yetiflemedik. 5. Hakan bizimle sinemaya gelemiyormufl, çünkü diflçiye git. 6. Bu formlardan ben de doldur? 7. Her ifl yerinin kendine özgü kurallar vard r ve çal flanlar bu kurallar mutlaka ö ren. 8. Dedeci im, bu kadar ilac her gün iç? 9. Hemflire Han m, röntgen filmi için yar n saat kaçta gel? 10. Doktor söylemifl, Ahmet sigaray hemen b rak. 11. Beyefendi, üzgünüm ama flu an lokantam zda hiç bofl masa yok. Gelmeden önce rezervasyon yapt r. 12. Bu raporu yar na kadar bitir? Yoksa daha fazla vaktim var m? 13. Burcu saat 2 de burada ol ama hala gelmedi. 14. Ö retmen söyledi, yar n derse gelirken hepimiz sözlük getir. 15. A: Babam nerede anne? B: Saat daha 17:00, hala iflte ol. 16. Bu s nav için daha çok çal fl, o zaman kesin iyi bir not al rlard. 4 Tamamlayal m flyerimde; 1. Mesai saatlerine, çünkü. 2. Çok fazla ara ve de özel telefon görüflmeleri. 3. Çal fl rken düzenli ve disiplinli, yoksa. 8

6 1.1 5 Okuyal m, yeniden yazal m Özgeçmifl Haz rlama Bir ifle kabul edilebilmeniz için öncelikle görüflmeye ça r lman z gereklidir / ça r lmal s n z. Görüflmeye ça r labilmeniz için de iyi bir özgeçmifliniz olmak zorundad r /. Bu yüzden " yi bir özgeçmifl, hayalinizdeki ifle ulaflman n ilk ad m d r." diyebiliriz. Di er özgeçmifllerin aras nda dikkat çekebilmek için, iflveren aç s ndan ilgi çekici bir özgeçmifl haz rlaman zda fayda vard r. flverenler, eleman seçerken "Niçin bize baflvurdu?", "Bizim için neler yapabilir?", "Bilgi ve yetenekleri ifl için uygun mu?", "Kiflisel özellikleri bizim için uygun mu?" gibi sorulara yan tlar ararlar. Dolay s yla özgeçmifliniz mutlaka bu sorulara yan t versin /. Bunlar n d fl nda özgeçmiflinizde kiflisel bilgileriniz (isim, adres, e-posta, telefon...), e itim durumunuz, kariyer hedefiniz kiflisel özellikleriniz, becerileriniz ve deneyimleriniz mutlaka bulunsun /. Kiflisel özelliklerinizi ve deneyimlerinizi yazarken iflle ilgisiz özelliklerinizden asla bahsetmeyin. /. Özgeçmiflinizde fazla bilgi vermeyin /, sadece gerekli bilgileri sunun /! 6 Doldural m Özgeçmifl Formunda Neler Olmal? 1. Ad-Soyad Adres Dinleyelim, iflaretleyelim Yedi ad mda zirve Kay t s ras 1 a) Çal flan Profili b) Baflar l olmak için... fl iliflkileri dengeli Özgüveni çok yüksek Hata yapma olas l klar fazla Yard ma muhtaç Güvensiz Geliflime aç k de il Çal flma yöntemleri gelifltirebilmifl Elefltiriye aç k Elefltiriye kapal 1. tip 2. tip 3. tip Do ru Yanl fl 1. Kursa gitti inizi kimseye söylememek gerek. 2. fl arkadafllar yla iyi geçinmek bazen zordur. 3. fl arkadafllar n zla rekabet etmek zorundas n z. 4. fl arkadafllar n zla bir tak m olmal s n z. 5. Yöneticilerinizle iyi geçinmek için onlara iltifat etmek zorunda kalabilirsiniz. 6. Planl bir çal flma yönteminiz olmal. 7. Yöneticinizin dikkatini çekmeniz için kendinize güvenmelisiniz. 9

7 1.2 fl Yerinde 8 Okuyal m, iflaretleyelim Pazartesi Sendromu Yonca Tokbafl Pazartesilerden nefret ediyorum! Pazartesileri atlay p sal ya geçmem mümkün mü? Pazartesilerin gelifli pazardan s k yor beni. Zaten ad nda hata var! Pazar - ertesi... Cuma - ertesi ne kadar güzel ama bu sözcük çok s k c. Nedense Pazartesi ve Cumartesi günleri için yeni birer isim koymam fllar... kisini de kendinden önceki günün ismine göre adland rm fllar. Her kötü fley pazartesi mi bafllamak zorunda? Ödemeler, okul, iflbafl... Oysa benim pazartesilerle ilgili bir sürü hayalim var. Erken uyanmamak, bofl bofl oturmak, plans z programs z olmak gibi... Ama bofluna, yapam yorum. Mant m diyor; Yürü k z m! fle gitmek zorundas n., gönlüm diyor; Kalkma yat, yüre inin sesini dinle!. Mant m melek olmufl, yüre im fleytan. Mesela bu sabah... Geldim ifle, tam ofise girece im, fleytan mele in akl n çeldi. Ofise girmedim ve bir kafeye gittim. Sakin bir flekilde garsondan rica ettim; "Günün kahvesinden lütfen! Ama içinde ondan m, bundan m olsun? diye sormay n. Hepsi olsun istiyorum ben!" Ald m elime herfley li hayat kahvemi, ç kt m soka a! Sonra kald rd m kafam, kapad m gözümü, içime çektim rüzgar, tatl havay. Gözümü açt m; stifa etmem laz m! dedim. Klimal bir yerde hayata daha fazla devam edemeyece im. dedim. fiirkete geri döndüm, istifa ettim. Tam Oh! diyecekken ö rendim ki müdür istifam kabul etmemifl. Ücretsiz izin verin o zaman! dedim. Olur mu can m! diye dalga geçtiler. Ben de madem öyle, iflte böyle dedim ve minik saks mla ofisimdeki cam kimseye çakt rmadan köflesinden k rd m. K r k penceremden giren rüzgarla kendimi mutlulu a davet ettim. Pazartesi sendromu yaflamamak için siz de k r n bir minik pencere, kendinize bir hava deli i aç n, içinize hayat n tatl rüzgar n çekin. fikir vermek akl n kar flt rmak akl na gelmek fikrini de ifltirmek akl n çelmek belli etmemek anlatmamak sormamak bakmamak çakt rmamak 9 Yorumlayal m Yazar son paragrafta demek istiyor ki. 10 Pazartesi sendromuna karfl ne yapal m? O gün için en güzel elbiselerimizi giyelim. Ö le tatilinde bir arkadafl m zla randevulaflal m. Akflama bir konser ayarlayal m. Baflka? 10