T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ ALANI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ ALANI BİLGİSAYARLA NORMAL KAT PLANI ÇİZİMİ ANKARA 2006

2 İÇİNDEKİLER i

3 AÇIKLAMALAR AÇIKLAAÇIKLAMALAR KOD ALAN İNŞAAT TEKNOLOJISI ALANI İÇ MEKÂN TEKNIK RESSAMLIĞI- DAL/MESLEK RESTORASYON MODÜLÜN ADI BİLGİSAYARLA NORMAL KAT PLANI ÇİZİMİ Bu modül Normal Kat Planının, Bilgisayarla çizim programında krokiyi plana dönüştürme, planın çizimi, ölçülendirme ayarları ve komutlarının kullanımının yapılması ile planın ölçülendirilmesi, yazı ayarlarının MODÜLÜN TANIMI yapılarak yazıların yazılması tefrişlerinin ve taramalarının yapılması ve normal kat planına ait anted çizme ile ilgili bilgi, beceri, tavır ve tutumların açıklandığı öğretim materyalidir. SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI 40/32 (+40/32 Uygulama tekrarı yapmalı) "Bilgisayarla Zemin Kat Planı Çizim" modülünü başarmış olmak. Bilgisayarla Normal Kat Plan Çizim Yapmak Öğrenci, okul içi gerekli ortam, okul dışı araştırma yapabileceği kuruluşlara yönlendirilerek normal kat planı çizimini şartnamelere ve yönetmeliklere uygun olarak yapabilecektir. Amaçlar: Öğrenci; 1- Bilgisayarla Normal Kat Planı çizimi yapabilecektir. 2- Bilgisayarla ölçülendirme ayarlarını ve komutlarını kullanarak yapabilecektir. 3- Bilgisayarla Normal Kat Planı İç-dış ve kotlu ölçülendirmesini yapabilecektir. 4- Bilgisayarla yazı stilleri oluşturarak ii

4 EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME yazıları yazabilecektir. 5- Bilgisayarla tefriş ve taramaları yapabilecektir. 6- Bilgisayarla anted çizebilecektir. CAD programlarını çalıştırabilecek kapasitede bilgisayar donanımı, paket programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokümanlar, projeksiyon cihazı ve donanımı, uygun laboratuar ortamı, meslek ile ilgili uygun kuruluşlar Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. iii

5 GİRİŞ Sevgili Öğrencimiz; İnşaat sektörü, çeşitli meslek alanlarını bir araya getirerek yeni meslek dallarını ortaya çıkarmıştır. Yapıların inşa edilebilmesi için öncelikle projelerin çizilmesi gerekir. Bunları sektörde faaliyet gösteren mühendis, mimar, tekniker ve teknisyenler çizmektedir. Projelerin çizimleri belirli kurallara göre yapılmaktadır. Proje çizimlerinin ön basamağı ve en önemli konusu olan plan çizimleri, teknik resim kurallarına uygun olarak çizilmelidir. Planlar, yapı mahallerini,mahallerde kullanılan eleman ve malzemeleri,mahal boyutlarını ve düzenlerini göstermek amacıyla kullanılır. Planların, kurallarına uygun taramalarla ifade edilerek çizilmesi ile yapının inşası için en önemli proje çizimidir.yapı planları, bölgelerin imar yönetmelikleri ve önem arz eden deprem bölgesi kuşağı durumları dikkate alınarak çizilmektedir. Bu modül; bilgisayar desteği ile standart ve yönetmeliklere uygun teknik resim kuralları içinde konut yapılarına ait plan çizimleri yapabilmeniz için hazırlanmıştır. Bu modülü başarı ile tamamladığınızda ve kendinizi konu hakkında geliştirdiğinizde inşaat sektöründe plan çizimleri konusunda çalışabilecek yeterliliğe sahip olacaksınız; ancak bu konu ile ilgili tüm bilgileri araştırmalar yaparak almanızda fayda vardır. Modülü başarı ile tamamlayacağınıza inanıyor ve modülün sizlerin becerilerinizin gelişiminde olumlu değişiklikler yapmasını arzu ediyor, çalışmalarınızda başarılar diliyorum. 1

6 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile öğrenci, gerekli ortam sağlandığında, bilgisayar ile blok yapılacak objeyi oluşturacak, blok elemanı çağırarak ve çizime yerleştirmeyi kuralına uygun yapabilecektir. ARAŞTIRMA IRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1- Okul içi bölümlerden daha önce çizilmiş mevcut projelerini inceleyiniz. 2- Okul dışı işletmelerden temin edeceğiniz çizimleri inceleyiniz. 3- Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiz projeleri inceleyiniz. 1. BLOK OLUŞTURMA VE KULLANMA 1.1. Blok oluşturmak Teknik çizim yapan herkes zaman içinde şekil şablonlarından veya Letraset dediğimiz hazır çizim çıkartmalarından yararlanmıştır. Böylelikle çizim paftası üzerinde aynı nesneyi defalarca aynı emeği vererek yeni baştan çizmekten kaçınmıştır.buna tembellik denmez sanırım; olsa olsa zamanın kıymetli olduğunun bilincinde olmakla açıklanabilir. Çizimimiz sırasında farklı geometrik elemanlardan oluşan ve sık kullanılan bazı nesneleri bir bütün haline getirmek ve çizimi her hangi bir başka bölümünde veya başka çizimlerde bir letraset öğesi gibi kullanma gereksinimi duyabiliriz.bu nesneler en küçüğünden bir kapı, bir pencere, bir masa, bir koltuk gibi komple bir mutfak hatta tüm bir proje bile olabilir.sık yenilenen nesnelerin copy komutu ile çizim içinde oradan oraya kopyalamak da geçerli bir yöntem olarak da kabul edilebilir belki, ama bu sınırlı bir kullanım getirecek ve yeterince esnek olmayacaktır.çünkü bu sık kullanılan nesnelerin yeri geldiğinde bütün çizimlerimizde de kullanmak isteye biliriz.her seferinde klozet, küvet, masa, sandalye çizmekle uğraşamayız bunun bir kaçışı var ve bilgisayar destekli tasarım dilinde ona bloklamak (block) diyoruz. 2

7 BLOCK(B): Sürekli lazım olan şekil gruplarını saklayarak bir daha hazırlamak istemeyiz. İşte bu çizgi gruplarına blok adını veririz. Blok olarak kapı, pencere, masa, koltuk, gibi şekilleri örnek verebiliriz. Fakat oluşturduğumuz blok o dosya için geçerli olur. Blok çizim dosyamıza bağlıdır. Resim 1.1: Block Dialog Kutusunda Obje Seçimi ve İsim Verme Bir kutu nesnesi çizip onu blok olarak bağlayalım. Bunun için komut satırından _Block veya _B yazıp entere basılır. Block yapmak istenilen nesne ismi kutu olsun. Bloğun indirme noktası olarak sol alt köşeyi seçerek blok olmasını yapılacak kutu nesnesi seçilir. Enter ile onaylanır. Fakat blok yapılan nesne yok olacaktır. Onu tekrar bloklanmamış hali ile getirmek için OOPS komutu ile getirilir. Undo ile bloklanmamış olarak nesneleri geri getirebiliriz. Ama blok yapma işlemi geri alınmış olur. OOPS ile geri getirilen nesne üzerinde değişiklik yapıp tekrar blok oluşturmak için kullanılabilir. Resim 1.2: Block Komutunun Komut Satırında Yazımı 3

8 Şekil 1.1: Block Yapma Örneği Bu kez B ya da Block yazarsam yada Draw çekme mönüsünden Make>Block seçersem karşıma Block Definition kutusu çıkacaktır. Bu yöntemlede aynı nesneyi blok haline getirirsek: Blok ismini yazıp, daha önce yapılmış blokları görme imkanı da vardır. Eğer buradaki blok isimlerinden birini kullanırsak o zaman önceki oluşturulmuş blok çizimi yok olup yeni blok nesnesi üzerine gelecektir. Bloğun tutulacak noktası Pick points ile seçeriz. Ya da x,y,z koordinat değerleri ile de girerek aynı işlem yapılabilir. Select object düğmesi ile nesne seçilir. Hemen sağ alt tarafında blok şekli görülecektir. Resim 1.3: Block Dialog Kutusunda Obje Seçimi 4

9 Retain: Nesneyi bloklaştırdıktan sonra bloklanmamış gibi durur Conver to block: Nesneyi block haline getirerek aynı koordinatlarında bulunur Delete: Blok oluşturduktan sonra özgün nesneyi siler Create icon from block geometry: Bloğun diyalog kutusunda görülmesini sağlar Do not include an icon: Blok simgesi oluşturmaz. Resim 1.4: Menüden Block Yapma Komutu Seçimi WBLOCK(W): Oluşturduğumuz bloğu bağımsız bir çizim dosyası gibi harddiskte kütüphane klasörüne kaydederiz. Yeni açtığımız çizim dosyası içine blok olarak çağırabiliriz. Komut satırına Wblock veya W yazarak ekranımıza Write Block diyalog kutusu gelir. 5

10 Resim 1.5: Nokta Seçimi ile Blok Kaydetme İşlemi Block: Çizimdeki bloğu çizim dosyası olarak yazar Entire drawing: Tüm çizimi blok gibi kabul eder. Oturumu kapatmadan başka bir adla harddiske yazar Object: Çizimdeki her hangi bir nesneyi çizim dosyası olarak harddiske yazar.bu seçenek kullanıldığı zaman pick point ve select object ayarları etkinleşir File name: Dosya ismi.dosya ismi için çizim dosyasının ismini kesinlikle yazmalıyız aksi takdirde dosyayı kaybederiz Location: dosyanın saklanacağı yer, kütüphane İnsert units: Milimetre cinsinden değeri Blok çağırmak INSERT(I): Oluşturulan blokları veya çizim dosyasını tek tek çağırmak için kullanılır. İnsert çekme mönüsünden block veya komut satırından İ yazarak İnsert diyalog kutusuna ulaşılır. 6

11 Resim 1.6: Block Çağırma Dialog Kutusu Bu kutudaki kısımlar incelersek; İnsertion point: Çağıracağımız nesneyi hangi indirme noktasına sabitleyeceğimizi belirtilir. Koordinat girmeden mouse ile istenilen kısma tıklamak suretiyle de indirilebilir Scale: Blok nesnemizin boyutlarını farklı ölçülerde değiştirerek çağırabilir Rotation: İndirilen bloğun dönme açısını klavyeden girerek istenilen açıda gelmesini sağlar Explode: Çağıracağımız blokları patlaşmış olarak getirmeyi istersek işaretlenebilir. 0 katmanında blokları oluşturmamalıdır. İstenilmeyen sonuçlar çıkabilir. Resim 1.7: Block Açma İşlemi 7

12 CUT(Kesmek): Seçili nesneleri kesip başka panoya yapıştırır COPY(Kopyalamak):seçili nesneleri kesip başka panoya kopyalar: COPY WITH BASE POINT(İndirme noktasından tutarak kopyalama): Edit çekme mönüsünden ulaşırız. Komut satırından ise copybase yazarak ulaşılabilir. Kopyalanacak nesnelerin indirileceği noktayı işaretledikten sonra nesne seçilir. Seçilen çizim nesnelerini iki türlü çizime indirilebilir PASTE(Yapıştırmak):Birincisinde çizim panomuza nesneleri kendine özgü halleri ile kopyalanabilir ve İndirebilir PASTE AS BLOK(Hızlı çağırmak): İkincisinde ise nesneleri çizim panomuza indirirken blok nesnesi gibi bir bütünleşik tek parça halinde indirilir. Kısa yoldan blok çağırma işini yapılmış olur. Edit çekme mönüsünde veya komut satırına pasteblock yazarak ulaşılabilir MINSERT:Bir bloğu çizim dosyamıza birçok kez indirmek istersek kullanmamız gereken komuttur. -Komut yazılarak onaylanır ve blok ismi girilir. -Bloğun indirileceği noktayı gireriz. -X eksenin ölçek katsayısı girilir 1 ise onaylanır. -Dönme açısını gireriz yada işaretleriz 0 ise onaylanır. -Çoklu indirilecek blokların satır sayısını örneğin 5 gibi girilir.(---) -Çoklu indirilecek blokların sütun sayısı örneği 3 girelim.(!!! ) -Eğer birden fazla satır sayısı girmiş isek ve de girdik. O zaman satır aralığını gireriz veya işaretleriz.(- --) 60 olsun. -Eğer birden fazla sütun sayısı girmiş isek ve de girdik.o zaman satır aralığını gireriz veya işaretleriz.(!!!) 80 olsun. Minsert ile elde edilmiş bloklarımız bir bütün olarak hareket ederler. Explode (patlatma) edilemezler. Buna göre hareket edilmeli ve çalışılmalıdır ATTRIBUTE: Blok nesnesinin bilgi taşıyıcısıdır. Burada yapılan kayıtları değiştirebilmektir. Örnek olarak mimaride sürekli kullandığımız kotların üzerine yazdığımız kaba ve ince kotları bir kez oluşturup sonraları sadece kotların sayılarını tablo üzerine yazabiliriz. Böylece yeniden kot oluşturup tek tek sayıları yazma zorunluluğu ortadan kalkar. Burada örnek olarak pencere ölçülendirmesini yapılırsa: Şekil 1.3: Pencere Ölçülendirme 8

13 Öncelikle pencere ölçülendirme şekli için aşağıdakine benzer bir düz çizgi bir de bu çizginin ucuna yapışık çember çizilir. Komut satırına Attef, ya da kısaca att yazılabilir ya da çekme menüsünden Draw>Block>Define Attributes seçilebilir. Resim 1.8: Menüden Block Açma Komutu Kullanımı Attribute Definition dialog kutusunda şu ayarlar yapılır: Tag kısmını pencere genişliğinin değerini, Prompt yerine de pencere genişliğini girilir yazısı yazılır.value kısmında ise insert ile çağırılacak bloğun kendiliğinden alacağı değer yazılabilir.yada boş bırakılabilir. Pick point düğmesine basarak oluşturulacak bloğun yerleştirileceği nokta işaretlenir. Ya da koordinat değerini girilebilir. OK ile onaylayıp bitirilir. 9

14 Resim 1.9: Block Ayarları Dialog Kutusu İkinci olarak gireceğimiz pencere yüksekliği için yine att komutunu kullanarak attribute definition diyalog kutusunda Tag yerine, Prompt yerine de pencere yüksekliğini giriniz. yazısını yazarız. En alt kısımda bulunan Align below previous attribute definition kısmını işaretlersek ikinci işaretlersek ikinci olarak yazdığımız sayısının sayısının altına yazacaktır. OK ile onaylayıp çıkarız. Resim 1.: Block Pencere Ölçüleri Yazım Son olarak da Pencere numarasını yazalım. Bunun için Tag kısmına P1. Prompt kısmına Pencere numarasını giriniz P1 yazısını yazıp Pick point düğmesine basarak bunun yerleşeceği nokta işaretlenir. OK ile onaylanıp çıkarız.

15 Resim 1.11: Block Yazısı Yazma Şimdi pencere ölçülendirmesini bir bütün olarak blok ismi vererek kaydedelim. Bunun için Wblock kullanalım. Kısaca W yazarak aşağıdaki ölçülendirme şeklini blok haline getirelim. Şekil 1.4: Block Pencere Ölçülendirmesi Bu block insert ile çalıştırıp, ölçülendirme şeklini çizimimizin üzerine yerleştirdikten sonra, sorulara cevap vererek yeni değerleri gireriz. Burada explode onay kutusu işaretlenmemelidir. Böylece pencere ölçülendirmesini bir bütün olarak yapmış oluruz. Buradaki sorulara komut satırından değil de diyalog kutusundan cevap verebiliriz. Böylesi daha iyi olacaktır. Bunun için attdia sistem değişkenini yazıp o olan değeri 1 olarak değiştirmek gerekir. Bunun diğer attribute blokları, pencere ölçülendirmesinde olduğu gibi aynı yollarla yapabiliriz. Kotlu ölçülendirmeyi de üst kot alt kot değerini girerek yapabiliriz. Son olarak attdisp değişkenini yazarak ON değeri OFF yaparak bu kotlarımızın çizimde görünmesini sağlarız Attribibute Düzenleme (Edit Attribute): Komut satırına attedit ya da kısaca ate yazıp attribute bloğu seçilirse Edit Attribute Diyalog kutusu ekrana gelecektir. Burada yeni değeri yazarak değiştirmek mümkündür. 11

16 UYGULAMA FAALİYETİ 1- Aşağıda ölçüleri verilen mekan kapılarını 1/50 ölçekli mimari plan esaslarına göre plan görünüşlerini çiziniz ve Windows Belgelerim klasörü içerisine oluşturacağınız Kütüphane isimli klasöre blok oluşturarak kaydediniz? Merdiven Kapısı : 0/2 Salon Kapısı : 90/2 WC Kapısı : 70/2 Mutfak Kapısı : 80/2 2- Aşağıda ölçüleri verilen mekan pencerelerini 1/50 ölçekli mimari plan esaslarına göre plan görünüşlerini çiziniz ve Windows Belgelerim klasörü içerisine oluşturacağınız Kütüphane isimli klasöre blok oluşturarak kaydediniz? Salon Penceresi: / Mutfak Oda Penceresi: / Havalandırma Penceresi: 50/50 Banyo Penceresi: 60/60 Not: Blok ismi verilirken ölçülere göre isim veriniz. Örneğin : Merdiven Kapısı için MPK0 ( M= Merdiven P=Plan K= Kapı 0= Merdiven Kapı Genişliği) ve Salon Penceresi için SPPN (S=Salon P=Plan PN= Pencere 0= Salon Pencere Genişliği) gibi. 12

17 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Yapmış olduğunuz çizimleri, aşağıdaki değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin adı İMTPÇ-Bilgisayarla İç Mekan Çizimleri Öğrencinin Bilgisayarda Block oluşturma Block çağırma ve Kullanarak çizimlerde Amaç kullanılmak üzere kütüphane oluşturarak Adı soyadı çizimlerde kolaylık ve plan çiziminde hız ve pratiklik kazandırmak amacı taşımaktadır. Konu Normal Kat Planı Çizim ve her türlü Sınıfı/No çizim için Blok Oluşturma GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR 1 Programı çalıştırdınız mı? ( ) ( ) 2 Blok yapılacak objeyi oluşturdunuz mu? ( ) ( ) 3 Çizilen objeyi kaydettiniz mi? ( ) ( ) 4 Blok elemanı çağırıp ve yerleştirdiniz mi? ( ) ( ) 5 Blok elemanını çözme işlemi yaptınız mı? ( ) ( ) ediniz. Değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları, faaliyete dönerek tekrar Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz. 13

18 ÖLÇME SORULARI 1- Oluşturduğumuz bir bloğu bağımsız bir çizim dosyası gibi harddiskte kütüphane klasörüne veya oluşturulan bir klasöre kaydetmek için kullanılan komut aşağıdakilerden hangisidir? A) Block B) İnsert C) Wblock D) Ddinsert 2- Oluşturulan blokları veya çizim dosyasını tek tek çağırmak için kullanılan komut aşağıdakilerden hangisidir? A) Block B) İnsert C) Wblock D) Ddinsert 3- Oluşturulan blokları veya çizim dosyasını çağırmak dialog kutusunun açılmasını sağlamak için kullanılan komut aşağıdakilerden hangisidir? A) Block B) İnsert C) Wblock D) Ddinsert 4- Bir bloğu çizim dosyamıza birçok kez indirmek istersek kullanmamız gereken komut aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsert B) Winsert C) Minsert D) Ddinsert 5- Blok nesnesi boyutlarını farklı ölçülerde değiştirerek çalışılan dosyaya çağırarak kullanılabilmesini sağlayan block alt komutu aşağıdakilerden hangisidir? A) Explode B) İnsertion point C) Scale D) Rotation 14

19 DEĞERLENDİRME değerlendiriniz. Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru yanıtladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 15

20 ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 Bu öğrenme faaliyeti ile öğrenci, Bu öğrenme faaliyeti ile öğrenci, gerekli ortam sağlandığında, bilgisayar ile normal kat planını çizmeyi kuralına uygun yapabilecektir. ARAŞTIRMA IRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1- Okul içi bölümlerden daha önce çizilmiş mevcut normal kat projelerini inceleyiniz. 2- Okul dışı işletmelerden temin edeceğiniz normal kat çizimlerini inceleyiniz. 3- Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiz projeleri inceleyiniz. 2. NORMAL KAT PLAN ÇİZİMİ 2.1. Çizim sınırları Çizim sınırları binanın eni, boyu, dış ölçülendirme ve aks çizgileri dikkate alınarak belirlenir. Sınırları belirlerken limits komutu yazılıp enter tuşuna bastığımızda kâğıdın sol alt başlangıç noktası 0,0 değeri enterle geçilir ( Resim1). Daha sonra kağıt boyutu yani çizim sınırları x,y olarak girilir ve boyutlar zoom (z) enter all (a) enter tuşlarına basılarak boyut programda tanımlanmış olur (Resim ). Not: Daha fazla bilgi için başarmış olduğunuz bilgisayarla çizime hazırlık modülüne bakabilirsiniz.. 16

21 Resim 2.1: Limits komutu Resim 2.2: Zoom komutu 2.2.Katman ayarları Katmanlar (layer) farklı özellikteki nesnelere renk, çizgi tipi, çizgi kalınlığı gibi özellikler verip gerektiğinde aktif hale getirmemizi, gerekmediği zamanlarda ise kapatarak kalabalık görüntüyü yok ederek rahat çalışmamıza imkan sağlar. Katman belirlemek için komut satırına layer yazıp enter tuşuna basmamızla karşımıza katman (layer) belirleme diyalog kutusu açılacaktır. Buradan her elemana farklı isim ve renk vererek katmanlarımızı oluştururuz..katman ayarları yapılırken renk sırası kalem kalınlığı olarak alınması tavsiye edilir. Not: Katman ayarları ile ilgili daha fazla bilgi için bilgi için daha önce başarmış olduğunuz Bilgisayarla Kapı ve Pencere Çizim Modülüne Bakabilirsiniz. 17

22 Resim 2.3: Layer oluşturma 18

23 Şekil 2.1: Normal Kat Planı Krokisi Mahallerimizin tasarımı yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli hususlar vardır. Yatak odaları en çok kullanılan ebatlar 90x190,0x190,0x200,160x200 dür. Bireysel yatak uzunlukları kişinin boyuna 25 cm ilave edilerek hesaplanır.yatak kenarlarına en az 60 cm en uygunun 75 cm lik yerin bırakılması planlanmalıdır.çift kişilik yatağın solunda ve sağında komidin için yer bırakılmalıdır. Mutfak konumu kuzeydoğu veya kuzeybatı yönünde planlanmalıdır.antre yemek odası salon ile mutfak arasında iyi bir bağlantı olmalıdır.mutfak işlerinin kolaylaştırılması için çalışma yerlerinin amaca uygun düzenlenmesi gerekir.buna göre sağdan sola doğru istif yeri,fırın,yemek hazırlama yeri,bulaşık yıkama yeri,kurutma yeri şeklinde düzenlenmelidir.cihaz ve mobilyaların kullanımı için hareket yüzeyinin 1,20 m olması vazgeçilmezdir.mutfak genişliği genel olarak 2,40 m genişlikte olmalıdır. Banyoda çamaşır makinesi,otomatik kurutma makinesi ve kirli çamaşır sepetleri için yerler planlanmalıdır.gençler için duşlu banyolar tercih edilir.yaşlılar için ayak,oturma veya banyo küvetleri ve az yer kaplayan duşlu banyolar elverişlidir.banyolar yatak odasından ve WC den rahat giriş olacak şekilde planlanmalıdır.banyo ve WC nin yönlendirilmesi kuzey tarafta ve ışıklandırılıp havalandırılmalıdır. 19

24 Ev idaresi odaları konumu konumları kuzeye doğru olursa ev idaresi daha elverişlidir. Dolap yeri, ütü yeri, çamaşır yeri gerektiğinde hobi köşesi olarak kullanılabilir. Minimum alan 3,80 m ve en uygun uzunluk 4,60 m olmalıdır. Konutların veya evlerin planlanmasında kiler,gıda depoları ve soğutma odalarına özen gösterilmelidir. Bunlar günlük yaşam için oldukça önemlidir. Pratik olması açısından kilerin mutfağın yakınında bulunması gerekir. Bu oda,soğuk ve havalandırmalı olmalı ve güneş ışının karşı da özellikle korunmalıdır. Not: Kat Planları Mahalleri ve elemanları ile ilgili ayrıntılı bilgiler için daha önce başarmış olduğunuz. Mekan Tasarım Modülüne- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yönetmeliği ile İmar yönetmeliğine bakabilirsiniz. Modülümüzde kullanacağımız konut tipi binanın Normal Kat Planının krokisi yukarıda görülmektedir. Biz bu örnek krokiyi kullanarak modülümüzde Normal Kat planımızın çizimini yapacağız. Krokideki ölçülerimizle şekil 2.1 deki aks aralıkları ölçülerinizi dikkatle incelendikten sonra çizime başlayabiliriz. Karkas yapılarda öncelik aksların çizilmesidir. Uyarı: 45 lik aksların perdelerini çizdikten sonra çizimi yapmamıza kolaylık sağlayacaktır. Normal Kat Planı çizimi için veriler: a) Ölçüler içten içe temiz ölçülerdir. Duvar kalınlıkları verilen ölçülere ilave edilecektir. b) Dış duvarlar 20 cm. iç duvarlar cm. kalınlığındadır. Merdiven ve asansör çevresi 25 cm perde olacaktır. Tüm kolonlar 30/60 cm çizilecektir. Şekil 3 ye bakınız 45 lik diğer perdelerde en dar kenar 30 cm dir. c) Pencereler bulunduğu duvarın ortasındadır. Pencere genişlikleri P 1-60/60, P 2 - /, P 3 - /, P 4-50/50 d) Kapılarda kapı dişi cm olarak alınacaktır. Kapılar: K 1 0/2, K 2 80/2 K 3 70/2 e) - - işaretli yerler kolon - - perde duvar yerlerini belirtmektedir. Bakınız şekil 1.3 belirtmektedir. f) Subasman kotu 90 cm. Bina Zemin + 2 Normal Katlıdır. 20

25 2.3.Aks çizimi Çizilecek olan Normal kat planında akslar, aralıklarına göre gerekli komutlarla yapılır. Önce çizim sınırları belirlenmiş olan sayfada dikey ve yatay çizgiler çizilir. Daha sonrada aks aralık mesafelerine göre offset komutuyla yapılarak akslar tamamlanır. (Şekil ) NOT: Normal kat planı çizerken 1/50 ölçekli uygulama projesi çizim kuralları aynen uygulanır. Makas işareti planının simetri olduğunu gösterir. Aks, kolon-perde, duvar, sıva, kapı-pencere,iç ve dış merdiven,baca, balkon-teras, asansör, tretuar elemanları çizim programında gerçek ölçüleri esas alınarak çizilir. Mahal bilgileri, pafta bilgileri, ölçülendirme yazıları 1/50 ölçeğe uygun olacak şekilde ayarlanır. Örnek: 2 lik şablonla yazı yazmak istediğimizde 2x0,50= 3 lük şablonla yazı yazmak istediğimizde 3x0,50=15 5 lük şablonla yazı yazmak istediğimizde 5x0,50=25 Şekil 2.2 : 45 derecelik aks aralıklarının ölçüleri her yönde de eşittir. 21

26 Simetri işareti (Makas) 2.4.Kolon çizimi Şekil 2.3: Normal Kat Planı Aks Çizimleri Kolonlarda deprem yönetmeliğine göre dar kenarı 30 cm perdeler de dar kenar 25 cm boyutunda uygulanır. Dairesel kolonlarda ise dış çap 30 cm den az olmamalıdır. Merdiveni çevreleyen duvarlar 20 cm olmalıdır. Kolon ve perde çizimlerimizi aksların 0 olduğu kenarlara konur. Yani kolanlar hem X hem de Y doğrultusunda aynı düzlem üzerinde olmalıdır. Aşağıdaki kolonların yerleşimlerini dikkatlice inceleyiniz. Aynı doğrultu üzerinde kolonlar ters taraf da olamaz. Şimdi çizimimize bunu uygulayalım. (Şekil ) 22

27 Şekil 2.4: Normal Kat Planında Kolon-Perde-Merdiven Perdesi-Asansör perdesi 23

28 Şekil 2.5: Normal Kat Planı kolon ve perde duvar yerleşim Çizimleri 2.5. Duvar ve baca çizimi Karkas yapılarda iç duvar (bölme duvar) cm ve dış duvar 20 cm kalınlığında yapılır. Biz Karkas plan çizeceğimiz için aşağıda da göreceğiniz gibi iç duvarları cm ve dış duvarları 20 cm olarak uygulayacağız. Duvar çizimine başlamadan önce aks layer(katman) larını kapamamız çizim yaparken işimizi kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda duvarlarımızı çizerken bacalarımızın da yerlerini tayin edip çizmemiz gerekir. Çizimimizde bacaları 20x20 cm olarak uygulanmıştır. Bacaları tanzim ederken kirişlerin dar kenarının deprem yönetmeliğine göre 25 cm olarak düşünülmesi gerekmektedir. Normal Kat Planında En üst kat düşünülerek baca sayısı ona göre artırılmalıdır. Kaloriferli binaların konut olarak kullanılan bağımsız bölümlerinin oturma veya yatma hacimlerinden birinde bir adet ve banyoda bir adet olarak ateş bacası tanzim edilmelidir. Otel, iş hanı vb. umumi binaların her katında en az bir adet ateş bacası tanzim edilmelidir. Doğalgaz uygulama bölgeleri için de iskan edilebilir bodrum katlar dahil beş katlı binaların mutfaklarında doğalgazla çalışan cihazlar için ayrı bir baca yapılmalıdır. Mutfak kokularının atılması için bir 24

29 baca yapılmalı bu baca tekniğe uygun olarak şönt baca yapılabilir. İskan edilebilir bodrum katlar dahil beş katın üzerindeki binalarda doğalgazla çalışan cihazları bağlamak ve mutfak kokularını atmak için iki ayrı şönt baca yapılması zorunludur. Not: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İmar yönetmeliğinde bacalar ile ilgili ayrıntılı bilgilere bakabilirsiniz. Balkon çizimleri de duvar çizildikten sonara yapılır. Duvarlar çizilirken kapı ve pencere boşlukları dikkate alınmalı ve boşluklar bırakılmalıdır. Açılacak kapı yönünde genel olarak kapı dişleri bulunduğu duvarın kalınlığı kadar bırakılır. Örneğin 20 lik duvarda kapı dişi 20 cm luk bir duvarda kapı dişi cm bırakılır. Tasarım yapılırken aksi düşünülmemiş ise pencereler bulundukları mekanın ortasına gelecek şekil yerleştirilir. (Şekil 2.6) Şekil 2.6: Normal Kat Planı duvar çizim - kapı-pencere boşluk oluşturma ve balkon çizimleri Binaların taban alanları dışında bahçe sınırlarını aşmamak ve yürürlükteki afet yönetmeliği doğrultusunda statik projede gerekli şartları sağlamak suretiyle belirli şartlar dahilinde bina cepheleri boyunca açık ve kapalı çıkma yapılabilir. Çıkma Yapma Şartları: Bina Yüksekliği m 4 kat irtifaya kadar m dahil olan yapılarda çıkma genişliği maksimum 1.50 m yapılabilir m 4 kat irtifadan sonra her bir kat artışında çıkma genişliği 0. m azaltılarak yapılır. Not: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İmar yönetmeliğinde açık ve kapalı çıkma ile ilgili ayrıntılı bilgilere bakabilirsiniz Sıva çizim 25

30 Binaların taşıyıcı sistemlerini oluşturan kaba elemanlarının dış etkenlerden korunması veya görünüşlerinin güzelleştirilmesi için çeşitli malzemelerle kaplanır. Kagir, betonarme ile yapılan duvarlar, kolonlar, kirişler, ve tavan yüzeylerinin kaplanması için genellikle sıva yapılır. Biz projemizde sıva kalınlığını iç duvarda 1,5-2cm, dış sıva dış duvarda ise 2,5-3 cm olarak alacağız.(şekil ) Binalarda taş-granit ve cam giydirme cephe gibi cephe kaplamaları da özellikle gökdelen tipi binalarda sık sık kullanılmaktadır. Şekil 2.7: Normal Kat Planı Sıva Çizimleri 26

31 Şekil 2.8: Normal Kat Planında sıva çizim detayları (A-B-C) 2.7. Merdiven dengelendirme İmar Yönetmeliğine göre asansörü olmayan binalarda basamak yüksekliği (0.16) m.den, asansörlü binalarda (0.18) m.den fazla olamaz. Örnek binamız asansörlü bir bina olduğuna göre en az 18 cm rıht yüksekliği almamız gerekmekte. Basamak genişliği 2a+b= 60 ila 64 formülüne göre hesaplanır. Formüldeki a= yükseklik, b= genişlik'tir. Ancak bu genişlik (0.28) m.den az olamaz.bu bilgilerden sonra zemin kat planımıza yapacağımız merdiveni oluşturalım. Merdiveni oluştururken merdiven kova genişliğini 20cm olarak alacağız. Basamak genişliğimizi 30cm ve basamak kol genişliğini de 115 cm olarak uygulayacağız. 27

32 Kat sınırlamasına bakılmaksızın tüm binalar iskan edilebilir bodrum katlar dahil 5 bodrum katı iskan edilmeyen binalarda 4 (Zemin kat dahil) kat ve daha fazla binalarda yangın merdiveni yapılması zorunludur. NOT: Merdivenler ile ilgili ayrıntılı bilgileri için daha önce başarmış olduğunuz Merdiven Çizim Modülüne ve İmar yönetmeliğine bakabilirsiniz. Şekil 2.9: Normal Kat Planı iç merdiven dengelendirmesi ve asansör boşluğu 2.8.Asansör Çizimi Zemin kotundan itibaren kat adedi 4'den fazla olan yapılar ile bodrumda iskan edilen katlarla birlikte 5 ve daha fazla katlı yapılarda bodrumdan başlayan ve giriş dahil tüm katlara hizmet veren asansör yapılması zorunludur. Yapı sahibince istenirse daha az katlı yapılarda da asansör yapılır. Asansör kabininin dar kenarı (1.20) m. ve alanı (1.80) m² den, kapı genişliği ise (0.90) m.den az olamaz. Asansör önü sahanlık genişliği, asansör kapısı sürgülü ise en az (1.20) m., asansör kapısı dışa açılan kapı ise en az (1.50) m. olmalıdır. Binalarda usulüne göre asansör yapılmış olması, bu Yönetmelikte belirtilen şekil ve ölçülerde merdiven yapılması şartını kaldırmaz. 28

33 Asansörün yapılması ve işletilmesi ile ilgili hususlarda yukarıdaki hükümler de dikkate alınarak, 20/12/1995 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Asansör Yönetmeliği" ve Türk Standartları Enstitüsü standartları hükümlerine uyulur. Korkuluklar; balkon ve teras etrafında, 5'den fazla basamağı bulunan açık merdivenlerde kotu (0.90) m.'den az olan pencere boşluklarında, döşeme kotundan itibaren en az (0.90) m. yüksekliğe kadar, fenni icaplara uygun olarak korkuluk yapılması mecburidir. (Şekil 2.) NOT: Asansörler ile ilgili ayrıntılı bilgileri için İmar yönetmeliğine bakabilirsiniz. Şekil 2.: Normal Kat Planı asansör çizimi 2.9. Kapı ve pencere çizim Bütün yapılarda; iç kapı yükseklikleri: (2.) m.den, Kapı genişlikleri: Daire giriş kapılarında (1.00) m.den, diğer mahallerin kapılarında (0.90) m.den az olamaz. Döner kapılar, belirtilen ölçülerde yapılacak normal kapıların yanında ilave olarak bulunabilir. Dış kapılarda eşik yapılamaz. Eşik yapılması zorunlu hallerde özürlülerin hareketini, yangın çıkışlarını ve benzeri eylemleri engellemeyecek önlemler alınır. Kapı boşlukları bırakılırken duvar köşesinden cm lik diş bırakılarak mahalin kapı genişliğine göre kapı boşluğu bırakılır. Pencere boşlukları bırakılırken ise mahal dış duvarına ortalanarak bırakılmalıdır. (Şekil ) Not: Kapı ve Pencere Çizimleri hakkında daha fazla bilgi için bilgi için daha önce başarmış olduğunuz Bilgisayarla Kapı ve Pencere Çizim Modülüne Bakabilirsiniz. 29

34 Şekil 2.11: Normal Kat Planı Kapı ve Pencere Çizimleri 30

35 Şekil 2.12: Normal Kat Planı Kapı detay çizimleri 31

36 Şekil 2.13: Normal Kat Planı pencere detay çizimleri 32

37 UYGULAMA FAALİYETİ YGULAMA FAALİYETİ Aşağıda ölçüleri verilen Ebeveyn Yatak Odası ve Balkonunu 1/50 ölçekli mimari plan esaslarına göre çiziniz? Kolonlar 30/60 cm dir. P 4 penceresi bulunduğu duvarın ortasındadır. Mekan bilgilerini ve kaplamalarını kendiniz belirleyiniz. P 4 :/ Yapmış olduğunuz çizimleri, aşağıdaki değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. 33

38 Dersin Adı Amaç İMTPÇ-Bilgisayarla İç Mekan Çizimleri DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Normal Kat Planı Katman ayarları- Çizim sınırları- Aks- Kolon ve Perde duvar-kapı-pencere-asansör- Baca-Duvar-Sıva-Asansör-Merdiven Çizimleri yapma becerisinin ölçülmesi Öğrencinin Adı soyadı Konu Normal Kat Planı Elemanları Çizimi Yapmak Sınıfı/No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR 1 Programı çalıştırdınız mı? ( ) ( ) 2 Uygulamaya başlamadan önce çizimler için gerekli olan çizim sınırlarını ( ) ayarladınız mı? ( ) 3 Çizimde kullanılacak Layer(Katman) ları oluşturup renk sırasına göre ( ) ( ) kalem kalınlıklarını belirlediniz mi? 4 Aksları çizdiniz mi? ( ) ( ) 5 Kolonları ve perdeleri çizdiniz mi? ( ) ( ) 6 Duvarları çizdiniz mi? ( ) ( ) 7 Sıvaları çizidiniz mi? ( ) ( ) 8 Kapıları belirtilen ölçülerde ve esaslarda çizdiniz mi? ( ) ( ) 9 Pencereleri belirtilen ölçülerde ve esaslarda çizdiniz mi? ( ) ( ) Merdiveni oluşturan alanı belirlediniz mi? ( ) ( ) 11 Merdiveni oluşturan aksları çizip kolonları yerleştirdiniz mi? ( ) ( ) 12 Merdiven duvar ve sıvalarını çizdiniz mi? ( ) ( ) 13 Merdiven merkezini belirleyip merdiven yuvasını çizdiniz mi? ( ) ( ) 14 Merdiven sahanlığını sınırını belirlediniz mi? ( ) ( ) 15 Merdiven çıkış hattını çizdiniz mi? ( ) ( ) 16 Merdiven dengelendirmesini ( basamak-rıht) yaptınız mı? ( ) ( ) 17 Asansörü çizdiniz mi? ( ) ( ) 19 Çizimleri kaydettiniz mi? ( ) ( ) ediniz. Değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları, faaliyete dönerek tekrar 34

39 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1- İmar Yönetmeliğine göre Konut tipi binalarda Merdiven kapı genişlik ölçüsü genellikle aşağıdakilerden hangisi alınır? A) cm B) 0 cm C) 80 cm D) 70 cm 2- Konutlarda çıkmalar bina yüksekliği m 4 kat irtifadan sonra her bir kat artışında çıkma genişliği İmar Yönetmeliğe göre kaç cm azaltılarak diğer katlarda yapılmasına izin verilmektedir? A) Her katta 5 er cm azaltılır. B) Her katta ar cm azaltılır. C) Her katta 15 er cm azaltılır. D) Her katta 2 şer cm azaltılır. 3- Subasman kotu 0 cm olan bir yerleşim yerinde katlı bir binanın 1 katı Zemin 2 katı bodrum ve 7 katı normal kattır. Bodrum kat yüksekliği 265 ve Zemin Normal Kat yükseklikleri 288 cm olan binanın 2. Bodrum kat döşeme kotu ve 6. normal kat döşeme kotu aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir? A) 2.Bodrum Kat Döşemesi Kotu: -430 cm ve 6.Normal Kat Döşemesi Kotu:1828 cm B) 2.Bodrum Kat Döşemesi Kotu: -530 cm ve 6.Normal Kat Döşemesi Kotu:1748 cm C) 2.Bodrum Kat Döşemesi Kotu: -530 cm ve 6.Normal Kat Döşemesi Kotu:1828 cm D) 2.Bodrum Kat Döşemesi Kotu: -430 cm ve 6.Normal Kat Döşemesi Kotu:1748 cm 4- Binalarda İstendiği takdirde Asansör kat sayısına bakılmadan yapılabilir.imar Yönetmeliğine göre binalarda en az kaç kattan sonra asansör yapılması zorunludur? A) Zemin kotundan sonra 6 kattan fazla binalarda B) Zemin kotundan sonra 5 kattan fazla binalarda C) Zemin kotundan sonra 4 kattan fazla binalarda D) Zemin kotundan sonra 3 kattan fazla binalarda 35

40 DEĞERLENDİRME değerlendiriniz. Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru yanıtladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 36

41 ÖĞRENME FAALİYETİ - 3 ĞRENME FAALİYETİ - 2 AMAÇ AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında bilgisayarla Ölçülendirme yapıp aynı zamanda ölçülendir ayarlarını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1- Okul içi bölümlerden daha önce çizilmiş mevcut normal kat projelerini inceleyiniz. 2- Okul dışı işletmelerden temin edeceğiniz normal kat çizimlerini inceleyiniz. 3- Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiz projeleri inceleyiniz. 3. ÖLÇÜLENDİRME 3.1. Ölçülendirme stili Resim 2.4: Ölçülendirme ayarları 37

42 Yeni ölçülendirme biçimine vereceğimiz adı buraya yazarız. Normal kat planı için iki isim açma yeterli olacaktı. New e tıklayarak önce iç ölçülendirme daha sonrada dış ölçülendirme ayarlarını yaparız Ölçülendirme ayarları Resim 2.5: Ölçülendirme stil (dimesion style) ayarları Resim 2.6: Ölçülendirme stil ayarı Resim 2.7: Ölçülendirme stil ayarı Resim 2.8: 1/50 ölçeğine göre ayar yapılmış Line and arrows dialog kutusu 38

43 Resim 2.9: Text ayarı yapılmış dialog kutusu 3.3. İç Ölçülendirme Planda hacimler ölçülendirirken biri duvardaki boşlukları, diğeri toplam ölçüyü gösteren iki ölçü çizgisi konur. Bu ölçü çizgilerinin üzerinde kapı, pencere boşlukları, dolap girinti ve çıkıntıları ve baca çıkıntıları işaretlenir. İç Ölçülendirme uygulama sırasında herhangi bir yoruma yada ölçü eksikliğinden kaynaklanacak durumlara mahal vermeden eksiksiz olarak yapılmalıdır. Planların iç ölçülendirmeleri yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli durum planın neresinden bakılırsa bakılsın bütün ölçülerin birbirleriyle uyumlu ve eşit olmasıdır. Aksi takdirde uygulamalarda büyük sorunların yaşanmasına neden olacaktır. Şimdi yapmamız gereken bir önceki faaliyette yapılan ölçülendirme ayarları doğrultusunda Normal Kat Planının iç mahallerinin ölçülendirmesini yapalım. İç ölçülendirmeyi Dimension menü çubuğu, araç çubuğu yada komut satırına dim yazarak çizgisel iç ölçülendirme yapabileceğimiz komutları kullanarak tamamlayalım. (Şekil ) 39

44 Şekil 3.1: Normal Kat Planı iç ölçülendirme Şekil 3.1 de görüldüğü gibi plan simetrik olduğundan bir tarafın ölçülendirilmesi yeterli olacaktır. Şekil 3.2: Normal Kat Planı iç ölçülendirme detay 1 40

45 Şekil 3.3: Normal Kat Planı ölçülendirme detay 2 Şekil 3.4: Normal Kat Planı iç ölçülendirme detay Dış ölçülendirme Yapının hiçbir açıklığı (kapı, pencere.. vb.) bulunmayan taraflarına yalnız bir toplam ölçü çizgisi verilir. 41

46 Cephede açıklık varsa normal olarak iki ölçü çizgisi verilir. Bunlardan şekle en yakın olanı üzerinde kapı, pencere ve benzeri elemanların genişlikleri, girinti çıkıntılar (köşeler) varsa ikinci ölçü çizgisinde verilir P K3:80/ P Şekil 3.5: Normal Kat Planı sol yan cephe dış ölçülendirmesi Planda kapı ve pencereler, boşluk ekseninin altına ve üstüne iki rakam yazılarak ölçülendirilir. Üst ölçü, genişliği, alttaki rakamda yüksekliği gösterir. (Şekil ) 42

47 P2 P2 K3:70/2 P3 P3 K3:70/2 Şekil 3.6: Normal Kat Planı arka cephe dış ölçülendirmesi P2 20 K3:70/2 P3 20 Şekil 3.7: Normal Kat Planı arka cephe tek daireye ait dış ölçülendirmesi 43

48 P2 K3:70/ P P3 K3:70/2 20 P P2 65 K3:80/ P2 K 2: 90 /21 0 K2:90/2 K2:90/2 K2:90/2 K 3:8 0/ K 4:70 /2 K3:80/ P4 P (18/30) K 4 :7 0 / K 3 :8 0 / K3:80/ K2:90/ K 2:90/ 2 K2:90/2 K2:90/ P2 K3:80/ P P2 P1 P1 P Şekil 3.8: Normal Kat Planı dış ölçülendirme 3.5. Kotlu ölçülendirme İç ve dış ölçülendirme çizimi bittikten sonra kotlu ölçülendirme işlemine geçilir. Planlarda kotlu ölçülendirme farklı yükseklikteki bütün kısımlara verilir. Kotlu ölçülendirme verilirken zemin kotu 0,00 kabul edilir. Zemin altı kotları (-) eksi, zemin üstü kotları (+) değerli ve birbirine eklenerek verilir. Planda kotlu ölçülendirme yapılırken kat seviyesine, merdiven sahanlık ve tretuara dikkat edilir. Subasman kotu ( Bina giriş kotu ) bölgesel olarak her bölgenin imar yönetmeliklerinde belirtilmiştir. Subasman kotu (Bina giriş Kotu) değişmekle birlikte genel olarak +90 cm olarak alınır. Bu kot bölgenin yağış durumlarına göre ilgili belediyelerin imar yönetmeliklerinde belirtilmektedir. Genel olarak; - Yapının esas girişi önündeki tretuar kotu; 0.00 veya + olarak kabul edilir. 44

49 - Plan, kesit ve görünüşler bu kota göre kotlandırılır. Planda kot işareti aşağıda gösterildiği gibi uygulanır. Daire içinde kot farkı varsa verilir. Ayrıca iç merdivende sahanlık olduğunda sahanlık kotu da vermek zorunludur. (Şekil 3.9) Eğer çizilen Normal kat planının hangi kat yani kaçıncı normal kat planı olduğu belirtilmemiş ise merdivende bina kaç normal kattan oluşuyorsa bütün normal katların kotları yazılarak gösterilmelidir. Şekil 3.9: Normal Kat Planı Kotlu ölçülendirme 45

50 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Şekil 3.9: Normal Kat Planı kotlu ölçülendirme Yapmış olduğunuz işlem basamaklarını, aşağıdaki değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin adı Amaç Konu İMTPÇ-Bilgisayarla İç Mekan Çizimleri İç Mekan Çizimlerinde Ölçülendirme ayarları ve Normal Kat Planı ölçülendirme yapma becerisinin ölçülmesi Normal Kat Planı Ölçülendirmesini yapmak. Öğrencinin Adı soyadı Sınıfı No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR 1 Ölçülendirme stil ismi oluşturdunuz mu? ( ) ( ) 2 Ölçü ve sınır çizgisi ayarları yaptınız mı? ( ) ( ) 3 Uzatma çizgisi ayarlarını yaptınız mı? ( ) ( ) 4 Ölçü yazı ve rakam ayarlarını yaptınız mı? ( ) ( ) 5 Kısım ayarlarını (Primary units) yaptınız mı? ( ) ( ) 6 Oluşturulan ölçülendirme stili üzerinde değişiklik yaptınız ( ) mı? ( ) 7 Normal Kat Planının iç ölçülendirmesini yaptınız mı? ( ) ( ) 8 Normal Kat Planının dış ölçülendirmesini yaptınız mı? ( ) ( ) 9 Normal Kat Planının kotlu ölçülendirmesini yaptınız mı? ( ) ( ) ediniz. Değerlendirme sonucunda eksik olduğunu tespit ettiğiniz konuları, faaliyete dönerek tekrar belirleyiniz. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz. 46

51 ÖLÇME SORULARI 1- Binaların zemin altı kotları (-) eksi, zemin üstü kotları (+) değerli ve birbirine eklenerek verilir. D(...) Y(...) 2- İç merdivenlerde sahanlık olduğunda sahanlık kotu da vermek zorunludur. D(...) Y(...) 3- Planda kapı ve pencereler, boşluk ekseninin altına ve üstüne iki rakam yazılarak ölçülendirilir. Üst ölçü, genişliği, alttaki rakamda yüksekliği gösterir. D(...) Y(...) 4-Subasman kotu ( Bina giriş kotu ) bölgesel olarak her bölgenin imar yönetmeliklerinde belirtilmiştir ve Subasman kotu (Bina giriş Kotu) genel olarak + cm olarak alınır. D(...) Y(...) 5- Konutlarda dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biride tasarımdır. Konut tasarımı yapılırken fonksiyonellik-estetiklik ve Ekonomik olması gibi unsurlar dikkate alınmalıdır. D(...) Y(...) DEĞERLENDİRME değerlendiriniz. Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru yanıtladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 47

52 ÖĞRENME FAALİYETİ - 4 ÖĞRENME FAALİYETİ - 3 AMAÇ AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında bilgisayarla Ölçülendirme çizip aynı zamanda ölçülendir ayarlarını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1- Okul içi bölümlerden daha önce çizilmiş mevcut Normal kat projelerini inceleyiniz. 2- Okul dışı işletmelerden temin edeceğiniz Normal kat çizimlerini inceleyiniz. 3- Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiz projeleri inceleyiniz. 4. YAZI STİLLERİ OLUŞTURMA VE YAZI YAZMA 4.1. Style (Yazı stili oluşturma) Metin biçimi denilince, bir yazı tipi(font) ve diğer yazı ile ilgili özellikler akla gelir. Format çekme mönüsünden Text Style i seçerek veya komut satırından style yada kısaca st yazarak Text Style diyalog kutusuna ulaşırız. Resim 4.1: Yazı stilleri oluşturma dialog kutusu lik yazı stili oluşturma Yazı stili (text style) diyalog kutusundan stil ismi kısmına 2 lik yazı yazarak isim belirlenir. Yazı tipine (font name) karar verdikten sonra yazı yüksekliği (height) kısmına çizim ölçeğinize göre yükseklik verilir. Örneğin 1/50 ölçeğinde çıktı almak istiyorsanız, ekranda olması 48

53 gereken yazı yüksekliği değeri birim olmalı ki çıktı alındığında 2 lik yazı (2mm) görünebilsin. Bu işlemler bittikten sonra aktifleştirme (apply) tuşuna tıklanarak diyalog kutusu kapatılır. Artık 2 lik yazı yazmaya başlanabilir. Resim 4.2: 2 lik yazı stili oluşturma lük yazı stili oluşturma 2 lik yazı stili oluşturulurken yapılan işlemler aynen tekrar edilerek 3 lük yazı stili oluşturulur. Yazı yüksekliği verilirken 2 lik yazı stilindeki mantık aynen kullanılarak ekranda yazı yüksekliği 15 birim olarak girilir. Resim 4.3: 3 lük yazı stili oluşturma lik yazı stili oluşturma 2 lik ve 3 lük yazı stili oluşturulurken yapılan işlemler aynen tekrar edilerek 5 lik yazı stili oluşturulur. Yazı yüksekliği verilirken 2 lik ve 3 lük yazı stilindeki mantık aynen kullanılarak ekranda yazı yüksekliği 25 birim olarak girilir. 49

54 Resim 4.4: 5 lik yazı stili oluşturma Yazı stilleri oluşturulurken ayrıca yazılara çeşitli efektler de verilebilir. Yazıyı baş aşağı, doğru veya ters yazmak için (upside down) komutu, Harflerin genişlik katsayıları için (width faktör) komutu, Yazıya istenilen açıda yazmak için ise (oblique angle) komutu kullanılabilir Yazı stilleri ile yazılar Oluşturduğumuz yazı stillerini kullanırken öncelikle yazı stili (text style) diyalog kutusundan hangi yazı stilini kullanacaksak o yazı stilini seçeriz. Daha sonra yazı yazma komutlarından (text, dtext) biriyle yazı yazmaya başlarız. Komut satırına dtext yazıp entere bastığımızda yazı stilimizle ilgili değerler görünür. Alt satırda da yazının başlangıç noktası istenir. Fare (Mouse) yardımıyla yer belirledikten sonra yazının açısı sorulur. Yazacağımız yazının şekline göre arası değer vererek yazımıza başlayabiliriz. Yazımız bittikten sonra iki kez enter tuşuna basarak yazım işlemini bitiririz. Şekil 4.1: Normal Kat planı salon mahal bilgisi 50

55 Şekil 4.2: Normal Kat planı içerisinde gösterilmeyen mahal bilgileri tablosu 51

56 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin yada arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet/hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin adı Amaç Konu İMTPÇ-Bilgisayarla İç Mekan Çizimleri Okul içi gerekli ortam, okul dışı araştırma yapabileceği kuruluşlara yönlendirilerek normal kat planı çizimini şartnamelere ve yönetmeliklere uygun olarak yapabilecektir. Okul içi gerekli ortam, okul dışı araştırma yapabileceği kuruluşlara yönlendirilerek normal kat planı çiziminde bulunan yazı ve bilgilerin standartlara uygun olarak yapmak Öğrencinin Adı soyadı Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR 1 2 lik yazı stili oluşturdunuz mu? (Style2) ( ) ( ) 2 3 lük yazı stili oluşturdunuz mu? (Style3) ( ) ( ) 3 5 lik yazı stili oluşturdunuz mu?(style5) ( ) ( ) 4 Oluşturulan stilleri kullanarak yazı yazdınız mı? ( ) ( ) 5 Oluşturulan yazıları kopyaladınız mı? ( ) ( ) 6 Yazı üzerinde değişiklik yaptınız mı? ( ) ( ) Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. Aşağıda verilen sorularda Doğru/Yanlış türünde verilen soruların cevabı hangisi ise x simgesi kullanarak işaretleyiniz? 52

57 ÖLÇME SORULARI 1. Style Ölçülendirme Stilleri oluşturmak için kullanılır. D (.) Y( ) 2. Multiline Text Editör e %%c yazdığımızda + simgesi yazılmasını sağlar. D (.) Y( ) 3. Font Style liste kutusu açıldığında yazı tiplerinin durumuna göre: Regular(Normal), Kalın, Kalın italik, İtalik farklı seçeneklerinden biri seçilerek yazı font stili belirlenir. D (.) Y( ) 4. Ddedit komutunun kısaltılmış hali ed dir Ddedit yerine ed girdiğimizde komut satırına yazılar üzerinde düzeltme yapmamızı sağlar. D (.) Y( ) Aşağıda verilen sorularda çoktan seçmeli test türü soruları cevaplandırınız? 5. Çizim programında mekanın çevresini bulmak için hangi komut kullanılır? A) Dist B) İd C) Area D) Status 6. Çizim programında çizilen 1/50 ölçekli bir planın mahal bilgileri yazılacaktır. Mahal İsmi yazmak için yazı stilleri oluşturulurken mahal ismini yazmak için yazı yüksekliği kaç mm alınır? A) B) 15 B) 20 D) 25 DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek değerlendiriniz. Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız.tüm soruları doğru yanıtladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 53

58 ÖĞRENME FAALİYETİ - 5 ÖĞRENME FAALİYETİ - 3 AMAÇ AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında bilgisayarla plan tefrişi ve taramaları ve aynı zamanda tefriş blokları oluşturabileceksiniz. ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1- Okul içi bölümlerden daha önce çizilmiş mevcut zemin kat projelerini inceleyiniz. 2- Okul dışı işletmelerden temin edeceğiniz zemin kat çizimlerini inceleyiniz. 3- Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiz projeleri inceleyiniz. 5.PLAN TEFRİŞİ VE TARAMA YAPMA 5.1.Tefriş elemanları çizim Tefriş elemanları öğrenilen komutlarla çizilir. Aşağıda tefriş elemanları örnekleri verilmiştir Mutfakta sabit eşya örnekleri Şekil 5.1:Tek süzdürmeli eviye 54

59 Şekil.5.2 :Çift süzdürmeli eviye Şekil.5.3 :Çift süzdürmeli köşe eviye Şekil.5.4:Farklı boyutlarda mutfak dolapları Şekil.5.5:Buzdolabı Şekil.5.6:Bulaşık makinesi Şekil.5.7:Ocak 55

60 Şekil 5.8: Mutfak sabit eşya tefrişi örneği Banyo ve WC de sabit eşya tefriş örnekleri Şekil 5.9: Farklı boyut ve tiplerde lavabolar Şekil 5..: Farklı tiplerdeki alaturka helalar (60x60-60x65-65x65) Şekil 5.11: Pisuvar (20x25) Şekil 5.12: Farklı tiplerdeki alafranga helalar (38x50) Şekil 5.13: Bide (38x67) 56

61 Şekil 5.14: Farklı tip ve boyutlardaki küvetler Şekil 5.15: Farklı tip ve boyutlardaki küvetler Şekil 5.16: Sabit eşya tefrişi örneği 57

62 Diğer eşya tefrişleri ( salon-oturma odası-yatak odası) Şekil 5.17: 4 kişilik yemek masaları Şekil 5.18: 6 kişilik yemek masaları 58

63 Şekil 5.19: 8 kişilik yemek masaları Şekil 5.20: Tek kişilik koltuk Şekil 5.21: Çift kişilik koltuk Şekil 5.22: 3 kişilik koltuk Şekil 5.23: Tek kişilik koltuk Şekil 5.24: 3 kişilik koltuk 59

64 Şekil 5.25: 6 kişilik koltuk alanlar için büyük boyutta lüks oturma grupları Şekil 5.26: Geniş Şekil 5.27: Farklı boyutlarda çift kişilik yataklar Şekil 5.28: Farklı boyutlarda tek kişilik yataklar Şekil 5.29: Farklı boyutlarda dolaplar 60