Çelik Gölü'nde Yaşayan Yayın Balığı (Silurus glanis Linnaeus, 1758)'nın Yaş ve Bazı Büyüme Özellikleri

Transkript

1 Yunus Araştırma Bülteni 014 (4): ISSN Araştırma Makalesi Research Article Çelik Gölü'nde Yaşayan Yayın Balığı (Silurus glanis Linnaeus, 1758)'nın Yaş ve Bazı Büyüme Özellikleri 1 Mücahit YÜNGÜL*, Zühal KARAMAN, Mustafa DÖRÜCÜ 1 F.Ü. Su Ürünleri Yetiştiriciliği Bölümü, Yetiştiricilik Anabilim Dalı, Elazığ. F.Ü. Su Ürünleri Yetiştiriciliği Bölümü, Hastalıklar Anabilim Dalı, Elazığ. *Sorumlu Yazar: mucahityungul@hotmail.com Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Abstract Age and some growth characterıstıcs of Catfısh (Silurus glanis Linnaeus, 1758) ın habıtıng Çelik lake In this study, age and sex composition, length and weight distributions, age-length, age- weight, length-weight relationships and condition factor of totally 66 catfish, Silurus glanis Linnaeus, 1758), caught from Çelik Lake between April 01 October 01, were examined. Sex composition was 40,91 % female and 59,09 % male. It was found that females and males were II-IV years old. The mean total length varied from females were 5,83±,0 cm (-age group), 71,03±1,4 cm (3- age group) to 75,31±10,81 cm (4-age group) and the mean weight varied from 83,60±97,46 g (- age group), 07,75±938,78 g (3-age group) to 976,08±1749,11 g (4-age group); males were 5,4±1,97 cm (-age group), 76,57±1,35 cm (3-age group) to 7,1±9,45 cm (4-age group) and the mean weight varied from 783,18±76,0 g (-age group), 759,39±1159,79 g (3-age group) to 96,40±95,38 g (4-age group) according to age. For all fish, 3,063 length-weight relationships, correlation coefficient and mean condition factor was calculated as W=0,0044L, R =0,9609 and 0,583±0,077 respectively. Keywords: Sex composition, age-lengt-weight relationships, condition factor. Özet Bu çalışmada Çelik Gölü'nden Nisan 01 ile Ekim 01 tarihleri arasında yakalanan 66 adet yayın balığı (Silurus glanis Linnaeus, 1758)'nın yaş ve eşey kompozisyonu, boy ve ağırlık dağılımları, yaş-boy, yaş-ağırlık, boy-ağırlık ilişkileri ve kondisyon faktörü incelenmiştir. Örneklerin % 40,91'ini dişi, % 59,09'unu erkek bireyler oluşturmuştur. Dişi ve erkek bireyler II-IV arası yaşlarda tespit edilmiştir. Yaş gruplarına göre ortalama total boy ve ağırlığın dişi bireylerde 5,83±,0 cm (. yaş), 71,03±1,4 cm (3. yaş) ile 75,31±10,81 cm (4. yaş) ve 83,60±97,46 g (. yaş), 07,75±938,78 g (3. yaş) ile 976,08±1749,11 g (4. yaş); erkek bireylerde 5,4±1,97 cm (. yaş), 76,57±1,35 cm (3. yaş) ile 7,1±9,45 cm (4. yaş) ve 783,18±76,0 g (. yaş), 759,39±1159,79 g (3. yaş) ile 96,40±95,38 g (4. yaş) 3,063 arasında değiştiği saptanmıştır. Tüm örnekler için boy-ağırlık ilişkisi W=0,0044L, korelasyon katsayısı R =0,9609 ve ortalama kondisyon faktörü 0,583±0,077 olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Eşey kompozisyonu, yaş-boy-ağırlık ilişkileri, kondisyon faktörü. Giriş Yayın balığı (Silurus glanis, Linnaeus, olup, kaygan ve yumuşak bir deri ile kaplıdır. 1758), içsu balıkları içerisinde ekonomik Başı çok büyük, gözleri ise gayet küçüktür. Alt önemi olan bir türdür. Vücudu uzun ve pulsuz çene üst çeneden daha uzun olup üst çenede bir Su Ürünleri Merkez Arastırma Enstitüsü Müdürlügü, Trabzon

2 74 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Alp vd. (011) gibi bazı araştırmacılar tara- fından yapılmıştır. Bu çalışmada, Çelik Gö- lü'nden avlanılan yayın balığının yaş-boy, yaş- ağırlık, boy-ağırlık ilişkileri ile kondisyon faktörü gibi büyüme özellikleri ilk kez araştırılmıştır. çift, alt çenede iki çift olmak üzere üç çift bıyığı bulunur. Dorsal yüzgeçleri küçük, anal yüzgeçleri uzundur. Yayın balığı, Orta Avrupa'da genellikle Tuna nehri havzasında, Hazar denizi ve Karadeniz ile irtibatlı olan körfezlerde; Doğu Avrupa ve Batı Asya gölleri ile nehirlerinde yaşamaktadır. Ülkemizde ise Sapanca, İznik, Terkos ve İç Anadolu'nun pek çok göl ve baraj göllerinde, Meriç, Kızılırmak, Sakarya, Fırat, Ceyhan, Seyhan nehirleri ile Büyük ve Küçük Menderes, Porsuk, Melen ve Karasu çayında, Kura ve Aras nehirlerinde, Manyas, Apolyont, İznik, Gölcük (Ödemiş), Çıldır ve Gölhisar göllerinde, Adıyaman-Gölbaşında bulunan üç gölde (Gölbaşı, Azaplı, Çelik) bulunmaktadır (Maitland ve Campbell, 199; Çelikkale, 00; Sarıhan ve Tekelioğlu, 005; Geldiay ve Balık, 009; Çağıltay, 011). Yayın balığı; tam anlamı ile üretim ve yetiştiriciliği yapılan ve yetiştiriciliğe kazandırılan en önemli türlerden biridir. Ticari değeri oldukça yüksek olan bir balıktır. Ülkemizde bulunduğu yerlerde yetiştiriciliğin dışında sadece avcılığı yapılmaktadır. Avlanan miktarı ise 618 tona ulaşmıştır (TÜİK, 013). Birçok Avrupa ülkesinde kültür koşullarında yetiştiriciliği yapılan yayın balığının, Türkiye'de ise yetiştiriciliği konusunda önemli bir uygulama bulunmamaktadır (Alpbaz, 005). Yayın balığının; biyolojik ve morfolojik özellikleri, ovaryumlarının histolojik yapısı, hematolojisi, cinsel olgunluk yaşı, üreme mevsimi ve tam kontrollü döl alımı konularında çeşitli araştırmalar yapılmış olup, büyüme özellikleri (yaşboy, yaş-ağırlık, boy-ağırlık ilişkileri) üzerinde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Yayın balığı (Silurus glanis Linnaeus, 1758)'nın yaş ve büyüme özellikleri ile ilgili bu çalışmalar; Harka (1984), Akyurt (1988), Saylar (1993), Oymak vd. (001), Bora ve Gül (004), Alp vd. (004), Tarkan vd. (006), Brıtton ve Pegg (007), Yılmaz vd. (007), Uysal vd. (009), Materyal ve Metot Araştırma Nisan-Ekim 01 tarihinde yapılmıştır. Balıklar Adıyaman ili Gölbaşı ilçesindeki Çelik Gölü'nden temin edilmiştir. Çelik Gölü, Adıyaman'a 63 km mesafedeki Gölbaşı ilçesinin 17 km batısında bulunan (Şekil 1), sulama ve balık avcılığında kullanı- lan bir göldür (Anonim, 009). Yayın balığının avcılığında pinter ağları kullanılmıştır. Bu ağların ölçümleri 5 m uzunluğundaki çelik metre ile materyal kalınlıkları ise dijital kumpasla ölçülmüştür. Balık avcılığında kullanılan bu pinter ağlarının göze genişliği, 5 göze geniş- liğinin ölçülüp ortalamasının alınmasıyla belir- lenmiştir (Mengi, 1989). Araştırmada; toplam 66 adet yayın balığı kullanılmıştır. Şekil 1. Çelik Gölü'nün coğrafik konumu (Anonim, 009)

3 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Balıkların total ve standart boy ölçümleri erkek ve tüm bireylerin total boy dağılımları 1 mm taksimatlı ölçüm tahtasında belirlen- arasındaki farkın, ağırlık dağılımları arasındaki miştir. Vücut ağırlıkları ise ± g hassasiyetteki farkın ve kondisyon faktörü verileri arasındaki dijital terazi ile ölçülmüştür (Geldiay ve Balık, farkın istatistiksel olarak değerlendirilmesinde 009). Student t-testi uygulanmıştır. Sonuçlar A Yayın balığının yaşının tespitinde kemik- harfi ile ifade edilmiştir. si yapı olarak omurlar kullanılmıştır (Chugunova, 1963; Tesch, 1968). Balıkların iç muaye- Bulgular neleri otopsi tekniğine uygun olarak yapılmıştır Yaş ve Eşey Kompozisyonu ve yapılan makroskobik incelemede balıkların Çelik Gölü'nden avlanan toplam 66 adet gonadlarına bakılarak cinsiyetleri tespit yayın balığının yaş grupları ve eşeylere göre edilmiştir (Timur, 008). dağılımı Tablo 1'de verilmiştir. Balıkların boy-ağırlık ilişkisinin belir- Buna göre Tablo 1 incelendiğinde balık b lenmesinde W=a.L bağıntısı (Bagenal ve örneklerinin % 40,91'inin dişi, % 59,09'unun Tesch, 1978), kondisyon faktörünün hesaplan- ise erkek bireylerden oluştuğu görülmektedir. 3 masında ise K.F=W/L x100 bağıntısı (Ricker, Dişi ve erkek bireylerin II-IV arası 1975) kullanılmıştır. Bağıntılardaki W=balık yaşlarda olduğu (Şekil ) tespit edilmiştir. ağırlığı (g), a ve b ilişki sabitleri, KF=kon- Balık örneklerinin yaş gruplarına göre dağılıdisyon faktörü, L=balık boyudur (cm). mına baktığımızda dişiler için II, erkekler için Bu çalışmada yaş-boy ve yaş-ağırlık III yaşındaki bireyler baskın durumdadır. ilişkilerine bağlı değişimler regresyon analizi ile belirlenmiştir (Kalaycı, 010). Her eşey için birbirini takip eden yaş grupları arasındaki total boy ve ağırlık dağılımları ile kondisyon faktörü verilerinin istatistiksel olarak değerlendirilmesinde SPSS 17.0 paket programı kullanılarak, ANOVA çoklu değişkenli Duncan's testi uygulanmıştır. Sonuçlar a, b, c harfleri ile ifade edilmiştir. Aynı yaş grubundaki dişi, Şekil. Silurus glanis in eşey ve yaş gruplarına göre dağılımı. Tablo 1. Silurus glanis'in yaş ve eşey kompozisyonu

4 76 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Yaş Boy İlişkisi Silurus glanis'in eşey farkına bağlı olarak Silurus glanis'in yaş grupları ve eşeylere yaş-boy ilişkisi incelendiğinde, regresyon göre total boy (TL) dağılımları ile standart denklemi ile korelasyon katsayısı sırasıyla dişi hataları (SH) Tablo 'de verilmiştir. Buna göre bireylerde y=14,505x+4,875, R =0,6546 Tablo incelendiğinde, yaş gruplarına bağlı (Şekil 3); erkek bireylerde y=10,1x+38,7, olarak total boy uzunluğunun dişi bireylerde R =0,88 (Şekil 4); tüm bireylerde y=1, 5x 5,83±,0 cm (II. yaş) ile 71,03±1,4 cm +31,93, R =0,4378 (Şekil 5) olarak belirlen- (III. yaş) ve 75,31±10,81cm (IV. yaş); erkek bi- miştir. reylerde 5,4±1,97 cm (II. yaş) ile 76,57 ± 1,35 cm (III. yaş) ve 7,1±9,45 cm (IV. yaş) Yaş Ağırlık İlişkisi olduğu saptanmıştır. Tüm bireyler ince- Silurus glanis'in yaş grupları ve eşeylere lendiğinde total boy uzunluğunun 5,61±,04 göre ağırlık (W) dağılımları ile standart hataları cm (II. yaş) ile 74,86±1,35 cm (III. yaş) ve (SH) Tablo 3'de verilmiştir. Buna göre Tablo 3 76,7±10,97 cm (IV.yaş) olduğu belirlenmiştir. incelendiğinde, yaş gruplarına bağlı olarak Birbirini takip eden yaş grupları arasın-daki ağırlık değerlerinin dişi bireylerde 83, 60 ± total boy değerleri, dişi bireyler için her üç yaş 97,46 g (II. yaş) ile 07,75±938,78 g (III. yaş) grubu arasında önemli (p<0,05) bulunur- ken; erkek ve 976,08±1749,11 g (IV. yaş); erkek bireybireyler ve tüm bireyler için II. yaş grubu ile diğer lerde 783,18±76,0 g (II. yaş) ile 759, yaş grupları arasında yine önemli (p<0,05), III. ve 39±1159,79 g (III. yaş) ve 96,40±95,38 g IV. yaş grupları arasında ise önemsiz (p>0,05) (IV. yaş) olduğu saptanmıştır. Tüm bireyler bulunmuştur (Tablo ). Aynı yaş grubundaki dişi, incelendiğinde total boy uzunluğunun 80, erkek ve tüm bireylerin total boy değerleri 43±87,1g (II. yaş) ile 589,65±1108,54 g (III. arasındaki farkın istatistiksel olarak bütün yaş yaş) ve 964,68±150,4 g (IV. yaş) olduğu grupları için önemsiz (p>0,05) olduğu saptanmıştır belirlenmiştir. (Tablo ). Tablo. Silurus glanis'in yaş grupları (t) ve eşeylere göre total boy (TL, cm) dağılımları (Ortalama±Standart hata) a, b, c: Aynı sütunda aynı harfle gösterilen yaş grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05). A: Aynı satırda aynı harfle gösterilen eşey grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05).

5 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Şekil 3. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-boy ilişkisi (Dişi) Şekil 4. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-boy ilişkisi (Erkek) Şekil 5. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-boy ilişkisi (Dişi+Erkek)

6 78 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Tablo 3. Silurus glanis'in yaş (t) grupları ve eşeylere göre ağırlık (W, g) dağılımları (Ortalama±Standart hata) a, b, c: Aynı sütunda aynı harfle gösterilen yaş grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05). A: Aynı satırda aynı harfle gösterilen eşey grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05). Birbirini takip eden yaş grupları arasın- farkına bağlı olarak boy-ağırlık ilişkileri daki ağırlık değerleri, dişi bireyler için her üç incelendiğinde üssel bir ilişkinin olduğu tespit yaş grubu arasında önemli (p<0,05) bulunur- edilmiştir. Bu ilişkilerde ortaya konan regken; erkek bireyler ve tüm bireyler için II. yaş resyon denklemi ile korelasyon katsayısı grubu ile diğer yaş grupları arasında yine 3,146 sırasıyla dişi bireylerde W=0,003L, önemli (p<0,05), III. ve IV. yaş grupları ara- R =0,9664 (Şekil 9); erkek bireylerde,9994 sında ise önemsiz (p>0,05) bulunmuştur (Tablo W=0,0057L, R =0,958 (Şekil 10); tüm 3). 3,063 bireylerde W=0,0044L, R =0,9609 (Şekil Aynı yaş grubundaki dişi, erkek ve tüm 11) olarak belirlenmiştir. bireylerin ağırlık değerleri arasındaki farkın istatistiksel olarak bütün yaş grupları için Kondisyon Faktörü önemsiz (p>0,05) olduğu saptanmıştır (Tablo Silurus glanis'in yaş grupları ve eşeylere 3). göre kondisyon faktörü değerleri (KF) ile ile Silurus glanis'in eşey farkına bağlı olarak standart hataları (SH) Tablo 4'de verilmiştir. yaş-ağırlık ilişkisi incelendiğinde, regresyon Buna göre Tablo 4 incelendiğinde, yaş denklemi ile korelasyon katsayısı sırasıyla dişi gruplarına bağlı olarak kondisyon faktörü bireylerde y=1440,9x-074,4, R =0,5615 (Şe- değerlerinin sırasıyla dişi bireylerde 0, 558 ± kil 6); erkek bireylerde y=783,45x-46,97, R = 0,050 (II. yaş) ile 0,59±0,10 (III. yaş) ve 0, 0,3 (Şekil 7); tüm bireylerde y=1095,1x- 633±0,079 (IV. yaş); erkek bireylerde 0, 113, R =0,3735 (Şekil 8) olarak belirlenmiştir. 543±0,031 (II. yaş) ile 0,588±0,097 (III. yaş) ve 0,587±0,050 (IV. yaş); tüm bireylerde 0, Boy Ağırlık İlişkisi 550±0,041 (II. yaş) ile 0,589±0,096 (III. yaş) ve Silurus glanis'in yaş grupları ve eşey 0,609±0,068 (IV. yaş) olduğu belirlenmiştir.

7 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Şekil 6. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-ağırlık ilişkisi (Erkek) Şekil 7. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-ağırlık ilişkisi (Dişi) Şekil 8. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda yaş-ağırlık ilişkisi (Dişi+Erkek)

8 80 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Şekil 9. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda boy-ağırlık ilişkisi (Dişi) Şekil 10. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda boy-ağırlık ilişkisi (Erkek) Şekil 11. Yayın balığı (Silurus glanis)'nda boy-ağırlık ilişkisi (Dişi+Erkek)

9 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Yaş artışına bağlı olarak kondisyon oranları Oymak vd. (001) % 48,3 dişi, % 51,7 faktörü değerlerinin dişi, erkek ve tüm birey- erkek; Bora ve Gül (004) % 49,38 dişi, % lerde artış gösterdiği saptanmıştır. Kondisyon 50,6 erkek; Uysal vd. (009) % 41,1 dişi, % faktörleri eşey gruplarına göre incelendiğinde 50,9 erkek olarak bulmuşlardır. Yukarıda adı ise dişi bireyler için elde edilen değerlerin, geçen bu araştırmacıların elde ettikleri değerler erkek bireyler ile tüm bireylere göre daha ile çalışmamızdaki bulgular paralellik gösteryüksek olduğu görülmüştür (Tablo 4). mektedir. Ancak birey oranlarını Alp vd. (004) Birbirini takip eden yaş grupları arasın- % 55,1 dişi, % 44,9 erkek; Yılmaz vd. (007) % daki kondisyon faktörü değerler, dişi bireyler 60,94 dişi, % 6,56 erkek; Alp vd., (011) % için her üç yaş grubu arasında önemli (p<0,05) 55,5 dişi, % 44,75 erkek olarak tespit bulunurken; erkek bireyler ve tüm bireyler için etmişlerdir. Bu araştırmacıların elde ettikleri II. yaş grubu ile diğer yaş grupları arasında yine verilere göre dişi birey oranları yüksek olup, önemli (p<0,05), III. ve IV. yaş grupları yapmış olduğumuz çalışmadaki verilerle arasında ise önemsiz (p>0,05) bulunmuştur farklılık göstermektedir. Bu farklılığın nede- (Tablo 4). ninin; balıkların temininde farklı av araçları ve Aynı yaş grubundaki dişi, erkek ve tüm avlama yöntemlerinin kullanılması, çalışma bireylerin kondisyon faktörü değerleri arasın- alanının ve örnek sayılarının farklılığı ile daki farkın istatistiksel olarak bütün yaş balıkların üreme dönemlerinden kaynaklandığı grupları için önemsiz (p>0,05) olduğu belirlen- düşünülmektedir. miştir (Tablo 4). Bu çalışmada yayın balığı bireylerinin II- IV arası yaşlarda dağılım gösterdiği tespit Tartışma ve Sonuç edilmiştir. I yaşındaki balıkların örnekle- Çelik Gölü'nde avlanan yayın balığının nememesi muhtemelen ağ seçiciliğinden % 40,91'i dişi, % 59,09'u ise erkek bireylerden kaynaklanmaktadır. Diğer yapılan araştırmaoluşmaktadır. Yapılan araştırmalarda bu larda bu balık türünün I-V (Bora ve Gül, 004), Tablo 4. Silurus glanis'in yaş grupları ve eşeylere göre kondisyon faktörü değerleri (Ortalama±S.Hata) a, b, c: Aynı sütunda aynı harfle gösterilen yaş grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05). A: Aynı satırda aynı harfle gösterilen eşey grupları arasında istatistiki olarak fark yoktur (p>0,05).

10 8 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): II-IX (Yılmaz vd., 007), I-VI (Uysal vd., 59,±0,88 cm ve 141,8±46,4 g (V. yaş), 009) ve II-XVII (Alp vd., 011) yaşları 67,9±0,85 cm ve 066,5±18,50 g (VI. yaş) arasında dağılım gösterdiği bildirilmiştir. olarak tespit etmişlerdir. Yaş gruplarına tekabül Yaptığımız çalışmada avlanılan balık örnek- eden ortalama değerler Yılmaz vd. (007) ile lerinin yaş gruplarına göre dağılımına baktığı- Uysal vd. (009)'nin bulgularından farklılık mızda dişilerde II, erkeklerde ise III. yaş göstermektedir. Bu farklılığın nedeni çevre grubunun baskın durumda olduğu görülmek- şartları, beslenme ve üreme gibi fizyolojik tedir. Buna göre Bora ve Gül (004) dişiler için özellikleri, balıkların temininde farklı av araç- II, erkekler için III, Yılmaz vd. (007) tüm ları ve avlama yöntemlerinin kullanılması ile bireyler için II, Uysal vd. (009) tüm bireyler örnek sayıları olabilir. için IV, Alp vd., (011) dişiler için VI, erkekler Çelik Gölü'nde yaşayan yayın balığının için VII. yaş gruplarının baskın durumda ortalama kondisyon faktörü 0,583±0,077 olduğunu bildirmişlerdir. Araştırmada elde olarak tespit edilmiştir. Karasu Çayı'nda edilen bulgulara göre belirlenen yaş grupları ile yapılan çalışmada ortalama kondisyon faktörü baskın yaş grubu Bora ve Gül (004) ile Yılmaz 0,58 (Akyurt, 1988), Altınkaya Barajı'nda vd. (007)'nin yaptıkları araştırmadaki veriler yapılan çalışmada 0,718 (Saylar, 1993), ile paralellik gösterirken, Uysal vd. (009) ile 0,69±0,006 (Yılmaz vd., 007), Kabalar Alp vd. (011)'nin yaptıkları çalışmadaki Göleti'nde 0,695 (Saylar, 1993), Hirfanlı Baraj değerler ile farklılık göstermektedir. Bu farklı- Gölü'nde 0,716 (Bora ve Gül 004), İznik lığın nedeni balıkların üreme dönemleri, bes- Gölü'nde 0,604±0,06 (Uysal vd., 009) olarak lenme fizyolojisi, çevre şartları, örnek sayıla- bildirilmişlerdir. Buna göre yapılan bu çalışrının farklılığı ve yaş tayininde farklı kemiksi mada elde edilen değerler Akyurt (1988), yapıların kullanılmasının olabileceği düşünül- Yılmaz vd. (007) ile Uysal vd. (009)'nin elde mektedir. ettikleri verilerle paralellik gösterirken; Saylar Çalışmadaki yayın balığı bireylerinin (1993) ve Bora (1998) ile farklılık göstermekortalama boy ve ağırlıkları 5,61±,04 cm ve tedir. Bu farklılığın nedeninin; çevre şartları, 80,43±87,1 g (II. yaş), 74,86±1,35 cm ve balığın bulunduğu ortamdaki besin durumu, 589,65±1108,54 g (III. yaş), 76,7±10,97 cm yaş ve üreme dönemlerinden kaynakve 964,68±150,4 g (IV. yaş) olarak belirlen- lanabileceği düşünülmektedir. miştir. Yapılan diğer araştırmalarda ortalama Balıklarda boy-ağırlık ilişkisi denkleboy ve ağırlık değerlerini Yılmaz vd. (007) mindeki a değeri, bireylerin ortalama 34,89±0,36 cm ve 76,7±8,47 g (II. yaş), kondisyonunu gösterirken b değeri balığın 38,60±0,4 cm ve 363,6±1,3 g (III. yaş), içinde bulunduğu koşullara göre şeklini 43,38±1,11 cm ve 508,7±44, g (IV. yaş), göstermektedir. Farklı türlerde b değeri,5 51,35±1,83 cm ve 874,0±115,0 g (V. yaş), ile 3,5 arasında değişmektedir. Bir balık popu- 68,04±3,11 cm ve 097,0±39,0 g (VI. yaş), lasyonunda b=3 ise izometrik, b>3 ise pozitif 78,53±1,44 cm ve 310,0±193,0 g (VII. yaş), allometrik, b<3 ise negatif allometrik büyü- 90,0±1,30 cm ve 4396,0±37,0 g (VIII. yaş), meden söz edilebilir (Avşar, 005; Çetinkaya 101,50±1,50 cm ve 7363,0±37,0 g (IX. yaş); vd., 010). Tüm yayın balığı bireyleri için boy- Uysal vd. (009) 4,8±1,1 cm ve 9,4±10,79 ağırlık ilişkisinde regresyon denklemi W = g (I. yaş), 35,6±0,69 cm ve 65,8±14,61 g (II. 3,063 0,0044L ve korelasyon katsayısı R =0,9609 yaş), 4,9±0,36 cm ve 473,3±11,97 g (III. yaş), olarak belirlenmiştir. Denklemdeki b=3,063 50,1±0,64 cm ve 761,1±6,39 g (IV. yaş), degeri 3'e eşit olup, bu sonuca göre yayın balığı

11 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Çelik Gölü'nde Izometrik bir gelisme göster- Methods for Assessment of Fish Production in mektedir. Ayrıca R değerine göre boy ve ağır- Freshwaters, Blackwell Science Publication, (Ed.) Bagenal T.B., Oxford, lık arasında ise kuvvetli bir ilişkinin olduğu Bora, N.D. ve Gül, A Feeding biology of Silurus görülmektedir. Diğer yapılan çalışmalarda R glanis (L., 1758) living in Hirfanlı Dam Lake. değerleri 0,966 (Tarkan vd., 006), 0,991 Turkish Journal of Veterinary Animal Sciences, (Yılmaz vd., 007), 0,994 (Uysal vd., 009), 8, ,966 ve 0,984 (Alp vd., 011) olarak Brıtton, J.R. ve Pegg, J Investigating the catch belirlenmiştir. Bütün bu araştırmacıların elde returns and growth rate of wels catfish, Silurus glanis, using mark-recapture. Fisheries ettikleri bu değerler çalışmamızdaki veriler ile Management and Ecology, 14, paralellik göstermektedir. Chugunova, N.I Age and growth studies in fish, Sonuç olarak; Çelik Gölü'nde yaşayan 13, Israel Program Science Translational, No: yayın balığı, iç su balıkları içerisinde ekonomik 610, National Science Fonds, Washington D.C. önemi olan bir tür olup, bu türün boy-ağırlık USA. ilişkisi ve kondisyonlarına bakıldığında iyi bir Çağıltay, F İç Su Balıkları Yetiştiriciliği. Nobel Yayın Dağıtım. Yayın No:9, Fen Bilimleri Dizi gelişim gösterdiği ve ortamın besleyicilik No:. Ankara, 90 s. kapasitesinin yeterli olduğu görülmektedir. Çelikkale, M.S. 00. İçsu Balıkları ve Yetiştiriciliği. Ayrıca bu tür üzerinde yaş ve büyüme Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz özellikleri ile ilgili yapılacak olan çalışmaların, Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:18. Cilt II, yetiştiriciliğe kazandırılacak diğer türler için III. Baskı. Trabzon, 460 s. Çetinkaya, O., Şen, F. ve Elp, M Balık Biyolojisi daha sonradan yapılacak çalışmalara ışık ve Araştırma Yöntemleri: Karataş, M. (Editör), tutacağı düşünülmektedir. Balıklarda Büyüme ve Büyüme Analizleri. Nobel Kitap Dağıtım A.Ş. Ankara, 97-1s. Kaynakça Geldiay, R. ve Balık, S Türkiye Tatlısu Balıkları. Akyurt, İ Iğdır Ovası Karasu çayında yaşayan E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:46 Ders yayın balıklarının (Silurus glanis L.) biyo- Kitabı Dizini No:16, VI. Baskı, Ege Üniversitesi ekolojisi ve ekonomik değer taşıyan bazı Basımevi, Bornova / İzmir, 644 s. verimleri üzerine bir araştırma. A.Ü Ziraat Harka, A Studies on the growth of sheatfish Fakültesi Dergisi, 19, (Silurus glanis L.) using fin rays. Aquaculture Alp, A., Kara, C. ve Büyükçapar, H.M Hungarica 6, Reproductive biology in a native european Kalaycı, Ş SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli catfish, Silurus glanis L., 1758, population in İstatistik Teknikleri. 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım Menzelet Reservoir. Turkish Journal of Ltd. Şti. Ankara, 46s. Veterinary and Animal Science, 8, Maitland, P.S. ve Campbell, R.N Freshwater Alp, A., Kara, C. ve Üçkardeş, F Age and growth Fishes. Harper Collins Publishers, Somerset, UK, of the European catfish (Silurus glanis) in a 368p. Turkish Reservoir and comparison with Mengi, T Ağ Yapımı Materyal ve Tekniği, Fırat introduced populations. Reviews in Fish Biol Üniversitesi Yayınları, Elazığ, 367s. Fisheries, 1: Oymak, S.A., Solak, K. ve Ünlü, E Some Alpbaz, A Su Ürünleri Yetiştiriciliği. Alp biological characteristics of Silurus triostegus Yayınları, İzmir, 567 s. Heckel, 1843 from Atatürk Dam Lake (Turkey). Anonim, 009. Gölbaşı Gölleri Uzun Devreli Gelişme Turkish Journal Zoology. 5 (001) Planı İçin Altlık Rapor. T.C Çevre Orman Ricker, W.E Computation and interpretation of Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel biological statistics of fish populations. Bulletin Müdürlüğü. Ankara, 151 s. of the Fisheries Research Board of Canada, 191, Avşar, D Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Nobel Kitabevi, Adana, 33s. Sarıhan, E. ve Tekelioğlu, N Balık Üretimi. Bagenal, T.B. ve Tesch, F.W Age and Growth in Adana Nobel Kitabevi. Adana, 175 s.

12 84 Yüngül vd. / Yunus Arş. Bül. 014 (4): Saylar, Ö Altınkaya Baraj Gölü ile Kabalar No:133, Ankara, 184s. Göleti'nde yaşayan Silurus glanis (Linnaeus, TÜİK, 013. Su Ürünleri İstatistikleri 013. Türkiye 1758) populasyonunda karşılaştırmalı yaş İstatistik Kurumu Yayın No:364. Ankara, 73 s. belirleme metodları ile boy-ağırlık ilişkileri. Uysal, R., Yağcı Apaydın, M., Yeğen, V., Cesur, M., Doktora Tezi, G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yağcı, A., Çetinkaya, S. ve Bostan, H İznik Ankara. Gölü (Bursa-Türkiye)'ndeki Yayın Balığı (Silurus Tarkan, A.S., Gaygusuz, Ö., Acıpınar, H., Gürsoy, Ç. ve glanis L., 1758) Populasyonunun Büyüme Özuluğ, M Length-weight relationship of Özellikleri. S.D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü fishes from the Marmara region (NW-Turkey). Dergisi, 13-3 (009), 1-8. Journal of Applied Ichthyology,, Yılmaz, S., Yılmaz, M. ve Polat, N Altınkaya Tesch, F.W Age and Growth. In Methods for Baraj Gölü (Samsun)'ndeki Silurus glanis L., Assessment of Fish Production in Freshwaters, 1758 Populasyonunda Yaş-Boy, Yaş-Ağırlık ve Edited by W.E. Ricker. IBP. Handbook No:3, Boy-Ağırlık İlişkileri Üzerine Bir Araştırma. Blackwell Scientific Publ. Oxford and Edinburg, S.D.Ü Fen Edebiyat Fakültesi, Fen Dergisi, (1), Timur, G Balık Anatomisi. Nobel Yayın Dağıtım