Yrd. Doç. Dr. Adnan Boyacı

Transkript

1 YAPıLANDıRMACıLıK DISIPLIN VE SORUN DAVRANıŞLARıN YÖNETIMI (BÖLÜM1) Yrd. Doç. Dr. Adnan Boyacı

2 SINIF KURALLARININ BELİRLENMESİ

3 Kural, davranışlarımıza yön veren ilke olarak tanımlanmaktadır. Sınıf açısından bakıldığında kural öğrencilere sınıfta hangi davranışın kabul edilebilir hangi davranışın kabul edilemez olduğunu açıklayan yargı olarak açıklanmaktadır (Kıran, 2007). Yapılandırmacı yaklaşımda kuralların temel amacı işbirlikçi toplulukları ortaya çıkarmak, toplumsal düzeni sağlamak ve güvenli bir ortam yaratmaktır. Düzenin sağlandığı ortamlarda ise verimlilik artmaktadır. Bireylerin bireysel ve toplumsal yaşama uyumları daha kolay olmaktadır.

4 KURAL DİSİPLİN MODEL İLİŞKİSİ

5 Kontrol Teorisi; Öğrencilerin davranışları temel gereksinmeler olarak tanımlanabilecek varlığını sürdürme, ait olma ve sevilme, güç elde etme, özgür olma, eğlenme olmak üzere beş gücü doyurmakla ilişkili olduğunu belirtir.öğrenciye nasıl davranacağını kendinin seçeceğini öğretmek, öğretmenin sorumluluğudur. Öğrencinin davranışıyla bunun sonucu arasındaki ilişkiyi kurmasını sağlayarak iyi seçimler yapmasına yardımcı olmak öğretmenin görevidir (Emmer, 1986). Gerçeklik Teorisi; Öğretmen önce öğrencinin istenmedik davranışı tanımlamasına yardım eder. Sonra öğretmen bu davranışın sonuçlarını tanımlamasına yardımcı olur. Öğretmen sonuçlara ekleme yapmaz. Sonuçları öğrenci tanımlar. Sonra öğrenci bu istenmedik davranışı yok etmek için bir plan yapar. Öğretmen bu planın başarıyla uygulanması ve sonuçlarına ulaşması için öğrenciye yardımcı olur (Edwards, 1993).

6 Transaksiyonal Analiz; Öğretmenlerle öğrenciler arasındaki karşılıklı davranışları inceler. Bu yaklaşımın güçlü yönleri öğrencilerin kendi iletişim ve davranışlarını izleyip değerlendirmeleri için cesaret vermesidir. Sistemin dezavantajları, öğrenciler için çok zor olması ve birbirlerine psiko-analiz yapmaya neden olmasıdır (Edwards, 1993). Ginott Modeli; Bu modelde öğrenci ve öğretmen arasındaki iletişim üzerinde durur. Bu yaklaşımda, öğrencilerin duygularını anlamaya çalışılmaktadır. Bu yaklaşımda öğretmenler, öğrencilerin bağımsız hareket etme becerilerini desteklemektedirler. Aynı zamanda öğretmenler, öğrencilerin kendi davranışlarının sorumluluğunu almaları konusunda cesaretlendirirler.

7 Kay Modeli; Öğrenciler kendi güdülenmelerinden ve davranışlarını kontrol etmekten sorumludurlar. Öğretmenler bu sorumlulukları öğrencilerin omuzlarından almamalıdırlar. Öğretmenin görevi öğrencilere kendilerini nasıl kontrol edeceklerini öğretmektir (Kay & Kay, 1994). Jones Modeli; Bu modelin temel noktaları, öğrencilerin kontrol altında tutulması ve öğretmenlerin bu kontrolü vücut dili, yönetim ve veli desteği ile başarabilecekleridir. Dersi kesme, gözünü dikme, öğrenciye yakın oturma, öğrencinin kötü davranışına son verecek güçlü tekniklerdir (Edwards, 1993).

8 SINIF KURALLARININ SAPTANMASI SÜRECİ

9 Kuralları öğrencilerle birlikte koyun Çocuklara bu kuralların önemi hakkında ne düşündükleri, sınıfa ne tür yararlar sağlayacağı sorun. Çocukların kurallarla ilgili en çok önemsedikleri şeyler adaletlilik, eşitlik ve tutarlılıktır.

10 Kuralların Önemi Sınıf kuralları, gerek öğretmenin gerekse öğrencinin haklarını karşılıklı koruduğu için iki yönlü bir yarar sağlar. Sınıf kuralları, öğretmeni defalarca yeni ve yeniden karar alma sıkıntısından kurtarır, tarafsız davranmayı sağlar, yetkiyi meşrulaştırır, emir, istek ve beklentilerin benimsenmesini sağlar, ödül ve cezayı kişisellikten kurtararak, kabul edilmesini sağlar, değerlendirme de standartları oluşturur (Küçükahmet, 2001).

11 Kuralların Genel Özellikleri Az kural koyun takipçisi olun Kuralların işlevleri öğrenciler için anlamlı olsun Kuralları düzenli bir ortam oluşturduğu ve başarılı bir öğretime destek vermesinden dolayı seçiniz. Bu kuralları mümkün olduğu ölçüde, birden çok anlama gelmeyecek şekilde oluşturun. Kuralları hareket tarzı olarak ifade edin. (Hutchins, 1991).

12 Etkili öğretmenlerin kuralların oluşumunda kendilerine sormaları gereken sorular şunlardır. Sınıfta koymuş olduğum kuralların amaçlara dönük olmasına ve uygulanabilir olmasına dikkat ediyor muyum? Öğrencilerin sınıfa giriş-çıkışlarında düzensizliklerini gidermek için çaba sarf ediyor muyum? Sınıfa kural koyarken öğrencilerimi önceden bilgilendirip onlarında görüşlerini alıyor muyum? Koymuş olduğum kurallara uygun, tutarlı davranışlar sergileyebiliyor muyum? Kuralların uygulanmasını empatik bir iletişim sistemi içinde gerçekleştirebiliyor muyum? Kurallara sık sık uymayan öğrencilerle ilgili olarak okul rehber öğretmeni ile görüş alışverişinde bulunuyor muyum? Kuralları ihlal eden öğrencilerle davranışının nedenleri hakkında araştırma yapıyor muyum? Sınıf ortamında probleme sebep olan öğrencilerle sınıf dışında görüşme yoluna gidiyor muyum? Birden fazla öğrenci sınıfta istenmeyen benzer davranışta bulunuyorsa öğrencilere uymaları gereken kuralları hatırlatma yoluna gidiyor muyum? (Demir, 2003)

13 Disiplin nedir? Disiplin: Kendine, başkalarına ve düzene saygı İstenmeyen davranışların önlenmesi olarak ta tanımlanır. Sınıfta disiplin kavramı genel olarak eğitim öğretim ortamlarında öğrencilerin istendik davranışlarını kazanmalarına ilişkin olarak ortaya koyulan ilke, kural, yasa ve düzenlemelere uygun davranma olarak tanımlanabilir.

14 Disiplin Amacı 1. Kendini kontrol eden bireyler yetiştirmek (Öz Disiplin) 2. Ahlaki otonomiye sahip bireyler yetiştirmek 3. Olumlu benlik algısı yaratmak 4. Eğitimin genel amaçları için dede yer alan kendini gerçekleştirmiş bireyler yetiştirmek

15 Disiplin ne değildir? Öğrencileri kontrol etmek değildir. Öğrencileri kontrol altında tutmak değildir Sadece ödül ve cezaya dayalı olarak kurallara uymak değildir Otoriteye itaat etmek değildir