Yeni Bireysel Emeklilik Sistemi

Transkript

1 Yeni Bireysel Emeklilik Sistemi 1 Ocak 2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren sistem ile birlikte bireysel emeklilik sektöründe yepyeni bir dönem başladı. Vergi avantajı yerine devlet katkısı esası getirildi ve bu katkıdan tüm katılımcılar yararlanabilecek. Mevcutta da avantajlı olan bireysel emeklilik sisteminin yeni yasa ile genişleyecek olan tüm avantajları hakkında bireysel emeklilik sistemine karşı pozitif algıyı artırmak çok önemli. Devlet neden emekliliğe katkıda bulunuyor? Devletin, bireysel emeklilik sistemine yatırılan her katkı payı için yatırılan tutarın %25 i oranında katkıda bulunacak olması pek çok insanın aklına Devlet bunu neden yapsın? sorusunu getiriyor. Yapılacak üstü kapalı kesintiler ile devlet tarafından verilen tutarların geri alınacağını ve herhangi bir kar elde edemeyeceklerini düşünüyorlar. Burada önemli olan; yapılan değişikliklerin temelinde, ülke olarak tasarruf oranlarımızı artırmamız gerekliliğinin yattığını insanlara anlatmak. Tasarrufların artması, ekonomik istikrar ve büyüme açısından büyük öneme sahip. İç tasarrufları artırmadan Türkiye nin gelecekteki büyümesinin finanse edilemeyeceği bir gerçek. Dolayısıyla, hem ülke ekonomisinin gelişimi, hem de bireylerin finansal geleceklerinin yapılanması için bireysel emeklilik sisteminin benimsenmesi çok önemli. Bireysel Emeklilik Sistemi ne neden katılmalı? Kişilerin paralarını bireysel emeklilik sistemine yatırmalarının farklı yatırım araçlarına, örneğin mevduat hesabına, yatırmalarından daha avantajlı olduğunu bir örnekle açıklayabiliriz. FİG sonrası nominal getirisi %8,0 olan Pratik Plan a aylık 200 TL katkı payı ödeyen bir kişinin ayrılması durumunda eline geçecek net tutar ile %8,0 faizli bir mevduat hesabını karşılaştırdığımızda; ilk beş yıl BES dezavantajlı. (Pratik Plan da %2 yönetim gideri kesintisi bulunmaktadır; yıllık ortalama FİG %1,72 olarak alınmıştır; giriş aidatı maksimumdur.) İlk beş yılda mevduatın aynı getiri varsayımı ile az da olsa daha avantajlı olmasının nedeni kademeli olarak ödenen çıkış aidatıdır. Altıncı yılın sonunda bireysel emeklilik sisteminden elde edilen tutar mevduat hesabından elde edilen tutarı %6,3 geçiyor. Emeklilik durumunda ise bireysel emeklilik sisteminden elde edilen tutar, mevduat hesabında biriken tutardan %56,2 fazla. 1

2 İlk 6 (Pratik Plan) Aynı karşılaştırmayı aylık katkı payı minimum 500 TL, YGK sı %1 olan Prestige Plan ile mevduat hesap arasında yaparsak; Prestige Plan da yalnızca aktarım durumunda çıkış aidatı alındığından, Bireysel Emeklilik Sistemi üçüncü yılda daha avantajlı konuma gelmektedir. İlk 6 (Prestige Plan) Bu karşılaştırmayı bir de aylık katkı payı minimum ABAÜ kadar olan, YGK sı %0 olan Select Plan ile mevduat hesap arasında yaparsak; Bireysel Emeklilik Sistemi nin başlangıçtan beri mevduat ile paralel, üçüncü yıldan sonra da daha avantajlı olduğu görülmektedir. Çünkü Select Plan da da Prestige Plan da olduğu gibi yalnızca aktarım durumunda çıkış aidatı alınmaktadır; sistemden çıkışlarda çıkış aidatı alınmamaktadır ve ayrıca yönetim gideri kesintisi bulunmamaktadır. 2

3 İlk 6 (Select Plan) Bireysel Emeklilik Sistemi nden neden çıkmamalı? Devlet katkısına ancak kademeli olarak hak kazanılacak; sistemden 3 yıl içinde çıkanlar devlet katkısını alamayacak. Katılımcılardan en az 3 yıl sistemde kalanlar devlet katkısı ve getirilerinin %15'ine, en az 6 yıl kalanlar %35'ine, en az 10 yıl kalanlar %60'ına hak kazanacak. Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanlar, devlet katkısı ve getirilerinin tamamına hak kazanacak. 29 Mayıs 2012 tarihi itibarıyla bireysel emeklilik sistemine dahil olup, kanunun yürürlüğe gireceği tarihinden itibaren 2 yıl içinde bir emeklilik sözleşmesi birikimlerini alarak sonlandıran katılımcıların, 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödeyeceği katkı payları için devlet katkısı ödenmeyecek. Erken çıkış durumunda alınacak olan çıkış aidatı, ödenecek stopaj ve süreye bağlı olarak ancak kademeli olarak alınabilecek olan devlet katkısından oluşan toplam zarar da aşağıdaki grafikte görülebilir. 3

4 Bin TL Stratejik Planlama Toplam Vazgeçilen Tutar Çıkış yapıldığında vazgeçilen tutarın dağılımı yıllara göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, ilk yıl çıkış yapılması halinde çıkış aidatı en yüksek paya sahipken, sonraki yıllarda devlet katkısı kaybı en yüksek paya sahip oluyor. Emeklilik anında ise sadece stopaj ödeniyor. 9 İlk 10 Kesinti Dağılımı STOPAJ ÇIKIŞ AİDATI DK Bireysel emeklilik sisteminden faydayı maksimize etmek emeklilikte oluyor. Bu en açık şekilde aşağıdaki grafikten anlaşılmaktadır. 4

5 TOPLAM VAZGEÇİLEN TUTAR / BİRİKİM Stopaj uygulamasındaki değişiklik sistemden çıkışları tetikleyebilir mi? Yanlış algılardan birisi daha. Çünkü çıkış anında vazgeçilen tutar eski sisteme göre yükselmiş durumda. Erken çıkış anında devlet katkısının hak kazanılamayacak kısmı, çıkış anında vazgeçilen tutarı eski sisteme göre artırmaktadır. Aşağıdaki grafiklerde eski ve yeni sistemlerde çıkış anında vazgeçilen tutar gösterilmektedir. 5

6 Yeni sistemde %27 ve %35 dilimlerinden gelir vergisi ödeyenler dezavantajlı mı? Yeni yasa ile bireysel emeklilik sisteminde değişen en önemli nokta vergi teşviği uygulamasının yerini devlet katkısının alacak olması. Bu değişiklik ile bireysel emeklilik sisteminin avantajları genişletilmiş olacak çünkü mevcuttaki vergi teşviğinden yalnızca vergi matrahı olan kişiler faydalanabiliyorken; devlet katkısından sisteme giren herkes faydalanıyor olacak. Yeni sistemde devlet katkısı, yatırılan katkı payı ne kadar olursa olsun o miktarın %25 i kadar verilecek. %15 lik ya da %20 lik vergi diliminde olan kişiler; önceleri yatırdıkları katkı payının yalnızca %15 i ya da %20 si kadar vergi teşviği alabiliyorlardı dolayısıyla %25 oranında verilecek olan devlet katkısı onlara büyük avantaj sağlayacak. Ancak, %27 ya da %35 lik vergi diliminde olan kişilerin yeni sistemden sağlayacakları avantajlar eski siteme göre azalacak gibi gözükebilir. Oysa ki; hem kesintilerdeki değişiklikler, hem de stopajın getiri üzerinden alınacak olması nedeni ile %27 lik vergi diliminde olan katılımcılar yeni sistemde emekli olduklarında daha avantajlı olacaklar. Emeklilikte net ele geçen tutar ile net cepten çıkan tutar oranlarına bakıldığında, yalnızca %35 lik vergi diliminde olan katılımcılar emeklilikte %6 lık bir kayıp yaşıyorlar. Ancak pratikte, pek çok %35 lik dilimdeki insan kayıp yaşamayacak. Çünkü 2013 öncesinde, hayat ve sağlık sigortası ile bireysel emeklilik ödemelerinin vergi avantajı limiti ortaktı. Dolayısıyla büyük çoğunluğunun bireysel veya işveren tarafından yaptırılan hayat ve/veya sağlık sigortasına sahip olduğu %35 lik dilimdeki katılımcılar ödemelerinin tamamı için vergi avantajından yararlanamıyorlardı. Şimdi ise hayat sigortaları ile bireysel emeklilik ödemelerinin vergi avantajlarının bağımsız limitleri olması sayesinde %35 lik vergi dilimindeki kişiler her ikisinin avantajlarından da faydalanabiliyor olacaklar ve devlet katkısı uygulamasıyla birlikte herhangi bir kayıp yaşamayacaklar. Örneğin brüt geliri TL olan; ayda TL BES katkı payı ve işvereni 300 TL hayat/sağlık sigortası ödeyen bir katılımcı, BES katkı payının 679 TL si için vergi avantajından faydalanacakken, şimdi TL için faydalanabilecek. 6

7 YENİ ESKİ Stratejik Planlama YIL KÜMÜLATİF NET ELE KP GEÇEN EMEKLİ cebinden çıkan tutar YIL KÜMÜL NET ELE 15% 20% 27% 35% ATİF KP GEÇEN EMEKLİ YENİ ESKİ NET ELE GEÇEN/CEBİNDEN NET ELE GEÇEN/CEBİNDEN ÇIKAN YIL ÇIKAN 15% 20% 27% 35% 1 75% 79% 84% 92% 103% % 146% 155% 170% 191% % 213% 226% 247% 278% % 309% 328% 360% 404% % 401% 426% 467% 525% EMEKLİ 545% 445% 473% 519% 582% Parametreler ve Varsayımlar Enflasyon: 1. yıl için %5,5; 2. yıl için %5,0; 3. yıl için %4,5; ve sonraki yıllar için %4,0 Getiri: - BES: Her yıl %4,0 reel net getiri; (devlet katkısı fonu da aynı reel getiri ile) - Mevduat: Her yıl %4,0 reel faiz - Eski ve yeni sistemde reel fon getirileri FİG alınmadan önce %5,72 olarak alınmıştır. Yeni sistemde kesinti sonrası bu %4.00 e; eski sistemde ise %3,87 ye düşmektedir. KP Artış oranı: Enflasyon ile aynı ABAÜ artış oranı: Enflasyon ile aynı FİG: -Eski yıllık FİG: %1,85 -Yeni yıllık FİG: %1,72 YGK: -Eski yıllık YGK: %6,0 -Yeni yıllık YGK: %2,0 Bu bültende y er alan bilgiler, Garanti Emeklilik v e Hay at A.Ş., taraf ından, güv enilirliğine v e doğruluğuna inanılan resmi kay naklardan, okuy ucuy u bilgilendirmek amacıy la biraray a getirilmiştir. Resmi kay naklardan alınan bilgilere day alı y apılan y orumlar v e tahminler, o tarihteki kanımızı y ansıtmaktadır. Bu bültende sunduğumuz bilgiler Garanti Emeklilik v e Hay at a ait olup kopy a edilemez, çoğaltılamaz, değiştirilemez, pay laşılamaz. 7