E- Bülten 10/2016 No: 17

Transkript

1 E- Bülten 10/2016 No: 17 BORSA DAN FINDIKTA KÜLLEME ÇALIŞTAYI Dünya fındık üretimin büyük kısmını elimizde bulundurduğumuz fındıkta, son yıllarda bahçelerde yaşanan en büyük tehlike olan külleme hastalığı Trabzon da yapılan geniş katılımlı çalıştayda ele alındı. Trabzon Ticaret Borsası tarafından düzenlenen Fındıkta Külleme Çalıştayı nın açılışında konuşan Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Türkiye nin yıllık fındık üretiminin son 10 yılın ortalamasına göre 600 bin ton civarında olduğunu belirterek, Üretim ve ihracat rakamlarında ters orantılı olarak bir gelişme söz konusudur. Son 10 yılın ortalamasında 540 bin ton kabukluya kadar yükselen ihracatta rakamlar üretimin tersini artıyor. Ancak, biz üretimi arttırma konusunda biraz ihmalkar davranıyoruz. Bu büyük tehlike ile mücadele parça parça değil, topyekün yapılmalıdır. Bunun için bu çalıştaydan çıkacak raporu Ankara ya taşıyıp hükümete ileteceğiz. Ondan sonra da gerekenin yapılması için hep birlikte çaba göstereceğiz dedi. TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav da, son yıllarda özellikle Ziraat Odaları temsilcilerinin fındık az olsun, pahalı olsun mantığı ile hareket edildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: Bu yanlıştır. Bu yanlışın faturasını böyle devam ederse gelecekte çok ağır ödeyeceğiz. Verim ve kalite düşerken basında sürekli fiyatla ilgili açıklamaların yer alması ne kadar yanlış bir alanda bulunduğumuzun resmidir. Dışarıdan talep artarken içeride üretimin düşmesini anlamak mümkün değildir. Buna en büyük etken yanlış destekleme sistemidir. Bu sistem 6 yıl önce başlatıldı. Sonucu ortada. Üretimimiz düştü. Rekolte artışı yok. Bu sistemin yerine ürüne destek verilerek üretimimiz arttırılmalıdır. Üretime destek verirsek, herkes bahçesine özen gösterir, verim ve kalitede yükselir. Fındık Tanıtım Grubu Başkanı Edip Sevinç de, ihracatçılar olarak üretimle ilgili her türlü projeye destek verdiklerini hatırlatarak şöyle konuştu: Fındık Araştırma Enstitüsü ile doku kültürü laboratuarı kurmak için çalışıyoruz. Bizim hedefimiz dış satıma paralel olarak üretimimizi arttırmaktır. Türk fındığının korunması, ancak ve ancak üretimin arttırılması ile mümkündür. Siz üretimi arttırmaz iseniz, başkaları devreye girer, giriyor da. Gürcistan da, Şili de, Çin de üretim arttırılmaya çalışılıyor. Bu da bizim tekel olduğumuz fındık piyasasında tehlikede olduğumuzun işaretidir. Fındık fidanımız yok. Bir de Gürcistan a fidan gidiyor diyorlar. Biz üretimimizi arttırırsak, rakiplerimiz söker ve tekel halimiz devam eder. Bunun için en büyük tehlikelerden biri olan fındık hastalıkları ile mücadele de yol almalıyız. Külleme başta olmak üzere sıkıntılarımız var. Birde fındık üretimi arttırıp, maliyetleri aşağıya çekersek, piyasalara tam anlamıyla hakim olur, elimize geçiririz. Yine de fındıkta söz sahibi Türkiye dir. Türk üreticisidir. Son söz hep onundur. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu da,türkiye nin dünya fındık piyasasındaki hakimiyetinin tekel olma noktasında sürdürülmesi için üretimin mutlaka arttırılması gerektiğini vurgulayarak 50 yıldır budama, gübreleme veya diğer tarım tekniklerinde bildiklerimizin yanlış olduğunu görmeye başladık. Bunun üreticiye ısrarla anlatılması lazım. Biz kurum olarak elimizdeki laboratuarımızla toprak tahlilleri ile üreticilere destek veriyoruz. Fındığı sadece toplanıp, kurutulup, satılacak bir ürün olarak görmemeliyiz. Yıl boyu bahçelerde olmalıyız dedi. Trabzon Vali Yardımcısı, Necmettin Yalçınalp de ekonomiye büyük katkı sağlayan fındıkta ilgili tüm kesimlerin işbirliği yapması için devletin gerekeni yaptığını söyledi. Çalıştaya moderatörlük yapan Prof. Dr. İlhami Köksal ise, 30 yıl önce fındık alanların sınırlandırılmasından, hatta sökümünden söz edildiğini hatırlatıp, Ben o dönemde buna hep karşı çıktım. Şimdi bunun doğruluğu anlaşılıyor. Üretimimizi arttırmak için çaba göstermemiz gerektiğini görüyoruz. Bir zamanlar İspanya Türkiye ile rekabet ederdi. Bizim üretim politikalarımız İspanya yı sıfırladı. Şimdi durum değişti. Tehlike büyük. Üretimi mutlaka arttırmamız lazım. Bunu alan genişletme ile değil, verim artışını sağlamayla yapmalıyız dedi. Çalıştayda daha sonra Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Fikret Demirci, Prof. Dr. Yeşim Okay, Prof. Dr. Nevzat Arık ile Fındık Araştırma Enstitüsü nden Dr. Arzu Sezer konu ile ilgili bildiriler sundular. Prof. Dr. İlhami Köksal, Prof. Dr. Nevzat Artık, Prof. Dr. Yeşim Okay, Prof. Dr. Fikret Demirci ve Dr. Arzu Sezer e Trabzon hediyeleri, TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, KFMİB Başkan Yardımcısı Dursun Oğuz Gürsoy, Keşap Yetiştiriciler Birliği Başkanı Mustafa Şahin, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TAGEM Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı Koor- dinatörü Yasin Gökçe tarafından takdim edildi.

2 9. TİCARET VE SANAYİ ŞURASINDA TRABZON KONUŞULDU.. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu nun ev sahipliğinde yapılan ve Başbakan Binali Yıldırım ile bazı bakanların da katıldığı 9. Ticaret ve Sanayi Şurası nda Trabzon un sorunları ve çözüm önerileri de dile getirildi. TOBB ye bağlı oda ve borsaların meclis ile yönetim kurulu başkanlarının da katıldığı şurada Trabzon adına Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu söz aldı. TTB, TTSO ve Of TSO adına konuşan Şükrü Güngör Köleoğlu, önceliği yörenin iki önemli tarımsal ürünü fındık ve çaya vererek şunları söyledi: Çay Kanunu acilen çıkarılmalı, kaçak çay girişi önlenmeli ve temel gıda maddesi olan bu üründe KDV yüzde 1 e indirilmelidir. Fındıkta yaşanan üretim azalması ve buna bağlı olarak fiyatlardaki aşırı dalgalanmalar Pazar payımızı tehdit etmektedir. İstikrarlı bir üretim için devlet mutlaka bazı düzenlemeler yapmalıdır. Türk fındığının geleceğini üretim bazında tehdit eden külleme hastalığı ile topyekün mücadeleye acilen başlanmalıdır. Trabzon da sanayinin rekabet gücünün arttırılması için organize sanayi bölgelerinin doğal gaza kavuşturulmasının şart olduğunu belirten Şükrü Güngör Köleoğlu, Arsin de çok amaçlı olarak planlanan yatırım adasının da kısa sürede tamamlayarak müteşebbislere tahsis edilmesi gerektiğini söyledi. Dünya da küresel ısınmaya dikkat çekip, Doğu Karadeniz in bu açıdan en az riskli kesimler arasında yer aldığına dikkat çeken Köleoğlu; Bu gerçekler göz önünde bulundurularak Doğu Karadeniz de dağ ve yayla turizminin geliştirilmesi için planlı ve projeli hareket edilmelidir. Özellikle Arap ve Körfez turizminden istikrarlı bir şekilde pay alınabilmesi için kalıcı ve kazandırıcı politikalar uygulanmalıdır dedi. Trabzon un ulaşımdaki sorunlarına da değinen Şükrü Güngör Köleoğlu, şöyle devam etti: Trabzon un neredeyse tamamında büyük bir sorun haline gelen trafikte çözüm için Güney Çevre Yolunun yapımına ivedilikle başlanmalıdır. Bölgenin ticaret ve ulaşım merkezi olan Trabzon tren yoluna kavuşturulup, ulusal ve uluslar arası yol ağına bağlanmalıdır. Giderek artan ticaret ve turizm de göz önünde bulundurularak, Trabzon Havalimanı ikinci bir piste kavuşturulmalıdır. KONYA TİCARET BORSASI NDAN ZİYARET Konya Ticaret Borsası (KTB) heyeti Trabzon Ticaret Borsası nı (TTB) ziyaret ederek, çeşitli konularda görüş alış-verişinde bulundular. KTB Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Çevik, Meclis Başkanı Selçuk Öcal ve meclis üyelerinin katıldığı ziyaretti, TTB Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, başta fındık olmak üzere borsanın iştigal alanına giren konularda bilgilendirme yaptı. KTB Yönetim Kurulu Başkanı Çevik, Konya nın özellikle buğday da söz sahibi olduğuna dikkat çekerek, ürün borsacılığı ve lisanslı depoculuk sisteminin devreye girmesinden sonra piyasaların daha sağlıklı oluşmaya başladığını bildirdi. Ziyaretin anısına TTB Başkanı Köleoğlu Trabzon işi gümüş telkare işlemeli tabak hediye ederken, KTB Başkanı Çelik ise Mevlana nın kavuk denilen takkesinin benzerini verdi.

3 KARADENİZLİ GİRİŞİMCİLER TRABZON DA BİR ARAYA GELDİ Girişimci adaylarını Türkiye nin önde gelen işadamlarıyla buluşturan, Geleceğin Gücü Girişimciler G3 Forum Anadolu nun ikincisi Trabzon da gerçekleştirildi. Trabzon Ticaret Borsası ile Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde düzenlenen etkinliğe katılan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, girişimci adayı gençlerin en çok çekindiği sermaye konusunun günümüzde bir sorun olmaktan çıktığını söyledi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından Trabzon Ticaret Borsası ve Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası nın katkıları ile düzenlenen ve Türkiye nin en önemli girişimcilik etkinliklerinden biri olan, Geleceğin Gücü Girişimciler G3 Forum Trabzon da yapıldı. Foruma; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Ali Sabancı, Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, TTSO Meclis Başkanı M.Şadan Eren, TTSO Başkanı M.Suat Hacısalihoğlu, Of TSO Meclis Başkanı Zühal Akyüzlü, Of TSO Başkanı Erdal Saral ın yanı sıra, ünlü işadamları, çeşitli odaların başkan ve temsilcileri ve Genç girişimcilerinde aralarında bulunduğu yüzlerce kişi katıldı. TTSO Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Hülya Ulusoy, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Bölge Temsilcisi Tayfun Özlü ve Of Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erdal Saral ın selamlama konuşmalarının ardından kürsüye gelen Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu şunları söyledi: Genç girişimcilerin heyecanları ve yeni bilgilerle donattıkları düşünceler geleceği oluşturacak. Günümüz girişimciliğine hiç şüphesiz inovasyon denilen yenilikçi düşünceler hakimdir. Örneğin Doğu Karadeniz in geleceği olan turizmden tutun da dünya üretim ve ticaretinin büyük kısmını elinde bulundurduğumuz fındığa kadar yenilikçi düşünceye ve girişimciliğe açık sektörler vardır. Başarılı uygulamaları ve bunların uygulayıcılarını genç girişimcilerin fikir ve idealleri ile birleştirirsek, Türkiye yakın gelecekte dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girecek imkan ve avantajlara sahiptir. Bu birlikteliğin sağlanması için çok çalışıp çok üreteceğiz. TOBB Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu ise girişimciliği Anadolu ya yaymak için yoğun çabalarının olduğunu ifade ederek şunları söyledi: Yıllarca uğraştık ve birçok yatırımcıyı Türkiye ye getirdik. Yani bu devirde elinizde iyi fikir varsa para verecek olan çok. Yeter ki icat çıkartın, ne yaparsanız yapın yenilikçi yapın. Türk insanının hamurunda cesaret, elinde cevher var; marifet bunu işlemekte. Zenginlik ve refaha giden tek yol olan girişimcilik ülkeler arası rekabette ve işsizlik sorununu çözme konusunda ana etkendir. Japonya da her 100 kişiden 5 i girişimciyken, Türkiye de bu oran yüzde 2. Ülkemizi Japonya seviyesine çıkartabilmek için 2 milyon yeni girişimciye ihtiyacımız var. Bu vizyonla, daha güçlü ve zengin bir Türkiye için girişimcilik konusunda önemli bir gündem oluşturduk. Girişimciliği ülke çapında yaymak için 2007 yılında TOBB Kadın Girişimci Kurulu nu, 2009 yılında TOBB Genç Girişimci kurulunu kurduk. Dünyanın 63 ülkesinden 100 girişimci ve yatırımcıyı iş kurma aşamasındaki gençlerimizle buluşturduk. Çünkü girişimciliğin gelişmesi için gerekli altyapıyı ancak ülkemizin her noktasında bu alanda bilinç oluşturarak kurabiliriz. Türkiye nin müthiş bir genç nüfus avantajı var. Girişimci sayımızı artırabilirsek sahip olduğumuz genç nüfus avantajını zenginleşmek için kullanabiliriz. Bu nedenle girişimcilik kültürünün Anadolu da yayılmasına büyük önem veriyoruz.

4 FINDIK ELDEN GİDİYOR! Bu geçişi neredeyse sektörün tüm oyuncuları kararı olumlu karşılamıştı. Ancak geçtiğimiz yıldan itibaren fındık piyasasının büyük oyuncularının fındık fiyatlarını oyunlarla belirlediği, çiftçinin bu oyunlar sebebiyle zarar ettiği iddia edildi. Birçok üretici fiyatların düşük olduğunu gerekçe göstererek devletin yeniden oyuna dahil olsun istiyor. Üretici, ihracatçı fiyat tartışmasına kapılmışken Türkiye dünya fındık piyasasındaki payını yitirmeye başladı. 15 yıl önce yüzde 85 ini yönettiğimiz pazarda artık payımız yüzde 66. RAKİPLERE FON DESTEĞİ Trabzon Ticaret Borsası En büyük fındık üreticisi Türkiye de günlük fiyatlar büyük tartışma konusu. Biz fiyatı konuşurken rakip ülkeler boş durmuyor. Birçok fon Gürcistan, Bulgaristan gibi ülkelerde fındık üretilmesi için çiftçiye destek sağlıyor. Türkiye de Gürcistan a kaçak fındık fidesi götürülüyor. Türkiye de dekar başına verim düşerken, rakipler verimliliği ikiye katlıyor. TÜRKİYE nin en stratejik ürünleri arasında yer alan fındıkta fiyat tartışmaları bitmiyor yılına kadar devlet fındıkta müdahale alımı yaparak fiyatı belirler, piyasa oluşurdu. Sonra Yeni Fındık Stratejisi gereği taban fiyat açıklanarak destekleme alımı uygulamasına son verildi. Fındık fiyatı serbest bırakıldı. Türk fındığına alternatif isteyen fonların Gürcistan, Romanya, Bulgaristan gibi ülkelerde çiftçilere fındık üretmesi için destek verdiğini vurgulayan Karadeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı İlyas Edip Sevinç, Rakiplerimiz çoğalıyor. Biz ise daha az üretelim fındık fiyatı yükselsin diye plan yapıyoruz. Pazarlarımızı kaybetme tehlikesi ile karşı karşıyayız. Verimliliğimiz rakiplerimize göre çok düşük. Yurtdışında dekar başına 200 kilogram verim alınırken, biz de 100 kilogramın altında. Böyle devam edersek tekel konumumuzu kaybedeceğiz. İtalya, İspanya da fındık üretiyor dedi. İstanbul Fındık İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Haydar Gören de, Geçen yıl da aynı şeyi yaptılar. Fiyatlar yükselecek. Fındığınızı satmayın dediler. Bu yüzden 60 bin tonluk fındık ihracatını gerçekleştiremedik. Alıcı ülkelerde fındık ihtiyaçlarını rakiplerimizden karşıladı. Geçen yılın mahsulünden bu yıla 150 bin tonluk devir oldu dedi. 15 yıl önce dünya fındık piyasasının yüzde 85 ini Türkiye nin elinde bulundurduğunu kaydeden Gören, şimdi bu oranın yüzde 66 ya düştüğünü, asıl tehlikenin ise fiyattan daha çok bu olduğunu söyledi. ŞİLİ ÜRETİME BAŞLADI SON dönemlerde de Şili tehlikesinin ortaya çıktığını belirten İlyas Edip Sevinç, Buraya da fonlar destek oluyor. Bu şu anlama geliyor. Güney yarım kürede olduğu için Mart ayında da fındık hasatı olacak. Bunlar küresel gerçekler diye konuştu. GÜRCİSTAN A KAÇAK FİDE GÜRCİSTAN a yasadışı yollardan fındık fidanı götürüldüğünü iddia eden İyas Edip Sevinç, Türkiye den fındık fidanı götürülmesi yasak. Ancak Gürcistan da aşırı talep var. Sadece Türkiye den İtalya dan da fındık fidanı gidiyor dedi. ABD BADEMİ İLERLİYOR FINDIK fiyatının aşırı yüksek olmasından dolayı pastacılık ve dondurmacılık gibi alanlarda fındıktan vazgeçilebileceğini söyleyen İlyas Edip Sevinç, Bazı markalı ürünler var ki fındıktan vazgeçemiyorlar. Çünkü markaları fındık üzerine dedi. Dünyada ABD bademine kayma olduğunu söyleyen Sevinç, ABD bademinin kilogramı 5.5 dolar. Türk fındığı ise 9.5 dolar. Türkiye nin badem ithalatı da yüzde 65 arttı. Hindistan en büyük kuruyemiş tüketicisi. Onlarda da tüketimi 87 bin ton seviyelerine geldi. Tehlikenin farkına varmalıyız dedi.

5 TÜRK FINDIĞINA İTALYAN AÇIKLAMASI Trabzon Ticaret Borsası Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, İtalyan Tarımcılar Derneği nin Türk fındığı ile ilgili açıklamasından çok, sıradan bir kuruluşun yaptığı yalan-yanlış beyanların Türkiye deki basın-yayın organları tarafından önemsenmesini eleştirdi. Mehmet Cirav, İtalyan kuruluşunun Türkiye de muadili dahi bulunmadığını, bu tür art niyetli açıklamaları geçmiş yıllarda da kendi fındığına öncelik tanımak için çokça yaptıklarını hatırlatarak şunları söyledi: Böylesine yanlış art niyetli Tarımcılar Derneği yapabilir. sektörde kabul gören bir açıklamalarının ülkemizde organlarının ana haber ana sayfalara taşınmasını Dahası devletin ve sektördeki kuruluşlarının bile bunların yanlıştır. Bu art niyetli ithamların ve kasıtlı açıklamayı İtalyan Ancak, bunu yapanların sanki kuruluş gibi algılanıp, yanlış ulusal ve yerel basın-yayın bültenlerinde yer almasını, anlamak mümkün değildir. hatırı sayılır sivil toplum hezeyanlarını dikkate alması da hiç biri Türk fındığında yoktur. Türkiye de fındığın her aşamada aflatoksin kontrolüne tabii tutulduğuna, sanayici ve ihracatçıların ürünü dünya standartlarında en iyi ve sağlıklı şekilde hazırladıklarına dikkat çeken Cirav açıklamasında şu görüşlere yer verdi: Bunun kanıtı da yapılan ihracatta aflatoksin nedeniyle iade edilen fındıkların yok denecek kadar az olmasıdır. Bir başka deyişle, ihraç rakamları kaliteyi zaten göstermektedir. Kaldı ki; Gürcistan veya diğer ülkelerden fındık alırken benzeri türevlere bakmayanların, Türk fındığı için böyle söylem geliştirmelerini dikkate almak dane derece doğrudur? Aynı açıklamaları dünyada söz sahibi olarak biz İtalyan fındığı için yapsak, orada bunlar haber olarak tek satır yer alır mıydı? Aslı astarı olmayan açıklamaların kamu adına görev üstlenmiş basın-yayın organları tarafından bu denli önemsenmesi, önceliğe tabii tutulması, üreticinin kafasını karıştırdığı için de düşündürücüdür. ÇAYDA ÇÖP SORUNU Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD) Başkanı Erdal Saral, yanlış toplama yüzünden Türk çayında kalite sorununun yaşandığına dikkat çekti. Aynı zamanda Of Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı da olan Erdal Saral, çayda toplama işleminin gereken ölçülerde ve dikkatle yapılmadığına işaret ederek şunları söyledi: Özellikle Gürcistan dan gelen işçilere yaş yaprağını toplatan üreticiler, bunu kilo karşılığı ücretlendirerek yapmaktadırlar. Bu durumda işçiler daha fazla toplayıp para kazanmak için gelişi güzel toplama yaparak, hem bitkiye zarar veriyorlar, hem de çöpü fazla yaprak koparıyorlar. Erdal Saral çayda verimin düşmemesi için çok dikkatli hareket edilmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: Kilo karşılığı toplayan işçi daha çok gelir elde etmek için normalde 2,5 yaprak ya da 3,5 yaprak toplanması gereken çayı kökleriyle birlikte topluyor. Dolayısıyla çayda bir kere verimlilik düşüyor. İkincisi ise çayın kalitesi gittikçe azalıyor. Bir hesap yapacak olursak, geçen seneye ya da bir evvelki seneye göre bir hayli düşüş var. Burada yüzde 8 lerden yüzde 11 lere çıkan bir çöp sorunu var. Bu direk kuru çayın maliyetini de etkiliyor. Eğer müstahsil 2,5 yaprak ya da 3,5 yaprak çayı bahsettiğimiz kökü, çöpü olmayacak şekilde getirse inanıyorum ki hiçbir firma devletin açıkladığı taban fiyatının altında çay almak için en ufak bir çaba sarf etmez. Çay Kanunu na kesinlikle ihtiyaç olduğunu belirten Erdal Saral bu işin takipçisi olduklarını kaçak çayın sektöre büyük darbe vurduğunu, hatta bu çayları kullanan üreticinin bile piyasada haksız rekabet ortamı yaratmış olduğunu ifade ederek Kuru çay fiyatları yine düşüyor. Düşmesi sonucunda da fabrikanın, üreticinin ayakta kalması için bu sefer müstahsilden kendi imalatlarını kendi sisteminin yürüyüşünü sağlamak adına fiyat verip çayı almaya bakıyorlar. Kaçak çayın da böyle olumsuz etkisi de var. Ayrıca kuru çaydaki yüzde 8 olan KDV oranının yüzde bire indirilmesi gerek. Böylece haksız rekabetin önlenmesinde ve kaçak çayın yurda girişindeki cazibenin ortadan kaldırılmasında önemli bir etken olacaktır. diye konuştu.

6 AYIN RÖPORTAJI AYIN KONUĞU: TRABZON GIDA TARIM VE HAYVANCILIK İL MÜDÜRÜ CAHİT GÜLBAY Fındığımızın Trabzon daki potansiyel durumu nedir? Toplam üretim alanımızın tarımsal alanının %65 ini oluşturan yaklaşık 65bin hektarlık bir fındık alanımız var. Tabi bu fındık alanımız Türkiye nin 12 ilinde olan üretiminin %8,5- %9 una tekabül etmekle birlikte, verimde de yine aynı şekilde %9 civarını oluşturmaktadır. İlimizdeki ve bölgemizdeki verim özellikle I. Standart Bölge dediğimiz Ordu, Giresun ve Trabzon daki ortalama verim 80-90kg arasındadır. Tabi bu alt kodlardaki verimlerimiz bazı alanlarımızda daha üst rakamlara çıkabileceği gibi, daha üst rakımlardaki özellikle ve rakımlarda bu verim ortalama verime göre daha düşüktür. Bu potansiyelle, ülkemizdeki üretiminin her ne kadar %9 u bu bölgeden yapılsa da, ihracat ve pazarlama noktasında ilimizdeki tüccarlarımızın pazarlamadaki ağırlığı bayağı bir etkindir. Bu süreçte yurtdışına giden ihracatın ilimizde olması sebebiyle, fındıktaki yapılan çalışmaların da önemi biraz daha artmaktadır. Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi nin paydaşlarındansınız. Proje nasıl gidiyor? Gelinen noktada hedefine ulaştı mı? Bu konuyla ilgili 2013 yılının sonunda özellikle Ticaret Borsamız, Tarım İl Müdürlüğümüz ve merkezi Giresun da bulunan Fındık Araştırma Enstitümüz ve diğer paydaş kuruluşlarımızla birlikte Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi ni başlattık. Bu projeyle birlikte farklı farklı ilçelerimizde rakım da dikkate alınarak, 10 vatandaşımıza 25 dekarlık bir alanda Türkiye de ilk defa fındık alanının yenilenmesi projesi başlatıldı. Bu proje bizim için çok önemlidir. Çünkü ziraatta ve tarımda eğer vatandaşlarımıza bir uygulamayı yapıp, bu uygulamadaki başarılı sonuçları göstermezsek, buradan sonuç almamız ve vatandaşları ikna etmemiz de zor olur. O yüzden biz burada arazilerimizin günümüz tekniklerine uygun dikim teknikleriyle, bazı bahçelerimizde çift dal sistemi, yine bazı bahçemizde tek dal sistemiyle ve bölgemizde yapılan çalışmalar sonucunda Fındık Araştırma Enstitümüz ün bölgemize uygun fındık çeşitlerinin belirlenmesiyle bu bahçelerimizi oluşturduk. Projenin gelinen süreye bakıldığında amacına ulaştığını umuyoruz. Çünkü güzel örneklerimizi bu yıl özellikle Ağustos ayındaki fındık hasat mevsiminin başlangıcında, örnek bahçemizin 3. yılda vermiş olduğu verimle ve üzerindeki meyvelerin oluşumunda gördük. Vatandaşlarımızı örnek bahçeye gitmeleri hususunda çalışmalarımızı devam ettireceğiz. Bu konuda eğer bakım ve diğer teknik uygulamalar düzgün bir şekilde ve bizim arkadaşlarımızın tavsiyelerine bağlı olarak yapılırsa zaten her şekilde sonuç alınacağı ortaya çıkacaktır. Proje neler kazandırdı? İlk olarak eskiyen bahçeler söküldü. Ardından yenileme ve gençleştirme çalışması yapıldı. Çiftçilerimize doğru budama teknikleri eğitimi verildi. Geçen sene Halk Eğitim Merkezi aracılığıyla vatandaşlarımızı 5 günlük bir eğitime tabi tuttuk. Budama ve kültürel bakımlarla ilgili olarak 3 günü teorik,1 gün uygulaması sahada olmak üzere eğitimler verdik. Eğitimin son gününde çiftçilerimizi sınava tabi tuttuk ve sertifikalandırdık. Biz burada vatandaşlarımızı fındıkta her şeyi bilen meslek sahipleri olarak görüyoruz. Özellikle bulundukları mahallelerde ihtiyaç duyulduğu zaman hizmet alımı yoluyla, bu vatandaşlarımızı iyi bir şekilde bu tarlalarımızın kültürel tedbirlerle elden geçirilmesini sağlamaya çalışıyoruz.. Bir nevi budama elemanı yetiştirmiş olduk. Şu anda hepside, bahçelerde talep gelmesi halinde görev yapabilecek kapasitededir. Son dönemlerde Fındığı tehdit eden Külleme Hastalığı var. Bu konuda bilgi alabilirmiyiz? Geçen sene bir miktar görülen ve bu sene de fındığımızı zor durumda bırakan fındıkta külleme hastalığı evet son dönemde bir hayli tehdit etmeye başladı. Fındıkta hastalık zararlıları zaten geçmişte de vardı. Her türlü bitkisel üretimde mutlaka bir hastalıkla mücadele olabiliyor. Küllemenin son yıllarda mevsim şartlarına bağlı olarak biraz daha etkisi artmaya başladı. Bu konuyla ilgili 3 Ekim de özellikle ilimiz şartlarında özellikle Fındık Araştırma Enstitüsü ndeki uzman arkadaşlarımızı da davet ederek bir seferberlik başlattık. Bununla ilgili öncelikli olarak, İlçe Müdürlüğümüz ve orada çalışan mühendis arkadaşlarımız, Ziraat Odası başkanlarımızla birlikte bütün fındık yetişen ilçelerimizde toplantılar tertip ettik. Son olarakta Trabzon Ticaret Borsası Külleme Hastalığı ile ilgili bir çalıştay düzenledi. Çok sayıda katılımcı vardı. Konunun uzmanları akademisyenler çok önemli bilgiler verdiler. Bence çok verimli bir çalıştaydı. Zaten buradan çıkarılacak yol haritası da Ankara da ilgililere ulaştırılacak. Öncelikle bu küllemede kültürel tedbirlerin alınması gerekiyor. Kültürel tedbirler nelerdir? Biraz açabilir miyiz? Özellikle bu dönem budama dönemi ve fındık altı yapraklarının hastalık etmenlerinin bahçeden uzaklaştırılması, o bölgelerde yakılması bunun olmazsa olmazıdır. Daha sonraki aşama ilaçlı mücadeledir. Ancak, bölgemizde ilaçlı mücadelenin çok zor şartlarda olması, modern makineli tarımın olmamasından dolayı bu biraz bizim için zor bir uygulamadır. Ağırlıklı olarak kültürel tedbirlerdeki bakım, budama, hastalıklı etmenlerin oradan çıkartılması mutlak suretle yapılması gerektiğini anlatıyoruz. Amacımız bölgemizdeki fındık verimin daha kaliteli ve bölgedeki üretimi de artırarak vatandaşlarımızın maddi imkanlarını daha iyi seviyelere getirmektir. Küllemeyle ilgili mücadelede üreticilerimize ne önerirsiniz, ne yapmaları gerekiyor? Tabi ki en önemlisi kültürel önlemler. Şu aşamada budama dönemi olmasından dolayı mutlak suretle iyi bir bakım yapılması budama ve gübreleme dönemlerinin iyi takip edilmesi gerekiyor. Özellikle de hastalıklı etmenlerin yapraklarda ve bu seneki harmanlarda patoza vurulan ve oradaki hastalıklı etmenlerin oradan uzaklaştırılması ve yakılması gerekir. Önümüzdeki dönemde özelliklede ilkbaharda fındık altı otların temizlenmesi çok önem arz ediyor. En az iki sefer, imkanlar dahilinde 3 sefer temizlenmesi ve fındık altı temizliğinin mutlak suretle yapılması gerekir. Bunu önerebiliriz çiftçilerimize. Fındık altı temizliği aslında çok önemli ama bunu çoğu üreticimiz yapmıyor. Doğru bilmediğinden mi? Yoksa zor mu geliyor? Fındıktaki son yıllarda, mevsim şartlarına bağlı üretimdeki rekoltenin az olması durumunda işçilik ücretlerinin fazla olması sebebiyle bazı vatandaşlarımız bu sene fındık yok, altını temizlemeyeyim şeklinde bir düşünceye hakim. Ama önemli olan, mutlak suretle hiç fındık olmasa bile mutlaka o yıl fındığın altını temizlemeliyiz. Ve budama zamanında seyreltmeyi, gençleştirmeyi çok iyi yapmamız gerekiyor. Çünkü bu sene hiç fındık olmasa bile, önümüzdeki seneye fındığın olması için onun meyve dallarının hazırlanması gerektiğini biz önemsiyoruz. Bu noktada vatandaşlarımıza mutlaka her yıl bahçelere gidip fındık altının temizliğini ve kültürel bakımların mutlak suretle yapmaları gerektiğini öneriyoruz. Trabzon da hayvancılık ne durumda? Son yıllarda hayvansal üretimde ülke genelinde bir sıkıntının yaşandığı doğrudur. Köy yaşamında bir takım azalmalar oldu. İnsanlarımız köylerden kentlere göç ettiler. Bu dünyada da böyle. Böyle olunca Trabzon da da bazı sıkıntılar yaşandı. Bakanlığımız girişimleriyle son yıllarda ilimizin dışındaki bölgelerde büyük işletmelerin kurulması, desteklenmesi çalışması sonucu oralarda olumlu sonuçlar alındı. Ancak bizim bölgemizde arazi yapısına bakıldığında büyük işletmelerden çok daha küçük yerel işletmelerin geliştirilmesini bakanlığımıza biz önermiştik. Ve şubat ayında yapılan toplantıda işletmelerin desteklenmesi ön plana çıktı. Şu anda bakanlığımız bu çalışmayı uygulamaya geçirdi. Genç çiftçinin desteklenmesi projesi. Zaten ülkemiz genelinde desteklenen bir projeydi. Buradaki projemizin müracaatlarında hayvancılık müracaatları daha ağırlıklı çıktı. 26 adet küçükbaş, 113 adet büyükbaş hayvan projesi başvurusu geldi. Şu aşamada küçükbaş hayvanlarımızın dağıtımı devam ediyor. Çok az bir rakam kaldı. Büyükbaşla ilgili vatandaşlarımızın simental ırkına başvurusu oldu. Jersey ırkı bizim bölgemizin hakim ırkı. ayın bakanımızın da hassasiyetiyle özellikle damızlık üretiminin de arttırılması noktasında jersey ırkına hepsi dönüştü ve süt ineği dağıtımı önümüzdeki süreçte yapılacak. Tabi hayvanlarımız yurtdışından geleceği için zamanını biz şu anda tam kestiremiyoruz. Ama çok yakın zamanda bölgemizde dağıtımı yapılacak ve bu noktada özellikle küçük aile işletmelerimize de iyi bir kazanç sağlayacak. Ve bölgemizdeki özellikle marka olan tereyağı ve sütlacımızın hammaddesi yağlı olan sütün bölgemizde üretilmesi de ek bir katkı sağlayacak.

7 EYLÜL AYI İTİBARİYLE BORSALARDA MÜSTAHSİL SATIŞI OLARAK İŞLEM GÖREN 2016 MAHSÜLÜ KABUKLU FINDIK MİKTARLARI İL/İLÇE 2016 EYLÜL TOPLAM 2015 YILI TAHMİNİ REKOLTE GİRESUN ORDU ÜNYE FATSA SAMSUN TERME ÇARŞAMBA TRABZON RİZE TOPLAM DÜZCE SAKARYA AKYAZI İSTANBUL TOKAT ZONGULDAK KOCAELİ ARTVİN BARTIN SİNOP GÜMÜŞHANE KASTAMONU BAFRA TOPLAM GENEL TOPLAM

8 2016 YILI TRABZON TİCARET BORSASI NDA İŞLEM GÖREN ÇAY YAPRAĞI ALIMLARI 2016 EYLÜL DEVLET FABRİKALARI ÖZEL FABRİKALAR MİKTAR(KG) TUTAR(TL) /09/ /10/2016 TARİHLERİ ARASINDA KAYDA ALINAN TÜRKİYE FINDIK İHRACATI 2016 ÜRÜNÜ 2015 ÜRÜNÜ TOPLAM DEĞER TUTARI (Ton/İç) (Ton/İç) (Ton/İç) ( $ ) KARADENİZ AB ÜLKELERİ , , , ,0 AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL ,1 328, , ,0 DENİZAŞIRI ÜLKELER 1.629,5 485, , ,0 DİĞER ÜLKELER 452,1 279,3 731, , , , , İSTANBUL AB ÜLKELERİ , , , ,0 AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL. 718,8 222,3 941, ,0 DENİZAŞIRI ÜLKELER 1.374,7 110, , ,0 DİĞER ÜLKELER 155,3 53,9 209, , , , DİĞER BİRLİKLER AB ÜLKELERİ 306,4 135,0 441, AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL. 117,1 18,8 135, DENİZAŞIRI ÜLKELER 280,7 21,0 301, DİĞER ÜLKELER 329,4 313,9 643, ,6 488, , TOPLAM , , , Naturel Fındıklar , İşlenmiş Fındıklar , /16 sezonunda aynı tarih itibariyle ihracat , /16 Sezonuna Göre Artış Azalış Oranı % - 31,6 % - 34,4

9 Ayın Yorumu BÜLTEN AYI : EKİM 2016 T.C. TRABZON TİCARET BORSASI A Y L I K B Ü L T E N & trabzontb@tobb.org.tr MUAMELE GÖREN MADDELERİN CİNS VE NEVİLERİ MİKTARI BİRİM TUTARI HUBUBAT HUBUBAT MAMULLERİ HUBUBAT TOPLAMI , ,10 HUBUBAT MAMULLERİ TOPLAMI , ,67 BÜLTEN NO : 10 Ekim ayı, 2016 yaş çay kampanyasının tamamlandığı, fındıkta ise piyasa hareketlerinin yoğun bir tartışma ortamında devam ettiği bir dönem oldu. Çayda kendi kendine yeten bir ülke konumunda olan Türkiye ye buna rağmen dışarıdan kaçak çay girmeye devam ediyor. Hem haksız rekabet yaratan, hem vergi kaybına neden olan, hem de insan sağlığı için tehdit oluşturan kaçak çay ile mücadele de maalesef olması gereken mesafe alınamıyor. BAKLİYATLAR KURU MEYVELER ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ BAKLİYATLAR TOPLAMI 1.595, ,50 KURU MEYVELER TOPLAMI , ,35 Bu konuya 9. Türkiye Ticaret ve Sanayi Şurası nda Yönetim Kurulu Başkanımız Şükrü Güngör Köleoğlu, gümrüklerde sıkı denetim uygulaması isteyerek tekrar dile getirdi. Ayrıca, temel tüketim maddesi olan çayda KDV nin mutlaka yüzde 1 e düşürülmesi konusundaki talebini tekrarladı. CANLI HAYVANLAR ÇEŞİTLİ MADDELER ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ TOPLAMI , ,38 CANLI HAYVANLAR TOPLAMI , ,85 ÇEŞİTLİ MADDELER TOPLAMI , ,55 GENEL TOPLAM , ,40 Fındıkta yaşanan sıkıntıları dile getirip,özellikle üretim aşamasındaki olumsuzluklara külleme gibi çok büyük bir tehlikenin eklendiğini de hatırlatan Başkan Köleoğlu, OSB ye doğal gaz, ulaşıma güney çevre yolu, dağ ve yayla turizmine de planlı ve projeli çalışmalar önerdi. Ekim ayında fındıkta dikkati çeken rakamlar hiç şüphesiz ihracatta yaşandı. İhraç fiyatlarının geçtiğimiz sezonun aynı dönemine göre hemen hemen aynı olmasına rağmen, dışarıdan gelen taleplerin önemli oranda düşmesi, Türk fındık sektörünün ciddi ciddi üzerinde durması gereken bir tabloyu herkesin önüne koydu. Fındıkta üretimden tüketime kadar her aşamada istikrarlı politikaların izlenmesi gerektiğini bir kere daha anlaşıldı. Çünkü, dış piyasaların en çok önem verdiği konuların başında istikrar geliyor. Fındıkta, külleme hastalığı ile ilgili yapılan çalıştayın çok yararlı geçmesi ve herkesimden katılım olması, bu hastalıkla yapılacak topyekûn mücadele için de umut verdi. Şimdi sorun devletin kapısında ve O nun alacağı tedbirler ile yapmayı kararlaştıracaklarına bağlı.. Görüş ve Önerileriniz için; info@tb.org.tr adresinden bizlere ulaşabilirsiniz.