E- Bülten FINDIKTA ÖRNEK BAHÇELER BUDANDI TRABZONSPOR UN RESMİ YİYECEĞİ FINDIK. Trabzon Ticaret Borsası

Transkript

1 Trabzon Ticaret Borsası E- Bülten 03/2017 No: 22 FINDIKTA ÖRNEK BAHÇELER BUDANDI Trabzon Ticaret Borsası (TTB) tarafından uygulanan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi kapsamında yaşlı bahçelerin sökülerek yeniden ve farklı sistemlerle dikimi ile oluşturulan örnek bahçelerde budama işlemleri tamamlandı. Proje kapsamında 2013 den itibaren sökülerek dikilen ve 2014 de tamamlanan, Trabzon ve ilçelerinde oluşturulan toplam 63 bahçenin büyük kısmında fidan tutma işlemi başarıldı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürlüğü ekipleri tarafından gerçekleştirilen dikim ve bakım çalışmalarında be sezon fidanların yeşermeye başlamasından önce budama işlemleri gerçekleştirildi. Ziraat Mühendisi Erdal Yığcı tarafından bahçe sahibi üreticilerle birlikte yapılan budama işleminde özellikle tek dal ve ikili sistemle dikilen fidanların daha fazla geliştiği belirlendi. Erdal Yığcı, bahçe sahiplerinin budama işlemi sonrasında bakım ve gübreleme ile özellikle külleme hastalığına karşı ilaçlama yapmalarının gerektiğini bildirdi. TTB nin koordinasyonunda sürdürülen proje Gıda, Tarım ve Hayvancılık Trabzon İl Müdürlüğü, Fındık Araştırma Enstitüsü ile ortaklaşa sürdürülüyor. Projeye TOBB, Fındık Tanıtım Grubu, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Doğu Karadeniz İhracatçıları Birliği de maddi destek sağlıyor. TRABZONSPOR UN RESMİ YİYECEĞİ FINDIK Trabzon Ticaret Borsası ile Trabzonspor un fındık tanıtım ve tüketimine katkı amacıyla ortaklaşa düzenledikleri kampanya 6 sezon aradan sonra yeniden hayata geçirildi. Trabzonspor un Resmi Yiyeceği Finduk sloganı ile Karadeniz in ve Trabzon un önemli geçim kaynaklarından ve tarımsal ihraç ürünlerinden olan fındığın tanıtımına katkı sağlamak ve böylelikle tüketimi arttırmak amacıyla gerçekleştirilen kampanya, Trabzonspor ile işbirliği yapılarak, ve sezonlarında iç ve dış saha maçlarında uygulanmıştı. 6 sezon aradan sonra tribünlere fındık atma işlemi, Trabzonspor Başkanı Muharrem Usta ile Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu nun yaptıkları görüşme ile geçen hafta oynanan Galatasaray maçında tekrar yapılmaya başlandı. Proje kapsamında, Trabzonsporlu futbolcular özel olarak hazırlanmış ve bordo-mavi renklerle bezendirilerek içlerine fındığın yararlarını içeren bilgileri içeren broşürün de konulduğu paketleri iç ve dış saha maçlarında müsabakadan önce tribünlerdeki seyircilere atmaya devam edecekler. Projede ayrıca basın mensupları ile değişik tribünlerdeki seyircilere de belirli sayıda paket fındıkta ikram ediliyor.

2 Trabzon Ticaret Borsası ÇAYSİAD ÇAY BÖLGESİNDE ÜRETİCİ ANKETİ DÜZENLEDİ MÜSTAHSİLLERİN KATEGORİK DAĞILIMI Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının çay bölgesinde organik çay üretimine geçme kararı alması, çay üreticileri nezdinde de yüksek sesle tartışılmaya başlandı. Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD), müstahsilin nabzını tutarak, Trabzon un Araklı ilçesinden Artvin in Kemalpaşa ilçesine kadar uzanan çay bölgesinde bir anket düzenledi. ÇAYSİAD Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar amaçlarının müstahsilin organik çaya geçme kararı üzerindeki refleksini ölçmekle birlikte, çay sektörünün geleceğine dair görüşlerini raporlamak olduğunu söyledi. 346 kişinin katıldığı ankette çay üreticileri en çok organik tarım için organik gübrenin şart olduğu ve bunun yanında yerli istihdamının teşvik edilmesi gerektiği görüşlerinde birleşti. Bölge halkının % 60 lık kısmı geçimini çaydan sağlıyor. % 26 lık kısım ise çay gelirine mutlak ihtiyaç duyuyor. Bu sebeple Çay sektöründeki olumsuz gelişmelerden bölgede ikamet etse de, etmese de bir milyon müstahsil direkt olarak etkilenmekte. Yapılan alternatif ürün çalışmalarından sonuç alınamadığı gibi, yapılan her çalışmanın sonunda çayın bölge halkı için tek ürün kaynağı olduğunu anlaşılıyor. Müstahsil nezdinde ki genel kanı tüketiminin yaygın olması sebebiyle çay önemini gelecekte de koruyacağı yönünde. Bölgede işsizliğin artması çayı bölge halkı için her geçen gün daha cazip hale getirmiş olsa da, çay gelirine ihtiyaç duymayanların oranı beklenenden çok daha düşük çıkmıştır. ÇAY SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ.. Müstahsilin % 75 i çay sektörünün geleceğini Çaykur da görüyor. Yüzde 18 lik bölüm ise geleceğin organik çaya geçmek olacağını söylüyor. Üstelik bu bölümün organik çaya geçme çalışmalarının Çaykur ile birlikte gerçekleştirilebilineceğine inanıyor. Bu sonuç ayrıca bölge halkının Çaykur un özelleştirilmesine karşı olduğunu da gözler önüne sermekte. YENİ ÇAY BAHÇELERİNE GEÇİŞ.. Mustafa Yılmaz Kar ve Kemal Turhan ın yapmış oldukları anket çalışmasında ortaya şu tablo çıkmış oldu.. Anketlerde müstahsilin çay bahçesi edinme konusundaki iştahı ise oldukça yüksek çıktı. Yüzde 62 oranının müstahsilin çay sektöründe gelecek görmesine bağlanabilir. Çayda gelecek gördüğü halde yeni çay bahçesi edinmek istemeyenler ki bunlar; çay bahçesi yapacak arazisi bulunmayanlar ya da çayla ilgilenecek kimsesi olmayanlar. Onlarda % 31 lik bölümü teşkil ediyor. BAKANLIĞIN ORGANİK ÇAYA GEÇME KARARI.. Bakanlığın organik çaya geçme kararını olumlu bir adım olarak değerlendirenler % 41 çıkarken, % 32 oranındaki çay müstahsili ise mevcut sistemde sonuç vermez görüşünü savunuyor. Organik gübre temininde sorun yaşanmayacağının bilinmesi durumunda, Bakanlığın organik çaya geçme kararına destek verenlerin oranı da % 73 seviyelerine çıkıyor. ORGANİK ÇAY KONUSUNDA NELER BİLİYORUZ.. Organik çay konusunda hiç bilgisi olmayanlar müstahsil toplamının % 54 ünü teşkil ediyor. Bu kesim organik çaya geçme kararına ya olumsuz bir adım, ya da mevcut sistemde sonuç vermez şeklinde cevap vermiş. Bir miktar bilgim olsa da, uygulama konusunda bilgiye ihtiyacım var diyenler % 32 oranında. Bu kesim organik tarım konusunda genel bilgiye sahip olduklarını, uygulamada organik çay tarımı için bilgilerinin yeterli olmadığını beyan etmiş. ÇAY SEKTÖRÜNÜN ORGANİK ÜRETİME GEÇMESİ MÜSTAHSİLİ NASIL ETKİLER.. Bu sorunun cevabında gelirlerin azalacağı miktar yüzde 54 çıkmış. Devlet desteklerinin geçici olduğu, uzun vadede müstahsilin gelirinin azalacağı görüşü ise bir hayli yaygın.. Bölgede oluşan ortak kanı çay işinde emek yoğun işlerin azalacağı, hammaddenin daha kolay satılacağı, üretimin yarı yarıya düşecek olması sebebiyle özel sektörün de fiyat istikrarına uyacağı, yaş çay bedellerini zamanında ödeyeceği ve hammaddenin daha değerli hale geleceği yönünde. BÖLGEDE ÇAYI KİM TOPLUYOR.. Bölgede yaşayanların tamamı çaya endekslenmiş durumda. Bu kesimin çaydan başka bir geliri yok. Burada yaşayan müstahsillerden çayını kendisi toplayanların oranı % 58 gibi yüksek bir düzeyde çıkmıştır. Ayrıca müstahsilin yaklaşık % 35 i de bölge dışında yaşıyor. Bu kesimin geçimi çaya bağlı değil. Ancak hayat standartlarını yükseltebilmeleri için çay gelirine de ihtiyaçları var. Çayın toplanma zamanı geldiğinde bölgeye intikal edip, sınırlı zamanları içinde hızlıca çaylarını toplamak istiyorlar. Bu kesimin çok büyük bir kısmı çayını işçiye toplatıyor. Bölge dışında yaşayanları da dahil ettiğimizde çayını işçiye toplatan müstahsillerin oranı da % 45 in üzerine çıkıyor. Çayını yarıcıya verenlerin oranı ise % 10.. Yarıcıların bir kısmı da çayını işçiye toplatıyor. Bu kesimde dahil edildiğinde, müstahsilin en az % 50 sinin çayını işçiye toplattığı ortaya çıkıyor.

3 İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ PLATFORMU İstihdam seferberliği konusundaki çalışmaları planlamak ve yürütmek üzere oluşturulan Trabzon İstihdam Seferberliği Platformu, ilk toplantısını Vali Yücel Yavuz başkanlığında gerçekleştirdi. TTSO da düzenlenen toplantıya Vali Yavuz un yanı sıra Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Eyyüp Ergan, TTSO Yönetim Kurulu Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu, TESOB Başkanı Metin Kara, Of Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erdal Saral, İŞKUR İl Müdürü Adnan Zengin, SGK İl Müdürü Aydın Gedikli, Trabzon Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Akkaya, TTB Genel Sekreteri Şükrü Erüz, TTSO Genel Sekreteri Hakan Gürhan ve DKİB Genel Sekreter Vekili Ekrem Altun katıldı. Toplantıda İstihdam Seferberliği kapsamında bugüne kadar yapılan çalışmalar değerlendirilirken, bundan sonraki çalışmalarla ilgili yol haritası belirlendi. Vali Yücel Yavuz, devletin işsiz vatandaşın ve işverenin yanında olduğunu belirterek, Devletin sağladığı kolaylıklardan tüm işverenlerin yararlanması gerek. Bu konuya büyük önem veriyoruz ve tüm iş dünyasını istihdam seferberliğine katılmaya çağırıyoruz dedi. CHP MİLLETVEKİLİ HALUK PEKŞEN BORSA DA Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, İl Başkanı Turgay Güngör ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile birlikte Trabzon Ticaret Borsası nı ziyaret etti. Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu ve meclis üyeleri ile bir araya gelen CHP Heyeti, Trabzon daki ekonomik gelişmeler üzerine görüş alışverişinde bulundu. Pekşen, borsanın çalışmalarını yakından takip ettiğini belirterek, fındıkta yapmış olduğu projelerin önemine dikkat çekti. Bundan böyle yapılacak çalışmaların sürekli takipçisi olacağını da ifade eden Pekşen, her zaman desteğe hazır olduğunun da altını çizdi. Meclis Başkanı Mehmet Cirav ve Yönetim Kurulu Başkanı Köleoğlu da fındıktaki son gelişmeler ve borsanın çalışmaları hakkında bilgiler verdiler.

4 AYIN KONUĞU: TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ BAŞKANI M.RİFAT HİSARCIKLIOĞLU KARADENİZ İ DÜNYAYA BAĞLAYAN EN BÜYÜK KÖPRÜ, FINDIK M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU TOBB Başkanı Türkiye Dünya fındık üretiminin yaklaşık % 70`ini gerçekleştiriyor. Türkiye nin tarımda en fazla söz sahibi olduğu ürünlerin başında fındık geliyor. önleyerek topraklarımızın korunmasında büyük önem taşıyor. Dolayısıyla bu konuda bilinçli ve kapsamlı projeler uygulamamız gerekiyor. Ekonomik ömrünü tamamlamış fındık bahçelerinin iklim ve arazi koşullarına göre yenilenmesi, destekleme ödemelerine, verim ve kaliteyi ön planda tutan modelle devam edilmesi, organik tarım-iyi tarım uygulamaları yaygınlaştırılması öncelikle göz ardı etmememiz gereken noktalar. FINDIK, EKONOMİDE ÖNEMLİ BİR KOZ Şüphesiz bölgeyi dünyaya bağlayan en büyük köprü bu. Türkiye ye fındık üretiminde sırasıyla İtalya, Azerbaycan ve Gürcistan izlemekte. Ancak Türkiye bütün rakiplerinden açık ara önde. Allah ın bize bahşettiği bu zenginliği ekonomik getiriye çevirmek zorundayız. Trabzon Ticaret Borsamızın geçtiğimiz yıllarda gerçekleştirdiği Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi gibi çalışmaların bu noktada büyük önem taşıdığına inanıyorum. Nitekim bu projenin başlangıcında Trabzon Ticaret Borsası nın bahçesine sembolik olarak fındık fidanı dikmiş ve Fındıkta verimi arttırmaya yönelik çalışma herkesin örnek alması gereken projedir kilogram fındık alınan yerde üretimi 350 kilograma kadar çıkarma fırsatını değerlendirmeliyiz demiştim. Bu konuda verim sözcüğü bizim ekonomide anahtar sözcüğümüz durumunda. Aslında fındık insan yaşamında ve sağlığında oldukça önemli yer tutan besin maddelerinden bir tanesi. Bilimsel kaynaklara göre, 100 gr. fındık 634 kalorilik enerji vermekte, bir insanın günlük protein ihtiyacının % 22 sini karşılamakta. Şimdi, böylesine kritik bir ürünün ekonomide de kritik düzeyde rol oynaşını sağlamak zorundayız. Tabloya şöyle bir baktığımızda görüyoruz ki; fındık, tarımı Karadeniz Bölgesi`nde yaklaşık 2 milyon üreticinin geçim kaynağını oluşturmakta. Öte yandan fındık, toprak erozyonunu ve olabilecek heyelanları Dünya`da bademden sonra en yaygın yetiştiriciliği yapılan fındığın yabani çeşitleri, kuzey yarım kürenin ılıman iklim kuşağında ki her bölgede bulunmakta. Kültür çeşitleri ise daha çok Türkiye, İtalya, İspanya, ABD, Çin, İran, Yunanistan, Fransa, Azerbaycan, Rusya, Kırgızistan, Portekiz, Beyaz Rusya, Moldova, Tacikistan, Gürcistan, Ukrayna, Tunus, Macaristan, Kıbrıs ve Kamerun`da yetiştiriliyor. Dünya`da toplam fındık alanı, son 6 yılın verileri incelendiğinde bin hektar arasında değiştiği görülürken, bu miktarın % 80`ni Türkiye`de, %8`i İtalya, %3`ü Azerbaycan ve %2`si Gürcistan topraklarında. Dünya`da fındık üretimi, 1960`lı yıllarda yaklaşık 250 bin ton dolayında iken son 6 yıllık üretim ortalaması ton. Bu süreçte üretim 632 bin ton ile 885 bin ton arasında değişiklik gösteriyor. Dünya fındık üretiminin yaklaşık % 70`ini gerçekleştiren Türkiye`yi, alan miktarında olduğu gibi sırasıyla İtalya, Azerbaycan ve Gürcistan izlemekte. Hal böyle olunca fındık üretiminde başrol oyuncusu Türkiye nin, fındık ekonomisinde de belirleyici rolü olmalı. Üretim sahamız bu kadar geniş olduğu halde, biz fındıktan yeteri kadar kazanamıyorsak, mutlaka bize bu alanda kazandıracak fikirleri birlikte tartışmalı ve hayata geçirebilmeliyiz. Hükümetimiz de her alanda olduğu gibi bu konudaki istişarelerden çıkacak sonuçlara da eminim destek verecektir. Fındık bizim elimizde büyük bir kozdur ve biz ekonomi oyununda bu kozu en iyi şekilde kullanmak durumundayız. Türkiye de 33 ilde fındık yetiştiriciliği yapılmasına karşılık ticarete konu olan yetiştiriciliğin tümüne yakını Ordu, Giresun, Samsun, Trabzon, Düzce, Sakarya, Zonguldak, Artvin, Bartın, Kocaeli, Sinop, Gümüşhane, Kastamonu ve Rize illerinde gerçekleştirilmekte. En fazla dikim alanı ve üretime sahip illerimiz Giresun, Ordu, Samsun Sakarya ve Trabzon. Türkiye`de dekar başına verimin ABD ve Gürcistan gibi üretici ülkelerden daha düşük olarak gerçekleşmesi gerçekten bizleri yaralamaktadır. O nedenle Trabzon Ticaret Borsamızın yukarıda da bahsettiğim verimlilik projesi gibi projelerin önemi bir kez ortaya çıkıyor. FAO`ya göre; dekar başına fındık verimi Türkiye`de 156 kg iken, ABD`de 252 kg, Gürcistan`da 199 kg, İtalya`da 147 kg ve İspanya`da ise 99 kg. Bu tabloyu değiştirmek zorundayız. Değiştirmek için de yola çoktan çıkıldı. İstediğimiz sonuçları inşallah yakın bir zamanda dünya istatistiklerine geçirmiş olacağız. Bakınız, Türkiye`nin fındık veriminde yıllara göre önemli değişiklikler görülmekte artık. Ancak unutulmamalı ki iklim koşulları, gerekli kültürel işlemlerin yeterince yapılmaması ve fındıkta görülen periyodisite gibi etkenler da verimdeki dalgalanmayı arttırmakta. Bunların hepsini projelerimizin içerisinde dikkate almalıyız.

5 FINDIKTA NİSAN AYI Nisan 2017 Pzt Sl Car Per Cm Cmt Pzr Yapılan sürvey çalışması sonucu yoğunluk tespit edilen bahçelerde Nisan ayı sonuna doğru fındık kozalak akarlarına karşı ilaçlı mücadele yapılabilir. 4-6 yaprak döneminde fındık altı yabancı ot mücadelesi başlar. Nisanın ikinci yarısında Fındık yeşil kokarcası sürveyi yapılır. 01/09/ /03/2017 TARİHLERİ ARASINDA KAYDA ALINAN TÜRKİYE FINDIK İHRACATI 2016 ÜRÜNÜ 2015 ÜRÜNÜ TOPLAM DEĞER TUTARI (Ton/İç) (Ton/İç) (Ton/İç) ( $ ) KARADENİZ AB ÜLKELERİ , , , AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL ,0 463, , DENİZAŞIRI ÜLKELER 8.552,5 521, , DİĞER ÜLKELER 2.418,5 450, , , , , İSTANBUL AB ÜLKELERİ , , , AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL ,8 226, , DENİZAŞIRI ÜLKELER 5.301,0 151, , DİĞER ÜLKELER 946,0 61, , , , , DİĞER BİRLİKLER AB ÜLKELERİ 1.836,8 304, , AB DIŞINDAKİ AVR.ÜL. 540,5 38,0 578, DENİZAŞIRI ÜLKELER 1.072,6 22, , DİĞER ÜLKELER 3.061,5 779, , , , , TOPLAM , , , Naturel Fındıklar , İşlenmiş Fındıklar , ,

6 ŞUBAT AYI İTİBARİYLE BORSALARDA MÜSTAHSİL SATIŞI OLARAK İŞLEM GÖREN 2016 MAHSÜLÜ KABUKLU FINDIK MİKTARLARI İL/İLÇE 2017 ŞUBAT TOPLAM 2016 YILI TAHMİNİ REKOLTE GİRESUN ORDU ÜNYE FATSA SAMSUN TERME ÇARŞAMBA TRABZON RİZE TOPLAM DÜZCE SAKARYA AKYAZI İSTANBUL TOKAT ZONGULDAK KOCAELİ ARTVİN BARTIN SİNOP GÜMÜŞHANE KASTAMONU BAFRA TOPLAM GENEL TOPLAM

7 Ayın Yorumu BÜLTEN AYI : MART 2017 T.C. TRABZON TİCARET BORSASI A Y L I K B Ü L T E N & trabzontb@tobb.org.tr MUAMELE GÖREN MADDELERİN FİYATI (TL.) CİNS VE NEVİLERİ AŞAĞI YUKARI ORTALAMA MİKTARI TUTARI HUBUBAT HUBUBAT MAMULLERİ BAKLİYATLAR KURU MEYVELER ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ CANLI HAYVANLAR ÇEŞİTLİ MADDELER HUBUBAT TOPLAMI 296, ,31 HUBUBAT MAMULLERİ TOPLAMI , ,15 BAKLİYATLAR TOPLAMI 1.100, ,00 KURU MEYVELER TOPLAMI , ,87 ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ TOPLAMI , ,18 CANLI HAYVANLAR TOPLAMI , ,73 ÇEŞİTLİ MADDELER TOPLAMI 2.779, ,70 GENEL TOPLAM , ,94 En önemli ve en fazla döviz kazandıran tarımsal ihraç ürünümüz fındık için üretimden tüketim aşamasına kadar olan süreci kapsayacak şekilde yaptığımız çalışmaların sektörün tüm kesimleri tarafından örnek alınması tercihimizin ne kadar doğru olduğunu göstermektedir. Önceliği üretime vererek yaptığımız örnek çalışmaları, tüketimi de teşvik edecek şekilde dizayn etmemiz verimli ve yararlı işler yapmaması sağlamaktadır. Bunların içinde ve futbol sezonlarında Trabzonspor ile yaptığımız işbirliği çerçevesinde başlatmış olduğumuz tanıtım kampanyası var. Trabzonspor un Resmi Yiyeceği Finduk sloganı ile gerçekleştirilen kampanyada 20 şer gramlık paketler halinde özel olarak hazırlanmış, TS ve TTB logolu ve içinde yararlarını anlatan broşürlerinde yer aldığı fındıklar futbolcular tarafından iç ve dış saha maçlarında tribünlerdeki seyircilere atılmıştır. Yaklaşık 5 yıllık bir aranın ardından kampanya Akyazı daki yeni statta oynanan Trabzonspor-Galatasaray maçı ile tekrar hayata geçirilmiş ve tribünlere fındık atılırken, protokol ve basın tribününde yer alan izleyicilere de dağıtılmıştır. Üretim ile tüketim arasında denge kurulması, dahası tüketimin arttırılarak üretiminin teşvik edilmesi gerçeğine dayalı olarak düzenlenen kampanyamız önümüzdeki sezon da bazı maçlarda sürdürülecektir. Görüş ve Önerileriniz için; info@tb.org.tr adresinden bizlere ulaşabilirsiniz.