Onursal Baflkan/Ehrenvorsitz. Baflkanlar/Vorsitz* Organizasyon Komitesi/ Organisationskomitee*

Transkript

1

2 stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi ABD U.I. Med.Fak. Istanbul FB Geschichte und Ethik der Medizin & T p Eti i ve T p Hukuku Derne i Verein für Ethik und Recht in der Medizin Yurtd fl Kat l ml 4. Ulusal Sempozyumu IV. Nationales Symposium mit ausländischer Beteiligung Psikiyatri de Etik ve Hukuki Sorunlar Rechtliche und ethische Fragen in der Psychiatrie 2-3 Aral k 2010/2.-3. Dezember 2010 Yeri:.Ü. stanbul T p Fakültesi 33 Reform Anfisi ÇAPA Ort: U.I. Med. Fak. Istanbul, Hörsaal Reform 33 ÇAPA/ISTANBUL Onursal Baflkan/Ehrenvorsitz P rof. Dr. M. Bilgin Saydam stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi Dekan Dekan der Medizinischen Fakultaet der Universitaet Istanbul Baflkanlar/Vorsitz* Doç. Dr. Ar n Namal stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal FB Geschichte und Ethik der Medizin, Med.Fak. Istanbul, UI P rof. Dr. Öztan Öncel stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal FB Geschichte und Ethik der Medizin, Med.Fak. Istanbul, UI Vorsitzende des Vereins Recht und Ethik in der Medizin Organizasyon Komitesi/ Organisationskomitee* Dr. Hakan Ertin stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal UI, Med.Fak. Istanbul, FB Geschichte und Ethik der Medizin Doç. Dr. Ar n Namal stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal UI, Med.Fak. Istanbul, FB Geschichte und Ethik der Medizin P rof. Dr. Öztan Öncel stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal Vorsitzende des Vereins Recht und Ethik in der Medizin Doç. Dr. Arma an Samanc Ba c lar E itim ve Araflt rma Hastanesi Ausbildungs- und Forschungsklinik Ba c lar letiflim/kontakt Doç. Dr. Ar n Namal Istanbul Üniversitesi Istanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi ABD Tel: /26594 veya arinnamal@gmail.com * simler alfabetik s ra ile yaz lm flt r. 1

3 Deutscher Akademischer Austauschdienst Alman Akademik De iflim Hizmetleri Wir bedanken uns sehr herzlich für die Unterstützung Destek için içten teflekkürlerimizle 2

4 Merhaba, 2004 y l ndan bu yana faaliyet göstermekte olan T p Eti i ve T p Hukuku Derne i, ülkemizde t p ile ilgili yasalar n içerik olarak etik ilkelere daha uygun olmas için t p etikçileri ve t p hukukçular n n birlikte tart flacaklar bir platform oluflturmak için kuruldu. Ülkemizde sa l k mevzuat önemli boflluklar içermektedir. Avrupa ülkeleri içerisinde Almanya, sa l k alan nda hasta haklar n yüksek seviyede dikkate alan ve temel kabul eden yasal düzenlemelere sahiptir. Bu çerçevede Psikiyatri Yasas n,savunmas z bir hasta grubu olan psikiyatri hastalar - n n haklar n korumak için yürürlü e koymufltur. Ülkemizde bir Psikiyatri Yasas bulunmamaktad r. Bu yüzden görecekleri tedavilerin olumsuz yönlerine karfl yeterince korumada olmayan psikiyatri hastalar, araçlaflt r lma tehlikesine aç kt rlar. stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal olarak T p Eti i ve T p Hukuku Derne i ile birlikte düzenledi imiz Psikiyatride Etik ve Hukuki Sorunlar Sempozyumu na, Almanya daki Psikiyatri Yasas n tan tmas ve etik sorunlar oluflmas n önlemedeki ifllevini de erlendirmesi için bu konuda önemli çal flmalar olan bir Alman hukuk bilimciyi davet ettik. Sempozyum program m z çerçevesinde ülkemizden Psikiyatri, Hukuk, T p Eti i, Adli T p, Psikiyatri Hemflireli i dallar n temsilen de erli uzmanlar da bildiriler sunarak alan n ülkemize özgü sorunlar n ele alacaklard r. Sizleri sempozyumumuza içtenlikle davet ediyoruz. Sayg lar m zla. Doç. Dr. Ar n Namal Sempozyum Efl Baflkanlar Prof. Dr. Öztan Öncel 3

5 Sehr geehrte Damen und Herren, Der seit 2004 in der Türkei bestehende Verein Ethik und Recht in der Medizin wurde gegründet, um Medizinethikern und Medizinjuristen ein Diskussionsforum zu geben, damit Gesetze mit Bezug auf medizinische Themen in unserem Land inhaltlich künftig ethischen Regeln entsprechen. Im gesetzlichen Regelwerk zur Gesundheit in der Türkei bestehen nach wie vor erhebliche Mängel und Lücken. Unter den europäischen Ländern sind in Deutschland die Gesetze zur Gesundheit umfassende gesetzliche Regelwerke, die bezüglich der Beachtung der Patientenrechte hoch spezifiziert und fundiert sind. Das Psychiatriegesetz in Deutschland trat in Kraft, um den Schutz der Patienten in der Psychiatrie zu gewährleisten, einer Patientiengruppe also, die es viele Jahre hindurch besonders schwer hatte. In der Türkei gibt es noch kein Psychiatriegesetz. So können Psychiatriepatienten, die negativen Ansätzen in ihrer Behandlung schutzlos ausgeliefert sind, leicht ausgenutzt werden. Zu dem Symposium Ethische und rechtliche Fragen in der Psychiatrie, das wir als Abteilung für Ethik und Geschichte der Medizin der Med.Fakultät Istanbul der Universität Istanbul in Zusammenarbeit mit dem Verein Ethik und Recht in der Medizin im Vortragssaal unserer medizinischen Fakultät veranstalten, haben wir einen für dieses Thema bedeutenden Wissenschaftler aus Deutschland eingeladen, um den türkischen Juristen, Ärzten, Psychologen und Philosophen das in Deutschland bestehende Psychiatriegesetz vorzustellen und Gelegenheit zur Diskussion über die Funktion dieses Gesetzes zur Vorbeugung gegen das Entstehen ethischer Probleme zu geben. Im Rahmen des Tagungsprogramms werden auch mehrere bedeutende einheimische Spezialisten aus Psychiatrie, Ethik und Rechtsmedizin Vorträge halten und über ethische und rechtliche Fragen auf dem Gebiet der Psychiatrie in der Türkei diskutieren. Wir laden Sie herzlich zu unserer Veranstaltung ein! Doz. Dr. Ar n Namal Vorsitz Prof. Dr. Öztan Öncel 4

6 TIP ET VE TIP HUKUKU DERNE ONURSAL ÜYEM Z Ehrenmitglied des Vereins für Ethik und Recht in der Medizin Prof. Dr. jur. JOCHEN TAUPITZ Heidelberg ve Mannheim Üniversiteleri Hukuk Fakülteleri, 1998 y l nda Alman, Avrupa- ve Uluslararas T p Hukuku, Sa l k Hukuku ve Biyoetik Enstitüsü nü (Institut für Deutsches-, Europäisches und Internationales Medizinrecht, Gesundheitsrecht und Bioethik der Universitäten Heidelberg und Mannheim-IMGB) kurdular. Enstitü nün amac, interdisipliner ve bütünleyici araflt rmalar yürütmek ve ulusal ve uluslararas kanun ve yönetmeliklerle ilgili olarak biyomedikal araflt rmalardaki ilerlemeyle ba lant l yasal ve etik sorunlar tart flmakt r. Enstitü, Almanya da türünün tek örne idir. Enstitü Direktörü Prof. Dr. jur. Jochen Taupitz e göre, bu iki üniversitenin yap s n n birbirinden farkl olmas, IMGB nin medeni hukuk kadar kamu ve ceza hukukunu içeren çal flmalar n n farkl aç lardan yap lmas n sa lamaktad r. Bu ayn zamanda bir üniversitenin kendi bafl na yapamayaca interdisipliner çal flmalar n da yap lmas n sa lar. Örne in, genel sa l k kanunu ile ilgili sorunlarda Heidelberg T p Fakültesi ve Adli T p Enstitüsü, T p Tarihi Enstitüsü ve Mannheim Üniversitesi Ekonomi Fakültesi birliktelikleri, hastane yönetimi konular nda Mannheim Üniversitesi fl Ekonomisi Fakültesi birlikteli i ve her iki üniversitenin Felsefe Fakültelerinin birliktelikleri oldukça önemlidir. Enstitü, embriyonik ve kök hücre araflt rmalar, insan geneti i, ötanazi ve hasta haklar n korumak gibi kamu yarar ve politik ifllevi hakk ndaki özel araflt rma konular na odaklanm flt r. sminde de belirtildi i gibi IMGB, t bbi ve sa l k hizmetleri konular n Avrupa ve uluslararas düzeyde inceler, tart fl r ve aktif olarak katk sa lar. Biyomedikal araflt rmalardaki büyük geliflmeler, toplumun da biyolojik bilimlerle ba lant l etik sorunlar n fark na varmas na neden oldu. Bu tart flmal etik sorunlar en do ru flekilde ele alabilmek için ise do a bilimleri ve sanat aras nda aç k ve interdisipliner bir iletiflimin olmas gerekmektedir. IMGB bunu teknolojinin hemen hemen s n rs z gücü ile toplumun temel etik de er ve ilkeleri aras ndaki uçurum için bir denge bulmaya çal flan hukukun interdisipliner iletiflimini destelemek olarak görmekte ve görev kabul etmektedir. 5

7 P rof. Dr. jur. Jochen Taupitz afla da verildi i gibi pek çok görevi yürütmektedir: * Ulusal Etik Kurul Üyesi * Alman Tabipler Birli i T p ve Ba l alanlarda Etik lkelerin Korunmas için Merkez Komisyon un Yönetim Kurulu Üyesi * Heidelberg Üniversitesi T p Fakültesi Etik Kurul Üyesi * Almanya T p Eti i Komisyonu Çal flma Grubunun temel sorunlarla ilgilenen kurulunun Yürütücüsü * Alman Tabipler Birli i lkelerinin Etik ve T bbi-hukuki Konular Kurulu Üyesi * Alman Tabipler Birli i Bilimsel Dan flma Kurulunun Tahmini Genetik Tan çal flma grubu Üyesi * Alman Araflt rma Vakf Genetik Araflt rma Senato Kurulu Üyesi Prof. Dr. jur. Jochen Taupitz T p Eti i ve T p Hukuku Derne i mizin 2005 y l nda gerçeklefltirdi i Uluslar aras Kat l ml T p Eti i ve T p Hukuku Sempozyumu nda aram zdayd. Derne imiz, 2007 y l nda Antalya da ve 2009 y l nda Bursa da gerçeklefltirdi i uluslar aras kongrelerini Prof. Dr. jur. Jochen Taupitz in yöneticisi oldu u IMGB ile birlikte düzenlemifl ve Prof. Dr. Taupitz bu kongrelerimizde de verdi i konferanslarla etkinliklerimize güç katm flt r. T p Eti i ve T p Hukuku Derne i Yönetim Kurulu nun 25 Kas m 2009 tarihli ve 37 say l Toplant s nda Prof. Dr. jur. Jochen Taupitz e derne in bilimsel etkinliklerine de erli katk lar nedeniyle Onur Üyesi ünvan verilmesini kararlaflt rm flt r. 6

8 2 ARALIK 2010 Perflembe/ 2 DEZEMBER 2010 Donnerstag Aç fl Konuflmalar / Ansprachen zur Eröffnung Doç. Dr. Ar n Namal stanbul T p Fakültesi T p Eti i ve T p Tarihi Anabilim Dal / Med. Fak. Istanbul, FB Geschichte und Ethik d. Medizin P rof. Dr. Ayflegül Erdemir (Demirhan) T p Eti i ve T p Hukuku Derne i Kurucu Baflkan / Gründungsvorsitzende d. Vereins für Ethik und Recht in der Medizin P rof. Dr. Öztan Usmanbafl Öncel T p Eti i ve T p Hukuku Derne i Baflkan / Vorsitzende d. Vereins f. Ethik u. Recht in der Medizin P rof. Dr. Raflit Tükel stanbul T p Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dal Bflk./ Med. Fak. Istanbul, Leiter des FB Psychiatrie P rof. Dr. M. Bilgin Saydam stanbul T p Fakültesi Dekan / Dekan der Med. Fak. Istanbul P rof. Dr. Yasemin O uz Ankara Üniversitesi Rektör Yard mc s / Stellv. Rektorin der Universität Ankara P rof. Dr. jur. Jochen Taupitz e T p Eti i ve T p Hukuku Derne i Onur Üyesi Plaketi Takdimi/ Verleihung der Ehrenplakette des Vereins für Ethik und Recht in der Medizin an Prof. Dr. jur. Jochen Taupitz I. OTURUM/ I. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Raflit Tükel, Prof. Dr. Mehmet fievki Sözen P rof. Dr. jur. Jochen Taupitz / Almanya da Psikiyatri Örnek Yasas / Die Psychiatriegesetzgebung in Deutschland P rof. Dr. Fatih Selami Mahmuto lu - Psikiyatristlerin Ceza Mevzuat ndaki Hak ve Yükümlülüklerine Genel Bak fl/ Überblick über Rechte und Pflichten der Psychiater in der Strafgesetzgebung Tart flma/ Diskussion Kahve Aras / Kaffeepause II. OTURUM/ II. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Günsel Koptagel lal- Prof. Dr. fiahika Yüksel P rof. Dr. Günsel Koptagel lal - Hekimlik Uygulamas nda Biyo-Psiko- Sosyal Etik ve Salutogenez (Sa l k Üretme)/ Bio-Psycho-Sozial-Ethik und Salutogenese in der ärztlichen Praxis Doç. Dr. Ar n Namal - Psikiyatrinin Etik Aç dan Sorgulanan Yönlerine Genel Bak fl/ Überblick über ethische Aspekte der Psychiatrie P rof. Dr. Yasemin O uz - Psikiyatride Hekim-Hasta Aras nda Cinsel Yak nl k Sorunu: Az Konuflulan S k Yaflanan Bir Etik kilem/ Das Problem Emotionaler Nähe von Arzt und Patient in der Psychiatrie: Ein häufiges, aber selten thematisiertes ethisches Dilemma Tart flma / Diskussion Ö le Yeme i Aras / Mittagspause 7

9 III. OTURUM/ III.PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Öztan Öncel - Doç. Dr. Hanzade Do an Doç. Dr. Hanzade Do an - Neden Psikiyatri ve Etik Birlikte Çal fl lmal d r?/ Warum müssen Psychiatrie und Ethik zusammenarbeiten? P rof. Dr. Do an fiahin - Ruh Hekimli i Meslek Eti i Kurallar Oluflturma Süreci ve Kurallar I/ Aufbauphase berufsethischer Regeln in der Psychiatrie und ihre Regeln I P rof. Dr. fiahika Yüksel - Ruh Hekimli i Meslek Eti i Kurallar Oluflturma Süreci ve Kurallar II/ Aufbauphase berufsethischer Regeln in der Psychiatrie und ihre Regeln II Tart flma/ Diskussion Kahve Aras / Kaffeepause IV. OTURUM/ IV. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Ayflegül Demirhan Erdemir- Prof. Dr. Zuhal Özayd n P rof. Dr. Nil Sar - Mecnun Kavram na Bir Bak fl/ Ein Blick auf den Begriff mecun (wahnsinnig) P rof. Dr. Esin Kahya - Ibn Sina n n Çocuklar n Ruh Sa l Konusundaki Önerileri/ Ibn Sinas Empfehlungen bezüglich der psychischen Gesundheit von Kindern Tart flma ve Kapan fl/ Diskussion und Abschluss 8

10 3 ARALIK 2010 Cuma/ DEZEMBER 2010 Freitag V. OTURUM/ V. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Nil Sar - Prof. Dr. Esin Kahya Doç. Dr. Arma an Samanc - nternette Psikiyatri Uygulamalar n n T p Eti i Aç s ndan De erlendirilmesi/ Einschätzung psychiatrischer Praktiken im Internet aus medizinethischer Sicht Dr. Nurhan Eren - Psikiyatri Hemflireli inde Etik Sorunlar/ Ethische Fragen in der psychiatrischen Pflege Tart flma/ Diskussion Kahve Aras / Kaffeepause VI. OTURUM/ VI. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. brahim Bafla ao lu- Prof. Dr. Ayten Alt ntafl P rof. Dr. Nevzat Alkan - T bbi Uygulama Hatas ddias Olan Psikiyatrik Olgularda Bilirkiflilik/ Gutachtertätigkeit bei angeblichen Behandlungsfehlern in der Psychiatrie P rof. Dr. Mehmet fievki Sözen - Adli Olgularda Psikiyatrik De- erlendirmenin Önemi: Hasta Haklar ve Hekim Sorumlulu u/ Die Bedeutung der psychiatrischen Begutachtung bei juristischen Fällen: Patientenrechte und ärztliche Verantwortung Tart flma/ Diskussion Kahve Aras / Kaffeepause VII. OTURUM/ VII. PODIUM Baflkanlar/ Vorsitzende: P rof. Dr. Nevzat Alkan- Doç. Dr. Ar n Namal Uzm. Dr. Nezih Eradamlar - Yeni TCK 57 ve YTMK 432 ye göre Ruhsal Sorunlu Memurlar ve Denetimli Serbestlik çeri- inde Psikiyatride Zorunlu Tedavilerde Etik / 57 im neuen tstgb und 432 im neuen tzgb Beamten mit psychischen Problemen und Ethik bei Zwangsbehandlung in der Psychiatrie bei Freiheit auf Bewährung Uzm. Dr. Latif Alpkan - Ceza Sorumlulu u çersinde Psikiyatri ve Etik-Hukuk/ Psychiatrie, Ethik und Recht im Rahmen strafrechtlicher Verantwortung Tart flma ve Sempozyum Sonuç Bildirgesine Katk lar/ Diskussion und Beiträge zum Abschlusskommuniqué des Symposiums 9

11 10