GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ

Transkript

1 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ 1 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ Plasental kompartman Hipotalamik hormonlar GnRH CRH TRH Somotostatin GHRH Hipofizer hormonlar hcg hpl hch hct ACTH Oksitosin 2 1

2 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ Plasental kompartman Büyüme faktörleri IGF-1 IGF-2 Epidermal büyüme faktörü Fibroblast büyüme faktörü Trombosit derivesi büyüme faktörü Transforming (değiştirici) büyüme faktör α, β Aktivin İnhibin Follistatin Sitokinler İnterlökin İnterferon Doku nekroz faktörü-α Koloni stümülan faktör-1 Diğer proteinler Opiatlar Prorenin Gebeliğe özgü β1 glikoprotein PAPP-A 3 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ Maternal kompartman Desidual proteinler Prolaktin Relaksin Progesteron ilişkili endometrial protein IGFBP-1 İnterlökin-1 Koloni stümülan faktör-1 Korpus luteum Relaksin Prorenin 4 2

3 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ Plasentanın fetal kompartmanı Alfa-fetoprotein Anne serumunda bakılan AFP fetal karaciğerde yapılır Amniotik sıvıdaki AFP yolk kesesinde yapılır ms AFP > 2.5 MOM NTD? 5 Human Koryonik Gonadotropin (hcg) Sinsityotrofoblastlardan salınır Glikoprotein yapılıdır İki günde %65 titre artışı olur günde pik yapar 20. gebelik haftasında minimumdur FSH,LH,TSH hormonlara benzer LH ile ortak reaksiyon verir En önemli görevi LH benzeri etki ile korpus luteumun devamlılığını sağlar ß-hCG sipesifik gebelik markırıdır 19. kromozomda kodlanır 6 3

4 Human chorionic somatomammotropin (hcs veya hpl) Gebeliğin büyüme hormonu olarak bilinir 17. kromozomda kodlanır Diabetojenik hormonlardandır gebelik haftasında pik yapar Plasental kütle ile doğru orantılıdır Post partum 1. günde ölçülemiyecek güzeylere metabolize olur 7 Anne Maternal LDL kolesterol Plasenta Fetus Pregnanalon Plasental sülfataz DHEA aromataz Estriol Fetal adrenal de DHEA-SO 4 Fetal KC 16 α-hidroksilaz Hidroksi DHEAS Fetomaternal plasental ünitenin iyilik halini gösteren estriol E 3 9 4

5 Plasental Sulfataz Eksikliği X e bağlı resesif geçişli bir hastalıktır.16α hidroksi DHEAS hidrolize olamaz. Bu nedenle plasenta normal düzeylerde östrojen üretemez. Hastalarda düşük E3 ve östetrol düzeyleri ve uzamış gebelik vardır. İhtiyozis-X hastalığı olarak bilinir. Fetus genellikle sağlıklıdır. Kız fetuslar taşıyıcıdır. Erkeklerde hiperkeratotik cilt lezyonları, korneal opazite, kriptorşizm ve pilor stenozu ile birlikte olabilir. Tanıda yüksek amniotik DHEAS, normal DHEA ve androstenedion ile düşük E3 düzeyleri yol göstericidir. Günaşımı riski yüksektir. Oksitosine dirençli servikal distosi vardır ancak sezaryen doğum dışında diğer gebelik komplikasyonlarında artış yoktur. 10 Gebelikte estriol E3 kaynayı maternal LDL kolesterol Gebelikte estriol E3 kaynayı fetal sürrenal androjen Plasenta kolesterol yapamaz Estriol otozomal trizomilerde azalır Estriol ikiz gebelik ve Rh/rh uyuşmazlığında artar 11 5

6 1.Fetusta olan, plasentada olmayan enzimler: P450c17 (17α hidroksilaz, desmolaz) 16 hidroksilaz Sulfokinaz 2. Plasentada aktif olan ancak fetusta tam olarak aktif olmayan enzimler: Plasental sülfataz 3ß hidroksi steroid dehidrogenaz 12 E3 düzeyinin düşük olduğu durumlar: Down sendromu Fetal ölüm Anensefali Annenin steroid kullanaması Fetal adrenal hipoplazi Plasental sülfataz eksikliği Plasental aromataz eksikliği Diabetes mellitus Preeklampsi, eklampsi Molar gebelik E3 düzeyinin yüksek olduğu durumlar: Annede renal hastalık (serumda değişmez veya artar, idrarda azalır) Preeklampsi, eklampsi Fetal hipoksi (ACTH artışına bağlı olarak DHEAS artar) Çoğul gebelikler Rh izoimmunizasyon 13 6

7 Progesteron Gebeliğin devamı için en önemli hormon İlk trimester korpus luteum sonra plasental Progesteron çekilmesi mensrüel kanama Gebelikde progesteron çekilmesi doğumu başlatan mekanizmalardan 14 Gebelikte diğer hormonlar Paratiroid Hormonla ilişkili protein (PTH-rP) Büyüme hormonu varyantı Gonodotropin salgılatıcı hormon Kortikotropin salgılatıcı hormon Tirotropin salgılatıcı hormon Büyüme hormonu salgılatıcı (Somatokrinin) Nöropeptid-Y (NPY) İnhibin ve aktivin 15 7