TEFSİRDE ATA b.ebi RABAH ve İbn ABBAS'dan RİVAYET ETTİG-İ GARİBU'L-KUR'ANI

Transkript

1 TEFSİRDE ATA b.ebi RABAH ve İbn ABBAS'dan RİVAYET ETTİG-İ GARİBU'L-KUR'ANI Prof. Dr. İsmail CERRAHOGLU Tabiilerin en meşhur şahsiyetlerinden biri olan Ata b.ebi Rabah hicretin 27. (647) senesinde Yemen'in el"cenedıbeldesinde doğdu. Onun bu beldedeki durumu ile Mekke'ye gelişi hakkında fazla bir malumata ~ahip değiliz. Şu kadar var ki Ata, Mekke'de İslami ilimieriöğrenmiş ve orada meşhur bir şahsiyyet olmuştur. Babası olan Ebi Rabab'ın isminin Eslem olduğu zikredilir. Ata b.ebi Rabah'ın künyesi ise Ebu M~hammed idi. 2 H. 114/732 veya lls /733 senesinde 88 yaşlarında vefat ettiği söyleni!.3 Dört Halife devrinden itibaren İslam devletinin sınırları arap yanmadasını aşmış, kendi bünyesine yeni ülkelerle beraber, ayrı din ve kültüre sahip insan topluluklarını da katmaya başlamıştı. Diğer taraftan müslümanlar Medine'de İslam Devletinin temellerini atmışlar, bu devleti devam e~tirebilmek için, kanun hükümlerine, daha doğrusu bir anayasaya ihtiyaç duymuşlardı. Hiç şüphesiz onların kanunlarının,menşei Kur'anı Kerim olacaktı. Medine site devletinin ihtiyaçları fazla tefer- 1 el-cened: Yemende bir beldedir. San'aya 58 fersah mesafededir. Bkz. Mu'eemu'IBuldiin, Beyrut, II İsmi hakkında fazla bilgi için bkz. İbn Hacer, Tehzibu't- Tehzib, Haydarabad, 1325, VII. 199; Tabakatu lbn Sa'd, Beyrut V ; İbn Kuteybe el-maarif, Mısır 1353, s. 196; İbn Ebi Hatim, el-cerhve't-ta'dil, Haydarabad 1371, III. 330; ez-zehebi, Tezkiretu'l-Huffaz Haydarabad 1375, i. 98; ez-zehebi, Mizanu'I-I'tidiil, Mısır 1382 III. 70; İbn Hallikan, Vefeyiitu'l. A'yiin, Klilıire 1367, II. 423; İbnu'I-Cezeri, Giiyetu'n-Nihiiye fi Tiibakati'l-Kurra Kahire 1932, I. 513; ez-zirikii, el-a'liim, V. 29; Omar b. Ali, Tabakiitu Fukahiii Yemen, Kahire 1957, s. 58; Ebu Nnaym el Isfahani, Hilyetu'l-Evliyil, Mısır 1967, III. 315; Bağdatlı İsmail Paşa, Esmiiu'l. Müellifin, I. 664; Ahmed Emin, Feeru'ı-lsliim, Mısır 1955; Fuad Sezgin, Gesehiehtedes Arabisehen Sehrifttums, I Tehzib VII. 202; Tiirihu'ı-Isliim IV. 228, 280; el-mailrif s. 196; Isliim Ansiklopedisi I. 718; İbnu'l-Esir, el.kiimil, Mısır 1357, IV. 217; Tezkiretu'I.Huffiiz, I. 98; Tabakiitu b. Sa'd, V. 470; Vefeyiit II. 425; Şezerat I. 147.

2 IS İSMAİL CERRAHOGLU ruatlı değildi. Devletin sınırları genişledikce, değişik, din, dh, ırk ve kültürden olan insanlarla yaşama durumu hasıl olunca, tabüdir ki ihtiyaçlar da değişecektl Gerek islamiyete yeni giren unsurları ve gerekse müslü' man olmayanları bir idare altında toplamak ve onları iyi idareetmek gerekiyordu. İşte bu hususlar için Kur'an kaynak oluyor, yeni hükümler ve nizamlar ihdas etmek için müfessirler ve fakihler Kur'an'a sarılı. yorlardı. Hudutları çok genişleyen devletin merkezi olan Medine'den diğer ülkelere, imkansızlıklar dolayısıyle, dini haberlerin ulaşması güç. leşiyor, tabü olarak şahsi görüşler roloynamaya başlıyordu. Çeşitli ırk, din, kültür, dil, örf ve adet potasında yetişen ve gelişen bu görüş sahip. lerinin fikirlerinin de aynı olması düşünülemezdi. Tahüler devrinden itibaren arap olmayan unsurların, İslamı öğrenme iştiyakının, arapların da, bu milletleri idare etme arzusunun, ilimle meşgul olma sahasını arap olmayanlara terkettiği açık bir şekilde görünür. Hele Emeviler devrindeki koyu arap milliyetçiliği ve kendilerini hakim unsur olarak idareci görmeleri sebebiyle, ilimle meşgulolmaktan çekinmişlerdi. İslam fütühatından sonra çeşitli şehirlere dağılan sahabenin etrafına toplanan ve onlardan ilim alan talebenin hemen hemen ekserisinin arap olmayan kimseler olduğunu görmekteyiz. Bu yazımızda ele aldığımız Atil.b.Ebi Rabah'da mevali'den olan bir şahıstı. O, Mekke'de Benu Fihr'in mevlası idjl. Onun, el.cumah meviası olduğunu söyleyenler de vardir 2 Bir rivayette Hazreti Osman'ın hilafeti zamanında doğduğu3,diğer bir rivayette ise Hazreti Osman'ın katlini hatırladığı söylenir 4 Babası Nübyeli bir siyabi idis. Annesinin ise Bereke 6 isminde siyam bir kadın olduğunu kaynaklar zikreder. Anne ve baba siyabi olunca çocuklarının da siyam olcağıtahiidir. Ata b. Ebi Rahah saçları kıvırcık bir siyabi idi. Kaynakların beyanına göre, şaşı, burnu çökükçe, çolak, topal ve hayatının son zamanlarına doğru kör olduğu zikredilir 7 Mekke'ye çokküçük yaşta. gelmiş, orada pek çof ) ;1 /i 1 Te1ı::ib.VII. 200; Tabakıitu ibn Sa'd, V. 467; el.maarif, s. 196; lslfim Ansiklopedisi i. 718; Fecru'l.l.ıam, s. 153, s. 153; Kitabu'I.Mesahif, s. 88; Tabakatu Fukahfiyı Yemen s. 59; Tarihu'ı.lslfim, LV. 280; Şezerat I Tehzib, VII. 200; Tarihu'l.lslam, IV. 278; Tabakatu FukaMyı Yemen, s Tezkiretu'I.Huffaz, I. 98; Tarihu'l.lslam LV Tabakatu b. Sa'd, V. 468; Tarihu'ı.lslam, IV Te1ızib, VII. 200; Tarihu'ı.lslfim IV Te1ızib, VII. 200; el-maarifs. 196; Şezerat i Tehzib, VII. 200; Tabakatu ibn Sa'd, V. 470; Vefeyat, II. 424; el.maarif, s. 196, Tarihu'l. Islam, IV. 280; Fecru'l.lslam s. 174; Tabakatu FukaMyı Yemen s. 59; Şezerıit, i. 147.

3 GARİBU'L-KUR' AN 19 sahabeden ilim almıştır l Bizzat kendisi sahabeden 200 kişiye ulaştığını söyler2, Kendisinden pek çok tabii ve etbau't-tabiin rivayet etmişlerd. 3 ır. Ata b.ebi Rabah'ın ilmi kabiliyetini herkes kabul etmekte, onun fıkıh, ilim, vera ve fazilet yönünden tabiilerin ileri gelenlerinden sika biri olduğu zikredilmektedir. İbn Cüreye, Meseid 20 sene Ata'ya yatak oldu, o namaz yönünden insanların en iyisi idi, demektedir 4 İbn Abbasın "ey Mekke ahalisi yanınızda Ata gibi bir şahıs varken, niçin benim etrafımda toplanıyorsunuz" dediği rivayet edilir s. Hac meselel~rindeen sahibi salahiyet kişi olarak zikredilir 6 Fetva hususunda Mekkeliler tarafından yüceltilen bir şahıs olarak karşımıza çıkar'. Ebu Hanife, "Atadan daha faziletli bir kimseye rastlamadığını", Muhammed b. Abdillah da "Atadan daha hayırlı bir mfrfti görmediğini, meclisinin zikir meclisi olduğunu, orada iftira yapılmadığını ve sorulan suallere en güzel cevaplar alındığını" söylers. el-evzai, Ata herkesin razı olduğu bii- insan olarak öldü, derken Seleme b.küheyl, ilmi Allah rızası için isteyen üç kişiden başka kimseyi görmediğini, onların da, Mücahid, Ata ve Tavus oldqğunu söyler 9 Verilen haberlerden anlaşıldığına göre kendisine sorulan meseleler hususunda re'y izhar etmekten kaçındığı anlaşılmak:tadır lo Yahya b.sa'id el-kattan, Mücahidin mürselatını Ata'nınkine tercih eder. Ahmed b.hanbel'de, Sa'id b.müseyyib'in mürselatını 1 İ1im aldığı sahalıe hak. bkz. ez-zehebt, Siyeru A'lamu'n-Nubelli, III. SO,lll, 121, 126, 136, 224, 261, II. 99, 142, 227, 355,405,420; Tlirihu'l-lsllim LV Teh.ib, VII Teh.ib, VII Kendinden rivayet edenler için bkz. Teh.ıb, VII ; Tlirihu'l-lsllim, IV Tehzib, VII. 202; Tlirihu'ı-lslıim IV. 279; Tezkireıu'l-Hujjliz, J. 98; Şezeraı, i. 147; Hilyeıu'l-Evliya III Diğer bir rivayette bu haber ibn Ömer'den gelmektedir. Tehzib, VII. 201; Tlirihu'l-lsllim, IV. 279; Tezkireıu'l-Hujjaz, i. 98; Hilyelu'l-Evliyli, III. 311; el-cerh ve'ı-ta'dil III Te1ızib, VII. 201; el-cerk IILI. 330; Hilyelu'l-Evliyli, III. 311; Tabakaıu b. Sa'd, V Tehzib, VII. 201; Tlirihu'ı-l.lilm IV. 279; el-cerk, IIlI Te1ızib VII. 201; Tilrihu'ı.l.lilm IV. 279; Tezkiretu'l-Hujjilz I, 98; Mizilnu'I-I'lidal, III. 70; Şezerlil, i. 147; Hilyeıu'l.Evliya, III. 314; Tabakillu b. Sa'd, V. 469; (Tirmizinin Süneninde bu halıer şöyledir: Ebfı Hanife, Ca'bir el-cufi'den daha yalancı, Ata b.eb! Rabah'tan da daha faziletli bir kimseyi girmediğini söyler) et-tirmizi, Sünen, Mısır 1965, V Tehzib, VII. 201; TiJrihu'l-l.lilm, IV. 279; Tezkireıu'l-HııjjiJz i. 98; Şezerllt 1.148; Hilyeıu' Evliya, III. 311; Tabaklilu b. Sa'd, V Tehzib, VII. 202; (Ata bir hususta konuştuğunda,ona ilim mi, re'y mi diye sorulur, eğer eser ise ilim, eğer re'y ise re'y derdi, şeklinde rivayet edilir). TabakiJıu ibn Sa'd. V. 469.

4 20 İSMAİL CERRAHOGLU mürselatların en sahihi, Hasan ve Atanınkini ise en zayıf olarak gorur. Sebeb olarak ta, bu iki şahsın tefrik etmeksizin herkesten aldığını, söylerı. Ali b.el-medini, Ata'nın son zamanlarında, ibn Cüreyc ve Kays b. Sa'd tarafından terkedildiğini zikreder 2 Bu terkedilişe, son zamanlarında yaşlılığından dolayı, unutkanlığı ve isnadları karıştırmış olması sebeb gösterilir. Hatta tedlis yaptığı dahi zikredilir. ez-zehebi, Talebelerinin Ata'yı terk etmelerini hafifletmek ve Ata'yı ma'zur göstermek için, bu terkin ıstılahi manada olmadığını, belki bu büyük insanın rızasıyle sabit olduğunu söyler 3 Yine ez-zehebi, Ata'ya isnad yapıldığı takdirde, icma ile hüccet olduğunu zikreder 4 İmam eş-şafii, şehirlerde insanlara ilim öğreten tabiilerden olan şahısları sayarken şöyle der: Ata, Tavfts, Mücahid, İbn Ebi Müleyke, Ikrime, İbn ıhlid, Ubeydullah b.ebi Yezid, A1Jdullah b.babahe, İbn Ebi Ammar Mekke'de, Vehb b.münebbih Yemende, Mekhı11Şamda, Abdurrahman b.ganm, el-hasen ve İbn Sirin Basrada, el.esved, A1kame ve eş-şa'bi Kftfede insanlara hadis rivayet eder ve şehirlerde alimlerin verdikleri fetvalar bu zevata ulaşır, yaşlıveya genç olanlar onlardan rivayet ederlerdis. Katade, el-hasen ve İbrahimin Irakta, Said.. b.müseyyib ve Ata'nın da Hicazda şehir imamlarından olduğunu söyler 6 İbn Ma'in, o zamanının Kur'an Muallimi idi der7 Ebft Ca'fer el-bakır insanlara, Atadan ilim öğrenin. Yemin ederim ki o benden hayırlıdır, dediği rivayet edilirs. Birisi İbn Cüreyc'e, şu iki siyahi olmasaydı, bizim için fıkıh olmayacaktı, demiş, o,iki kişiin de Mücahid ve Ata olduğunu söylemiştir 9 el-leys, Abdurrahman b.sabitten rivayetle, Ebft Bekrin imanını yer yüzündekilerin imanına, Ata'nın imanını ise MekkeIilerinimanına müsavi gördüğünü söylerıo.abdullah b. Hassan, Ataya kula verilen en kıymetli şey nedir diye sorulduğunda, Allah tarai"~iliı ~! 1 Tehzib, VII. 202; Tlirihu'ı-lsllim IV. 280; Mi.anu'l-l'ıidlil, III. 70; 8ünenu'I.Tirmi.i, V Teh.ib, VII. 202; Mizan III Tehzib VII. 203; Mi.an III Tarihu'ı.lsllim IV eş-şafii, er-risille, Mısır 1358, s. 456 No Tarihu'ı-lslilm, IV Aynı yer. 8 Aynı.yer. 9 (ZamanIannda, Mekke ehlinin fetvası Ata ile Mücahide ulaşırdı) Tabakaıu ibn Sa'd, V. 470; Tarihu'ı-lslam, IV Tcirihu'ı-lslilm, IV. 279; Tabaklilu b. Sa'd, V. 469.

5 GARİBU'L-KUR' AN 21 fından verilen akıldır. Onunla din bilinir, dediğini nakleder l Ahmed b.hanbel, İbn Abbasın muhaddis ve müfti olan talebelerini sayarken Ata'yı da onlar içerisinde zikreder 2 İlim vera, fazilet bakımından tabiilerin ileri gelen şahsiyetlerinden biri olan Ata b.ebi Rabah'ın, Kur'an muallimlerinden biri olduğunu yukarıda söylemiştil(. Onun tefsir sahibi bir kişi olduğunu kaynaklar zilrretmektedirler 3 Fakat tefsiri elimize ulaşmış değildir. Onuiı tefsir rivayetleri çeşitli isnadlarla, eski tefsirlere girmiştir. Onun tefsir örnek. lerini Abdurrazzak b.hemmamın tefsirinde, Abdurrazzak-Ma'mer-İbn Ebi Neeih.Ata b.ebi Rabah isnadıyle gördüğümüz gibi, Abdurrazzak-İbn eüreye-ata b.ebi Rabah 4 - şeklinde bazen, Abdurrazzak-Sufyan b.uyey' ne.am.r b.dinar-ata. Ebi Rabah isnadıyle s bazen de, Ma'mer'in, Ata b.ebi Rahah'dan bize baliğ olduğuna göre demek suretiyle 6 nakillerde bulunduğunu görmekteyiz. Süfyan es-seyrinin tefsirinde de genellilde şu isnadlar yer almaktadır. Süfyan-İbn eüreye-ata veya Süfyan-Ab- Abdülırtelik b.ebi Süleyman-Ata, şeklindedir 7 Aynı isnadlar et-taberi. nin tefsirinde de mevcuttur. Taberinin tefsirindeki isnadlar ise umumiyetle İbn eüreyc vasıtasiyle gelmektedir. Genellikle isnad şöyledir: el-kasım b. Hasen el-hamadani-el-huseyn b.davud el-masisi-haeeae b.muhammed el-masisi-ibn eüreye B Diğer bir isnad da şu şekildedir: Ebu Ahmed ve Müemmil-Süfyan es-seyri-ibn Ebi Neeih-Ata 9 es-sa'. lebi'de, Atanın tefsirinin kendisine şu isnadla ulaştığını kaydeder: ı.:ı.j-i ~..lj. 0'. ı.:ı.j-\ f"tali.j~\ I;;..b- : C.4) ~i 0'. ~tk ~-A; LS~kll C):' \ 0'. ü:"" ~ 0'...la'-.4iı i..l:~ J~\ I;;..l:>- l:.:1~ 4;~\JA: LSJJ~\~:1I 1 Hilyelu'I-Evliyii, III Ahmed b. Hanbel, Kiıiihu'I-'llel ve Ma'rifeıi'r-Rieiil, Ankara, 1963, s , 82, 134, 160, es-sa'lebi, el.keşfve'i-beyiin, (İstanbul, Veliyuddın ef ), 3b., es-suyiıt!, eı.lıkiin (Matbaatu'I.Hicaz!) II Keşfuzzunun ı. 453, Esmiiu'I.Müellifin, ı. 664., Gesehiehledes Ara. bisehen Sehriftıums, ı Tefsiru Abdirrazziik b. Hemmiim (İsmail Silib KoUeksiyonu No. 4216) 10a, 107a. 5 Ayın eser. 2b, 109a. 6 Ayın eser. lb. 7 Bkz. Tefsiru Süfyiin es.sevri, Rampor 1385, s. 17, 21, 23, 30, 38, 50, 59, 70, 79, 134, , , 225, Fuad Sezgin, Gesehiehledes Arabisehen Sehrifılums, ı Tefsiru'ı-Taberi, Mısır 1373, ı. 310.

6 22 İSMAİL CERRAHOGLU 0. J~ ~.."ıl t:.~..,t,.- ':J\j ts...\.iaji ıjt~ U...t.J l.ö'-I i:.jaj1.."ı' J..t..~ ~i ıf J~i..\~ U. ~;JI~" t;.;..\> J:>~A..\lI ~t~1 0. Jr.. ı C4J ~i U..tk? 0" ~;f:' O.' 0" J t :...a.li0-""')~&- U. I$".."A :... ; i,' i' Yukarıda zikl'ettiğimiz kaynaklarda, At~'dan gelen tefsir rivayetleri tetkik edilecek olursa, genellikleata, sahabeden gelen rivayetler zincirinde en mühim halkalardan biri olmaktadır. İlk devirdeki Kur'an tefsiri anlayışını saf ve sade bir şekilde nakletmesi ve lisan inceliklerinden ziyade, mananın hakim olduğu bu tefsirde, Allah'ın muradettiği şeyin anlaşılmasına matuf bir gayret göze çarpmaktadır. Kelimelere getirilen açıkhklar ayetlerin fıkhi hükünı1erininanlaşılmasıidkolaylaştumaktadu. Onuntefsirdeki yeri ve tefsirinin değeri hakkında bir tez yapmak mümkündür. Biz burada bu kadarlıkla' iktifa edip ona atfedilen gadbu'l. - Kur'an veya Lügatu'l-Kur'an üzerinde duracağız. Hepimizin bildiği gibi garib kelimesi, yabancı, anlaşılması güç ve manası örtülü olan kelimeler anlamına gelir. Adeta bu, vatanından ve ailesinden uzak kalmış garib kimselere benzetair. Bilhassa garibu'i. Kur'an ilminde, gariblik iki yönden incelenir. Biri kelimenin mana itibariyle kapalı ve anlayıştan uzak oluşu, diğeri ise, arab kabilelerindeki şazların beldeye uzak ohışudur. Başka bir deyimle Kur'an'da çeşitli arap kabile lehçelerinden bir çok kelimelerin bulunmuş olması, garibu'l. Kur'an meselesini ortaya çıkarır. Burada zikredeceğimiz eserler ikinci yöne ait olacaktır. Kur'an'ın nazil oluşu esnasında, arab dilinin fasahat ve belağat sahasındaki yüksekliği herkesee malumdur. Ayrı ayrı lehçeleri kullanan kabileleri bireştirmede, dil ve edebiyatıarının inkişafında, Kur'an çok önemli roloynamıştı. Hz. Peygamber çeşitli arab kabileleri ile görüşmüş, hatta onların lehçe özelliklerini dahi kullanmıştı. Devletin hudutları genişleyince, arap dili yabancı dillerle karışmaya başlamış ve bu durum karşısında arab dilini bir kaide sistemi içine almaya lüzum hasıl olmuş, çeşitli yönlerden arab diline ait eserler telif edilmeye başlanmıştı. Kur'an-ı Kerim'de, gerek Kureyş ve diğer lehçelerden alınan ve gerekse diğer dillerden arapçaya geçen ve araplaşmış bulunan kelimeler; diğer bir deyimle garibu'l-kur'an hakkındaki izahlar, Kur'an'ın en ı el-keş! ve'l.beyan 3b.

7 saiahiyetli müfessiri olan İbn Abbasa dayanmaktadır. Kur'an tefsiri ve garibieri hakkında İbn Abbas'dan rivayet edilen en eski ve itimada şayan olan haberler "Sahifetu Ali b.ebi Talha" adıyle tanınan eserde nakledilmektedir!. İbn Abhas'dan rivayet edilen garib kelimelerin izawarı, çeşitli isnad zincirleriyle ci asırlara kadar ulaşmış ve halen kütüphanelerimizde yazma halinde bulunan bu eserlerden ikisini mukayeseli bir şekilde okuyuculara sunmayı faydalı görmekteyiz. Garibu'l-Kur'an'a ait kelimeler, bazı eserlerde şiirlerden istişhadlar getirilmek suretiyle izah edilmeye çalışılırken 2, burada sunacağımız ve karşılaştırmasını yapacağımız iki eser, Kur'an'daki garib kelimeleri ele almakta, onların manalarının falan kabilenin lehçesinde şu anlama geldiğini söylemek suretiyle, ayetin anlaşılmasına açıldık. kazandırmaktadır. Sadece tefsir ilmi ile meşgulolanlar için değil, arap dili ile uğraşanlar için de faydalı olacağınakanaat getirdiğim bu iki risaleyi ve Mısır'da neşredilen eeialeyn tefsirinin zeylindeki Ebu Ubeyd el-kasım h. Sellam'ın "Lugatu Kabaili'l-Arab" isimli eserindeki kelimeleri karşılaştıracağız. Bu üç eserin aynı menşeden geldiğini göstermeye çalışacağız. Bu iki yazma risaleden biri, İstanbul Esad Efendi Kütüphanesinde 91/3 n~lu mecmuanın 104a-1l2b varakları arasında bulunmaktadır. Bu risale "lugatu'l-kur'an" adıyle bazen Abdullah b.el-huseyn b.hasnlln el-mukri (O. 386/996) ye, bazen de Muhammed h.ali h.el-muzaffer el-wazzan'a atfedilir. Aynı ihtilaf ikinci risalemizde de vardır. İkinci risalemiz ise İstanbul, Atıf Efendi Kütüphanesinde 2815/8 nolu mecmuanın 102a-l07a varakları arasında bulunmaktadır ve "Kitabu Garibi'I.Kur'an" adını taşımaktadır. Zikrettiğimiz iki risaleyi ve Ebu Ubeyd el-kasım b.sallam'ın eserini okuyuculara kolaylık olması için, karşılaştırmaları her sahifede üç bölüm halinde, her üç risaledekiaynı metinler sunulacaktır. İlk sırada E- sad ef. nüshası, ikinci sırada Atıf ef. Nüshası, son sırada ise,ehu Ebeyd'in eseri yer alacaktır. Baş taraflarda sure ismi zikredileceğinden, ilk bölümdeki garib kelimelerin sol tarafına parantez içerisinde koyacağımız rakkamlar, o sure içerisindeki ayet numarasına işaret etmektedir. İstan- 1 Bu sahife hakkında daha fazla bilgi için bkz. "Ali b. Ebi Talha'nın ıefsir sahifesi" İllihiyat Fakültesi Dergisi, Sene 1969, s Bu gibi eserler için bkz. Ebu Ebeyde, Jlfecuzu'I-Kur'un, Mısır 1954, İbn Hişiim, Sire, Mısır GARİBU'L-KUR' AN 23

8 i 24 İSMAİL CERRAHOGLU i' buldaki iki nüshadan birinde bulunup, diğerlerinde bulunmayanlar, aynı sıra numarası karşısına ((~ li l) kelimesi yazılmakla, o nüshada, diğerlerinde mevcud olan ifadenin noksan olduğu gösterilmiştir. Ancak, Ebıi Ubeyd'in eserinde mevcud olupta, diğer iki yazmada bulunmayan kelimeler, karşılaştırmanın sonunda müstakil olarak toplanıp gösterilecektir. Genellikle her iki yazmada müstensihlerin bariz hataları göze çarpmaktadır. Ayetler gerek sıralamaları ve gerekse sıireleri bakımından bazen karıştırılmıştır. Bazen de kelimenin manası verildikten sonra, bunun hangi lehçede o manaya geldiği unutulmuş veya ihmal edilmiştir. Çok nadir olarak dhler (lehçeler) arasında değişiklikler varsa da, bunların da müstensih hatalarından gelmiş olma ihtimalleri kuvvetlidir. Bu üç eser mukayeseli bir şekilde tetkik edilince, hepsinin aynı menşedengeldiği açık bir şekilde müşahede edilecektir. Her iki yazmanın baş tarafında bulunan isnaddaki şahıslara, eseri atfetmede bir beis görmemişlerdir. Halbuki burada ilk kaynak İbn Abbas'dır. İsnadın değişmeyen ilk bölümü de, İbn Abbas-Ata b.ebi Rahah-Abdülmelik b.cüreyc'dir. İbn Cüreyc'den itibaren şahıslar çoğalmakta ve isnadın istikametleri değişmektedir. Bu bakımdan, bu eserlerin isnadı sabit olan ilk zincirine atfedilmesinde bir beis olmayabilir. İbnAbbasa aidiyeti tabiidir ki öncelik kazanacaktır. Daha evvelce de söylediğimgibi eser, gerek arap dili ve edebiyatı ve gerekse Kur'anı iyi anlayabilme yönünden ehemmiyeti haizdir. Bu ehemmiyeti göz önünde tutarak, biz bu iki yazma risaleyi hem neşretmiş ve hem de Ebıi Ubeyd'in eseriyle aynı menşeden geldiğini göstermiş olduk. Her kelimenin, İbn Abbas'dan geliş şeklini, garibu'l-kur'an'a dair olan diğer eserler, nakli tefsirler ve hadis mecmuaları ile karşılaştırmak suretiyle, İbn Abbas'ın bu işteki rolünü ortaya koymak, Ata ve İbn Cüreycin nakildeki himmetini göstermek, bu alanda çalışacaklardan beklenilen bir hizmet olacaktır. Neşrettiğimiz bu iki risale, çalışacaklara bir zemin teşkil edecektir., i,il,

9 ~. [Esad ef. 91/ 3] ~ ;;.ıl($pj u"'~ 0'.1ıf 6:))1 0T.l.4l\..:...W 0\~. (-~)I'y"")I..:ill{_~ [104 bl,~\ 4.~J 411) ~ 4._;J?;;.ıı J... ) ü;-twi ~J..:il..LJ-I I$"y 0: 01;?) Jr J~\ \;j..b- Jlj ~ 0',..:ill~ ~~\ ~J!\ \j~>-i ı;;j;: Jlj 0:.)I~ ~? 0: ~? 0'. ~S:0: ~ ';..b-jlj ~~ k 0:..t.-.I\:J..t,..Jij J1..L..tl\~.lAlItSPI J? ~i 0'. J? w.j.\j!1 0;').",:, ~;)yts.lati 0Li? 0', 01;~ Jy &.ı.4l\ 041 0',..t~ 0'.1..:ilIJJi J 'U"'~ 0',' w?.tk? w? ~.l:>:- 0: ~)J11~ w? w.-. ~} 01-1; Jti Jli (eş-şuara 195) ((~ ~.l? 01-.4)) J:>:-)j? :".~.. J~:>:- 0~ ~!.JJI~~L 4\::5"'..:ilIJj'\ lo) 0J~i lo ~f.j':!' 0\f..,1J JjA~JW ~ ~J~..:ilI0\.~~ ) 4..4J;0l...~ ~ ~ (' ~ i~1 ~ Ô;.0U ~ J (İbrahim 4) (i 4..4 Ji 0\_~~L JJ"'J wa l:.l) \A) II \.',~) ~.l,j\ ~;J~ç.~J'0 ı..j-:j 0I.;AlI,-:".;,,110\-1 ı.:ı A L jl (~\4:-JI. ~.;? ı:ic.4l1j 'd'.ı.kj~~ ~.; j u-ij:.ij J""'~\ \A\;..:...lA.\l\ Jilj [Atıf ef. 2815/8]. 0I.ı.4l\"-:"'!.Jç. ~l::f f'" j.jt)..tj. li~ (.>l?;;.ııj"'". ~)I'y"")I..:ilI{_~ [102 a] 0' 01r j 0'. J".tkll..t~ 0: ~::. J;\ 0'..uI..t~Ji\A~1 6.: AAl1b~lI \;~i \;j..t>-jli Ö.;;A..u\ ~JJ~I.., ~J.,.JI 6:.1))\ ~..tt4 ts.latlf\kll~

10 26 İSMAİl. CERRAHOGLU.1.. \ 0', f.:2j Gi LJ..JlA;JI~" LJ. ~.\ill.ı.~"y,1 il.),1 4:.4.4l1 ~i rj" oı.:;,l.l,.~~. J ü~ ~. ~.J JJI J ei \;IJ ~ öl} ls",.ı.a11 [102 bl JLLI.ı..~ LJ..ı...1lJ..ı.~ LJ..1.. \ ~tb ~i -.Wld-I &ıı ı.j"'~1y,1 l:.7.ı.>)'li (.)J~J..JI~J! 0: ~ <Iill~" ~\.:JI J Jlr.... )'1 JJr LJ. J:,,~I ~ J~i ~..b-,jli ~lk;ji 0'..ı...\LJ. {.""..I.\ LJ..ı f-> 0', ~i 0'. <Iill~.ı... i y,1 ~..b- ~ (.)JA11J:"~I 0'.' li~i.ı..q.~ LJ. ~i li}~>i.l.::ç. LJ V"~I J~i L;~i c.> J A1.1 rjç. (.)JA11~ Yol LJ.,;~ y,1 l:.7.ı.> &.;ıı 04\ 0'....1:""'" 0'..ı...s=. 0'..ı... \. ~ <iili~.j '-""~" 0:' d' ~l~ d'~.r:- LJ. I!..\l.l\~ i i f i i : G Jç...;J:- 0l5jl J ı.j~)0 W~ Jli «ı:n":"" GJ" 0 t_~ II :... JW.uJi, Ju~~ 0~ ~~J..J4)'1 ~l:5" ~~...JIrj'" J~J.r.\ilI J)'I L.J o~9l. ()'I ~\ 0'" u-~j t ~~A.oJi 0~ ~j ~J f'f.!. i~i ~" ~\ J Le.JJ ~ yol i ;;.1)'1 ;.;J 4:9.~ 0TJAJIJ ~ J..JI i'joj rj'" c::" Ji. &&.ı.hlb:)' ~J 9 ı.j...i+' J J...)'I L.l;.:..ıl;JJ\ J~UI if : i " ı::.,,1

11 GARİBU'L-KUR'AN 27 : Ö~i Ö.J.l. J..ı>l:l:-\ : ~L\ (13) (i ~lfa.ji-:.,.j LS -:.,. Jit I.llli».}-JY:- 41) - 1 4il:S" ~~ ~,.ı:ıı~ ;;'L ~}I. ~k ~ 1.-..aJ-I ~..~ (35) lt I"'\ç..J II 41.li - 2.';'. LS~ (55) L( A~l,a.l\ P.l:>.\; )) 41.li - 3.~.l..ı> A;J,,-,U"lI ~ (59) «(~.J)).J} - 4. t.r:- A.;J, I.l -?:".l:... i ~,,~(61) ((~..,.;.;..~ IJ~J Il 41) - 5 J..ı>l:l:-I: ~.JI J ( ~l~1 -:.,.:1 LS 0'" Jil IJli)) : Jl,J.J.ı1 Jli iı:f ;;'1~. ~li -.2 ~L; - 3. U,aili - 4.tJ":" A~ I.l-?:".l:""'\ LS"~ lt.j.ı1 -:.,. ~ IJ~J D 5 (i~ 0. rm1.4h...\~ı:-. 0'".lil I.lLLiIl 1. ~l:s" ;;.1, J..ı>\:1:-\ : 4.;:..i.JI( ~lfa.ji 0'"TlS.if ~ ~..aj-\ ~~ «( I...\ç..J II 2. ı:ılr A;.l, Ai}\ (i A~ t..all II 3. ~k A;J,,-,ı.ı..ı\ LS~ ( \~.J) - 4.

12 29 İSMAİL CERRAHOGLü ı-:ıj,ji ~;J ~\ J J~:i:-\ ~ ~ (63) «JJkJI Fi J l:...ij.1i).uji - 6. ~~.rll~ ı.,j)..\ I.LA J. 4,jIS' ~L 0:j~l"'" ~ (65) «0.:~l>-)).u..,i L. JlA. ~ I..,~t~ ~ (90) «~f"".4;1 ~\.1;;\ ~~)).u} - 8 ~} 4.i.l~ ~fl~ 41 ~ ~ (nı) «~-0L.I aı) J..,i - 9. ~k ~ <\-.4; ~ rf ~~ [105 a] (ıso) «4"".4;.ı..t. rf~i» J.,.,i..,...10 ~jl~rl\ J!I..,l' ~~ (131) (((."1../.\)).u.; - II Il..,. () ı-:ıj,.)i ~ U!i J. ~:L:-I <.S"~ «J..,kJI fjj t.:.j J J - 6 ~;~rll4jj ı.,jj:l \. düü - T. JlA. ~ ly4 ~ «~ 1.1;';'~ L-~.)) - 8 :1:! ~~} 4.i.1~ ~l:k 4' ~ «{0L.\ ~)) - 9. ~k 4.i.l~ J"-> ~ «( ~.ı.a.,y ~1)) ~1~J"JIJ'I",l' ~~ «(."1../.')) - II. 4:j~..,.JI ~ ı.,jj:ll ola. J "7'lj,.)i 4;"1~I.1. J:I:-' ~~ «J..,hll i) - 6 4,jt:.) W~ u.~l,., ~ «~... l>-)) - 7. JlA.4.i.l~ 1..,ç.4 ~~ (i ij;;\ L-A~ i) - 8. ~~~} 4~ ~l:k 1~1tS~ ır rt:;\"1 ~~)) - 9. ~k ~ ~ LS~ «4...4; OLA... ıy~l)) - 10.~,a.ili - II ị ~J '1 \ı ı ~....'~.. i

13 bı.'!' ~,~;.' GARİBU'L-KUR'İN o J; J ~.l)) u~} ~~ ~ J.J.ç. i.9"~ (14a) dk_... J i).ujl.'..c.'12 29.tJ.~\~~ (28) (i I",k. )1 Jt; II f' J ii ~\;.$"' ~~ y.;ji _l.il:l\) WJ '~., (150) (i J.~tl.1k.;.» J} - ıa c,. r. ~b ~ e::.~ ~,,~ (171) (i J~ -S.lll J.f II.u}ç H, y;- ~;.~ J~..,.;jl,~"~(176) ((..i.::~ JlA.;,J) <ıı J ; - 15 [~~.l)). r y;-4;j! Jltl ~~,~~.(ı80) d~!j.i 01 t 4lJi - 16 JJA) J ":il. t ~~(aa). nı ~-> rt=; {.OL. 01 II..>,iJ1 J. Jltl J ~ (Kebf 95) (i ~~J ~ ~l.)) )AII) 0J ~.l)) u~} ;~ 'ij~ ~~.,(i lk. ) i) JW J';J-", 12.t~i (i r~k...j1' Jli» ~3 ~\;'5"" AA.4. J~i "l.il:\1 ) "W; ~ '(i il.1j-i J.~-l.IJk.;. II - ıa '". ~b ~ ~~ ~ ( J~ ~.ljij[») - 14 H. r.1':" ~~. ~ J.~ J ~ (I..I.::"~ JW J») - ıs i~>a) J. t.1:>:- 4;J~'Jltl ~Jl! ~ (i 4:~Jıı 1.;:>-!J; 011) - 16 I~ ~ ~ 01»)..>yll J 4) ~s::..l.l).uja)j 'il. t ~ ((. Jltl (.S~ (i ~ ~..> Ju II {-Aıı) 0 J.:..~.l)J u~~}~! 'i)~ ~ «lk J i),. r.j,~i (i r~)i ~~..~\;.) ~1~J~l "la1:11j LAı;~ (lil~\ ~t\.1k.;.)) "7' r, <. ~b ~~ ~. ~~ (i J~ -s.lll J~.fII r.1:>:- ~1~ J.:,,~ J~ J (i..i.::~ Jw J» (~1~ »:11 Ö">J- J). r.1:>:- ~~ Jltl (i \ ~!J.i 0111 '; JLl.1 ~~ II -'~>~..>4;:; ~S::. l. II.Jj J.'il. rj. -si (i i~ rt=! IS - 16

14 ~" "~'.'.I'.', İSMAİL CERRAHOGLU. ' I..w::.. ~~.~.c. ~'t.<?:~j ~ (197) (ÜJ~ll.o.i - 18 i.~' ().J'~(ç..J ~ç.lj>_~ \)~;Ü\ ~ (199) «(1.1..2:;\ {ll.o.ji ~ 19. {-t ~..ı...:l\~4.. ~~ (213) «t-r:~ L:~ II.J.J; 20 r: ~\ı u u~}.~. ı...a:jıij.~ ~ (ı82)' «~~ ~ Y W" jl> ci.h i,.jj.." ~1~ \~ ~ (227) «J~kJI IJY jç. ~l.jl).o.j; 21 '. \~ \$"! «~_A.j\~..-1' I) : öj.hl \ J ~ Jf.0;.1. E>.r.. 4.iJ! ~~ t.<?:~ «(~JJüıı 4~CJ..;" \ç. ~.1 ~ç.\j> A-.~ 1.1~ \ ~"! (i i~~ i {I! i.,. ~ ~;J~..\-:L\ ~! «rf-:. ~ i) J1A A-.L I.J~A> ~ (i J~kJ\ I.J"f 01.1 II -,21 '«(':1 I_Aa:;'::" l) öj.hu J.J.~} A-.~~~ \,.4"j ~~ ( ~~ L) l..ı...ü.o esi. ~>0..c..W~ ıı?'- ~ ~ ( ~j J ')\j ~ç.\j> ~;.~ 1.J.;;ü\ ( 1.J..a:j\II ~ ;;.~ J.->«~ II J.ı.ı. ~;.L 1.J'ü'> «J~kJI Iyjç. II - 21

15 " GARİBU'L.KUR'AN 31 ô-.,.,:.,;..,)j\~! 4y'J~ ~ ~~ (232) «4Y'",w...; ~ II ",J.)i - 22 '0: Jr 0~J"ı.J~) wl f.\ali ~(255) «ij:alç~\».ı.ji- 23," il:a11 ~:ll lai.1.4: ",;s. JLA;.ı1ıi ~.) lo.:" Ua;J\ :.'.:i:~\':iaj ~\ J ~~i '0+~ ',;ı.s~"(26;) «~\' ~AY;;;(ıı.ı.J) - 2'. J!..u. :i;j!.,)j~'.ı"\~j J.u. (264) ((1..LL,.,.ıS';i II.ı.J) ~ 25,I'" " ~'ı\ «L~~;J)) Üs ~~:'~LJ:-I' ~~ (283) «l~ll.ı.j) - 26 ~ l,.:,'. >,.. :iils :ial c',.. t. :,' "...-,.',", '1.". - _, '~f,'.. -.., ô~j:~.,) ji ;~~.0Ir>,r,-l. ~ ((4Y'.".L...:W ~)l --: 22 }i03 al, laia ~LJ2;J\ 0'. Jr 0L) J ~} ~ f.lali «ij:ali i) 'i,~aıı~i,,:.:,..-. :i:~t:iaj if '~i',.,ı ~~'-?\ «~l:jı ~J,ai II J~-4J:iA~,:.,).1':"1 J~;,((I..u.,.,.ı.r;t)ı - 25 '.. :i.il:.5'":ia~j.... ~i «~ II - 26

16 32 İSMAİL CEİl.İlAHOGLl1 : 01 J r JT Ô.).J. 0y} JT Cl~tr.c.S~ (3),«~.J&') JT ",:",i~» ~.Jr,4ı\ J.J; - i.tr:- ~ ~ 0~&' 0:..r!. W!,.iilI J\i ~ (ıa) «.iili..\,~ D.J} - 2 r ~~\ J.r?:. ~ f=l'..\:...j4 C.S~(39)~«l.)yıa:OO-.J I~ D.J} - i ~L:S' ~.l...illj.j ~~ 'J.s.lJ\. c., : ~ (,.Joait;' _ '4. ~L:S'~1~t ~'J (77) ((t J")\>.'J».J} - 5 1,11 : ~IJr JT öj.j.. tr:- ~4 ı:j.ṙ).~t~~lf ~~ «~.J&'} JT ",:",i.:t(d J~J;~.ı.l} - 1 ~ ~L; ~ 2 ~~ ~;..ı~r-s::::ı..ı..ı...j1. (,$"~ (i I.).J"-' J ii:... il J~ Jr J.J; J - 3 d' ~ ~l:5"' ~4..L.iJıJ.ı.j ~L:OO-'J.s.lJI.).J""'2:l1.J. ~1:5"~ ı.:aa's:."~j;>j.jj. r-i ~ J2.0 (49) «~JJ':'..\j D - 4. ~ı:5'~ rj ~~'J ~! «r J")\>.'JD - 5 :~i/ JT ö.).j...j. tj~ ~ O~\( ~~ II~.J~) JT ",:",i il.j} - 1 (,.Joai\; - 2 ~~L:OO- 'J.s.lJ\ JJ~I J ~ ~~ r->::l\..ı:-l\ (i IJ.J..a:oo- J i~ II - 3. ~L:S" ~ WL J.J. ~L:S"~ ~ ((~J.I':'J.jII J. rf ;~ J2.0 (i ~.J?J.j il -,. ~l;.( ~1 ~.,a.j'j (i J")\>. 'J» - 5 i l

17 i'. ı:". OO:;~ GARİBU'L"KUR'.AN,. 33 _,.A:;4.r..J\ ~L ~i J ~\.1~.(79) (i ~;LU lifi"ıı J) - ii.~, ~ ~ilj ıs-4~ ~~" (sı) L(ıS.r-l P~Jç. fl:.i J II J} - 7 J:U' ~L~L...i~~ (U3) «J:UI.liT -::ili ~41 [105 h] 0Jq Il J} - s. ~i J.lı ~. 0lR ~~ ~ ~ (US) «~~ p.:,ı~~ II J."i - 9..if'" ~! ~ ~ (122) «~ 0' ~. 0l::.,ink~~i II J."i - 10 J..ı} J J.lı ~ r+ay':"' J 1:;.0 ~ (125) «t.jji 1:;.0 fy~ II J."i - U. ~t:sj 0":JıJ;. 0- ".. ~~~.r..ji ~ ~i J.~ ~ «~~.J ii.,,) - ii. 4:~'~ ~.4i'.J ıs~ ~ «ısj""" r?~ fj.:;.\ Jll,-:- 7.J.lı ~. J:UI ~~l,.. ~ «JzUI ~li\{-f'_,~~'~"'~ii - S. 0lr'~ ~ ~~ «~~ p)~~ıı- 9.;>- ;;.L U..:..J «~,4j 0' s::.~ 0lilllkb~, II - 10 J;-...,->--. r- 0: ı.rj:! J J.lı ~ ~ r+a.,,':" J cr <.S~ «t.j."i cr fy~ii - U '; ~l:.,(j 0~i:-. ~4.r..JI ~ ~\.".\)~ ~ (i ~4.J li."s- - ii A:~\ ~L ~\ J ıs-4&' «ıs.r-llı - 7 ı:t J II : ~ Ö.JJ.. J ~.1S" J 'Jl" ~ ~l~l,.. «J:U'.liT II - S. «eri J:UI ~lit. 0lR ~ ~ ~ «~~ pjj~~ii - 9..if'" ~ ~ «~jll - 10 ~l:s"." 0~ ~ J J.lı ~A.4 ~.,,':" J «t.j; II - II

18 i T ı i 34 İSMAİL CERRAHOGLU -;~~ ~~\' ıy J-.!.(ıS4.), «cj"'l:ji :.ıç. ~W\ JII.ıJ.Ji \J. OJ.J.. J ~.is' JlJ;'~).v.~'1~':J J~ (139). (i \;.r J)).ıJJi.:..IS 1~':J (SS) «ı...ııji 1.Jç...\; Ji \,.,:-r':j J)) i... J ":~.iilijp.~} 4;;J ~\ c.)) jl~i;w!' A>..;ıı ~ (l4.0) IIc) ~". 01)) 4.l"'; - l4. " rj 4A~. ".uyfp Wı,~, J~.) ~ (l4.6) «~ 0.J:U)).ıJ} -,-. IS. ~li - 12 ~~..\J. oj]":", J~I~'J w~} ~j '.J.4A..,a; ~. (ıl;.r ':J J))'- IS.'4jl;.) fuı'l;aiıj.~j':j"~ ((rij1i.j"x J IJ~r':J J i) i~li'.., '.,'.r.. - «,C} J II j~i.. ~~ &4 ~ iıı ~'" (i c..ii ~"':...c. 01)) - u. fo"' ~ö..4 "'~ " ~y~ 4A~ # J~.) J~ (i YfS' 0J:u)) - IS ~li - 12 ~ 0.)";- J ~jj' J ~j\:.)j LJ~} ~ 1.JAA...,a; «'IJ~rl) *)r1 fl J.ri JI 1.Jç...\j J ','. " <:, ~_, J, l,.,:-r ')Ü i... J ~ç..iill J"'". foi 4Al ~4 J j~j-\ W ~4 «C})) - u.~.".. fp ~ J~.) (i 0.J:!.))) - IS i,i 'I l, iıi

19 GARİBU'L-KUR'lN> :. 35 ::'''' ı:.ıl4k&- J ~ 4;.L\~f~~ (2) ( \~(4j;.'ı:.ıtÇ 4,jlı)J~Jj~ J'; ı. IJ.'l J~ ~ ı",~i')l ı:.ı\jj.~1 LS~ (3) ((\",J",,,j')lI'J,)\ ~~1).J'; ~ J (,):.~) 4 ~ ~} (4) (~'0r\iii. ~wı\lytjııj) ". (j"y...<: ~\j> 4 L L~J~ ~,.~ (ıs) «(~~ ıjı.iil1 J~Jlıı J",i 4.: ii (,),.:ıil; - s :.'!'.ifil; - 2 t.2) 4A.44"';'~}~ ( ~ wr1il:;;; ~wııl",jt'';" : Jl,J.ı.J,ji':::"":i. ı:.ı~j :1 i. ~) ~. ~J~ ~«~~~0J, '.iili' ~J\)) ~'>'4' L\),-i ~\.,ar'~14~,.~ (21) (i u";.a~ Ji F~ LS,.;.!\ J.ij)) - s ~l-illöj.r". (,)~l; ı (' J~ 4~ I",if (i l:"ly,j ıı -' 2 ı:.ı~ (,)~j ~ ~) (i ~ll 3. ~) 4;.~.~ J;:' ( ~~.. i) - 4 ~\ j>- 4.O.1~ ı\),-i ~l.,.;,i )' i ( LS,.;.!\ II 5

20 3Q İSMAİL CERRAHOGLU.v~},~. l;)\ WLtI J lij ~ (24) (i ü:;>jl....."fd.jjj - 6 (27) ( ~ ~, I}j ~LuIJ~\ ~JAR 0:..1J1..\U.J II,.J).~ 7 r'" \ıııı ", ıi', 'i 'A. L.. ~J,., ~lk.> ~.~ J., ; ~} ~;.~ ~.,a...ı\ ~~ (33) ((Jly l:.1~jsj J)) ~} - 8, ~IJ,.~c.S"J l..;o-~~ja5:ıı ~~}8S) ( ty.:.. J ~ J..~D ~) - 9 ~ (28) «~J,y 0;1.4) II..Iz..\J..I öj)'"" J JW ~Jj J.- ~~ıı. ~;:~ıı~'j ~ t::~.~.ı... 4iJ! i..i..\j ~ (8S) (i l::;:.4.. '&Js' J?.iilI 0l) J i).j} - 10 :-i i.~} ~~ (;)1 ~>JWI J l;j ~ «(Ü'.>Jl. J;" - 6 tfı> 0J.6f: ~ «":~ ~ IJli 0iuIJ~1I ~Y'~~ U...uı ~..I.Jll - 7.~.. ~~ ~ ~i II r..r öj~ J,':'~.15'" J ~L.~~ ((JLy ~ JsJ Jll - 8, :'.~) ~! ~LI LS~ (S) ((JI}'. 4::k:=J\~,~1 J ~~ ~ J ~:ıı JfsJI ~ «lr.- J.45'"~ ~ i) - 9.~.l,. ~~ i..i..\j ~ ( t:::.4.. '(..SZJs' J".iilI 0t5'" JO - 10 c J4.) ~ J;ıı (wt_tlıı -'--6 tz"'" ~ ~ tk> 0Jk~ «~l;.ç.~.. i}l II - 7 JI J II r.r öjj-'" J ı!..\l.1s'j u~) ~! ~~-.,a.ç. «JLy» - 8.((JI}I~. 4::k:=J'W ~ i J l..;o-::..a.:li JA5:l1 (i J.45'"II - 9.~.l,. ~L! IJ..ı.:A..~ ı( t::.4.- II - 10

21 GARİBu'L-KUR'lN 37 (61) (i ru.4..-yl ja\ ~ -:.il,.; ~~ (90) (ll'.)jj..p Wf~ l) J.} - II \J~ 0\ J II J\..jj~1J J (90) «rıırıijalij II. l} - 12 <'ss) «1-1\ JI [106 a] \~>'~J ))1"" J "'::~.tı J.,." J.~ ~JJ'"J J. u~) W~.~LI -S~. ~j4 4Ôt~\JJ.~Y~ ~ (171) «~~ J \J.lAi~ ~\:;5.J\ jal ~ l) J} } W~ J J.l J~ LS.ll\ LS\ (176) «4J 'Y-s:JI J p: II.1i J - 14 ;u.t.~)4;j~1}.,.2j~0i ~ (176) (ii}.,.:i; 01 P...:ilI ~ II JJi - LS. 4..~H ja\ ~lj l..:..i\i' ~~ «tjjj..p W f~ II - II ~) ~1~ ~LI ~ «I...JI rı!jalij l) - 12 ~jo. 4;,1~'\JJ.~Y-~ ~ «F~~J IjıÔt;~ ~t:;5.j\ JA \ \~i) ~.l ~~.~\LIJ\' J.ı.J~1J\' LS.ll\ ~~ l( 4J 'Y.s:J\ J J~~:A~ i) - 14 '..u~) W~ (i I}.,.:i; 01 FJ...:ilI ~ - IS. 4,.~i ja \ 4;,~ -:.i \.,.; ~~ (i u f.a::o- l) - II. ~} 4Ôt~ e.1...j1 II I_LI II - 12 ~jo ~ IJJ.~Y~ (i \j;.;~ii u~) 4;,~ J.lI J 'l J.JJ.l J~ LS.llI (i 4J%1I II ~) W~ I}..a.;~ 0i.~ II ı}..,.;.; 01 i) - is

22 38 İSMAİL CERRAHOGLU "0'"' : ö~lll ÖJJ... ~A::>~ ~.:ıj~,j4(ı), o~j4 ijjji)) J;:-Jj&' ~} ~ ' ~~) W! ~~ J ~ (3) (i ~~ J).dJi ~, (j"j:f 0: ~ 4;.~ J~ 0,0 ~~ (6)(( c::. J > 0'")) JJi. 4j.l:.s' J J.1A 4;.,1! I)J>1 ~ (20) (i ls'jl,. FL~ J i) 4J",i 'u~}w~ (j~':1 -S~ (25) (i ~~i r.;ji 0 J t:..i:~ J)li)) J} UaJ U uaiu -1, 2.' " ı ö..\h1i öjj.. ~~~> -S~ ~;.1~.:ıjf,J\ ~! ((.:ıj.wı~ijjji i) ojl~rj;:-.jıl Jli - ı. J-!} ~~ ~~ ~! ({~~~) - 2.(j~~J :.. J-~) ~;.~c..-~ 0,0 ~ ((c::.j> 0'" i) - 3.~l:.) J J.1A 4;.1~ I)J>1 ~ ((ls'j1,o FJ..,,~J i) - ". 0:..\.. 4;.~ I:.i:! u,.2ili (i 0;4... lajirjaj10j l:.i::,! [ı03 bjj)lj) - 5.u~} ~ (jjl.':1 ~ (26)( u... b-"jj) - 6 ~L) J)) JI J JJA5"' C:Jk1 ~ (ı07),((l-r\ J&'~ (jli) - 7. U~Ji 4;.~ (21) (i fr}y li;&'1 : ôjslll ÖJJ.... ~~ ~~ W~.:ıJf"llı ~~ O~~ ijiji II J\,.j J) - 1.u~} W~ ~&'~ (i ~~i) - 2 \. (j":a:~u"'>} W~ 0::"'; iy ~,,~ «( c::.f- 0,0 II - 3. :\.il:.$'j J.1A ~~ I)J>1 ~"! (( ls'-,l,o fj,,~j)) - ". 0:..\.. ~ u,.2ilj (i l~ J)li)) - 5. u~} 4;.1~ (jjl. (i U"'\;"jj)) - 6 ((rr..~\i;~i~ J)) ~J1JJ. u=-:'} 4;.1! ~11~ (I;'&' (jlj)) - 7

23 GARİBU'L~KUR'A~. 39 \~J'" : it..j ':llö.),j. ~"(6) ((\).),M r2-ç. ~l..ji \:.1. )J il J~Jr.ıi.ı\J,ji J - 1 ~L-H j... J. II i")lj i ~ ~,j'" ö.).j:'" J ~ J J:.le> ~~, ". -, '(~ \d.. ~"!.(52) (i \).),M &t~ (35)(( u";.) ':l\j tw ij:~01 ~k:-...10l; L) J,ji -=,2 0\.F- 4AL "---" (157) (i \;ç. ~~ II '!"UlS""J 0y;. J"!. ~ (.1'6) (( 0,j;~ II.d,ji - 3 ~) d;j~ r.i'.rl ~,,~.rı 4A.4 r,.2.j4 oi J d,;\:5' ~;.,1~c::Al~ (99) (i oi JI IJJl2i1 II J,ji - 4 ".,,: i,t..;':l\.ö.)j. d;j, lniz.. ~ ' ~i:;ı.)~. (f'-j.ç. ~l..ji \:.1...») II ~,j r.ıi.ı\ Jli - 1.~\:::..~"!.((\).).M R~~.I...JIj... J. II ~,jlt> Ö.)J. J.!,.U ) J.le>. 0\.F- 4A~ \~r"" ~~ ((O,,)P.)':ll J (A,jj ıy-i 01 ~k::...\ 0L; II - 2. ~) ~~ \~ up.rl ~"!.«( l;ç. ~~~J II - 3.,rf ~ (...,.2l4 J ~;\;,) 4AL~c::Al4 (i o) JI ~).)12;~II ~ 4 : iw':l\ öj,j.. c:..y ) ~.Y' Ö ),j J '!"u ) J~.le> d;j~\~\::.. (i l)j.m II - 1 o\,;:-~;.,~~..r'" ~"!.((\.4,jj II ~~ J L) JW J,jD ~J.)J "u~} 4A~ 0,j-P J"'~ ((0,j;...L..a.~LL - 3. up.)~i ((~. rı ~L r.:j\~j "4;\:5' ~L c:.:ajl~ II oj II - 4 Z

24 40 İSMAİL" CERRAHOGLU r-' 4;.1, ~4 ı;l~ (ı LL) (i ~i '&Jf' rd~ U./'~.J II <ıj.1; - S. 4;l:s"" 4;J J~ 4 ~i J. o~) W~ l(t,;, (S"'!. (125) IIL~J>-~ l) J} - 6 ".""1 o f>..j ~L~ t.~ eja ~. (ısı) (i J".>lol ıja ~\I.J\ 1.11::.4;'\I.J II J.1; - 7 ı-a=~i.1)i ~.4.l..:..AjI.J J..w4 ~"'!. (ı52) II.k-A.l4 01~ı.ı i) J} ~} ~". 0j>-i...):s"".J ($"1 ~;.J ('f WJ ~ l~ lil.-y r$"'" II ~i '&J5" rd~ lij~.j l) - 5 o zl:s' ~. f"'s::jl~ o ~} ~~ (i ~J>- LA:"'; II - 6 o ı.,).aili - 7 o ~l; - 8 o zl:s" 4;J J~4 ' f.i 4;J ~L~ li~ (l~ i) - 5 o ~} 4;.~ t)l;. ~ «L~J>- ~) - 6 or ~~t..1j;.\ (i J".>lo\Lb - 7 o ı.,),.:iu - 8." i 1

25 GARİBU'L-KUR'iN.' } ~ ~;Ji <.s"~ (2) {([.J~ ~.J..\~ J)) J';JjÇo 4J} - 1 U~Ö.JJ"'" J JW J,;( \..\,r <.S~ (22) {(~LS:- 0~ la4bj» 4J,); - 2 0W ~..\4>\. ~ (33) 04W )).ij)i d,jj ~A.\ J J..w~~ (29) ({.k-aj4 ~.JJ"\Y il J,); - 3 Y;~ ~~ 0,):J;.1 <.S~(66) ({ AA\.4... J [106 b] i) J~ - " J~)1.J4,)\ ıf 0J-AA J (82) ll0jj+-~ U-"\;\ ~\Il.ı.l~ } ~~ : ~IJÇo ~i Ö.Jy...2}~~.~W\<.S~)) 4..'.. tj~ ~.J~ J J.~')\. i) J~J f.j.ı\ Jli - 1 JyJ~ l>-- 04W II U~ ö.jy J 4J,).4) I..\,r~ «( 0IA.,a~lAAb J il - 2 ~... 0l~ ;A l",, ~ ~ ~ II Jl;.ç.~1 J.i J ) d,jj ~\J,-;,,1.1J4 <.S~ ((.k...aj4 ~.JJ. I Y - 3. y:!" ~ 0..f':" <.S~ ({AA\.4... J i).ı.lj; J - " 'U;"~} ~ J~)i.)4,)\ 0Ço 0J~ J-.=! ~~ «( 0JJ~k~ u-" \.i \ f~\ II ) ;;;J~ d;' (i [.J~ ~.J..\"'" J II - 1.:.ıW 4;J~\.u- II \AAb i) - 2. U~U - 3..p"'. 4;.1. 0J.::- II ~ \.4... II - " U~} ;;;J" J~)I.J4,)1if 0~:iJ.:. <.s"~ ((0JJ+~ll - 5

26 42 İSMAİL C},RRAHOGLU. Uai li - 6..,'J.ai \; - 7.if tu - 8. Uai\; - 9 (i.r~ı:~lt U.a~ II ;).l1t>~ J.lAs'J Sl8S) i~..l-li ~.. LoJ l) J; - 10,.,"",1'. J~JIt> 4AL 0.l:J:..I~~ (54) 0ls' ~~! I(U-,,'jl~ 0;.j t~ı))).ı.;l>.,:"""jji.j (92)((~. \.J~ t0l))) - 6. tı':" ~1~ l~ ir~ t. 4:;I~,JI 4AJ~AjJ ~ll ~ ~ (156) (i ~LI U..\A UI II -::- 7,. 0l~{ ~1~..\;.J.';' ~~ (165) i(~ ~\+u. LL - S, ~,. ~}4AL~ ~# ~~(187) (i ~W l) ~~! 1(" J~ l:~jt U,.;...~II ;)JIt>J, J.li J ii..l-li ~_. LoJ i).., J~.1A ~ 0.l:J:..I ((U. 'jl~ 0;.j t 0l) II U...J~ ~JJ. J J; J ii ~ \.l~ t 0l)ll -.6.t J~ 4;'~ I.J'.::~. 4:;1~,J\ 4AJ~Aj\J t~j ((.=.~LIL;J.A II - 7. ol", ~1~..\;..t,;. i(a ~i~~ II - S. U~) W~ ~~..>«(~.LZ II - 9.JlA 4;'~ 0.J:J:..\~ (1 ~t::~t ~~) ;).lit>j J ii "J_lI~.. LoJ»-10 "...

27 GARİBU'LoKUR' AN ' 43,. 0~' ;';J! L~i ı.s~ (20ı) ((~lk:.ı:.li(y Util1 rr-" i~il) OJ.. ; - II <).t.~}4..iı.~l... Aj ü\~ w" l~\ ~JJ ı.s"'~ (203) ((L;:~\ ~.. J il J.. ; -12. ~~Ar ;. ~ ;.~LI ~~ II ~lk~.:jiw-' ~~l1 (r-" i) II ~1_~; ü\~.0-0 L;~\ ~JJ (il;~~:::-\~.. J II 12 ~.~r : ~L; -ll 4..iı.1,ı;~i «l;:~:::-iii - 12 : Jw~1 oj."... 'U~})~~lk:.ı:.lI~J't. ~,<ıı) «~lk:.ı:.1i.j:::-jllj:::- Jr... JJ; - 1. c.?.,>- ~ ~Jü J? ~j:::-)j.i JI~J ı,' J~.ı iı.l!L:::-.l~ ~~ (29) «UI;) p J"'~ ~ I..,G; ~\ıı.j) - 2 "'u~.i ~..!JJ-~ -.s"'~ (30).!JJ:~~ IJ.lois'"Vo..uı ~1~.J~o ~\ J i) Oı'!J;- 3. u~~} ;. 1, ~1b.:.ı:.1I ~:J't. -.s~(i ~lk:.ı:.lij:::-)i) J~ J j?.ıjj; - 1 J~.ı...~. t:::-.l;:' ~ «I;\;) p J"'~1l - 2. u~};. l,.!j.. ~,: -.s~(1.!j J:~J IJ.; V..uı ~1~.l~. ~lj i) - 3.u~) W, 0lb.:.:J1~:J't. l( ~lk:.:j\ j:::-jii - 1. J~L~~ L:::-.l;:' ( \;\;) il 2 ~} 4..iı.l~.!J-~~:J ~~ (1.!J~J i) - 3

28 44 İSMAİL CERRAHOGLtJ ~~...\.,a;jij ~A.. a:j\ ~Ls::t\j (31) «(~JJ'11~kL..I IJ,ı. 01II 4l"i - '".~) ~~ 0:A~IJ. u~lj - 5 ". ~i J~ u~} 4;JJ ~~.9 LS"'; (37) (ıl..:.o-:s ~) 4l J i - 6, -:..ı...o-: LSi ~l.. ~f"j J. ~"" ~1~C"J ~ (48) (i~~ Jç. if~ll Al"i - 7,t J:>:" ZAı~ rf: J~ ~..;(57) (i ~A.l>,j" rr: ~r. i) 4l"i - 8 rj A:L~ ~i J... ~LI ~ W;-l\.rS::~ (59) II~'1 J II 41Ji - 9 'rj ~~~...ııe~~j t.;~~.~j'11 i~ç~ «~J'1\~kl... 1 IJ,ı.01ıı - 4 'u=-;) W~ J:A..,a.:JI~ 4:.J.~IJ, ~:ıl"ıs::t\ (35) «(4:...\""';J "ıs::. ) - 5 ", u~}'~ı~ ~~ ~ (i~ SJ!ll - 6 "u,.:zili ~ 7, ('.;:>:" ~~ ~A.l>,j" rt: J~ ~ (i t~ ry {t: ~..r~. II - 8 rj A~~ ~i J~ ~~i ~;Jd" u~} 4A.4~_1I..r-~ ıı 0;-i '1J) - 9. (-i ~1~W;-ll~ J, t.;; 4AL~J)ıl i'yı) a ~J '11~kı... i) - 4 'u~} W~ ~:ll : ~:...\.,.::ı:ııj..~\ : "ıs::tı L( 4:...\.,.::ı; J "ıs::..)1 - S. u~} ~1~ ~:.9) Af".;:;i i) - 6 (-1... ~;J~e-J (i u,.:zs::j i) - '1. t.;:>:" 4;"l~ ft: J5::.i (i rt: ~..r:j i) - 8, i"" J.ı...k. ~\ J~ ~:ll ~ ı.i" J..~ l : 0;-11r~ «0;-i.'1) - 9 &F, r J:>:" ~ l : W;-ll eau,..

29 GARİBU'ı;-XUR'AN 45 -,, : ~yl\ oj." ;; L>j~~~ JS"" "',.iill ~L"" J':!<.. (2) «~\L>j~ J!-" ~. J]'.o."i-1 "..~t:s' ~~.iili ~L.. LS~ 0T~\ J.. Uz.;) ~lj ~ \) ($"~ (8) «A,.~'1J'1\ rfy J 0.,,~i.)'.'1".ı.l."i - 2. J..1A ~~ ~lk~ ~ (16) ((4~:JJ i).o.,,; - 3 U.at\; - 4 : ~.,,:ll OJ.J'::<,.!,0i~IJ($j~~. J(J [ı04a].iil\~l.,.,.;f «(.IilI($~""J':.ç.I)- 1 Uz.;} ; ~LSw>~ JJ \.. ~~ 4~\}~. ~ ((A,.~'1J'11 rf;' J 0J~.)'.'1" - 2. J~..1A ~1~ ~~ ~ «~:LJ» - 3, {/ ~..lj..\.:.ill J 4i\:S"" ~ ~;.;J4 (21) «('A" - 4 4j\:( 4 ~ J~L.,.,o\;.~. 0T J AlIJ j~ f «(.IillcSj~"".;f i) - 1. U':"~) ~~ ;~\} ~~~ «d...~'1j~\ II - 2. J~jA ~ ~~ ((~:JJ"... :.:3. r:' W :'..\~..\.:.ill~j,;ils ~ :~lt: ((rı..j"':"~ II - 4

30 , v 46 İSMAİL CERRAHOGL U. u~tl;- 5. ~jl;) ~ IJjü~1~ (39) I) IJ';:';~I i).ı.ljt - 6 ~\1ı_I!JJ.l) J..iA ~;JJ 0.,1\._.all~ (112) U0 J Juı)).ı.lj iA.~ ~11L.al1. rj... ~ ~.,a~~#,j'.)ljjrf ~ 1)\ u~ (124) «ı;ı..., o..ia #,j'.)\jıı.ı.lj - 8. jl~\ jai ~J~ J)\ 107 a].iili"~jij» Ô.ı~1 J J (128) u f"l. ~ ).?')l.ı.lj - 9 ~JI~ J. l!jj~ll.l-ill J JW.ı.l)A) P~ı.>1(220) «~ ~. J..iA ~ i~\(25) «f:-- ~ J.lA ~ ;;LALI ~ (28) (14.1:&- f'a> 01J) - 5. ~jl;)aa~ 'Jjü ~ ((IJ.ıA:.;~\ i) - 6.~11l..Al'~ ~ljwii!jj.15'"j J..iA ~~ 0 J Il.,a1l~ ((0)Jı-lIıı - 7. u,a;l; - 8.L-ill. ÔJ)'" (J J ((F:;s. ~D ô.ı~1 ÔJ;'" JJ «f" Lo) - 9. JlA ~ (~\ ((~ ~LI ~ı:))ı. J~.1A.~ ~ij ~ «~&-?> 01 Jll - 5. JlA ~ i).i' i i( ij.ıaji (i 1.15'"J (i IJ.ıA;.j)) - 6. ~11L,." ı.> \ ~ljl.j1 1.15'")J~.lA ~ 0.,1l..a1lii 0J~L-Ll - 7. ~L; - 8.Wl4. i( f..~.ji J» 0\.ır J~ ((f&- L..J II L.:..tı (i ~&- "J» - 9. J.l. ~ (~\~\.~\.ı~4 «(fj))) ~.,:J4 «~ l,.)ll

31 GARİBU'L-KUR'AN 47 : t") ~lç...:ili ~ ı...f""'y' 0.).)-'".t:!" ~ r~\; ~ ~ (28) «~l:.4j II 41,}.:,:.'1.ıf'.} ~ ~.,,:A:-!) (53) (1)16 J~i ~j~~» 41,} - 2. ~\:S' ~! ~~ ~~ (61) (ı~.ıu,;r~ ~ LO)D J,} - 3.~.1A ~ ~; ~ (71) (i ~j- ~Js. fj..i r:?-! ':J i 41i - 4. (,).ai l; - 1 (,).ai l; - 2 u.ai\i - 3. u.ail; ~...W! L;~ «~l:.4j» - 1. (,),a;l; - 2. ~L:S'~ ~ Lo) (i ~u rf ~~ LO) II - LI. ~LA ;;J! ~.«t,f. ~Js. fj..i Jv. ':J II - 4.

32 '\ i 48 İSMAİL' CERRAHOGLU :.(>U1.1 Ö~I ~,)y:ı 0J.1"" (8) (.1 O".' " ~\ Ji ~\ :1\ i' \"L J.1 J. ~...VtJ t-~ u/'- 0'-.1)) =:-.1f.uı.ıt. ö~,)jl ';;;.ı~ Ö,).1.AA,4 0'-i.. JI ~.... ~~ ~ ~.,..., -..t" j~- ~~ '.t:1a.o.. <os":.' (27) l( es\)1 es,)4 L:L~i)i..J} :&y....1 O..ı.:Ş~1(~ yl ~~~(6) (I~~~L).ls.. ~\ ~' (44)«~ı;\ ~k-~).j i ~~ i jai W ~\~j ~ (44) (i ~\l\ <.J~S:-)) - 5 ii ~' ',i, ' Li :i')lll ",::1.-,)JIt> ÖJJ"" Ö~.1~';',)jl ~;J ~ Ji <OS~ l( Ö,).1.AA.. ~,4\ Ji II - 1.rJ=:- ~ \:.::~ ~":. II t:j~i))) Jl..i.J} - 2 rj".1..ı...;;;'1! 0 jl. Jl.! II ".r~:i.zjjl.j i) - 3. ~~i <OS":. I(Uo 1i\ ~t~ ~.1 i) - 4. ~~:l\ ~Iy ~~ ~tll <.J~Aj l( ~1l.1 r..)~.1-5 :,)y:ı Ö J.1.. Ö~J';',)ji ';.;J~~;"""(i Ö,).1..\AA ~i JI)) - 1 ''"';'' (' J=:- ;;;'1~ \:.::l.ıi...ii l~j~i))) - 2 Ö..ı.;,) W~0... J~.1~1t> 0jl. l(r..). ~~~j ~)) - 3 <.J.a.i l; - 4 ~~~:L\ 4;.1' u,aaj II ~ıtıu~.1 i) - 5 i.~'

33 GARİBU'ı'.-KUR'AN 49.. ~ ~~ \~4>- ~ (62) ( LlA. J~Jy:-.,r" \:..J ~5'..ırl) '..Jji<i" ~ rjpj~ij... i$.j~ lo ~~ (69) ( ~> J=:..~i) J~ - 7. J.l.ıs':ti..4Ö)~ t~ t5~ ta.j ~Al~lI ~.1f J.:iı\J" ~~..u\<.9~" (75)c (C~~oIJ i r-lj;.. r-~j.1,\ ı:>1i,;j).!...8. ~~\ ~\.J; W~.,0\-Ç. ~: t~ j~. ~~ (77) (i. rf: "<S"'Lk)., ~J,. ü"bt D. J.Ji - 9. : '~~Jft51 ~.'.J.AJ.J.:iıIJN.JAS".J. ~..W~ I~:>- ~ II \.l.ısji \y~.1" t:.:; d J.ii) - 6 ~r~t..j ~\..ı\6;.~~ J~h~~.,. t5.j~ LO" ~ d~~j;~) "-7-8 ~i.~~j.i';'j.:iı\'.1 ~.JAf.J 0w, w. r+~f ~~«rr:"($'..ıı - 9 iıi - ~.bjf ~~ ('.1:-; ~ ~..ı..;.~~ ((~ i.j!) -10.~. ~ \~:>- (( 1.1:-;.1" ~ ~ J.iı) - 6. ~} ~;Jıt5J;" ( ~ J~ i) - 7 J;:-.J f J.:iıIJ\~tf:J.lI A(~«~:=-.-.ol} D - 8 :- ~-,. 0 w, ~ t+jl'.1) ~~ (Crr: "<.S,d - 9 (' j:-;..~ J.~..ı..;. ~~ «( ~.,.:2.~ i~d-ıo

34 50 İSMAİL CERRAHOGLU w;ij J.iJ ~,:.ra Ö)l~ ~ (82) i) J:~fjA ö)~ı) 41'; -ll.4l'.~ 'V",J. w:,.m ~.~ ~. (84)«~ rı)' JL D 41'; -12 ~~i ~ N ~\ ~~ (87) «~)' ~i ü~ ~111 41'; jfj '.M ~ ~A...lI.~.. ~}.~~ ~ ~~ (101) «l.:-:~~ LJ':ıij lo.j» 41'; - u. ~} ~ UkA".;f- ~ (108) II~JL~ J':!- ~lk&.41 J i - IS [107h].~l:.) ~ I.J~i <.si (113)«'."...ll; w:,.1l1ji i?;~b 41} -16 I' ~.U"'.JA!I ~,-ii;'j J.iJ ~ ıf ö)l~ ~. ((J:~ıf ö)~») -ll. w:,.m ~ ~..a>ji~ II ~ rı) JL» -12. w:,.m ~ <\:A...lI J.ô'"~1 «..y.} ~i ü)r ~ J-ı.} 4~ ~ ~ «l.:-:~.;f- {"J.:Iljlo.J» '-14. uail; il:.) 4öt~ l):i«i?;~ji) -16 V",JA!I ~ w;ij ~ ıf L9~ «J:~ 0" ö)~>)) -ll. uail; -12. w:,.m~ ~i J.ô'" ~I..I..; (1..l.:~)I ~ \ II -13,.,p:.'. ~) 4;.~ ~ ~ «~& fo}- {"J.:Ilj lo.j -14 ı,.i,aiu - 4il;5' ~ 'J~i~J (i \.JS;~JII -16 IS i i f [ 'LI.:,:-'~ ~_-'1

35 GARİBU'L-KUR' AN 51 : t") ~.ılı! ~ ~y.. ö.jy" ~. IJJ~ ~i (14) (( IJ).r-t>..l i~' lil» J':-) f.ılı i JJi - 1 IJ":A:ç,u. w..zi ~ 0J~t :ı..).ı.l&-.ılıi ~ ~\./.\ O.JY'". IJlr 4;'~!J~\.)i,) ~ (28) «)~\),) il ~j - 1 dul 0" \.i~j ~ (37) U (JI~J~ dul 0'". ibi l) ~Ji- 2.~.i~. ı..f!..i Wİ (r"j.j 'J..;..n:.ıı ~ (43) «rr",j.j ıf:.a.. i)..i} - 3 :iju\ 4;:,lç, ~y.. Ö.J~.IJ"'.J.:ç,~ ~ IJ~..s~ (i IJ).J""t>..li~i \.il il if':-) f ~}- 1 : iju\ ~ ~\./.i ÖJY. IJlr ~!J"'.J.~I),) ~ (i )J~I ),) il - 1. ı.a.i W! (J"l:.l\0'" lj~).j ~~ (i ~i ~x..ı.j"l:ji0'" ibi» - 2 ~\.i - 3 : ~1./.loJ~ IJlr ~!J~\.Jb 19~ (i )J~i),)))- 1 ı..f!.} ~ dl:ji W" I.i~J ~ (i W l:ji0'" ibl)- M 2 ~) ~ r'"f'""jj ~)li (i {t'mj.j ~ n - 3

36 52 İSMAİL CERRAHOGLU. ~k?\ ";jl."j ~ ~!fi)~ (23) II ~U::"~ II.ı.l.,,; - 2 ";:i)z)l~..;ily~ [.;~\ <S~ (31)«~~ w~l.ü...l:~\)ll..ı.l.,,; -,~ r-' W! 0~..u..; ~. \~ (45) «~. \ ~.1).)\) i).ı.l.,,;- 4. 0~~ 0: u.. ı}). ~kijh.:..a;.i." AA1 ~~ ~,({ ~ -:":fi) II.ı.l.,,; - 2..kz~ıjj\."j iliı' ~;~\ «\~W.ı üol~i.,,))jl..; 4J);.- 3 " 0~~ U. ı}.j t ~0\:-i ~ ~ ıı~\ol~.ls"'.)i~ii - 4.'~~:II'.;;;'I.Jt.~~~~; ~~«.!.U~i)..ı.l.,,; - 2 ',7,;;\i~;,i."j 4~ [.;~\ (i \5:::.. w.ı üol::&-i)ii ~ 'i.r~;.j rj ~ 0l:-i ol"" ((;.. \ ol~.ls"' ~\." II - 4 : 0.,,:J\.~i. "L.J.\ J, (26) (i 0J:... ~t..-w. II J::-.J f 4J.,,; - 1 J'~ 4A1ı G:J.'..,..."tJ::-:i~" ~\:";;~"'~.J;,.~i~ (66)(( cjkk.,:'ıi.jfi)).b01 II.ı.l}~'2 : J~I Ö)r- ~\;:LI«0.,,:-- ~\~ W. II J::- J f.ı.l; - 1. Y. AA1G:.l.. \ t.1::- W! J.:'h.. ~ ((uka...'ıl JfI).f.b II - 2 : J~\ Ö)J. "."... 'f:!":i~ ~i 0.,,:_tlJ, ~kl\ : V.I (i 0,.,:.... ~~ ~ II - 1.t.1::- ~ J.:'\::... ((tlbl. ~'ıi."fi)j.b II - 2 i ' i, 1

37 GARİBU''L-KUR' AN ". 53.~} ~~~... Ji:.. ıı..s~(75) l( ~~j...ll Uı~:ı~~J GL» JJ; - 3. ~})~ '0-" ~~~(79)((~ iı..~jl~\».oj; ~ 4. u~.i ~ ~.;..:.t) <.S~ (,%~-':4~Uı~:ı~~.J GL i) - 3. c.r:.} ~ ~; ~l::$"~~ ' «0:::-- il.~l l) - 4. ~}'Wı' ~ J"::"'ll II ~ -,:...ll L) U.aJU " : J>.:JI Ö.JJ ".(->- ~~~,GJr-< (ıo) (i GJ~"'; i) ~ J jç. ~J; - 1 '. U~J~,~ P J.6:. ~ (~'3) «( rt)~l) JJ; - 2. JJA ~~ b~... 4f::- J )t.,.; ~~ (58)' (i bj-" ~ J J1 i).ilj; - 3 [ 104b).. :J::-..:.J\ ö.)j~. v,a.il; - 1. u,a.iu - 2. J~JA ~).L,., ~~ (i bj-" ~::-J Jb» - 3 : J::-..:.lI Ö)J. (-~ ~ GJç.; II GJ~-j i) - 1 ~U - 2. J~JA ~.JL,.:. (L~::-J Jt l) - 3

38 54 İSMAİL CERRAHOGLU. J~.lı.'4.ÔJ!iJ}'h ~ (62) IliJj.';" il.j.li - 4. ö~,ji..la...4;j~ ijl:>'1\ Ö~4'~ (72) i( ö.ıa>.1w:4 II.J} ~ 5. J~ ~~ (76) i( 0'1.1" J':' JS"' Y'.1 1l.J} - 6. rf 4;J~,-,.-.Al\~~(Bı) ((.;:l..1 f:a; ~I.r"l).ı.ı} - 7, ~jt3~~~tp.ıll ~ ~ (Bı) i( f'""t~p ~\.J". J i).ı.l} -:- B,ı?} ~ ~ij.1~ ~~ (120) (i l:jli 4.-1 ijls" {-. i.i.i ij\ il.j} - 9, ~li = 4, ö~,ji..l.. ~ ijl:>'ll ö..l,kl \ (( ö~.1 ~ II ~ 5...., LJ~} '~ J~&- (i 0'1,}'" Jc. JS"' Y'.1 il - 6 fo' ~~ lj.a:...ali ~~ ii.i.1 P~if'" il - 7, ~i;,(~ t'j...lll ~~ (1F-4 P ~1f"'.1» - B ~~j ~~ ~ ijj~'; l. l..\ ~ «l:jli 4.-1 ijt) (."1.1,' iji i( - 9. ~li - 4, ö~..:..ji..l.. ~ ijl:::.>.)ı1 ö..la.li(( ö...l4>.1~» - 5, ~} ~ Jl~ (i o'1y J&- JS"'.1".1 i) - 6, fo' ~lj44.4l1 aj:li p ~bl.j'''il - 7, ~L;S' ~ Uj...lli ~~ ((F-4 {-A; ~\..r" J il - B ljai\; - 9,..."

39 GARİBU'L-KUR'AN 55 f ~! I.l~0.l~ ~ (4) (i \~~ IJiç. wkl J II J~J f 011); - 1 'il~ ~ 4.ij)l\ ij~; ~ [108 a] (5) «J~..ll\ J~ \)""'~;l).oj- - 2.) 1 ~ b~~ (13) «<l.a:.ç.j ojlb 0\:...)1 0W\ J' )ll.oj J..1A ~ 0'!.ril ~ (27) 0'.J~l.l 0\ II.oJ- - 4 rp'j~ ~ ~l.\ : JJ-p1 (29) «ijj-~ 1. J1.o..U..Q i).o} - 5..f:!" ~ 0)~-t: ~~ (51) (i (f'"jj ~LI 0~..J II.o) - 6 : J;IJ""'I ~ iijj"'" ;rı~i~~ \J+;i \.l+i 0.l+il (d~~ip 01A:l)ll ~)..iç..o} - 1. ~L; - 2.Jlil ~ Jr ~ «~ J ojlb ol:...) 0L-i\ J'J II - 3. J~lA ~ «w:.j~l.\ 0\ ll' - 4. rp'~ ~~&-4:..1.\ : J~I «IJJ..s ı...,ı...lj.a::. II - 5../;~ ~ 0 """.l-t: «fr",jj i!..l:l\ 0 J~..J II 'J""')l1 iijj"",. il~ ~ 0J';+.4:l ~ «I~ I}ç. ı.:ıklj» J~J f.oj; - 1. il~ ~ 4.ij)r1 IJll;..:j «J~..ıJ\ J~ \J""'~; i) - 2 }.c"1 ~. OI1r \Si «0IA;.ç. J ojlb ot:...)i 0L-j\ Jr J II - 3. J..1A ~ 0'!.r...ı.ı (i 0'.J~1 -, rp'.f':" ~ t.ka:.l.i: JJ-~I «IJJ-S l. JlA ~ i) - 5.~ ~ 0J~.l-t: (i 0J".a.;';'~-' i) - 6

40 56 İSMAİL CERRAHOGLU.,}""l:... ':J ts~ (62) (( "':::) 0~;:;'>'h "'1-';, ~ttll.,j<.s ~ (7S) ; (i U~~L!J-,Lu II.<ıJ} - ~,"...J~",:, ~~ (84) ((cl5"'l..;. J.ç-...~~ J5"' Ji II...J-'i.. ~) ~~. l.jr~~ (9.0) ((t.-'~ II...J-,;. ~\j - 7-8,.-...,. 9 '.., ll '..-.~i \;.~ '01~t:... ~ II 0~;;'i II ". u~j';;'l! ltlljy~.(( L,~~\. ~-,IJ; II.Jl..ı. ;~L~...::Jl:>- ~~ II cl5' L:;. J.. J... ~II. ~) ;;.1~ '.Jr ~ II \.r.i.~ii ' ': t)>, ~ \;.:~~~...(~04i~ (i la:aj ~ ~>, II ~u,,:, \/1 ~ j.,., t:...<ı «0~ ':J l) 7"... ~} ~~ \~j-,j (I' ~LI ~-,b Il 8. Jl..ı. ~ ~\j ~ (i CL)L:;. II - 9. U.ai~ -10 U~) ~L I,,::,",,:(i la:aj II Li : ~~\ ö.j-'... ~.. e.'. ~.i.,'1' ~:. ı~ı~...,,,".'..' (6),I".1 'II I'.t. <.r.ı Q,JW - - (,J"Ul ~. (( ~AJ c:u..:-~..,uıll. dj-,j - 1 ': ~i ö.j-'.. : ~LI ö.j-'... '.....: " "':;

41 57 ~ ~t..:~ııja:, (.;)\ (9) ~.AIJ UfrsJI,-,L~\.)i (( OJ'; II - 2. ij)\ JiIJj.r- ~ til) ~~ C14') (ıt~ \~\\:'l;..\a) II J::- J j~ ",IJ1J; - 3 ", ~.l~ W~~\:...il~'~~~.,..(ıs) II ~"'" J14 II JJ; - 4, ; ~.1A"" ~~.ı:ı;l9"~(22) ((l..;--ij4 Lo;,»)) J..i - 5.J~lA.~.w,.~(21)'(I\..\~ı.. ";J~ d..\:{. JJ)) JJ; ~ 6 '.l2:1;ji [.t~:.j:l\ L9"~ (31) iı J.~i... \),J J; - 7,p} ;i;.,l'-'~i :.~ )1<(lr-uı J UfrS::lI~~1.)i i) - 2. (~ ~ 4..\) ~~ ((thk.;. \~I l:.li - 3,~ı. ~~~... t:.all~ (1..1::"'" Jll~ II - 4,'J:.lA. ~;.,~1:.1 ~ ((,-;--:;J 4 lp";.j II - S.J:.lA. ~L t~la L9~ (( \..\>d....;j~(y» - 6, 0".l..ilI'';;\JjA,;J~ l2::1..il\[.l;:...\ll (i J~i..-\ II - 7.iJ) ~ ~t::~i (i ~)I L) - 2, (':>- ~ ~..\) II lkk.;. i) - 3.~ı. ~... \:...il~ 11..1::""')4 )) - 4, J:.lA. ~~ 1:.l; ~~ (i i..;--::all~ Lp";..> i) - S, J:...\" ~L~ t~a (( 1..\~lA II - 6 " if.lah ;,;J.;jlJj ~~ [.~:..\l\ (i J~i..-)l1)) - 7

42 58 İSMAİL CERRAHOGLU,.t;,Z'- 4A~b.l, ~~ (40) (i,,~i 1;;.0 ı;~ II J) - 8, ö..l;.5'" ~ J\)\'~~ (60) (i C.I,N» J} - 9, ~~} 4A~ ~ ~~ (71) (i ~..:. II J) 'U~} 4A~ '.J~ ~. Ü4) (i I.JS::; ~~ II J} - n c.:aj~ 0..l..a.l1.",.t;,Z'- 4A~ ~J:.\ ~~ ( 96) (i 0..\.,al1 II J) -12,~i ij~1 laj r!~-, J.l.aı ~ ~~ ~ (no) «~J "\.4H.,f':'".I. ijlf" w.i».u) -ıs,.t:!'" ~ b.l,. ~~ (i,,~i w.. ı;~_l) - 8, ö..c.) ~ JJ)\' «C.I,N i) - 9, ~} 4A~ ~~ ~ «1.1"1 ~ i) -10,.--..t.J.i 4A1 \ s:::... lsl (tı S::;w l) - n <..l'.of,.1.1., r! ~ eij~ 0;i..l..,all." \,ü::1h i ~~ (i w::i..\.,all II - 12 J.1Aı W~ ~~.~ (i ~J "I.4J\.,,~.I. 0lS" ~ II -13,.t;,Z'- 4A~ b.l, ~~ «,,~-ll ıja ı;~_i) - 8 4;\S ~ JI)\' (i C.I,N l) - 9, u~} ~ ~~ (i LL - 10 ; ~) ~ \~.. (i I.JS::; l) _ il. r.i 4A~ ü::1h i «( 0;i..\.,al1 l) J.1A 4;J~~ ~ ~ (i ~J "lalij~.i. 0l5'"~ II - IS,..,.:..,:

43 GARİBU'ı.-KUR' İN' 59 :i')lll l;:k (..r Ö)J. o..u~ u. I::JIJA).'YJi. ~ (8) (i t::~~i :;. Il J:-) jç....lj,- ı '.. ~s:ı\ 0'" 44bç. Jç. 6.:;~.J"" Jil); ~~ '1) ~ <.S~ (2~) (i ~r ~::i. l)...lj - 2 J~ ~;\))) ~} Wı 11.\ç ~~,. (47) (i ~A>- L3 ı:jl$"' <\.il l) Jj - 3. tr: ıtl&: ~ (A'ra{ 187) ((L~ : (..r o)~ Jç. ok- w. L:\IJA) 'YJi. ~~ (ı~:ç.~\ 0'")) JW...l";-ı.~s:ıı0'" ~. 4~~.rl\.;;I J ; ~ '1J.l~<.S~ «~.J"'" ~~~)) Jl..j...l Ji J - 2 ı. rı.' ~j ~ \.Jç.'1\ J...lj J.o i,)~} W~, lt\ç ~ (i L:A~~ ı:jl) dj\ )) - 3. tr. 11.\ç (i ~ J> ~l))) : (..r Ö)J.J';.i"' ~~'Y Ji. (i ~..t;sj\ :;.» - ı. ;:;~..r-l\ W Jil); 4A.4l.Jr (,$i : '1)~ ~ II ~.J"" ~)) - 2 (ıl~ J> ~t$"')) ~If)ı\ J...lJi J~. ~} ~~l1.lç.«~.4~)) - 3.iJ.Aj ır- lt: r \ç. (,$i

44 60 İSMAİL"CERRAHOGLl1 'U~)4~ '\;j\~\ ~~e(69) (( ~::?'.:1'")\ J~.,.L;,I(t:I» 41~ - 4 JIOB ~:t~;\;.),~~~ ~f>: ~,.~8~) (IL~.,.;{tL? 0,i"~J II <\1..,; - 5,:,u~} ",~~\,;.tk~~~ (86) (( b.») {~ JI» <\1..,; - 6. J-~} ;;J~\j~"", &~(98) ((1.;5'.) t~c:-jji II 41..,; - 7. ı..r~}~1~~\;j\ ~1.tSi «~::? ~;...)IJ~..t.;.\ r:\ i) - 4.~;t:.$"'~.~ ~ (i l..t.,.; ~~ 0..,j..,~i) - 5. u~} ~ L.;.tk~~'"~ {( 1~')J {-f": JI Il - 6. u~} (~1~)\jJ""" ~,,~ ii Ip.) til Li)ll) - 7. ı..r~}~~~. \,)'.i'tj2ii ~ 'iı L:=~ ~... } Jç..t:;.i {r.i IL -4 r, ;;IS W~ ~.,a.>..j i..,~ «( I..A...; D - 5. u~:) '~;.1t;.lk~, öı;...ela:> (i b») ~": JI D - 6 ;'~} ~.~A> \j..,~:.«ipj D ~. 7 : <\1. ö JY'". ~i J!i..,; ~;J~J"'~I <\~ ~~ (39) (("(.ll J» J,,:) f 41~ - 1 : <\bö JY'" ~.k..:jij!\} ;;J~J><-)i tsi «"~i J i) Jl,.; <\L~ - 1 : <\b ö.).j.,...".r0"

45 61..l"~1 ~1! ($.)>-\ ö.l'" ~ (55). {(<.S.l>-I Ö)j)).u,i - 2.J la> ;;'l! l.,.:ı.a.; (ı12) «\..aa> ':lj \L1; j G: J\9)).u.Ji - 3..l"~1 ~~ <.s.l>-i Ö.l'" ts"~ «( <.S.;>-\ ö)j)) - 2. (J~) J J~lA> ~~! l.,.:ı.z C.S~ }( \~ ':lj \11; j G: J\9» - 3. ~~.l;''';'~\~l!<.s.l>-1,öy «<.S.l>-I öj'3)) - 2. J~lA> W! l.,.:ı.z ts"~ II \...a.a> ':lj \11; j l~ ~9 i) - 3 i')lll {t:k.l:~':llöjj. JW.u.JAs". ~tr~ (ıo)((r.ls"'~~9 l!\:))) J~ -?:r.u.ji,- ı. (J~) ~! t~9f~ ~~ (Mumİnun 72) (Lt.lS"' ~ t~i J D rf: JJ;";; 0\ ~ (3~) «( rf': J.i 0\ ll' J~ J' :ıç. 41.J; ) J JlA> 4;.~ [105 a] : 0 ':>Lll ",::k.~~~i ÖJ-J. tl~\ J! i) Jl,J.(.A5". F~.r;' <.si (i f.f~4::~ l!l:s"ı) JW.u.Ji - ı. (J~) ~L t~~ <.si L( t.ls"' l!. (J~\; - 2 :.~~;':l\öjy" «( f.ls"'~ ~ 4L:S D - ı ti9~~ ts~ «tı) ~ ~\; - 2