c) Geçme tipi şekil 19 dan belirlenir. Önce şekil 18 den kayma hızı ve ortalama yatak basıncına göre relatif yatak boşluk değeri seçilir.

Transkript

1 Örnek: Bir jeneratörün kayalı yatağına F=18 kn luk radyal yük n=15 D/d da etki etektedir. Mil çapı d=8 dir. Aşağıdaki değerleri belirleyiniz ve kontrol ediniz. a)uygun yatak alzeesi (Türbin jeneratörü için) b)yatak genişliği b ve P yüzey basıncı c)uygun geçe tipi d)yüzey pürüzlülük değerleri e)yağ viskozitesi η f)geçiş devir sayısı g)yağ gereksinii nü ( QK) h)yatak sıcaklığı (t) (soğutasız) i)gerekli noral yağlaa yağı j)yüksek yatak sıcaklığına engel olak için gerekli tedbirler k)basınçlı yağlaanın gerekesi halinde gerekli soğuta yağı iktarı

2 a) Yerine getirilesi gereken taleplere göre (iyi kaya özelliği, yüksek kaya hızı, yüksek yük) cetvel 77 yardııyla kurşun-kalay yatak alzeesi LgSn 8 alınabilir. b) b / d 1 seçilirse b d 8 ve P P P F b. d ax ax V P P,8 N b Ak 16,8 N /. n. d 6,8 N, / P ax b Ak.15.,8 6,3 / s 6 3 / için 1,6.1 sıvı sürtünesi beklendiğine göre, 6.,8 16,8 N / 7N / bulunur. (Cetvel77) c) Geçe tipi şekil 19 dan belirlenir. Önce şekil 18 den kaya hızı ve ortalaa yatak basıncına göre relatif yatak boşluk değeri seçilir. Bu değer LgSn8 için verilen en alt değerin (,5/1) üzerinde bir değerdir. (Ψ=1,6/1 ve d=8 ) ~H8/e8 alınır.

3 Gerçek relatif boşluk değeri ise; 8H8 8 8e8 8 8,46,6,16 s 16 (Ortalaa boşluk s=(b ax +B in )/ s,16,135 d 8 H8/ e8 elde edilir. 1,5/1 d) Yüzey pürüzlülük değerleri, en düşük yağ fili kalınlığı, h h h in in R t,8.h s.d , R 'a göre belirlenec ek olursa, 1 olalıdır. Bu duruda her iki kaya yüzeyi için R t 6 İnce tornalaa R t uygun olaktadır. t h in

4 8 P. e) Gerekli yağ viskozitesi (η); 1 So.n Şekil den S sayısının; b/d oranına ve izafi yağ fili kalınlığına bağlı olduğu görülür. n.h o s,83 ve.,15,16 b / d 1,83 (,3,4) Uygundur. f) İşlete noktasındaki η=,147 P viskozite değeri belli olduğu için; Sıvı sürtüne bölgesinden karışık sürtüne bölgesine geçiş devri; ü İzafi yağ fili kalınlığı:, ,5 D / d, Kontrol: 8,8.(1,35/1) 1.,3.15 n n ü 15 39,5 4,84 S,3,147 P,5...3 Uygundur.

5 g) Sıvı sürtünenin uhafazası için gerekli yağ iktarı; Q,3.d.b.n., ,35 1,3L / dak V=6,3 /s kaya hızı için cetvel 79 a göre Q=,3 L/dak debinin yağlaa bileziği ile teini ükün oladığı için basınçlı yağlaa gerekli olaktadır.

6 h) Yatak sıcaklığı A A Q S Q R R,6.F..v, ,3kJ / dak 1 için 3 s Q t R t. A 3.,135,3,3,6.18.,3.6,3,4kJ / dak Isı ileti yüzeyleri: L W A 5. b. d,5. A A L A W 5.,8.,8 L,4,,16 Isı taaen yatak parçaları üzerinden atılacak olursa 1,7 kj /. C. dakalınır. Çünkü ilin hızı nedeniyle şiddetli bir hava akıı beklenir.

7 t 1,7 kj,4 kj / dak C 8 /. C. dak., C Yatak sıcaklığı: Kontrol: t 8 C sınırına çok yakın olduğundan kabul edilebilir. i) t 8 C ve,147p için noral yağlaa yağı N alınır. (Şekil 1)

8 Örnek: Bir körük ilinin eksenel yatağı n=6 D/d da F a 8, 5kN eksenel bir tepki kuvveti alaktadır. Seganlı bir dip yatağının kullanılası ön görülektedir. D=1, d=6, d 9, b=3, z=8 adet işle görüş segan bulunacaktır. Yüksek devir nedeni ile sürtüneyi yani yatak sıcaklığını düşük tutabilek aacı ile düşük viskoziteli bir yağ seçiliştir. İşlete sırasında viskozitenin olası gereklidir., P a)p ortalaa basınç, b)f ax yatağın taşıyabileceği aksiu yük, c) Segan derinliği (t), d) Sıvı sürtünenin korunası için gerekli yağ iktarı, e) Yağın giriş ve çıkış sıcaklıkları arasındaki fark nedir?

9 a) P ortalaa basınç P,4.F d.b a b b P,3d,3.9,4.F d.b a ve L 3; b L, d z N / 35

10 b) yatağın taşıyabileceği aksiu yük 4 4 F d. b. n , 155 N ax c) Segan derinliği (t=1,5.h ), h,18. d. b. n. P, , 1,5 9 h h in. h in ( d b) 3. (9 3) 3 1 olduğu bulunur ve garantili bir işlete duruu sağlanır. Seganın kaa derinliği t 1,5.h 1,5.9 36

11 d) Sıvı sürtünesinin devaı için gerekli yağ iktarı, Q z. b. v. h n.6 v. d.,9 / s 8 / s L / dak

12 e) Dışarıya atılacak ısı, büyük oranda dolaşıdaki yağ tarafından gerçekleştirilektedir. t Q Q R k t t,6.f..v,6.85., kJ / dak 8L / dak t t t 1 1 QR 1,7.Q idi ,7.8 k ;.3. 1, C 1.v P.b C,3.,.8 1,5.3,116 Yatakta sürtüne sonucu oluşan ısı Bu değer önerilen 1 15 C arasındadır. En uygun yatak sıcaklığı için t t 5 alınası halinde yağ giriş sıcaklığının t C ye kadar soğutulası gerekir C f),p ve t 5 C için N5 noral yağlaa yağı

13 Örnek: Bir çaaşır akinasının d= h8 çaplı dişli kutusu ili için b=5 genişliğe sahip polyaid yatak kullanılası düşünülektedir. Kayış ve dişli kuvvetleri nedeniyle yatak yükü F=4 N, n=15 D/d dir. Bir defa yapılan greslee için yatağı kontrol ediniz. a)6,6 polyaidden yapılış yatağın yüklenebilirliği nedir? b)yatak yuvasının üst ve alt ölçü sapalarını, yatağın etal bir kovana takıldıktan sonra işlenediğini dikkate alarak hesaplayınız.

14 a) Yüklenebil irlik (p.v) (p.v e ) evcut (p.v) t e 6 t s ve 5 3b, ,1 1. bir kez greslee için 5 3.5,156 N. s s,4,1.d,4,. 1,814 s= ve b=5 veriliyor. 3 F.n.d N ( p.v) evcut..,15 b.d s t 8 C için ( p. v) ( p. v) e evcut örü pratik olarak sonsuzdur.

15 b) Polyaid burcun en küçük yatak boşluğu: S t t S K f K ' d,4.d 6.s(,3, (p.v) (p.v) C 4 e 1/ evcut C f. t susuz yağlaa için. t,15,156 ' ).6 çevre sıcaklığı için t 4 75,4. 6..(,3,7.1,7.(d 1,33.s) 4 C C.4),7( 1,33.),15,16 d d ' alt ' üst d d il ' alt S K d,15,16,31 IT8,3,33,33,3

16

17

18