İÇİNDEKİLER KISIM I BİRİNCİ BÖLÜM İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR VE İŞLETME AMAÇLARI

Transkript

1 İÇİNDEKİLER KISIM I BİRİNCİ BÖLÜM İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR VE İŞLETME AMAÇLARI 1. TEMEL KAVRAMLAR İhtiyaç Üretim Faktörleri Girişim (Teşebbüs) Girişimci-Yönetici İşletme Yönetimi İŞLETME BİLİMİNİN DİĞER BİLİM DALLARI İLE İLİŞKİSİ Ekonomi ve İşletme Davranış Bilimleri ve İşletme Matematik-İstatistik ve İşletme Hukuk ve İşletme İŞLETMELERİN KURULUŞ AMAÇLARI Birincil Amaçlar Kâr ya da Sosyal Fayda Elde Etmek Topluma Hizmet Etmek İşletmenin Devamlılığını Sağlamak İKİNCİL AMAÇLAR İŞLETMELERİN TOPLUM İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ İKİNCİ BÖLÜM İŞLETME ÇEVRESİ 1. İŞLETME ÇEVRE İLİŞKİSİ İŞLETMEYİ ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER İşletmeyi Etkileyen Makro Çevresel Faktörler Ekonomik Sistem ve Yapı Sosyal ve Kültürel Yapı Yasal ve Politik Koşullar... 18

2 vi İşletme Yönetimi I-II Teknolojik Koşullar Doğal Çevre Koşulları Uluslararası Koşullar Demografik Yapı Diğer Faktörler İşletmeyi Etkileyen Mikro Çevresel Faktörler Rekabet Alıcılar Tedarik Kaynakları Aracılar KISIM II BİRİNCİ BÖLÜM İŞLETMELERİN SINIFLANDIRILMASI 1. İŞLETMELERİN SINIFLANDIRILMASI Faaliyet Alanlarına Göre İşletmeler Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler Ticaret (Pazarlama) İşletmeleri Tüketicilerin Türüne Göre Nihai (En Son) Tüketiciler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler Endüstriyel Tüketiciler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler Üretilen Ürün Türüne Göre İşletmeler Üretilen Mal ve Hizmetin Kullanım Sürelerine Göre Üretilen Mal ve Hizmetlerin Ait Olduğu Sektörlere Göre Üretim Faktörlerinin Mülkiyetine Göre İşletmeler Özel İşletmeler Kamu İşletmeleri Karma İşletmeler Yabancı Sermayeli (Çok Uluslu) İşletmeler Büyüklüklerine Göre İşletmeler KOBİ ler Büyük İşletmeler KOBİ lerle Büyük İşletmelerin Üstünlük ve Zayıf Yönlerinin Karşılaştırılması... 28

3 İçindekiler vii 1.6. Hukuki Yapılarına Göre İşletmeler Kişi (Şahıs) İşletmeleri Sermaye İşletmeleri Kooperatifler Hukuki Yapılarına Göre İşletmelerin Özellik ve Farkları Ekonomik Çıkarların Korunması Açısından İşletmelerin Birleşmesi Centilmenlik Anlaşmaları Konsorsiyumlar Karteller Tröstler Holdingler İşbirliği KISIM III BİRİNCİ BÖLÜM YATIRIM, MALİYET, GELİR GİDER 1. YATIRIM ve YATIRIM PROEJESİ Yatırım Kavramı ve Tanımı Genel olarak yatırım Makro ekonomi açıdan yatırım İşletme yönetimi açısından yatırım Yatırım Çeşitleri Brüt yatırım ve net yatırım Reel ve mali yatırımlar Duran varlık ve stok yatırımları Alt yapı ve üst yapı yatırımları Bağımsız (otonom) ve uyarılmış yatırımlar Yatırım Bütçelemesi Sabit varlıklara yapılan yatırım harcamalarının önemi Yatırım kararının alınması için gerekli veriler Yatırım Projeleri MALİYET Maliyet Kavramı ve Tanımı Maliyetlerin Sınıflandırılması Sabit Maliyet - Değişken Maliyet: Direkt Maliyet - İndirekt Maliyet:... 63

4 viii İşletme Yönetimi I-II Toplam Maliyet - Birim (ortalama) Maliyet: Gerçek Maliyet - Standart Maliyet: Maliyet Bileşenleri Maliyet Faktörleri ve Etkileri İşgücü Hammadde - Malzeme Makine - Teçhizat Enerji İşyeri Yerleşim Düzeni Yönetim ve organizasyonun işleyişi Maliyet Kontrolü YATIRIMLARDA BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ İKİNCİ BÖLÜM İŞLETME KURMA ÇALIŞMALARI 1. İŞLETME KURMA NEDENLERİ Bağımsız Çalışmak Daha Fazla Para Kazanmak Miras Yoluyla İşletme Sahipliği Yeni Bir Buluş veya Fikri Pazara Sunmak Başka Fırsatların Yokluğu Toplumsal İtibar Sağlamak Ülke Ekonomisine Katkıda Bulunmak İŞLETME KURMA ÇALIŞMALARI HAKINDA GENEL BİLGİLER İŞLETME KURMA AŞAMALARI Yatırım Düşüncesi Uygun Yatırım Alanı Seçimi Fizibilite (Yapılabilirlik) Etüdü Ekonomik Etüd Teknik Etüd Finansal Etüd Yasal Etüd Fizibilite Raporu ve Yatırım Değerleme Alternatif Yatırımlar Yatırım Kararı Kesin Proje Uygulama İşletme

5 İçindekiler ix ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 1.İŞ PLANI KAVRAMI VE ÖNEMİ İŞ PLANININ KULLANIM ALANLARI İŞ PLANININ FAYDALARI İŞ PLANININ DEĞERLENDİRİLMESİ İŞ PLANININ BÖLÜMLERİ İŞ PLANININ HAZIRLANMASI Giriş İşletmenin Tanımı Pazarlama Planının Hazırlanması Üretim Planının Hazırlanması Yönetim Planının Hazırlanması Araştırma Geliştirme Planının Hazırlanması Önemli Risklerin Belirlenmesi Zaman Tablosunun Hazırlanması Ekler İş Planının Dosya Haline Getirilmesi KISIM IV İŞLETME FONKSİYONLARI BİRİNCİ BÖLÜM: YÖNETİM 1. YÖNETİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Örgüt ve Örgütsel Amaçlar Yönetimin Tanımı, Kapsamı ve Önemi Yönetim Kademeleri (Düzeyleri) ve Becerileri Yönetim Kademeleri (Düzeyleri) Yönetsel Beceriler YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER Bilimsel Yönetim Öncesi Dönem (20. Yüzyıldan Önce) Milattan Önce Yönetim Anlayışı Ortaçağlarda Yönetim Anlayışı Yönetimin Bilimsel Nitelik Kazanması (20. Yüzyıl ve Sonrası) Klasik Teoriler Davranışsal Teoriler Çağdaş Teoriler

6 x İşletme Yönetimi I-II 3. YÖNETİMİN FONKSİYONLARI Planlama Planlamanın Özellikleri Etkin Bir Planlama İçin Gerekli Koşullar Planlamanın Yarar ve Sakıncaları Örgütleme (Organizasyon) Örgütleme Süreci Örgüt Yapısı Örgütleme İlkeleri Örgütlerde Bölümlendirme Örgütlerde Yetki ve Sorumluluk Örgütlerde Reorganizasyon Yöneltme (Yürütme) Yöneltme Fonksiyonunun Temel İlkeleri Etkin Bir Yöneltme Düzeninin Koşulları Motivasyon Önderlik Liderlik Örgütsel İklim İletişim Eşgüdüm (Koordinasyon- Düzenleştirme) Eşgüdüm (Koordinasyon) İlkeleri Eşgüdüm (Koordinasyon) Teknikleri Eşgüdüm (Koordinasyon) Çeşitleri Denetim (Kontrol) Denetim Sürecinin Aşamaları Denetim Türleri Denetim Biçimleri Teknikleri Etkin Bir Denetim Sisteminin Koşulları KRİZ VE KRİZ YÖNETİMİ Krizin Tanımı ve Özellikleri Krizin Türleri Krizin Etmenleri Dış Çevre Etmenleri Örgüt İçi Etmenler Krizin Ortaya Çıkmasında İç ve Dış Çevre Etkileşimi KRİZ SÜRECİ Kriz Sürecinin Safhaları İç ve Dış Değişiklikleri Fark Etmeme (Körlülük)

7 İçindekiler xi Harekete Geçmeme Yanlış Karar ve Faaliyetler Kriz Dönemi Çözüm veya Çöküş Kriz Sürecinin Sonuçları KRİZ YÖNETİMİ Kriz Yönetimi Yaklaşımları Krizden Kaçma Yaklaşımı Kriz Çözme Yaklaşımı Kriz Yönetim Ekibi İKİNCİ BÖLÜM: ÜRETİM 1. ÜRETİM KAVRAMI ÜRETİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Uzmanlaşma Çeşitlendirme Genişleme Daralma Tümleştirme Standartlaştırma Makineleşme Otomasyon Araştırma ve Geliştirme Sermaye Birikimi ÜRETİM TÜRLERİ Üretim Yöntemine Göre Üretim Türleri Birincil Üretim Analitik Üretim Sentetik Üretim Fabrikasyon Montaj Üretilen Miktar Bakımından Üretim Türleri Siparişe Göre Üretim Parti Üretimi Sürekli Üretim Üretimde İzlenen Yol Bakımından Üretim Türleri Yerinde Üretim Hareket Halinde Üretim

8 xii İşletme Yönetimi I-II 3.4. Üretilen Ürünün Cinsine Göre Üretim Türleri ÜRETİM YÖNETİMİ SİSTEMLERİ Ürün Tasarımı ve Geliştirilmesi Ürün Tasarımı, Ürün Geliştirilmesi Kavramı ve Önemi Ürün Tasarımı ve Geliştirilmesi Süreci Üretim Planlaması Üretim Planlamasının Kapsamı ve Önemi Üretim Planlama Süreci İşyeri Yerleşim Düzeni İşyeri Yerleşim Düzeni ve Önemi İşyeri Yerleşim Düzenini Etkileyen Faktörler İşyeri Yerleşim Düzeni Türleri İş ve Görev Tasarımı İş ve Görev Tasarımı Kavramı ve Önemi İş ve Görev Tasarımı Süreci Üretim Kontrolü Stok Yönetimi Stok Yönetimi Kavramı ve Önemi Stok Maliyetleri Stok Kontrol Modelleri Kalite Kontrolü Kalite Kontrolü Kavramı ve Önemi Kalite Kontrol Maliyetleri Kalite Kontrol Yöntemleri Toplam Kalite Yönetimi Toplam Kalite Yönetimi Kavramı ve Önemi Toplam Kalite Yönetimi İlkeleri Toplam Kalite Yönetimi Araçları Bakım ve Onarım İş Güvenliği ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: PAZARLAMA 1. PAZARLAMA KAVRAMI, TANIMI VE ÖNEMİ PAZARLAMA ANLAYIŞ VE UYGULAMASINDAKİ GELİŞMELER PAZARLAMA BİLGİ SİSTEMİ VE PAZARLAMA ARAŞTIRMASI Pazarlama Bilgi Sistemi Pazarlama Araştırması

9 İçindekiler xiii Problemin Tanımlanması ve Amacın Saptanması Veri Kaynaklarının Belirlenmesi Anakütle ve Örneklemin Belirlenmesi Veri Toplama Yönteminin Seçimi Veri Toplama Verilerin Analizi Yorum ve Raporlama PAZAR ÇEŞİTLERİ Tüketici Pazarları Örgütsel Pazarlar Uluslararası Pazarlar PAZAR BÖLÜMLENDİRME VE HEDEF PAZAR SEÇİMİ Pazar Bölümlendirme Hedef Pazar Seçimi Farklılaştırılmamış Pazarlama Stratejisi Farklılaştırılmış Pazarlama Stratejisi Belli Bir Pazar Bölümüne Yönelmiş Pazarlama Stratejisi Her Endüstriyel Tüketicinin Özel İhtiyaçlarını Karşılamaya Yönelik Pazarlama Stratejisi PAZARLAMA YÖNETİMİ VE FONKSİYONLARI Ürün Mevcut Mallarda Değişiklik Satış İmkanı Bulunmayan Malların Üretimden Çıkarılması Yeni Mal Geliştirme Fiyat Fiyatlamada Gözönünde Tutulacak Etkenler İşletmelerin Fiyatlama Amaçları Fiyatlama Modelleri Dağıtım Dağıtım Kanalı Fiziksel Dağıtım Tutundurma Reklam Kişisel Satış Satış Geliştirme Çabaları Haber Şeklinde İlan Doğrudan Pazarlama CRM: MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

10 xiv İşletme Yönetimi I-II 7.1. Müşteri İlişkileri Yönetiminin Tanımı Kavramı ve Önemi Müşteri İlişkileri Yönetimiyle İlgili Kavramlar Müşteri İlişkileri Yönetim Süreci Müşteri Seçimi Müşteri Edinme Müşteri Koruma Müşteri Derinleştirme Müşteri İlişkileri Yönetimi Sistemleri Müşteri İlişkileri Yönetimi Teknolojisi Veri Tabanı Interaktif Medya Ismarlama Seri Üretim Teknolojisi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: FİNANSMAN 1. FİNANSMANIN ANLAMI KAPSAMI VE ÖNEMİ FİNANSMAN KAYNAKLARI Öz Kaynaklar Yabancı Kaynaklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar FİNANSAL PİYASALAR Para Piyasaları Sermaye Piyasaları FİNANSAL TABLOLAR Temel Finansal Tablolar Bilanço Gelir Tablosu Ek Finansal Tablolar Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tabloları Kâr Dağıtım Tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu FİNANSAL ANALİZ Rasyolar (Oranlar) Likidite Rasyoları Faaliyet Rasyoları Yapı Rasyoları

11 İçindekiler xv Kârlılık Rasyoları FİNANSAL PLANLAMA VE DENETİM Finansal Planlama Finansal Denetim BEŞİNCİ BÖLÜM: MUHASEBE 1. MUHASEBE KAVRAMI VE ÖNEMİ MUHASEBENİN FONKSİYONLARI (İŞLEVLERİ) MUHASEBE BİLGİLERİNE İHTİYAÇ DUYANLAR MUHASEBE ÇEŞİTLERİ GELİR VE GİDER KAVRAMLARI Gelir Hesapları Brüt Satışlar Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar Olağandışı Gelir ve Kârlar Gider Hesapları Satış İndirimleri Satışların Maliyeti Faaliyet Giderleri Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar Finansman Giderleri Olağandışı Gider ve Zararlar Borç Alacak Borç Kavramı ve Unsurları Alacak Kavramı ve Unsurları Fon Akım Tabloları Fon Akım Tablosu: Nakit Akım Tablosu: Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Değişim Tablosu: Finansman ve Türleri İŞLETME VARLIKLARI Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Stoklar

12 xvi İşletme Yönetimi I-II Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları Diğer Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Mali Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları Diğer Duran Varlıklar İŞLETME KAYNAKLARI Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Mali Borçlar Ticari Borçlar Diğer Borçlar Alınan Avanslar Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler Borç ve Gider Karşılıkları Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Mali Borçlar Ticari Borçlar Diğer Borçlar Alınan Avanslar Borç ve Gider Karşılıkları Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ALTINCI BÖLÜM: İNSAN KAYNAKLARI 1. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN TANIMI ve KAVRAMI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN AMACI VE ÖNEMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN TEMEL İLKELERİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN ÖRGÜT İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN İŞLEVLERİ İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI İnsan Kaynakları Planlamasının Amaçları

13 İçindekiler xvii 6.2. İnsan Kaynakları Planlamasını Etkileyen Faktörler Dış Çevresel Faktörler İç Faktörler İnsan Kaynakları Planının Oluşturulması Planlamada Kullanılan Tahmin Yöntemleri Planlamada Kullanılan Araçlar İşgücü Envanteri İşgören Devir Oranı İŞ ANALİZİ, İŞ TANIMLARI VE İŞ GEREKLERİ İş Analizi İş Analizi Kavramı ve Amacı İş Analizi Kullanım Alanları İş Analizi Süreci İş Analiz Yöntemleri İş Tanımı İş Gerekleri İş Gerekleri Formu İş Gereklerinin Gruplandırılması (İş Faktörleri) İş ve Görev Tasarımı İş ve Görev Tasarımı Kavramı ve Önemi İş ve Görev Tasarımı Süreci İŞGÖREN BULMA VE SEÇİMİ İşgören Bulma İşgören Seçimi İŞE ALIŞTIRMA VE İŞGÖREN EĞİTİMİ İşe Alıştırma İşgören Eğitimi İşgören Eğitim İhtiyacının Belirlenmesi İşgören Eğitim İlkeleri İşgören Eğitim Planlaması İşgören Eğitim Yöntemleri Kariyer Yönetimi Kariyer Planlama Kavramı Kariyer Geliştirme MOTİVASYON (GÜDÜLEME) İŞGÖREN PERFORMANS DEĞERLEMESİ İşgören Performans Değerlemesi Kavramı Performans Değerlemesinin Amaç ve Yararları

14 xviii İşletme Yönetimi I-II 11.3.Performans Değerleme Yöntemleri İŞ DEĞERLEME VE ÜCRET YÖNETİMİ YEDİNCİ BÖLÜM: HALKLA İLİŞKİLER 1. HALKLA İLİŞKİLER TANIMI VE ÖNEMİ HALKLA İLİŞKİLERİN FONKSİYONLARI HALKLA İLİŞKİLERİN AMACI İşletme Açısından İzlenen Amaçlar Toplumsal Açıdan İzlenen Amaçlar HALKLA İLİŞKİLER İLKELERİ Halkla İlişkiler İki Yönlü Bir İletişim Sürecidir Halkla İlişkiler Gerçekleri Yansıtmalıdır Halkla İlişkiler Faaliyetleri İnandırıcı Olmalıdır Halkla İlişkiler Sabır İsteyen Sürekli Bir Çalışmadır Halkla İlişkiler Uzmanlığa Dayanır Halkla İlişkilerde Sorumluluk Yaygındır Halkla İlişkiler Faaliyetleri Tekrarlanmak İster Halkla İlişkiler Mesleki Etik Kurallara Uymayı Gerektirir Halkla İlişkiler İşletme İmajı Oluşturmayı Gerektirir Halkla İlişkiler Faaliyetleri Bütçe Oluşturmayı Gerektirir HALKLA İLİŞKİLERDE KULLANILAN İLETİŞİM ARAÇLARI HALKLA İLİŞKİLERDE ÖRGÜTLEME SEKİZİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR GE) 1. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME KAVRAMI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRMENİN TANIMI VE ÖNEMİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME TÜRLERİ Temel Araştırma Uygulamalı Araştırma Geliştirme KAYNAKLAR