İ.H. na göre Ana-Baba ile Soybağı

Transkript

1 İ.H. na göre Ana-Baba ile Soybağı Çocuk ile Ana Arasında Çocuk ile ana arasında nesep bağı doğum ile kurulur. Ancak günümüzde mümkün olan kiralık/taşıyıcı annede olduğu gibi, çocuğu doğuran her kadın, çocuğun anası sayılamaz. Çocuğun anası sayılabilmesi için çocuğun genetik kodlarının da ona ait olması gerekir. Bazı İslam alimleri süt anneye kıyasla taşıyıcı anneliğe izin verirken, diğerleri birçok bilinmezlik içermesi nedeniyle buna izin vermemişlerdir. Çocuğun baba tarafından mülâaneyoluyla reddinde çocuğun soyu annesine bağlanır. Zira zina, baba için mahrumiyet sonucunu doğurur. *İbn Siyrin ve Hasan(b. Ziyad) zina ürünü çocuk babasına had cezası uygulandıktan sonra nesebi ona bağlanır ve varis olur kanaatindedirler. Ana ile Evlilik 1. Nikah veya evlilik şüphesiyle cinsel birliktelik sonrası doğum 2. Doğumdan sonra evli olma 3. Soy bağının reddi Açıklamalara kitaptan bakılacak. Çocuk ile Baba Arasında Tanıma Babanın çocuğu tanıyabilmesi için 4 şart gerekir. Şartlar syf: 145 Babalık Davası Bir çocuk tanıma şartlarıyla bir kişinin babası olduğunu ikrar edebilir. Baba da bunu doğrulayınca nesep ilişkisi kurulmuş olur.

2 İ.H. na göre Soy Bağının Hükümleri Velayete Bağlı Olan Yükümlülükler A-) Velayet Kavramı Reşit bir şahsın, şahsi ve mali işlerini gözetip yürütme hususunda kısıtlı olan bir şahsın yerini tutmasıdır. B-) Velayetin Kapsamı Küçüğün, şahsı ve malı velayet kavramı içinde yer alır. Veli bunlardan şahsen sorumludur. 1-) Çocuğun Şahsı Velayet hakkı baba ve babanın babasına tanınmıştır. Bunlardan biri yoksa velayet binefsihi asabeye aittir. Yani araya kadın girmeden kişinin erkek akrabasıdır. Oğul, amca buraya dahildir. Bunlar yoksa velayet anneye intikal eder. 2-) Çocuğun Malları Açıklamalar sayfa : 156 da Velayetin Kaldırılması Ana-baba gerekli özeni göstermezler, çocuğu ihmal ederlerse, hakim gerekli önlemleri almakla yükümlü olur.

3 YARDIM NAFAKASI MERİ Yakın akrabaya bakmakla yükümlü olmaktır. MK.da iki önemli kuralla düzenlenmiştir. 1. Yardım edileceklerin yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olmaları. 2. Kardeşlerin nafaka talebinde bulunabilmeleri için, nafaka yükümlüsü kardeşin maddi durumunun iyi olması gerekir. Nafaka davası, mirasçılıktaki sıra göz önünde tutularak açılır. Yani ; kişi önce çocuklarından, sonra ana-babasından, daha sonra da kardeşlerinden nafaka isteyebilir. İslam Hukuku Hanefiler : Kişi evlenmesi caiz olmayan tüm kan hısımlarının nafakasını karşılaması gerekir. Hz. Ömer İbn Ebi Leyla : Mahrem olsun olmasın vâris olabileceği herkes İmam Şafii Caferiler : Yalnızca usûl ve fürû İmam Malik : Yalnızca ana-baba Ahmet b. Hanbel : Ashab-ı ferâiz ve asabe Zengin yakını bulunmayanın nafakasını ise devletin karşılaması gerekir. Din Birliği Meselesi Hanefiler : Usûl,fürû ve eş de nafakaya etki etmez, kan hısımlarında ise din birliği gereklidir. Şafi- Malik Caferiler : Din farkı olsa da nafaka ödenmeli. Hanbeliler : Din farkı nafakaya engeldir.

4 VESÂYET KAVRAMI MERİ Velayet ve vesayet, şahsı ve malı kapsar; veli ya da vâsi her ikisinden de sorumludur. İSLAM HUKUKU Velâyet : Kişinin şahsını ilgilendirir. Vesâyet : Kişinin malını ilgilendirir. VÂSİ ATAMASINDA YETKİ KİME AİTTİR? MER Î Vesayet makamı, sulh hukuk mahkemesidir. Denetim makamı ise asliye hukuk mahkemesidir. İSLAM HUKUKU Hanefiler : Baba, babanın tayin ettiği vâsi, dede, dedenin tayin ettiği vâsi, hakim İmam Malik Hanbel = Yalnızca baba tayin edebilir. İmam Şafii = Baba, babanın babası hayatta olduğu müddetçe kimse vâsi tayin edemez. Eğer babanın babası yönetemiyorsa o zaman hakim geçer. Vâsinin Şartları 1. Zihinsel ve cinsel olgunluk (akıl,bâliğ) 2. İyi ahlak (fâsık olmamalı) 3. Yönetim kabiliyeti

5 VÂSİNİN GÖREV SÜRESİ MER Î Kural olarak iki yıl için atanır. Vesayet makamı bu süreyi her defasında ikişer yıl uzatabilir. Dört yıl dolunca vâsi, vâsilikten kaçınma hakkına sahiptir. İSLAM HUKUKU Vâsi görevden alınmasını gerektiren bir neden olmadıkça görevine devam eder. İ.H. VÂSİNİN GÖREVİNE SON VEREN NEDENLER 1. Vâsinin ölümü 2. Belirli bir süre için vâsiliği kabul edenin süresinin dolması 3. Kötü yönetim nedeniyle azli 4. Vâsinin aczi nedeniyle yeni vâsinin atanması İ.H. VESAYETİN (Kendiliğinden) SONA ERDİĞİ DURUMLAR 1. Küçüğün ergin ve reşit olmasıyla 2. Akıl hastasının veya akıl zayıflığı olanın iyileşmesiyle, yani tekrar reşit olmasıyla 3. Vesayet altındaki şahsın ölümüyle

6 MİRAS HUKUKU TANIM Bir gerçek kişinin ölmesi ya da gaipliğine karar verilmesi sonucu malvarlığının dağıtımını düzenleyen kurallar bütünüdür Mirasçı : Mûrisin malvarlığının kendisine intikal ettiği kişidir. Tereke : Teçhiz tekfîn ve borçların çıkarılmasından sonra, geriye kalan mal varlıktır. Teçhiz ve Tekfîn Teçhiz, ölünün kefenlenmesi ve defin masraflarını ifade eder. Kefen seçilirken kişinin yaşadığı ekonomik durumu dikkate alınır. Erkek kefeni 3 parçadan (kamis,izar, lifafe) kadın 5 (ilk 3 ve hırka, hımar) parçadan oluşur. BORÇLAR Allah hakkı ve kul hakkı olan borçlar olarak ikiye ayrılır. 1. Hanefiler : Kul hakkı: Tereke yeterli ise kişinin fertlere olan borçlarının tamamı ödenir. Allah hakkı olanlar ölümle düşer, ödenmesi gerekmez. Ancak kişi bunların yerine getirilmesi için vasiyet etmişse, bunlar borçlar ödendikten sonra malın üçte birinden karşılanır. Malikiler : Allah hakkı olan borçları düşürmemişler ancak ödemede fert borçlarına öncelik vermişlerdir. 1. Şafiiler : Öncelikle Allah hakkı olan borçların, daha sonra da kul hakkı olan borçların ödenmeli. 2. Hanbelîler : Her iki borç da eşittir, her ikisinden birer miktar ödenir. 3. Caferiler : Kul hakkı, hac, zekat gibi borçları düşmez, bunlar asıl maldan ödenmelidir. Ama keffaretler, nezirler ve adak haccını vasiyet ederse, malının üçte bir bölümünden ödenmelidir. Vasiyet etmemişse düşer.

7 İSLAM MİRAS HUKUKUNUN MER Î HUKUKDAN FARKI 1. Terekenin Tanımı: M. H., kişinin hak ve borçları mirasçılara geçerken, İ. H., yalnızca kişinin mâmeleki yani malvarlığı mirasçılara geçer. 2. Çocukların mirası eşit alamamaları: İ. H: Çocuklar mirası ikili birli bölüşürler. Erkek çocuk iki hisse, kız çocuk bir hisse alır. (detay için kitaba bkz) 3. Saklı paylı Mirasçılar: M. H. Saklı paylı mirasçıları sınırlı tutarken, İ. H. tüm vârislere teşmil etmiştir. 4. Zina mahsulü çocuğun mirasçılığı: M. H: Gayr-i meşru çocuğu babanın tanıması ya da hakim kararı ile baba ile nesep bağı kurulması şartıyla babasına mirasçı kılar. İ. H: Gayr-i meşru çocuğu babasına mirasçı kılmaz. İbn Siyrin ve Hasan (b. Ziyad) çocuğun babasına nesebinin bağlanarak mirasçı yapılması kanaatindedirler. Caferilere göre anneye de babaya da vâris olamaz. Ebu Hanife- İmam Malik Şafii ye göre çocuğun mirasçı ise annesi ve diğer mirasçılarıdır. 5. Evlatlığın mirasçılığı: M. H: Evlatlığı mirasçı olarak sayar. İ. H: Kabul etmemiştir. Zira İ. H da evlatlık kurumu yoktur. 6. Parantel Sistemi: M. H: bir parantel içerisinde mirasçı varsa, diğer parantel gruba dahil olan kişi mirasçı olamaz. Örneğin; çocuklar varken, baba mirasçı olamaz. İ. H : Bu sistemi benimsememiştir. Çocuk varsa dahi baba mirasçı sayılır. 7. Halefiyet Sistemi : M. H.= çocuk ölen babasına halef olarak dededen miras alabilir. İ. H. = çocuk babasını takip edememekte, amcaları varsa miras alamamaktadır. (dede yetimi)

8 YASAL MİRASÇILAR (M.H.) Miras bırakan ile mirasçı arasında kan bağı, işlemsel bağlılık(eş, evlatlık) ve uyrukluk bağı olanlardır. 1. Kan hısımları 2. Eş 3. Evlatlık 4. Devlet SAKLI PAYLI MİRASÇILAR ve PAYLARI (M.H.) 1. Altsoy için yasal miras payının yarısı 2. Ana-babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri 3. Sağ kalan eş için, altsoy veya ana-baba zümresiyle birlikte mirasçı olması durumunda yasal miras payının tamamı, diğer hallerde miras payının dörtte üçü. MİRASÇILIK NEDENLERİ ve YASAL MİRASÇILAR (İ.H.) Mirasçılık nedenleri : kan bağı(nesep), evlilik ve velâ dır. Hanefilere göre yasal mirasçılar. 1. Ashab-ı Ferâiz (muayyen hisseli varisler) 2. Nesep cihetinden asabe 3. Sebep yönünden asabe 4. Ret yoluyla mirasçılar. Malik-Şafi : Bunlar mirasçı olamazlar. 5. Zevi l-erham (ashab-ı feraiz ve asabe olmayan kan hısımları) Malik-Şafii : Bunlar vâris olamazlar. 6. Mevle l-müvâlât (anlaşmalı vârisler) Malik-Şafii : Bunlar vâris olamazlar. 7. Başkasına nesebi nispet edilenler. Şafii ye göre bunlar vâris olamazlar. 8. Kendisine 1\3 den fazla vasiyet edilenler. Malik Şafii : Bunlar miras alamazlar. 9. Hazine

9 MİRASÇILAR ve HİSSELERİ MER Î HUKUK 1. Kan Hısımları İlk derece mirasçılar Altsoy 2. derece mirasçılar Ana/baba 3. derece mirasçılar Büyük ana/baba 2. Sağ Kalan Eş 3. Evlatlık 4. Devlet Açıklamalara kitaptan bakılacaktır. 1. İslam hukuku için kitaba bkz.

10 ASHAB-I FERAİZ Koca Karı Baba Dede Ana bir kardeşler Kız Oğlun kızı Ana baba bir kız kardeş (şakika) Baba bir kız kardeş Ana Nine Örneklere kitaptan bakılacaktır. Sayfa 200 den itibaren. III. Babanın Durumları I. Ölenin oğlu veya oğlunun oğlu ile birlikte ise 1/6 II. Ölenin kızı veya oğlunun kızı veya oğlunun kızı ile birlikte ise 1/6 ve kalanı Bunlar yoksa asabe olur. Yani başka mirasçı yoksa mirasın tamamını alır, varsa onlar aldıktan sonra artanı alır. Ninenin Durumları 1-Tek ya da fazla olmaları fark etmez, dereceleri eşit olmak şartıyla altıda bir 1\6 alırlar. Yakın olan uzağı düşürür, 2- Şu durumlarda nine varis olamaz. A-ana ile B- baba ve dededen nineler baba ve dede ile, C- derecesi yakın olan uzağı düşürür. Dedenin Durumları İlk 3 hali baba gibidir. 4. ise babanın varlığı durumunda dedenin vâris olamamasıdır. II. Karının Durumları I. Kocasının çocukları yoksa 1/4 alır. Ölenin oğlu-kızı veya oğlunun altsoyu ile beraber bulunursa 1/8 alır

11 Ananın Durumları 1-Ölenin oğlu, kızı,oğlunun oğlu veya kızı, ölenin birden fazla kardeşiyle (hangi taraftan olursa olsun)birlikte altıda bir 1\6 alır. 2-Eğer bunlar yoksa,ana üçte bir1\3 alır. 3- Anne, koca ve aba veya karı ve baba ile bulunursa, karı veya koca hisselerini aldıktan sonra, kalanın üçte birini 1\3 alır. baba asabe olarak geri kalanı alır. Anne dede ile birlikte olursa, hissenin tamamının 1\3 ni alır. KİTAPTA DİPNOTA BKZ Ana-Baba Bir Kardeşler 1- Bunlar tek ise 1\6 alırlar. 2- Birden fazla iseler 1\3 alırlar.erkek ve kızlar eşit bölüşürler. 3-Ölenin babası, dedesi, oğlu, kızı, oğlunun oğlu veya kızı ile birlikte olurlarsa miras alamazlar. İmam Malik ve Şafii, dede olması durumunda dahi bunların mirasçı olması gerektiği kanaatindeler. Kızın Durumları 1-Ölenin oğlu olmayıp tek kızı varsa terekenin yarısını alır. 2-İki veya çok kızı varsa 2\3 üçte ikisini paylaşırlar. 3-Ölenin oğlu varsa, kızlar bir oğlanlar iki hisse alarak asabe olurlar. yani başka mirasçı varsa, onlar aldıktan sonra.bunlar geri kalanı ikili birli paylaşırlar. Kocanın Durumları I. Ölenin, yani karısının çocukları yoksa yarım ½ alır. II. Ölenin oğlu veya kızı veya oğlunun altsoyuyla bulunursa 1/4 alır.

12 Nesep (kan hısımlığı)cihetinden asabe nin mirasçılığı nasıldır? Tanım : Nesep (kan hısımlığı) cihetinden asabe, bir kişinin erkek vasıtasıyla kendine bağlanan erkek hısımları ile bir kısım kadın hısımlarıdır. 3 kısımdır. A- Binefsihi Asabe Ölen ile aralarına kadın girmeyen erkek hısımlardır. dört sınıf asabe bi nefsihi vardır. 1- Altsoy: oğul, oğlun oğlu 2-Üstsoy: Baba, babanın babası, babanın babasının babası 3-Ölenin babasının Altsoyu: Babasının oğlu, babasının oğlunun oğlu(ölenin ana baba bir veya baba bir erkek kardeşler ve onların çocukları), 4-Dedenin (babanın babasının) Altsoyu: Ölenin amcaları ve bunların erkek çocukları. B-Bi gayrihi Asabe (başkası sebebiyle asabe ) Kendi başlarına bulunduklarında asabe olmayıp başkaları ile bulunduklarında asabe olan ashabı feraizdir. Bunlar erkek kardeşleri ile birlikte bulunan kızlardır. C- Ma a l-gayr Asabe (başkasıyla birlikte asabe) Kız kardeşlerin kızlarla birlikte asabe olmalarıdır. HADİS VAR

13 Asabe Binefsihi, Bigayrihi ve Asabe maal gayr Arasındaki Fark için kitap ve notlara bkz. Avliye Yoluyla Mirasçılık Avl, meselenin ortak paydasının paylar toplamından küçük olmasıdır. Bu durumda mirasçılardan bazılarının hisse almamaları söz konusudur. Herkesin hisse almasını sağlamak için, hisseler bir miktar düşürülür ve payların toplamı ortak payda yapılır ve böylece herkesin hisse alması sağlanır. Örnek için kitaba bkz. Sebep Yönünden Asabe (Mevle l-ıtaka) Bir köleyi azad eden erkek veya kadın ile azad eden erkek veya kadının asabesinin köleye asabe olarak varis olmasıdır. Ret Yoluyla Mirasçılık Muayyen hisse sahipleri hisselerini aldıktan sonra, asabe olmadığı için terekeden bir miktar artmışsa, bu artan kısmın hisse sahiplerine hisseleri oranında tekrar dağıtılmasıdır. Karı ve koca alır mı kitaba bkz.

14 Zevi l- Erham ın Mirasçılığı Nasıldır? Tanım: Zevi l-erham (yakınlık sahibi) muayyen hissesi olmayan ve asabe de olamayan yakın kan hısımlarına verilen addır. Zevi l-erham ın varis olmasında iki sistem vardır. 1-Vasıta (tenzil) Usulü Buna göre, zevi l-erham ı ölüye bağlayan asabe veya farz sahibi dikkate alınır. Bunlar hayatta olsalardı ne alacaklardıysa, zevi l-erham a bu hisseler verilir. 2-Yakınlık (hısımlık) Usulü Zevi l-erham ın doğrudan ölüye yakınlığı dikkate alınır. Hanefiler bu usulü benimsemişler ve zevi i-erham ı 4 sınıfa ayırmışlardır. A-Altsoy: Kızların çocukları, oğlun kızlarının çocukları, B-Üstsoy: Araya kadın giren dede ve nine, ananın babası, ananın babasının anası, ananın babasının anası gibi, C- Ana-Babanın Çocukları: Kız kardeşlerin çocukları, ana baba bir veya baba bir erkek kardeşlerin ve oğullarının kızları ve bunların çocukları, ana bir erkek kardeşlerin çocukları ve torunları, D-Büyük Baba ve Büyük Ananın Çocukları: Halalar, ana bir amcalar, dayılar, teyzeler, dayı ve teyze çocuklar (kuzenler), ana baba bir veya baba bir amcaların ve bunların oğullarının kızları ve bunların çocukları gibi.

15 Zevi l - Erham ın Mirasçılığındaki Ana Kurallar A- Zevi l erham tek ise, başka mirasçıda yoksa terekenin tamamını alır. Şayet, yalnızca karı veya koca varsa, bunlardan kalanı alır. B- Birden fazla olup sınıfları da farklı ise, yukarıdaki sıraya göre yakın olan tercih edilir. Diğeri miras alamaz. Ölenin altsoyu ile üstsoyu birlikte bulunsa altsoy varis olur. C- Birden fazla olan zevi l-erham aynı sınıftan ise, ölene en yakın olan tercih edilir. Örneğin, ilk sınıftan, ölenin kızının kızı ile oğlunun kızının kızı bulunsa, ölene daha yakın olduğu için öleninin kızının kızı(kız torun)tercih edilir. Ölenin oğlunun kız torunu uzak olduğu için tercih edilmez. D- Dördüncü sınıfta, hısımlığın kuvveti tercih nedenidir. Örneğin, ana baba bir hala, ana bir amcaya tercih edilir.

16 Mevle l-müvâlât Anlaşmalı varisler ; iki şahsın karşılıklı diyet ödeme, vâris olma ve yardımlaşmak üzere yapmış olduğu anlaşmadır. Hanefiler = İslam hukukunda yeri var. Malik Şafii Hanbel = Bu sisteme İslam hukukunda yer vermez. Mevlel müvalat Hanefilere göre başka varis yoksa tüm malı alır. Şayet yalnızca eşlerden birisi varsa, o hisselerini aldıktan sonra geri kalanı alır. Anlaşmanın geçerli olabilmesi için bazı şartlar gereklidir. Velâ anlaşmasını isteyen kimse Akıl ve baliğ olmalı Hür olmalı Azad edilmiş köle olmamalı Nesebi meçhul olmamalı Anlaşmayı kabul eden kimse Akıllı olmalı Baliğ değilse velisi tarafından akdin onaylanması gerekir Mesele-i Haceriyye Ana-baba bir kardeşlerin yalnızca ana bir kardeşler ile birlikte miras alamamasıdır. Hz. Ömer önceleri bu görüşe sahipti. Daha sonra ana-baba bir kardeşlerden birisinin bizim babamızı taş saysaydın biz de ana bir kardeş olurduk sözü üzerine Hz. Ömer görüşünü değiştirmiş ve onları ana bir kardeşe ortak etmiştir. Hz. Ömer - Hz. Osman Zeyd b. Sabit Malik Şafii Ana-baba bir kardeşi ana bir kardeşin 1/3 hissesine ortak ediyorlar ve 1/3 hisseyi ikili birli bölüştürüyorlar. Hz. Ebu Bekir Hz. Ali Ubey b. Kab Ebu Musa el- Eşari Ebu Hanife Hanbel Ana-baba bir kardeşlere herhangi bir miras vermiyorlar. Örnek için syf : 221

17 MİRASA SAHİP OLABİLMEK İÇİN ARANAN ŞARTLAR MER Î 1. Sağ olmak 2. Mirasa ehil olmak (hak ehliyeti) 3. Mirastan yoksun olmamak 4. Mirastan çıkartılmamak Ceza-i çıkarma A= Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse B = Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse. Koruyucu çıkarma İSLAM HUKUKU 1. Sağ olmak 2. Mirasa ehil olmak (hak ehliyeti) 3. Mirastan mahrum olmamak Murisi öldürmek Din farkı Ülke farkı Kölelik Detay için kitaba bkz.

18 KİŞİNİN MİRASÇI OLDUĞUNU BELGELEMESİ MER Î Vârisler kendilerinin mirasçı olduklarını, veraset vesikası, veraset senedi ya da veraset ilamı denilen resmi belgeyle ispatlamaları gerekir. İSLAM HUKUKU Şahitlerle ispat edebilirler. Ebu Hanife Şafii : Vârisler verasetlerinin ispat etmedikçe, hakim terekeden gayrimenkul olanların taksimini yapmaz. İ.H. na göre PAYDAŞLAR MİRASA ŞÜYU HALİNDE Mİ SAHİP OLURLAR? Tereke vârislerin mülkiyetine şüyu halinde geçer. Meri hukukun aksine, vârisler şayi hisselerinde diledikleri gibi tasarrufta bulunabilirler. M. H. MİRASIN REDDİ ve SÜRESİ Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ayrıca ölümü tarihinde, murisin ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. Miras üç ay içinde ret olunabilir.

19 VASİYET İslam Hukukuna göre VASİYET Ölümden sonraya ait olmak üzere bir kişinin karşılıksız kazandırma yoluyla bir malı veya bir menfaati bir şahsa veya bir hayır cihetine temlik etmesi yani mülkiyetine veya yararlanmasına bırakmasıdır. M.H. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF Miras bırakanın ölümünü düşünerek yapılmasını istediği hususları bir hukuki işlemle bildirmesidir. İ. H. Vasiyetin Şartları İ. H. takdîren de olsa sağ doğmak şartıyla cenine vasiyet yapılabileceğini kabul etmişlerdir. Malikiler ; ölü bir şahsa yapılan vasiyetin de geçerli olduğunu kanaatindedirler. İ. H. Hayvanlara yapılan vasiyetlere de izin vermişlerdir. Çocuklara yapılan vasiyetlerde erkek ve kızlar eşit alırlar. Ancak falancanın mirasçılarına şeklinde yapılan vasiyette ise bu eşitlik gözetilmez normal miras hükümleri olan ikili birli sistem uygulanır. Dede Yetimi Babası öldüğü için amcalarının varlığı nedeniyle miras alamayan çocuklardır. Hem babadan hem dededen mahrum olan çocuktur. Zühri Davud-u Zahiri Taberi gibi hukukçular bu mahrumiyeti önlemek için bunlara vasiyeti şart koşmuşlardır. Çağdaş Mısır ve Suriye kanunları da bu görüşü yasalaştırmışlardır. Buna göre; dedenin mirasından üçte biri geçmeyecek şekilde babasının hissesi oranında çocuğa (toruna) hisse verilmesi gerekir. Örnek için notlara bkz.

20 İ. H. Vâside Aranan Şartlar Vasiyet yapanın akıllı olması ve Hanefilere göre baliğ olması gerekir. Hanbeliler 10 yaşını geçen çocuğun vasiyetine izin vermiştir. Maliki ve Şafiiler ise mümeyyiz çocuğun vasiyetini geçerli saymışlardır. Yedi yasına ulaşmayan çocuğun ve delinin vasiyeti ise muteber sayılmamıştır. Aklı gelip giden cinsten olan akıl hastasının aklı basındayken yapmış olduğu vasiyet ise geçerli sayılmıştır. Sefihin vasiyeti de muteber sayılmıştır. Vasiyet hür iradeyle yapılmalıdır. Vasiyet Alacaklısı (lehtar) Vâsiden Önce Ölürse Vasiyet Batıl Olur Mu? 4 mezhep hukukçuları : Batıl olacağı kanaatinde. Hasan b. Ziyad Ata : Batıl olmayacağı kanaatinde. Caferiler: Vâsi vasiyetinden dönmemişse, lehtarın mirasçıları lehtarın yerini alır. Vasiyeti reddetmezlerse vasiyete malik olurlar ve miras hükümlerine göre taksim ederler. VASİYET NASIL YAPILIR? MER Î RESMİ EL YAZISI İSLAM HUKUKU YAZI VASİYETT EN RÜCÛ MER Î Yeni vasiyetname ile Yok etme ile İSLAM HUKUKU Sözlü ifade ile Yok etme ile (delâleten) Açıklamalara kitaptan bakılacak. SÖZLÜ SÖZ Sonraki tasarruflar Sonraki tasarruflar (delâleten)