Kurallar. FLL is the result of an exciting alliance between FIRST and the LEGO Group.

Transkript

1 Kurallar FELSEFE F01. DUYARLI PROFE YONELLİK - izler duyarlı profesyo ellersi iz. Bir taraftan SORUNLAR üzeri de uğraşırke, diğer tarafta he ke di takı ı ızdaki, he de diğer takı lardaki HERKE E azik e saygılı da ra ırsı ız! Sizler diğerleri i i fikirlerine karşı koya veya o ları alt ede ireyler değil, o ları fikirleri i de kulla ıp, ye i şeyler i şa edebilen yeteneklersiniz. Bili Kahra a ları Buluşuyor/FIRST LEGO League tur u ası a ir yarış a kaza a hedefi ile katılıyorsa ız, ya lış yerdesi iz. Robot oyunu sizin o ili e tek oloji ala ı da eğle irke ay ı za a da gü e, ilgi e yete ek kaza a ızı, o ir takı hali de risk al ayı e ye iliklerle ortaya çıka il eyi deneyimleyebilmenizi sağla ak içi hazırla ıştır. Tur u a ı gerçekleş esi i sağlayan herkes, hakemler de dahil, birer gönüllüdür. Hakemler, Tema Setini e Göre leri öğre ek içi esai saatleri so rasında ve hafta so ları akit ayırırlar. Arada sırada ay ı fikirde ol aya ağı ız azı kararlar ala ileceklerini beklemelisiniz. Size göre ya lış pua la dır aya se ep ola her karar arada sırada diğer takı lara da ol aktadır. Lütfen büyük resmi gör eye çalışı. F02. YORUM Ro ot oyu dokü a ları da yaza eyse, kast edile şey de odur; u yüzde ü kü olduğu a keli esi kelimesine uyun. Dokü a ları kelimesi keli esi e ele aldığı da akıllı a bir stratejiye veya bir avantaja müsaade ediyorsa, o zaman bu duruma izin veril iştir. Dokü a ları keli esi keli esi e ele aldığı da a la olarak a tıksız irşey çıkıyorsa, e yaygı /sağduyu uza göre e uygu a la doğru ola dır. Eğer ir keli e i özel ir ta ı ı yapıl a ışsa, u keli e i ge el/sözlük karşılığı ı kulla ılır. Eğer ir detaya deği il e işse, u detay ö e li değildir. F03. LEHTE KARAR HAKKI - Lehte karar hakkı şu duru larda kulla ılır: o Doğru yapıl a ış göre odeli kurulu u eya akı eksikliği duru ları da. o a iye farkı eya i e ir çizgi kalı lığı gi i etke leri olduğu duru larda. o Bir duru u karışıklık, çelişkili eya eksik ilgi se e iyle iki tarafa da çekile ile ek ir hal aldığı karar eril esi zor ola a larda. o Hakemin gerekli kararı er ek içi ilgili yazılı yö ergeyi ula a ası duru u da. Bu Lehte Karar beklentisi strateji izi ir parçası ol a alıdır. FLL is the result of an exciting alliance between FIRST and the LEGO Group FIRST and the LEGO Group. Official FIRST LEGO League Teams and FLL Operational Partners are permitted to make reproductions for immediate team and Operational Partner use only. Any use, reproduction, or duplication for purposes other than directly by the immediate FLL team as part of its FLL participation is strictly prohibited without specific written permission from FIRST and the LEGO Group. The FIRST LEGO League and Trash Trek SM names and logos are jointly held trademarks or service marks of FIRST and the LEGO Group.

2 F04. DEĞİŞKENLİK - Ro ot tasarı ı sırası da e progra yazarke bilin ki, turnuva tedarikçileri, destekçileri, ve gö üllüleri sahaları doğru e ay ı ol ası içi elleri de gele i yapıyorlar; ancak, her zaman azı farklılıklar beklemelisin, mesela: ke ar du arları daki kusurlar, ör eği kıy ıklar, idalar, delikler eya bant ışık seviyesi farklılıkları, saatten saate, masadan masaya saha zemini altı daki doku veya tümsekleri se ep ola ile eği kusur eya kırışıklıklar atta oluşa ile ek dalgalar... Değişike likleri etkisi i azalt ak içi ö e li tasarı tek iği kullanabilirsin: o ir şeyi saha ze i i üstü de eya du arlar oyu a kay ası ı içere ir yönlendirme sistemi kulla ayı, o ışık se sörleri izi çe redeki aydı lat ada koru ak içi etrafı ı kapatı. Tur u a ı koşullarıyla ilgili tü soruları ı doğruda tur u ayı düze leye kişilere yö elti. Turnuva sa ahı koç topla tısı da u kişileri asıl ta ıya ile eği a latıla aktır. F05. ÖNCELİK IRALAMA I Ro ot oyu uyla ilgili farklı yerlerde ilgi ula aksı. )a a za a farklı yerlerden elde edilen bilgiler arası da çelişki ola ilir. Kulla a ız gereke ö elik/geçerlilik sırası şu şekildedir: = E yakı tarihli ROBOT OYUNU GÜNCELLEMELERİ dokü a ı 2 = GÖREVLER ve SAHA KURULUMU dokü a ları 3 = KURALLAR dokü a ı = Yerel Başhake i kararı, e u aralı addelerdeki dokü a larda refera s olarak kulla ıl adığı üddetçe hiç ir ideo e resmin hükmü yoktur. Res i kay aklarda yayı la sa ile, e-posta ve forumlarda yer alan yoru ları hük ü yoktur, u ları irer fikir olarak değerle diri. TANIMLAR T01. OTONOM - Başlatıl ış ro ot oto o dur e hiç ir yardı ol aksızı çalışır. T02. ÜS - aha ı gü eydoğusu daki çeyrek dili lik kısı dır. Üs ala ı ı doğu e gü ey du arları ı iç kısı ları da u ala a dahildir e. yüksekliği de görü ez ir ta a ı ardır. Üs ala ı sade e ro ot aşlat a/ye ide aşlat a za a ları da ö e lidir. ÜS TABAN ALANI ROBOT ÜS ALANININ Ü ALANI YÜK EKLİĞİ TAMAMEN İÇİNDE 2 çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar FLL

3 T03. EKİPMAN - Ekipman görevleri yapmak için maça getirdiği herşeydir. T04. SAHA - " aha, saha ze i i at, üstü deki göre odelleri e ke ar du arları da oluşa ro ot oyu ala ıdır. aha ir asa üzeri e kurulur. Tü detaylar içi lütfe e sayfası daki ezo Dosyaları ölü ü de yer alan Saha Kurulum dokü a ı dikkatli e okuyu. T05. KESİNTİ - Eğer otonom robotunuza müdahale ederseniz, bu bir kesinti olarak adla dırılır. Otonom robotunuz, üdahale edil iş bir robot olur ve artık hareket et eye ya da herha gi ir şey yap aya hakkı yoktur. T06. MAÇ - Maç, sırt sırta irleştirile iki sahada iki takı ı ro otları ı karşılıklı çalıştır alarıdır. Maç 2,5 dakika sürer. Ro ot üs ala ı da aşlar e ü kü olduğu a çok göre yap aya çalışır. Saha, görevleri tekrar denemek için yeniden düzenlenmez. Maç süresi e ro ot ye ide aşlatıla ilir a a u es ada sayaç durdurulmaz. T07. GÖREV - Görev, pua değeri ola ir veya daha fazla hedef ve sonuçtur. Bazı göre ler aç SONUNDA değerle dirilir. Bazı göre ler ise elirli ir yö te ile yapıl alıdır e görevi gerçekleştirildiği es ada hake tarafı da izle ir e değerle dirilir. T08. MODEL - Model, (genellikle görev modeli olarak a la dırılır asaya geldiği de hali hazırda sahada ulu a LEGO parçalarıdır. Tur u a sahasına model getirmemelisin çünkü masaya geldiği de onları hazır ir şekilde ula aksı. Geçi i ir süreliği e ile olsa, asadaki odelleri al ayı. (Yanlışlıkla alı ası duru u da lütfe he e sahaya geri getirin. Maçları aksa ada ilerleye il esi içi u çok ö e lidir.) Eğer odeli aşka ir şeyle irleştirdiyse, u irleştir e yeteri e ge şek ol alıdır: ya i iste diği za a model u irleşi de alı abilmeli e odelde aşka hiç ir parça o u la gel e elidir. T09. CEZALAR - Ceza, yapıl ası yasak olmayan ancak istenmeyen özel eylemlerden ötürü maç sonundaki skorunda çıkartıla pua dır. Ceza pua ları Göre ler dokü a ı da yer al aktadır. İki tip eza ulu aktadır: Dokunma Cezası: Robotun Gü e li Ala ı ta a e dışı dayke ro otu a doku duğu da müdahale ettiği de gerçekleşir. Çöp Cezası: Aşağıdaki iki duru da gerçekleşir: o Hemen: Maç es ası da ro ot ir ekip a parçası ı kıs e Gü e li Ala da ırakırsa, bu nesneyi elle alabilirsin ancak bu eylem bir eza pua ı a se ep olur. (Kural K14 - Ekip a kıs ı da ör ek eril iştir. o Maç sonunda: Gü e li Ala ı ta a e dışı da kal ış her ir ekip a parçası. T10. ROBOT - Robot, LEGO MINDSTORMS mikrodenetleyicisi ve onunla birleştiril iş tü ekip a ları dır. T. GÜVENLİ ALAN - "Gü e li Ala, üs ala ı ı içere e dış yay çizgisi e kadar ge işleye ala dır. Üs ala ı da olduğu gi i hayali ir tava ı yoktur. FLL çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar 3

4 GÜVENLİ ALAN TABAN ALANI ROBOT GÜVENLİ ALANININ TAMAMEN İÇİNDE TAMAMEN Ü ALANI İÇİNDE TAMAMEN Ü ALANI İÇİNDE DEĞİL KI MEN GÜVENLİ ALAN İÇİNDE TAMAMEN GÜVENLİ ALAN İÇİNDE TAMAMEN GÜVENLİ ALAN İÇİNDE KI MEN GÜVENLİ ALAN İÇİNDE KI MEN GÜVENLİ ALAN İÇİNDE TAMAMEN GÜVENLİ ALAN DIŞINDA EKİPMAN, YAZILIM VE İN AN KURALLARI K. TÜM EKİPMANLAR - Tüm ekipmanlar fa rika çıkışı duru u da, oriji al hali ozul a ış, LEGO tarafı da üretile alze e ol alıdır. İstis alar: o LEGO tüp ve ipleri istenilen boyutta kesilebilir. o Ya ı da ro otu u progra ları ı listeleyip, takip et ek içi kulla dığı bir doküman olabilir. o Ke di ekip a ı ı ta ıya il ek içi dikkat çekmeyecek bölgelerde kalemle yazıl ış ir işaret kullanabilirsin. K02. MİKRODENETLEYİCİ - Herhangi bir maçta turnuva ala ı a en fazla 1 adet mikrodenetleyici getirebilirsin. Kulla dığı ikrode etleyi i aşağıda gösterile lerle ta a e eşleş elidir. İstis a: Bazı özel sürü lerdeki re k farklılıkları uygu dur. Diğer tü ikrode etleyi ileri (birden fazla arsa aç es ası da ya ı da getir e eli, pit ala ı da ırak alısı. 4 çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar FLL

5 Turnuva ala ı da uzaktan kumanda görevi gören veya robota ilgi aktarı ı yapa Bluetooth dahil hiç ir bir cihaz kulla ıla az. EV3 NXT RCX K03. MOTORLAR - Herhangi bir maçta turnuva ala ı a en fazla 4 adet motor getirebilirsin. Kulla dığı otorlar aşağıda gösterile lerle ta a e eşleş elidir. Birden fazla tipte motor kullanabilirsin. Ör eği : EV BÜYÜK + EV ORTA = otor uygu dur. Diğer tü otorları aç es ası da ya ı da getir e eli, pit ala ı da ırak alısı. Ör eği : Ro otu da adet otor kulla ıyorsa, ya ı da e fazla adet daha otor ulu durabilirsin. Ör eği : Ro otu da adet otor kulla ıyorsa, ya ı da e fazla adet daha otor ulu dura ilirsi. EV BÜYÜK EV ORTA NXT RCX K04. SENSÖRLER - İstediği sayıda sensör kullanabilirsin. Kulla dığı sensörler aşağıda gösterile lerle ta a e eşleş elidir. Birden fazla tipte sensör kullanabilirsin. EV3 DOKUNMA EV3 RENK EV ULTRA ONİK EV JİRO NXT DOKUNMA NXT IŞIK NXT RENK NXT ULTRA ONİK RCX DOKUNMA RCX IŞIK RCX ROTASYON FLL çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar 5

6 K. DİĞER ELEKTRİKLİ/ELEKTRONİK PARÇALAR - Tur u a ala ı da göre gerçekleşir e a a ıyla diğer hiçbir elektrikli/elektro ik parça ı kullanı ı a izi eril e ektedir. İstis a: Gerektiği de LEGO telleri e e dö üştürü ü ka loları a izi eril ektedir. İstis a: Müsaade edile güç kay akları getirile ilir: 1 adet Mikrodenetleyicinin sarj edilerbilir pili veya 6 adet AA tipi pil. K. ELEKTRİKLİ OLMAYAN PARÇALAR - İstediği kadar elektrikli ol aya LEGO parçası kulla a ilirsi. İstis a: Fa rika yapı ı çekerek eya iterek kurula otorlar kulla ıla az. İstis a: Fazladan, bir diğer eşi i yaptığı ız Model ler kulla ıla az. K07. YAZILIM - Robot sadece LEGO MINDSTORMS, RCX, NXT, EV3 veya Robolab yazılı ları herhangi bir ersiyo u ola ilir kulla ılarak progra la alıdırlar. Başka yazılı kulla ıla az. Ye i e oriji al LEGO yazılı ı, gü elle iş hali, LEGO eya Natio al I stru e t da te i edile ile ya aları, eya ekle tileri ka ul edilir, a ak yazılı araç kitleri (mesela, LabView tool kit kulla ıla az. K08. PİLOTLAR ade e iki takı üyesi tur u a asası ı aşı da yer ala ilir e u üyelere pilot de ir. İstis a: Diğer takı üyeleri aç es ası da a il ta ir gerektire duru larda de reye gire ilir so ra da masadan ayrılırlar. Takı ı geri kala üyeleri tur u a göre lileri i gösterdiği yerde, geride ekle elidir. Farklı takı üyeleri istenilen zamanlarda asadaki pilotlarla yer değiştirerek pilotluk yapabilirler. Ö e li ola iki üye sı ırı ı korunmasıdır. OYUN K 9. MAÇ ÖNCE İ HAZIRLIK - Tur u a ala ı a geldiği de, aça hazırla ak içi en az 1 dakikan var. Bu süre içerisinde yal ız a: Hake e Modelleri doğru kurulup kurul adığı ı sora ilirsi. Gü e li Ala dışı da ışık e re k se sörü ü kali re edebilirsin. K10. DOKUNAMAMA - Sahadaki herhangi bir nesne tamamen Gü e li Ala içi de değilse, Görevler, Kurallar ve Robot Oyun Güncellemeri dokü a ı da aksi elirtil ediği üddetçe doku a azsı. K. ÇALIŞMA VE DEPOLAMA ALANI Saha üzerinde: Müsaade edilen nesneleri ekip a e odelleri Gü e li Ala da depolaya ilir e elinle dokunabilirsin. tratejik ir a a ı ol a ak kaydıyla Gü e li Ala dışı ı, saha ı göre lerle alakalı ol aya kısı ları ı da kulla a ilirsi. aha dışı da: Turnuva görevlilleri i te i ettiği asayı kulla a ilirsi K. BAŞLATMA - Uygu ir aşlat a eya yeniden başlat a süre i aşağıdaki gi i olur: HAZIR DURUM o Robotu e ro otu aşlattığı da aşlaya ak oto o dönemi ile alakalı her es e istediği şekilde düze le iş e TAMAMEN ÜS ALANININ içi de ol alıdır. Ta a sı ırı da dahil 6 çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar FLL

7 o Hake, üs ala ı da hiç ir şeyi hareket et ediği i e pilotları hiç ir şeye doku adığı ı görmelidir. BAŞLATMA EÇENEKLERİ o AKTİF: Tek elle robota uza ıp ir uto a doku ak veya bir sensör kullanarak robotu harekete geçirmek o PA İF: Hiç ir şey yap a ak e çalışa ir progra ı ye ide aşla ası ı ekle ek Özel Duru : Maç aşla gı ı da ta aşlat a a ı geri sayı daki so keli e i /sesi aşla gı ıdır. Ör eği,,, Başla,,,, Beep Uygun ir şekilde aşlatıl ış/ye ide aşlatıl ış ro ot, sen müdahale edene kadar Otonomdur. Ro otu Gü e li Ala ı ta a e dışı da yaptığı her değişiklik ay ı şekilde kalır. İstis a: Ro ot ke di değişikliklerini yapabilir. Başlat a/ye ide aşlat a duru ları haricinde Üs dışı a herha gi ir şeyi çık ası a ya da yayıl ası a sebep ola azsı. Eğer ya lışlıkla ir es e i Üs Ala ı dışı a çık ası a se ep olduysa, ahayı oz ada he e geri alabilirsin. K13. MÜDAHALE - Eğer ro otu a elle müdahale ediyorsan, robotu u he e durdur alı, eğer ye ide aşlata aksa ulu duğu yerde saki e al alısı. Müdahale so rası da ro ot e taşıdığı odel ler içi aşağıdaki duru lar ko trol edilerek e yapıla ağı a karar erilir: ROBOT - Tamamen Gü e li Ala da ı? o EVET: Yeniden aşlat o HAYIR: Ye ide aşlat + Dokunma Cezası MODEL - Tamamen Gü e li Ala da ı? o EVET: Modeli kullanabilirsin. o HAYIR: E so yapıla aşlat a es ası da Ro otla irlikte iydi? EVET: Modeli kullanabilirsin HAYIR: Modeli hakeme vermelisin. (Model o maç içi oyu dışı kalır * Müsamaha: Eğer robotunu ye ide aşlat ayı iste iyorsa / üsade edil iyorsa, herşeyi olduğu gi i ırakı. Ceza pua ı eril eye ek e açı ittiği arsayıla ak. Bu üsa ahayı ro otu u yapa ağı aşka ir şey kal adığı da, özellikle ro otu ko trol dışı a çıktığı da eya otorları takıldığı duru da kullanı. K14. KAYIP NESNE - Eğer üdahale edil e iş ro ot taşıdığı ir es e ile ola te ası ı kay ederse, o es e olduğu yerde kal alıdır. o rası da aşağıdaki duru lar ko trol edilerek e yapıla ağı a karar erilir: EKİPMAN o Tamamen Güvenli Alan İçi de: Ekip a ı ı kulla a ilirsi. o Kıs e Gü e li Ala İçi de: Ekip a ı ı Gü e li Ala a alıp kulla a ilirsi. + Çöp ezası (Hakem bu ezayı he e ot eder o Tamamen Güvenli Alan Dışı da: Ekipman olduğu yerde kalır. MODEL o Tamamen Güvenli Alan İçi de: Modeli kullanabilirsin. o Kıs e Gü e li Ala İçi de: Modeli hake e er elisi. Model o aç içi oyu dışı kalır o Tamamen Güvenli Alan Dışı da: Model olduğu yerde kalır. Eğer ro otu herhangi bir zamanda e herha gi i yerde ariz olarak parçala dıysa ro otu u parçaları ı ceza almadan toplayabilirsin. FLL çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar 7

8 K15. AHANIN ZARAR GÖRME İ - Otonom robotun müdahelesiyle bir model kırılırsa veya Dual Lo k ları da ayrılırsa, u zarar ile gerçekleşe göre lerde pua alı az. Ayrı a, u zarar aşka ir göre i gerçekleştiril esi i de kolaylaştırırsa, o göre de de pua alı az. Ör eği : Ro otu Dual Lock larla sa itle iş ir sa dalye i etrafı da dolaşıp arkası daki ir odeli alıp getir esi gerektiği i arsayalım. Ancak, ro ot sa dalyeyi yeri de çıkar ışsa, e artık u odele düz bir yolda erişe ilir duru daysa, sandalyeye verilen zarar sayesinde, aşka ir göre i gerçekleştiril esi i kolaylaştır ıştır, u se eple u göre de pua alı az. K16. DİĞER TAKIMA MÜDAHALE Göre ler dokü a ı da elirtile duru lar dışı da diğer takı a olumsuz yönde etki edemezsin. Diğer takı ı de ediği a ak se i /ro otu u ya lışlıkla veya kuraldışı eyle leri se e iyle yapa adığı göre ler içi diğer takı yi e de pua alır. K17. MAÇ SONU - Maç ittiği de herşey ay e olduğu gi i koru alıdır. Eğer ro otu hareket ediyorsa, ü kü ola e kısa sürede o u durdur alı e orada ırak alısı. o rası da, hake asa ı düze le e ile eği o ayı ı ere e kadar hiç ir şeye doku a alısı. K18. PUANLANDIRMA KOR KAĞIDI: Hake pilotlarla göre göre asayı ko trol eder e yapıla eyle leri hatırlar. o Eğer hake le tü detaylar hakkı da ay ı fikirde isen, skor kağıdı ı i zalarsı. Böylece pua la dır a işle i ta a la ır. o Eğer ay ı fikirde değilsen, hakeme bu konuyu nazikçe a lat alısı. Hake ler de ya lış yapa ilir, ve eğer hatalılarsa ede ya lış yaptıkları ı öğre ek isteye eklerdir. Eğer ortak ir karara arıla ıyorsa, aşhake so kararı erir. PUAN: Hiç ir açı ir diğeriyle ilgisi yoktur ve takı ı ı sadece e yüksek pua ı Ro ot Perfor a s ödülleri içi değerle dir eye alı ır. Ele e açları çeyrek fi al, yarı fi al, e tur u a fi ali karşılaş aları, eğer arsa, sade e eğle ek içi ekle iştir. BERABERLİK DURUMU - Bera erlik ol ası duru u da e iyi. e. skorlara akılır. Çok nadir de olsa her pua ı da ay ı ol ası duru u da turnuva yetkilileri e yapıla ağı a karar verir. 8 çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar FLL

9 EZONU İÇİN YAPILAN ÖNEMLİ/BÜYÜK DEĞİŞİKLİKLER Dokü a % ora ı da kısaltıldı. Kalan bu kurallar daha basit ve çok farklıdır. UYARI: De eyi li takı lar lütfe dokü a ı dikkatli e okuyun! Ör eği : Eskide kurallar içi de ifadesi i içerir e kıs e içi de duru u u da kapsardı. Şi di u kural kalktı. Ro ot oyu u da Ta a e içi de duru u gerek ektedir. Bu dokü a ı geliştir ek içi aklı ıza gele bir fikir olursa, lütfe fikir@bilimkahramanlari.org e-posta adresi e bir esaj gö deri. Duyarlı profesyo elliği iz içi çok teşekkürler (Eylül 2015) FLL çöpe çözü, çöple çözü - Kurallar 9