TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
|
|
- Gülistan Sançar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ISSN:XXX-XXX Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi 2008 (3) 1-12 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oranlarının Etkilerinin Karşılaştırılması Hasan BAKIR Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Meslek Yüksekokulu, Eskişehir ÖZET Dış ticaret ülkelerin temel dinamiğidir. Ekonominin diğer dinamikleri olan enflasyon, faiz oranları ve döviz kurları ile dış ticaret arasında ilişkinin ortaya konulması tüm sektörler için benzer genel yargıların bulunup bulunmadığının test edilmesi son derece önemlidir. Bu amaçla çalışmada ülkemizin ihracatında iki önemli payı alan tekstil ve demir çelik sektörünün ihracatında döviz kuru, enflasyon ve faiz oranlarının etkisi test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar faiz oranları, enflasyon ve döviz kurlarındaki değişimin doğrudan ihracatı etkilediği şeklindedir. Bununla birlikte elde edilen sonuçlar Türk dış ticaretinin sadece dış ticarete ilişkin politikalardan etkilenmediğini de göstermektedir. Enflasyon, faiz oranları, döviz kurlarındaki değişimler doğrudan ihracat düzeylerini etkilerken, bu dinamiklerin dolaylı olarak da dış ticaretin etkisi altında olduğunu söylemek mümkündür. Anahtar Kelimeler: Tekstil, Döviz kuru, Enflasyon, Faiz oranları 1. GĐRĐŞ Ekonomiler açısından dış ticaretin amacı, iç piyasada bulunmayan veya bulunduğu halde yüksek maliyetli olan, mal ve hizmetlerin dış piyasalardan sağlanması ve iç piyasada fazla olan mal ve hizmetlerin dış piyasaya transferi ile refah seviyesinin yükseltilmesidir. Nihai hedef, refah seviyesinin yükseltilmesidir, çünkü dışarıya transferle gelir elde edilmesi ve sonuçta hayat standardının yükseltilmesi; dışarıdan transferle de içeride olmayan veya olduğu halde ihtiyaçların daha uygun şartlarda karşılanması mümkün olmaktadır. Yani dış ticaret işlemleri, tamamen menfaate dayalı olarak gerçekleştirilen faaliyetlerden oluşmaktadır. Günümüzde de dış ticaret, Türkiye de sürdürülebilir kalkınmanın en önemli unsurlarından biri olarak görülmektedir. Bu amaçla, özellikle ihracatın arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmakta, yeni ihraç ürünleri ve yeni pazarlar bulunmaya çalışılmaktadır. Ayrıca dış ticaretin dünya ülkeleriyle entegrasyonu sağlayıcı bir unsur olduğu düşüncesiyle hareket edilmektedir. Dış ticareti sadece ihracat ve ithalat kalemleri arasındaki fark olarak incelemek günümüz dünyasında imkansız olmuştur. Dış ticareti etkileyen faktörlerin ayrı ayrı incelenmesi, bu faktörlerin yıllar itibariyle analiz edilmesi ve bu faktörlerin dış ticaret ile ilişkilerinin ortaya çıkarılması için çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Çalışma da mevduat faiz oranları, döviz kuru, enflasyon (tüfe) ve ihracat (tekstil demir çelik sektörleri) verileri kullanılarak modeller kurulmuştur. Faiz, döviz kuru ve enflasyonun tekstil ve demir çelik sektörleri ihracatına etkileri ayrı ayrı ve bu değişkenler ile bir arada kurulmuş modellerinin sonuçları
2 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran karşılaştırılmıştır. Son 16 yıllık dönemde Türkiye de bu anlamdaki gelişmelerin hangi sektöre daha çok etkisi olduğu araştırılmıştır. Karşılaştırılacak sektörler belirlenirken Türkiye nin sektörel ihracat rakamlarına bakıldığında en yüksek paya sahip olanlar seçilmiştir. Türkiye nin ihracatının sektörel gelişiminin ekonomik göstergeler tarafından ne şekilde etkilendiğini analiz edebilmek için dönemi ele alınarak incelenmiştir 2. FAĐZ ORANLARI, DÖVĐZ KURU ve ENFLASYON ORANLARI ĐLE ĐHRACAT ARASINDAKĐ ĐLĐŞKĐ Çalışmada faiz oranları, döviz kuru ve enflasyon ile ihracat arasındaki ilişki tek tek ele alınarak incelenmiştir DÖVĐZ KURU ĐLE ĐHRACAT ARASINDAKĐ ĐLĐŞKĐ Döviz kurları ve dış ticaret arasındaki ilişkinin boyutu literatürde hala tartışma konusudur. Bu konuyu açıklayan iki alternatif yaklaşım vardır. Birinci yaklaşım olan Standart teori, nedenselliğin dış ticaretteki değişimlerden reel döviz kurlarına doğru olduğunu ileri sürer. Bu yaklaşıma göre, dış ticaretteki bir iyileşme dışarıdan içeriye doğru bir gelir transferine neden olacağından yurtdışı fiyat düzeyine nispeten yurtiçi fiyat düzeyinde bir yükselmeye yol açacaktır. Yansıma olarak isimlendirilen diğer yaklaşım, döviz kurlarındaki değişimlerden dış ticarete doğru ters yönlü nedensel bir ilişkinin varlığına işaret eder [1]. Kur ayarlamaları sonucu ihracat veya ithalat sektörleri lehine gelişen fiyat avantajından kimlerin ne ölçüde yararlandığı, kur politikasının dış ticaret dengesi üzerinde beklenen olumlu etkisini gösterebilmesi açısından üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Dış ticaret dengesini iyileştirmek amacıyla düşük değerlenmiş kur politikası izlenen dönemlerde yabancı para birimi ile ifade edilen ithalat fiyatlarının düşmesi bu politikanın ithalat üzerindeki olumsuz etkilerini ihracat fiyatlarının düşmesi de ihracat üzerindeki olumlu etkilerini azaltacaktır. Böylece, düşük değerlenme ile ihracat açısından sağlanan fiyat avantajının bir kısmı ya da tamamı tekrar kaybedilirken, ithalat açısından ise dış piyasalar tarafından kaybedilen fiyat avantajının bir kısmı ya da tamamı tekrar kazanılacaktır. Aşırı değerlenmiş kur politikası izlenen dönemlerde yabancı para birimi ile ifade edilen ithalat fiyatlarının yükselmesi bu politikanın ithalat üzerindeki olumlu etkilerini ihracat fiyatlarının yükselmesi de ihracat üzerindeki olumsuz etkilerini azaltacaktır. Böylece, aşırı değerlenme ile ihracat açısından kaybedilen fiyat avantajının bir kısmı ya da tamamı tekrar kazanılırken, ithalat açısından ise sağlanan fiyat avantajının bir kısmı ya da tamamı tekrar kaybedilecektir [2]. Düşük değerlenmenin olduğu dönemde ihracat ve/veya ithalat fiyatlarının düşmesi, aşırı değerlenmenin olduğu dönemde ise, ithalat ve/veya ihracat fiyatlarının yükselmesi, kısaca reel döviz kurları ve dış ticaret arasında ters yönlü nedensel bir ilişkinin olup olmaması durumu, kur politikasının dış ticaretin karlılığı (Nispi karlılığın ihracat lehine dönmesi, böylece dış ticaretin ülke lehine işlemesi) üzerinde beklenen net etkisini gösterebilmesi bakımından oldukça önemlidir [3]. Literatürde reel döviz kurları ve dış ticaret fiyatları arasındaki ilişkiyi araştıran çok sayıda ampirik çalışma olmasına rağmen ilişkinin yönü konusunda henüz genel kabul gören bir konsensüs oluşturulamamıştır. Literatürdeki bu karışık sonuçlar, veri ölçümleri ve incelenen dönem farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Türkiye ekonomisi verileri kullanılarak yapılan Reel Döviz Kurları, Reel Faiz Farklılığı ve Ticaret Hadleri adlı ampirik bir çalışmadan, faiz farklılığı ve ticaret hadlerinin Türkiye lehine döndüğünde reel döviz kurlarının değer kazandığı şeklinde bulgular elde edilmiştir [4].Dornbusch (1976) ABD ekonomisi için yaptığı çalışmasında, ABD faiz oranları ile ticari faaliyette bulunduğu ülkelerin faiz oranları 2
3 Bakır, H. Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 arasındaki farkın artmasının daha yüksek getiriyi düşünen yabancı sermayeyi ABD ye çekeceğini ve bu durumun da ABD dolarının değerini artırarak ABD nin dış ticaret dengesini olumsuz etkileyeceğini vurgulamıştır. Avusturya ekonomisi için, döviz kuru hareketleri ile ihracat fiyatları arasındaki ilişkiyi inceleyen Menon (1994), Döviz kuru hareketlerinin ihracat fiyatları üzerindeki etkilerinin sanayi dallarına göre farklı olabileceğin görüşündedir. Benzer şekilde Melick (1994), bu tür bir analizin daha alt bazda piyasa seviyesine indirgenerek yapılmasının daha sağlıklı sonuçlar vereceğini düşünmektedir. Arize (1995), reel ihracat, reel dış gelir ve döviz kuru değişkenliği serilerinin oluşturduğu üç değişkenli bir model kurarak, döviz kuru değişkenliğinin Amerikan ihracatı üzerindeki etkilerini hata düzeltme modeli ile incelemiştir. Bu analizden döviz kuru değişkenliğinin artmasının ticareti engelleyici olduğu sonucuna varılmıştır. Diğer değişkenlerden elde edilen bulgular da teoriden beklenildiği şekilde çıkmıştır [5]. ABD ekonomisi üzerine yapılan bir başka çalışmada da yine doların değer kaybının ihracat ve ithalat fiyatlarının yükselmesinde önemli bir rol oynadığı sonucuna varılmıştır dönemi aylık verilerini kullanarak 10 ülke için (Belçika, Kanada, Fransa, Federal Almanya, Đtalya, Japonya, Hollanda, Đsveç, Đngiltere ve ABD) kısa dönemli kur değişimlerinin dış ticaret dengesi ve dış ticaret hadleri üzerindeki etkilerini inceleyen Spitaller (1980), Almanya hariç diğer tüm ülkeler için tam yansıma (Pass through) şeklinde bulgular elde etmiştir. Bu konuda yapılan bir başka çalışma da OECD ülkeleri ile ilgilidir. In ve Menon (1996) OECD reel döviz kuru ve ticaret hadleri arasındaki ilişkiyi Eş Bütünleşme ve Nedensellik analizleri yardımıyla belirlemeye çalışmıştır. 7 OECD ülkesinde (Kanada, Fransa, Almanya, Đtalya, Japonya, Đngiltere, ABD) ticaret hadleri ve reel döviz kurunun eş bütünleşik oldukları sonucuna varmıştır. Bulgular, beş ülkede(kanada, Fransa, Japonya, Đngiltere, ABD) reel döviz kurundan ticaret hadlerine doğru, diğer iki ülkede (Almanya, Đtalya) de ticaret hadlerinden reel döviz kuruna doğru bir nedenselliğe işaret etmiştir. Ekonomik yaşamda gelecek belirsizliklerle doludur. Yapılan öngörülerle bu belirsizlikler, bütünüyle ortadan kaldırılamasa da azaltılabilir. Đktisat politikalarının etkilerini saptayabilmek için bu incelemeler zorunludur. Çünkü hangi iktisat politikasının hangi içsel değişkeni ne ölçüde etkileyeceği önceden bilinememektedir [6]. Dış ticaretteki nispi karlılığı değiştirmede kur hareketlerinin etkin olup olmadığını analiz etmek, izlenecek döviz kuru politikasının başarısı için önemlidir. Kapsamlı ve tutarlı analizlere dayanmayan ekonomi politikalarının başarı şansı, öngörünün tesadüfen de olsa doğru çıkmasına bağlıdır. Oysa bir ülke için oluşturulacak ekonomi politikalarının böyle tesadüfiliğe terk edilmesi rasyonel bir politika anlayışı ile bağdaşmaz [7]. Türkiye de döneminde reel döviz kurları, gümrük vergileri ve dış ticaret hadleri ilişkilendirilmiştir. Ekonometrik modelde bağımlı (açıklanan) değişken dış ticaret hadleri; bağımsız (açıklayıcı) değişken olarak ta döviz kurları ve gümrük vergilerine yer verilmiştir. Bu değişkenler arasındaki ilişki 15 yıllık bir dönem için tahmin edilmiştir. En Küçük Kareler Yöntemi ve Đki Aşamalı En Küçük Kareler Yönteminin kullanıldığı çalışmada tespit edilen doğrusal denklemlerle ilgili çeşitli istatistiksel testler sonucunda seçilen bağımsız değişkenlerin bir bütün olarak dış ticaret hadlerinde görülen değişmeleri açıklamakta anlamlı oldukları sonucuna varılmıştır. Yapılan başka bir araştırmada 1987:1-2003:3 dönemine ait üçer aylık verilerin kullanıldığı çalışmada, Türk ekonomisine ait ihracat arzı ve ithalat talebi fonksiyonları ko-entegrasyon formunda tahmin edilmiş, ayrıca VAR yöntemine de başvurulmuştur. Denklemlere, 2001 krizinin neden olduğu yapısal kırılmanın etkilerini azaltmak amacıyla Perron tarafından önerilen kukla değişkenler de dahil edilmiştir. Reel döviz kurunun ithalatın önemli bir belirleyicisi olduğunu ancak ihracatı etkileyemediği sonucuna varılmıştır. VAR modelinin de reel döviz kurunun cari işlemler üzerindeki etkisinin ithalat yoluyla olduğu vurgulanmıştır [8] FAĐZ ORANLARI ĐLE DIŞ TĐCARET ARASINDAKĐ ĐLĐŞKĐ Faiz oranları ile dış ticaret arasındaki ilişki ters yönlüdür. Faiz oranları ne kadar düşerse sıcak paranın yurt dışından gelişi yavaşlayacaktır. Döviz arzında meydana gelen azalışlar sonucu döviz fiyatlarında artışlar yaşanacaktır [9]. Artan döviz fiyatları ihracatın artmasına neden olacaktır ve bu şekilde dış 3
4 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran ticarette artış yaşanacaktır. Faiz oranları ile ilgili teorik konular incelendiğinde, faiz oranlarının nominal faiz oranları ve reel faiz oranları diye ikiye ayrıldığı görülmektedir. Nominal faiz oranı piyasada görünen faiz oranıdır. Reel faiz ise nominal faizden enflasyon oranı çıkarıldıktan sonra kalan orandır ve parasal fonların sağladığı gerçek getiriyi ifade eder. Parasını ödünç veren kimsenin gerçek bir gelir sağlayabilmesi için ona ödenen nominal faizin enflasyondan daha yüksek oranda olması gerekir. Tersine, diyelim ki ödünç verilen fonlara ödenen faiz % 20 iken enflasyon, % 30 ise bu kimsenin sahip olduğu fonların gerçek satın alma gücü azalmış olur. Bu demektir ki parasal fonlarını ödünç verenlere, bu fonları kullanma karşılığında reel bir getiri sağlamış olabilmek için nominal faiz oranının beklenen enflasyon oranından daha yüksek olması gerekir. Beklenen enflasyonun nominal faiz üzerindeki etkisi Fisher etkisi diye adlandırılır [10]. Enflasyon ile faiz oranları arasındaki ilişkide Fisher denklemi diye bilinen aşağıdaki formül ile ifade edilir. i = r + p burada i nominal faiz oranını, r reel faiz oranını ve p de beklenen enflasyon oranını gösterir. Dolayısıyla, beklenen enflasyon oranı olan p deki bu yükselme, i nominal faiz oranının da yükselmesine yol açar. Nitekim, 1970 lerde ve 1980 lerde dünyada faiz oranlarında görülen genel artışlar, bu dönemde yaşanan yüksek enflasyonun bir sonucudur [11]. Ülkeler arasında bir karşılaştırma yapılırsa, genellikle enflasyon oranı yüksek ülkelerde, faiz oranın da yüksek olduğu görülür. Şimdi Fisher denklemini faiz paritesi eşitliğiyle faiz oranları, enflasyon ve döviz kurlarının birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduğu belirlenebilir. Ancak önce Türkiye ve A.B.D nin Fisher denklemini gösterelim. itr = rtr + ptr ve ius = rus + pus Eğer reel faiz oranlarının uluslar arası alanda aynı olduğu varsayımı yapılırsa rtr = rus olur. Bu durumda nominal faiz oranları arasındaki fark beklenen enflasyon oranları arasındaki farka eşit çıkar, yani: itr ius = ptr Pus Faiz paritesi koşulu, faiz oranları farkının aynı zamanda, vadeli prim oranına eşit olmasını ifade eder: itr ius = ptr pus = (F-E) / E Bu son eşitlik, faiz oranları, enflasyon ve döviz kurları arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Buna göre Fisher denklemi, faiz paritesi ve göreceli satınalma gücü paritesinin geçerli olması koşulları altında, ülkeler arasında reel faiz oranları da birbirine eşitlenir. Yukarıdaki ilişki zincirinden çıkartılabilecek başka önemli sonuçlar da vardır. Buna göre, enflasyon oranı yüksek olan ülkede faiz oranları da yüksek olmalı ve vadeli kur bu fark ölçüsünde prim yapmalıdır [12]. Eğer vadeli kurun, gelecekteki anında teslim kurunun sapmasız bir göstergesi olduğu kabul edilirse enflasyon farkı, anında teslim kurlarında beklenen değişmeye eşitlenir. Yukarıdaki eşitlikler, ekonomik politikadaki değişikliklerin etkilerini tahmin etmeye de yarayabilir. Diyelim ki Türkiye de hükümetin izlediği açık bütçe politikası sonucunda, enflasyonun daha da yükseleceği beklenmektedir. Beklenen enflasyondaki artış, TL üzerindeki faiz oranlarını yükseltici etki doğurur. Diğer yandan, döviz kurları da faiz paritesini sürdürecek biçimde değişecektir. Şöyle ki eğer gelecekteki anında teslim kuru değişmişse F nin de buna uyum sağlamasını bekleyebiliriz. Tersine, eğer gelecekte beklenen anında teslim kuru değişmemişse o takdirde asıl uyumun bugünkü anında teslim kurunda olması gerektiği söylenebilir. Bazı ülkelerde, yüksek enflasyon oranlarına karşın, merkez 4
5 Bakır, H. Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 bankasının piyasaya müdahaleleriyle döviz kurlarının yeterince yükselmesine izin verilmeyebilir. Buna, ulusal paranın aşırı değerlendirilmesi denildiğini biliyoruz [13]. Böyle bir durumda yukarıdaki formüle göre dövizin vadeli primi, enflasyon oranları ve dolayısıyla faiz oranları farkından daha küçük olur. Bu da kısa süreli fonların ülkeye girişini özendirici etki yapar DÖVĐZ KURLARI ĐLE ENFLASYON ARASINDAKĐ ĐLĐŞKĐ Döviz kurundaki yükselmenin enflasyonu nasıl etkilediğine ilişkin başlıca dört aktarım mekanizmasından bahsedilebilir. Birincisi, küçük bir açık ekonomide yerli paranın yabancı paralar karşısında değer kaybetmesi ithalata ikame mallar ile ihracata konu malların fiyatlarını doğrudan etkiler. Đkincisi, yerli para değer kaybederken, ithal edilen tüketici mallarının fiyatları ve buna bağlı olarak tüketici fiyatları endeksi artar. Aynı zamanda ithal edilen ara mallarının fiyatları da artacağından bu durum firmaların üretim maliyetlerini artıracaktır. Artan üretim maliyetlerinin firmalarca tüketicilere yansıtılması tüketim mallarının fiyatlarının pahalanmasına neden olur. Üçüncüsü, eğer yerli fiyat koyucular döviz kurunun seyrini hesaba katıyorlarsa, döviz kurundaki dalgalanmalar enflasyon oranını etkileyebilir. Döviz kurundaki, dolayısıyla yabancı para cinsinden fiyatlardaki belirsizlikler, iç fiyatları yükseltebilir. Son olarak, yabancı paralara ücretlerin endekslenmesi de paranın değerindeki düşmenin enflasyona yol açtığı bir başka mekanizmadır. Bu durumda, döviz kurlarındaki yükselme muhtemelen nominal ücretleri, dolayısıyla üretim maliyetlerini ve enflasyonu yükseltecektir. Nominal döviz kurunda gözlenen değişimlerin fiyatlara ve enflasyona geçiş etkisi bazı kanallardan çalışmaktadır. Her şeyden önce, döviz kurunda gözlenen artış ithal mal fiyatlarını artırdığı için ithal hammadde veya ara malı kullanılan ürünlerin ve ithal tüketim mallarının fiyatlarını artıracaktır [14]. Bununla birlikte, ekonomide dövizle yapılan işlemler, yani dolarizasyon önemli bir seviyede ise üreticiler dövizde gözlenen artışı kendi ürettikleri ve sattıkları mal ve hizmetlere, tüketicilerin talebini de göz önünde bulundurarak aynı oranlı zam yapmak isteyecekler ve son olarak nominal döviz kurundaki artış yurt dışından gelen malları daha pahalı yaptığı gibi yurt içinde üretilen malları ihracat için daha cazip hale getirmektedir. Bu ise ithalatı azalttığı gibi yurt dışına yapılan ihracatı arttırmaktadır [15]. 3. FAĐZ ORANLARI, DÖVĐZ KURU ve ENFLASYON ORANLARI ĐLE ĐHRACAT ARASINDAKĐ ĐLĐŞKĐNĐN ANALĐZĐ Türkiye nin dış ticaretinin gelişiminin Faiz oranları, döviz kurları ve enflasyon oranları tarafından ne şekilde etkilendiğini analiz edebilmek için dönemi ele alınmıştır. Bu bölümde faiz oranları, enflasyon ve döviz kurunun tekstil ve demir çelik sektörü ihracatları ile ilişkileri Eviews programı kullanılarak regresyon analizi ile belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Demir çelik ihracat rakamları 72 ve 73. fasıllar, tekstil ihracat rakamlar ise 50, 52, 54, 56, 57, 60, 61, 63. fasıllar toplanarak hesaplanmıştır. Tüfe, kur ve faiz oranları ise TÜĐK ten elde edilmiştir. Analizler sonucunda ortaya çıkan değerler ekonometrik ve iktisadi açıdan yorumlanmış ve Türkiye nin ihracatına etki eden faktörler ortaya konmaya çalışılmıştır FAĐZ ORANLARININ TEKSTĐL ve DEMĐR ÇELĐK SEKTÖRÜ ĐHRACATINA ETKĐLERĐNĐN KARŞILAŞTIRILMASI Logaritması alınarak oluşturulmuş faiz oranları serisi ile tekstil ihracat rakamları serisi arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi bize bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken tekstil sektörü ihracatı, bağımsız değişken faiz oranlarıdır. Modelde katsayılar % 5 anlam düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Đlişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre faiz oranlarındaki % 1 lik artış tekstil sektörü ihracatında 4.7 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde faiz oranları tekstil sektörü ihracatındaki azalışın %69 unu açıklayabilmektedir. 5
6 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran Dependent Variable: TEKSTIL_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:45 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C LOG(FAIZ_ORANI) R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS TEKSTIL_IHR C LOG(FAIZ_ORANI) Estimation Equation: TEKSTIL_IHR = C(1) + C(2)*LOG(FAIZ_ORANI) Substituted Coefficients: TEKSTIL_IHR = *LOG(FAIZ_ORANI) Logaritması alınarak oluşturulmuş faiz oranları serisi ile demir çelik ihracat rakamları serisi arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi bize bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken demir çelik sektörü ihracatı, bağımsız değişken faiz oranlarıdır. Modelde katsayılar % 5 anlam düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Đlişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre faiz oranlarındaki % 1 lik artış demir çelik sektörü ihracatında 3.7 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde faiz oranları tekstil sektörü ihracatındaki azalışın %71 ini açıklayabilmektedir. Dependent Variable: DEMIR_CELIK_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:46 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C
7 Bakır, H. Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 LOG(FAIZ_ORANI) R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS DEMIR_CELIK_IHR C LOG(FAIZ_ORANI) Estimation Equation: DEMIR_CELIK_IHR = C(1) + C(2)*LOG(FAIZ_ORANI) Substituted Coefficients: DEMIR_CELIK_IHR = *LOG(FAIZ_ORANI) Tekstil sektörü ihracatı faiz oranındaki değişime demir çelik sektöründen daha duyarlıdır. %1 lik değişim demir çelik sektörü ihracatında 3.7 milyon dolar, tekstil sektörü ihracatında 4.7 milyon dolarlık değişime yol açmaktadır. Faiz oranları ile ihracat arasındaki ilişki ters yönlüdür. Faiz oranları ne kadar düşerse sıcak paranın yurt dışından gelişi o kadar yavaşlayacaktır. Döviz arzında meydana gelen azalışlar sonucu döviz fiyatlarında artışlar yaşanacaktır. Artan döviz fiyatları ihracatın artmasına neden olacaktır ve bu şekilde dış ticarette artış yaşanacaktır ENFLASYONUN TEKSTĐL ve DEMĐR ÇELĐK SEKTÖRÜ ĐHRACATINA ETKĐSĐNĐN KARŞILAŞTIRILMASI TÜFE serisinin logaritması alınarak oluşturulmuş seri ile demir çelik sektörü ihracat serisi aralarındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken demir çelik sektörü ihracatı, bağımsız değişken enflasyon oranlarıdır. Modelde katsayılar % 5 anlam düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Đlişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre tüfe deki % 1 lik artış demir çelik sektörü ihracatında 2.8 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde enflasyon oranları demir çelik sektörü ihracatındaki azalışın %88 ini açıklayabilmektedir. Dependent Variable: DEMIR_CELIK_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:47 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C LOG(ENFLASYON)
8 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS DEMIR_CELIK_IHR C LOG(ENFLASYON) Estimation Equation: DEMIR_CELIK_IHR = C(1) + C(2)*LOG(ENFLASYON) Substituted Coefficients: DEMIR_CELIK_IHR = *LOG(ENFLASYON) TÜFE serisinin logaritması alınarak oluşturulmuş seri ile tekstil sektörü ihracat serisi aralarındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken tekstil sektörü ihracatı, bağımsız değişken enflasyon oranlarıdır. Modelde katsayılar % 5 anlam düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Đlişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre tüfe deki % 1 lik artış tekstil sektörü ihracatında 3.3 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde enflasyon oranları tekstil sektörü ihracatındaki azalışın %77 sini açıklayabilmektedir. Dependent Variable: TEKSTIL_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:48 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C LOG(ENFLASYON) R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS TEKSTIL_IHR C LOG(ENFLASYON) Estimation Equation: TEKSTIL_IHR = C(1) + C(2)*LOG(ENFLASYON) Substituted Coefficients: TEKSTIL_IHR = *LOG(ENFLASYON) 8
9 Bakır, H. Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil sektörü ihracatı enflasyondaki değişime demir çelik sektöründen daha duyarlıdır. %1 lik değişim demir çelik sektörü ihracatında 2.8 milyon dolar, tekstil sektörü ihracatında 3.2 milyon dolarlık değişime yol açmaktadır. Yapılan analizde tüfenin dış ticareti etkilediği görülmektedir. Enflasyon oranlarının arttığı dönemlerde yurt içi malların fiyatlarında artış yaşanacağından dolayı yurt dışı talepte azalmalar görülecektir ve ihracat azalacaktır. Bu durum dış ticareti olumsuz etkileyecektir DÖVĐZ KURUNUN TEKSTĐL ve DEMĐR ÇELĐK SEKTÖRÜ ĐHRACATINA ETKĐLERĐNĐN KARŞILAŞTIRILMASI Döviz kuru serisinin logaritması alınarak oluşturulmuş seri ile tekstil sektörü ihracat serisi aralarındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi, bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken tekstil sektörü ihracatı, bağımsız değişken döviz kurudur. Modelde katsayılar ancak %20 anlam düzeyinde anlamlı kabul edilebilir. Sonuca göre ilişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre kurdaki % 1 lik artış tekstil sektörü ihracatında 0.44 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde kur tekstil sektörü ihracatındaki azalışın %10 unu açıklayabilmektedir. Dependent Variable: TEKSTIL_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:58 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C LOG(DOVIZ) R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS TEKSTIL_IHR C LOG(DOVIZ) Estimation Equation: TEKSTIL_IHR = C(1) + C(2)*LOG(DOVIZ) Substituted Coefficients: TEKSTIL_IHR = *LOG(DOVIZ) 9
10 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran Döviz kuru serisinin logaritması alınarak oluşturulmuş seri ile demir çelik sektörü ihracat serisi aralarındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan regresyon analizi, bu seriler arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Modelde bağımlı değişken demir çelik sektörü ihracatı, bağımsız değişken döviz kurudur. Modelde katsayılar %5 anlam düzeyinde anlamlı kabul edilebilir. Sonuca göre ilişkinin yönü negatiftir. Yani sonuçlara göre kurdaki % 1 lik artış demir çelik sektörü ihracatında 0.54 milyon dolarlık azalışa sebep olmaktadır. Ayrıca bu modelde kur demir çelik sektörü ihracatındaki azalışın %25 ini açıklayabilmektedir. Dependent Variable: DEMIR_CELIK_IHR Method: Least Squares Date: 05/04/08 Time: 14:59 Sample: Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. C LOG(DOVIZ) R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Estimation Command: LS DEMIR_CELIK_IHR C LOG(DOVIZ) Estimation Equation: DEMIR_CELIK_IHR = C(1) + C(2)*LOG(DOVIZ) Substituted Coefficients: DEMIR_CELIK_IHR = *LOG(DOVIZ) Demir çelik sektörü ihracatı dövizdeki değişime tekstil sektöründen daha duyarlıdır.%1 lik değişim demir çelik sektörü ihracatında 0,54, tekstil sektörü ihracatında 0,44 lük değişime yol açmaktadır. Bu çalışmada yansımanın etkisi görülmektedir. Yansıma olarak isimlendirilen diğer yaklaşım, döviz kurlarındaki değişimlerden dış ticarete doğru ters yönlü nedensel bir ilişkinin varlığına işaret etmektedir. Literatürdeki bazı çalışmalarda döviz kurlarındaki artışlar ihracatın artmasına, döviz kurlarının düşmesi ise ithalatın artmasına neden olduğunu belirtilmektedir. Türkiye de döviz kurlarının arttığı dönemler ihracatta büyük artışlar yaşandığı aslında doğrudur. Yine de literatürde reel döviz kurları ve dış ticaret fiyatları arasındaki ilişkiyi araştıran çok sayıda ampirik çalışma olmasına rağmen ilişkinin yönü konusunda henüz genel kabul gören bir konsensüs oluşturulamamıştır. Literatürdeki bu karışık sonuçlar, veri ölçümleri ve incelenen dönem farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Bu durumda yukarıdaki ifadenin genellenerek yapılması çok doğru olmayıp sektörel bazda ifade edilmesi daha doğru olacaktır. Bu çalışmada ele aldığımız kurun veri setine göre bu yılarda tekstil ve demir çelik sektörü ihracatında azaltıcı etkisi olmuştur. Çalışmanın güvenilirlik seviyesi ise % 20 olarak belirlenmiştir. Farklı çalışmalarda veriler çoğaltılarak daha hassas sonuçlar elde etmek mümkündür. 10
11 Bakır, H. Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) SONUÇ Faiz oranları, TÜFE ve döviz kurlarındaki değişimler, doğrudan ihracatı etkilemektedir. Nitekim Türkiye de de uygulanan politikalarda da aynı sonuçlar görülmüştür. Faiz oranlarının arttırıldığı dönemlerde dış ticarette açıklar oluşmuş, enflasyonun düşük ve döviz kurlarının yüksek olduğu dönemlerde ihracat artmıştır. Türkiye de dış ticaretin sadece birkaç politika ile iyileştirilemeyeceği uygulama sonucunda ortaya çıkan sonucu göstermektedir. Enflasyon, faiz oranları ve döviz kurları birbirleriyle etkileşim içindedir. Bu da hedeflenen sonuçlara ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Sonuçlar faiz oranlarının yüksek olduğu dönemlerde ülkeye sıcak para girişi olduğundan dolayı döviz arzı artmış ve döviz kurlarında düşüşler yaşanmıştır. Bu düşüşler ihracatın azalmasına neden olmuştur. Enflasyon oranlarının arttığı dönemlerde ithalat hacminde artışlar görülmüştür. Enflasyon arttığında ihracatta azalışlar gözlenmiştir. Ayrıca bunlar enflasyon oranlarının ve faiz oranlarının, dış ticareti döviz kuru ile olan ilişkilerinin sonucuna bağlı olarak etkileridir. Döviz kurundaki artışlar ve azalışlar dış ticareti doğrudan etkilemektedir. Teoriye göre döviz kurlarının yüksek olduğu dönemlerde ihracat atmış, düştüğü dönemlerde ise ithalat artış göstermiştir. Çalışmada, dönemini kapsayan ve yıllık verilerden oluşan bir veri seti kullanılarak, tekstil ve demir çelik sektörü ihracatındaki değişimin temel ekonomik faktörler (TÜFE, faiz oranları, döviz kurları) tarafından nasıl etkilendiği incelenmiştir. Sonuçta; bağımsız değişkenlerdeki (TÜFE, faiz oranları, döviz kurları) değişimler, doğrudan ihracat düzeylerini etkilerken, dolaylı olarak da dış ticaretin etkisi altında olduğu söylenebilmektedir. KAYNAKLAR 1. Sivri, U., Usta, C., 2001, Reel Döviz Kuru Đhracat ve Đthalat Arasındaki Đlişki, Uludağ Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s Şimşek, M., 2003, Đhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri Đle Analizi , Dokuz Eylül Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s Alsu, E., 2006, Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oranlarının Dış Ticaret Üzerine Etkileri, Türkiye Örneği ( ) Gaziantep Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, s Erlat, G., 1999, Türk Dış Ticaretinde Çeşitlenme, ODTÜ Gelişme Dergisi, s Arize, A. C., 1994, Cointegration Test Of A Long-Run Relation Between The Real Effective E,Change Rate And The Trade Balance, Unternational Economic Journal, s Uygur, E., 1983, Neoklasik Makro Đktisat ve Fiyat Bekleyişleri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Ankara, s cumhuriyet.edu.tr/edergi/ makale/ 8. Alsu, a.g.e., s Karluk, R., 2005, Türkiye Ekonomisi, Tarihsel Gelişim, Yapısal Gelişim, Beta yayınları, Đstanbul, s Seyidoğlu, H., 2005, Uluslar Arası Đktisat, 14.baskı, Birsen yayınevi, Đstanbul, s
12 Teknolojik Araştırmalar : TTED 2008 (3) 1-12 Tekstil ve Demir Çelik Sektörü Đhracatına Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oran 11. Şimşek, a.g.e., s Seyidoğlu, a.g.e., s Karluk, a.g.e., s Yamak, R., Korkmaz, A., 2005, Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Đlişkisi, Đstanbul Üniversitesi Đktisat Fakültesi, Ekonomi ve Đstatistik Dergisi, s Alsu, a.g.e., s.7 12
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ GENEL EKONOMİK SORUNLAR TÜFE NİN İŞSİZLİK ÜZERİNE ETKİSİ HAZIRLAYANLAR:
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ GENEL EKONOMİK SORUNLAR TÜFE NİN İŞSİZLİK ÜZERİNE ETKİSİ HAZIRLAYANLAR: 2120703360 KÜBRA İNAN 2120703321 EDA ZEYNEP KAYA EDİRNE
DetaylıA. Regresyon Katsayılarında Yapısal Kırılma Testleri
A. Regresyon Katsayılarında Yapısal Kırılma Testleri Durum I: Kırılma Tarihinin Bilinmesi Durumu Kırılmanın bilinen bir tarihte örneğin tarihinde olduğunu önceden bilinmesi durumunda uygulanır. Örneğin,
Detaylı1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ
1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ Yapısal kırılmanın araştırılması için CUSUM, CUSUMSquare ve CHOW testleri bize gerekli bilgileri sağlayabilmektedir. 1.1. CUSUM Testi (Cumulative Sum of the recursive residuals
DetaylıTABLO I: Bağımlı değişken; Tüketim,- bağımsız değişkenler; gelir ve fiyat olmak üzere değişkenlere ait veriler verilmiştir.
EKONOMETRİ II Uygulama - Otokorelasyon TABLO I: Bağımlı değişken; Tüketim,- bağımsız değişkenler; gelir ve fiyat olmak üzere Tuketim 58 Gelir 3959 Fiyat 312 değişkenlere ait veriler verilmiştir. 56 3858
Detaylıgerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir
BÖLÜM 5 Açık Ekonomi Açık Ekonomi Önceki bölümlerde kapalı ekonomi varsayımı yaptık Bu varsayımı terk ediyoruz çünkü ekonomilerin çoğu dışa açıktır. Kapalı ve açık ekonomiler arasındaki fark açık ekonomide
DetaylıKUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLERDE KANTİTATİF DEĞİŞKEN SAYISININ İKİ SINIF İÇİN FARKLI OLMASI DURUMU
KUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLERDE KANTİTATİF DEĞİŞKEN SAYISININ İKİ SINIF İÇİN FARKLI OLMASI DURUMU.HAL: Sabit Terimlerin Farklı Eğimlerin Eşit olması Yi = b+ b2di + b3xi + ui E(Y Di =,X i) = b + b3xi E(Y Di
DetaylıFİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ
FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.
Detaylıİktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri
İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,
DetaylıT.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ GENEL EKONOMİK SORUNLAR İTHALAT VE İHRACATIN İKTİSADİ BÜYÜMEYE ETKİSİ
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ GENEL EKONOMİK SORUNLAR İTHALAT VE İHRACATIN İKTİSADİ BÜYÜMEYE ETKİSİ HAZIRLAYANLAR: 1120703004 CİHAN BULUT 1120703072 REMZİ
DetaylıKUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER
KUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER Bir kukla değişkenli modeller (Varyans Analiz Modelleri) Kukla değişkenlerin diğer kantitatif değişkenlerle alındığı modeller (Kovaryans Analizi Modeller) Kukla değişkenlerin
DetaylıMAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA)
MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) 1- Bir ekonomide işsizlik ve istihdamdaki değişimler iktisatta hangi alan içinde incelenmektedir? a) Mikro b) Makro c) Para d) Yatırım e) Milli Gelir
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mayıs 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 NİSAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıKamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.
97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.
Detaylı2012 Nisan ayında işsizlik oranı kuvvetli bir düşüş ile 2012 Mart ayına göre 0,9 puan azalarak % 9 seviyesinde
1 16-31 Temmuz 2012 SAYI: 41 MÜSİAD Araştırmalar ve Yayın Komisyonu İşsizlikte Belirgin Düşüş 2012 Nisan ayında işsizlik oranı kuvvetli bir düşüş ile 2012 Mart ayına göre 0,9 puan azalarak % 9 seviyesinde
DetaylıNormal Dağılımlılık. EKK tahmincilerinin ihtimal dağılımları u i nin ihtimal dağılımı hakkında yapılan varsayıma bağlıdır.
Normal Dağılımlılık EKK tahmincilerinin ihtimal dağılımları u i nin ihtimal dağılımı hakkında yapılan varsayıma bağlıdır. b tahminleri için uygulanan testlerin geçerliliği u i nin normal dağılmasına bağlıdır.
DetaylıKUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER
KUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER Bir kukla değişkenli modeller (Varyans Analiz Modelleri) Kukla değişkenlerin diğer kantitatif değişkenlerle alındığı modeller (Kovaryans Analizi Modeller) Kukla değişkenlerin
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Eylül 2016 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2016 AĞUSTOS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 8 Ayında
Detaylı11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ
11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ekim ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi 2,9 Milyar dolar eksiyken, veri beklentilere paralel 2,89 milyar dolar açık olarak geldi. Ocak-Ekim arasındaki 2013 cari
DetaylıTÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter
TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından
DetaylıADMIT: Öğrencinin yüksek lisans programına kabul edilip edilmediğini göstermektedir. Eğer kabul edildi ise 1, edilmedi ise 0 değerini almaktadır.
Uygulama-2 Bir araştırmacı Amerika da yüksek lisans ve doktora programlarını kabul edinilmeyi etkileyen faktörleri incelemek istemektedir. Bu doğrultuda aşağıdaki değişkenleri ele almaktadır. GRE: Üniversitelerin
DetaylıÖdemeler Dengesi Doç. Dr. Dilek Seymen Araş. Gör. Aslı Seda Bilman 1 Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom
DetaylıChapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Şekil 15-4: Para Arzı Artışının Faiz Oranına Etkisi
DetaylıMerkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması
Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Gazi Erçel Başkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1 Nisan 1998 Ankara I. Giriş Ocak ayı başında
DetaylıMakro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120
Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Haziran 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 MAYIS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıFİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4
FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Aralık 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017
Detaylı2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk iki ayının
DetaylıDengesi Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman
Ödemeler 1 Dengesi Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman Plan 2 Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom ve Denkleştirici
DetaylıSTEMLERĐ VE DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN
DÖVĐZ Z PĐYASASINDA P DENGE, DÖVĐZ Z KURU SĐSTEMLERS STEMLERĐ VE DÖVĐZ Z KURUNU BELĐRLEMEYE YÖNELĐK K YAKLAŞIMLAR DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN Döviz Piyasasında Denge Esnek kur sisteminde döviz piyasasında
DetaylıDIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ
DIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ (Taslak Rapor Özeti) Faruk Aydın Hülya Saygılı Mesut Saygılı Gökhan Yılmaz Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü
DetaylıDERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ
DERS NOTU 09 DIŞLAMA ETKİSİ UYUMLU MALİYE VE PARA POLİTİKALARI PARA ARZI TANIMLARI KLASİK PARA VE FAİZ TEORİLERİ Bugünki dersin içeriği: 1. MALİYE POLİTİKASI VE DIŞLAMA ETKİSİ... 1 2. UYUMLU MALİYE VE
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTEN İ
Ocak 07 Nisan 07 Temmuz 07 Ekim 07 Ocak 08 Nisan 08 Temmuz 08 Ekim 08 Ocak 09 Nisan 09 Temmuz 09 Ekim 09 Ocak 10 Nisan 10 Temmuz 10 Ekim 10 Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 Ocak 12 Nisan 12 Temmuz 12
DetaylıDependent Variable: Y Method: Least Squares Date: 03/23/11 Time: 16:51 Sample: Included observations: 20
ABD nin 1966 ile 1985 yılları arasında Y gayri safi milli hasıla, M Para Arazı (M) ve r faiz oranı verileri aşağıda verilmiştir. a) Y= b 1 +b M fonksiyonun spesifikasyon hatası taşıyıp taşımadığını Ramsey
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında
Detaylıtepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı
POLİTİKANOTU Mart2011 N201139 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Cari açık, uzun yıllardan
Detaylı0, model 3 doğruysa a3. Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob.
EKONOMETRİYE GİRİŞ II ÖDEV 2 ÇÖZÜM (Örgün ve İkinci Öğretim için) 1987-2006 yıllarına ait GSYH, YATIRIM ve FAİZ verileri kullanılarak elde edilen sonuçlar şu şekildedir: Yuvalanmamış-F Testi Model 1: YATIRIM
Detaylı13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ
13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Aralık ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -7,5 Milyar doların üzerinde -8,322 milyar dolar olarak geldi. 2013 yılı cari işlemler açığı bir önceki yıla göre
DetaylıMAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ. Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir.
68 MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir. Mikroiktisat küçük ekonomik birimler (hanehalkı, firmalar ve piyasalar) ile
DetaylıPlan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom ve Denkleştirici
Ödemeler Dengesi Doç. Dr. Dilek Seymen Araş. Gör. Aslı Seda Bilman 1 Plan Ödemeler Dengesi, tanım, kapsamı Ana Hesap Grupları Cari Denge, Sermaye Hesabı Dengesi Farklı Ödemeler Dengesi Tanımları Otonom
Detaylı2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi
2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat Dersi Kıvanç
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mart 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıÖdemeler Bilançosunda Denge: BP Eğrisi
Ödemeler Bilançosunda Denge: BP Eğrisi Dışa açık bir ekonomide ekonomi politikalarını ve çeşitli şokların etkilerini inceleyebilmek için IS-LM modelinin kapalı ekonomi için geliştirilen versiyonu yeterli
DetaylıPARANIN TARİHÇESİ TÜRKİYE DE NAKİTSİZ EKONOMİ EKONOMİNİN FAYDALARI
PARANIN TARİHÇESİ TÜRKİYE DE NAKİTSİZ EKONOMİ NAKİTSİZ EKONOMİNİN FAYDALARI Para, bir ekonomide genel kabul gören, değişim aracı, değer koruma aracı ve hesap birimi işlevlerine sahip varlıktır. (TDK,
DetaylıTÜRKİYE DE PARA POLİTİKALARININ BANKALARIN KARLILIKLARI ÜZERİNE ETKİSİ
TÜRKİYE DE PARA POLİTİKALARININ BANKALARIN KARLILIKLARI ÜZERİNE ETKİSİ Orhan ÇOBAN * Selcen ŞAHİN ** ÖZET Bu çalışmada 1990-2010 dönemi dikkate alınarak Türkiye de Merkez Bankası tarafından yürütülen para
DetaylıFinansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com
Finansal Piyasa Dinamikleri Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Neleri İşleyeceğiz? Finansal Sistemin Resmi Makro Göstergeler ve Yorumlanması Para ve Maliye Politikaları Merkez Bankası ve Piyasalar Finansal Piyasalardaki
DetaylıÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%)
2016/17 Global İhracat-Büyüme Tahminleri Kaynak : EDC Export Credit Agency - ÜLKE ANALİZLERİ BÜYÜME ORANLARI ÜLKELERİN YILI BÜYÜME ORANLARI (%) Avrupa Bölgesi; 1,5 % Japonya; 0,50 % Kanada ; 1,30 % Amerika;
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ
M A R M A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ İ K T İ S A T F A K Ü L T E S İ A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ DÖVİZ KURLARI YURT DIŞINDAN PORTFÖY YATIRIMLARI VE İÇ BORÇLANMA SENETLERİ ENFLASYON ORANLARI İŞSİZLİK ORANLARI
Detaylı2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk ayında ise halı
DetaylıKukla Değişken Nedir?
Kukla Değişken Nedir? Cinsiyet, eğitim seviyesi, meslek, din, ırk, bölge, tabiiyet, savaşlar, grevler, siyasi karışıklıklar (=darbeler), iktisat politikasındaki değişiklikler, depremler, yangın ve benzeri
DetaylıBASIN DUYURUSU ŞUBAT AYI ENFLASYONU, İLERİYE YÖNELİK BEKLEYİŞLER VE FAİZ ORANLARI
Sayı: 2002-21 14 Mart 2002 BASIN DUYURUSU ŞUBAT AYI ENFLASYONU, İLERİYE YÖNELİK BEKLEYİŞLER VE FAİZ ORANLARI I. GENEL DEĞERLENDİRME 1. TÜFE ve TEFE aylık artışları Şubat ayında sırasıyla yüzde 1,8 ve yüzde
Detaylı2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak
DetaylıIS-LM-BP Grafikleri. A. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği:
IS-LM-BP Grafikleri A. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: A.1. Sabit kur rejimi, sınırlı sermaye hareketliliği ve BP nin eğimi, LM in eğiminden düşükken
DetaylıIS-LM-BP Grafikleri. B. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği:
IS-LM-BP Grafikleri B. Sabit kur rejimi ve tam (sınırsız) sermaye hareketliliği altında politikaların etkinliği: B.1. Sabit kur rejimi ve sınırsız sermaye hareketliliği durumunda para politikasının etkinliğini
Detaylı2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda
DetaylıAylık Dış Ticaret Analizi
YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,
DetaylıÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI
ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI Faiz oranlarının yapısı; Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, Likidite özelliği, Vergilendirme durumu ve Vade farklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir. FAİZ ORANLARININ
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
DetaylıEKONOMETRİDE BİLGİSAYAR UYGULAMLARI EVİEWS UYGULAMA SORULARI VE CEVAPLARI
EKONOMETRİDE BİLGİSAYAR UYGULAMLARI EVİEWS UYGULAMA SORULARI VE CEVAPLARI Aşağıdaki verileri EVIEWS paket programına aktarınız. Veri setini tanımladıktan sonra aşağıda istenen soruları bu verileri kullanarak
Detaylıplastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla
DetaylıCİRO VE KARLAR AZALMIŞ, İHRACAT ARTMIŞTIR. Erol İyibozkurt Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. ÖğretimÜyesi
CİRO VE KARLAR AZALMIŞ, İHRACAT ARTMIŞTIR Erol İyibozkurt Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. ÖğretimÜyesi Bursa Ticaret ve Sanayi Odası 1997 yılında başlattığı 500 Büyük Firma Araştırmasını 2001 yılında 250
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ
M A R M A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ İ K T İ S A T F A K Ü L T E S İ A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ DÜNYA FAİZ ORANLARI EURO/DOLAR PARİTESİ TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE BÜYÜME ÖDEMELER DENGESİ DIŞ TİCARET ENFLASYON
DetaylıBüyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek
Büyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek 31.03.2014 YATIRIMSIZ BÜYÜME Seyfettin Gürsel*, Zümrüt İmamoğlu, ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti TÜİK'in bugün açıkladığı rakamlara göre Türkiye ekonomisi 2013
Detaylıİhracat azaldı, Merkez Bankası faiz indirdi
AYLIK RAPOR İhracat azaldı, Merkez Bankası faiz indirdi Ocak ayında başlıca pazarlara ihracat geriledi, enflasyonda gerileme beklentisi ile Merkez Bankası politika faizini indirdi. EKONOMİK VE SEKTÖREL
DetaylıTEFE VE TÜFE ENDEKSLERİ İLE ALT KALEMLERİNDEKİ MEVSİMSEL HAREKETLERİN İNCELENMESİ* Soner Başkaya. Pelin Berkmen. Murat Özbilgin.
TEFE VE TÜFE ENDEKSLERİ İLE ALT KALEMLERİNDEKİ MEVSİMSEL HAREKETLERİN İNCELENMESİ* Soner Başkaya Pelin Berkmen Murat Özbilgin Erdal Yılmaz 21 Haziran 1999 Araştırma Genel Müdürlüğü *Bu çalışmaya katkılarından
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ
211-Ç1 211-Ç2 211-Ç3 211-Ç4 212-Ç1 212-Ç2 212-Ç3 212-Ç4 213-Ç1 213-Ç2 213-Ç3 213-Ç4 214-Ç1 214-Ç2 214-Ç3 214-Ç4 215-Ç1 215-Ç2 215-Ç3 215-Ç4 216-Ç1 216-Ç2 216-Ç3 216-Ç4 217-Ç1 217-Ç2 217-Ç3 217-Ç4 218-Ç1
DetaylıDöviz Kurunun Belirlenmesi
Bölüm 13 Döviz Kurunun Belirlenmesi Döviz kuru, ekonomideki bir çok değişkeni etkilemesi bakımından önemli bir değişkendir. Dış ticareti belirlemesinin ötesinde, enflasyon, yatırım ve tüketim kararları
DetaylıBİRDEN ÇOK BAĞIMLI DEĞİŞKENİ OLAN MODELLER
BİRDEN ÇOK BAĞIMLI DEĞİŞKENİ OLAN MODELLER Birden çok bağımlı değişkenin yer aldığı modelleri incelemek amacıyla kullanılan modeller Birden Çok Bağımlı Değişkenli Regresyon Modelleri ya da kısaca MRM ler
DetaylıTÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU
TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU Hazırlayan: Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı Türkiye Düzenli Ekonomi Notu ve Raporun İçeriği Hakkında
Detaylı8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI. Dr. Süleyman BOLAT
8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI 1 STAGFLASYON Stagflasyon: Üretimde görülen durgunluk ve fiyatlarda yaşanan artışın bir araya gelmesidir. - Durgunluk içinde enflasyon: Reel ekonomik
DetaylıENFLASYON (Genel bakış)
ENFLASYON (Genel bakış) Gazi Üniversitesi Ekonometri Bölümü -KADİR ÖZKAN - SUNUM KİTLESİ: İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER ÖĞRENCİLERİ 1 ENFLASYON NEDİR? Latince bir kelime olan "enflasyon", şişkinlik ya da genişleme
DetaylıBASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-16. 3 Mart 2015. Toplantı Tarihi: 24 Şubat 2015
Sayı: 2015-16 BASIN DUYURUSU 3 Mart 2015 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 24 Şubat 2015 Enflasyon Gelişmeleri 1. Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,10 oranında artmış ve yıllık
DetaylıSamuelson-Balassa Hipotezi Ve Reel Döviz Kuru: Türkiye, ABD, İngiltere, Fransa Ve Almanya İçin Sınanması
Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2007 Cilt: 44 Sayı:509 9 Samuelson-Balassa Hipotezi Ve Reel Döviz Kuru: ürkiye, ABD, İngiltere, Fransa Ve Almanya İçin Sınanması Özet Samuelson-Balassa hipotezine göre
DetaylıTOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI
BÖLÜM 10 TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI IS-LM Modelinin Oluşturulması Klasik teori 1929 ekonomik krizine çare üretemedi Teoriye göre çıktı, faktör arzına ve teknolojiye bağlıydı Bunlar ise
DetaylıAylık Dış Ticaret Analizi
EKİM YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,
DetaylıEkonomi Bülteni. 22 Haziran 2015, Sayı: 16. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 16 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank
DetaylıEkonomi Bülteni. 14 Kasım 2016, Sayı: 44. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 44 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank
DetaylıSORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA
SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
DetaylıKUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER
KUKLA DEĞİŞKENLİ MODELLER Bir kukla değişkenli modeller (Varyans Analiz Modelleri) Kukla değişkenlerin diğer kantitatif değişkenlerle alındığı modeller (Kovaryans Analizi Modeller) Kukla değişkenlerin
DetaylıAB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler
AB inin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Sayfa No Nüfus (Bin Kişi) 1 Nüfus Artış Hızı (%) 2 Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar $) 3 Kişi Başına GSYİH ($) 4 Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYİH
DetaylıVahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam Değeri 877.247,49 Fonun Yatırım Amacı, Stratejisi ve Riskleri
A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖY BİLGİLERİ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka Arz Tarihi 07/11/2008 Portföy Yöneticileri 31.03.2010 tarihi itibariyle Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam
DetaylıGiriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015
28.Eylül.2015 1 Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi 2 nın Yürütülmesi Tanımlar Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi İktisat kıt kaynakların etkin dağılımı üzerine çalışır.
DetaylıDoç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR
Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR Enflasyon Enflasyon Enflasyonun Ölçülmesi Bir ekonomide genel fiyat düzeyinde meydana gelen sürekli artışa denir. Enflasyon haddi ile ölçülür. Enflasyon haddi = (P P_1) X 100 P_1
Detaylı100 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÖZET DEĞERLENDİRME
100 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÖZET DEĞERLENDİRME Ege Bölgesi Sanayi Odası nın 1982 den beri sürdürmekte olduğu Ege Bölgesinin 100 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması, bölgemiz ve ülkemiz sanayiinin içinde bulunduğu
Detaylıkurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN)
Bir ülkede toplam nüfusun kışla, hapishane ve hastane gibi yerlerde ikamet edenler dışında kalan kısmının 15 yaş üzerindeki bölümüne kurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN) denir. Kurumsal olmayan sivil nüfus:
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
Detaylı500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞUNDA ÜRETİM, KÂRLILIK VE İSTİHDAM İLİŞKİLERİ. YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Özlem KÖSTEKLİ. Anabilim Dalı: İşletme Mühendisliği
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞUNDA ÜRETİM, KÂRLILIK VE İSTİHDAM İLİŞKİLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Özlem KÖSTEKLİ Anabilim Dalı: İşletme Mühendisliği Programı
DetaylıNormal Dağılımlılık. EKK tahmincilerinin ihtimal dağılımları u i nin ihtimal dağılımı hakkında yapılan varsayıma bağlıdır.
Normal Dağılımlılık EKK tahmincilerinin ihtimal dağılımları u i nin ihtimal dağılımı hakkında yapılan varsayıma bağlıdır. β tahminleri için uygulanan testlerin geçerliliği u i nin normal dağılmasına bağlıdır.
Detaylı8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir.
1 BÖLÜM 8: HASILA VE FİYAT DÜZEYİ: ALTERNATİF MAKRO MODELLER Bu bölümde AD ve farklı AS eğrileri birlikte ele alınarak farklı makro modellerde P ve Y düzeylerinin nasıl belirlendiği incelenecektir. 8.1
DetaylıÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI
ÜNİTE 5: DÖVİZ KURLARININ ANLAMI VE BELİRLENMESİ DÖVİZ KURLARININ ANLAMI Döviz kurları, farklı ülkelerde üretilen mal ve hizmetlerin fiyatları arasında karşılaştırma yapılmasına olanak sağlayarak başta
DetaylıEkonomi II. 20.Para Teorisi ve Politikası. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından
Ekonomi II 20.Para Teorisi ve Politikası Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 20.1.Para Teorisi Para miktarındaki
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZİRAN 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZİRAN 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler Yılın İlk Beş Ayında %9,8 Artış Gerçekleşti... 2 Yılın İlk Beş
DetaylıEkonomi II. 23.Uluslararası Finans. Doç.Dr.Tufan BAL. Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından
Ekonomi II 23.Uluslararası Finans Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 23.Uluslararası Finans 23.1.Dış Ödemeler
DetaylıCİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU
CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU Bu rapor Cigna Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Para Piyasası Likit Kamu
DetaylıEkonomi Bülteni. 03 Ağustos 2015, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 21 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank
DetaylıMAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI
KKTC DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI 25.0 150 22.5 135 20.0 120 17.5 105 15.0 90 12.5 75 10.0 60 7.5 45 5.0 30 2.5 15 0.0 0 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7
Detaylı7,36% 5,1% 15,4% 10,1% 87,1 57,1 2,7 17,75% Mayıs 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18
ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 4,56 Altın (USD) 1.250 Haziran 18 EUR/TRY 5,31 Petrol (Brent) 79,4 BİST - 100 96.520 Gösterge Faiz 19,2 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 7,36% 5,1% 15,4% 10,1%
DetaylıBÖLÜM 9. Ekonomik Dalgalanmalara Giriş
BÖLÜM 9 Ekonomik Dalgalanmalara Giriş Çıktı ve istihdamdaki kısa dönemli dalgalanmalara iş çevrimleri diyoruz Bu bölümde ekonomik dalgalanmaları açıklamaya çalışıyoruz ve nasıl kontrol edilebileceklerini
DetaylıKüresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. 21 Ocak 2015
Küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü 21 Ocak 2015 Sunum Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın ın değerlendirmesi Küresel ekonomi Türkiye ekonomisi Bankacılık sektörü 2 Değerlendirme
Detaylı