A R A Ş T I R M A M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü

Transkript

1 AIM KAN KAYBEDİYOR İngiliz KOBİ Borsası AIM de şirket sayısının kurulduğu 1995 ten beri ilk kez düşmesi (Ocak 2008: 1694, Ekim 2008: 1592), piyasa değerindeki düşüş (2008 de %61,5) ve Ekim ayında 10 yıldan beri ilk kez birincil halka arz gerçekleşmemesi; AIM in cazibesini yitirdiği endişelerini artırdı. Likiditenin sınırlı olması nedeniyle yabancı şirketlerin kendi ulusal piyasalarına dönme eğiliminde olduğu, krizle birlikte kurumsal yatırımcıların azalmasının pazarı olumsuz etkilediği belirtiliyor. Krizden daha çok etkilenen küçük şirketler yeni fon girişi olmaması nedeniyle zorlanıyor. Birincil halka arz tutarı 2008 in ilk 10 ayında 1 milyar sterlin (önceki yılın aynı döneminde 7,4 milyar sterlin), yeni kotasyon sayısı ise 99 (önceki dönemde 284) oldu. Tüm KOBİ piyasalarının sıkıntıda olduğu kriz koşullarında sermaye bulamayan çok küçük firmaların AIM den ayrılmaya devam etmesi beklenirken, AIM in çok hızlı büyüdüğü, böyle bir küçülmenin normal olduğu da vurgulanıyor. Teknoloji odaklı Kore KOBİ Borsası Kosdaq da büyük şirketlerin ana pazara geçmeye başlaması nedeniyle benzer bir sıkıntı yaşıyor. BORSALAR TEZGAHÜSTÜ PİYASALARDA İŞLEM GÖREN ÜRÜNLERİN TAKASI KONUSUNDA YOĞUN REKABET İÇİNDELER Yapılandırılmış ürünlerin genelde tezgah üstü piyasalarda işlem görmesinin yaşadığımız krizdeki payı nedeniyle bu işlemler merkezi karşı taraf garantisi verecek (central counterparty) takas şirketleri yoluyla daha şeffaf ve gözetim altında alınmaya çalışılmaktadır. Bu çabaların borsalara yeni fırsatlar sunması borsaların tezgah üstü işlemlerin takası dahil olmak üzere takas alanına yönelmesini desteklemiştir. NYSE Euronext'in vadeli işlemler piyasası Liffe, 22 Aralık 2008'de CDS(Credit Default Swap)'lerin takas işlemlerine başlayacağını ve elde edilen gelirleri katılımcılarla paylaşmayı planladığını açıklamıştır. Liffe toplam 55 trilyon dolarlık bir piyasa oluşturan CDS'lerin takas işlemlerinden elde edeceği gelirlerin % 40'ını üye olacaklarla paylaşacaklarını belirtmişlerdir. Başlıca 4 borsa grubu borsalar dışında tezgah üstü piyasalarda şeffaflıktan uzak bir şekilde işlem gören CDS'lerin merkezi karşı taraf garantisiyle takası lisansını ABD SEC'inden almaya çalışmaktadır. Bunlar Intercontinental Exchange'in satın aldığı The Clearing Corporation, the CME (Chicago Mercantile Exchange) Group, NYSE Euronext'in vadeli işlemler borsası Liffe ve Deutsche Börse'nin vadeli işlemler borsası Eurex. Aralarında SEC, FED, Commodity Futures Trading Commission'ın da dahil olduğu düzenleyici otoriler başta kredi türev ürünleri olmak üzere CDS'lerin merkezi karşı tarafının belirlenmesi için uygulamanın detayları üzerinde çalışmaktadırlar sonuna kadar bir veya birkaç kuruluşa CDS merkezi karşı taraf lisansını vermeyi planlamaktadırlar. Lehman Brothers'ın batışıyla, tezgah üstü piyasalarda işlem gören türev ürünlerden doğan karşı taraf yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda doğacak risklerin bu ürünlerin merkezi takas sistemleri içine alınması ve şeffaflığının sağlanması yoluyla azaltılmasının önemi ortaya çıkmıştır. Giderilmesi gereken konular arasında CDS alıcıları arasında hedge fonlarının da olması ve bu fonların çok sayıda ülkede faaliyet gösterrmesi nedeniyle farklı hukuki düzenlemelere tabi olmaları sorunu da bulunmaktadır. Avrupa Birliği'nin tezgah üstü piyasalardaki işlemlerde karşı taraf riskini azaltmak için 2008 yılı sonuna kadar CDS'lerin merkezi takası için bir yol haritası belirlemeye çalışması borsaların bu yöndeki çalışmalarını yoğunlaştırmasına sebep olmuştur. Örneğin Liffe, ABD ve Avrupa'da ayrı ayrı takas çözümleri yerine global bir takas çözümünün daha doğru olacağını öne sürmekte. Liffe'nin dışında diğer borsalar da CDS'lere merkezi takas imkanı verecek sistemler üzerine alternatif sunmak için çalışmaktadırlar. PLUS MARKETS, LSE Yİ REKABETİ İHLAL ETMEKLE SUÇLUYOR Geçen yıl FSA tarafından yatırım borsası statüsü onaylanan, KOBİ lere yönelik Plus Markets, Londra Borsası nı AIM de kote hisse senetlerinin diğer piyasalarda işlem görmesini engellemeye çalıştığı gerekçesiyle mahkemeye veriyor. LSE yeni bir düzenleme yaparak AIM de kote hisse senetlerinin diğer piyasalardaki işlemlerinin de LSE ye raporlanması şartını getirmişti. Plus Markets,. LSE nin yeni kuralının gereksiz ve orantısız olduğunu, LSE nin hakim pozisyonunu kötüye kullandığını iddia ediyor. LSE ise düzenlemenin AIM hisselerinin Plus ta işlem görmesini engellemediğini, şeffaflık ve AIM piyasasının raporlama bütünlüğü ile ilgili olduğunu söyledi. LSE; şirketlerin hisselerinin nerede alınıp satıldığını takip etme hakkı olduğunu, düzenlemenin hem ihraççıların hem de yatırımcıların lehine olduğunu da vurguladı. AIM deki yaklaşık 1600 şirketin 90 ı Plus ta işlem görüyor. Plus Markets alternatif bir çözüm olarak Münih Borsası yla birlikte KOBİ lere yönelik Avrupa çapında bir piyasa kurmayı planlıyor. Plus Europe ismindeki piyasa Münih Borsası nın himayesinde MiFID standartlarıyla uyumlu olacak. LSE nin bu adıma cevabı ise Münih Borsası yla anlaşmanın FSA nın düzenleyici otoritesinin dışına çıkmak anlamına geldiği oldu.

2 NASDAQ OMX-DUBAİ ORTAKLIĞI İKİNCİ AŞAMAYA GEÇİYOR Ticari ve turizm merkezi olarak "Orta Doğu'nun Singapur'u" olmayı hedeflediği belirtilen Dubai'de, Dubai hükümeti tarafından 2005 yılında kurulan ve halen çoğunluk hissesi yine devletin olan Dubai International Financial Exchange (DIFX) ile Nasdaq OMX'in ortaklığı ilerliyor. Halen DIFX'in üçte bir hissesi Nasdaq OMX'in elinde. Nasdaq OMX hisseleri 20 Kasım'da DIFX'de de işlem görmeye başlıyor. Ardından Dubai Borsası'nın Nasdaq OMX'de işlem gören 3900 şirketin bir nevi ikincil kotasyon merkezi yapılması amaçlanıyor. DIFX'in ismi de kararlaştırıldığı gibi "Nasdaq Dubai" olarak değiştirildi. Nasdaq Dubai, spot hisse senetlerinde şimdiye kadar sadece kurumsal yatırımcılar tarafından dolar bazında yapılan işlemleri yerel para birimi üzerinde de yapmak ve bireysel yatırımcıları çekmek için yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Diğer önemli bir gelişme, Nasdaq Dubai'de ilk önce endeksler üzerine vadeli işlemler piyasalarının açılmasıdır, ilk ürün FTSE/DIFX UAE 20 endeksi üzerinedir. Hisse senetleri üzerine vadeli (future) işlemleri şu anda bir şirketin hisse senetleri üzerinedir. Şubat 2009'da, 5 şirketin hisse senetleri üzerinde vadeli işlemler yapılabilecektir. DUBAİ BORSASI ENDEKS VE HİSSE SENEDİ ÜZERİNE VADELİ İŞLEMLERE BAŞLIYOR 2005 yılında yerel şirketlerin hisse senetlerinin halka açılması ve işlem görmesi amacıyla kurulan Dubai Borsası (DIFX, Dubai International Financial Exchange) ana endeksleri üzerinde future işlemlerinin yanı sarı hisse senetleri üzerine future işlemlerine de başlayacağını açıkladı. Dubai Borsası, diğer yenilikler arasında, işlem saatlerini uzatmayı ve Pazar günleri de borsanın açık olmasını planlamaktadır. Büyük ölçüde kurumsal yatırımcıların işlem yaptığı Dubai Borsası nda bireysel yatırımcı sayısının artırılmasına çalışılmaktadır. Dubai Borsası, Körfez Bölgesinde işlemin gerçekleşmesinden sonra Borsa ya bilgi vermek koşuluyla tezgah üstü işlemlere izin veren tek borsa durumundadır. Borsa işlem hacminin yaklaşık yarısı tezgah üstü işlemlerden gelmektedir. ETF'LERE KÖRFEZ BÖLGESİNDE İLGİ ARTIYOR 1990 yılında ihracından bu yana giderek artan Borsada işlem gören fonların (ETF) 2012 yılına kadar 2 trilyon doları geçeceği tahmin ediliyor yılında MSCI World (Morgan Stanley Composite Index) endeksi 2008 yılı içinde % oranında düşerken, ETF'lerin yönetimi altındaki varlıkların sadece % 4.1 oranında azalması ETF'lerin önemini gösteriyor. 20 yıllık bir gecikme ile ETF'ler, Körfez Bölgesi ülkelerinde de ihraç çalışmalarına başlandı. Societe Generale, Kuveyt Borsası endekslerini baz alan ETF ihracını gerçekleştirdi. BNP Paribas ise Ekim ayı içinde Dow Jones'un Kuveyt ve Birleşik Arap Emirleri endekslerine dayalı ETF ihracını yaptı. Sözkonusu ETF'nin diğer yatırım fonlarına avantajlarından biri bölgesel hisse senedi yatırım fonlarının çoğunda % 1-2 oranında uygulanan yönetim ücreti % 0,65 olarak belirlendi. Ancak bu ETF'ler Körfez Bölgesindeki borsalarda yerel para birimlerinden işlem görmeyerek, Avrupa'da işlem görecek olması daha işin başında olunduğunu gösteriyor. Yerel borsalarda ETF'lerin işlem görememesinin nedenleri arasında ETF'lerin borsalarda işlem görmesini mümkün kılacak düzenlemelerin henüz tamamlanmamış olması gösteriliyor. Körfez Bölgesi borsaları açısından diğer önemli bir sorun likiditenin henüz istenilen seviyelerde olmamasıdır. BORSALAR TÜREV ÜRÜNLERDE TEZGAHÜSTÜ PİYASALARI ZORLUYOR Finansal sektörde yaşanan krizin tezgahüstü piyasaları olumsuz etkilemesi, organize opsiyon piyasalarına talebi artırdı. Dünyanın en büyük hisse senedi opsiyonları piyasası ISE nin (geçen yıl Deutsche Böerse nin türev ürünler borsası Eurex tarafından satın alınmıştı) CEO su Katz, açığa satışlara getirilen yasağın olumsuz etkisine rağmen Eylül 2008 de rekor işlem sayısına ulaşıldığını söyledi. ABD de tezgahüstü opsiyon piyasaları, organize borsalardan 4 kat daha büyük, dünya genelinde bu farkın daha da fazla olduğu tahmin ediliyor. Finansal krizle birlikte düzenleyici otoritelerin şeffaflık baskısının artması ve karşı taraf riskinin daha çok önemsenmeye başlaması, organize borsalar açısından bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Büyük yatırım bankaları, düzenleme eksikliğinin de etkisiyle CDS gibi kompleks ürünleri geliştirme fırsatı buldukları tezgahüstü piyasalardaki türev işlemlerin borsalara yönelmesi önümüzdeki dönemde hızlanabilir. Borsaların türev ürünler piyasasındaki payı 2000 de %13 iken 2006 da %18 dir. 62 trilyon $ lık tezgahüstü türev piyasalarında karşı taraf riskinin artmasıyla merkezi kayıt sistemine talep artarken, takas işlemleri de giderek merkezileşiyor. Böylece bu kârlı alan da borsaların rekabetine açılıyor. Finansal kuruluşların zarar yazdıkları krediler nedeniyle 950 milyar $ kaybettiği krizde merkezi takas ve saklamanın önemi arttı. Halen CDS gibi ürünlerin alım satımında basit işlem

3 detayları bile teyit edilmiyor, işlem özel telefon görüşmeleriyle gerçekleştiriliyor. Sonuçta borsalar da takas alanındaki etkinliklerini artırıyor. NYSE Liffe yılın son çeyreğinde CDS lerin takasına başlarken Eurex Clearing, 2009 un ilk yarısında CDS takası için bir platform kuracağını açıkladı. CME de takas hizmetlerini tezgahüstü faiz swaplarını da kapsayacak şekilde genişletti. Tezgahüstü ürünlerin olgunlaştıkça standartlaşması ve zamanla ikili aracılığın yerini çok taraflı aracılığın alması bekleniyor. OSAKA BORSASI'NIN JASDAQ'I SATIN ALMA İŞLEMİ SONUÇLANIYOR Osaka Borsası ve Jasdaq'da ilk halka arzların sayısı ve işlem hacimleri Ekim ayı sonu itibariyle son 26 yılın en düşük seviyelerine gerilemesinin ardından, Japonya'nın 2.en büyük borsası durumunda olarak Osaka Borsası, Japonya'da küçük ve orta ölçekli şirketler ile yeni kurulan şirketlere yönelik olan kurulan Jasdaq'ı 72,4 milyon dolar karşılığında satın alıyor. Jasdaq'ın halen büyük ortağı Japonya'nın aracı kuruluşlar birliği niteliğindeki Japan Securities Dealers Association. Tüm işlemlerin 2009 Ekim ayına kadar bitirilmesi planlıyor. İSVİÇRE BORSASI LONDRA MERKEZLİ "SWX EUROPE"U KAPATIYOR Avrupa'nın beşinci büyük borsası İsviçre Borsası'nın da işleticisi konumunda olan SIX Group, blue chip niteliğindeki şirketlere yönelik kurduğu Londra merkezli "SWX Europe"( önceki adı Virt-x) platformunu artan rekabet ve maliyetler karşısında kapama kararı aldığını ve faaliyetlerin Zürih'e taşınacağını bildirmiştir. SWX Europe, 2000 yılında İsviçre'deki yüksek damga vergisi uygulamaları nedeniyle blue chip niteliğindeki İsviçre şirketlerinin (Nestle, Novartis gibi) hisse senetlerinin bu tür vergilendirmenin olmadığı Londra'da işlem görmesi için oluşturulmuştur ve halen 32 şirket işlem görmektedir. SWX Europe CEO'su yaptığı açıklamada, mevcut ekonomik koşullar altında operasyonel performansın maksimuma çıkarılması ve maliyet yönetiminin geliştirilmesinin borsalar açısından hayati önem kazandığını belirterek, 2008 yılı içinde işlem maliyetlerinde % 30 oranında indirim yaptıkları ancak spot piyasalardaki işlemlerin ücretlendirilmesindeki düşüşün 2009 yılında da devam edeceğini tahmin ettiklerini, işlem ve teknoloji faaliyetlerinin Zürih'te konsolide etmek suretiyle maliyetlerin düşürülmesinin planlandığını belirtmiştir. NYSE EURONEXT AVRUPA DA ALTERNATİF İŞLEM PLATFORMU KURUYOR NYSE Euronext, Avrupa da Octopus (ahtapot) adıyla bir alternatif işlem platformu kuruyor. Alternatif işlem platformlarının en önemli avantajlarından biri Avrupa çapında işlem yapılabilmesi. Başlangıçta hissenin işlem göreceği platformda İngiliz ve Alman hisse senetleri de olduğu için, NYSE Euronext ilk kez Londra ve Alman Borsalarıyla da karşı karşıya gelecek. NYSE Euronext te Fransa, Belçika, Hollanda ve Portekiz hisseleri işlem görüyor. Octopus, NYSE Euronext in saklı işlem platformu (dark pool) Smart Pool un tamamlayıcısı olacak. Rekabetin 2 yıl sürmesi bekleniyor. Avrupa daki rekabetin iki nedenle ABD den daha çetin olacağı tahmin ediliyor: birincisi ABD de sadece mevcut piyasada alternatif işlem platformları açılırken, Avrupa da buna ek olarak sınırötesi bütünleşme de ilk kez yaşanacak. İkincisi de ABD nin tek merkezi saklama ve takas kuruluşuna (DTCC) karşılık Avrupa da takas ve saklama ülkeden ülkeye değişmesi. 23 merkezi kayıt kuruluşu ve 6 takas şirketi bulunuyor. Henüz çözülemeyen sınırötesi takas ve saklama işlemlerinin yol açtığı karmaşıklık ve maliyetlerin alternatif sistemlerin başarısındaki en önemli kısıt olduğu söylenebilir. Ayrıca likiditenin bu kadar çok piyasaya bölünmesinin sürdürülemez olduğu da dile getirilen görüşler arasında. NYSE NİN ARDINDAN NASDAQ DA AVRUPA DA İŞLEM PLATFORMUNU HİZMETE SOKUYOR Nasdaq OMX, Nasdaq OMX Europe isimli yeni işlem platformunu faaliyete geçiriyor. Nasdaq ın sisteminin en büyük iddiası emirleri Avrupa çapında en iyi fiyatlara otomatik olarak yönlendirecek olması. Eğer emirler kendi platformunda eşleşmiyorsa, kısmen ya da tamamen rakip platformlara ya da borsalara yönlendirecek. Nasdaq, ABD de kullandığı INET sisteminin de kendisi için avantaj olacağını düşünüyor. INET ile ABD de günde 6 milyar, saniyede işlem yapılırken, bir işlem 250 mikrosaniyede (saniyenin milyonda biri) gerçekleşebiliyor. Nasdaq OMX ayrıca, halka arzlarda LSE yle rekabette elini güçlendirmek için Londra da bir Global Listings Centre (Global Kotasyon Merkezi) kurmayı planlıyor. Sözkonusu merkez ile farklı piyasalarda kotasyon imkanı arayan şirketlere daha kolay ulaşmak hedefleniyor. Böylece Nasdaq, Avrupa ya yayılma stratejisi kapsamında 2 yıl önce satın alamadığı LSE ye karşı bir adım daha atıyor.

4 CME ve OSAKA BORSASI İŞBİRLİĞİNE GİDİYOR Dünyanın en büyük vadeli işlem borsası olan Chicago Mercantile Exchange (CME), Japonya nın en büyük türev ürünler borsası Osaka Borsası yla yeni hizmetler geliştirmek üzere görüşmelere başladı. Nymex i satın alma sürecinde yaşadığı sorunları aşan CME global açılımını sürdürüyor. Halen yen ve dolara dayalı Nikkei vadeli sözleşmelerinin işlemlerini gerçekleştiren CME, şimdi Nikkei 225 endeks vadeli işlem sözleşmelerinin 24 saat alım satımının sağlaması için Osaka Borsası yla işbirliğine gidiyor. CME, geçen yıl da Kore Borsası yla Kospi 200 vadeli işlem sözleşmelerinin kendi elektronik platformunda işlem görmesi için anlaşma imzalamıştı. CME Başkanı Duffy, bu anlaşmaların başlangıç olduğunu, Brezilya Borsası yla yaptıkları anlaşmayı hatırlatarak ileride devralma anlaşmalarının da sözkonusu olabileceğini söyledi. CME, Brazilian Mercantile and Futures Exchange (BM&F) ile yaptığı hisse değişimi anlaşmasıyla BM&F nin %10 unu almış, BM&F de CME nin %2 sini almıştı. AVRUPA DA BORSALAR KENDİ SAKLI İŞLEM PLATFORMLARINI (DARK POOLS) KURMAYA BAŞLIYOR ABD de borsaların kendi saklı işlem platformlarına (dark pools) sahip olma yoluna girmesinin ardından Avrupa da da benzer bir süreç yaşanıyor. NYSE Euronext in SmartPool unun ardından LSE nin Baikal ının da 2009 da faaliyete geçmesi planlanıyor. Deutsche Böerse de kendi saklı işlem platformunu oluşturuyor. Deutsche Böerse, Xetra Midpoint ismiyle, saklı işlem platformlarıyla (dark pool) normal piyasaların kimi özelliklerini birleştiren hibrid nitelikte bir hizmet başlatıyor. Midpoint te, diğer saklı işlemlerde olduğu gibi büyük meblağlı işlemler alım ve satım fiyatlarının orta noktası alınarak eşleştirilecek, ancak dark pool ların aksine fiyat kotasyonları işlemden önce kamuya açık olacak. DB bunun için yeni bir pazar oluşturmak yerine Xetra ya yeni bir emir seçeneği ekleyecek. Borsalar saklı işlem platformları sayesinde emeklilik ve hedge fonlarına da doğrudan ulaşabileceklerini düşünüyorlar. Bu fonlar normalde büyük tutarlı emirlerini aracı kuruluşların sistemlerine gönderiyor, aracı kuruluşlar da emirleri küçük parçalara bölerek algoritmik işlemlerle piyasada değerlendiriyor. Borsalar bu kaynağa doğrudan erişmek isterken, bu durum borsalarla aracı kuruluşlar/yatırım bankaları arasındaki rekabetin yeni bir aşaması olarak değerlendiriliyor. Borsalar rekabette tarafsızlıklarını ön plana çıkarıyor. PRAG BORSASI ALIMINDA VARŞOVA VİYANA REKABETİ Varşova Borsası ve Viyana Borsası Orta ve Doğu Avrupa daki genişleme politikasının bir parçası olarak Prag Borsası nın hakim hissesi için teklif verdi. Kazanan taraf Viyana Borsası oldu. Budapeşte ve Slovenya Borsa larının çoğunluk hissesine sahip olan Viyana Borsası Prag Borsası nın çoğunluk hissesini devraldığını açıkladı. Detayların daha sonra açıklanacağını bildirdi. Prag Borsası nın çoğunluğuna sahip olan Çek aracı kuruluşları ve bankaları geçtiğimiz aylarda hakim hisseyi satın alacak bir stratejik ortak arayışında olduğunu açıklamıştı. Analistlerin 323 milyon $ değer biçtiği hisse için Viyana Borsası, Deutsche Böerse, Nasdaq OMX, LSE ve NYSE Euronext de potansiyel alıcılar arasındaydı. Ancak Prag Borsası Başkanı Koblic, Varşova Borsası nın Polonya sermaye piyasası lehine Prag ın operasyonlarını azaltabileceği gerekçesiyle teklifi çöpe atardım diyerek satış işlemine karşı çıkıyordu. Viyana Borsası nın Prag için en az 200 milyon Euro luk (293 milyon $) bir teklif yaptığı söyleniyor. Polonya Cumhurbaşkanı Kaczynski, Varşova Borsası nın özelleştirilmesini öngören yasayı veto etti. Böylece satış işleminin 2008 de gerçekleşme ihtimali kalmamış bulunuyor. Varşova Borsası nın blok satış ve halka arz yoluyla iki aşamada %60 ının özelleştirilmesi planının veto edilmesinin ardından Borsada tek seferde satışın yapılmasını öngören yeni bir plan hazırlandı. TOKYO BORSASI YURTDIŞINDAN ERİŞİM SAĞLAYACAK Tokyo Borsası, yeni bir üyelik çeşidi geliştirerek Japonya da ofisi olmayan yabancı aracı kuruluşlara kendinde kote menkul kıymetleri yurtdışından doğrudan alıp satabilme hakkı tanımayı planlıyor. Spot piyasanın %60 ını oluşturan yabancılar bir süredir yurtdışından doğrudan erişim imkanı sağlanmasını talep ediyorlardı. Mevcut düzenlemeye göre yurtiçinde ofis açmaları ve alım satıma başlamdan önce 1 milyar yen (9,4 milyon $) tutarında varlığa sahip olmaları gerekiyor. GÜNEYDOĞU ASYA DA BÖLGESEL İŞLEM PLATFORMU GİRİŞİMİ Filipinler Borsası Güneydoğu Asya da Malezya, Vietnam, Endonezya, Singapur ve Tayland Borsalarının kuracağı ortak elektronik işlem platformuna katılacağını açıkladı.

5 VİYANA BORSASI NIN BUDAPEŞTE Yİ SATIN ALMASI ONAYLANDI Viyana Borsası nın Budapeşte Borsası nın çoğunluk hissesini satın alması, Macar düzenleyici otoritesi tarafından onaylandı. Gelişmekte olan Avrupa da Varşova nın en büyük rakibi olan Viyana Borsası, Avusturya bankalarının Budapeşte Borsası ndaki tüm hisselerini toplayarak %50,5 paya ulaşmış oldu. Viyana Borsası, Budapeşte deki ilk hissesini 2004 te almıştı. Halen Prag Borsası için Varşova yla çekişen Viyana Borsası, geçtiğimiz yaz aylarında Sloven Ljubljana Borsası nın da %81 ini satın almıştı. önümüzdeki 12 ayda Güney Kore hisse senetlerine 25 milyar $ fon aktarılması bekleniyor. 3 yıldır izleme listesinde olan Güney Kore, netleştirme, borsa dışı alım satım ve yabancı borsalar konusunda engelleyici düzenlemelerin kaldırıldığına FTSE yi ikna ettikten sonra bu sonuca ulaştı. Güney Kore nin başarısında birbirini takip eden değişik hükümetlerin ülkenin finansal altyapısına istikrarlı yatırım yapmaları ve Seul un uluslararası finans merkezi olması için harcanan çabanın belirleyici olduğu vurgulanıyor. Yine de ülkede güçlü aile şirketlerinin azınlık hissedarlarını tehdit edebileceği ve kurumsal yönetimde ilerleme sağlanması gerekiyor. LONDRA BORSASI NDA SEANS 7 SAAT GEÇ BAŞLADI ORTA AMERİKA DA BÖLGESEL İŞLEM PLATFORMU KURULUYOR Orta Amerika da tek bir bölgesel borsa kurulmasını öngören IMF destekli plana göre Panama, Kosta Rika, El Salvador ve Guatemala Borsaları 2 yıl içinde ortak işlem platformuna sahip olacaklar. Entegre işlem platformunun bölgenin devlet tahvili ve az miktarda halka açık bankaya dayanan zayıf sermaye piyasalarını geliştirmesi bekleniyor. Bölgede 2006 sonu itibariyle hisse senedi piyasalarının GSYİH e oranı %12 düzeyinde. FTSE NİN SERMAYE PİYASALARI DEĞERLENDİRMESİ FTSE, gelişmiş statüsünden ileri düzey gelişmekte olan (advanced emerging) statüsüne düşürmeyi görüştüğü Atina Borsası nın statüsünü bu yıl değiştirmeyeceğini, ancak Eylül 2009 da tekrar değerlendireceğini açıkladı. Atina Borsası nda hisse senetleri türev piyasalarında likidite eksikliği var ve hisse borç verme prosedürlerinde sorunlar yaşanıyor. FTSE, Güney Kore yi ise ileri düzey gelişmekte olan statüsünden gelişmiş statüsüne yükseltti. Tayvan ise sırada beklediği dördüncü yılda da gelişmiş statüsüne çıkamazken, Arjantin ve Kolombiya ikincil gelişmekte olan dan (secondary emerging) başlangıç (frontier) düzeyine düşürülmek üzere izlemeye alındı. Güney Kore böylece FTSE nin yıllık sınıflandırmasında global endeksler grubunda yer alacak; FTSE nin sınıflandırması yatırımcılar tarafından portföy çeşitlendirmesinde kullanılıyor. 3 trilyon $ civarında fonun FTSE endekslerini takip ettiği tahmin edilirken, ABD Hükümeti nin Fannie Mae ve Freddie Mac e el koymasının ertesi günü, (8 Eylül) yılın en yoğun işlem günlerinden birinde yaşanan teknik sorun nedeniyle Londra Borsası nda 7 saat boyunca sistem kesintiye uğradı. Bir üyenin Tarihin en büyük devralma işlemi oldu ve biz işlem yapamıyoruz sözleriyle özetlediği olayda işlemler yerel saatle 15:30 da başlayabildi. LSE nin işlem platformu TradElect i kullanan Johannesburg Borsası nda da işlemler durdu. Londra emtia borsası Intercontinental Exchange te de 1 saatlik kesinti yaşandı. LSE açıklamasında iki olay arasında bir bağlantı görünmediğini ve hatanın nedeninin yüksek işlem miktarı olmadığını açıkladı. Yeni platformların açılmakta olduğu bir döneme denk gelen olay, lider pozisyonu kaybetmekte olan LSE nin saygınlığını olumsuz etkilemiştir. Düzenleyici otorite FSA, 2008 tarihli Finansal Risk değerlendirme raporunda artan elektronik işlemler ve STP süreçlerinin altyapı riski artırdığını söylemişti.