AĞIZ VE YÜZ MASKELERİNE ANTİMİKROBİAL AKTİVİTE (ÖZELLİK) KAZANDIRILMASI

Transkript

1 AĞIZ VE YÜZ MASKELERİNE ANTİMİKROBİAL AKTİVİTE (ÖZELLİK) KAZANDIRILMASI ACQUIRING ANTIMICROBIAL ACTIVITY (FEATURE) TO MOUTH AND FACE MASKS Ufuk YILMAZ 1 Ferudun KOÇER 2 Ahmet TUTUŞ 3 Sinan SÖNMEZ 4 ABSTRACT In this study, it was aimed to obtain antimicrobial activity and to determine pharmacological properties of chamomile extract by impregnating chamomile extract which has high antimicrobial properties to commercially sold paper mouths and face masks which are used to protect from many microbes and bacteria. Disc diffusion test was applied in the study. The microbial burden of mouth and face masks used at different times ( hours) was sown on the media. Nutrient Agar and Malt Extract Agar were used to determine bacterial loads. The paper was then impregnated with a chamomile extract at different concentrations in the mouth and face mask and the microbial loads were compared. According to the findings of study, it was determined that daisy extract, low amount of fungus, presence of microbial load reducing effect in paper mouth and facial masks which are rich in bacterial flour. These masks impregnated with chamomile extract concentrate first aid units, clinics, surgery, newborn units, dental units and so on. can be used to prevent spread of infection in places. At the same time it is expected that this work will be a source for similar work. Keywords: Paperfacemouth mask, chamomileextract, microbialload ÖZET Bu çalışma ilebirçok alanda mikrop ve bakterilerden korunmak için kullanılan ve ticari olarak satışı yapılankağıt ağız ve yüz maskelerine yüksek antimikrobiyal özellik taşıyan Papatya 1 Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, kufu27@hotmail.com 2 Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, kocerferudun@gmail.com 3 Prof. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, atutus@ksu.edu.tr 4 Doç. Dr., Marmara Üniversitesi, ssönmez78@gmail.com 617

2 özütü emdirilerekantimikrobiyal aktivite kazandırılması ve papatya özütünün farmakolojik özelliklerinin belirlenmesiamaçlanmıştır. Çalışma kapsamında disk difüzyon testi uygulanmıştır. Farklı sürelerde ( saat) kullanılmış ağız ve yüz maskelerinin mikrobiyal yükünün hesaplanması için besiyerlerine ekimleri yapılmıştır. Bakteri yüklerinin belirlenmesi için Nutrient Ağar ve Malt Ekstrakt Ağar kullanılmıştır. Daha sonra kağıt ağız ve yüz maskesine farklı konsantrasyonlarda papatya özütü emdirilmiş ve mikrobiyal yükler karşılaştırılmıştır. Çalışma bulgularına göre papatya özütünün, fungus miktarının düşük olduğu, bakteri florasınca zengin bulunan kağıt ağız ve yüz maskelerindemikrobiyal yükü azaltıcı yönde etkisi bulunduğu belirlenmiştir.papatya özütü konsantrasyonu emdirilmiş bu maskelerilk yardım üniteleri, klinikler, cerrahi, yeni doğan üniteleri, diş üniteleri vb. yerlerde enfeksiyon yayılımını önlemek için kullanılabilir.aynı zamanda bu çalışmanın benzer çalışmalara kaynak teşkil etmesi beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Kağıt yüz ağız maskesi, papatya özütü, mikrobiyal yük 1. GİRİŞ Yurtdışında ve ülkemizde bitkilerde bulunan ve antimikrobiyal özelliklerinin, kimyasal maddelerin, uçucu yağların ve bileşenlerinde bulunan maddelerin belirlenmesi konusunda pek çok çalışma yapılmış ve halen devam etmektedir (Jan ve ark., 2014;Alves ve ark. 2015;Aschoff ve ark., 2015;Chadli ve ark., 2015;Zohra ve ark., 2015;Sugeçti ve Koçer, 2015) örnek olarak verilebilir. Ticari olarak satışı yapılan özütlere ait bir çalışmada beş farklı özütün gram pozitif ve gram negatif bakterilere karşı antimikrobiyal aktiviteleri incelenmiştir. Bu araştırmada kullanılan özütlerin antibiyotiklere kıyasla antimikrobiyal özellik taşıdığı bildirilmiştir(sugeçti ve Koçer 2015). Papatya, dünyanın en büyük familyası olarak bilinen Asteraceae (papatyagiller) familyasına ait yaklaşık 1765 den fazlacins ve2773 türü bulunan tek yıllık bir bitkidir. Ülkemizde doğal olarak yetişen birçok papatya türü bulunduğu bildirilmiştir (Güner, 2013; URL-1). Papatya ekstrakları farklı bölgelerde halk arasında birçok tıbbi amaç için kulanılmaktadır (Suntar, 2014). Bu çalışmada, hemen hemen tüm sektörlerde soluma yoluyla vüzudumuza yerleşen mikroorganizmalardan korunmak içinyaygın bir şekilde ağız ve yüz maskesi olarak kullanılankağıt ürünün farklı kullanım sürelerindeki mikrobiyal yükün belirlenerek, papatya özütü ile bakteri ve fungus türlerine karşı antimikrobiyal özellik kazandırılması amaçlanmıştır. 2. MATERYAL ve METOT 2.1. Materyal Ticari olarak piyasada satışı yapılankağıt ağız ve yüz maskesi olarak kullanılan ürün piyasadan temin edilmiştir. Kullanılan ürüne ait bazı özellikler Çizelge 1 de verilmiştir. 618

3 Genel özellikleri Çizelge 1.KağıtAğız ve yüz maskesinin özellikleri Tek kullanımlık. Filtre Meltblown Kutu içeriği 100 adet Lastik Teknik Özellikleri Gipe lastik Yüksek filitre kapasitesi Dikiş Ultrasonik dikiş Yüze tam yerleşme Ürün Çeşidi Lateks içermez Renk Beyaz 3 Kat (PE film + Airlaidkağıt + nonwovenspunbond) Farklı Saatlerde Kullanılan Maskenin Bakteriyel Ve Fungal Yüklerinin Belirlemesi Farklı saatlerde (3, 6, 12 saat) kullanılan maske örneklerinden homojen olacak şekilde alınarak 10 ml izotonik çözelti içerisinde homojen olması sağlanmıştır. Bu sıvı besiyeri içerisinden 1000 µl alınarak bakteriler için Nutrient Ağar (NA), fungus ve maya örnekleri için Malt Ekstrakt Ağar besiyerlerine ekimler yapılmıştır. Besiyerleri bakteriler için 37 o C de ve 24 saatte ve fungus ve maya suşları için ise 27 o C de 7-10 gün inkübasyona bırakılmıştır. İnkübasyon sonucu oluşan koloniler sayılmıştır Özütün Kağıt Maskeye Uygulanması ve Antimikrobiyal Aktivitenin Belirlenmesi Uygun yöntemlerle çıkartılan uçucu yağlardan veya örnek ekstraktlarından mikro pipet ile boş steril 6 mm çapındaki disklere (Schleicher&Shüll No: 2668, Germany) emdirilir. Uçucu yağlardan μl emdirilirken ekstraktlardan ise 20, 25, 30 μl veya 50 μl emdirilmektedir. Bazen bu miktar μl ye kadar çıkabilmektedir. Karşılaştırma yapmak amacıyla kontrol olarak standart antibiyotik diskleri kullanılır (Collins ve ark., 1989; Bradshaw, 1992; Erdoğrul, 1999; Tendencia, 2004). Ticari olarak satışı yapılan papatya yağı özütü boş disklere emdirilmiştir.çalışmada 5 bakteri ve 5 adet farklı türlerde fungussuşlarına uygulama yapılmıştır. Bakteriler için 24 saat funguslar için 48 etüvde uygun koşullarda inkübasyona bırakılarak oluşan zonlar değerlendirilmiştir Kullanılan Besiyerleri ve Mikroorganizma Türleri Çalışmada kullanılan bakteri örnekleri Kilis 7 Aralık Devlet Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarından, fungus/maya suşları ise Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Laboratuvarından temin edilmiştir. Araştırmada bakteri suşları olarak Bacillussubtilis, Escherichiacoli, Staphylococcusaureus vefungussuşları olarakcandidaalbicans, Acremoniumimplicatum, Cladosporium sp., Cladobotryumdendroides, Penicilliumbrevicompactumfungus/maya suşları kullanılmıştır. 619

4 2.2. Disk Difüzyon Metodu Antimikrobiyal aktivitenin belirlenmesinde disk difüzyon yöntemi uygulanmıştır (Tendencia, 2004; CLSI, 2004; Cavaleri ve ark. 2005; CLSI, 2012; Balouiri ve ark. 2016). Hazırlanan ekstraktlardan mikro pipet ile boş steril 6 mm çapındaki Whatman kağıtlarından yapılmış disklere 10 μl emdirilmiştir. Antimikrobiyal aktivite tayini için besiyerlerinekağıtmaske örneğinden 1 cm 2 olacak şekilde kesilerek üzerine 25 ve 50 µl papatya özütü emdirilmiştir. Antimikrobiyal çalışmalarda standart olarak kullanılan steril Whatman no:1 diskleride karşılaştırma için kullanılmıştır. Aynı zamanda kontrol olarak iki adet antibiyotik diski ve boş maske örneği kullanılmıştır İstatistik Analizlerin yapılması Faaliyet öncesi ve sonrası elde edilen bulguların toplam, ortalama ve standart sapmalarına ait temel istatistiki işlemler yapılmıştır. 3. BULGULAR VE TARTIŞMA Bu çalışmada kağıt ağız ve yüz maske örneğinin farklı kullanım sürelerinde maskelerin mikrobiyal yükü belirlenmiş ve bukağıt maske örneğine papatya özütü kullanılarak antimikrobiyal özellik kazandırılmıştır. Çalışmada bakteri yükü ortalama 31,67 iken fungal(mantar) yük ise 9,67 olarak belirlenmiştir. 1-3 Aynı Kasım zamanda 2018İSTANBUL maske / TÜRKİYE kullanım süresinin artması ile fungal yükünde arttığı görülmektedir. Mikrobiyal Yük Bakteri yükü (adet) h (adet) 6 h (adet) 12 h (adet) Ortalama Kullanım süresi Bakteri Fungus Saat (h) Fungus yükü (adet) Şekil 1. Farklı saatlerde kullanılan maske örneğininmikrobiyal yükü Kağıt maske örneğinin Farklı mikrobiyal saatlerde yükünün kullanılan belirlenmesi maske örneğininmikrobiyal için farklı saatlerde yükü örnekler alınmıştır. Çalışmada bakteri ve fungus yükünün zamana bağlı olarak arttığı görülmektedir. Bakteri yükünün fungus yüküne oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Funguslar içerisinde önemli alerjenlerin bulunması nedeniyle (İmalı et al., 2011; Sugeçti et al., 2018), kullanılan kağıtmaske örneğine papatya özütü muamale edilerek antimikrobiyal özellik kazandırılması,kullanıcıların maruz kalacağı mikrobiyal hastalıklardan korunması açısından önemlidir. 620

5 Çalışmada kullanılan bakteri suşlarına karşı papatya özütünün antimikrobiyal özelliğinin olduğu belirlenmiştir. S. aureussuşuna karşı hem kağıtmaske hem dewhatman kağıdında farklı dozlarda en fazla etkiyi gösterdiği görülmektedir. Kağıt yüz ağız maske örneğinin papatya özütü ile muamele edilerek hava yolu ile geçebilecek ve kullanıcıda bakteriyel enfeksiyonlara sebep olabilecek mikroorganizmalara karşı etkin sonuçlar alınabileceği belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan antibiyotiklerden daha etkili sonuçlar elde edilmiştir. Bakteri suşlarına karşı antimikrobiyal aktivite bulguları 40 Zon çapı (mm) Staphylococcus aureus Bacillus subtilis 0 Kontrol Maske (50 µl) Whatman (25 µl) Uygulamalar Amikacin (30 mcg) Gentamicin (10 mcg) Escherichia coli Escherichia coli Bacillus subtilis Staphylococcus aureus Şekil 2. Bakteri suşlarına karşı antimikrobiyal aktivite bulguları Bakteri suşlarına karşı antimikrobiyal aktivite bulguları 1-3 Kasım 2018İSTANBUL / TÜRKİYE Papatya özütünün fungussuşlarına karşı paralel etki gösterdiği ancak C. albicans maya türüne karşı etkili olmadığı belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan antibiyotik disklerine oranla paralel sonuçlar elde edilmiştir. Fungal enfeksiyonlardan korunma amaçlı papatya özütünün kullanımının faydalı olacağı tespit edilmiştir. Fungus/maya suşlarının antimikrobiyal aktivite bulguları Zon çapı (mm) Fluconazole (25 Voriconazole (1 Whatman (25 µl) Maske (50 µl) Kontrol Uygulamalar Mikroorganizmalar Kontrol Maske (50 µl) Whatman (25 µl) Voriconazole (1 mcg) Fluconazole (25 mcg) Fungus/maya suşlarına karşı antimikrobiyal aktivite bulguları Şekil 3.Fungus/maya suşlarına karşı antimikrobiyal aktivite bulguları Yapılan çalışmada papatya özütününkağıt yüz ve ağız maskelerindemikrobiyal yükü azaltıcı özelliği bulunduğu belirlenmiştir. Antimikrobiyal aktivite çalışmalarında in vitro olarak papatya özütlerinin kullanıldığı ve olumlu sonuçlar alındığı bildirilmiştir (Abdoul-Latif et al., 621

6 2011; Rana et al., 2017; Aljanaby, 2018; Göger et al. 2018). Çalışmamızda ticari olarak satışı bulunan papatya özütünün günlük hayatta hemen hemen tüm sektörlerde bakteri ve mantarlardan korunmak amacıyla kullanılan kağıt yüz ve ağız maskelerinde etkili sonuç verdiği ve bu mikroorganizmalara karşı koruyucu etkisi olduğu belirlenmiştir. Matricariachamomilla L. ile yapılan çalışmada isemetanolekstraklarının daha etkili antimikrobiyal aktivite gösterdiği belirtilmiştir (Abdoul-Latif et al. 2011). Başka bir çalışmada aynı örneğin uçucu yağ fraksiyonlarının farklı antibiyotikler ile ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada kullanılan S. aureus ve C. albicansizolatlarına karşı sinerjistik etkisi olduğu belirtilmiştir (Göger et al. 2018). 4. SONUÇLAR Bu çalışmada kullanılan papatya özütününkağıt ağız ve yüz maskelerine antibiyotikler kadarantimikrobiyal özellik kazandırdığı belirlenmiştir. Farklı sürelerde kağıtmaske örneğinde mikrobiyal yükün arttığı bunun önlenmesine yönelik papatya özütünün uygulanabilirliği test edilmiştir. Kağıt ağız ve yüz maske üretim aşamasında bu özütün kullanılarak mikroorganizmalara karşı koruyucu özellikli ürünler üretilebileceği ve ürün kulanım süresinin uzatılabileceği belirlenmiştir. 5. KAYNAKLAR ABDOUL-LATİF,F. M., Mohamed, N., Edou, P., Ali, A. A., Djama, S. O., Obame, L. C., Bassolé H.N.I., Dicko, M. H Antimicrobialandantioxidantactivities of essentialoilandmethanolextract of Matricariachamomilla L. fromdjibouti. Journal of MedicinalPlantsResearch, 5(9), ALJANABY, A. A. J Invitroantibacterialactivity of an aqueousextracts of Matricariachmomillaflowersagainstpathogenicbacteriaisolatedfrompregnantwomenwithurinarytractinfection. BiomedicalResearch, 29(11), ALVES,J.A., Mantovani, A.L.L., Martins, M.H.G., Abrao, F., Lucarini, R., Crotti, A.E.M., Martins, C.H.G Antimycobacterial Activity of SomeCommerciallyAvailablePlant-DerivedEssentialOils. Chemistry of Natural Compounds. 51(2): ASCHOFF, J.K., Kaufmann, S., Kalkan, O., Neidhart, S., Carle, R., Schweiggert, R.M InVitroBioaccessibility of Carotenoids, Flavonoids, and Vitamin C fromdifferentlyprocessedorangesandorangejuices [Citrussinensis (L.) Osbeck]. Journal of AgriculturalandFoodChemistry. 63(2): BALOUİRİ, M., Sadiki, M., Ibnsouda, S. K MethodsforInVitroEvaluatingAntimicrobial Activity: A review. Journal of pharmaceuticalanalysis, 6(2), BRADSHAW,L.J., Laboratory of Microbiology. 4th edn. pp USA. SaundersCollege Publishing, Printed in USA. CAVALERİ,J., Rankin, D., Harbeck, J., Sautter, L. R., McCarter, S. Y., Sharp, S. E., Ortez, HJ., Spiegel, A. C Manual of antimicrobialsusceptibilitytesting. American- SocietyforMicrobiology, Seattle, Washington, 12,

7 CHADLİ, R., Bouzid, A., Bouzid, K., Nader, H BactericidalEffect of AqueousExtracts of the Bark of thepomegranate (Punicagranatum L.) on Bacteria. EuropeanJournal of MolecularBiotechnology. 7. CLSI,MethodforAntifungal Disk DiffusionSusceptibilityTesting of Yeasts, ApprovedGuideline. CLSIdocument M44-A. CLSI, 940 West Valley Road, Suite 1400, Wayne, Pennsylvania , USA, CLSI,PerformanceStandardsforAntimicrobial Disk SusceptibilityTests, Approved Standard, 7th ed., CLSI document M02-A11. ClinicalandLaboratoryStandardsInstitute, 950 West Valley Road, Suite 2500, Wayne, Pennsylvania 19087, USA, COLLİNS, C.H., Lyne, P.M., Grange, J.M., MicrobiologicalMethods. 6th edn, pp Butterworths, London. ERDOĞRUL, Ö.T., Bazı Bitki EkstraktlarınınAntimikrobiyal Etkilerinin Araştırılması. Biyoteknoloji Dergisi XI. Kükem- Biyoteknoloji Kongresi Özel sayı, 23(2): GÖGER, G., Demirci, B., Ilgın, S., Demirci, F Antimicrobialandtoxicityprofilesevaluation of thechamomile (Matricariarecutita L.) essentialoilcombinationwithstandardantimicrobialagents. IndustrialCropsandProducts, 120, GÜNER, A Türkiye Bitkileri Listesi. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi yayını, İstanbul. IMALİ, A., Kocer, F., Yalcinkaya, B. (2011). Microfungus flora of indoorandoutdoorair in primaryschools, Corum, Turkey. AustralianJournal of Basic andappliedsciences, 5(9), JAN, F., Hussain, I., Muhammad, N., Adnan Khan, M., Ali Khan, M In-vitro Evaluation of AntimicrobialBrandedHerbalFormulationsforTheirEfficacy. Journal of ClinicalToxicology. 4(188): RANA, M., Bhatt, T. D., Upadhyay, S A ShortReview on thestudy of EssentialOils. Journal of PlantResources, 15(1), 66. SUGEÇTİ S. Koçer F, Ticari Öneme Sahip Doğal Özütlerin Klinik Patojen Mikroorganizmalara Karşı Antimikrobiyal Aktivitesi. AnadoluDoğa Bilimleri Dergisi. 6(Özel sayı): SUGEÇTİ, S., İmalı, A., Koçer, F Alerjen Proteinlerin Saflaştırılmasında Kullanılan Moleküler Yöntemler. International Anatolia Academic Online Journal/Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), SUNTAR, I. (2014). TheMedicinal Value of AsteraceaeFamilyPlants in Terms of WoundHealing Activity. FABAD Journal of PharmaceuticalSciences, 39(1), 21. TENDENCİA, E. A. (2004). Chapter 2. Disk diffusionmethod. InLaboratorymanual of standardizedmethodsforantimicrobialsensitivitytestsforbacteriaisolatedfromaquatica- 623

8 nimalsandenvironment (pp ). Tigbauan, Iloilo, Philippines: AquacultureDepartment, SoutheastAsianFisheries Development Center. URL-1: ZOHRA, H.F., Rachida, A., Malika, M., Benali, S., Samir, A.A., Meriem, B ChemicalCompositionandAntifungal Activity of EssentialOils of Algeriancitrus. African- Journal of Biotechnology. 14(12):