Ekonomi Bülteni. 16 Ocak 2017, Sayı: 3. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 3 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Aralık ayı toplantı tutanaklarını yayınladı. ECB nin tahvil alım programını aylık 60 milyar dolara indirerek 2017 sonuna kadar uzattığı Aralık ayı toplantısının tutanakları yayınlandı. Tutanaklarda, parasal genişlemeyi yıl sonuna kadar uzatmanın, politik belirsizlik nedeniyle oluşabilecek risklere karşı dayanıklılık sağlayacağı vurgulanıyor. Almanya ve Fransa dahil Euro Bölgesi nin en büyük ekonomilerinde yapılacak seçimler, Brexit ve Trump politikalarının AB ye yansımaları politik belirsizliğin ana nedenleri olarak belirtilmiş. Toplantıda 80 milyar euroluk tahvil alımını 6 ay daha devam ettirme ve tahvil alımı 60 milyar Euro ya indirilerek programı 9 ay uzatma seçenekleri tartışılırken, çoğunluk oyuyla ikinci seçenekten yana karar alındığı görülüyor. Bazı üyeler parasal genişlemenin devamını desteklemediği, bu yüzden miktarın azaltılmasına daha olumlu bakıyor. Tahvil alımını 60 milyar euroya indirmenin kademeli geçiş için daha uygun olduğu ve ekonomik görünümün bozulması durumunda miktarın tekrar yükseltilebileceği belirtiliyor. Tutanaklarda işgücü piyasası ve gelirlerdeki artışın etkisiyle iç talep ve büyümedeki toparlanmanın güç kazandığı ifade ediliyor. Diğer yandan Kasım ayında toparlanma gösteren Euro Bölgesi enflasyonunun büyük ölçüde enerji fiyatlarındaki artış ve gıda fiyatlarındaki oynaklıktan kaynaklanması ve ECB nin %2 hedefine henüz yaklaşmamış olması, fiyat istikrarı konusundaki endişelerin sürmesine neden oluyor. Önümüzdeki dönemde manşet enflasyonun baz etkisiyle artmaya devam etmesi beklenmesine rağmen artışın Eylül ayındaki tahminlerin altında kalacağı öngörülüyor. Bu süreçte enflasyonda gelişmelerin, büyük ölçüde parasal desteğe bağlı olduğu belirtiliyor. Almanya ekonomisi 2016 da son beş yılın en yüksek seviyesinde, %1.9 büyüdü. İlk hesaplamalara göre Almanya da 2016 da GSYH %1.8 olan beklentilerin üzerinde %1.9 büyüyerek, 2011 yılından bu yana en yüksek büyümeyi gösterdi yılında %1.7 büyüyen ekonomi son 10 yılda ortalama %1.4 hızla büyümüştü. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH %1.8 arttı. Almanya da büyümeye en yüksek katkı hanehalkı (%2) ve kamu harcamalarındaki (%4.2) artışlardan geldi. Harcamalardaki bu artışın, istihdam ve ücretlerdeki artışın yanı sıra göçmen sayısındaki artıştan kaynaklandığı tahmin ediliyor. Üretim tarafından bakıldığında ise büyümeye en çok katkı yapan sektörün %2.8 büyüyen inşaat sektörü olduğu görülüyor yılında Almanya ekonomisinin toparlanmaya devam etmesi, ancak artan politik belirsizliğin yarattığı aşağı yönlü baskı nedeniyle büyümenin 2016 yılı seviyesinde seyretmesi bekleniyor. Euro Bölgesi nde sanayi üretimi Kasım ayında %1.6 olan beklentilerin üzerinde yıllık %3.2 arttı (Ekim:%0.6). Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretimi ise aylık bazda %1.5 arttı (Ekim%-0.1). Mevsimsellikten arındırılmış alt kalemlere göre incelendiğinde, dayanıksız tüketim malı üretiminin aylık bazda %2.9, ara malı üretiminin %1.6, enerji üretiminin %1.2, sermaye ve dayanıklı tüketim malı üretiminin ise %0.1 arttığı görülüyor. Bölgedeki güçlü toparlanmada, sanayi üretimi aylık bazda %16.3 artan İrlanda, %3.5 artan Hollanda ve %2.2 artan Fransa etkili oldu. İngiltere de ise sanayi üretimi 3 aydır devam eden düşüşün ardından Kasım ayında aylık bazda %2.1 arttı. Çin de Aralık ayı dış ticaret gelişmeleri piyasalarda endişe yarattı. Çin de yuan cinsinden ihracat hacmi Aralık ayında bir önceki yıla göre %0.6 artış gösterdi. İhracat hacmi dolar bazında ise %4 daralma beklentisinin üzerinde %6.1 daralma gösterdi. Çin in en büyük ihracat ortağı ABD ye yuan bazında ihracat hacmi Aralık ayında %5.1 artarken ikinci en büyük pazar AB ye ihracatlar ise %4.7 daralma ile düşüşe devam etti. Güney Kore ye ihracat ise Mart ayından bu yana ilk kez artış göstererek %8.3 yükseldi. Çin in ihracat performansında politik gelişmeler önümüzdeki dönemde aşağı yönlü riskler yaratabilir. ABD de yeni başkan Donald Trump ın Çin e dış ticaret konusunda yaptırımlar uygulaması, AB nin ekonomik büyümesinin Brexit belirsizliği ile halen düşük seyretmesi ve Güney Kore de 2017 de seçim sürecine girilecek olması Çin in önemli ihracat pazarlarında talebin (ABD de Çin menşeli ürünlere talebin) düşük seyretmesine neden olabilir. İhracatta aşağı yönlü risklerin artması ise ekonomisinde bir geçiş süreci yaşayan Çin de büyüme hızının öngörülenden hızlı bir şekilde yavaşlamasına neden olabilir. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Ödemeler Dengesi, Kasım 2016 Kasım ayında cari denge, 2.27 milyar $ açık verdi. (Bloomberg Beklenti: 2.75 milyar $ cari açık) 12 aylık kümülatif cari açık ise Ekim deki 33.6 milyar $ seviyesinden (GSYH'ye oranı %3.9) 33.7 milyar $ seviyesine (GSYH'ye oranı %3.9) yükseldi. Finansman tarafına bakıldığında; Kasım ayında doğrudan yatırımlarda 0.4 milyar $ ve diğer yatırımlar kaleminde 1 milyar $ lık giriş, portföy yatırımlarında ise 2.7 milyar $ lık çıkış yaşandı. Hisse senedi piyasasından aylık 504 milyon $ çıkış yaşanırken, 12 aylık toplam çıkış 288 milyon $ seviyesine yükseldi. Tahvil piyasasında aylık 1.8 milyar $ çıkış yaşanırken, 12 aylık toplam giriş 0.2 milyar $ a geriledi. 12 aylık kümülatif borç çevrim oranlarına bakıldığında ise, Kasım ayında şirketlerin uzun vadeli borç çevirme oranı %157.9 seviyesine (Ekim: %164.1), bankaların uzun vadeli borç çevirme oranı ise %111.5 seviyesine gerilemiş durumda (Ekim: %119.3). Yurtdışından sağlanan kredilerde, bankalar 125 milyon $ ve diğer sektörler 669 milyon $ net kullanım gerçekleştirdi. Net Hata Noksan kaleminde bu ay 2.7 milyar $ lık giriş yaşandı ve yılın ilk 11 ayındaki giriş 9.6 milyar $ seviyesine yükseldi. Rezerv varlıklarda Kasım ayında aylık bazda 0.8 milyar $ düşüş yaşandı. Net turizm gelirleri Kasım ayında 0.96 milyar $ oldu (Kasım 2015: 1.1 milyar $). Yılın ilk 11 ayında net turizm gelir kalemi geçen yılın aynı dönemine göre %35 azaldı ve 13.3 milyar $ a geriledi. Yılın ilk 11 ayında gelirlerde %29 ve giderlerde %4 oranında azalma yaşandı. 12 aylık net turizm geliri kalemi de Kasım da, bir önceki yılın aynı dönemine göre %35 azalarak 14.0 milyar $ seviyesinde gerçekleşti. Enerji dengesindeki iyileşme Ekim ayında hız kaybetti. Yıllık enerji açığı Ekim ayındaki 24.1 milyar $ seviyesinden, 24.0 milyar $ seviyesine geriledi. Cari denge rakamına Temmuz ayından beri yaşanan bozulma Kasım ayında hız kaybetmiş durumda. Bunda ihracatta yaşanan ılımlı toparlanmanın etkisi yaşandı. Milli gelir hesabındaki revizyon ile iyileşen cari açığın gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının bu sene %4 civarında kalması beklenebilir. Önümüzdeki dönemde ise enerji fiyatlarında yaşanan artış cari açığa olumsuz etki yaratabilir. Finansman tarafında, portföy girişlerinde yaşanan zayıf seyir Merkez Bankası rezervlerine aşağı yönlü baskı yaratabilir. Sanayi Üretim Endeksi, Kasım 2016 Kasım ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi %3.6 olan beklentilerin altında (Bloomberg) yıllık bazda %2.7 arttı. Sanayi üretiminde yıllıklandırılmış ortalama artış oranı %2.1 den % 2 ye geriledi. Arındırılmamış endeks geçen senenin Kasım ayına göre %4.6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks aylık bazda değişiklik göstermedi (Beklenti:%0.7 artış). Endeks mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış alt kalemlere göre incelendiğinde, Kasım ayında bir önceki aya göre dayanıklı tüketim malı imalatının %2.6, sermaye malı imalatının %2.1 ve enerji imalatın %1.3 arttığı görülüyor. Diğer taraftan, dayanıksız tüketim malı imalatı %2.1, ara malı imalatı ise %0.6 azalmış durumda. Ana imalat sektörlerinden en yüksek artış makine ve ekipmanların kurulum ve onarımı (%5.7), bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı (%5) ve ağaç, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) imalatında (%3.7) gerçekleşti. En sert azalma ise temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı (%6.7), deri ve ilgili ürünlerin imalatı (%6.7), ve giyim eşyalarının imalatında (%2.9) gerçekleşti. Kasım ayında önceki aya göre motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı %1.3 arttı. Gıda imalatı %1.3, tekstil ürünleri imalatı %0.7 azaldı. Üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre %1.9 gerileyerek büyümeye negatif etki yapan sanayi üretimi, Ekim ayında %2 lik artış ile dördüncü çeyreğe pozitif başlamıştı. Kasım ayında da endeks %2.7 artışla ılımlı toparlanmayı sürdürdü. Kasım ayında %74.9 dan Aralık ayında %75.3 e yükselen imalat sanayi kapasite kullanım oranı ve 48.8 den 47.7 ye gerileyen PMI imalat endeksi, sanayi üretiminde Aralık ayında da ancak ılımlı bir toparlanma gerçekleşebileceğine işaret ediyor. Sanayi üretim endeksi ve öncü göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, sanayi üretiminin dördüncü çeyrekte büyümeye pozitif etki yapması beklenebilir. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Geçtiğimiz hafta TL değer kaybederken, yurtiçi hisse senetleri değer kazandı. USD libor faizleri arttı. GOÜ lerde hisse senedi piyasaları ağırlıklı olarak artış gösterdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 16:30 itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge tahvil getirisi %11.28 seviyesinde. Küresel para birimleri dolara karşı değer kazandı. VIX Endeksi yatay seyretti. Temel ve değerli madenler değer kazandı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 16:30 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem 16 Ocak Pazartesi Türkiye İşsizlik Oranı (Ekim) 10: % -- Orta Türkiye Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Aralık) 11: b -- Yüksek 17 Ocak Salı İngiltere TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 12: % % -- Orta Euro Bölgesi ZEW Beklenti Endeksi (Ocak) 13: Orta Almanya ZEW Beklenti Endeksi (Ocak) 13: Orta 18 Ocak Çarşamba Almanya TÜFE (Yıllık Değişim %) (Aralık, Nihai) 10: % % -- Yüksek İngiltere İşsizlik Oranı (Kasım) 12: % % -- Orta Euro Bölgesi TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık, Nihai) 13: % % 0.60% Orta ABD TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 16: % % -- Orta ABD Kapasite Kullanım Oranı (Aralık) 17: % % -- Orta ABD Sanayi Üretimi (Aylık Değişim, %) (Aralık) 17: % % -- Orta 19 Ocak Perşembe Türkiye Merkez Bankası Beklenti Anketi 14:30 Orta Euro Bölgesi Euro Bölgesi Avrupa Merkez Bankası Marjinal Borç Verme Faiz Oranı 15: % % -- Yüksek Avrupa Merkez Bankası Mevduat Faiz Oranı 15: % -- Yüksek ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları (14 Ocak) 16: k -- Orta ABD Yapı İzinleri (Aylık Değişim, %) (Aralık) 16: % % -3.80% Orta ABD Yapı İzinleri (Aralık) 16: k k 1212k Orta ABD Konut Başlangıçları (Aylık Değişim, %) (Aralık) 16: % % -- Orta ABD Konut Başlangıçları (Aralık) 16: k k -- Orta 20 Ocak Cuma Haftalık Veri Takvimi Çin Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 05: % % -- Orta Çin Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 05: % % -- Orta Çin GSYH (Çeyreklik Değişim, %) (4. Çeyrek) 05: % % -- Yüksek Çin GSYH (Yıllık Değişim, %) (4. Çeyrek) 05: % % -- Yüksek Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6