KAYIŞ- KASNAK MEKANİZMALARI

Transkript

1 KAYIŞ- KASNAK MEKANİZMALARI

2

3

4

5

6

7

8 Bir milden diğerine güç ve hareket iletmek için kullanılan mekanizmalardır. Döndüren ve döndürülen elemanlar arasında hareket iletimi bu elemanlara sarılı kayış ismi verilen esnek bir eleman aracılığı ile yapılır. Kayış Döndüren Eleman Döndürülen Eleman

9 Kayış Kasnak Mekanizmalarının Avantajları Kayış elastik bir malzemeden yapıldığı için darbeleri sönümler Kayış uçlarındaki gürültü önlenebilirse çalışma sessiz olur Yapıları basit olduğundan ucuzdurlar Büyük eksen aralıklarında güç ve hareket iletebilirler Ani yük büyümelerini iletmez bu nedenle emniyet elamanı olarak çalışırlar

10 Çevrim oranının değiştirilmesi basittir. Kademeli kasnak Etken kasnak çapının değiştirilebildiği sistemlerle Kademesiz kasnak (konik kasnak)

11 Moment yönü değiştirilebilir Tek kayışla birden fazla mil döndürülebilir

12 Boşa alınması basittir Avara kasnağı ile

13 Gergi Kasnağını Kaldırarak Eksen Uzaklığını Değiştirerek

14 Kayış Kasnak Mekanizmalarının Dezavantajları Çok yer kaplarlar ve yatak kuvvetleri oldukça büyük olabilir. Hareket iletiminde kısmi kayma ( % - % ) olduğundan tam ve sabit bir çevrim oranı sağlanamaz. Kayışta zamanla meydana gelen uzama ve aşınma sebebiyle aks aralığını değiştiren düzeneğe veya germe kasnak düzenine gerek vardır. Kayışın esnekliği sıcaklık ve rutubetle değişir. Sürtünme katsayısı toz, pislik ve rutubetle değişir.

15 Kayış - kasnak mekanizmasında kullanılan kayış çeşitleri Düz Kayış V Kayış Tırtıllı (Siligel)Kayış Yuvarlak Kayış Dişli Kayış Birleştirilmiş V Kayış Çift Profilli V Kayış

16

17 a. Kösele kayışlar. Düz kayışlar c. Tekstil kayışlar Sığırların sırt derilerinden yapılıp tabaklanmış olan kösele kayışlar yüksek bir çekme mukavemetine sahiptir. Kalınlığı 3 ile 7 mm arasında değişen bu kayışlar iki veya üç tabakalı yapılarak daha büyük kalınlıklara ulaşılır. Genellikle kayışın kıl tarafı kasnak üzerine oturtulmalıdır. Kösele kayışların bükülme kabiliyetini arttırmak için üretim sırasında bunlara bir miktar hayvansal esaslı yağ emdirilir. DIN standartlarında bükülme kabiliyetine göre : S - Standart, G - Bükülür, HG - Yüksek derecede bükülür, olmak üzere üç kalite sınıfı vardır. b. Kauçuk kayışlar Birbirlerine kauçukla yapıştırılmış ve vulkanize edilmiş birkaç dokuma tabakasından meydana gelir. Yapay ipek, sentetik yün, pamuk, naylon, perlon gibi doğal veya sentetik liflerin emprenye edilmesi ile yapılan çekme mukavemetleri yüksek ancak sürtünme katsayıları düşük olan kayışlardır. d. Çok tabakalı kayışlar Yüksek çekme mukavemetine sahip olan ; tarafsız eksen üzerinde bulunan tabakası plastik malzemeden üst ve alt tabakaları ise kösele veya biri plastik diğeri kösele olan kayışlardır. ( Extremultus 80-8 )

18

19 Kayış kollarında meydana gelen kuvvetler Hareket kayış ile kasnak arasında meydana gelen sürtünme yolu ile iletilir. Sürtünmenin meydana gelebilmesi için kayışın kasnak üzerinde bastırılması gerekir. Yani F n basma kuvvetinin meydana gelmesi gerekir. Bir momentin etkisi altında kasnak dönmeye başladığında basma kuvvetinden dolayı µf n sürtünme kuvveti meydana gelir.

20 Sonsuz küçüklükteki bir kayış parçası için basma kuvveti df n, sürtünme kuvveti µf n =df s ve çevre kuvveti df t olarak alınırsa df s = µ df n df t Yani sürtünme kuvveti çevre kuvvetine eşit yada büyük olmalıdır. Aksi durumda kayış Kasnak üzerinde kayar ve hareket iletilemez.

21 V kayışlarında df N kuvveti, temas yüzeyleri arasında df N normal kuvvetlerini oluşturur; burada df S = μ.df / N şeklinde yazılabilir. Diğer taraftan df olduğu göz önüne alınırsa (α=yanak açısı) veya α μ / = μ/ sin( ) / N df = ( df t N α )/sin( ) = μ.df N α / sin( ) alınırsa df t = µ/df N şeklini alır. α = 38 0 ; ( α/ ) =9 0 ; Sin( α/ ) =0,35 yazarsak df df t t ( V - kayis) ( düz - kayis) = μ df μ.df / 0,35 0,35 sonuç olarak aynı basma kuvveti için V - kayışları daha büyük bir çevre kuvveti; diğer bir deyişle V - kayışları aynı boyutlarda daha büyük bir enerji iletme kabiliyetine sahiptir. N N = 3

22 Basma kuvveti kayış gerdirilerek oluşturulur. Sukünet halinde kayış kollarında F 0 gerdirme kuvvetleri oluşur. F 0 F n F 0

23 Ancak çalışma sırasında sürtünmeden dolayı kayış kollarında eşit olmayan F ve F kuvvetleri meydana gelir. F s Gevşek Kol F n F n F Gergin kol F t

24 Bu iki kuvvet arasında ; Euler (eytelwein) denklemi olarak bilinen; M F = r(f = F e μβ F M e d F = μβ r e - Md F = μβ r e - bağıntısı mevcuttur. F > F olduğundan F kuvvetinin tesir ettiği kola gergin F nin tesir ettiği kola gevşek kol denir. d μβ )

25 Kayışta meydana gelen gerilmeler : Kayış kollarındaki kuvvetler çeki gerilmesi doğurmakta ayrıca yüksek hızlar nedeniyle merkezkaç gerilmeler ve kayış, kasnak üzerine sarılırken eğildiğinden, eğilme gerilmeleri meydana gelir. σ toplam = σ çekme + σ eğilme + σ merkezkaç

26 Çekme gerilmeleri : Kayış kesidi A ile gösterilirse; σ = F A = M D d μ β μ β. A e e - Eğilme gerilmeleri: Çok küçük deformasyonlar için kayışın Hooke kanununa uyduğu kabul edilirse; E e =Kayışın eğilme elastik modülü Bu gerilmeler açısından D 00s alınması önerilir. σ e = E e s. D

27 Merkezkaç gerilmeler : Sonsuz küçüklükteki bir kayışın kütlesi ( dm ) alınırsa bu kütlenin yaratacağı merkezkaç kuvvet : df ç = dm.r.ω ; γ dm = r.d.a. g ; df = r. ω. A. γ.d g Karşı koyan kuvvet : d df =. SF. Sin =.A.σ γ r. ω. A..d =.A.σF. g σ Fç = r. ω. γ g = v. γ g = v d Sin F.. ρ d Sin

28 Düz Kayış-Kasnak Mekanizmasının Hesabı Geometrik boyutların Hesabı Kayış kesitinin hesabı Eğilme frekansı hesabı Kayış gerilmelerinin kontrolü

29 Düz Kayış-Kasnak Mekanizmasının Hesabı Geometrik Boyutlar α α β α β a

30 Sarım açısı β = π D -D a Kayış Uzunluğu L = acos α + π (D + D ) + π 80 α(d -D ) Pratik Hesaplar için Kayış Uzunluğu L = a + π (D + D ) + (D -D ) 4a Kasnak çapı D ( ) 3 P n P : (kw); n : (D/d) D = D i

31 = (,5...)(D + D amin İyi bir sonuç elde etmek için a a min ve β 50º olması önerilir. ) Bazı durumlarda hesap sonucu bulunan L değerlerinin yuvarlatılması gerekir. Bu durumda aks aralığının tekrar hesaplanması gerekir..l - m = n = (D 8 π(d 8 -D ) + D ) a = m + m -n

32 Düz Kayış-Kasnak Mekanizmasının Hesabı Kayış Kesidinin Hesabı Kayış genişliği hesaplanır ve uygun genişlik standarttan seçilir. b = P N P c c P N :Kayışın birim genişliğine göre iletebileceği güç (üretici firma tarafından deneysel olarak belirlenir. Kayış tipi ve çevre hızına bağlı olarak β =80º için verilmektedir. c :Çalışma Faktörü c :Ortam Faktörü c 3 :Mekanizmanın tertip şeklini dikkate alan faktör c 3

33 İletebilen max. güce karşılık gelen hız optimum hız diye adlandırılır. v opt = σ. g 3.γ ( kolu gergin kol ) σ σem - σf - σe Kaliteli deri için Polyamid kord için Polyamid kayış için Polyester kord için Çelik için v opt = 40 m / s v opt = 90 m / s v opt = 80 m / s v opt = 00 m / s v opt = 0 m / s

34 Düz Kayış-Kasnak Mekanizmasının Hesabı Eğilme Frekansı Hesabı Eğilme ( bükülme ) sayısına göre de kontrol hesabı yapılır. f E = v.z L 0 f E em z 0 : Gergi kasnağı dahil olmak üzere sistemdeki kasnak sayısı D >>D ise z 0 = alınır. v : Çevre hızı ( m/sn )

35 Gergi kasnaklı düzen : Gergi kasnaklı düzenin sahip olduğu avantajlar şunlardır : Daha küçük ön gerilme verilir, Kayış uzunluğu otomatik olarak ayarlanır, Sarım açısı büyüktür, Küçük kuvvetlerde ve hareketsiz halde gergi kasnağı boşaltılırsa küçük kayış zorlanması olur. Dezavantajları ise kayışın fazla eğilip bükülmesi ile yüksek eğilme frekansı ve çabuk yorulma meydana gelmesidir. Gergi kasnağı gevşek kayış tarafına yerleştirilir.

36 Gergi Kasnaklı Kayış-Kasnak Mekanizması İçin Geometrik Özellikler e a F = D D v + D + D P (e 3 3. b N μ β e -) F 3 = F Cosϕ ( Gergi kuvveti ) > e β 0 = 80 - L = ( a + a ( D 8 D + D a + a 3 ) -D a ) + + π (D 60 ( D D a D + + D 3 ) + D ) + E a a ( D 3 - E 8 ( -D ) a D + D + 3 ) E a ( D + D 3 )

37 ) / sin( ) ( 4 ) - ( ) ( β β π β a D D L a D D D D a L a D D i + + = = + + a Ø D ØD 80º Döndürülmüş Kayış-Kasnak Mekanizması İçin Geometrik Özellikler

38 90º Döndürülmüş Kayış-Kasnak Mekanizması İçin Geometrik Özellikler Ø D Ø D a β = 80 0 π L = a + + D (D a 60 + D 0 ) + D + D a

39 . V Kayışlar Kayışının geçmişi 6. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Bu yüzyılda kaldırma makinelerinde kullanılan kendir halatlarının zamanla konikleştiği ve başlangıçta daire kesitli halatların deformasyona uğradıktan sonra daha büyük yükleri taşıyabileceği gözlendi. Bu yüzyıldan sonra deri, kauçuk ve kauçuğa batırılmış kumaştan kayışlar üretilmeye çalışıldı. Fakat gerek kayışın sonsuzluğu, gerek ise kasnak tabanına oturması engellenemediği için başarılı olunamadı..dünya savaşı sonunda otomotiv teknolojisi ilerlerken taşıma elemanları yeterli olmamaya başladı. V Kayışı konusu yeniden ele alındı. Bir dizi denemelerden sonra V Kayışı; yani paralel olmayan yanakları ile güç taşıyıcı eleman bugünkü şeklini aldı.yapılan denemelerde kayış kasnağın etrafında dönerken kasnak çapına orantılı olarak değişen derecelik yanak açısı bulundu. V kayışlarının en önemli üstünlüğü eğik yüzeyleri sebebiyle daha büyük çevre kuvveti iletebilmeleridir.

40 Düz kayışlara göre avantajları : Yataklara ve mile gelen kuvvet daha küçüktür.(aynı kuvvet için) Eşit ön gerilme kuvveti altında moment iletimi düz kayışların üç katıdır. Büyük çevrim oranı uygulanabilir( i 5 ) gerekli sarım açısı daha küçük olduğundan. Dezavantajları ise : Kesitleri düz kayışa göre daha kalın olduğundan, malzeme içi sürtünmeden, dolayı daha çok ısınırlar. Yüksek devirlerde oluşan ısının atılabilmesi için tedbir almak gerekir.

41 Aynı gergi kuvveti altında düz kayışın yaklaşık 3 misli kadar moment ileten V kayışları günümüzde düz kayışların yerini almıştır. V kayışlarında gerekli sarım açısı daha küçük olduğundan bu kayışlar çok daha büyük çevrim oranlarını gerçekleştirebilirler. V kayışlarını Normal - V ve Dar - V kayışları olmak üzere iki sınıfa ayırırız. Dar - V kayışları Normal - V kayışlarının kesitlerinin tümünün zorlanmadığının farkedilmesi üzerine geliştirilmiştir. Normal V kayışları v = 0 m/sn, Dar V kayışları ise v = 30 m/sn hıza kadar kullanılabilirler. V kayışı mekanizmasının geometrik boyutları düz kayışlı kasnak mekanizması için verilmiş olan bağıntılar kullanılarak hesaplanır. Ancak boyutlar çekme ve basma gerilmelerinin etkisi altında kalmayan tarafsız eksene göre belirlenir. Tarafsız eksen normal - V kayışları ve dar - V kayışları için farklı şekilde ifade edilmektedir.

42 Bu kayışlar biri mukavim diğeri yumuşak olmak üzere iki ana malzemeden oluşmuştur. Bu iki ana malzemenin yerleştirilme şekline göre üç tip V kayışı vardır : a. Birkaç tabakalı mukavim kısım kordon dokuma () kesitin çekme tarafına ve kauçuktan () yapılan yumuşak kısım kesitin basma tarafına yerleştirilmiştir.

43 b. Kord tan yapılan ipler () kesitin tarafsız kısmına yerleştirilmiştir. Çekme ve basma kısımları ise kauçuktandır () c. Çekme ve basma kısımları kauçuktan () yapılmış olup mukavim kısmı oluşturan dokuma bütün kesit boyunca yerleştirilmiştir. a ve b de belirtilen her iki tip kayış kauçuklu bezden (3) yapılan koruyucu bir tabaka ile kaplanmışlardır.

44 a) Sonsuz normal V kayışı b) Sonlu V kayışı uç birleştirme c) Dar V kayışı d) Varyatörlerde kullanılan geniş V kayışı e) Dişli V kayışı (daha fazla bükülebilmesi için) f) Çift taraflı V kayışı g) Birleştirilmiş V kayışları h) Çok profilli (tırtıllı) V kayışlar

45 V Kayış-Kasnak Mekanizmasının Hesabı Kayış profilinin seçimi Geometrik boyutların hesabı Kayış sayısının hesabı Eğilme frekansı hesabı

46 Kayış profilinin seçimi Kayış profili mekanizmanın ilettiği güç ve devir sayısına bağlı olmak üzere diyagramlardan seçilir.

47 V kayışlarınının geometrik boyutları Normal- V kayışlarında tarafsız eksenin kayış kesitinin merkezinden geçtiği kabul edilir. Bu eksene göre kayış uzunluğu L m ve kasnak çapları d m ve d m ortalama değerlerdir. Dar - V kayışlarında tarafsız eksenin konumu h w etken yükseklik tarafından belirlenir Bu eksene karşılık gelen kasnak çaplarına ( d w, d w ) etken çap, kayış uzunluğuna L w etken uzunluk, genişliğine de ( b w ) etken genişlik denir.

48 Normal-V kayışın geometrik boyutları β 80 L m π π a + (d 0 m (d. m + d m - d a m ) + ) (d m 4 - d a m ) Dış çevre uzunluğu İç çevre uzunluğu Normal - V L a = L m + π c L i = L m - π c c = h / hesaplanan bu değerlere göre standarttan en yakın L a veya L i seçilir.

49 Dar-V kayışın geometrik boyutları β 80 L w π π a + (d 0 w (d. w + d w - d a w ) + ) (d w 4 - d a w ) Dış çevre uzunluğu İç çevre uzunluğu Dar - V L a = L w + π h w L i = L w - π ( h -h w ) hesaplanan bu değerlere göre standarttan en yakın L a veya L i seçilir.

50 Kayış uzunluğu standart olarak seçildiğinde aks aralığı ; Normal kayışlar için a =.L m - π.(dm + dm ) + (.Lm - π.(d m + dm )) - 8.(dm - d m 8 ) Dar-V kayışlar için a =.L w - π.(dw + dw ) + (.Lw - π.(d w + dw )) - 8.(dw - d w 8 ) Şeklinde hesaplanarak kontrol edilmelidir.

51 Veya m =.L - π.(d + d ) ve n = ( d - d 8 ) alarak a = m + m - n bağıntısı ile yeniden hesaplanır. Normal koşullarda aks aralığının a = 0.7 ( d m + d m ) ile (d m + d m ) a = 0.7 ( d w + d w ) ile (d w + d w ) değerleri arasında alınması önerilir. Gerdirme işlemleri için aks aralığının : x 0,03.L ve montaj veya benzeri işlemler için ise y 0,05. L değerinde bir serbestliğe sahip olması istenir. Bu bağıntılarda da Dar - V kayışları için w indisleri, normal V kayışlarında m indisleri kullanılır.

52 Kayış sayısının hesabı Kayış sayısı : z = P N. c P.c. c 3. c 4. c 5 bağıntısı ile bulunur. Kayış sayısı bir kasnak üzerinde 6 dan fazla olmamalıdır. Bu bağıntıda

53 c : Sarım açısı faktörü Sarım açısı ne kadar küçük olursa, kayış sistemi o derecede düşük güç nakleder. Bu etki c faktörü ile dikkate alınır. ( cetvel 43 ) c : Çalışma faktörü Tahrik sisteminin seçilmesinde işletme şartlarına bağlı darbelerin ve aşırı yüklenmelerin ayrıca günlük çalışma sürelerinin dikkate alınması gereklidir.(cetvel 44 ) c 3 : Uzunluk faktörü Kayış efektif boyunun artmasıyla iletim kapasitesi artar çünkü eğilme frekansı düştüğünden kayış ömrü artmaktadır. Dar - V kayışları için : ( cetvel 45 ) Normal - V Kayışları için : c 3 =

54 c 4 : Tesir faktörü Kayış iletim kapasitesi etken çap ile artar veya azalır. Dar -V kayışları için :( cetvel 46 ) Normal -V kayışları için : c 4 = d d m m min c 5 : Çevrim oranı faktörü : Dar -V kayışları için : ( cetvel 47 ) Normal -V Kayışları için : c 5 = P N : Bir kayışın iletebileceği nominal güç:( cetvel 48 )

55 Eğilme Frekansı Hesabı f E = v.z L w 0 f Eem v : kayış hızı ( m / sn ) z 0 : kasnak sayısı ( - ) L w,l m : Etken ( ortalama ) kayış uzunluğu ( m ) Sonlu normal - V kayışları için f E 5 / s Sonsuz normal - V kayışları için f E 30 / s Dar - V kayışları için f E 60 / s olmalıdır.

56 KASNAKLAR Düz kayış kasnakları genel olarak çelik, dökme çelik dökme demir ( v 5 m/s ise) veya kaynak yöntemi ile yapılır. Çok küçük zorlanma ve devir sayıları için hafif metalden veya plastikten imal edilirler. Kayışın üzerinden çıkmasını önlemek için, v 0 m/s olması durumunda, kasnağın dış yüzeyi bombeli yapılır. Kasnak yüzeyi oldukça düzgün (R z =5µm) olmalıdır. Kasnaklar tek parçalı veya iki parçalı (söküp takma kolaylığı için) yapılırlar. V Kayış kasnakları genel olarak dökme demirden küçük güçlerde presleme yoluyla saçtan yapılırlar. Tek kanallı veya çok kanallı olabilirler. Etken çapı değiştirilebilen tipleri de vardır.

57

58 KAYIŞ GERDİRME SİSTEMLERİ Kayışın kasnak üzerine bastırılması, kayış imal edilirken çevre uzunluğu biraz kısa yapılarak, gergi kasnağı kullanarak, aks aralığını (eksenler arası mesafeyi) açarak sağlanır. Gergi kasnağı kayışın iç veya dış kısmına yerleştirilebilir. Kayıştaki gerilmenin sabit tutulması, hidrolik, pnömatik, ağırlık veya yay kuvveti ile sağlanır. Aks aralığının değiştirilmesi ise motoru kaydırarak karşı ağırlık ile veya otomatik olarak gerginlik sağlayan sistemlerle sağlanır.

59 a) Gergi kasnağı b) Kendiliğinden gergi sağlayan düzen c) Aks aralığını değiştirerek d) Karşı ağırlık ile

60 e) Kendiliğinde gerilmeyi sağlayan özel düzen (sespa düzeni)

61

62

63 3.Dişli Kayışlar Hareket iletimini kapalı şekille gerçekleştirmesi sebebiyle çalışma prensibi bakımından zincir mekanizmalarına benzer. Malzemeleri açısından ise kayış - kasnak mekanizmalarına benzemektedir. Darbeli ve beklenmeyen ek yüklerde kayma hareketi yapamadıklarından emniyetsizdirler. Ayrıca diğer kayış tiplerine göre daha pahalıdırlar. Bu kötü özelliklerine karşın : Çevrim oranının sabit olması, hareketin hassas olarak senkronize edilmesi, yağlanma gerektirmemesi, çalışma sırasında çok az ısınması, gürültüsüz çalışması, çok küçük çaplı kasnakların kullanılmasına olanak sağlaması gibi üstünlükleri sebebiyle genellikle hafif bir konstrüksiyon meydana getiren mekanizmalarda, elektrikle çalışan yazı makinalarında, hareketin hassas olmasını gerektiren büro makinalarında ve yağlama gereksinimi olmadığından besin maddeleri üreten makinalarda kullanılırlar.

64 Dişli kayışlar, çekme elemanı, dişler ve cephe ile arka kaplamalar olmak üzere dört ana elemandan oluşmuştur. Güç ileten kısmı oluşturan çekme elemanı tek tabaka halinde çelik tellerden veya çok ince kauçuk tabakası içine yerleştirilmiş ip dokudan meydana gelmiştir. Bu eleman üzerine neopren veya vulkolan dökülerek eşit aralıklarla dişler meydana getirilmiş, dişlerin ön kısmı aşınmaya dayanıklı bir dokuma tabakası ile arka kısmı ise neoprenden yapılmış bir tabaka ile kaplanmıştır.

65

66 Dişli kayışların hesaplanması : Taksimat Taksimat dairesi çapı : t = m.π Taksimat dairesi üzerinde dişten dişe olan mesafedir. : d 0 = m.z +δ d δ d : Düzeltme sayısı : δ d = 0,3...0,7 mm. Diş başı dairesi çapını 0,05 veya 0, e yuvarlayacak şekilde seçilir. m=,5mm, mm,,5mm ve 4mm de uygulanmaz. ( m : modül, z : diş sayısı ) Diş başı dairesi çapı gereklidir. : d b = d 0 -.u +δ p δ p ilavesi yalnızca d 0 = 50mm ye kadar

67 Etken çap : d m = d b - h z Kayış uzunluğu : L w = a + π (d 0 + d 0 ) + (d d 0 a ) Veya : L w =β d d + ( π -β) 0 0 β + (a + 0,05)Sin( ) Sarım açısı : Kavrayan diş sayısı : β Cos = z = z k. β (d 0.π - d.a 0 )

68 Dişli kayışların mukavemet hesabı kayış ile kasnak dişleri arasında meydana gelen yüzey basıncına göre yapılır b p = z z k c.f k. h c.f. h z t z. b t. p em p em Bu bağıntılarda b: kayış genişliği (mm), c: çalışma faktörü (C 49) P em : Diş profili emniyetli yüzey basıncı (N/mm ) (Şekil )

69 F t = Teğetsel kuvvet (Çekme kuvveti) h z = Diş yüksekliği F t = v = ω d M 0 d b 0 = d = ω P w 0 P = v d 0 Kayışın toplam diş sayısı z r ise L w = z r π m olur.

70 Konstrüktif Özellikler Kayış - kasnak mekanizmalarında çevrim oranı düz kayışlar için i 6 ( Eş yönlü moment iletimi ) ; i 5 ( Gergi kasnaklı ) ; i 0 ( Çok katlı kayış ) ; V kayışlarında ise i 00 alınabilir. Sonlu kayış birleştirme yöntemleri Düz kayışlar genellikle sonlu yani uçları açık olarak imal edilirler. Gereken kayış uzunluğu kesilerek aşağıdaki yöntemlerden biri ile birbirine bağlanır. Yapıştırma : Günümüzdeki yapıştırıcılar sayesinde çok iyi sonuç veren bir yöntemdir. Yapıştırma alanını büyütmek amacıyla kayış uçları eğik olarak kesilir. Açılmaması için yapıştırılmış olan uçların yönü kasnak dönüş yönüne göre ayarlanmalıdır. Raptiye Kancalı teller Meşin bağcık

71 Kayış Uçlarının Birleştirilmesi

72 KASNAKLAR

73

74 Dişli kayış kasnakları alüminyum, pirinç, çinko alaşımı gibi hafif malzemeden veya plastikten yapılır. Kasnaklar bazen çelik veya dökme demirden de imal edilirler. Hafif metalden imal edilmeleri halinde dökme demir veya çelikten yapılan göbek çembere civatalarla bağlanır. Kayışı merkezlemek için kasnaklarda tek veya çift taraflı yan flanşlar yapılır. Dişli kayış kasnakları a) Kayışı merkezlemek için tek taraftan veya iki taraftan flanşlı b) Al veya plastik kasnağa dökme demir veya çelik göbeğin montajı

75

76 Yuvarlak kesitli kayışlar; dikiş makinası, vantilatör ve benzeri makinalarda ufak güçlerin iletilmesinde kullanılır. Kayışlar yüksek çekme mukavemetine sahip, yorulma mukavemeti ve ömrü uygun olan bükülebilir malzemelerden yapılırlar. Kayış tiplerine bağlı olarak kullanılan malzemeler: