Artertel Vascula risatio n of the Neck of the Dog

Transkript

1 v cı. ml.l)l'r~. (l9c17 ı,13,1 : fo KÖPEKTE BOYUNUN ARTERiEL VASKULARiZASYONU Hasan Erden ' Nejdet Dursun2 ismail T ürkm en oğlu 3 Artertel Vascula risatio n of the Neck of the Dog Sum mery: In Ihe pre sant study was undertakan to determine the ane nal vascularisation ot the neck ol Turkish sneoherd OOg. Fou rteen adul1 dogs ol erther sex were used as a metenet The vascular uee ot the neck was injected through the common caroti d arteries wnh coloured teıex. The main source ot blood supply to the neck ol the dog was from the ven eb reı. costocervical, cervc et superticial and common carotid enenee. bu t the craniallaryngeal and occ ipilal artenes wer e a potanhal source ol blood lo the necx via anastomoses occipito-vertebral and erentat laryngeal-cran ial thyroid. The ste rnoc leidomastoi deus branch of the caudal auricutar arte ry ccnttiouted t o the artenel veecu'ereeucn ot the neck. In addition. a smail branch arising from the brach ioce phalic arte ry w as determined in three dogs. Key words: Tu rkish shepl erd dog. neck, vascu'ensettcn. arte ry. Özet : Sunulan çalışma da. Ka ngal köpeginde boyunun arteriel vaskularizasyonunun belirlenmesi amaç la nm ı ştır. Ma 1eryal olarak her iki cesivene toplam 14 adet köpe k ku lla nı l m ı ştır. Boyun damarları a. ce-ete communis'te n renk \endinlmiş latex enjekte edilmek suretiyle doldu ru lmuştur. Boyunun başlıca a. ve rtebralis, Ir. ccsıcc e rvc ass, a. cetvcaus supertici alis ve- a.carcıis cc rrvrc ne'ı en ayrı lan damarfar tarafından be-sle-ndigi, bununla birlikte- a. laryngea ctanians'ln a. thyrolde-a craniahs üe, a. occipitalis'in ise a. vetteoralis ile yaptı kları ana stomo zlar a rac ılı!) ı ile, e. auncutans caudalis' in de ramus sternocleidoma stoic\eus isimli dalı ile boyunun vaskularizasyonuna kat ı ld ı kları sapta nm ı şt ı r. Ay rı ca üç köpekt& a. brecneceene'ce'oen onji n alan küçük bi r dalın va rlı!)ı da te sbit edilmiştir. Anahtar kelime ler: Kangal köpegi. boyun. vaskulari zasyon, atardamar. Giriş Kangal köpeğinin sadakat ve ogrenme yeteneğ i n i n yanı sıra, düny anın en güçlo köpekleri aras ı nda yera l mas ın ı sağlayan özelliklerinden birisi de oldukça kuvvetli bir göğ üs ve boyun yap ı s ına sahip olmas ı d ı r. Bu nedenle diger anatomik özelliklerinin ya n ı nda, boyun bölgesi nde yeralan oluş umla rı n anenet vaskularizasyonunun da incelenmeye d eğ er oldugu d ü şünülmü ş, elde edilecek b u l guların literatürd e köpek için bildirilen verilerle kar şılaştırılma sı ve varsa v ary a syonların tesbiti arreç ta nmışnr. Köpekte boyunun beslen mesini sağ laya n damarlardan a. vertebrans. a. s ube lav ia' n ın ilk dalı olup, canalis ı re nsv e r sar iu s't a seyreder, a. spinalis ver araus'in ol uş umuna kat ılır ( Doğuer ve Erençin 1966, Evans ve De Lahunta 1971, Ghosha1 1975, Evans ve Christense n 1979, Dursun 1981, Nickel ve ark. 1981, Dursun 1994) ve a. occipita1is ile anastomoz yapar (Jewel 1952, De la Torre ve ark. 1959, De la Torre ve ark. 1962, Anderson ve Kubicek 1971, Ueshima ve Suenaga 1972, Lee ve ark. 1986). Truncus costocervicahs ve a. cervicahs superfıc ial is a. subelavia'dan çıka r. Bunlardan tru ncus costcce rvceus'ın a. seepula ris dorsalis ve a. cervicaüs profu nda' s ı, a.cervkails super1icialis' in ise ramus ascendens ve ramus prescapularis'i boyunun beslenmesine kat ı lır (Ghoshal 1975, Evans ve Christensen 1979, Nickel ve ark. 1981). Evans ve Ohristensen (197g)'a göre; orijini çok de ğişke n olmakla birlikte, genellikle, lru ncus brachiocephal icus'tan a. thyroidea caudalis ad ı nda bir damar ç ı ka r. Bu damar esophagus ve t rachea ' y ı besler, a. thyroide a cranialis ile anastomoz yapar. Jarvis ve Nell (1963), Both ve Ghoshal (19TI), Nickel ve ark. (1981) ile Dursun (19B3)'un bul gularına ("; cli ~ Tarihi : 19. ı.ı 9')0 a nu \,3h~mar uurr Ai( ıar afından desteklenen 994 nolu projenin bir bölümünden ö zetl e n mi şt i r. l. A.I>.O. V ı-ı cr ; ner Faküüe si. A naıomi Anahilim D a lı. AYDIN. 2. A.O. Veteriner f ak ıllı e s i. An atn ıni Anabilim Da lı. ANKARA. ı. S.O. V e leri ııeı hkllllıısi. An aloın ; Anab ilim Dalı. KONYA.

2 ERDEN. DURSUN. TüK KMEN(X" I.u göre ise a. thyroidea caudalis' in varlı ğ ı lar' tışmalıdır. A. carotis communis. suk us jugularis'in derinliginde başa doğru uzanır, a. carotis externa ve a. carotis intema'ye ayrı la ra k son lanır. Seyri S i ra s ında boyunun ventralin de yeralan ka stara. esophagus ve trachea'ya dalla r ile, birinci traehea hal ka sı düzeyi nde a. thyroidea eranialis'i verir (GhoshaI 1975, Evans ve Christensan 1979, Nickel ve ark. 1961).' A. lhy roidea cra nialts. 2 dala ayrıla ra k l aıy nx, glandu la thyroidea, bölge lenl yumru ları, glandula mandibulari s ve ventral boyun kas l a rı nda dağ ı l ı r. Ayrı ca a. laryngea erania lis ve a. Ihyroidea caudalis ile anastomoz yapa r (Dursun 1983). Materyal ve Metot Bu çalı şmada 7'si erkek Tsi d işi toplam 14 adet ergin Kangal köpeği kullanı ld ı. Genel anestez i uygulanan köpeklerin a. carotis commums'ten ka nı boşahı ld ı. Aynı yerden ren k lendirilmiş latex enjeksiyonu ile boyun arterlerinin daha belirgi n hale gelmesi ve diseksiyon kolaylığı sağlandı. Bu uygulama anastomoz la rın tesbitini de mümkün k ıldı. Terminoloji bakı m ından Namina Analomica Ve terinaris (1994 ) esas a lındı. Bulgular A. vertebralis (Resim 112, 211 ): A. sube iav ie'run dorsal yüzünden ç ıkan ilk dal olup, sa ğ tarafta trachee'vı sol ta rafta ise esophag ııs ve uech ea'y ı eraniadorsal yönde oblik olarak, a rdından her iki ta rafta da ın. longus eolli'yi çaprazleyerak. m. serratus ventralis thoracis ve m. scalenus arasımkm geçtiği görüldü. Altıncı boyun emurunun foramen transversarium' u vas ıtas ıyla canalis transversartus'a girip, bu kanal ı katetlikten sonra, articulatio atlantoaxilaris düze yinde, biri ala ettantis'in dorsal yüzü üze rinde incisura alari s'e seyreden, d iğeri a tlas'ın torarnen transversenum'undan geçip, fossa etlantis'te ramus ana stomoticu s cum a. occip iteh'yi veren ve incisura aıe risten dersele k ıv rı la n 2 dala ay rıkiıgı septa nd ı. Bu 2 da lın incisu ra alaris düzeyinde yeniden birle ş erek, torarnen verteb rale taterale'ö en cana lis vertebraus'e gi rdiği, sağ ve sol a. vertebralis'in de bi rleşe rek a. basüaris'l şek i1lendirdikleri belirlendi. lncis ura alaris düzeyinde ala ana ntis'in dorsa l ve vent ratiroe seyreden dallar arasında tali anastomozlar da tesbit edild i. Yine ay nı düz eyde a yr ılan bir dalın ramus deseendens ad ıyla mm. obbqui, mm. recti dorsales, m. semispinalis capil is ve m. splenius capnis'te so n la nd ı ğ ı gözlendi. A. vert ebrahs'ln. seyri s ı ras ı nda her bir intervertebral aralıkta komşu kaslara dorsal ve ven tral kas dalla rı ve bir ramus spinalis verd iği sapta nd ı. Dcrsal d allar ın (Resim 2/2) m. scalenus, m. transver sus com, m. se r raı us ven tral is ce-ve e ve m. omoı ra nsve rs u a't a dağıki ıkla rı belirlendi. Vantral dalların (Resim 213) başlıca m. longus capitis ve m. longus coüi'ye. ay rıca m. brachiocepha lieus ve m. stemocephelicus'a da ince dallar gönderdikleri tesbit edildi. Her bir ramus spineüs'in (Resim 217) biri nispeten ince oorsal ve diğe ri daha kalın olan vemral 2 dala ayrık:hğı görüldü. Dc rsal dalların pta mater içinde uzanarak, medulla spinalis'i kuşattığı ve substantia alba'ya dallar gönde rdiğ i ; vent ral dalların hesura mediane ventralis'te uzanarak a. spinalis vent ralis'e birleşt iğ i ; tek olan a. spinalis ventralis'in ise medulla spinalis'in uzun l uğ u boy unca devam edip, tissura mediana ventrelis'in scbstanüa grisea's tna segmental ince dallar gönderd iği saptandı. Truncus costocervicahs. birinci kaburganın medial yüz ü düzeyinde, e. vertebralis'in ayrı lmasından hemen sonra, a s ube lav ia' n ı n dorsolaleralinden ayrıld ığ ı, baş la ng ıç kesiminde m. Iongu s eolli ve mm. intertransversti ventrale s cervjcis'e dalla r ve rd iği görüldü. Başlang ıc ı ndan ortalama 1 cm kadar sonra lateral yüzünden a. inıe rcostaüs dorsa1is n, bundan 1 cm kadar sonra ise bu defa cranial yüzünden a. sca pulans dorsalis'i ve birinci intercoslal aralığın ve rteb ral nihayeti yakını nda caudal yüzünden a verteb ralis t horacica ' yı verdikten sonra, a. ce tvkalis prolunda ad ıy la s onladığı tesb it edild i. Bunlardan sadece a. scapu laris oorsahs ve a. cervicalis profunda 'nın boy unun vaskularizasyonuna kat ıldıgı sep t a ndı. A. scapularis dorsa lis'in, birinci kabu rganın proksimal ucu düzeyi nde truncus costocervicalis'in ön yüzünden ay rı lı p, apertura thoraeis crenielis vasıtas ıy la göğüs boş luğun u terkederek m. sca lenus, m. sen etes ventralis thoracis ve m. serratus ventralic cervicis'te sonland ığı gözlendi. A. cervicali s profunda, bi rinci lntercostal aralı ğın proksimal nihayetinde cavum ıhora cis't e n ay rı lan ve truncus costocervicehs'in deva mı du- 122

3 Köpekte Boyunun Artertel Vaskularjzasyonu rumunda olan kalın bir damar olarak görüldü. Birinci sırt omurunun processus artieularis cranialis'i ve processus articularis caudalis'i arasından dorsale geçtiği ve bu düzeyde 3 dala ayrıldığı saptandı. Birinci dalın, caudodorsal yönde seyrederek m. longissimus cervicis, m. splenius ve m. semispinalis capitis'in dorsal porsiyonu olan m. biventer cervicis 'te: ikinci dal'ın cranial yönde seyrederek m. longissimus cervicis et capitis, m. semispinalis capitis'in ventral porsiyonu olan m. complexus 'a dallar verdikten sonra m. multifidus cervicis, mm. intertransversii dorsales cervicis, mm. intertransversii ventrales cervicis, m. semispinalis capitis'in m. biventer cervicis'i ve m. spinalis et semispinalis thoracis et cervicis'te (m. spinalis et semispinalis thoracis + m. spinalis. cervicis); üçüncü dalın da dorsal yönde seyrederek m. semispinalis capitis'in m. complexus 'u ve m. splenius'a ince birer dal verip, esas olarak m. semispinalis'in m. biventer cervicis'inde sonlandığı tesbit edildi. A. cervicalis supeıiicialis, apertura thoracis cranialis düzeyinde, truncus costocervicalis'in ayrılmasından 1 cm kadar sonra, a. thoracica interna 'nın orijininin karşısında, a. subclavia 'nın dorsari nden ayrıldığı ve trachea 'nın lateralinde craniodorsal'e yöneldiği görüldü. Boyunun beslenmesine sadece ramus ascendens ye ramus prescapularis isimli dallarının katıldığı saptandı. Ramus ascendens'in lenfonodi cervicales supeıiiciales 'in ventral ucu düzeyinde a. cervicalis supeıiicialis 'ten ayrıldığı ; m. brachiocephalicus'un medialinde, m. scalenus'un lateral yüzü üzerinde cranial yönde seyrederek m. sternooccipitalis, m. c1eidocervicalis ve m. omotransversus 'ta dağılarak sonlandığı görüldü. Ramus prescapularis ise, a. cervicalis supeıiicialis 'in uç dalı olup. boyun ve omuz arasındaki olukta seyrederek, lenfonodi cervicales supeıiiciales 'in arkasından geçtiği ve bu lenf yumrusuna bir dal verdikten sonra m. trapezius, m. rhomboideus cervicis, m. cleidocervicalis, m. serratus ventralis cervicis ile m. cleidocervica1is ye m. trapezius cervicis'in üzerini örten platisma, fasya ve deride dağılarak sonlandığı görüldü. Sadece üç piyeste trachea 'nın ventralinde a. brachiocephalica'nın dorsal yüzünden bir dal ay- rıldığı ve bu dalın n. laryngeus caudalis (recurrens) ile birlikte, a. carotis cornmunis sinistra'ya paralel olarak, trachea'nın önce ventrolateralinde sonra dorsolateralinde seyrettiği ve a. thyroidea cranialis'in ramus laryngeus caudalis 'i ile anastomoze olarak sonlandığı görüldü. Seyri sırasında verdiği çok sayıda dalın trachea ve esophagus'ta dağıldığı tesbit edildi. A. carotis communis (Resim 1/1, 215, 3/1), truncus vagosympathicus ve a. laryngea caudalis (recurrens) eşliğinde, apertura thoracis cranialis'ten göğüs boşluğunu terkederek, sulcus jugularis içinde başa doğru seyrettiği, basihyoideum düzeyine eriştiğinde a. carotis externa ve a. carotis interna'ya ayrılarak sonlandığı görüldü. Seyri boyunca boyunun ventralinde yeralan kaslara, esophagus ve trachea'ya dallar ile a. thyroidea cranialis'i verdiği belirlendi. A. thyroidea cranialis (Resim 1/5 2/6 3/2), birinci trachea halkası düzeyinde, a. carotis communis'in ön yüzünden orijin aldığı ve başlangıcından 0,5 cm kadar sonra biri craniolaterale diğeri caudomediale yönelen 2 dala ayrılarak sonlandığı gözlendi. Craniolaterale yönelen dalın ramus sternocıeidomastoideus, caudomediale yönelen dahn ise ramus pharyngeus, ramus cricothyroideus ve ramus laryngeus caudalis 'in ortak kökü olduğu saptandı. Ramus sternocleidomastoideusun (Resim 3/3) biri a. carotis cornmunis'i lateralinden çaprazlayıp, m. c1eidomastoideus'ta dağılarak sonlanan, diğeri a. carotis communis'e paralelolarak 2 cm kadar seyredip glandula mandibularis, Iymphonodi mandibularis ve m. parotidoauricularis'in ventral ucuna ince birer dal verdikten sonra m. sternocephalicus'ta dallara ayrılarak sonlanan 2 dala ayrıldığı gözlendi. Ramus pharyngeusun (Resim 3/7), bir köpekte piyesin sol tarafında ramus cricothyroideus'tan çıktığı ve m. thyropharyngeus'a çok sayıda dal verip, a. carotis communis ile birlikte cranial yönde uzandığı görüldü. Ardından esophagus'un başlangiç kesiminin dorsal duvarına ve a. laryngea crania1is'in ramus laryngeus'u ile anatomoze olan dallar verdiği, nihayet m. longus capitis'e giden dallara ayrılarak sonlandığı saptandı. Ramus cricothyroideusun (Resim 3/5), m. ericothyroideus üzerinde cranioventral yönde seyredip glandula thyroidea, m. cricothyroideus, m. sternohyoideus, m. sternothyroideus ve m. thyrohyoideus'a giden dallar verdiği görüldü. Sağ ve sol taraftaki ramus cricothyroideus'iarın membrana ericothyroidea üzerilıde anastomoze oldukları ve da- 123

4 EKIlEN.I)UKSUN. ııjrkmen(l(";ı.u marın son kesiminin, media n düzleme yakın olarak memb rana c ricol hy ro idea ' y ı delip, ıary nx'in cauda l kesiminin mukozasında ramus laryngeus ca udalis ile anasıomoze oldugu tesbit edild i. Ramus laryngeus caudalisin (Resim 3/4), esophagus ve trac hea'ya çok sayıda dal verip, n. laryngeus eaudal is ile birlikte cartilago crieoidea ve cartilago thyroidea a ras ından lary nx' e g ird iği ve larynx'in caudal kesiminde dağ ı la rak sonlandığ ı gö rüldü. Ayrıca lary nx içinde ramus crieothyroi deus ve a. Iaryngea cranialis'in ramus laryngeus'u ile anastomoz yaptığı ve glandula thyroidea'ya dal verdiği sapt a nd ı. Sadece üç k ôpekte. piyesin sol taraf ı nda ramus Iaryngeus caudalis'in a. brachiocephaliea'dan ay rı lan bir dal ile anastomoz yapt ığı tesbit edildi. A. carotis extema'dan orijin alan a. aurieularis caudehs'in ramus ste rnocleidomastoideus isimli dalmm m. stemocephalicus, m. c1eidocephalieus ve m. splenius'u vaskularke etmek suretiyle boyunun beslenmesine k atıldı ğ ı da belirlendi. Tartışma ve Sonuç A. vertebrelis'in Doğuer ve Erençin ( 1966), Evans ve De la hıı nta (1971), Ghoshal (1975) Evans ve Christensen (1979), Dursun (198 1), Nekel ve ark. (198 1) ile Dursun ( 1994)'un köpek için bildirdikleri verilere benze r biçimde seyir ve dallanma gösterdiği ; seyri sı ras ında komşu kastara ve meduna spmalis'e ço k say ıda dal ve rd iği, a. spinalis vent reüs'in ol uşum una katı ldı ğ ı ve nihayet sağ ve sol a. vertebrahs'leri n birleşerek a. basitans'! oluşturduklar ı sapta nm ış tır. A yrıca ramus anas lomoticus eum a. occipi ta1i vası tas ıy la a. oc bunun da Jewel (1952), De la cjpüalis'e bi tleşt iği, Torre ve ark. ( 1959), De la Torre ve ark. (1962), Ander son ve Kubieek (1971), uestnma ve Suenaga (1972) ile Lee ve ark. ( 1986)' n ın bulgularına benzer o ld uğ u görü lm üş tür. Truncus costocervicehs'in a. seepularis dot selis ve a. cervica lis ptofunda isimli dall arı arac ı lı ğ ı y la boyu nun derin kastannda dağııatak sonland lğl, a. cervicalis supe rlicialis'in ise ramus ascendens ve rem us prescapularis isimli da lla rı ile boyu nun vaskularizasyonuna katıldı ğı saptanm ış ve elde edilen bulguların Ghoshal (1975), Evans ve Christensen (1979), Nickel ve ark. ( 198 1)'n ı n köpek için bildirdikleriyle uyum içinde o lduğu göztenmiştır. Bununla birlikt e Evans ve Christensen (1979) taraf ından ramus asce ndens'in m. scetenus. m. rhomboideus ve Iymphonodi prescaputaris'e dal ve r diği bildirilmesine ka rş ın, incelenen Kangal köpekierind e söz ü edilen dallar q örülememiştir. A. thyroidea caudalis'in orijini çok değişken OL makla birlikte köpekte mevcut olduğu bildirilmektedir (Evans ve Christensen 1979). Dursun (1983) üzerinde ça lış t ığ ı 8 köpekten sadece 2'sinde ve yalnız sol tarafta bulu nduğunu, Nickel ve ark. (1981) çoğu kez tek ya da çift taraflı olarak bulunmadığını ifade et mektedirler. Jarvis ve Nell (1963) ile Booth ve Ghoshal (1977) ise kôoekte a. thyroidea eaudalis'in muhtemelen bulu nmad ı ğ ını ve a. thyroidea caudalis olarak bildirilen damarın adı nın "tracheoesophageal arter" olarak değişti rilmesinin uygun olacağ ını ileri surrnektediriet. Bu ça lışmada ise, sadece 3 Kangal kôpeğinde a. brachiocephalica 'nı n dersal yüzünden bit dal ay nıdığı ve bu da lın n. Iaryngeus caudalis ile birlikte, a. carotis co mmunis sinistra'ya paralel o larak, trec bee'run önce ventrolateralinde sonra ciorsotateralinde seyredip, a. thyroidea cranialis'in ra mus laryngeus caudalis'i ile arıastomoze olduğu ve seyri s ı ras ında trachea ile esophagus'ta dağılan çok. say ıda dal verdiğ i saptanmışt ı r. Diğe r piyeslerde ise bu damar tesbit edilememiş ti r. Elde edilen bulgula rı n Jarvis ve Nell (1963) ile Boolh ve Ghoshal (1977)'ln görüş le ri n i destekler nitelikte oldugu kanaatine va rılmışt ı r. Acerotis communis'in literaturde köpek için (Ghos ha11975, Evan s ve Christe nsen 1979, Nickel ve ark. 1981) bildirilen verilere uygun bir seyi t ve dallanma gösterdiği tesbit ed i l miş ti r.. A. thyraidea crenialis'in gerek orijini ve gerekse da llan ması bakımından Dursun (1983)'un köpektek i bu lg u la rıy la büylk oranda uyum içinde o ld uğ u görülmüştü r. Sonuç olarak, boyunu oluşturan anatomik oluş u rn la rın a. vertebralis. a. spinalis ventralis, truncu s costocetvicahs'in a. seapularis dorsalis ve a. cer vicalis profu nd a'sı. a. cervicalis super1icialis'in ramus asce ndens ve ramus prescap ularis'i, a. thyroidea cranialis ve a. auricularis caudalis'in ramus sternocleidomastoideus'u tarafından vaskulerize ed ildi ği sapıanm ış tı r. Ay rıca a. laryngea cranialis'in a. thyroidea cra nialis ile, a. occipitalis'in de a. ve ttebrahs ile yaptı kla rı anastotroztar ' nedeniyle boyu nun bes lenmesi ne katk ılannın mümkün old uğ u belirle nm i şt ir. Oç ade t Kanga l k6peği nde a. brachioc ephalica'da n orijin alan dal ın da bunlara katı ldı ğ ı görü lm tışt ü r. 124

5 K iii H.'kl ı' Huyunıın Arteric! v askularjzasyonu Şekil -1. A. vertebralis 'ln seyri. 1. a. catctis commu nis 2. a. vertebralis 3. dcrsal dallar 4. ventral dallar 5. a. thyr oidea cranialis a. os craniu m b. atlas c. axis d. 7. vertebra cervicalis \ \ Şekil-2. A. vertebralis ve a. occipitalis'in seyri (dorso-iateralden görü nü ş). 1. a. vertebralis 2. dotsal dal 3. ventral dal 4, a. occiprtalis 5. a. caroı is communis 6. a. thyro idea cranialis 7. r. spinalis 8. a. con dylaris s. r. occipitalis 10. a.lingualis 11. a. auriculans cau dalis 12. a. temporalis superticialis 13. a. maxillaris 14. a occipitalis'le anostomoz yapan dal a. atlas b. exe b 3 125

6 E1UJf.N.I)URSUN. TORKMf.N< K';I..u Şeki -3. A. thyroidea cra b d -f h nialis ve dalları. 1. e. carons com rbmis 2. a. thyroidea eremara 3. r. eternocleidomastoideus 4. r.laıyngeus caudalis 5. r. cricolhyroideus 6. a. Iaryngea cranialis 7. r. pharyngeus a. m. stemothyroideus b. m. thyrohyoideus c. m. thyropharyngeus d. m. sternohyoideus e. m. cricothyroideus f. m. sternomastoideus 9 gl. thyroidea h. gl. parathyroidea i. n. laryngeus crania1is Kaynaklar Anderson, W.D. and Kubicek, W. ( 1971). The v ert eor eı Basilar System of Oog in Relation 10 Man and Othe r Mammals. Am. J. An a ı. 132, Booth. KK and Ghoshal, N.G. (1977). is There a Caudal Thyroid Mery in the Dog (Canis lami ~aris l? Acta Anat _ De la Torre. E., Netsky. M.G. and Meschan. i. (1959). lntracrarual and Extracranial Circulatioos in the Dog: Anatom ıc and Angiographic Studies. Am. J. Anat. 105, De la Torre, E.. Mitchell, O.C. and Netsky. M.G. (1962). Analomic and Angiographic Study of the Vertebr al Besitar Arterial System in the 009. Am. J. Anat. 110, D oğue r, S., Erençin, Z. (1966). E V'C ~ Hayvanların Kcmparali Angiologie'sr. A.U. Vet. Fak. Yay. 195, A.O. Bası mevi. Ankara. Dursun, N. (1981). " Veteriner KO lt4' ar al ıf An aı omi (Do ta ş r m Sistemi)". A.O. Vet. Fak.Yay. 377, A O. Bas ımevi, Ankara.. Dursun, N. ( 1983). KOpel<te A. Thyroidea Cranialis ve Glandula Thyroidea'nın Arterlel Vaskularizasyonu Üzerinde Anatomik..alışmala r. A.O. Vet. Fak. Derg. 30, (2), Dursun, N. (1994). - v ete ree r Anatomi ii (Do la ş ı m Sis temi)". Medisan Yay. 12, Medısan Yay ınevi, Ankara. Evans, H.E. and De lahunla. A. (1971 ). " Miller's Guide LO the Dissection ol the 009". W.B. Saunders Co. Phi ladelphia, London, Tc ronto. Evans, H.E. and Christensen, G.C. (1979). " Miller's Anatomy of the Dog". W.B. Saunders Co., Philadelph ia. London, Tc ronto. Ghoshal, N.G. (1975). Camivora Heert and Artene'> In" Sisson and Grossman's The Anatomy ol the Dcrres-e Animals. Ed. Geny. R.., Vol 2, Fitth Ed., W B. S.l,ınders Co., Phyladelphia. International Commitee on Veter ınary G, oss A ı.oomc e. Nomanclatur, ( 1994). "N omı n a An a t omıc a veıe n- ı-ra" lourth ed., ZQrich and Ithaca. New York JaNis, J.F. and Nell, A.M, ( 1963). The Brecnccecneu c Artery in the Dog with Special Reference to ıbe Artenal Supply ol the Esophagus. Anat. Rec JeweU, PA ( 1952). The Anasl omose s Between Internal and Exı e rnal Carotid Circu lations in the Oog. J. Anat Lee, M.C., Reid, la and Ramsay, O.J. (1986). BIood Ro ws in the M axirlocar ot ıd Anastomoses and Internal Carotid Artery of Conscious Dogs. Anat. Rec. 215, Nicke L, R., Schurrrner, A., Seiferle, E. ( 1981)The Analomy of the Oomestic Animals, Vol 3 Verlag Paul Parey. Berlin, Hantıu rg. Ueshima, T. and Suenaga,Y. ( 1972). Arteries ol the Basa l Region of the B raın in the Dog. I. Origins ot Maın Arteries. Journal of Faculty of Agriculture Tonan ı Umversity, 7, ' 26