Özel Sektör Gönüllüler Derneği

Transkript

1 TÜRKİYE DE VE ÖZEL SEKTÖR DE GÖNÜLLÜLÜK ARAŞTIRMASI KASIM 05 1

2 PROJE EKİBİ Danışman Dr. Halil İ. ZEYTİN....Genel Müdür Doç. Dr. İzzet BOZKURT Araştırma Yöntemleri Uzmanı Proje Ekibi Fatma KAMİLOĞLU Proje Koordinatörü Gamze KAVLAK.... Proje Uzmanı Işıl ŞAHİNÖZ Proje Uzmanı Mihriban TEKİN......Alan Koordinatörü Nadire MÜJDE... Alan Koordinatör Yrd. Serkant TÜNAY.....İstatistik Uzmanı Tuğçe İNDEAL..... Bilgi İşlem Koordinatörü Emine KAYA..... Bilgi İşlem Uzmanı Özel Sektör Gönüllüler Derneği Başak Güçlü Arzu Kaykı Zeynep Uluer 2

3 Özel Sektör Gönüllüler Derneği Özel sektör çalışanlarının bilgi ve birikimini topluma gönüllülük yolu ile aktarmak misyonu ile yola çıkan Özel Sektör Gönüllüler Derneği, 60 üye şirketi ile çalışmalarını sürdürmektedir. İstanbul da İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte yürütülen Okul Dostu Programı ni yürüten Özel Sektör Gönüllüleri, çocuklara Kitap Okuma Projesi ile birlikte ilköğretim okullarındaki çocuklara hayal gücü, liderlik vasıfları, sosyal beceriler, mesleki bilgiler gibi çeşitli özellikleri kazandırmayı hedeflemektedir. Özel Sektör Gönüllüleri, sivil toplum kuruluşları ile de işbirliği yapmakta, ve gönüllülerini, profillerine uygun olarak sivil toplum kuruluşlarının projelerine yönlendirmektedir. Bu sivil toplum kuruluşları ve projelerinden bazıları; Sosyal ve Kültürel Yaşamı Geliştirme Derneği ile Gönüllü Abla ve Abi Projesi, Anne ve Çocuk Eğitim Vakfı nda Yetişkinlerle Okuma çalışmaları, Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı nda Kültür Karıncaları Projesi. Özel Sektör Gönüllüler Derneği, şirketler için, ayrıca, Gönüllü Takımı çalışmaları ve kurumsal sosyal sorumluluk projelerine şirket çalışanlarının gönüllü katılımı konularında çalışmalar yürütmektedir. 3

4 ARAŞTIRMANIN AMACI 4

5 ARAŞTIRMANIN AMACI Türkiye de ve Özel sektörde Gönüllülük araştırması ile; Türkiye deki gönüllülerin genel bir profilini ortaya koymak Gönüllülük kavramının ne şekilde algılandığını saptamak Gönüllülük olarak algılanan kavramları belirlemek Kamuoyunun toplumsal duyarlılığını ortaya koymak amaçlanmıştır. 5

6 ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ 6

7 KANTİTATİF ARAŞTIRMA YÖNTEM Önceden Oluşturulan Soru Formuna Bağlı Yüz Yüze Görüşme ÖRNEKLEME YAPISI Türkiye Geneli 7 İl İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun, Adana, Erzurum, Diyarbakır n (Örneklem): 743 Kamuoyu: 586 Özel Sektör Çalışanları: 157 KAPSAMI A, B, C1, C2, DE Sosyo Ekonomik Statüye Sahip 18 Yaş üstü kişiler 7

8 ÖRNEKLEM DAĞILIMI 8 Adana 13,5 Ankara 13,9 Diyarbakır 13,5 Erzurum 13,9 İstanbul 18,3 İzmir Samsun 13,6 13,5 İL n Adana 100 Ankara 103 Diyarbakır 100 Erzurum 103 İstanbul 136 İzmir 101 Samsun 100 Toplam

9 GÖNÜLLÜLÜK DENİNCE AKLA İLK GELEN DÜŞÜNCE (SPONTANE HATIRLAMA) Yardımlaşmak İstekli olarak çalışmak Sosyal Dayanışma Sevgi İnsanlık Ücretsiz yapılan iş 4,3 3,8 3,0 12,2 19,7 41,5 Gönüllülük kavramı denince oransal çoğunluğun ilk aklına gelen düşüncenin yardımlaşma olduğu görülmektedir (%41,5). Dernekler Yardımsever insanlar Samimiyet Zaman ayırmak Merhamet 3,0 2,3 1,9 1,7 1,1 Bu oranı istekli olarak çalışmak (%19,7) ve sosyal dayanışma (%12,2) takip etmektedir. Faydalı işler 1,1 Toplumsal duyarlılık 0,8 Diğer 3,

10 GÖNÜLLÜLÜK KAVRAMI İÇERİSİNDE DEĞERLENDİRİLEN FAALİYETLER (SPONTANE HATIRLAMA) Maddi yardım Yiyecek/içecek, kıyafet yardımı Toplumda fayda sağlayan çalışmalarda aktif olarak yer almak 48,2 52,6 68,4 Araştırma kapsamında görüşülen kişilerin oransal çoğunluğu maddi yardım yapmayı gönüllülük olarak algılamaktadır (%68,4). Bir vakfa/derneğe üye olmak Zekat vermek İhtiyaç sahiplerine yardım Maneviyat/Sevgi Karşılık beklemeden yapılan işler 1,3 1,2 1,1 17,8 23,8 Yiyecek/içecek, kıyafet yardımını gönüllülük olarak algılayanların oranı yüzde 52,6 iken topluma fayda sağlayan çalışmalarda aktif olarak yer almak gönüllülüktür diyenlerin oranı yüzde 48,2 dir. Diğer 2, Çok cevap 10

11 GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİ OLARAK GÖRÜLEN DAVRANIŞLAR (YARDIMLI) Zekat vermek 36,9 Bir vakfa/derneğe üye olmak 53,4 Yiyecek/içecek, kıyafet yardımında bulunmak 75,2 Toplumda fayda sağlayan çalışmalarda aktif olarak yer almak 79,0 Maddi yardımda bulunmak 80, Çok cevap 11

12 BUGÜNE KADAR HERHANGİ BİR GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİNE KATILMA DURUMU BUGÜNE KADAR GERÇEKLEŞTİRİLEN GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETLERİNİN YAPILDIĞI ALANLAR ,2 Evet katıldım; 33,1 40 Hayır katılmadım; 66, ,8 23,2 18,7 15,4 10 2,4 2,0 1,2 0,4 0 Eğitim Çevre Sağlık Kültür Maddi Yardımlar Depremzedeler Sivil Toplum Örgütleri Kimsesiz çocuklar Spor Baz:246 Çok cevap Bugüne kadar gönüllülük faaliyetine katıldığını belirtenler üzerinden değerlendirilmiştir. 12

13 GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİNE KATILANLARIN GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİNİ GERÇEKLEŞTİRME NEDENLERİ Diğer 4,1 İnsani duygular/vicdan 4,5 Boş vaktimin olması 8,9 Spor, sanat ve kültürün gelişimine katkı Yeni çevre/arkadaşlar edinmek 11,4 13,0 Ç evreye katkıda bulunmak 30,5 Eğitime ve öğretime katkıda bulunmak 35,0 Toplumun gelişimine katkıda bulunmak 61, Baz:246 Çok cevap 13

14 GÖNÜLLÜ OLMANIN KİŞİYE KAZANDIRDIKLARI (SPONTANE HATIRLAMA) Yeni beceriler kazandırması 8,9 Yeni çevre, yeni arkadaşlıklar kazandırması 15,4 Özgüven kazandırması 28,5 Motivasyonu yükseltmesi 30,9 Dinsel açıdan sağladığı huzur 32,1 Vicdani sorumluluğu yerine getirmenin sağladığı huzur 52,8 Topluma katkıda bulunmanın verdiği huzur 54, Baz:246 Çok cevap *Gönüllülük faaliyetine katılan 246 kişi üzerinden değerlendirilmiştir. 14

15 BUGÜNE KADAR GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİNE KATILMAYANLARIN GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETLERİ GERÇEKLEŞTİRMEME NEDENLERİ Diğer 1,0 Yapılan çalışmaların sıkıcı olduğunu düşünüyorum 3,0 Beni olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum 4,0 Maddi imkânsızlıklar nedeniyle yapamıyorum 4,2 Bana bir fayda sağlayacağını düşünmüyorum 4,4 Başarabileceğimi düşünmüyorum 8,2 Nerede nasıl gönüllülük yapılacağını bilmiyorum 16,9 Zamanım yok 75, Baz:497 Çok cevap 15

16 TOPLUMSAL SORUNLARA KARŞI DUYARLI OLMA DURUMU Toplumsal sorunlara karşı duyarlıyım, çözümü için aktif rol alıyorum; 25,4 Toplumsal sorunlara duyarlıyım ama çözümü için hiçbir şey yapmıyorum; 68,1 Toplumsal sorunlarla ilgilenmiyorum ; 6,5 Kamuoyunun oransal çoğunluğu toplumsal sorunlara karşı duyarlı olduğunu ancak çözümü için hiçbir şey yapmadığını belirtmektedir (%68,1). Toplumsal sorunlara karşı duyarlı olduğunu ve çözümü için aktif olarak rol aldığını belirtenlerin oranı ise; yüzde 25,4 tür. 16

17 BOŞ ZAMANLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Diğer 6,1 Ailemle gezmek 1,1 El işi yapmak 1,2 Boş zamanım hiç yok 5,0 Spor yapmak 17,1 Sinemaya gitmek 20,1 Alışveriş yapmak 22,5 Kitap Okumak 41,9 Dışarıda Arkadaşlarımla 45,5 Evde Oturmak 57, Çok cevap 17

18 ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ANALİZLER 18

19 ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARININ GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETLERİNDE YER ALMASINDA ETKİLİ OLAN UNSURLAR Çalıştığım şirkette gönüllülük faaliyetlerine katılımın işyerinde izin veya para ile ödüllendirilmesi 21,7 Gönüllü projelerinde yer alan çalışanların kurum içinde tanıtılması 28,0 Çalıştığım şirkette üst düzey yöneticilerin gönüllülük çalışmalarına katılımı 28,7 Kariyerime katkı sağlaması 31,2 Şirketimin gönüllü çalışmalara sıcak bakması 38, Baz:157 Çok cevap 19

20 ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARININ GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETLERİNİ DEĞERLENDİRİLMESİ 4 Mean Line:3,80 3,92 3,86 3,90 3,79 3,72 3,66 3 Gönüllülük çalışmalarında yer almak şirket imajını yükseltir Kendisiyle gurur duyan çalışan sayısı artar Şirketin gönüllülük faaliyetlerinde yer alması şirket tanıtımına katkı sağlar Gönüllülük faaliyetlerinde yer almak çalışanın liderlik özelliklerini geliştirir Gönüllülük faaliyetlerine katılım çalışanın iş becerisini geliştirir Gönüllülük faaliyetleri kurum içi ilişkileri geliştirir Baz:157 Likert ölçeğine göre 5 li skalada belirtilen unsurlara katılma derecesi belirtilmiştir. 1-Kesinlikle katılmıyorum, 3-Ne katılıyor ne katılmıyorum, 5-Kesinlikle katılıyorum anlamına gelmektedir. 20

21 GÖNÜLLÜLÜK FAALİYETİ GERÇEKLEŞTİRİLEN KURUMLARDA HANGİ TÜR FAALİYETLERİN GERÇEKLEŞTİRİLDİĞİ Sosyal Hizmetler 4,5 Depremzedelere yardım 4,5 Yoksullara maddi yardım 9,1 Kültür 13,6 Çevre 31,8 Sağlık 36,4 Eğitim 45, Baz:22 Çok cevap 21

22 KURUMDAKİ GÖNÜLLÜLÜK ÇALIŞMALARINA KATILMANIN KİŞİYE KAZANDIRDIKLARI Çalışılan kuruma bağlılığın artması 6,7 Toplumda örnek birey olmamı sağlaması Yeni çevre, yeni arkadaşlıklar kazandırması 20,0 20,0 Yeni beceriler kazandırması 26,7 Özgüven sağlaması 40,0 Dinsel açıdan sağladığı huzur 46,7 Topluma katkıda bulunmanın verdiği huzur 46,7 İşyerinde motivasyonun artması 46,7 Baz:22 Vicdani sorumluluğu yerine getirmenin sağladığı huzur 80, Baz:15 Çok cevap 22

23 DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER 23

24 Cinsiyete Göre Dağılım Kadın; 50, ,1 26 Yaşa Göre Dağılım 21, ,9 Erkek; 49, ,3 6, Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş 65 ve üzeri Yaş Medeni Duruma Göre Dağılım Aile İçindeki Pozisyon ,9 36, ,4 30,0 15,9 20, ,1 Evli Bekâr Dul/Eşi ölmüş 5 0 Anne/Bayan Eş Baba/Erkek Eş Kız Çocuk Erkek Çocuk 0,7 0,1 0,4 Büyükanne Büyükbaba Yalnız Yaşıyor 24

25 Hayır; 44,8 Çocuk Sahipliği Evet; 55, ,2 36,6 Çocuk Yaşları 47,6 42,2 36,1 21,0 0 6 Yaş 7 11 Yaş Yaş Yaş Yaş 36+Yaş Baz:410 Hanede Yaşayan Kişi Sayısı 35 32, ,1 24, , ,0 Bir Kişi İki Kişi Üç Kişi Dört Kişi Beş ve üzeri 25

26 GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN EĞİTİM DURUMU HANE REİSİNİN EĞİTİM DURUMU 35,9 29,2 25, ,5 32,3 24, ,6 2,4 2,8 5 3,0 3,2 0 Okuma Yazma Bilmiyor Okur Yazar İlk ve Ortaokul Mezunu Lise mezunu Lisans/Üniversite Yüksek lisans ve doktora 26 2,7 Okuma Yazma Bilmiyor Okur Yazar İlk ve Ortaokul Mezunu Lise mezunu Lisans/Üniversite Yüksek lisans ve doktora

27 GÖRÜŞÜLEN KİŞİLERİN MESLEĞE GÖRE DAĞILIMI Özel sektörde çalışanlar; 21,1 Çalışmayanlar ; 39,0 Kamu sektöründe çalışanlar ; 39,8 27

28 Sosyo ekonomik statü, cinsiyet, yaş ve coğrafi dağılım gibi kriterler gibi görüşülen örneklemin ana kitleyi (popülasyon) temsil etme düzeyini belirleyen değişkenlerden biridir. Sosyo ekonomik statü hesaplamasında baz alınan unsurlar, haneye en çok gelir getiren kişinin (hane reisi) mesleği, eğitim düzeyi, gelir düzeyi ile görüşülen kişinin mesleği, eğitim düzeyi ve gelir düzeyidir. Bununla birlikte görüşülen kişinin ve/veya birlikte yaşanılan hane bireylerinin eşya, ev ve araba sahiplik durumu sosyo ekonomik statü hesaplamasına kombine edilir. Temel olarak 5 sosyo ekonomik sınıf bulunmaktadır. Bu sosyo ekonomik sınıflar çoğunlukla şu gruplardan oluşmaktadır; A (Üst Tabaka) :Bedensel olmayan işler, üst düzey yönetici/idareci/işveren/uzmanlık gerektiren işler B (Orta Üst Tabaka) :Bedensel olmayan işler, orta düzey yönetici/idareci/işveren/uzmanlık gerektiren işler C1 (Orta Tabaka) :Bedensel olmayan işler, alt düzey yönetici/idari işler/memurlar/küçük ticaretle uğraşanlar/esnaflar vb. C2 (Orta Alt Tabaka) :Vasıflı, eğitim görmüş kol ve beden işçileri D/E (Alt Tabaka) :Vasıfsız veya az vasıflı bedenen çalışan kesimler, işçiler, topraksız köylüler, uzun süreli işsizler, geliri olmayanlar vb. SOSYO EKONOMİK STATÜ 28

29 SOSYO EKONOMİK STATÜ D/E; 22,7 A; 1,7 B; 16,0 C2; 24,9 C1; 34,6 29