İşletme Okulunda Öğrendiğim 101 Şey

Transkript

1 İşletme Okulunda Öğrendiğim 101 Şey Michael W. Preis ve Matthew Frederick İllüstrasyonlar: Matthew Frederick Çeviren: Melih Arat

2 ISBN Matthew Frederick, 2010 Orijinal adı ve yayıncısı: 101 Things I Learned in Business School, Grand Central Publishing Türkçe yayın hakları Onk Ajans tarafından sağlanmıştır. Optimist Yay nlar Telefon : Faks : e-posta: optimist@optimistkitap.com facebook.com/optimistkitap twitter.com/optimistkitap Optimist yay n no. : 285 Konu : Yaşam kültürü Yay na haz rlayan : Cemal Engin Bas m Dü zel ti Düzenleme Bas k ve cilt : Haziran 2012, stanbul : Ayşe Giritli : Nermin Uçar Vatan : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti. Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Esenyurt - STANBUL Tel:

3 Michael dan Annem Elinor B. Preis e bana hep inandığı için

4 Yazarın Notu İyi bir meslek ve kazançlı bir kariyer için güvenilir bir yol olarak görülen MBA, en çok arzulanan lisansüstü derecelerinden biridir. Oysa MBA kişinin kariyerine bir sıçrama yaparak başlamasına yardımcı olsa ve profesyonel ilerlemesini hızlandırsa da, başarılı bir kariyer için en etkili faktör değildir. Sıklıkla olduğu gibi, insanların çoğu oyunun kurallarını çözdüğünde oyun değişir. Tüm bir kariyeri tek bir işverenle ya da tek bir endüstri içinde geçirme anlayışı bugün bir zamanlar olduğundan çok daha az yaygın. Kariyerlerine şimdi başlayanlar, çalışma hayatları boyunca belki çok sayıda işverenle ve hatta çok sayıda endüstride çalışma eğiliminde. Bu yüzden, hızlı öğrenebilmek, değişime uyum sağlamak ve yeni fırsatlar karşısında etik davranışı, tutkuyu ve sezgili düşünceyi benimsemek şart. İşletme okulları, yarının iş insanları için belirli bilgiler, beceriler ve araçlar sağlarlar, daha önemlisi sınıfın ötesinde öğrenmek için arzu ve uzmanlık aşılamayı amaçlarlar. Dahası, işletme denilen tek bir disiplin de yoktur, aksine işletme muhasebe, iletişim, ekonomi, finans, liderlik, yönetim, pazarlama, operasyon, psikoloji, sosyoloji ve strateji gibi farklı disiplinleri kuşatan geniş bir uğraş alanıdır. İş hayatında uzun vadede başarılı olacaklar da bu konudaki en açık ve geniş anlayışa sahiptir. Bu kitap, bir öğrenci de olsanız, kıdemli bir iş insanı da olsanız ya da alanla ilgilenen biri de olsanız; işletmenin muhtemelen size en çok yararlı olabilecek alanlarında dersler sunmayı amaçlamaktadır. Bu derslerin bazılarını uygulama fırsatına sahip olmadan önce birkaç yıl geçebilir, ancak benim umudum, yine de sizin anlayışınızı artırmak ve iş dünyasının ilginç ve meydan okuyucu yollarında yönünüzü bulmanıza yardımcı olmaktır. Michael W. Preis

5 Teşekkür Michael dan Sal Divita, Geoff Love, Kevin Waspi, Kevin Jackson, Joe Mahoney, Greg Kellar, Abbie Griffin, Bill Brooks. Matt den Karen Andrews, Alissa Barron, David Blaisdell, Dick Canada, Paul Caulfield, Sorche Fairbank, Joel Garreau, Mary Helen Gillespie, Tracy Martin, Bill McKibben, Jim Monagle, Roni Noland, Camille O Garro, Janet Reid, Kallie Shimek, Flag Tonuzi, Tom Whatley, Rick Wolff ve Luke Wroblewski.

6 Melih Arat İstanbul Üniversitesi nde Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü nü bitiren Melih Arat, Dokuz Eylül Üniversitesi nde MBA yapmıştır. Aynı üniversitede Amerikan Kültürü ve Edebiyatı konusunda doktora yapan Melih Arat, ayrıca New York Üniversitesi nin Girişimcilik ve Yönetim Sertifika Programı nı birincilikle tamamlamıştır. MIT de Kurumsal Strateji programına katılmış, Harvard Üniversitesi nde dört ay liderlik ve psikoloji eğitimi almıştır. Melih Arat 1993 yılından beri Milliyet, Sabah, Zaman, Dünya gibi gazetelere düzenli olarak yazmaktadır. London School of Economics, New York Public Library gibi saygın eğitim kurumlarının yanı sıra dünyanın çeşitli yerlerinde İngilizce seminerler vermiştir. Melih Arat, Sıra Dışı Yaşam Becerileri isimli kitabının yanı sıra 12 kitaba imza atmıştır.

7 İşletme Okulunda Öğrendiğim 101 Şey

8 Maddi değer + Kâr Maddi değer + Duygusal ödül = Satış fiyatı = Satın alma fiyatı Satıcı Alıcı

9 1 İş, değerler biçilmiş varlıkların değiş tokuşudur İş işlemlerinde, ürüne, hizmete ya da paraya ekonomik veya duygusal değerler ya da iki değer birden aynı anda atanabilir. Bir iş, taraflar almakta oldukları şeye, sağlamakta olduğundan daha yüksek bir değer verdikleri için gerçekleşir. Bir süvetere 50 dolar veren bir müşteri, süvetere 50 dolardan daha çok değer biçer; aynı şekilde satıcı da 50 dolara süveterden daha çok değer verir. Değer, bir şeyin şu anki değeri yerine gelecekteki tahmin edilen değeri temelinde belirlenir. Örneğin, birisi, gelecekte gelir yaratacağı beklentisiyle bir dondurma makinesine fazladan ödeme yapabilir. Bu anlamda iş, bazen şu anki değerin, gelecekteki değerle değiş tokuşu olarak tanımlanır.

10

11 İşletme, tek bir uğraş alanı değildir 2 Muhasebe: işlemler hakkında enformasyonu parasal terimlerle organize eden ve ileten işletme lisanı Finans: para ve parasal varlıkların yönetimi Pazarlama: şirketin ürünlerini ve markalarını niyet edilen pazarlara tanıtma ve doğru ürünlerin, doğru yerlerde ve doğru fiyatlarda satılmasını sağlama çabası Üretim ve Operasyon: imalat ve hizmetlerin sağlanması gibi faaliyetlerin koordinasyonu ve gözlenmesi Örgütsel Davranış: iş ortamlarında insanların nasıl davrandığı ve etkileşim içinde bulunduğunu anlama çabası; motivasyon stratejilerini, kurumsal organizasyonu ve kültürü, liderlik modellerini, grup psikolojisini ve çatışma çözümlerini içerebilir İktisat: işletme ve finansal faaliyetlerle ilgili sosyal bilim

12

13 3 İşletme felsefesi mi, iş felsefesi mi? İşletme felsefesi, iş dünyası içerisinde belirli bir şirketin değerlerinden ya da yaklaşımından (örneğin, ABC Alet Şirketi nin iş felsefesi, müşteriyi birinci önceliğe koymaktır ) ya da bir pazarın dinamiklerinden ( Alet endüstrisinde sürekli esnek bir iş felsefesi gereklidir ) bahsetmek için kullanılan bir terimdir. İş felsefesi, daha geniş bir anlam çerçevesinde kapitalist ve sosyalist toplumlarda işletme operasyonları ve anlamları arasındaki farkları, hükümetin işletmeleri düzenleme derecesini, işletmenin topluma karşı ahlaki yükümlülüklerini, işletmenin temelinde daha ekonomik ya da daha sosyal bir olgu olup olmadığını da içeren insan çabalarıyla ilgilenir.

14

15 4 Sermaye, para biçiminde ya da paraya benzer biçimdeki varlıklardır Özkaynak sermayesi, bir işletmenin mülkiyetinin bir kısmını yatırımcılarına satmasıyla elde edilir. Kalıcı sermaye olarak düşünülür çünkü sağlanan varlığın ya da finansmanın geri ödenmesi gerekmez. Yine de yatırımcılar özkaynak sahipleri ya da özkaynak ortakları mülkiyetlerini başka taraflara satabilir. Hisseler bir tür özkaynak mülkiyetidir. Borç sermayesi, borç para alarak sağlanır. Doğası gereği geçicidir, çünkü para borcu verenlere geri ödenmelidir. Tahviller ve banka kredileri, borç sermayesinin iki farklı kaynağıdır.