MATEMATİK 1. K TAP. Hayri EDEN

Transkript

1 LKÖ RET M MATEMATİK 1. K TAP 4 Hayri EDEN Millî E itim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulu Baflkanl n n tarih ve 212 say l kurul karar yla ö retim y l ndan itibaren 5 (befl) y l süre ile Ders Kitabı olarak kabul edilmifltir. MERAM YAYINCILIK Merkez Mah. Fatih Cad. Nu.: 71 Halkal, Küçükçekmece / istanbul tel.: (0212) belgeç: (0212)

2 DERS KİTABI İÇİNDEKİLER ORGAN ZASYON fiemasi...ix 1. ÜNİTE: SAYILAR Hazırlık Çalışmaları...1 PROJE ÇALIfiMASI...2 DO AL SAYILAR...3 DÖRT, BEfi VE I BASAMAKLI DO AL SAYILAR...3 ALIfiTIRMALAR...10 DO AL SAYILARI EN YAKIN ONLUK VE YÜZLÜ E YUVARLAMA...11 ÖRÜNTÜDE VER LMEYEN BULMA...13 DO AL SAYILARDA SIRALAMA...14 ALIfiTIRMALAR...15 RAKAMLARLA SAYILAR OLUfiTURMA...16 ALIfiTIRMALAR...17 DO AL SAYILARLA TOPLAMA filem...18 ALIfiTIRMALAR...22 TOPLAMI TAHM N ETME...23 ALIfiTIRMALAR...23 Z H NDEN TOPLAMA filem...24 ALIfiTIRMALAR...25 PROBLEM ÇÖZEL M...25 PROBLEMLER...26 ARDIfiIK DO AL SAYILAR...27 ALIfiTIRMALAR...29 DO AL SAYILARLA ÇIKARMA filem...30 FARKI TAHM N ETME...36 Z H NDEN ÇIKARMA filem...37 PROBLEM ÇÖZEL M...38 PROBLEMLER PERFORMANS GÖREV ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME Hazırlık Çalışmaları...44 DO AL SAYILARLA ÇARPMA filem...45 ÜÇ DO AL SAYININ ÇARPIMI , 100 VE 1000 LE Z H NDEN ÇARPMA filem , 100 VE 1000 N KATLARI LE KISA YOLDAN ÇARPMA filem , 25 VE 50 LE KISA YOLDAN ÇARPMA filem...54 ÇARPIMI TAHM N ETME...55 PROLEM ÇÖZEL M...56 PROBLEMLER...58 UZUNLUKLARI ÖLÇME...59 VI

3 PROBLEM ÇÖZEL M...59 PROBLEM ÇÖZEL M...64 PROBLEMLER PERFORMANS GÖREV ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME - VERİ Hazırlık Çalışmaları...69 DO AL SAYILARLA BÖLME filem...70 BÖLÜMÜN BASAMAK SAYISINI BULMA...70 VER LMEYEN BÖLÜNEN VEYA BÖLEN BULMA...76 KISA YOLDAN BÖLME filem...78 BÖLME filem NDE BÖLÜMÜ TAHM N ETME...79 PROBLEM ÇÖZEL M...81 PROBLEMLER...83 TARTMA...84 PROBLEM ÇÖZEL M...85 PROBLEMLER...87 SIVILARI ÖLÇME...88 PROBLEM ÇÖZEL M...92 PROBLEMLER...94 SÜTUN GRAF...95 OLASILIK PERFORMANS GÖREV ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KİTABI İÇİNDEKİLER ORGAN ZASYON fiemasi...iii 1. ÜNİTE: SAYILAR DO AL SAYILAR DO AL SAYILARLA TOPLAMA filem DO AL SAYILARLA ÇIKARMA filem ÜN TE...26 VII

4 2. ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME DO AL SAYILARLA ÇARPMA filem UZUNLUKLARI ÖLÇME ÜN TE ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME - VERİ DO AL SAYILARLA BÖLME filem TARTMA SIVILARI ÖLÇME SÜTUN GRAF Tart flma Sorular...60 OLASILIK ÜN TE...63 SÖZLÜK...Ek 1 SEMBOLLER...Ek 2 KAYNAKÇA...Ek 2 B LG KAYNAKLARI...Ek 2 VIII

5 LKÖ RET M MATEMATİK 2. K TAP 4 Hayri EDEN Millî E itim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulu Baflkanl n n tarih ve 212 say l kurul karar yla ö retim y l ndan itibaren 5 (befl) y l süre ile Ders Kitabı olarak kabul edilmifltir. MERAM YAYINCILIK Merkez Mah. Fatih Cad. Nu.: 71 Halkal, Küçükçekmece / istanbul tel.: (0212) belgeç: (0212)

6 DERS KİTABI İÇİNDEKİLER 4. ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME Hazırlık Çalışmaları PROJE ÇALIfiMASI KES RLER KES R KAVRAMI KES RLERDE SIRALAMA B R ÇOKLU UN BEL RT LEN KES R KADARINI BULMA PROBLEMLER KES RLERLE TOPLAMA filem KES RLERLE ÇIKARMA filem PROBLEM ÇÖZEL M PROBLEMLER ONDALIK KES RLER ONDALIK KES RLER KARfiILAfiTIRMA ZAMANI ÖLÇME Saat Gün, Hafta, Ay, Y l PROBLEM ÇÖZEL M ALIfiTIRMALAR VE PROBLEMLER PERFORMANS GÖREV ÜNİTE: GEOMETRİ Hazırlık Çalışmaları AÇI VE AÇI ÖLÇÜSÜ AÇI ÇEfi TLER Dar Aç Dik Aç Genifl Aç Do ru Aç ALIfiTIRMALAR ÜÇGEN, KARE VE D KDÖRTGEN Kare Dikdörtgen Üçgen Kenarlar na Göre Üçgen Çeflitleri Aç lar na Göre Üçgen Çeflitleri GEOMETR K C S MLER PERFORMANS GÖREV VI

7 6. ÜNİTE: ÖLÇME - GEOMETRİ Hazırlık Çalışmaları ÇEVRE KAREN N ÇEVRES PROBLEM ÇÖZEL M PROBLEMLER D KDÖRTGEN N ÇEVRES PROBLEM ÇÖZEL M PROBLEMLER ÜÇGEN N ÇEVRES PROBLEM ÇÖZEL M PROBLEMLER ALAN ÖRÜNTÜ VE SÜSLEMELER S METR PERFORMANS GÖREV ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KİTABI İÇİNDEKİLER 4. ÜNİTE: SAYILAR - ÖLÇME KES RLER KES RLERLE TOPLAMA filem KES RLERLE ÇIKARMA filem ONDALIK KES RLER ZAMANI ÖLÇME ÜN TE ÜNİTE: GEOMETRİ AÇI VE AÇI ÖLÇÜSÜ ÜÇGEN, KARE VE D KDÖRTGEN VII

8 GEOMETR K C S MLER ÜN TE ÜNİTE: ÖLÇME - GEOMETRİ ÇEVRE ALAN ÖRÜNTÜ VE SÜSLEMELER S METR ÜN TE SÖZLÜK...Ek 1 SEMBOLLER...Ek 2 KAYNAKÇA...Ek 2 B LG KAYNAKLARI...Ek 2 VIII

9 Ö retmen K lavuz Kitab 1. Ünite 1. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Say lar Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. A r Da Erciyes Da 1 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 1. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen resimler inceletilerek ünetinin ad ile incelenen resimler aras nda bir iliflki kurmalar istenebilir. Tart flma ortam aç labilir, ö rencilere görüflleri aç klat labilir. Da lar n yüksekliklerinin nas l belirlendi i sorularak ö rencilerin düflünmeleri sa lanabilir. Günlük yaflamlar nda toplama ve ç karma ifllemlerini kulland klar durumlara örnekler söyletilebilir. Ünitenin ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ile kullan lacak araç ve gereçler hakk nda aç klama yap labilir. Proje çal flmalar verilerek ö rencilerin sorular cevaplanabilir. 1

10 1. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar 1 SAYILAR Do al Say lar 1. 4,5 ve 6 basamakl do al say lar okur ve yazar. En büyük ve en küçük 4, 5 ve 6 basamakl do al say lar buldurulur. 5 ve 6 basamakl do al say lar için basamak tablosu kulland r l r. 2. 4, 5 ve 6 basamakl do al say lar n bölüklerini ve basamaklar n ; basamaklar ndaki rakamlar n basamak de erini belirtir , 5 ve 6 basamakl do al say lar çözümler. 4. Do al say lar en yak n onlu- a veya yüzlü e yuvarlar. Ara basamaklar nda 0 olan say lar da incelenir. Basamaklar ndaki rakamlar veya bölüklerindeki say lar verilen do al say lar yazd rma etkinlikleri de yapt r l r. Ara basamaklar nda tekrar eden rakamlar ve s f r bulunan say larla da çözümleme yapt r l r. 5. Bir örüntüyü say larla iliflkilendirir ve eksik olan bölümü tamamlar. Bir örüntüye karfl l k gelen say sal iliflkiler çok say da olabilece inden bunlar n aras ndan bu s n f düzeyine uygun olanlar seçilir. Örüntü flekillerle verilebilece i gibi say larla da verilebilir. Say larla verilen örüntünün flekillerle gösterimi yapt r l r. / Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 6, 12) 2

11 Say lar Ö retmen K lavuz Kitab 1. Ünite 1 SAYILAR Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi 6. En çok alt basamakl do al say lar s ralar. S ralamalarda sembol kulland r l r. Önce iki say, sonra ikiden fazla say larla karfl laflt rma yapt r larak s ralat l r. 1. En çok dört basamakl do al say larla toplama ifllemini yapar. Üç do al say ile yap lan toplama iflleminde say lar n toplanma s ras n n de iflmesinin sonucu de ifltirmedi ini ifllem yaparak göstermeleri sa lan r. 9 fllemlerin do rulu u, hesap makinesi ile de kontrol ettirilebilir. Verilmeyen farkl rakamlar yerine farkl flekiller veya harfler kullan l r. Bu s n f n say ve ifllem s n rl l klar içinde kal n r. Uzunluklar Ölçme / Sosyal bilgiler dersi Üretimden Tüketime ünitesi (Kazan m 3) Form 5, Form 6,, Form 10 kullanarak de erlendir me 3

12 1. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar 1 SAYILAR Do al Say larla Toplama fllemi 2. Toplam en çok dört basamakl olan iki do al say n n toplam n tahmin eder ve tahminini ifllem sonucu ile karfl laflt r r. Tahmin ile sonucun karfl laflt r lmas nda hesap makinesi de kullan labilir. Uzunluklar Ölçme Zaman Ölçme 3. Toplamlar en çok dört basamakl olacak flekilde; en çok dört basamakl do al say lar, 100 ün katlar yla zihinden toplar. Toplama ifllemi ile ilgili daha önceki s n flarda gelifltirdikleri stratejiler üzerine hat rlamalar yapt r l r. 4. Do al Say larla toplama ifllemini gerektiren problemleri çözer ve kurar. Ard fl k do al say lar, ard fl k tek ve çift do al say lar n her biriyle ifllemler yapt r l r. Edinilmifl di er ifllem becerileri ile birlikte baflka becerileri kullanmay gerektiren problemler de çözdürülür ve kurdurulur. Problemlerde bu s n f n say ve ifllem s n rl l klar içinde kal n r. / Türkçe dersi Yazma ö renme alan Yazma Kurallar n Uygulama (Kazan m 4) 4

13 Say lar Ö retmen K lavuz Kitab 1. Ünite 1 SAYILAR Do al Say larla Ç karma fllemi 1. En çok dört basamakl do al say larla ç karma ifllemini yapar. Ara basamaklar nda s f r olan say larla da ç karma ifllemi yapt r l r. Bu s n f n say ve ifllem s n rl l klar içinde kal n r. Verilmeyen farkl rakamlar yerine farkl flekiller veya harfler kullan l r En çok üç basamakl iki do al say n n fark n tahmin eder, tahminini ifllem sonucu ile karfl laflt r r. Tahmin ile sonucun karfl laflt r lmas nda hesap makinesi de kullan labilir. Ç karma iflleminin soncunun tahminini gerektiren durumlara örnekler verdirilir. / Sosyal bilgiler dersi Üretimden Tüketime ünitesi (Kazan m 3) Performans görevi, Proje çal flmas, Form 1, Form 2, Form 3, Form 4, Form 5, Form 6, Form 7, 5

14 1. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar 1 SAYILAR Do al Say larla Ç karma fllemi 3. Üç basamakl do al say lardan, 100 ün kat olan do al say lar zihinden ç kar r. 4. Do al say larla ç karma ifllemini gerektiren problemleri çözer ve kurar. Edinilmifl di er ifllem becerileri ile birlikte baflka becerileri kullanmay gerektiren problemler de çözdürülür ve kurdurulur. Problemler, bu s n f n say ve ifllem s n rl l klar içerisinde olmal d r. Do al say larla en çok üç ifllemli problemler çözdürülür ve kurdurulur. / Zaman Ölçme Türkçe dersi Yazma ö renme alan Yazma Kurallar n Uygulama (Kazan m 4) 6

15 Ö retmen K lavuz Kitab 2. Ünite Say lar 2. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. Atatürk ün ölçüler alan nda yapt yeniliklerin neler oldu unu araflt r n z. Edindi iniz bilgileri arkadafllar n zla paylafl n z. 44 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 2. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen resimler inceletilerek çarpma ifllemi ve uzunluklar ölçme ile incelenen resimler aras nda nas l bir iliflki kurulabilece i sorulabilir. Tart flma ortam aç larak ö rencilere görüflleri aç klat labilir. Hangi durumlarda çarpma ifllemine ihtiyaç hissettikleri üzerinde konuflulabilir. Uzunluklar ölçmeye en fazla gereksinim duyan meslekler söyletilebilir. Belirlenen meslekleri yapan tan d klar kifliler varsa önceden planlanarak derse davet edilebilir. Ünitenin ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ile kullan lacak araç ve gereçler hakk nda aç klama yap labilir. Ders kitab ndaki araflt rma ödevi, performans görevi olarak verilebilir. Örnek performans görevi ünitenin sonunda verilmifltir. Proje çal flmalar verilerek süreç aflamalar üzerinde durulabilir. Ö rencilerde ö renme ve araflt rma iste i uyand r l p üniteye s nmalar sa lanabilir. 55

16 2. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme 2 SAYILAR Do al Say larla Çarpma fllemi 1. Çarp m en çok befl basamakl do- al say olacak flekilde, iki do al l r. say yla çarpma ifllemini yapar. Basamak tablolar ndan yararland r - Ara basamaklar nda s f r olan say larla da çarpma ifllemi yapt r l r. Bu s n ftaki say ve ifllem s n rl l klar içinde verilmeyen çarpan da buldurulabilir. Verilmeyen farkl rakamlar yerine farkl flekiller veya harfler kullan l r. 2. Üç do al say ile yap lan çarpma iflleminde say lar n birbirleriyle çarp lma s ras n n de iflmesinin, sonucu de ifltirmedi ini gösterir. 11 Üç çarpanl ifllemlerde, çarpanlar parantezle grupland r l r. fllem önceli inin parantez içindeki terime verildi i vurgulan r. 4. En çok üç basamakl do al say lar 10, 100 ve 1000 ile zihinden çarpar. 3. En çok üç basamakl do al say lar 10, 100 ve 1000 in en çok dokuz kat olan do al say larla k sa yoldan çarpar. 5. En çok iki basamakl do al say lar 5, 25 ve 50 ile k sa yoldan çarpar. Bu s n ftaki ifllem ve say s n rl l içinde kal n r. 5 ve 50 ile k sa yoldan çarp lacak say lar 2 ye bölünebilen; 25 ile k sa yoldan çarp lacak say lar ise 4 e bölünebilen say - lardan seçtirilir. / Form 5, Form 6, 56

17 Say lar - Ölçme Ö retmen K lavuz Kitab 2. Ünite 2 SAYILAR ÖLÇME Do al Say larla Çarpma fllemi Uzunluklar Ölçme 6. En çok iki basamakl iki do al say n n çarp m n tahmin eder ve tahminini ifllem sonucu ile karfl laflt r r. 7. Do al say larla çarpma ifllemini gerektiren problemleri çözer ve kurar. Tahmin ile sonucun karfl laflt r lmas nda hesap makinesi de kullan labilir. Do al say larla toplama, ç karma ve çarpma ifllemlerini gerektiren problemler çözdürülür ve kurdurulur. fllemlerin sonuçlar bu s n ftaki say s n rl l klar içinde olmal d r. 1. Atatürk ün önderli inde ölçme birimlerine getirilen yeniliklerin gereklili ini nedenleriyle aç klar. 7 Bu s n ftaki ölçme birimleriyle s - n rl kal n r. Atatürk ün ölçülerle ilgili olarak getirdi i yeniliklerin tarihlerini içeren problemler problem çözme basamaklar kullan - larak çözdürülür ve bu tarihlerle ilgili problemler kurdurulur. Ölçme araçlar n n ve birimlerinin sergilendi i arkeoloji, etnografya ve cumhuriyet müzelerine gezi düzenlenerek ve buralarda yer alan uzunluk, tartma, zaman, s v ölçme araçlar inceletilerek yeniliklerin gereklili i nedenleriyle tart fl labilir (Müzeye gitme olana yoksa ayn çal flma okul ortam nda oluflturulacak bir sergide de gerçeklefltirilebilir.). / Türkçe dersi Yazma ö renme alan Yazma Kurallar n Uygulama (Kazan m 4) Performans ödevi, Proje ödevi, Form 1, Form 2, Form 3, Form 4, Form 5, Form 6, 57

18 2. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme 2 ÖLÇME Uzunluklar Ölçme 2. Standart uzunluk ölçme birimlerinden kilometre ve milimetrenin kullan m alanlar n belirtir. 3. Milimetre - santimetre, santimetre - metre ve metre - kilometre aras ndaki iliflkileri aç klar. Bu s n ftaki ondal k kesir s n rl l klar içerisinde dönüflümler yapt r l r. Milimetre ve kilometrenin k salt lm fl yaz m kulland r l r. 4. Belirli uzunluklar farkl uzunluk ölçme birimleriyle ifade eder. Ondal k kesir gösterimini gerektirmeyen dönüflümler üzerinde durulur. 5. Bir uzunlu u en uygun uzunluk ölçme birimiyle tahmin eder ve tahminini ölçme yaparak kontrol eder. 6. Uzunluk ölçme birimlerinin kullan ld problemleri çözer ve kurar. Problemler, bu s n f n s n rl l klar içinde kulanarak seçilir. / Sosyal bilgiler dersi Yaflad - m z Yer ünitesi (Kazan m 3, 4) 58

19 Ö retmen K lavuz Kitab 3. Ünite Say lar 3. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. 69 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 3. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Derslerin ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ve kullan lacak araç ve gereçler hakk nda bilgi verilebilir. Ders kitab nda Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen resimler inceletilerek ünitenin ad ve resimler aras nda iliflki kurmalar istenebilir. Ekmekleri raflara eflit say da yerlefltirmek için hangi ifllemi kullanacaklar sorularak bölme ifllemi yap laca sezdirilebilir. Bölme ifllemi ile ilgili daha önce kazand klar bilgiler sorgulanabilir. Hangi resimde tartma yap ld buldurularak günlük yaflamlar nda yapt klar al flverifllerde hangi tartma birimlerinin kullan ld sorulabilir. Kütleleri tartarken kullan lan araçlardan bildikleri söyletilebilir. Benzinin litre ile ölçüldü ü fark ettirilerek bildikleri s v ölçü birimleri üzerinde durulabilir. Litre ve mililitre ile sat lan ürünler buldurulabilir. Ders kitab ndaki resme dikkat ettirerek grafik çizmek için nelere ihtiyaç oldu u aç klat labilir. Veri toplaman n önemi tart fl labilir. Voleybol sporu hakk nda görüflleri aç klat labilir. Spor karfl laflmalar nda kimin kazanaca önceden belli midir? sorusu sorularak olas l k belirten kelimeler sezdirilebilir. Ö rencilerin üniteye ilgileri çekilerek konulara s nmalar sa lanabilir. Ö renme iste- i harekete geçirilebilir. Proje çal flmalar verilebilir. 91

20 3. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme - Veri 3 SAYILAR Do al Say larla Bölme fllemi 1. Bölme iflleminde bölümün basamak say s n ifllem yapmadan belirler. Bölen, bir basamakl do al say olarak seçtirilir. 2. Üç basamakl do al say lar, en çok iki basamakl do al say lara böler. Bölümün do rulu u kontrol ettirilir. Kalans z ve kalanl bölme ifllemleri yapt r l r. 5. ki ad ml ifllemleri yapar. 14 fllemlerin öncelikleri parantez kulland r larak belirletilir. Bu s n ftaki say ve ifllem s n rl l klar içinde kal n r. Toplama, ç karma, çarpma ve bölme ifllemlerinden herhangi ikisinin kullan ld ifllemler de yapt r l r. 3. Son üç basama s f r olan en çok befl basamakl do al say lar 10, 100 ve 1000 e k sa yoldan böler. Bölme ifllemleri, yan yana yaz lm fl biçimde verilerek de yapt r l r. 4. Bir bölme iflleminin sonucunu tahmin eder ve tahminini ifllem sonucu ile karfl laflt r r. Tahmin ile sonucun karfl laflt r lmas nda hesap makinesi de kullan labilir. / Afetten Korunma ve Güvenli Yaflam (Kazan m 24) Performans ödevi, Form 4, Form 5, Form 6, 92

21 Say lar - Ölçme - Veri Ö retmen K lavuz Kitab 3. Ünite 3 SAYILAR ÖLÇME Do al Say larla Bölme fllemi Tartma 6. Do al say larla bölme ifllemini gerektiren problemleri çözer ve kurar. Problemler, bu s n ftaki say ve ifllem s n rl l klar içinde olmal d r. En az biri bölme olmak üzere toplama, ç karma veya çarpma ifllemlerini gerektiren problemler çözdürülür ve kurdurulur. 1. Tonun kullan ld yerleri belirtir. 2. Ton - kilogram, kilogram - gram ve gram - miligram aras ndaki iliflkileri belirtir. Ton, t ile gösterilir. Ton - kilogram, kilogram - gram ve gram - miligram aras nda ondal k kesir yaz - m n gerektirmeyen dönüflümler yapt r l r Ton, kilogram, gram ve miligramla ilgili problemleri çözer ve kurar. Problemler bu s n f s n rl l klar içinde olmal d r. / Türkçe Yazma ö renme alan Yaz- dersi ma Uygulama Kurallar n (Kazan m 4) Giriflimcilik (Kazan m 29, 30) Fen ve teknoloji dersi Maddeyi Tan yal m ünitesi (Kazan m 3. 3) Performans görevi, Proje çal flmas, 93

22 3. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme - Veri 3 ÖLÇME S v lar Ölçme 1. Litre ve mililitre aras ndaki iliflkiyi belirtir. 1 litre = 1 L ve 1 mililitre = 1 ml ile gösterilir. 2. Litre ve mililitre aras nda dönüflümler yapar. 6 Litre ile mililitre aras nda ondal k kesir yaz m n gerektirmeyen dönüflümler yapt r l r. 3. Bir kaptaki s v n n miktar n, litre ve mililitre birimleriyle tahmin eder ve ölçme yaparak tahminini kontrol eder. 4. Litre ve mililitre ile ilgili problemleri çözer ve kurar. / Türkçe dersi Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 1) Fen ve teknoloji dersi Maddeyi Tan yal m ünitesi (Kazan m 3. 5) Form 5, Form 6, 94

23 Say lar - Ölçme - Veri Ö retmen K lavuz Kitab 3. Ünite 3 VER Sütun Grafi i 1. Sütun grafi ini oluflturur. Olaylar, ö rencilerin okul içi veya d - fl yaflant s ndan olabilir. Sütun grafi i hakk nda bilgi verilmeden önce nesne veya flekil grafi i yapt r l r. Ö renciler yönlendirilerek sütun grafi i oluflturmalar sa lan r. Sütun grafiklerinde sütunlar n geniflliklerinin ayn olmas na dikkat edilir. 4 Grafik eksenlerinin ve grafi in isimlendirilmesine önem verilir. Sütun grafikleri içeren gazete küpürleri incelenerek yorumlat labilir. / Sosyal dersi Yaflad - bilgiler m z Yer ünitesi (Kazan m 5) Sosyal dersi Üretimden Tüketime bilgiler ünitesi (Kazan m 6) Türkçe Görsel Okuma dersi ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Sunu (Kazan m 3) Fen ve teknoloji dersi Vücudumuz Bilmecesini Çözelim ünitesi (Kazan m 4. 2) Rehberlik ve Psikolojik Dan flma (Kazan m 12) Performans görevi, 95

24 3. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme - Veri 3 VER Sütun Grafi i Olas l k 2. Sütun grafi ini yorumlar. Yorumlar n gerekçelerini aç klamalar sa lan r. Dede projenin her aflamas (haz rl k, süreç, rapor ve sunu) göz önünde bulundurulmal d r. 1. Olas l k belirten kelimeleri uygun cümlelerde kullan r. Ö rencilere, olas baz olaylar n kesin ve imkâns z d fl ndaki durumlar n n da oldu u buldurulur. 2 / Sosyal dersi Üretimden Tüketime bilgiler ünitesi (Kazan m 6) Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Sunu (Kazan m 4) Rehberlik ve Psikolojik Dan flma (Kazan m 12) Türkçe dersi Yazma ö renme alan Yazma Kurallar n Uygulama (Kazan m 4) Proje ödevi, Form 1, Form 2, Form 3, Form 4, Form 7, Form 8. 96

25 Ö retmen K lavuz Kitab 4. Ünite 4. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. 103 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 4. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Ünite konular n n ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ile kullan lacak araç ve gereçler hakk nda bilgi verilebilir. Ders kitab nda Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen foto raflar inceletilerek ünitenin ad ve foto raflar aras nda bir iliflki kurmalar istenebilir. Tart flma ortam içinde ö rencilere görüflleri aç klat labilir. Bütün, yar m ve çeyrek aras ndaki iliflki üzerinde durulabilir. Bir bütün kapruzun 8 efl parças ndan her birinin kesrin birimi oldu u hat rlat labilir. Ö rencilere, kesirler ile ilgili ön bilgilerini kullanarak bütün, yar m ve çeyrek aras ndaki iliflki aç klat labilir. Saklama kab n n fiyat n gösteren say y okumak için hangi bilgilere ihtiyaçlar oldu u sorulabilir. Tart flma ortam aç labilir. Ondal k kesirler sezdirilebilir. Foto raftaki saat okutulabilir. Bir, yar m ve çeyrek saatin kaçar dakika olduklar tekrarlat labilir. Bir takvimde hangi bilgilerin yer ald aç klat labilir. Ö rencilerin ünite konular na s nmalar sa lanabilir. Proje çal flmalar verilebilir. Ö rencilerin yapacaklar projeyle ilgili gerekli aç klamalar yap labilir. Ö rencilerin sorular cevaplanabilir. Ö rencilerde merak duygular uyar l p ö renme iste i oluflturulabilir. 143

26 4. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme 4 SAYILAR Kesirler 1. Pay ve paydas en çok iki basamakl do al say olan kesirleri, kesrin birimlerinden elde ederek isimlendirir. Paydan n, bütünün kaç efl parçaya (yani kesrin birimine) bölündü ü, pay n bu parçalardan (yani kesrin biriminden) kaç tanesinin al nd anlam nda oldu u vurgulan r. Bu s n fta bileflik kesir ile tam say l kesirler birbirine dönüfltürülmez. Basit, bileflik ve tam say l kesirler isimlendirilirken bu kesirlerin bütüne göre büyüklüklerine dikkat çekilir. 2. Pay ve paydas en çok iki basamakl olan kesirleri say do rusunda gösterir. 3. Kesirleri karfl laflt r r. 11 Karfl laflt rma sonucunu <, > ve = sembollerinden uygun olan biri ile göstermeleri sa lan r. Karfl laflt rma etkinlikleri farkl kesir çeflitleri (basit-basit, basit-tam say l, tam say - l -bileflik vb.) aras nda yapt r l r. r l r. Kesirler model kullan larak karfl laflt - Modellemede zorlanmamak için paydas bir basamakl olan kesirler seçilir. Tam say l kesirlerin tam k sm bir basamakl olmal d r. / Form 4, Form 7, 144

27 Say lar - Ölçme Ö retmen K lavuz Kitab 4. Ünite 4 SAYILAR Kesirler Kesirlerle Toplama fllemi 4. Eflit paydal en çok dört kesri, büyükten küçü e veya küçükten büyü e do ru s ralar. Kesir modelleri veya say do rusunda gösterilen, paydalar eflit (kesir birimleri ayn ) kesirlerin, pay (kesir birimi say s ) en büyük olan n en büyük kesir oldu u vurgulan r. Kesirler sembol kullan larak s ralat l r. 5. Paylar eflit, paydalar birbirinden farkl en çok dört kesri, büyükten küçü e veya küçükten büyü e do ru s ralar. Kesirlerle ilgili bu s n f s n rl l klar içerisinde kal n r. Kesirlerle ilgili bu s n f s n rl l klar içerisinde kal n r. Çokluk say s en çok üç basamakl olmal d r. 6. Bir çoklu un belirtilen bir basit kesir kadar n belirler. olmal d r. Basit kesrin paydas bir basamakl Bir çoklu un belirtilen basit kesir kadar n bulma etkinliklerine önce problemlerle bafllan r. Sonra ifllemler yapt r l r. 1. Paydalar eflit kesirlerle toplama ifllemi yapar. 2 Kesirlerle yap lan toplama ifllemlerinde, kesrin birimlerinden yararland r l r. Tam say l kesirlerle ifllem yap l rken kesrin tam k sm ve paydas bir basamakl olmal d r. Tam say l kesirlerde kendi içinde toplama ifllemi yapt r l r. Basit-basit, basit-bileflik, bileflik-bileflik kesirlerle toplama ifllemi yap l rken pay ve payda en fazla iki basamakl olmal d r. Zaman Ölçme Uzunluklar Ölçme / 145

28 4. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme 4 SAYILAR Kesirlerle Ç karma fllemi Ondal k Kesirler 5. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Paydalar eflit kesirlerle ç karma ifllemi yapar. Kesirlerle yap lan ç karma ifllemlerinde kesrin birimlerinden yararland r l r. Tam say l kesirlerle ifllem yap l rken kesrin tam k sm ve paydas bir basamakl 4 olmal d r. Tam say l kesirlerde sadece kendi içinde ifllem yapt r l r. 2. Kesirlerle toplama ve ç karma ifllemlerini gerektiren problemleri çözer ve kurar. Basit-basit, basit-bileflik, bileflik-bileflik kesirlerle ç karma ifllemi yap l rken pay ve payda en fazla iki basamakl olmal d r. 1. Bir bütün, 10 ve 100 efl parçaya bölündü ünde, ortaya ç kan kesrin birimlerinin ondal k kesir oldu unu belirtir. 2. Ondal k kesirleri virgül kullanarak yazar. 12 Kesir k sm en çok iki basamakl olan ondal k kesirlerle etkinlikler yapt r l r. 3. Ondal k kesirlerin tam k sm n, kesir k sm n ve basamak adlar n belirtir. Uzunluklar Ölçme S v lar Ölçme / Form 5, Form 6, Performans ödevi, Form 2, 146

29 Say lar - Ölçme Ö retmen K lavuz Kitab 4. Ünite 4 SAYILAR ÖLÇME Zaman Ölçme 4. ki ondal k kesri karfl laflt rarak aralar ndaki iliflkiyi büyük, küçük veya eflit sembolüyle gösterir. 1. Dakika ile saniye aras ndaki iliflkiyi aç klar. 12 saatlik gösterimle 24 saatlik gösterimler aras nda dönüflümler yapt r l r. Örne- in; in, Ö leden sonra 3 ü 38 dakika geçiyor. anlam na gelmesi gibi. Kronometre sadece araç olarak tan t l r. 2. Saat-dakika, dakika-saniye aras ndaki dönüflümleri yapar. Saat, dakika ve saniye birimleri için sembol kullan lmaz. 7 Bu s n ftaki say ve ifllem s n rl l klar içerisinde dönüflümler yapt r l r. / Spor Kültürü ve Olimpik E itim (Kazan m 6,7, 20) Afetten Korunma ve Güvenli Yaflam (Kazan m 7, 23) Kariyer bilinci gelifltirme (Kazan m 20) Proje görevi, Performans çal flmas, Form 1, Form 2, Form 3, Form 4, Form 5, Form 6, Form 7, 147

30 4. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Say lar - Ölçme 4 ÖLÇME Zaman Ölçme 3. Y l-ay-hafta-gün aras ndaki iliflkileri aç klar. Bir ay 4 haftad r. gibi hatal ifadeler kullan lmaz. Art k y l aç klan r. 4. Zaman ölçme birimlerinin kullan ld problemleri çözer ve kurar. Bu s n f s n rl l klar içerisinde zaman ölçülerinin kullan ld probemler çözdürülür ve kurdurulur. / Sosyal bilgiler dersi yi ki Var ünitesi (Kazan m 2) Sosyal bilgiler dersi Kendimi Tan yorum ünitesi (Kazan m 5) nsan Haklar ve Vatandafll k (Kazan m 54) Kariyer Bilinci Gelifltirme (Kazan m 20) 148

31 Ö retmen K lavuz Kitab 5. Ünite 5. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. 149 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 5. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Aç ya, çevresindeki modellerden örnekler vermeleri istenerek ön bilgilerini kullanmalar istenebilir. Aç y ve ölçüsünü belirlerken aç ölçer (iletki), gönye ve cetvelden yararlan laca aç klanabilir. Ders kitab ndaki Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen foto raflar inceletilerek araban n kap s ndaki aç kl klarla aç aras nda ba lant kurdurulabilir. Binan n görüntüsüne dikkat çekilerek foto raftaki geometrik flekillerin neler oldu u buldurulabilir. Ünitenin ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ve kullan lacak araç ve gereçler hakk nda bilgi verilebilir. Geometri araçlar n kullanan mesleklerin hangileri oldu u sorulabilir. Belirlenen meslek gruplar ndan kifliler belirlenerek derslerin ifllenifli süresince s n fa davet edilebilir. Meslekler hakk nda bilgi vermeleri sa lanabilir. Proje çal flmalar verilebilir. Proje çal flmalar ile ilgili ö rencilerin sorular cevaplanabilir. Ö rencilerin üniteye s nmalar sa lan p konulara ilgisi çekilebilir. Ö rencilerin merak ve ö renme istekleri uyar labilir. 207

32 5. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Geometri 5 GEOMETR Aç ve Aç Ölçüsü 1. Aç n n kenarlar n ve köflesini belirtir. Aç formal olarak tan mlanmaz. 2. Aç y isimlendirir ve sembolle gösterir. Aç y sembolle gösterme yollar ndan birinin, aç n n çizimi ile elde edilen flekil, yani ^ veya E sembolü oldu u vurgulan r. O Yandaki model O aç s olarak adland r l r ve EO veya, O sembolü ile gösterilir. 8 Aç y, köflesine yaz lacak olan büyük harfle isimlendirmeleri sa lan r. 3. Aç lar, standart olmayan birimlerle ölçerek standart aç ölçü biriminin gereklili ini aç klar. Yuvarlak pastada merkezden kenara do ru kesti imiz dilimlerin büyük veya küçük genifllikte olma durumlar ; kap n n yar aç k, tam aç k, kapal durumlar vb. model al narak her aç n n bir büyüklü ü oldu u ve bu büyüklü ün, uzunluk veya s v lar gibi ölçülebilece i vurgulan r. / Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 2) Form 4, 208

33 Geometri Ö retmen K lavuz Kitab 5. Ünite 5 GEOMETR Aç ve Aç Ölçüsü 4. Aç lar standart aç ölçme araçlar yla ölçerek; dar, dik, genifl ve do ru aç olarak belirler. Aç ölçme birimi olarak derece sembolü ( ) kulland r l r. Dik aç n n ölçüsünün 90 ve do ru aç n n ölçüsünün 180 oldu u buldurulur. Dar aç n n 0 ile 90 ; genifl aç n n 90 ile 180 aras nda oldu u vurgulan r. Aç lar, s(â) = 90 veya s(â)=180 biçiminde göstermeleri sa lan r. Aç ölçüsünün en az 0 ve en fazla 180 oldu u vurgulan r. 5. Ölçüsü verilen bir aç y çizer. Ayn ölçüye sahip aç lar n durufllar ndaki farkl l n aç n n ölçüsünde etkili olmad - vurgulan r. 6. Aç lar n ölçülerini tahmin eder ve tahminini aç y ölçerek kontrol eder. / 209

34 5. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Geometri 5 GEOMETR Üçgen, Kare ve Dikdörtgen 1. Üçgen, kare ve dikdörtgeni isimlendirir. Üçgen, kare ve dikdörtgen isimlendirilirken harfler alfabetik s raya uygun seçilmeyebilir. Kare ve dikdörtgen sembolle gösterilmez. Üçgeni sembolle gösterirken çizgi modeli olan Δ kulland r l r. 2. Üçgen, kare ve dikdörtgenin kenarlar n isimlendirir. 10 Üçgen, kare ve dikdörtgenin kenarlar n n ayn zamanda bir do ru parças oldu u vurgulan r. Uçlar A, B olan do ru parças ; AB veya [AB] ile temsil edildi inde uzunlu u, s ras yla AB veya AB ile gösterildi i belirtilir. 3. Kare ve dikdörtgenin, kenar ve aç özelliklerini belirler. Farkl durufllardaki kare ve dikdörtgenin özelliklerinin de iflmeyece i vurgulan r. 4. Köflegeni belirler. Kenar ile köflegen aras ndaki fark vurgulan r. Üçgenin köflegeni olmad belirtilir. / Performans çal flmas, Form 2, 210

35 Geometri Ö retmen K lavuz Kitab 5. Ünite 5 GEOMETR Üçgen, Kare ve Dikdörtgen 5. Üçgenleri kenar uzunluklar na göre s n fland r r. 6. Üçgenleri aç ölçülerine göre s n fland r r. Farkl durufllardaki üçgenlerin özelliklerinin de iflmeyece i vurgulan r. 7. Üçgenin iç aç lar n n ölçülerinin toplam n belirler. Modeldeki aç lar n kar flmamas için üçgen köflelerinden düz kestirilmez. 8. Aç ölçer, gönye veya cetvel kullanarak dik üçgen, kare ve dikdört- Dik üçgende hipotenüsten söz edilmez. geni çizer. / Proje çal flmas, Form 2, Form 3, Form 4, 211

36 5. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Geometri Geometrik Cisimler 1. zometrik kâ ttaki çizimleri efl zometrik kâ tta çizim yapt r lmamal d r. küplerle oluflturur. Verilen çizimlerin efl küplerle oluflturulabilen türden olmas na dikkat edilir. En fazla 12 efl küp ile oluflturulabilecek basit yap lar n izometrik kâ ttaki çizimleri verilir. 5 GEOMETR 2 / Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 6, 10, 12) 212

37 Ö retmen K lavuz Kitab 6. Ünite 6. ÜN TE Haz rl k Çal flmalar Ölçme Afla daki resimleri inceleyiniz. Ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurabilir misiniz? Tart fl n z. Sultanahmet Camii - STANBUL Dolmabahçe Saray - STANBUL 177 ÜN TEYE HAZIRLANALIM 6. ünitede ifllenecek konular tan t labilir. Ders kitab nda Haz rl k Çal flmalar bafll alt nda verilen resimler inceletilerek ünitenin ad ile bu resimler aras nda bir iliflki kurdurulabilir. Tart flma ortam içinde ö rencilerin görüfllerini rahatça aç klamalar sa lanabilir. Çevre uzunlu unu ve alan hesaplamaya ihtiyaç duyan meslekler üzerine konuflulabilir. Örüntü ve süslemelerin neden kullan ld sorularak ö rencilerin estetiksel ve sanatsal de- erlerin önemini hissetmeleri sa lanabilir. Ünitenin ifllenifli süresince yap lacak etkinlikler ile kullan lacak araç ve gereçler hakk nda bilgi verilebilir. Proje çal flmalar verilip ö rencilerin yapacaklar çal flmalar ile ilgili sorular cevaplanabilir. Ö rencilerin üniteye s nmalar sa lan p merak ve ilgileri uyar labilir. Ö renme iste i oluflturulabilir. 249

38 6. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Ölçme - Geometri 6 ÖLÇME Çevre 1. Düzlemsel flekillerin çevre uzunluklar n belirler. Çevre uzunluklar hesaplat lan düzlemsel flekiller çokgen olarak isimlendirilmez. Çevre uzunluk hesaplamalar nda formül kullan lmaz. 2. Kare ve dikdörtgenin çevre uzunluklar ile kenar uzunluklar aras ndaki iliflkiyi belirler. 7 Karenin çevre uzunlu unu; Ç = 4 x bir kenar uzunlu u, Dikdörtgenin çevre uzunlu unu; Ç = (2 x uzun kenar) + (2 x k sa kenar) biçiminde ifade etmeleri sa lan r. 3. Ayn çevre uzunlu una sahip farkl geometrik flekiller oluflturur. 4. Düzlemsel flekillerin çevre uzunluklar n hesaplamayla ilgili problemleri çözer ve kurar. / Form 2, Form 4, Form 5, Form 6, Form 7, 250

39 Ölçme - Geometri Ö retmen K lavuz Kitab 6. Ünite 6 ÖLÇME GEOMETR Alan Örüntü ve Süslemeler 1. Bir alan, standart olmayan alan ölçme birimleriyle tahmin eder ve birimleri sayarak tahminini kontrol eder. Alan ölçme hesaplamalar nda niçin birim kareler kullan ld vurgulan r. 2. Düzlemsel bölgelerin alanlar n n, bu alan kaplayan birim karelerin say s oldu unu belirler. 3 El, ayak, çiçek, yaprak vb. düzlemdeki flekillerinin s n rlad bölgenin alanlar n n ölçüsünün birer tahmin oldu u vurgulan r. 3. Karesel ve dikdörtgensel bölgelerin alanlar n birim kareleri kullanarak hesaplar. 1. Uygun karesel, dikdörtgensel ve üçgensel bölgeleri kullanarak ve boflluk kalmayacak flekilde döfleyerek süsleme yapar. Süslemelerde oluflturulan model temel al narak arada boflluk kalmayacak flekilde döfleme yapt r l r. 2 Örüntü ve Süslemeler / Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 6, 10, 12) Performans görevi, 251

40 6. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab Ölçme - Geometri Simetri 1. Düzlemsel flekillerdeki simetri do rular n belirler ve çizer. Simetrik flekillerdeki simetrik nokta çiftlerinin simetri do rusuna olan uzakl klar - n n eflit oldu u vurgulan r. Yatay ve düfley simetri do rusunun yan nda köflegen simetri do rusu da kulland r l r. 6 GEOMETR 2 / Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu ö renme alan Görsel Okuma (Kazan m 6, 10, 12) Proje çal flmas, Form 1, Form 2, Form 3, Form 4, 252