Primer Baş Ağrılarının
|
|
- Iskender Mencik
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Primer Baş Ağrılarının Tedavi Stratejileri AÜTF Acil Tıp AD Dr. Mehmet Demirbağ BAŞ AĞRISI Tüm acil servis başvurularının %4 ünü oluşturmakta ş (ABD de yıllık 5milyon başvuru) ş Çoğu zaman sebep primer baş ağrısı sendromları, ancak %3,8 hastada sebebi ciddi veya sekonder patoloji Sınıflandırma Migren tipi baş ağrıları kadınlarda %17, erkeklerde %5 görülür Çoğu acil baş ağrıları iyi huylu baş ağrısı sendromlarıdır, fakat bunların %3.8 i ciddi veya sekonder kaynaklı baş ağrılarıdır Migren Gerilim tipi Küme tipi Diğer nadir primer baş ağrıları Sekonder baş ağrıları etyoloji patofizyoloji Kritik sekonder nedenler Vasküler durumlar Subaraknoid hemoraji İntraparankimal hemoraji Epidural hematom Subdural hematom Stroke Kavernöz/venöz sinüs trombozu Arteriovenöz malformasyonlar Temporal arterit Karotis veya vertebral arter disseksiyonu Santral sinir sistemi enfeksiyonları Memenjit Ensefalit Beyin apsesi Tümör Pseudotümör serebri Oftalmik durumlar Glokom İritis Optik nörit İlaçlara bağlı Nitrat ve nitritler MAO inhibitörleri Alkol çekilme Toksik nedenler CO zehirlenme Endokrin nedenler Feokromasitoma Metabolik nedenler Hipoksi Hipoglisemi Hiperkapni Yüksek irtifa beyin ödemi preeklampsi Tersinir sekonder nedenler SSS dışı enfeksiyonlar Fokal Sistemik Sinüs Odontojenik Otik İlaca ağlı durumlar Uzun dönem analjezik Monosodyum glutamat Çeşitli nedenler Post LP başağrısı Hipertansif acil Primer baş ağrısı sendromları Migren Gerilim tipi Küme tipi Beyin parankimi büyük ölçüde ağrıya duyarsızdır Ağrı, büyük kraniyal damarlar, proksimal intrakraniyal damarlar, ve duramater kaynaklı olabilir Anterior damarlar trigeminal sinirin oftalmik dalından inerve edilir Posterior fossa içeriği ise C2 sinir kökleri dalları tarafından innerve edilir 1
2 Acil serviste baş ağrısı olan hastaya yaklaşım ACEP American College of Emergency Physicians Klinik politika olarak tüm baş ağrısı hastalarını 4 ana gruba ayırmış Acil belirlenmesi ve tedavi gerektiren Kritik ikincil nedenleri Mutlaka acil tanı ya da tedavi gerektirmeyen kritik ikincil nedenleri Genellikle iyi huylu ve tersinir ikincil nedenleri Primer baş ağrısı sendromları SAK, menenjit, beyin tm e bağlı ICP ICP olmadan beyin tm Sinüzit, hipertansiyon, post LP baş ağrısı Migren, gerilim, küme Baş ağrısı hastanın değerlendirilmesi dört temel hedefleri vardır: Uygun şüpheli kritik sekonder baş ağrılı hastaları acil araştırma ve tedavi için seçin Genellikle iyi huylu veya geri dönüşlü sekonder baş ağrılı hastaları etkili tedavi ve teşhis edin Primer baş ağrısı sendromları için etkili bir tedavi sağlamak Taburcu edilen hastaların uygun tedavi ve takibini sağlamak Acil serviste baş ağrısı olan hastaya yaklaşım Hikaye baş ağrısı değerlendirmesinde çok önemlidir Atipik hikaye Eski baş ağrılarına göre durumu Önceki ağrıları bir model ise Bazı yüksek riskli özellikleri Acil servis değerlendirmesine yön verir BAŞ AĞRISI ŞEKLİ Önemli özellikleri içerir İlk şiddetli baş ş ağrısığ En kötü baş ağrısı İstikrarlı birkaç gün içinde kötüleşme Süresi bakımından daha önceki baş ağrılarından önemli farklılıklar Şiddeti veya semptomlarla birlikteliği BAŞLANGIÇ Ani başlangıçlı, özellikle efor sırasında (öksürme, dışkılama, ş vb ), intrakraniyal patolojiyi ayırt etmekte belirleyicidir %25 ten fazlası subaraknoid kanama kaynaklıdır BAŞ AĞRISI LOKALİZASYONU Lokalizasyon nonspesifik ve tanı için güvenilir değildir Migren ağrısı tek taraflı, tansiyon tipi ağrı çift taraflı ama tersi de doğru olabilir Ense tipi baş ağrıları intrakraniyal patolojiyi ayırt etmede bağımsız yorumlanabilir Pozitif prediktif değeri %16 dır Fakat SAK ın en sık lokalizasyonudur SEMPTOMLARLA BİRLİKTELİĞİ Önemli semptomlar Bilinç düzeyi bozulması, konfüzyon hali, senkop, boyun ağrısı ğ veya tutulması, t kalıcı görme bozuklukları, nöbet, ateş Diğer nonnörolojik Görme bozukluğu ve göz ağrısı, glokom veya iritis, çene klasdikasyosu, temporal arterit ve yüz ağrısı, sinüzit gibi nedenlerlede ağrı olabilir 2
3 DİĞER HİKAYELER İlaçlar Nitrogliserin, kronik analjezik, MAOinh., antikoagülanlar Uzak travma geçmişi Toksik maruziyet Karbonmonoksit Önce baş ağrısı öyküsü, daha önceki görüntüleme sonuçları ve maligniteler gibi eşlik eden hastalıklar, AIDS veya HIV serokonversiyon, koagülopati ve hipertansiyon alınmalı AİLE HİKAYESİ Migren ve yol tutması gibi durumlarda ailesel geçiş çş vardır 1. ve 2. derece akrabalardaki anevrizma rüptürü riski normal topluma göre 4 kat fazladır Fizik muayene Genel görünüm ve vital değerlerin bozukluğu, ciddi bir probleme işaret olabilir Ateş menenjit veya sinüzit düşündürsede, SAK tada görülebilir Bilinen HT olan hastada hipertansif acillerden şüphelenmek gerekir Odaklanmış bir muayenede nonnörolojik baş ağrısı nedenleri aranıyor olmalıdır Fizik muayene Baş ve boyun muayenesi iyi yapılmalıdır Sinüzit Temporal arterit Arter üzeri hassasiyet, pulsasyon Diş problemleri Diş ve temporomandibular eklem hassasiyeti Göz Görme bozuklukları, iritis, glokom Özellikle göz dibi muayenesi kafa içi basınç artışını ve SAK şüphelendirebilecek bulguları kontrol etmek gerekir Fizik muayene Özetle Dikkatli bir nörolojik muayene Serebellar testler Kafa çiftleri kontrolü Meningeal irritasyon bulgularının kontrolü Motor ve duyu muayeneleri Refleksler Diğer sistem muayeneleri Özel durumlar KADINLAR WOMEN Migren tipi baş ağrıları hormonal durumlarından etkilenmektedir Menarş, menstrüasyon, hamilelik, menapoz, OKS, migreni tetikleyebilir Yüksek östrojen seviyeleri semptomların artmasını sağlayabilir 3
4 Özel durumlar HAMİLELİK Preeklampsi gebe kadınlarda düşünülmelidir. Hamilelik migren semptomlarını %60 70 hastada artırır YAŞLILIK 50 yaş üzerindeki hastalarda Yeni başlangıçlı baş ağrısı endişe verici ve sekonder nedenli patolojilerin habercisi olabilir Ancak yapılan çalışmalarda en sık neden primer baş ağrısı nedenli bulundu Özel durumlar HİV ve DİĞER İMMUNSUPRESE DURUMLAR Toksoplazma, santral sinir sistemi lenfoması gibi yer kaplayan oluşumlar bu hastalarda dikkate alınmalıdır Değişmiş mental durum Yeni nöbet aktivitesi ve Baş ağrısı 3 günden fazla sürmesi yüksek risk kriterleridir 2002 ACEP politikası Akut baş ağrısı nedeni ile hayatı tehdit edici nedenleri ayırt etmede LEVEL A Önerisi yok klinik kesinliği yüksek olanlar LEVEL B Lokal defisit, akut ani başlangıçlı baş ağrısı, HİV+ hastalarda yeni başlangıçlı baş ağrısı LEVEL C 50 yaş üzeri yeni başlangıçlı baş ağrılı hastalarda acil görüntüleme 2008 de ACEP yeni bir kategori önerisinde bulundu Level A öneriler Klinik kesinlik yüksek derecede. Genel kabul görmüş ilkeler Class I veya Class II Class I kanıt gücüne dayalı Class II kanıtlardan en geçerli olanına dayalı Level B öneriler Belirli bir strateji veya yönetim stratejiler.orta klinik kesinlik yansıtmaktadır Class II veya Class III Class III kanıtların gücü, güçlü bir fikir birliği çalışmaları Level C öneriler Hasta yönetimi diğer stratejilere dayanmaktadır. Sonuçsuz veya çelişkili deliller veya herhangi bir yayınlanan karar birliği olmayan. ACEP American College of Emergency Physicians 2008 Acil serviste, baş ağrısına yaklaşımını kolaylaştıracak 5 kritik soru 1. Tedaviye yanıt, akut baş ş ağrısı ğ etiyolojisini açıklar mı? 2. Hangi hastaya görüntüleme gerekir? 3. Kontrassız BT normal olan, travmatik olmayan SAK düşünülen hastalara lomber ponksiyon rutin olarak yapılması gerekir mi? 4. Baş ağrısı olan hangi hastalarda, görüntüleme kullanmadan LP yapılabilir? 5. Ani başlangıçlı, şiddetli baş ağrısı olan hastada, BT ve LP negatif ise daha acil tanısal görüntüleme ihtiyacı var mıdır? 1 Tedaviye yanıt, akut baş ağrısı etiyolojisini açıklar mı? Level A Level B Level C Tedaviye yanıtı, akut baş ağrısı altta yatan nedene yönelik tek tanısal gösterge olarak kullanılmamalıdır. 4
5 2 Hangi hastaya görüntüleme gerekir? Level A Level B Baş ağrısı ğ ve yeni anormal nörolojik bulgular, l acil kontrastsız t BT yapılmalıdır lokal defisit, mental durum değişikliği, kognitif fonksiyonlarda bozukluk Hasta, yeni, ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı varsa BT yapılmalıdır HİV pozitif hasta, yeni tipte baş ağrısı varsa BT yapılmalıdır Level C 50 yaş üstü, yeni tip baş ağrısı, nörolojik muayene normal, acil BT düşünülebilir? 3 Kontrassız BT normal olan, travmatik olmayan SAK düşünülen hastalara lomber ponksiyon rutin olarak yapılması gerekir mi? Level A Level B Ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı olan hastada, kontrassız BT negatif ise LP, SAK ı dışlamak için rutin yapılmalıdır Level C yok 4 Baş ağrısı olan hangi hastalarda, görüntüleme kullanmadan LP yapılabilir? Level A Level B Level C Baş ağrısı olan ve intrakraniyal basınç artışı belirtileri olan hastalarda LP den önce BT yapılmalıdır fundoskopik muayenede papil ödemi ve venöz pulsasyon yokluğu, MİB bulgusu, lokal defisit olan, mental durum bozukluğu olan İntrakraniyal basınç artışı belirtileri yoksa direkt LP yapılabilir LP ani, ciddi baş ağrılarının tüm sebeplerini belirlemez 5 Ani başlangıçlı, şiddetli baş ağrısı olan hastada, BT ve LP negatif ise daha acil tanısal görüntüleme ihtiyacı var mıdır? Level A Level B Ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı olan hastada, BT normal, LP açılış basıncı normal, BOS laboratuar normal ise ileri görüntülemeye gerek yoktur. Acilden taburcu edilip takipleri yapılabilir. Level C yok Tanısal testler BT Acil baş ağrısı, inceleme gerektiren durumlarda non kontrast BT kullanılır Kontraslı BT Kontrast malzeme, zaman, masraf artışları ve yan etkilerden kaynaklı risk. minör %10, ciddi %0.1 Günümüzde acil patolojileri saptamak açısından kontrastsız BT yeterli olmaktadır Tanısal testler BT Özellikle kontrastsız BT, SAK tanısında etkilidir Bazen negatif sonuç SAK ı dışlamaz Kuvvetli şüpheli durumlarda toksoplazma, küçük kitle BT sonuç vermez ise Kontrastlı çekim MR manyetik rezonans kullanılabilir 5
6 Tanısal testler LOMBER PONKSİYON Negatif BT sonucunda Menenjit ve SAK tanısı için kullanılır Kontrendikasyonları İntrakraniyal basınç artışı şüpheli durumlarda Papil ödem yokluğunda (güvenilmezdir), normal nörolojik muayene ve bilincin normal olması dışlamaz LP yapılan bölgede enfeksiyon olması Tanısal testler MANYETİK REZONANS Maliyetli ve acil tanısal çalışmada yararları limitlidir. Beyin hasarı belirlemede BT den üstündür. Aksonal hasar, küçük parankimal kontüzyonda, izodens SAK ve sıklıkla tümörlerde. SAK ın ilk zamanlarında BT kadar sensitif değildir. BT ve LP baş ağrısı acil patolojilerin çoğunu tanımada yeterlidir. Migren Gerilim tipi Küme tipi Migren M.Ö: 5 yüzyılda HİPOKRAT baş ağrılarına eşlik eden görsel semptomları tanımlamış hemikranya terimini kullanmış zamanla Hemigrania i Migren olmuştur Ataklarla seyreden, Ataklar arasında semptom göstermeyen, Paroksismal bir bozukluktur Epidemiyoloji Sık görülen ve genç yaş başlangıçlıdır. %5 erkeklerde, %7 15 bayanlarda görülür 40 yaşında her iki cinsiyet pik yapar ve giderek azalır Patofizyoloji Bazı teorilere göre anormal damarlanma yapısı? Vazokonstrüksiyona bağlı auralar? Vazodilatasyona bağlı sıkıştırıcı baş ağrısı? Daha çok artık kabul gören Beyin duysal yollarının tetiklediği anormal cevaplı beyin dokusu kaynaklı durum. Dolaysıyla damar sisteminin anormal cevabı? 6
7 Patofizyoloji Auralar Beyin dokuları arasındaki dalgaların yavaş ş yayılmasına y bağlı ğ olarak, nöronal fizik hareket azlığı sonucu, primer nöronal disfonksiyon olduğu düşünülür. Nöronal aktivitenin azaldığı bölgede kan akımının azaldığı düşünülüyor Vazospastik kökenli? Hayvan modelleri Migren baş ağrısı, duysal aksonların aktivasyonu ile ilişkili olarak, çeşitli peptidlerin serbest bırakılması? Klinik En sık aurasız migrendir Ağrı genelde yavaş başlangıçlı ve 4 72 saat alır Genellikle Tek taraflı Zonklayan Fiziksel aktivite ile kötüleşir Bulantı, kusma ve fotofobi sıklıkla baş ağrısına eşlik eder Klinik Kafa derisi hassasiyeti olabilir / olmayabilir Bu klinik ik durumlar olmayabilirde Auralı migren Benzer baş ağrısı ama öncesinde veya kademeli dakika içinde gelişen bir aura, birlikte genellikle 60 dakika sürer ve tamamen geri dönüşümlüdür Görsel auralar en yaygın, genellikle ışıklar veya kör noktalar Tüm nörolojik semptom veya işaret olabilir Klinik Diğer "tipik" auralar Hemiparesthesia, hemiparezi, afazi veya diğer konuşma zorluğu içerir Auralar nadir türleri Beyinsapı semptomlar (baziler migren) Uzun süreli fazla 60 dakika (uzamış auralı migren) Aura eşlik etmeden baş ağrısı (baş ağrısı olmadan migren aurasız) Klinik Auralar Önce saatlerce meydana gelir ve migren haberci belirtileri Ayırt edilmelidir uyuşukluk, hiperaktivite oluşabilir, depresyon, esneme, iştah artışı, poliüri veya nadiren sıvı retansiyonu Migren daha az yaygın formları Oftalmoplejik migren Dahil olan parezi ve baş ağrısı, örtüşen bir veya daha fazla kraniyal sinir III, IV ve VI Retinal migren, ani monoküler skotom veya körlük ile ilişkili başağrısı Klinik Migrenöz infarktüs (önceden komplike migren denir), bir aura 7 günden fazla süren karakterize Beyin görüntüleme kanıt sağlar 7
8 Migren için Tablo Tedavi Seçenekleri Ilaç Dozaj ve uygulama Kontrendikasyonları (CI), Önlemler (PC) ve Notlar Dihidroergotamin 3 dakika boyunca 1 mg IV; metoklopramid, CI: Gebelik, hipertansiyon (kontrolsüz), koroner arter hastalığı, son sumatriptan, klorpromazin veya proklorperazin ile öncesinden hemiplejik veya baziler migren bulantı ve kusma azaltmak için uygula PC: bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı neden olabilir Sumatriptan 6 miligram SC CI: Gebelik, hipertansiyon (kontrolsüz), koroner arter hastalığı, son 24 saat içinde ergo, MAO inhibitörü, hemiplejik veya baziler migren PC: Minör yan etkiler; nadiren, koroner arter spazmı, miyokard infarktüsü, aritmiler Ketorolak 30 miligram IV veya 60 miligram IM CI: peptik ülser hastalığı öyküsü (özellikle yaşlılarda) PC: Gebelik B sınıfı ilaç, üçüncü trimester hariç Klorpromazin Hipotansiyon en aza indirmek için öncesinde serum PC: Gebelik C sınıfı, hipotansiyon, uyku hali, distonik reaksiyonlara neden olabilir fizyolojik bolus, 7,5 miligram IV Not: Etkili antiemetik ik Proklorperazin 5-10 miligram IV veya PR PC: Gebelik C sınıfı, uyuşukluk, distonik reaksiyonlara neden olabilir Not: Etkili antiemetik Metoklopramid 10 miligram IV PC: Gebelik B sınıfı, uyuşukluk, distonik reaksiyonlara neden olabilir Not: Etkili antiemetik Droperidol 2.5 miligram IV yavaş, ya da 2.5 mg IM PC: QT aralığı uzaması ve / veya torsades de pointes vakaları bildirilmiştir Olanzapin 10 miligram IM QT aralığı uzaması Magnezyum 30 dakika zarfında 2 gram IV Not:Nonvalidated fakat bazen kullanışlı tedavi (eklampsi etkili): sülfat Tedavi Bir çok tedavi ilaçı ve prosedürleri var Hiç birinde kesinlik yok Dihidroergotamin (DHE): 5-HT1B/1D (serotonin) reseptör agonisti Baş ağrılarını gidermede son derece etkili olduğunu ve migren için uygun bir ilk basamak tedavisi? Ancak, DHE hastaların önemli bir kısmında, muhtemelen diğer serotonin ve dopamin reseptörlerine yakınlığı nedeniyle ile kusma neden olur Hastalar bu nedenle Bir antiemetik ile metoklopramid veya proklorperazin ön tedavi olması gerekir Metilprednizolon 125 miligram IV veya IM Not: nonvalidated ancak bazen yararlı Deksametazon 10 miligram IV Not: eklemeli terapi olarak kullanıldığı zaman baş ağrısı reccurrence azalması Tedavi Triptanlar (sumatriptan) DHE den daha seçici 5 HTiD agonistleri ve daha az bulantı ve kusma neden olur Bu ajanların üç potansiyel mekanizmalar vardır: 1. Kraniyal vazokonstriksiyon 2. Periferik sinir inhibisyonu 3. Transmisyon inhibisyonu trigeminocervical kompleksinin ikinci derece nöronlar vasıtasıyla Tedavi Triptanlar Ancak, acil servis tabanlı çalışmalarda Subkütan sumatriptan, sık ama kısa ömürlü minör yan etkileri (örneğin, ısı hissi, karıncalanma, göğüs rahatsızlığı ve enjeksiyon yeri reaksiyonları) Daha pahalı DHE tedavisine göre 24 saatte daha yüksek bir nüks oranına sahip Tedavi Diğer acil tabanlı kontrollü trial çalışmalar Dopamin antagonisti Antiemetik, metoklopramid, klorpromazin, prochlorperazine, ketorolak ve droperidol gibi ilaçların etkili olduğunu göstermiştir. İlaç ne olursa olsun acilde öncelikle ışık ve ses disiplini sağlamak gerekebilir Bu hastalar bulantı kusma sonucu dehidrate kalmış olabilir Tedavi Deksametazonun migren tekrarını azaltmada etkili olduğu lanse edilmekte Bir çalışmada Tedavi sonrası profilaktik 20 mg. Deksametazon verilmiş saatlik reküreni azaltmada pleseboya göre etkili bulunmuş 8
9 Tedavi Opiad Hala etkili tedaviler arasındadır Kronik ve tekrarlayan baş ağrısı durumlarında opioidlerin sık kullanılması yan etkilere yol açabilir Hatta baş ağrısı artırıyor olabilir Migren tedavisinde opioid için bugün endikasyonları azalıyor GEBELİK Migren genellikle gebelik sırasında özellikle ilk trimesterde gelişir. İstirahat ve buz gibi nonfarmakolojik tedavi, öncelikle denenmelidir. Dirençli baş ağrısı yada mide bulantısı ve kusma olan hastalarda, ilaç kullanılabilir. Asetaminofen ve nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından sınıf B sayılır ve kullanılabilir. Gebe kadınlarda risk için hiçbir kanıt yoktur Ama hiçbir kontrollü çalışmada yoktur. GEBELİK Ancak NSAİİ ları 3. trimestrda kullanılmamalıdır Doğum eyleminin inhibe olduğu ve amniyotik sıvı hacmini azaltır Metoklopromid Class B Güvenle kullanılabilir Bulantı kusmayada etkilidir Yan etkisi Akatizi yapabilir KORUYUCU TEDAVİ Farmakolojik olmayan tedavi Hasta eğitimi, tedavi yaklaşımları ve yaşam tarzı değişiklikleri Aile hekimi ve nörolog işbirliği GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI Nedeni konusunda değişik teoriler öne sürülmüştür Daha yeni teoriler Gerilim tipi baş ağrısı ve migren payı olabileceğini düşünülmektedir Ortak patofizyolojisi ve bir klinik yelpazenin farklı uçları temsil eder Tedavide Basit ağrı kesiciler veya migren gibi KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Oldukça az rastlanır %0.4 Kısa süreli ve kendiliğinden geçebilir Diğer primer baş ağrıları aksine, erkeklerde daha sık görülür ve başlangıç genellikle 20 yaşından sonradır Trigeminal sinirin disfonksiyonun ağrıya neden olduğuna inanılıyor Ve aslında 5 HT1D agonistlerine yanıt migren ile ortak bir mekanizma düşünülüyor 9
10 KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Karakteristik olarak Çift taraflı orbital, supra orbital, frontal, dakika süren özellikte Ağrı öyledir ki Hasta sessiz ve huzursuz yatar Baş ağrısı, en az bir ipsilateral tarafta Konjunktival kızarıklık, lakrimasyon, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüzde şişmeler, miyozis veya ptozis şu işaretler ile ilişkilidir KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Küme baş ağrılarının kısa süreli göz önüne alındığında Herhangi bir ilaç tedavisinin i i çok hızlı uygulaması olmalıdır. l Oksijen %70 hastada etkili DHE ve sumatriptanın da hızla etkili olduğu gösterilmiştir. Oral ajanlar etkili olabilir Ataklar için uzun etkili ilaç ver NSAİİ PRİMER BAŞ AĞRISI OLAN HASTALARIN FARKLI DURUMLARI Ne olursa olsun birincil baş ağrısı tipinde, tedaviye zayıf yanıt durumunda ikincil bir neden şüphelenilmeli ve acil soruşturma yapılmalıdır Tedavi sonucu, tahmin edilen primer baş ağrısının iyileşmesi ikincil nedenleri dışlamaz Tedaviye yanıtı iyi olan hastalar taburcu edilebilir, fakat takibinin uygun olması gerekir Bazen inatçı migreni olan bir hastanın daha agresif ağrı kontrolü için hastaneye yatırılması gerekebilir 10
AĞRISI GİRİŞ EPİDEMİYOLOJİ PATOFİZYOLOJİ KLASİFİKASYON ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM
BAŞ & YÜZ AĞRISI AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTES LTESİ ACİL L TIP ANABİLİM M DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 20 07 07 2010 GİRİŞ Acil servis başvurularının %4 ü baş ağrısı yakınmasıdır Hekim, bu baş ağrılarının
DetaylıAcil Serviste Baş Ağrısı Olan Hastaya Yaklaşım
İçerik Acil Serviste Baş Ağrısı Olan Hastaya Yaklaşım Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tanım Epidemiyoloji Sınıflama Yaklaşım Birincil - İkincil nedenler Tedavi Sonuç Tanım Başın
DetaylıBAŞ AĞRISI. Dr. Hasan Mansur DURGUN
BAŞ AĞRISI Dr. Hasan Mansur DURGUN 22.03.2014 Baş Ağrısı Acil servislere başvuruların %4 ü Acil servise başvuruların büyük çoğunluğu primer baş ağrıları (en sık Migren ve gerilim tipi) En sık bayanlarda
DetaylıBaş Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Türkiye Acil Tıp Derneği Baş Ağrılı Hastaya Yaklaşım Hazırlayan Doç. Dr. Orhan ÇINAR Giriş Baş ağrısı tüm acil servis başvurularının %4 ünden fazlasını oluşturmaktadır. Çoğunluğu benign primer baş ağrıları
DetaylıBeyin parankimi büyük ölçüde ağrıya duyarsızdır.
Tüm acil servis başvurularının yaklaşık % 4 ü baş ağrısıdır (5 milyon hasta/yıl). Acil servise yapılan başvuruların çoğu primer baş ağrısıdır. ğ En sık primer baş ağrısı nedeni olan migren kadınlarda %17,erkeklerde
DetaylıEPİDEMİYOLOJİ KRİTİK SEKONDER NEDENLER KRİTİK SEKONDER NEDENLER 03.02.2012
Tüm acil servis başvurularının yaklaşık % 4 ü baş ağrısıdır (5 milyon hasta/yıl) Başvuran hastaların çoğu primer, yaklaşık %3,8 i ciddi ve sekonderdir Acil doktorunun asıl görevi yaşamı tehdit eden baş
DetaylıBAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Uz. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD
ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD Tanım Orbitomeatal çizginin üzerinde hissedilen ağrılar baş ağrıları olarak değerlendirilir Epidemiyoloji Çocuklarda
DetaylıBAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Tıp Fak. Acil Tıp AD
BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Tıp Fak. Acil Tıp AD Acil servislere başvuran hastaların n %4 ü Baş ağrısı hastanın n hayatını tehdit ediyor mu? Epidemiyoloji En
DetaylıBAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Sunumu Hazırlayan Uzm. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Güncellenme Tarihi: Şubat 2012 Olgu 1 45 yaş kadın, 1 saattir başının sağ
DetaylıDr. SEZGİN SARIKAYA SSS enfeksiyonu Menenjit Primer Ensefalit Migren Serebral abse Gerilim tipi Tümör Küme Psödotümör serebri Oftalmik Sekonder
BAŞ AĞRISI Dr. SEZGİN SARIKAYA Acil başvurularının % 4-8 i % 3.8 de ciddi problemler var Çoğu hasta (%25-55) benign primer baş ağrısı %1-5 inde ciddi veya sekonder baş ağrısı (SAK %25-50 ilk tanıda atlanıyor)
DetaylıSunumu Hazırlayan BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Olgu 2. Olgu 1. Kaynaklar. Olgu Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi Sunumu Hazırlayan BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Uzm. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Güncellenme Tarihi:
Detaylı8 Merdiven çıkmak, yürümek gibi hareketler baş ağrınızın şiddetini etkiliyor mu? (azaltıyor, etkisiz, arttırıyor)
Baş ağrısı yakınması ile gelen hastalarda şu yol izlenmelidir: Anamnez FM NM Gerekirse tetkikler/primer-sekonder baş ağrısı ayrımı Tanı Tedavi Baş ağrısı anamnezi alırken şu sorular sorulmalıdır: 1 Başınızın
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD
ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD Tanım Orbito-meatal çizginin üzerinde hissedilen ağrılar baş ağrıları olarak değerlendirilir Epidemiyoloji Çocuklarda
DetaylıACİL SERVİSTE GÖZDEN KAÇAN BAŞ AĞRILARI. DR. M. SAFA PEPELE 19. ACIL TıP KıŞ SEMPOZYUMU ŞUBAT-2016 MALATYA
ACİL SERVİSTE GÖZDEN KAÇAN BAŞ AĞRILARI DR. M. SAFA PEPELE 19. ACIL TıP KıŞ SEMPOZYUMU ŞUBAT-2016 MALATYA Acil Servis (AS) de baş ağrısı sıklığı ~ %3-5. AS doktoru hayatı-tehdit eden nedenleri bilmek zorunda
DetaylıÖlümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları I epidural, subdural, intraparankimal kanamalar
Ölümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları I epidural, subdural, intraparankimal kanamalar Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Acil Tıp Anabilim Dalı Olgu 1 25 yaşında inşaat işçisi Yüksekten düşme E2M3V2
DetaylıDoç. Dr. Celal KATI OMÜ ACİL TIP AD.
Doç. Dr. Celal KATI OMÜ ACİL TIP AD. 1 Primer başağrıları Sekonder başağrıları Kırmızı alarm Yanlış teşhis 2 Acil başvurularında 4. neden (%3) Primer ve sekonder nedenler oldukça fazla Tanısal tetkikler
DetaylıNöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.
NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan
DetaylıACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI
Sunum Planı ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI Dr. Özlem KÖKSAL VIII. Acil Tıp Kış Sempozyumu Ocak-2009 BURSA Epidemiyoloji Sınıflama Patofizyoloji Etyoloji Hikaye, fizik bakı ve tanı Hayatı tehdit eden nedenler
DetaylıBaş Ağrısında Ayırıcı Tanı. Yrd. Doç. Dr. Burak Ülkümen Celal Bayar Üniversitesi KBB Anabilim Dalı
Baş Ağrısında Ayırıcı Tanı Yrd. Doç. Dr. Burak Ülkümen Celal Bayar Üniversitesi KBB Anabilim Dalı Patofizyoloji Beyinde ağrı reseptörleri yoktur Baş boyunda 9 alanda ağrı reseptörleri En sık meninks &
DetaylıHEMORAJİK İNME. Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD
HEMORAJİK İNME Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD İntraserebral kanamalar inmelerin %10-15 ini oluşturmaktadır. İntraparenkimal, subaraknoid, subdural ve
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıGEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI
GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI Geçici İskemik Atak (GİA): Kan akımının azalmasına bağlı Geçici nörolojik defisit atağı Semptomlar 24 saatten az Semptom süresi genellikle
DetaylıBAŞAĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ. Prof.Dr.Baki Göksan
BAŞAĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Baki Göksan Tüm hekimlerin toplumda en sık karşılaşılan sağlık sorunlarının ilk sıralarında yer alan başağrısı ile günlük pratikleri sırasında sıklıkla karşılaşmaları
DetaylıGEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI
GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan
DetaylıBaş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen
Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından
DetaylıKAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD
KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ Hangi hastalara görüntüleme
DetaylıPRİMER BAŞAĞRILARI Semptomdan tanıya gidiş Migren ve Gerilim Başağrıları
PRİMER BAŞAĞRILARI Semptomdan tanıya gidiş Migren ve Gerilim Başağrıları Dr. Aksel Siva Nöroloji Anabilim Dalı ve Baş Ağrısı Kliniği İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Istanbul GÜNCEL TIP AKADEMİSİ 17 19 Nisan
DetaylıAKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
AKUT BATIN da ANALJEZİ Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi KARIN AĞRISI Karın bölgesinde bölgesel olarak hissedilen ağrıların tamamına karın ağrısı diyoruz. Bu ağrılar; bazen karın
Detaylı(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ
ANEURYSM (ANEVRİZMA) Arteriyel sistemindeki lokalize bir bölgeye kan birikmesi sonucu şişmesine Anevrizma denir Gerçek Anevrizma : Anevrizma kesesinde Arteriyel duvarların üç katmanını kapsayan Anevrizma
DetaylıAbdominal Aort Anevrizması. Dr.Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK
Abdominal Aort Anevrizması Dr.Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Giriş ve tanım Epidemiyoloji Etyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı, ayırıcı tanı Tedavi Giriş ve Tanım Anevrizma,
Detaylı05.01.2011. Epidemiyoloji ISI-İLİŞKİLİ ACİLLER. Patofizyoloji. Klinik. Prickly heat. Heat edema
ISI-İLİŞKİLİ ACİLLER Haldun Akoğlu Epidemiyoloji Isı artışı ile ilişkili ölümler daha çok yaşlılarda görülmekte < 40 yaş; 1/1000 000 > 85 yaş; 5/1000 000 Patofizyoloji Isı üretimi ile ısı kaybı arasındaki
DetaylıAcil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir:
Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ ağrı tanımlaması şöyledir: Var olan veya olası doku hasarına eşlik eden veya bu hasar ile tanımlanabilen, Dr. Selcan ENVER DİNÇ AÜTF ACİL
DetaylıSağlık Bakanlığı Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi BAŞ AĞRISI OKULU 19.09.2014. Dr. Elif KORKUT Nöroloji Uzmanı
Sağlık Bakanlığı Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi BAŞ AĞRISI OKULU 19.09.2014 Dr. Elif KORKUT Nöroloji Uzmanı Baş ağrıları toplumda ne sıklıkta görülmektedir? Baş ağrısı toplumda en
DetaylıPERİKARDİT GİRİŞ PATOFİZYOLOJİ. Dr. Neslihan SAYRAÇ
GİRİŞ Perikard PERİKARDİT Dr. Neslihan SAYRAÇ AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı 05/01/2010 Visseral Parietal 50 ml seröz sıvı İnsidansı net olarak bilinmiyor Ancak acil servise AMI olmayan göğüs ağrısı ile başvuran
DetaylıNörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu
Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına
DetaylıKonvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı
Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Beyinde bir grup nöronun anormal deşarjına bağlı olarak
DetaylıKlinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN
Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli
DetaylıİNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak
İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak
DetaylıDAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL
DetaylıSantral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar. Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD.
Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD. SSS Enfeksiyonları Amaç; SSS enfeksiyonları; Klinik tabloyu tanımak Yaşamı tehdit
DetaylıArka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi)
Arka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi) İlk Muayenede Hiakye (Anahtar ögeler) AVD semptomları (II+, Retina dekolmanı, ilişkili genetik bozukluklar
DetaylıKasık Komplikasyonları ve Yönetimi. Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler
Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler Femoral Komplikasyonlar External kanama ve hematom (%2-15) Psödoanevrizma (%1-5) Retroperitoneal hematom (
DetaylıTemelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde
EPİLEPSİ Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır, ve beyin hücrelerinde geçici anormal deşarjlar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıHepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk
Hepatik Ensefalopati Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati : Terminoloji Tip A Akut karaciğer yetmezliği ile birlikte Tip B Porto-sistemik Bypass ile birlikte (intrensek hepatosellüler yetmezlik
DetaylıAkut Mezenter İskemi. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012
Akut Mezenter İskemi Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Anatomi Etyoloji/Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Giriş Tüm akut mezenter iskemi
DetaylıGöğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016
Göğüs Ağrısı Olan Hasta Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016 Göğüs Ağrısı??? Yan ağrısı? Sırt ağrısı? Mide ağrısı? Karın ağrısı? Boğaz ağrısı? Omuz ağrısı? Meme ağrısı? Akut Göğüs Ağrısı Aniden başlar-tipik
DetaylıAcil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım
Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Sunu Planı Hipertansiyona genel bakış
DetaylıÇene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi
Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Beyin Tümörleri Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Sizde mi Diş Sıkıyorsunuz? Diş sıkma ve gıcırdatma, gece ve/veya gündüz oluşabilen istemsiz bir aktivitedir.
DetaylıKarotis ve Serebrovasküler Girişimlerde Komplikasyonlar ve Önlenmesi. Doç Dr Mehmet Ergelen
Karotis ve Serebrovasküler Girişimlerde Komplikasyonlar ve Önlenmesi Doç Dr Mehmet Ergelen 1-Karotis Girişimleri 2-Akut İskemik İnme de MekanikTrombektomi Karotis Girişimleri Komplikasyonlar 1-Karotid
DetaylıOmurga-Omurilik Cerrahisi
Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve
DetaylıKAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ
KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 03-11-2009 Doku hipoperfüzyonu ve organ hasarı oluşturan, intravasküler volüm kaybının ilk tedavisi
DetaylıHAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ
HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi
DetaylıEpilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak
DetaylıAORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Ani ölümün önemli bir nedenidir Sıklığı yaşla birlikte artar 50 yaş altında nadir rastlanır E>K Aile
DetaylıHİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA
HİZMETE ÖZEL T.C. NORMAL Sayı : 77893119-000- Konu : Asetil salisilik asit içeren tekli veya kombine ilaçlar hk. DOSYA 19.07.2007 tarihli Asetil Salisilik Asit ve Askorbik Asit Kombinasyonu İçeren Preparatlar
DetaylıAkut Koroner Sendromlar
Akut Koroner Sendromlar Tanısal Yaklaşım Dr. Cihan Örem Kardiyoloji Anabilim Dalı 27. 4. 2018 Koroner Arter Hastalığı 1. Kronik koroner arter hastalığı (KAH) 2. Akut koroner sendromlar 1 KRONİK KAH 2 Epidemiyoloji
DetaylıACİLDE BAŞAĞRISI. Yrd.Doç.Dr. Seden DEMİRCİ. Nöroloji AD
ACİLDE BAŞAĞRISI Yrd.Doç.Dr. Seden DEMİRCİ Nöroloji AD BAŞAĞRILARI Her toplumda ve bölgede çok sık (%50-75) Genel acil servislere başvuruların %4.5 u başağrısı nedenli Nöroloji acil servislerine başvuruların
DetaylıKONVÜLSİYON (NÖBET) GEÇİREN ÇOCUK. Dr.Ayşe SERDAROĞLU Gazi ÜTF Çocuk Nöroloji
KONVÜLSİYON (NÖBET) GEÇİREN ÇOCUK Dr.Ayşe SERDAROĞLU Gazi ÜTF Çocuk Nöroloji Nöbet? Bilinç bozukluğu ve Motor fenomenler içeren olay. Nöbet... Van Gogh Epileptik nöbet neden olur? İnhibisyon Eksitasyon
DetaylıAcil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ
Acil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ Kafa Travmasında Bt Hızlı ve etkin Kolay ulaşılabilir Acil Serviste Kafa Bt
DetaylıACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN
ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN Biyomarkırlar (Tanı) Sınıf 1: Faydalı (Kanıt seviyesi:a) Kardiak spesifik troponin (troponin I veya T hangisi kullanılıyorsa) ACS semptomları
DetaylıPERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR. Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli
PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli PERİFERİK ARTER HASTALARINA YAKLAŞIM NASIL OLMALIDIR? A) ANAMNEZ (ÖYKÜ,
Detaylımuayenesi 11 KASIM ÇARŞAMBA 09:30-10:20 Pratik: Konjuge göz hareketleri, pupil ve göz dibi Prof.Dr.Tülay Kurt İncesu
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI NÖROLOJİ STAJI GRUP 1 TEORİK VE PRATİK DERS PROGRAMI (09.11.2015 27.11.2015) 9 KASIM PAZARTESİ 08:30-09:20 Pratik: Genel ve
DetaylıSunum Planı. Hayatı Tehdit Eden. Enfeksiyon. Kimler Risk Altında? Nasıl Sınıflanıyor MSS Enfeksiyonları
Sunum Planı Hayatı Tehdit Eden Enfeksiyonlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı MSS Enfeksiyonları Ensefalit Erken dönemde oldukça benign bir görüntü Yoğun yumuşak doku nekrozu Sistemik toksisite Yüksek
DetaylıTANIM ANİ KARDİYAK ÖLÜM ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? ŞU ANKİ RESÜTASYONDAKİ TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA
ANİ KARDİYAK ÖLÜM DR.FERDA CELEBCİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D. 01/09/2009 ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? TANIM TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA SÜREDE GELİŞEN (GENELLİKLE
DetaylıAKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu
DetaylıAcil Serviste Sedasyon ve Analjezi
Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut
DetaylıKafa Travmalarında Yönetim
Kafa Travmalarında Yönetim Dr. Uğur YAZAR Karadeniz Teknik Üniversitesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Genel Bilgiler Kafa travması basit bir baş ağrısından ölüme kadar değişik sonuçlara yol açan
DetaylıSSS Enfeksiyonlarının Radyolojik Tanısı. Dr. Ömer Kitiş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Nöroradyoji
SSS Enfeksiyonlarının Radyolojik Tanısı Dr. Ömer Kitiş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Nöroradyoji Nöroradyoloji de;doku kontrast mekanizmaları T1/T2/PD; T1-T2 relaksasyon zamanları
DetaylıHEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ AĞRI TANILAMA VE TEDAVİ FORMU Gördüğünüz Tabloda Kodlayın ve Resim Üzerinde Ağrı Yerini İşaretleyiniz Ağrı Değerlendirmesi: Ağrı / Rahatsızlık:
DetaylıA.B.D de her yıl yaklaşık spontan pnömotoraks vakası geliştiği rapor edilmektedir İnsidansı henüz tam olarak bilinmemektedir
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY 02.02.2010 Pnömotoraks : Viseral ve parietal plevra yaprakları arasına hava girmesidir Künt Spontan Travmatik olabilir İyatrojenik
DetaylıVaka II. Vaka I. Vaka III. Vaka IV
Göğüs Ağrısına Yaklașım A.Ü. Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D Dr. Murat BERBEROĞLU 03.07.2012 Sunu Planı Vakalar Giriș ve Epidemiyoloji Patofizyoloji Tanısal Yaklașım -öykü - risk faktörleri -fizik muayene -test
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıNozokomiyal SSS Enfeksiyonları
Nozokomiyal SSS Enfeksiyonları Nozokomiyal SSSİ En ciddi nozokomiyal enfeksiyonlardan biri Morbidite ve mortalite yüksektir. Nozokomiyal SSSİ Tüm HE %0.4 ünden sorumlu. En sık görülen formları: Bakteriyel
DetaylıYAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy
YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
DetaylıHisar Intercontinental Hospital
Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan
DetaylıVestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik
Vestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik www.onurcelik.com Vestibuler sistem Periferik Otolitik yapılar Utrikulus Sakkulus Semisirküler kanallar Vestibüler ganglion Vestibüler sinir Vestibuler
DetaylıBA AĞRILI HASTADA TANI VE TETKİKLER
1 BA AĞRILI HASTADA TANI VE TETKİKLER Başağrısı ile başvuran hastaların tanısında esası hastanın hikayesi oluşturmaktadır. Hastalara yeterli zaman ayırıp, yakınmalarının doğru değerlendirilerek, tanı yanlışlıkları
DetaylıAKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI
AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI Yrd. Doç. Dr. Arif Onur EDEN ERZİNCAN ÜNİVERİSTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI AKUT KORONER SENDROM (AKS) Tanı Kriterleri:
DetaylıBradiaritmiler. Sinüs Bradikardisi. Birinci Derece AV blok. Birinci Derece AV blok. Bradisritmiler
Bradiaritmiler Bradisritmiler Dr. Ali Vefa SAYRAÇ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı 20/10/2009 Sinüs bradikardisi Birinci derece AV blok (20msn den uzun PR) İkinci derece AV blok
DetaylıFEBRİL NÖBETLER. Doç Dr. Sema Saltık
FEBRİL NÖBETLER Doç Dr. Sema Saltık FEBRİL NÖBETLER (FN)- TANIM FEBRİL NÖBET (FN): 6 ay- 5 yaş arası çocuklarda, santral sinir sistemi enfeksiyonu veya başka bir etken bulunmaması koşuluyla ateşle birlikte
DetaylıYÜKSEK İRTİFA VE AKCİĞERLER
YÜKSEK İRTİFA VE AKCİĞERLER Yükseklik Seviyesi (m.) İrtifa Tanımı 8000 + Ölüm Bölgesi (Death Zone) 7500-5500 Ekstrem Yüksek İrtifa (Extreme High Altitude) 5000-3500 Çok Yüksek İrtifa (Very High Altitude)
DetaylıGenellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.
Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme
DetaylıHASTA DÜŞME RİSKİ VE BAKIM PLANI FORMU HEMŞİRELİK BAKIMLARI
Sayfa No 1 / 5 ERİŞKİN PEDİATRİK TARİH: ADI SOYADI : HEMŞİRELİK BAKIMLARI El- yüz bakımı VARDİYA 08-16 16-24 24-08 Ağız bakımı Ο2 li SPO 2 / Ο2 siz SPO 2 Aile eğitimi Sıcak uygulama Dudak bakımı ( thiocilline
DetaylıÖlümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları II menenjit, ensefalit, KİBAS ve status. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Acil Tıp Anabilim Dalı
Ölümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları II menenjit, ensefalit, KİBAS ve status Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Acil Tıp Anabilim Dalı Olgu 1 25 yaşında inşaat işçisi Yüksek ateş, şuur bulanıklığı
DetaylıDural AVF lerde Tedavi. Prof.Dr.Saruhan Çekirge Bayındır Hastanesi Koru Hastaneleri Ankara
Dural AVF lerde Tedavi Prof.Dr.Saruhan Çekirge Bayındır Hastanesi Koru Hastaneleri Ankara İntrakraniyal dural AVF Dural arterler ile dural venöz sinüsler veya kortikal venler arası patolojik şantlardır.
DetaylıHipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014
Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik
DetaylıTEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI
TEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI Genç Kardiyologlar Grup Sorumlusu - Prof.Dr.Oktay Ergene Bilimsel İçeriğin Değerlendirilmesi, Son Düzenleme - Prof.Dr. Mahmut Şahin Düzenleme, Gözden
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada
DetaylıLOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ
LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek
DetaylıSTE. Dr. Ali Uzan. Acil Tıp Anabilim Dalı
ACĐL L SERVĐSTE STE TRĐAJ Dr. Ali Uzan Acil Tıp Anabilim Dalı Triaj Fransızca Seçmek Sınıflamak Türlerine göre ayırmak manasına gelir Đlk kez II. Dünya Şavaşında yaralı askerlere gereksinimleri doğrultusunda
DetaylıAdrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Adrenal Yetmezlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Etiyoloji Adrenal yetmezlik Primer adrenal yetmezlik Sekonder adrenal yetmezlik Fizyo-patoloji
DetaylıDoppler Ultrasonografi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
Doppler Ultrasonografi PROF. DR. NEVZAT UZUNER ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Ekstrakraniyal Doppler Ultrasonografi Endikasyonları GİA veya inme geçiren hastalar Boyunda üfürüm duyulan hastalar Subklaviyan
Detaylıİlaç ve Vaskülit. Propiltiourasil. PTU sonrası vaskülit. birkaç hafta yıllar sonrasında gelişebilir doza bağımlı değil ilaç kesildikten sonra düzelir.
PTU sonrası vaskülit İlaç ve Vaskülit Propiltiourasil birkaç hafta yıllar sonrasında gelişebilir doza bağımlı değil ilaç kesildikten sonra düzelir. Propiltiourasil Daha çok P-ANCA pozitifliği PTU ile tedavi
DetaylıTetanoz Acil Serviste Tanı Yaralanmalarda Profilaksi. Uzm.Dr.İlhan UZ
Tetanoz Acil Serviste Tanı Yaralanmalarda Profilaksi Uzm.Dr.İlhan UZ Tetanoz Latince gerilme anlamına gelir. İstemli kasların tonik spazmıyla karakterize akut bir toksemidir. Etken: Clostridium tetani
DetaylıAnestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler
Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen
DetaylıGIS Perforasyonları. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK-2012
GIS Perforasyonları Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK-2012 Sunum Planı Özefagus perforasyonu Ülser perforasyonları Tanım Epidemiyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Özefagus Perforasyonu
DetaylıHipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul
Hipoglisemi-Hiperglisemi Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Diabetin Acil Sorunları Hipoglisemi Diabetik Ketoz ( veya Ketoasidoz) Hiperosmolar Nonketotik Durum Laktik Asidoz Hipoglisemi
Detaylı