ÇOCUKLARA EŞİT FIRSAT: ANNE ÇOCUK EĞİTİM PROGRAMI

Transkript

1 ÇOCUKLARA EŞİT FIRSAT: ANNE ÇOCUK EĞİTİM PROGRAMI

2 AÇEP in Özellikleri Ev merkezli okul öncesi ve Aile Eğitimi programı Kurumsal okul öncesi eğitime maliyet etkin bir alternatif Çocukların bütüncül gelişimini desteklemek için aileleri güçlendiren bir program Sadece çocuğu değil, çocuk yakın çevresini de etkileyen bir program, baba diğer kardeşler ve aile üyeleri 23 yıllık araştırma ve deneyimin ürünü bir program modeli

3 AÇEP in Tarihsel Gelişimi 1982 AÇEP 4 yıllık bilimsel bir araştırma projesi - TEÇEP çerçevesinde Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde geliştirildi AÇEP in revizyonu ve küçük ölçekte MEB işbirliği 1993 AÇEV in kurulması, AÇEP uygulamalarının 2009 yılına kadar MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Genel Müdürlüğü ile yaygınlaşması yaş Ulusal Aile Eğitim Programının oluşturulması

4 AÇEP in Hedef ve Amaçları Hedef Grup Sosyo-ekonomik yönden olumsuz koşullarda yaşayan anneler ve 5-6 (60-72 ay) yaşındaki anasınıfına gidemeyen, hizmetlerden yararlanamayan çocukları Amaç Kadınları annelik, eğitimcilik rollerinde güçlendirmek Çocuklarının bilişsel, fiziksel, sosyo-duygusal gelişimine evde destek vermelerini sağlayıcı öğrenme ortamı hazırlamak

5 AÇEP in Bölümleri Anne Destek Programı Kadınları annelik ve eğitimcilik rollerinde güçlendirmek,çocukların gelişim ihtiyaçlarına duyarlılık kazandırmak,aile planlaması ve koruyucu sağlık konularında bilgilendirmek Zihinsel Eğitim Programı Çocuğun okula hazırlanması ve okulda başarılı olabilmesi için okulöncesi sayısal, sözel becerilerini desteklemek 25 çalışma kitabı ve 8 hikaye kitabı

6 AÇEP in İçeriği 4 alandaki konu başlıkları : Çocuk Gelişimi; İletişim, Disiplin Yöntemleri, Sağlık 1. Okul öncesi yaşların önemi ve annenin rolü 2. Çocuğun bedensel gelişimi 3. Çocuğun zihinsel gelişim 4. Çocuğun duygusal gelişimi 5. Çocuğun sosyal gelişimi 6. Oyunun önemi ve gelişime katkısı 7. Çocuk yetiştirmede olumsuz yöntemler 8. Davranışları kabul edip, etmememizi belirleyen etkenler 9. Etkin dinleme 10. Annenin kendini çocuğa duyurması 11. Çocuk yetiştirmede olumlu yöntemler (1) 12. Çocuk yetiştirmede olumlu yöntemler (2) 13. Çatışma ve çatışma çözme yöntemleri 14. Öğrenilen yöntemlerin farklı kişilere uygulanması 15. Tuvalet eğitimi 16. Cinsel eğitim 17. Sağlıklı / dengeli beslenme 18. Sağlık ve bakım 19. Kazalardan korunma 20. Sorun olan davranışlar 21. Ders çalışma alışkanlıkları 22. Çocuğun başarısı için okul-aile işbirliği 23. Kadın (1) Kadının zamanını etkin kullanabilmesi ve el emeğini değerlendirmesi 24. Kadın (2) Aile içinde kadın 25. Kadın (3) Üreme sağlığı ve aile planlaması Zihinsel Eğitim Programı: El Göz Koordinasyonu (Yolu İzle); Aynı Farklı; Farklı Olanı Bul; Hikaye; Sayıları Tanıma; Kavramlar (Farklı Yönler); Kavramlar (Geometrik Şekiller; Harf ve Ses Tanıma; Eş Bulma;Kavramlar (Büyük- Küçük); Aritmetik Öncesi (Sayıları Tanıma); Sınıflandırma;Kavramlar (Üstünde Altında); Şekli Bul; Okuma Yazma Öncesi; Aritmetik Öncesi (Rakamları Tanıma); Kavramlar (Yukarı Aşağı); Kavramlar (Uzun Kısa / Yüksek Alçak); Kavramlar (Ön Arka); Sıralama; Kavramlar (Renkler); Harf Tanıma; Kavramlar (Yanında Arkasında); El Göz Koordinasyonu (Noktaları Birleştirme); Genel Yetenek; Aritmetik Öncesi (Çıkartma); Sosyal-duygusal gelişim

7 AÇEP in Uygulanış Metodolojisi Haftalık Grup Toplantıları : Haftada bir gün 2 saat 45 dak; 25 hafta Anne Destek Programı yaklaşık 2 saatlik tartışma Zihinsel Eğitim Programı yaklaşık 45 dak. annelerin çalışma kitapçıklarını grupta öğrenmeleri için Toplam 2 saat 45 dak.lık grup toplantıları şeklinde ; baba toplantıları ( 2 kez) Evdeki uygulamalar Zihinsel Eğitim Programı Anneler evde her gün çocuklarıyla yarım saat çalışma kitaplarını uyguluyorlar. (toplam 30 dak. * 5 gün * 25 hafta) Ev ziyaretleri: 25 haftada 3-4 defa Grup lideri tarafından uygulama kalitesini sağlamak amacıyla, annenin birebir evde desteklenmesi UygulamaYöntemleri Grup lideri kolaylaştırıcılığında grup tartışmaları Örnek olayların tartışılması Deneyimlerin paylaşımı Rol alma Ev ziyareti Aracılı öğrenme yaklaşımı

8 AÇEP -Grup Toplantıları

9 AÇEP - Grup Toplantıları

10 AÇEP Ev ziyaretleri

11 AÇEP- Ev ziyaretleri

12 AÇEP Uygulama ve İşbirliği Detayları İşbirliği yapılan kurumlar MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ( başlangıç 1991) Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu 1994 Yaygınlaşma 1995 de Dünya Bankası nın MEB e verdiği finansal kaynaklarla gerçekleşmiştir. Programın uygulandığı yerler? Halk Eğitim Merkezleri; İlköğretim okulları, Toplum merkezleri Ulaşılan Sayılar anne ve çocuk 78 il 6657 kurs Yılda anne ve çocuk

13 Uluslararası Açep Uygulamaları Açep programı çeşitli kuruluşlar aracılığıyla Türkçe, Arapça, İspanyolca konuşan nüfüs ile uygulanmaktadır. Türk göçmen grupları- Almanya, Belçika,İsviçre, Suudi Arabistan Arapça konuşulan ülkelerdeki yerel topluluklar- Bahreyn, Suudi Arabistan, Lübnan, Meksika da İspanyolca konuşan topluluklar

14 AÇEP Araştırmaları Türkiye Erken Çocukluk Eğitimi Projesi TEÇEP Boğaziçi Üniversitesi (Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D., ve Bekman, S.) ( ) Türkiye Erken Çocukluk Eğitimi Projesi- TEÇEP 1. Takip, Boğaziçi Üniversitesi (Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D., ve Bekman, S.) ( ) Anne Çocuk Eğitim Programı Değerlendirme Araştırması (Ulusal ölçekli program) (Bekman, S.) ( ) Anneler Konuşuyor: Anne Çocuk Eğitim Programı Deneyimi Üzerine Bir Çalışma (Koçak, A. & Bekman, S.) ( ) Türkiye Erken Çocukluk Eğitimi Projesi TEÇEP 2. Takip ve Ulusal Ölçekli Değerlendirme (Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D., Bekman, S, & Cemalcılar, Z.) (2004) 5 ülkeden Anneler Anlatıyor. (Bekman, S. Kocak, A) ( )

15 ÇOCUKLAR AÇISINDAN KAZANIMLAR

16 AİLELER AÇISINDAN KAZANIMLAR

17 Anneler Konuşuyor... Çocuğun Davranışlarında ve Sosyal İlişkilerinde Değişim Bana karşı gelmesi azaldı... Kendi kendine oyun kurabiliyor, kendine güveni arttı, birşey söylediği zaman ya da yaptığı zaman doğru birşey yaptığından emin Annenin Çocuk Yetiştirme Tutumlarında Değişim Kuralcı bir aile olarak çocuğuma her dediğimi yaptırmaya çalışan, disiplin uygulayan ona hiç söz hakkı tanımayan ve dayakla da olsa terbiye etmeye çalışan ben, bu kursun sonunda çocuğuyla daha yakın, daha sevecen yaklaşan ve en önemlisi konuşabilen bir anne-çocuk olduk. Anne - Çocuk İlişkisi Çocuğumu dinlemeyi öğrendim. Kendimi de dinletmeyi. Annenin Kendi Kişiliğinde Değişim Bazı yanlışlarımın farkındaydım ama bunları nasıl bir yolla düzelteceğimi bilemiyordum. Kendi yanlışlarımı anne-çocuk ilişkileri dersimizde, çocuklarımınkini de olumlu disiplin yöntemleriyle düzelttim ve şimdi herşey daha güzel yürüyor. Koçak, A. ; Bekman, S. (2000) Anneler Konuşuyor: Açep Deneyimi Üzerine bir Çalışma

18 Anne Çocuk Eğitim Programı nın Etkileri Çocuklar üzerinde... Okula daha hazır Üniversiteye daha çok devam İlköğretime devam yüzdesi daha yüksek İş statüsü yüksek Bilgisayar kullanımı yüksek Anneler üzerinde... Aile ve çocuklarıyla daha iyi ilişki Kendilerine güvenlerinde artış Evde karar alımına daha çok katılım Topluluk/kamu hizmetlerinden daha çok yararlanma

19 AÇEP in Eğitim Politikaları Açısından Önemi Okul öncesi eğitim alan çocuklar, okula hazır başlamakta ve başarılı olmaktadırlar. Bu da ilköğretimin niteliğini arttırır. Kaliteli Ev merkezli bir okulöncesi eğitim programı da uygulamada etkin ve sonuçlarda etkili olabilmektedir. Okul öncesi eğitim sadece kurum merkezli programlarla değil ev merkezli programlarla da yaygınlaşabilir. Okul öncesi eğitim programları ile yetersiz ortamlarda yaşayan çocukların potansiyel gelişimi desteklenerek herkese eşit fırsat sağlamak mümkündür. Devlet, üniversite ve sivil toplum kuruluşu işbirliği ile daha çeşitli ve etkin hizmetler verilebilir yaşa yönelik Ulusal Aile Eğitim Programının da yaygın eğitim çerçevesinde geliştirilmesi de hizmetlerin çeşitlendirilmesi adına önemli bir adım olmuştur.

20 Araştırmalarımız İşlevsel Yetişkin Okuryazarlığı Programı Uygulama ve Değerlendirmesi (1997) - (2003) Anne Çocuk Eğitim Programı Değerlendirme Araştırması - Eşit Fırsat (1998) Yetişkin Okuryazarlığı: Kişisel ve Toplumsal Gelişim (2000) İşlevsel Yetişkin Okuryazarlık ve Kadının Güçlendirilmesi (2000) "Okul Öncesi Veli Çocuk Eğitim Programı İstanbul ve Anadolu Pilot Projesi" Değerlendirme Araştırmaları ( ) Türkiye'de Okul Öncesi Eğitimi: Hizmete Duyulan İhtiyaçların Saptanması ve Çocuğun Dil Yetisi Düzeyinin Değerlendirilmesi (2002) "Benimle Oynar mısın?": Çocuk ve Anneler Üzerine Etkileri (2003) Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Bir Erken Müdahale Modeli: Yaz Anaokulu Pilot Uygulaması (2004) Erken Çocukluk Eğitim Projesi 2. Takip Araştırması (2004) Okul Öncesi Eğitimin Fayda Maliyet Analizi (2004) Ekonomik ve Toplumsal Kalkınma için Erken Çocukluk Eğitimi - Önemi, Yararları ve Yaygınlaşma Önerileri (2007) Güneydoğu Anadolu Anne Destek Programı Değerlendirme Araştırma Raporu (2008) Türkiye'de Erken Çocukluk Eğitimi: Erişim, Eşitlik ve Kalite (2009) Beş Ülkeden Anneler Anlatıyor: Anne Çocuk Eğitim Programı (2009) Engelli Bireyler için Kamusal Hizmetlerden Yararlanma Rehberi (2010) Gönüllü Kelimeler (2010)

21 Teşekkürler