2. BÖLÜM İŞLETMELERİN KURULUŞU

Transkript

1 2. BÖLÜM İŞLETMELERİN KURULUŞU 2.1. Yeni Bir İşletme Kurmanın Başarı Şartları 2.2.Yatırım Yatırım projesi Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri 2.3. Kuruluş Araştırmaları Ekonomik Araştırmalar Teknik Araştırmalar Mali (Finansal) Araştırmalar

2 2.1. Yeni Bir İşletme Kurmanın Başarı Şartları Bir işletme kurma -ikriyle başlayıp, işletmenin kesin olarak kurulması aşamasına kadar gerçekleştirilen çalışma ve araştırmalara işletmelerin kuruluş çalışmaları denir.

3 2.1. Yeni Bir İşletme Kurmanın Başarı Şartları Gerekli Yeteneklere Sahip Bir veya Birkaç Kişinin Varlığı Kişilerin İş Kurma ve Yürütme İçin Gerekli Teşvike Sahip Olmaları İyi Bir Fikir İyi Bir Fırsat Elverişli Bir Yer İşin Kurulacağı Bina Uygun Zaman İşin Gerçekleştirilmesi İçin Gerekli Kaynakların Sağlanması

4 2.2. Yatırım Yatırım kavramını aşağıdaki gibi tanımlamak mümkündür: Herhangi bir ürünün yetiştirilmesi veya iyileştirilmesi amacına yönelik olarak yapılan faaliyetlerin tümü. Belirli bir dönemde ülkedeki mevcut üretim araçları toplamına ya da mevcut sermaye stokuna yapılan ilaveler. Üretim sürecini işler halde tutmak ya da geliştirmeye yönelik olarak girişimciler tarafından yapılan harcama.

5 2.2. Yatırım İktisatta yatırım, ulusal gelirin yeni üretim birimleri açmak veya eskiyen birimleri yenilemek için ayrılan kısmıdır. Bu anlamda, makro açıdan bir yatırıma başlamak için; yeni üretim birimleri kurmak, eskime ya da aşınma ve modernizasyonun gereği şeklinde ifade edebileceğimiz üç neden söz konusudur.

6 2.2. Yatırım Girişimci açısından yatırım, nakdi sermayenin, ayni sermayeye yani üretimi gerçekleştirecek makine teçhizata veya iktisadi üretim birimine dönüştürülmesidir.

7 2.2. Yatırım Finansman anlamında yatırım denildiği zaman nakdî sermayeye gelir sağlamaktan söz edilmektedir. Bir kişi veya işletme, tasarru-larını başka -irmaların hisse senedi ve tahvillerine yatırabileceği gibi hazine bonosu alarak da gelir elde edebilir.

8 2.2. Yatırım İnsana veya eğitime yapılan yatırım, işletmelerin her düzeydeki deki insan kaynağını eğitmek ve geliştirmek üzerine yatırımlar yapmaktan çekinmemesi ve daha verimli olma yolunda aşamalar kaydetmesidir.

9 2.2. Yatırım İnsana veya eğitime yapılan yatırım, işletmelerin her düzeydeki deki insan kaynağını eğitmek ve geliştirmek üzerine yatırımlar yapmaktan çekinmemesi ve daha verimli olma yolunda aşamalar kaydetmesidir.

10 2.2. Yatırım Alt- yapı yatırımı ise ise, daha çok devlet tarafından gerçekleştirilen karayolu, demiryolu, liman, okul, hastane, su ve elektrik şebekeleri kurmak üzere yapılan yatırımlardır.

11 Yatırım Projesi 2.2. Yatırım Proje, daha çok fayda sağlamak üzere yapılacak yatırımlar ve bunların üretecekleri faydalarla ilgili bugünden yapılan bir plandır. Proje, başlama ve bitiş zamanlan belli olan ve işlerin belirli bir düzen içinde, kim tarafından, niçin, nasıl ye ne zaman yapılacağını gösteren bir plan türü olarak da tanımlanabilir.

12 Yatırım Projesi 2.2. Yatırım Yatırım projesi, bir toplumda, belirli tür zaman süresi içinde, mal ve hizmetlerin üretimini artırmak için, bazı olanakları yaratma, genişletme ve/veya geliştirmeye yönelik olarak hazırlanmış bir plan türüdür. Yatırım projesi, ilerde belli bir ekonomik yarar sağlayacağı umularak yapılacak yatırıma ve bu yatırımın yaratacağı faydalarla ilgili olarak bugünden yapılan bir plandır.

13 Yatırım Projesi Fizibilite 2.2. Yatırım Fizibilite çalışmaları, kesin yatırım kararı alınmadan önce, yapılması düşünülen yatırımla ilgili ekonomik, teknik ve -inansal sorunlara ilişkin bilgilerin ii ve analize elverişli bir biçimde toplanmasıdır.

14 Yatırım Projesi Fizibilite 2.2. Yatırım Bir projenin gerçekleştirilebilir ya da uygulanabilir olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan teknik, mali, hukuki ve idari incelemeler ile piyasa ve kuruluş yeri araştırması gibi çalışmaların tümüne Fizibilite etüdü denir. Fizibilite etüdü, yatırım projesinin son şekli olmadığından, başka bir deyişle, kesin projeyi teşkil etmediğinden, kimi zaman ön- proje olarak da adlandırılmaktadır.

15 Yatırım Projesi Fizibilite 2.2. Yatırım Bir projenin gerçekleştirilebilir ya da uygulanabilir olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan teknik, mali, hukuki ve idari incelemeler ile piyasa ve kuruluş yeri araştırması gibi çalışmaların tümüne Fizibilite etüdü denir. Fizibilite etüdü, yatırım projesinin son şekli olmadığından, başka bir deyişle, kesin projeyi teşkil etmediğinden, kimi zaman ön- proje olarak da adlandırılmaktadır.

16 Yatırım Projesi Fizibilite 2.2. Yatırım Bir projenin gerçekleştirilebilir ya da uygulanabilir olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan teknik, mali, hukuki ve idari incelemeler ile piyasa ve kuruluş yeri araştırması gibi çalışmaların tümüne Fizibilite etüdü denir. Fizibilite çalışmalarının temel amacı, gerçekleştirilmesi planlanan yatırımın faydalarını ve kıt olan kaynakların alternatif ekonomik kullanımlarının belirleyerek, en rasyonel yatırım kararının alınmasını sağlamaktır ki, bu saye de ticari açıdan en cazip yatırımın seçimi sağlanmış olur.

17 2.2. Yatırım Yatırım Projesi Fizibilite. Fizibilite çalışmaları ve -izibilite raporu hazırlamanın özel nitelikli amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: İşletmenin kurulmasına kesin bir biçimde karar vermek, Kurulmasına kesin olarak karar verilmiş bulunan işletmenin ölçeğine ya da büyüklüğüne karar vermek, İşletmenin kuruluşu için gerekli -inansmanın sağlanmasına olanak tanımak üzere, -izibilite raporunu, -inansal kuruluşlara sunmak, Teşvik kredisi, yatırım indirimi ve döviz tahsisi gibi devletin sağladı olanaklardan yararlanmak üzere -izibilite raporunu Devlet Planlama! Teşkilatı gibi kuruluşlara sunmak, Projenin gerçekleştirilmesine ilişkin yasal engellerin olup olmadığını araştırmak.

18 Yatırım Projesi Fizibilite Yatırım Bu ölçekte yatırımlar için, -izibilite etüdünün, çeşitli alanlarda uzmanlaşmış kişilerden oluşan bir proje ekibi tarafından hazırlanması gerekmektedir. Fizibilite çalışmalarını yapacak ekipte, ekonomistler, pazarlama, -inansman ve muhasebe konularında uzmanlaşmış işletmeciler ve makine, endüstri veya inşaat gibi alanların mühendisleri olmalıdır.

19 Yatırım Projesi Kesin Proje 2.2. Yatırım Kesin proje, beklenen karlılığı ve beklenen getirileri sağlayacağı anlaşılan bir girişimin kesin olarak kuruluşuna yönelik çalışmaların organize edilmesine ve yürütülmesine yönelik bir plandır.

20 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 1- İşletme Kurma Düşüncesi Aşama 2- Ekonomik, Teknik, Finansal ve Hukuki Araştırmaların Yapılması

21 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 2- Ekonomik, Teknik, Finansal ve Hukuki Araştırmaların Yapılması Ekonomik araştırma, yatırımın verimli, karlı ve iktisadi olup olmadığını araştırmayı amaçlar ve bu anlamda, pazar araştırması ve talep tahmini, kuruluş yeri seçimi ile kapasite belirleme şeklinde ifade edilen konuları kapsar.

22 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 2- Ekonomik, Teknik, Finansal ve Hukuki Araştırmaların Yapılması Teknik araştırma, işletmenin üretim sürecinde kullanılabilecek en uygun teknoloji seçimi, işletmenin kurulacağı arazinin seçimi, enerji etütleri, makine ve teçhizatlarının seçimi, alt yapı durumu, atıkların değerlendirilmesi, inşaat işleri, montaj işlerinin kimin tarafından, nasıl yapılacağı, çevre kirliliği analizi vb... konuları kapsar.

23 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 2- Ekonomik, Teknik, Finansal ve Hukuki Araştırmaların Yapılması Finansal araştırma, işletmenin kurulması İçin gereken fon miktarının tespiti, en uygun bir şekilde karşılanması, işletmenin gelir ve gider tahminleri ve işletmenin kârlılık durumuyla ilgili analizleri kapsar. Finansal etüt, ekonomik ve teknik etütlerin sonuçlarına dayandırılarak gerçekleştirilir.

24 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 2- Ekonomik, Teknik, Finansal ve Hukuki Araştırmaların Yapılması Hukuki araştırma, kurulacak işletmenin hukuki yapısını ve yasal açıdan atılması gereken adımları belirlemeye yönelik analizleri kapsar, örneğin kuruluş ve üretim için gerekli ruhsatların alınması için yerine getirilmesi gereken yasal koşulların belirlenmesi, patent, know- how, lisans gibi konuların çözümlenmesi gibi konularla ilgilenir.

25 2.2. Yatırım Yatırım Projesinin Aşamaları Aşama 3- Fizibilite Etüdü (ön Projenin) Oluşturulması Aşama 4- Değerlendirme ve Yatırım Kararının Verilmesi Aşaması Aşama 5- Kesin Projenin Oluşturulması Aşama 6- Kesin Projenin Uygulanması Aşama 7- Deneme Üretimi Aşama 8- İşletmenin Açılışı ve Projenin Son Bulması

26 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Verimlilik (Productivity) ölçütü Verimlilik kavramını, belirli bir üretim miktarı (çıktı) ile bu üretimi elde etmek için kullanılan faktörler (girdi) arasındaki oran şeklinde ifade etmek mümkündür. Verimlilik = Üretimin Fiziksel Çıktı Miktarı/ Üretimin Fiziksel Girdi Miktarı

27 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Verimlilik (Productivity) ölçütü Verimlilik kavramını, belirli bir üretim miktarı (çıktı) ile bu üretimi elde etmek için kullanılan faktörler (girdi) arasındaki oran şeklinde ifade etmek mümkündür. Verimlilik = Üretimin Fiziksel Çıktı Miktarı/ Üretimin Fiziksel Girdi Miktarı Kısmi verimlilikte ise, üretilen çıktılar, tüm üretim faktörlerine değil, sadece bir üretim faktörüne oranlanmaktadır.

28 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Ekonomik Verimlilik (İktisadilik) Ekonomik verimlilik, diğer adıyla, iktisadilik, ekonomik değerlerin birbirine oranıdır ve işletmenin bir birim mal ve hizmet üretimi görevini en ucuz maliyetle gerçekleştirmesidir.

29 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Kârlılık İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği kârın o dönemde işletmede kullanılan sermayeye oranına kârlılık denilmektedir. Başka bir deyişle, kârlılık işletmeye yatırılan sermayenin verimliliğidir.

30 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Etkenlik (Efficiency) Çıktıların üretilmesi için kullanılan işçilik, hammadde ve malzeme gibi girdilerin ne ölçüde verimli kullanıldığına işaret eden bir ölçüttür.

31 2.2. Yatırım Kuruluş Çalışmalarını Değerlendirme Kriterleri Etkililik (Effectiveness) Örgütsel amaçlara ulaşma düzeyini ifade eden bir ölçüttür. Etkililikte, elde edilen sonuç ya da çıktılar (-iili çıktı), ulaşılması planlanan sonuç ya da çıktılarla karşılaştırılır.

32 Ekonomik Araştırmalar Pazar araştırması ve talep tahmini, İşletmenin kuruluş yeri seçimi, İşletme büyüklüğünün (kapasitesinin) saptanması.

33 Ekonomik Araştırmalar Pazar araştırması ve talep tahmini, İşletmenin üreteceği mal ya da hizmetin Pazarı Pazardaki Tüketicilerin Sosyo- Ekonomik Nitelikleri Üretilecek Mal ve Hizmetin Özellikleri Rakiplerin Durumu Dağıtım Kanalları Üretilecek Mal ya da Hizmetin Maliyeti ve Satış Fiyatına İlişkin Bilgiler Ülkenin Genel Ekonomik Durumu, Hükümetin Mal ve Hizmetlerle İlgili Ekonomik ve Yasal Politikası

34 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi İşletmenin Kurulacağı Bölgenin Seçilmesi; Pazarı Kuruluş yeri, işletmenin amaçlarına ulaşmada faaliyetlerini iktisadi, karlı ve verimli bir biçimde yürütmesine imkan veren yer olarak tanımlanabilir.

35 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş Yeri Etmenleri Pazara yakınlık Hammadde İşgücü ve İşçilik maliyetleri Ulaşım imkanları Enerji kaynakları

36 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş Yeri Etmenleri İklim koşulları Su Sosyal ve kültürel koşullar Yerel yöneticilerin uygulamaları ve teşvikler Doğal afet riskleri

37 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Konumluk Yer seçimi Konumluk yer, genişlik, derinlik, yükselik, eğim gibi -iziksel olarak ölçülebilen özellikleri tanımlamaktadır.

38 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş Yeri İle İlgili Gelişmeler Toplanma sorunu; işletmelerin belirli bir bölgedeki kuruluş yeri etmenlerinin bir arada bulunmasının çekimine kapılarak o bölgede yerleşmelerine denir.

39 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş Yeri İle İlgili Gelişmeler Dağılma sorunu; işletmelerin toplanmanın olumsuz yönlerini ortadan kaldırmak ve daha dengeli bir kalkınmaya imkan sağlamak üzere devlet, belirli bölgelerde iş kuracak kişilere özendirici olanaklar sunar, bu uygulamaya dağılma olarak adlandırılır.

40 Ekonomik Araştırmalar İşletmenin Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş Yeri İle İlgili Gelişmeler Organize Sanayi Bölgeleri ve Sanayi Siteleri; Günümüzde birçok ülkede devlet işletmeleri, şehir merkezlerinin dışında, altyapı hizmetleri tamamlanmış ve çevre düzenlemeleri gerçekleştirilmiş bölgelerde toplanmaları konusunda teşvik etmesidir.

41 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Cüce İşletmeler: Tek bir iş göreni bile tüm gün istihdam edemeyecek kadar küçük olan işletmelerdir.örneğin 70 evden oluşan bir köydeki berber dükkanı haftanın sadece belirli günlerinde çalışır ve diğer günlerde, ailesini geçindirebilmek için başka işler yapar.

42 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Küçük işletmeler: İş gören sayısı 1 den 6'ya kadar olan işletmeler küçük işletmelerdir. Küçük işletmeler, sermayelerini artırarak orta işletme durumuna gelir. Küçük işletmeler sahiplerinin yönetim tarzından büyük ölçüde etkilenir ve bu kişinin geleneksel bir eğilime sahip olması halinde, demode tarz ve eğilimlerden kurtulamaz.

43 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Orta Büyüklükte İşletmeler: Genellikle 6 ilâ 50 iş görenin çalıştığı ve çoğu kez limited şirket türünde şekillenmiş işletmelerdir. Büyük işletmelere kıyasla, orta büyüklükteki işletmelerde insan ilişkileri daha gelişmiş bir durumdadır ve iş gören sorunlarına büyük önem verilir.

44 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Büyük İşletmeler: İş gören sayılan 50'den fazla olan işletmelerdir. Çoğu zaman anonim şirket türünde örgütlenen büyük işletmelerin hisse senetleri sık sık el değiştirir ve sermaye piyasalarında alınıp satılır.

45 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Dev İşletmeler: Çalıştırdıkları iş gören sayısı 2000'den fazla olan işletmelerdir. Dev işletmelerin güçlü yönleri sadece iş gören sayısı değildir. Dev işletmelerin sermaye yapıları, üretim imkanları, rekabet güçleri, pazarlama olanakları, toplumsal imajları ve Ar- Ge imkanları da güçlüdür. Dev işletmelerin sahipleri ya da hissedarları çok sayıda bireyden oluşur.

46 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyüklük Açısından İşletme Türleri Mikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri bir milyon Türk Lirasın» aşmayan işletmeler. Küçük işletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri sekiz milyon Türk Lirasın» aşmayan işletmeler. Orta büyüklükteki işletme: İki yüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.

47 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Üstün Yönleri Küçük işletmeler, ekonomide zaman zaman meydana gelen dalgalanmalara ve durgunluklara daha duyarlıdır. Büyük işletmelere oranla daha dar bir müşteri kitlesini hedef aldıklarından müşterilerle daha yakın ilişkiler kurabilirler. Emek yoğun işletmeler olduklarından üretim sistemlerini ve dolayısıyla ürünlerini değiştirebilmek konusunda esnektirler.

48 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Üstün Yönleri Küçük Küçük işletmeler, ölçekleri itibarıyla çok sayıda iş gören çalıştıramadıkları için, personeli daha iyi bir biçimde kontrol edebilirler. Küçük işletmelerde az sayıda insanın çalışması sonucunda işbirliğine ve karşılıklı saygı- sevgi temeline dayalı ilişkiler kurmak daha muhtemel olabilmektedir.

49 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Üstün Yönleri Küçük Küçük işletmelerde daha çok emeğe dayalı bir üretim sistemi geçerli olduğundan teknolojik değişme ve gelişmelere büyük paralar harcamaya gerek kalmamaktadır. Küçük işletmeler, büyük işletmeler için cazip olmayan küçük pazar bölümlerini hedef pazar seçip, yüksek kazançlar elde edebilmektedir.

50 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Üstün Yönleri Küçük işletmelerde, problem çözme ve karar alma süreçleri de hızlı bir biçimde çalışmaktadır. Küçük işletmeler yıllardır tanıdıkları müşterilerin beğeni ve istekleri doğrultusunda üretim yapabildikleri için, rekabetteki başarılan -iyat indiriminden ziyade kaliteli mal ve hizmet üretimine ilişkindir.

51 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Zayıf Yönleri Sermaye yapıları çok güçlü olmadığından optimum kapasitede üretim yapamamanın olumsuzluklarım yaşarlar. Büyük ve tanınmış işletmelere kıyasla kredi bulma imkanları sınırlıdır. En küçük bir mali sorun işletmenin kapanmasına yol açabilecektir.

52 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Zayıf Yönleri Müşterinin kaliteli mal ya da hizmet talebine zamanında yanıt veremedikleri takdirde, müşterilerini rakip işletmelere kaptırma olasılığı vardır. Küçük ölçekli işletmeleri kuran kişiler, genellikle, iş hayatına sıfırdan başlayan ve formal işletmecilik eğitimi almayan kişiler olduğundan çağdaş ve bilimsel yönetim tekniklerine fazla ağırlık vermedikleri gibi, modern üretim ve pazarlama anlayışına da sahip olduklarını ifade etmek mümkün değildir.

53 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Zayıf Yönleri İşletmeyi kuran kişi aynı zamanda yöneticilik İşlevini de yerine getirdiğinden, yönetimde bu kişinin kararları baskın olabilmektedir Uzman ve nitelikli kişileri fazla maaşlar vererek çalıştırmak konusunda sıkıntı yaşayabilirler.

54 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Küçük İşletmelerin Zayıf Yönleri Teknolojiye büyük yatırımlar yapacak bütçeye sahip olmadıklarından teknolojinin avantajlarından yeterince faydalanmaları mümkün değildir. Üretim ve satış fonksiyonlarını yerine getirirken, büyük işletmelerin elde ettiği düşük maliyetlerden faydalanmaları söz konusu değildir.

55 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Büyük İşletmelerin Üstün Yönleri Büyük işletmelerin kredi bulma imkanları küçük işletmelere nazaran daha yüksektir. Hisse senetleri ve tahviller çıkararak sermayelerini artırmaları mümkündür. Makineleşme ve gelişmiş üretim yöntemleri ile kitle üretim yapıp, birim maliyetlerini düşürebilirler.

56 Ekonomik Araştırmalar Yünleri İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Zayıf Büyük İşletmelerin Üstün Yönleri Üretim, satın alma ve pazarlama fonksiyonlarını yerine getirirken büyük olmanın avantajlarından faydalanmaları söz konusudur. Özellikle birden fazla işkolunda faaliyet gösteren büyük işletmeler bir alanda uğradıkları başarısızlığı ya da kayıpları, diğer alanlarda kazandıkları başarı ya da kazançlarla telafi edebilirler. Sermaye yapısı güçlü olan işletmeler teknoloji kullanımına ve teknoloji yenilemeye yatırım yapabildikleri için, teknolojinin getirilerinden azami ölçüde faydalanabilirler.

57 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Zayıf Yünleri Büyük İşletmelerin Üstün Yönleri İşletme kuran kişiler, büyüyüp kurumsallaştıkça, yönetimi profesyonel yöneticilere bırakma şansına sahip olduklarından, profesyonel yönetimin avantajlarından faydalanabilirler. Büyük işletmelerde üretim, pazarlama, finansman, insan kaynaklan yönetimi, halkla ilişkiler ve araştırma-geliştirme şeklindeki işletme fonksiyonları, farklı departmanlarda, uzman kişiler tarafından verme getirilirler. İşletme bünyesinde görev yapan profesyoneller sayesinde modem üretim, yönetim ve pazarlama teknik ve anlayışlarını uygulama imkanları vardır.

58 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Zayıf Yünleri Büyük İşletmelerin Üstün Yönleri Araştırma ve geliştirme fonksiyonuna daha fazla para ve insan kaynağı ayırıp, buluş ve yeniliklerden daha fazla faydalanabilirler. Üretimde sermaye yoğun bir anlayış söz konusu olduğundan, insanların yerine makineleri kullanma imkânına sahip olduklarından büyük işletmelerde insan unsurunu azaltmak mümkün olabilmektedir. Geniş pazarlara yönelik olarak fazla miktarda üretim yaparak, satışlarım ve dolayısıyla da satış kârlarım artırmaları mümkündür.

59 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Zayıf Büyük İşletmelerin Zayıf Yönleri Büyük işletmelerin tüketicilerin değişen zevk ve isteklerine tüm sistemlerini kolayca ve hızlı bir biçimde uyarlaması kolay değildir. Talepte bir azalmanın söz konusu olduğu durumda sabit maliyetlerini karşılayamaz duruma düşebilirler. Büyük işletmelerde karar verme ve problem-çözme süreçleri uzun zaman alır.

60 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Büyük İşletmelerin Zayıf Yönleri Çok sayıda çalışanın olduğu işletmelerde karşılıklı dayanışma, sevgi ve saygı ortamı yaratmak kolay değildir. Olumlu bir örgüt ikliminin yaratılamaması sonucunda verimlilik düşebilir. Bürokrasi artar ve bürokrasinin olumsuz sonuçlan işletmeyi olumsuz yönde etkileyebilir,

61 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması Zayıf Yünleri Büyük ve Küçük İşletmelerin Üstün ve Büyük İşletmelerin Zayıf Yönleri Büyük işletmelerde yetki devri gerekli hale geleceğinden yönetimin gücünün zayıflaması söz konusu olabilir. Büyük işletmelerin rekabeti ortadan kaldıracak açık ya da gizli anlaşmalar yapma ihtimali artabilir. İşletmelerin tröst ya da kartel gibi anlaşmalara gitmesi ise tüketicileri olumsuz yönde etkiler.

62 Ekonomik Araştırmalar İşletme Büyüklüğünün Saptanması İşletme Büyüklüğünün (Kapasite) Saptanması Kapasite, bir işletmenin belirli bir süre içerisinde, elindeki kaynaklan ve mevcut üretim sistemini en rasyonel biçimde kullanarak gerçekleştirebileceği üretim miktarı olarak da tanımlanabilir.

63 2.3.2.Teknik Araştırma Tesisin yerleşim planı, Projenin teknik tanımı, tesisin kurulacağı arazinin zemin etüdü, ham. madde ve yardımcı madde etütleri, Montaj işlerinin hangi kişi ya da işletmeler tarafından nasıl yapılacağı ve maliyetinin hesaplanması, Uygulama, başka bir deyişle, termin programı hazırlanması. Termiş programında, işletmenin kuruluşu aylara göre grafik veya tablolarla ayrı ayn gösterilir.

64 2.3.2.Teknik Araştırma Teknoloji seçimi, Lisans, patent ve teknik bilgi araştırmaları, Enerji etütleri ve kullanılacak enerji türünün belirlenmesi, Can ve mal güvenliği araştırmaları, Çevre kirliliğini önleme araştırmaları, Üretimde kullanılacak makine ve teçhizatın seçimi, Atıkların nasıl değerlendirileceği, Çevre düzenleme araştırmaları,

65 Mali (Finansal) Araştırmalar İşletmenin kurulabilmesi için gerekli kaynakların yani sabit sermaye yatırımının analizi, İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin yapılması, Finansman kaynaklarının saptanması, İşletmenin kârlılığının incelenmesi.

66 Mali (Finansal) Araştırmalar Finansal açıdan toplam yatırım tutarı aşağıda açıklanan iki tür sermayenin toplamından oluşur: Sabit Sermaye Tutan (Yatırım Sermayesi Tutarı): İşletmenin kuruluş ve etüt-proje giderleri ile üretim ve pazarlama çalışmalarının yürütülmesiyle ilgili olan arazi, bina, makinalar, donatım araçları, demirbaşlar gibi maddi değerler ile patent, lisans, teknik bilgi gibi değerlere yapılan ödemelerin toplamından oluşur.

67 Mali (Finansal) Araştırmalar Finansal açıdan toplam yatırım tutarı aşağıda açıklanan iki tür sermayenin toplamından oluşur: Çalışma (İşletme) Sermayesi Tutarı: Bir işletmenin kurulmam için gerekli olan tek sermaye türü yatırım sermayesi debidir İşletmenin mal ve hizmet üretimine başlaması ile ilk satış gelirlerinin işletmeye gelmesi arasında geçecek süredeki günlük faaliyetlerini sürdürebilmesi için bir paraya gerek duyulur ki buna çalışma sermayesi ya da işletme sermayesi adı verilir.

68 Mali (Finansal) Araştırmalar Finansal Bir işletme kurulurken, ortaya çıkan finansman ihtiyacı üç kaynaktan karşılanabilir. Öz Sermaye: İşletmenin gerek kuruluş, gerekse faaliyetleri sırasında, işletme kurma karan veren kişi ya da kişilerce fon tahsis edilerek finanse edilmesidir.

69 Mali (Finansal) Araştırmalar Finansal Bir işletme kurulurken, ortaya çıkan finansman ihtiyacı üç kaynaktan karşılanabilir. Dış Kaynak Sermayesi (Borçlanma): Belirli bir faiz karşılığında, belirli bir sürede geri ödemek şartı ile işletme dışından borçlanılarak elde edilen sermaye türüdür. Kısa vadeli (bir yıl veya daha az vadeli) dış kaynakla finansman ve uzun vadeli dış kaynakla finansman şeklinde iki türü mevcuttur. Otofinansman: Dağıtılmayan kâr ve yedek akçeler. İşletmenin kârlılık durumuyla ilgili analizler ise, işletmenin gelir-gider tahminleri ve fon kullanım verileri ile yapılan analizlerledir. Bu analizlerin yapılmasında finansal rasyolar kullanılır.