Bölüm 6 - İşletme Performansı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bölüm 6 - İşletme Performansı"

Kelebek Zaimoğlu
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bölüm 6 - İşletme Performansı

2 Performans Kavramı Performans, genel anlamda amaçlı ve planlanmış bir etkinlik sonucunda elde edileni, nicel ya da nitel olarak belirleyen bir kavramdır.

3 Performans Kavramı İster mal, ister hizmet üretsinler, işletmeler belirli bir takım görev ve amaçları gerçekleştirmek üzere kurulurlar. Kaynak kullanımında etkinlik, verimlilik, kârlılık ya da benzeri işletme amaçlarının gerçekleşme derecesi, işletmenin önceden belirlenen performans kriter ya da standartlara ne ölçüde uygun davrandığını göstermesi açısından büyük önem taşır.

4 Performans Kavramı En basit ifadeyle performans; bir bireyin, grubun ya da örgütlenmiş bir sistemin iş yapma düzeyi olarak tanımlanabilir. Bir başka tanıma göre, performans, belirlenen koşullara göre bir işin yerine getirilme düzeyi veya ortaya konan sonuçlar şeklinde ifade edilebilir.

5 İşletme Performansı Nedir? Şimdi neredeyiz? Daha ne kadar iyi olabilirdik? Nerede olmalıyız?

6 İşletmenin Performans Kriterleri 1. Verimlilik: Verimlilik, genel anlamda belirli bir üretim miktarı ile bu üretimi elde etmek için kullanılan faktörler arasındaki oran şeklinde tanımlanabilir. Verimlilik= Çıktı Girdi = Yaratılan Toplam Fayda Sisteme Giren Değerler Toplamı

7 -Fiziki Verimlilik (Mühendislik Verimliliği): Daha çok mühendislikte kullanılan bir verimlilik terimidir. Fiziki Verimlilik = Üretimin Fiziki Miktarı Üretim Faktörleri Fiziki Miktarı Fiziki Çıktı Fiziki Girdi

8 -Ekonomik Verimlilik (İktisadîlik): Günümüzde iktisadîlik, tüm ekonomik olgulara damgasını vuran kıtlık özelliğinin gerekli bir sonucu olarak kabul görmektedir. Bu özelliğinden dolayı iktisadîlik ilkesinde, kaynak israfının en az seviyede tutulması, maksimum faydanın sağlanması ve bir nimet/külfet ilişkisinin göz önünde tutulması önem kazanmaktadır. Ekonomik Verimlilik= Üretimin Değeri Üretimin Maliyet Giderleri Toplamı = Çıktının Değeri Girdinin Değeri

2. Üretkenlik: İşletme yönetiminde üretkenlik, üretim faktörlerini en uygun biçimde kullanarak gerçekleştirilen fiziki üretim düzeyi anlamında kullanılır. 3.

9 2. Üretkenlik: İşletme yönetiminde üretkenlik, üretim faktörlerini en uygun biçimde kullanarak gerçekleştirilen fiziki üretim düzeyi anlamında kullanılır. 3. Etkinlik (Etkenlik = Effectiveness): İşletmenin amacına ulaşma derecesidir. İşçilik, hammadde, malzeme ve diğer girdilerin işletme içinde saptanan amaçlar doğrultusunda ne ölçüde yeterli kullanıldığını gösteren bir kriteridir. Etkinlik = Standart Performans (Değer) Gerçekleşen Performans

10 4. Yeterlilik: Yeterlik, önceden belirlenmiş standart üretim miktarının, uygulamayla oluşan gerçek üretim miktarına bölünmesiyle elde edilen orana denir. Yeterlilik = Standart Miktar Gerçek Miktar

11 5. Kârlılık: Kârlılık, işletmenin belirli bir döneminde elde ettiği kârın o dönemde işletmede kullanılan sermayeye oranıdır. Kârlılık= Kâr = (Üretim Miktarı x Fiyat) Üretim Maliyeti Sermaye Sermaye

12 Performans Yönetimi Ölçemezseniz, yönetemezsiniz. Peter Drucker

13 Performans Yönetimi Bireylerin ve takımların kapasitelerinin arttırılması ve çalışanların performanslarının geliştirilmesi suretiyle, örgütlerde devamlı başarı elde edilmesinde yararlanılan stratejik ve bütünleştirilmiş bir yaklaşımdır. Üzerinde anlaşmaya varılmış amaçlar ve standartlar çerçevesi içinde performansı anlayıp yöneterek, örgütten, takımlardan ve bireylerden daha iyi sonuçlar almanın bir aracıdır.

14 Performans Yönetimi Genel amaç: Örgütün etkinliklerini, kendi becerilerini ve katkılarını sürekli iyileştirmeleri için, bireylerin ve grupların sorumluluk üstlendikleri bir kültür oluşturmaktır. Yalnızca işletmede çalışanların bireysel veya takım olarak performanslarının değerlendirilmesiyle sınırlı olmayıp, bir işletmenin performansını yöneten metodolojileri, ölçütleri, süreçleri yazılım araçlarını ve sistemleri de tanımlamaktadır.

15 Performans Yönetiminin İçeriği Geleceğe yönelik stratejileri belirlemek ve planlamak, Girişimleri tasarımlamak, geliştirmek ve uygulamak, Ödüllendirme sistemleri kurmak Örgüt yapısını yeniden düzenlemek.

16 Performans Yönetiminin Faydaları Belirli bir amaca ve hedefe yöneliktir. Hedeflerin tutturulabilme derecelerini ortaya koyar. Geri besleme sağlar. Performans eğilimini ortaya koyar. Kaynak ihtiyacının belirlenmesini sağlar.

17 Performans Ölçümü 1880 lerden 1980 lere kadarki süreçte genel olarak finansal performans (kar, yatırımın getirisi) ve verimlilik gibi ölçütler kullanılmıştır. Son dönemde daha stratejik düzeyde (rekabetçi üstünlük) ölçütler kullanılmıştır.

18 Geleneksel Performans Değerleme Yöntemlerinin Yetersizlikleri 1. Finansal Ölçütlerin Ağırlıklı Olması Finansal olmayan ölçütler göz ardı ediliyor. Herşey finansal performans değil! (müşteriler, süreçler) 2. Kısa Dönem Odaklı Olması Zaman aralıkları dikkate alınmıyor. Bazı şeyler (BT yatırımları, yeni ürünler, yeni personel, yeni eğitim) etkisini orta ve uzun vadede gösterebilir. 3. Geçmişe Yönelik Olması Finansal raporlar önceki dönemleri yansıtır. Geleceğe bakışı kısıtlayabilir, yanlış yorumlara neden olabilir.

19 Geleneksel Performans Değerleme Yöntemlerinin Yetersizlikleri 4. Stratejik Uygulamaları Desteklememesi İşletme performansının dar ve tamamlanmamış fotoğrafı İşletme stratejisi için yeterli değil Sadece içerideki değil dışarıdaki durum da değerlendirilmeli 5. İş Dünyasının Gerçekleri İle Uyuşmaması Yetenekli personel, sadık müşteri, vb. gibi maddi olmayan duran varlıkların bilançoda yer alması zor Finansal performansa bakarak bu katkının değeri anlaşılamaz.

20 Geleneksel Performans Değerleme Yöntemlerinin Yetersizlikleri 6. İşletmenin Bazı Bölümleri İle İlgisiz Olması Finansal raporlarda her fonksiyonel bölümün faaliyetleri ayrı ayrı incelenir. Fakat, günümüzde bölümlerarası ortak çalışmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca, BT gibi kaynakların değerini ölçmek çok zordur.

21 Dengeli Sonuç Kartı (Balanced Scorecard) DSK en kısa şekliyle strateji uygulama modeli olarak tanımlanmaktadır. DSK işletme stratejisini finansal ve finansal olmayan ölçülere dönüştürerek işletme stratejisi ile çalışanlar arasında iletişim kurmaya yarar. DSK bir işletmenin misyon ve stratejisinin anlaşılabilir performans ölçümleri şekline dönüştürülerek ifade edilmesini ve böylece stratejik ölçüm ve yönetim sistemi için gereken çerçevenin oluşturulmasını sağlar.

22 Dengeli Sonuç Kartı DSK, düzgün bir şekilde ölçüldüğü ve kullanıldığı taktirde, işletmelere rekabetçi avantaj sağlayabilmektedir. DSK, işletme için büyük önem taşıyan bir grup kritik faktörden oluşmaktadır. Yöneticilerin, çeşitli alanlardaki işletme performansı metriklerini eş zamanlı olarak görebilmesine olanak tanır.

23 Dengeli Sonuç Kartı DSK, yöneticilerin aşağıdaki 4 önemli soruya cevap bulmalarını sağlar: 1. Müşterilere olan bakışımız nasıl olmalı? (müşteri boyutu) 2. Hangi konuda uzmanlaşmalıyız? (işletme içi süreçler boyutu) 3. Geliş(tir)meye ve değer yaratmaya nasıl devam etmeliyiz? (inovasyon ve öğrenme boyutu) 4. Hissedarlara olan bakışımız nasıl olmalı? (finansal boyut)

24 Dengeli Sonuç Kartı Boyutları 1. Müşteri Boyutu 2. İşletme İçi Süreçler Boyutu 3. İnovasyon ve Öğrenme Boyutu 4. Finansal Boyut

25 1. Müşteri Boyutunda Kullanılabilecek Ölçütler

26 2. İşletme İçi Süreçler Boyutunda Kullanılabilecek Ölçütler

27 3. İnovasyon ve Öğrenme Boyutunda Kullanılabilecek Ölçütler

28 4. Finansal Boyutunda Kullanılabilecek Ölçütler

29 DSK Boyutları Arasındaki Neden-Sonuç İlişkisi

30 DSK Örneği: ABC İşletmesi

31 DSK Örneği: ABC İşletmesi

32 DSK Örneği: ABC İşletmesi

33 Dengeli Sonuç Kartı Bilişim Teknolojisi (BT) Perspektifi Bilişim Teknolojisi (BT): Bilginin dijital formatta işlenmesi, kaydedilmesi ve taşınması amacıyla kullanılan her türlü teknoloji aracıdır. Donanım Yazılım Veri yönetim teknolojisi Ağ / Telekomünikasyon teknolojisi

34 Dengeli Sonuç Kartı Bilişim Teknolojisi (BT) Perspektifi BT'nin İşletme Performansı Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi 1) En sık kullanılan metrikler Verimlilik Karlılık Müşteri değeri 2) Ölçüm zamanlaması Anında ölçüm Zaman aralıklı ölçüm

35 Dengeli Sonuç Kartı Bilişim Teknolojisi (BT) Perspektifi BT'nin İşletme Performansı Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi 3) Ölçümleme Yaklaşımları Varyans yaklaşımı Süreç yaklaşımı BT Harcaması BT Varlığı BT Etkisi İşletme Performansı BT Dönüştürme Süreci BT Kullanım Süreci Rekabetçi Performans Yaratma Süreci

36 Dengeli Sonuç Kartı BT Perspektifi Finansal Boyut Yatırım getirisi (ROI) Aktiflerin getirisi (ROA) Karlılık Hisse senedi fiyatı Müşteri Boyutu Müşteri memnuniyeti Geri dönen müşteri sayısı Diğer müşteriler tarafından yönlendirilen müşteri sayısı İşletme İçi Süreçler Boyutu Çalışmaz durumda bulunma süresi Yapılmakta olan iş miktarı Bakım masrafları İnovasyon ve Öğrenme Boyutu Yeni ürün sayısı (yüzdesi) Patent sayısı Çalışanlardan gelen öneri sayısı

Benzer belgeler

Stratejik Performans Yönetimi ve Dengeli Sonuç Kartı (Balanced Scorecard-BSC)

Stratejik Performans Yönetimi ve Dengeli Sonuç Kartı (Balanced Scorecard-BSC) Kontrol Fonksiyonu Gerçekleştirilmek istenen amaçlara ne ölçüde ulaşıldığını belirlemek, planlanan amaçlar (standartlar), ile