İÇİNDEKİLER. Önsöz... Şekiller Listesi... Tablolar Listesi... KISIM-I

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Önsöz... Şekiller Listesi... Tablolar Listesi... v xx xxi KISIM-I BÖLÜM-I İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR VE İŞLETME AMAÇLARI 1. TEMEL KAVRAMLAR İhtiyaç Ürün Üretim Faktörleri Girişim (Teşebbüs) Girişimci-Yönetici İşletme Yönetimi İŞLETME BİLİMİNİN DİĞER BİLİM DALLARI İLE İLİŞKİSİ Ekonomi ve İşletme Davranış Bilimleri ve İşletme Matematik-İstatistik ve İşletme Hukuk ve İşletme İŞLETMELERİN KURULUŞ AMAÇLARI Birincil Amaçlar Kâr ya da Sosyal Fayda Elde Etmek Topluma Hizmet Etmek İşletmenin Devamlılığını Sağlamak İkincil Amaçlar İŞLETMELERİN TOPLUM İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ BÖLÜM - II : İŞLETME ÇEVRESİ 1. İŞLETME ÇEVRE İLİŞKİSİ İŞLETMEYİ ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER İşletmeyi Etkileyen Makro Çevresel Faktörler Ekonomik Sistem Ve Yapı Sosyal Ve Kültürel Yapı Yasal Ve Politik Koşullar Teknolojik Koşullar... 21

2 viii İçindekiler Doğal Çevre Koşulları Uluslar Arası Koşullar Demografik Yapı Diğer Faktörler İşletmeyi Etkileyen Mikro Çevresel Faktörler Rekabet Alıcılar Tedarik Kaynakları Aracılar KISIM-II BÖLÜM-I: İŞLETMELERİN SINIFLANDIRILMASI 1. İŞLETMELERİN SINIFLANDIRILMASI Faaliyet Alanlarına Göre İşletmeler Mal ve Hizmet Üreten İşletmeleri Ticaret (Pazarlama) İşletmeleri Tüketicilerin Türüne Göre Nihai (En Son) Tüketiciler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler Endüstriyel Tüketiciler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler Üretilen Ürün Türüne Göre İşletmeler Üretilen Mal ve Hizmetin Kullanım Sürelerine Göre Dayanıklı Mal üreten işletmeler Dayanıksız Mal Üreten İşletmeler Hizmet Üreten İşletmeler Üretilen Mal ve Hizmetlerin Ait Olduğu Sektörlere Göre Üretim Faktörlerinin Mülkiyetine Göre İşletmeler Özel İşletmeler Kamu İşletmeleri Karma İşletmeler Yabancı Sermayeli (Çok Uluslu) İşletmeler Büyüklüklerine Göre İşletmeler KOBİ ler Büyük İşletmeler KOBİ lerle Büyük İşletmelerin Üstünlük ve Zayıf Yönlerinin Karşılaştırılması Hukuki Yapılarına Göre İşletmeler... 34

3 İçindekiler Kişi (Şahıs) İşletmeleri Tek Kişi İşletmesi Adi Şirket Kollektif Şirket Komandit Şirket Sermaye İşletmeleri Anonim Şirket Limited Şirket Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket Kooperatifler Hukuki Yapılarına Göre İşletmelerin Özellik ve Farkları Ekonomik Çıkarların Korunması Çısından İşletmelerin Birleşmesi Centilmenlik Anlaşmaları Konsorsiyumlar Karteller Tröstler Holdingler İşbirliği ix BÖLÜM - II: İŞLETME KURMA ÇALIŞMALARI 1. GENEL BİLGİLER İŞLETME KURMA AŞAMALARI Yatırım Düşüncesi Uygun Yatırım Alanı Seçimi Fizibilite (Yapılabilirlik) Etüdü Ekonomik Etüd Talep Tahmini ve Pazar Araştırması Talep Tahmini ve Pazar Araştırması Kavramları ve Önemi Talep Tahmin Yöntemleri Talep Tahmin Yöntemlerinin Etkinliğini Artırıcı Unsurlar İşletme Kuruluş Yeri Seçimi En Uygun (Optimal) Kuruluş Yeri Kuruluş Yeri Seçimini Etkileyen Faktörler Hammadde Taşıma Pazar... 70

4 x İçindekiler İş Gücü Enerji Ve Yakıt Su Ve İklim Kamusal Faktörler Diğer Faktörler En Uygun Kuruluş Yeri Seçim Yöntemleri Konumluk Yeri Toplanma Dağılma Organize Sanayi Bölgesi Kapasite Kapasite Türleri Teorik Kapasite Pratik Kapasite Fiili Kapasite Atıl Kapasite Aşırı Kapasite Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Planlaması ve Önemi Optimum (En Uygun) Kapasite Kapasite Büyüklüğü Seçimini Etkileyen Faktörler İşletmenin Tahmini Gelirlerinin Belirlenmesi Teknik Etüd Finansal Etüd Yasal Etüd Örgütsel Etüd FİZİBİLİTE RAPORU VE YATIRIM DEĞERLEME Alternatif Yatırımlar Yatırım Kararı İşletme Toplam Yatırım Tutarının Hesaplanması Sabit Yatırım Tutarı İşletme Sermayesi Tutarı İşletme Kuruluş Kararının Alınması KESİN PROJE UYGULAMA İŞLETME... 89

5 İçindekiler xi KISIM-III İŞLETME FONKSİYONLARI BÖLÜM-I: YÖNETİM 1. YÖNETİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Örgüt ve Örgütsel Amaçlar Yönetimin Tanımı, Kapsamı ve Önemi Yönetim Kademeleri (Düzeyleri) ve Becerileri Yönetim Kademeleri (Düzeyleri) Üst Kademe Yönetimi Orta Kademe Yönetimi Alt Kademe Yönetimi Yönetsel Beceriler Kavramsal Beceri Analitik Beceri İletişim Becerisi İnsan İlişkileri Becerisi Karar Verme Becerisi Teknik Beceri YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER Bilimsel yönetim öncesi dönem (20. yüzyıldan önce) Milattan Önce Yönetim Anlayışı Orta Çağlarda Yönetim Anlayışı Yönetimin Bilimsel Nitelik Kazanması (20. Yüz Yıl Ve Sonrası) Klasik Teoriler Davranışsal Teoriler Çağdaş Teoriler YÖNETİMİN FONKSİYONLARI Planlama Planlamanın Özellikleri Etkin Bir Planlama İçin Gerekli Koşullar Planlamanın Yarar Ve Sakıncaları Örgütleme (Organizasyon) Örgütleme Süreci Örgüt Yapısı Komuta (Hat) Örgütü Komuta-Uzman (Kurmay) Örgütü Matriks (Proje) Örgütü

6 xii İçindekiler Örgütleme İlkeleri Örgütlerde Bölümlendirme Bölümlere Ayırma İlkeleri Bölümlere Ayırma Türleri Fonksiyonlara Göre Bölümleme Ürüne Göre Bölümleme Coğrafi Alanlara Göre Bölümleme Süreç ve Araca Göre Bölümleme Müşteri (Alıcı) Temeline Göre Bölümleme Zamana Göre Bölümlendirme Karma Bölümlendirme Örgütlerde Yetki Ve Sorumluluk Yetki Yetki Türleri Yetki Devri Sorumluluk Örgütlerde Reorganizasyon Yöneltme (Yürütme) Yöneltme Fonksiyonunun Temel İlkeleri Amaçların Uyumlaştırılması İlkesi Emir-Komuta Birliği İlkesi Etkin Bir Yöneltme Düzenini Koşulları Motivasyon Motivasyon Teorileri İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi X, Y ve Z Teorisi Çift Faktör Teorisi F. Adams ın Ödül Adaleti veya Eşitliği Teorisi Önderlik-Liderlik Örgütsel İklim Eşgüdüm (Koordinasyon-Düzenleştirme) Eşgüdüm (Koordinasyon) İlkeleri Eşgüdüm (Koordinasyon) Teknikleri Eşgüdüm (Koordinasyon) Çeşitleri Denetim (Kontrol) Denetim Sürecinin Aşamaları Denetim Türleri Ön Kontrol

7 İçindekiler Süreç Sırasında Kontrol Son Kontrol Denetim Biçimleri Teknikleri Etkin Bir Denetim Sisteminin Koşulları KRİZ VE KRİZ YÖNETİMİ KRİZİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ KRİZİN TÜRLERİ KRİZİN ETMENLERİ Dış Çevre Etmenleri Örgüt İçi Etmenler Krizin Ortaya Çıkmasında İç ve Dış Çevre Etkileşimi KRİZ SÜRECİ KRİZ SÜRECİNİN SAFHALARI İç ve Dış Değişiklikleri Fark Etmeme (Körlülük) Harekete Geçmeme Yanlış Karar ve Faaliyetler Kriz Dönemi Çözüm veya Çöküş KRİZ SÜRECİNİN SONUÇLARI KRİZ YÖNETİMİ KRİZ YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI Krizden Kaçma Yaklaşımı Kriz Çözme Yaklaşımı KRİZ YÖNETİM EKİBİ xiii BÖLÜM-II: ÜRETİM 1. ÜRETİM KAVRAMI ÜRETİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Uzmanlaşma Çeşitlendirme Genişleme Daralma Tümleştirme Standartlaştırma Makineleşme Otomasyon Araştırma Ve Geliştirme Sermaye Birikimi ÜRETİM TÜRLERİ Üretim Yöntemine Göre Üretim Türleri

8 xiv İçindekiler Birincil Üretim Analitik Üretim Sentetik Üretim Fabrikasyon Montaj Üretilen Miktar Bakımından Üretim Türleri Siparişe Göre Üretim Parti Üretimi Sürekli Üretim Kütle Üretimi Akış Üretimi Üretimde İzlenen Yol Bakımından Üretim Türleri Yerinde Üretim Hareket Halinde Üretim Üretilen Ürünün Cinsine Göre Üretim Türleri ÜRETİM YÖNETİMİ SİSTEMLERİ Ürün Tasarımı ve Geliştirilmesi Ürün Tasarımı, Ürün Geliştirilmesi Kavramı ve Önemi Ürün Tasarımı ve Geliştirilmesi Süreci Üretim Planlaması Üretim Planlamasının Kapsamı ve Önemi Üretim Planlama Süreci İşyeri Yerleşim Düzeni İşyeri Yerleşim Düzeni ve Önemi İşyeri Yerleşim Düzenini Etkileyen Faktörler İşyeri Yerleşim Düzeni Türleri İş ve Görev Tasarımı İş Ve Görev Tasarımı Kavramı ve Önemi İş ve Görev Tasarımı Süreci İş ve Görev Kapsamının Tasarımı Hareket ve Zaman Etüdü Ergonomi Üretim Kontrolü Stok Yönetimi Stok Yönetimi Kavramı ve Önemi Stok Maliyetleri Stok Kontrol Modelleri Bağımsız Talep Durumunda Stok Kontrol Modelleri 177

9 İçindekiler xv Bağımlı Talep Durumunda Stok Kontrol Modelleri Kalite Kontrolü Kalite Kontrolü Kavramı ve Önemi Kalite Kontrol Maliyetleri Kalite Kontrol Yöntemleri İstatistiksel Kalite Kontrol Yöntemleri Kalite Kontrol Şemaları Örnekleme İle Muayene Yöntemleri Toplam Kalite Yönetimi Toplam Kalite Yönetimi Kavramı ve Önemi Toplam Kalite Yönetimi İlkeleri Toplam Kalite Yönetimi Araçları Bakım ve Onarım İş Güvenliği BÖLÜM-III: PAZARLAMA 1. PAZARLAMA KAVRAMI, TANIMI VE ÖNEMİ PAZARLAMA ANLAYIŞ VE UYGULAMASINDAKİ GELİŞMELER PAZARLAMA BİLGİ SİSTEMİ VE PAZARLAMA ARAŞTIRMASI Pazarlama Bilgi Sistemi Pazarlama Araştırması Problemin Tanımlanması ve Amacın Saptanması Veri Kaynaklarının Belirlenmesi Anakütle ve Örneklemin Belirlenmesi Veri Toplama Yönteminin Seçimi Veri Toplama Verilerin Analizi Yorum ve Raporlama PAZAR ÇEŞİTLERİ Tüketici Pazarları Örgütsel Pazarlar Uluslararası Pazarlar PAZAR BÖLÜMLENDİRME VE HEDEF PAZAR SEÇİMİ Pazar Bölümlendirme Hedef Pazar Seçimi Farklılaştırılmamış Pazarlama Stratejisi

10 xvi İçindekiler Farklılaştırılmış Pazarlama Stratejisi Belli Bir Pazar Bölümüne Yönelmiş Pazarlama Stratejisi Her Endüstriyel Tüketicinin Özel İhtiyaçlarını Karşılamaya Yönelik Pazarlama Stratejisi PAZARLAMA YÖNETİMİ VE FONKSİYONLARI Ürün Mevcut Mallarda Değişiklik Satış İmkanı Bulunmayan Malların Üretimden Çıkarılması Yeni Mal Geliştirme Yeni Mal Geliştirme Süreci Aşamaları Fiyat Fiyatlamada Gözönünde Tutulacak Etkenler İşletmelerin Fiyatlama Amaçları Fiyatlama Modelleri Maliyete Dayanan Modeller Talebe Dayanan Modeller Rekabete Dayanan Modeller Dağıtım Dağıtım Kanalı Dağıtım Kanalı Amaçları Dağıtım Kanalı Alternatifleri Fiziksel Dağıtım Ulaştırma Depolama Stok Denetimi Destek Faaliyetleri Tutundurma Reklam Kişisel Satış Satış Geliştirme Çabaları Haber Şeklinde İlan Doğrudan Pazarlama

11 İçindekiler xvii BÖLÜM-IV: FİNANSMAN 1. FİNANSMANIN ANLAMI KAPSAMI VE ÖNEMİ FİNANSMAN KAYNAKLARI Öz Kaynaklar Yabancı Kaynaklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar FİNANSAL PİYASALAR Para Piyasaları Sermaye Piyasaları FİNANSAL TABLOLAR Temel Finansal Tablolar Bilanço Gelir Tablosu Ek Finansal Tablolar Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tabloları Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Net İşletme (çalışma) Sermayesindeki Değişim Tablosu Kâr Dağıtım Tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu FİNANSAL ANALİZ Rasyolar (Oranlar) Likidite Rasyoları Cari Rasyo Likidite Rasyosu Faaliyet Rasyoları Alacak Devir Hızı Rasyosu Stok Devir Hızı Rasyosu Yapı Rasyoları Toplam Borç Rasyosu Özkaynaklar Rasyosu Kârlılık Rasyoları Brüt Kârlılık Rasyosu Net Kâr Marjı Rasyosu Toplam Aktiflerin Kârlılığı Rasyosu

12 xviii İçindekiler Özsermayenin Kârlılığı Rasyosu FİNANSAL PLANLAMA VE DENETİM Finansal Planlama Finansal Denetim BÖLÜM-V : İNSAN KAYNAKLARI 1. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ KAVRAMI VE ÖNEMİ İŞGÖREN DEĞİŞİM HIZI VE HESAPLANMASI İŞ ANALİZLERİ İŞ TANIMLARI VE İŞ GEREKLERİ PERSONEL BULMA VE SEÇME İşgören Bulma İşgören Seçimi İŞE ALIŞTIRMA VE İŞGÖREN EĞİTİMİ İşe Alıştırma İşgören Eğitimi İşgören Eğitim İlkeleri İşgören Eğitim Yöntemleri İş Başı Eğitim Türleri İş Dışı Eğitim Türleri İŞGÖREN PERFORMANS DEĞERLEMESİ Performans Değerlemesinin Amaç ve Yararları Performans Değerleme Yöntemleri ÜCRET DÜZENLENMESİ VE YÖNETİMİ Ücretlendirme Sistemleri Zamana Göre Ücret Sistemi Parça Başına Göre Ücret Sistemi Primli Ücret Sistemi Diğer Sistemler BÖLÜM-VI: HALKLA İLİŞKİLER 1. HALKLA İLİŞKİLER TANIMI VE ÖNEMİ HALKLA İLİŞKİLERİN FONSİYONLARI HALKLA İLİŞKİLERİN AMACI İşletme Açısından İzlenen Amaçlar Toplumsal Açıdan İzlenen Amaçlar HALKLA İLİŞİKİLER İLKELERİ Halkla İlişkiler İki Yönlü Bir İletişim Sürecidir

13 İçindekiler 4.2. Halkla İlişkiler Gerçekleri Yansıtmalıdır Halkla İlişkiler Faaliyetleri İnandırıcı Olmalıdır Halkla İlişkiler Sabır İsteyen Sürekli Bir Çalışmadır Halkla İlişkiler Uzmanlığa Dayanır Halkla İlişkilerde Sorumluluk Yaygındır Halkla İlişkiler Faaliyetleri Tekrarlanmak İster Halkla İlişkiler Mesleki Etik Kurallara Uymayı Gerektirir Halkla İlişkiler Firma İmajı Oluşturmayı Gerektirir Halkla İlişkiler Faaliyetleri Bütçe Oluşturmayı Gerektirir HALKLA İLİŞKİLERDE KULLANILAN İLETİŞİM ARAÇLARI HALKLA İLİŞKİLERDE ÖRGÜTLEME İşyerinde ve İşgörende Halkla İlişkiler Açısından Bulunması Gereken Özellikler xix BÖLÜM-VII: MUHASEBE 1. MUHASEBE KAVRAMI VE ÖNEMİ MUHASEBENİN FONKSİYONLARI (İŞLEVLERİ) MUHASEBE BİLGİLERİNE İHTİYAÇ DUYANLAR MUHASEBE ÇEŞİTLERİ BÖLÜM-VIII: ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) 1. ARAŞTIRMA VE GELİŞTERME KAVRAMI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRMENİN TANIMI VE ÖNEMİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME TÜRLERİ Temel Araştırma Uygulamalı Araştırma Geliştirme KAYNAKÇA