AYHAN SELÇUK ÖZGENÇ VERGİ ANLAŞMALARININ KÖTÜYE KULLANILMASI -ANLAŞMA ALIŞVERİŞİ-

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "AYHAN SELÇUK ÖZGENÇ VERGİ ANLAŞMALARININ KÖTÜYE KULLANILMASI -ANLAŞMA ALIŞVERİŞİ-"

Derya Heper
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 AYHAN SELÇUK ÖZGENÇ VERGİ ANLAŞMALARININ KÖTÜYE KULLANILMASI -ANLAŞMA ALIŞVERİŞİ-

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR Giriş...3 I. Kavram: Anlaşma Alışverişi Kavram...3 a. Üst Kavramların Belirlenmesi...3 aa. Anlaşmanın Dürüstlüğe Aykırı Kullanımı (Improper Use)...5 bb. Anlaşmanın Kötüye Kullanılması (Abuse of treaty)...9 b. Alt Kavramın Tanımlanması: Anlaşma Alışverişi Terim...18 II. Anlaşma Alışverişinin Benzer Kötüye Kullanma Yapılarından Ayırt Edilmesi Forum Shopping ve Anlaşma Alışverişi Norm Alışverişi ve Anlaşma Alışverişi Direktif Alışverişi ve Anlaşma Alışverişi III. Konunun Sınırlandırılması ve Plan...29

3 XII BİRİNCİ BÖLÜM VERGİ ANLAŞMALARINA KAVRAMSAL VE TARİHSEL BAKIŞ.2. Vergi Anlaşmalarına Kavramsal Bakış...31 I. Uluslararası Çifte Vergilendirme Kavram Türler...32 a. Uluslararası Hukuksal Çifte Vergilendirme...32 b. Uluslararası Ekonomik Çifte Vergilendirme...33 II. Uluslararası Çifte Vergilendirmenin Ortadan Kaldırılması Araçlar a. İç hukuk: Vergi Yasası b. Uluslararası Hukuk: Vergi Anlaşması Yöntemler a. İstisna Yöntemi b. Mahsup Yöntemi III. Uluslararası Vergi Anlaşmalarının Amaç ve Kapsamı Vergi Anlaşmalarının Amacı Vergi Anlaşmalarının Kapsamı a. Kişilere İlişkin Kapsam b. Maddi Kapsam...41 IV. Uluslararası Vergi Anlaşmaları - İç hukuk İlişkisi Vergi Anlaşmalarına Tarihsel Bakış...45 I. Vergi Anlaşması Modellerinin Gelişimine Genel Bakış Küresel Belirleyiciler: OECD, UN, USA Model Anlaşmaları...45 a. OECD Modeli...45 b. UN Modeli c. ABD Modeli Bölgesel Anlaşmalar: NORDIC, ANDEAN, ASEAN Model Anlaşmaları... 50

4 XIII a. NORDIC Modeli...51 b. ANDEAN Modeli...51 c. CARICOM Modeli...52 II. Vergi Anlaşması Modellerinde Kötüye Kullanma Karşıtı Yaklaşımların Gelişimine Özel Bakış OECD deki Gelişmeler...53 a. OECD Raporları...53 aa. Üs Şirket Raporu (1987)...53 bb. Kanal Şirket Raporu (1986) cc. Haksız Vergi Rekabeti Raporu (1998)...58 dd. Anlaşma Ehilinin Sınırlandırılması Raporu (2002) ee. Uygunsuz Hallerde Anlaşma Faydasının Engellenmesi Raporu (2015)...61 b. OECD Model Şerhi Değişiklikleri...67 aa Şerhi bb Şerhi...70 cc Şerhi UN deki Gelişmeler...75 a. UN Raporları...75 aa. Anlaşmaların Dürüstlüğe Aykırı Kullanımı Raporu (2009)...75 bb. Gerçek Lehdar Raporu (2008)...79 b. UN Model Şerhi Değişiklikleri aa. 1980/2001 Model Şerhleri bb Model Şerhi...81 İKİNCİ BÖLÜM ANLAŞMA ALIŞVERİŞİNİN HUKUKİ YAPISI.4. Anlaşma Alışverişinin İşleyişi: Araç ve Yöntemler...83 I. Anlaşma Alışverişi: Hileli Bağlanma... 83

5 XIV 1. Bağlama Noktası Kavramı Ana Bağlama Noktası: İkametgâh Bağlama Noktası Aracılığıyla Hileli Bağlanma a. İkametgah Tesisi Yoluyla Anlaşmaya Bağlanılması b. Yorum Yoluyla Anlaşma Bağının Ortadan Kaldırılması II. Anlaşma Alışverişinin Temel İşleyişi Küresel Vergi Planlaması-Anlaşma Alışverişi Kaynak Devleti Anlaşma Alışverişi İkamet Ülkesi- Anlaşma Alışverişi Kanal Ülke- Anlaşma Alışverişi...95 III. Anlaşma Alışverişinin Araçları: Tüzel Kişiliği Olmayan Yapılanmalar/Tüzel Kişilikler Tüzel Kişiliği Olmayan Yapılanmalar a. İnanca Dayalı Aracı Yapılanmalar b. Ortaklıklar Tüzel Kişilikler: Kanal Şirketler a. Doğrudan Kanal Şirket b. Atlama Taşı Kanal Şirket IV. Anlaşma Alışverişi Biçimleri Anlaşma Alışverişi Yapılanmaları a. Gayri Maddi Hak Gelirlerine İlişkin Anlaşma Alışverişi Yapılanmaları b. Finansal Amaçlı (Kredi) Anlaşma Alışverişi Yapılanmaları c. Holding Şirketler d. İşyerine Yönelik Yapılanmalar e. İş Faaliyetine Dayanan Yapılanmalar Anlaşma Alışverişi Olmayan İyiniyetli Yapılanmalar V. Anlaşma Alışverişine Karşı İleri Sürülen Argümanlar Anlaşma Alışverişinin Anlaşma Amacına Aykırı Olduğu Argümanı...114

6 XV 2. Karşılıklılık Argümanı Ekonomik Bağlılık/Sadakat Argümanı Anlaşma Görüşmelerini Engelleme Argümanı Gelir Kaybı Argümanı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERGİ ANLAŞMASI KURALLARIYLA ANLAŞMA ALIŞVERİŞİNİN ÖNLENMESİ.5. Gerçek Lehdar (Beneficial Ownership) Klozu I. Kavram II. Gerçek Lehdar Kavramının Tarihsel Kökleri Anglo-Sakson Hukuku OECD Model Anlaşması a Dönemi b Arası Dönem c Sonrası Dönem III. Gerçek Lehdar Kavramının Yorum Yöntemi İç hukuk Anlamına Göre Yorum: OM, 3 (2) Uluslararası Anlama Göre Yorum IV. Gerçek Lehdar Kavramının Yorum Uygulamaları Hollanda: The Royal Dutch Petroleum Kararı İngiltere: Indofood Kararı Kanada: Prevost Kararı Fransa: Royal Bank of Scotland Kararı İspanya: Real Madrid Kararı Kararların Değerlendirilmesi V. Gerçek Lehdar Kavramının Türkiye Uygulamaları Fiili Uygulamalar

7 XVI a. Varsayım 1: Gerçek Lehdarın Tanımlanmadığı Anlaşmalar b. Varsayım 2: Gerçek Lehdarın Tanımlandığı Anlaşmalar c. Varsayım 3: Gerçek Lehdarın Hiç Düzenlenmediği Anlaşmalar VI. Değerlendirme Anlaşma Faydasının Sınırlanması (Limitation of Benefits) Klozu I. Anlaşma Faydasının Sınırlandırılması Kavramı II. Anlaşma Faydasının Sınırlandırılması Klozunun Gelişimi OECD Modelinde ABD Modelinde III. Anlaşma Faydasının Sınırlandırılması Klozunun Uygulanması Ehil Kişi a. Gerçek Kişiler b. Hükümete Bağlı Kamu Tüzel Kişilikleri ve Diğer Kamu Otoriteleri c. Vergiden İstisna Edilmiş Organizasyonlar ve Emeklilik Fonları Genel Test Standartları a. Halka Açık Olma (Public Company Test) b. Sahiplik / Matrah Erozyonu Testi aa. Sahiplik Testi bb. Matrah Erozyonu Testi Özel Test Standartları a. Aktif İş Testi b. Merkez Yönetim Şirketi (Headquarter Company) Testi c. Türev Fayda Testi d. İyi Niyet Testi (Bonafide Clause) IV. Anlaşma Faydasının Sınırlandırılması Klozu Uygulama Örnekleri

8 XVII 1. Hollanda-ABD Vergi Anlaşması Fransa-ABD Vergi Anlaşması İtalya-ABD Vergi Anlaşması İngiltere-ABD Vergi Anlaşması V. Anlaşma Faydasının Sınırlandırılması Klozu ve Türk Vergi Anlaşmaları Türkiye-ABD Vergi Anlaşması (1996) a. Sahiplik/Matrah Erozyonu Testi b. Aktif Ticaret veya İş Testi c. Halka Açık Şirket Testi d. Yetkili Makam Takdiri Türkiye-İsrail Vergi Anlaşması (1996) Türkiye-Kazakistan Vergi Anlaşması (1995) Türkiye- Lübnan Vergi Anlaşması (2004) Türkiye-Katar Vergi Anlaşması (2008) Türkiye- Suudi Arabistan Vergi Anlaşması (2009) Türkiye- Brezilya Vergi Anlaşması (2010) Türkiye- Malta Vergi Anlaşması (2011) Değerlendirme Anlaşma Alışverişinin Önlenmesinde Diğer Yöntemler I. Genel Yöntemler Şeffaflık Yaklaşımı (The Look-Through Approach) a. Tanımlanması b. Kapsam ve Sınırları Kapsam Dışı Bırakma Yaklaşımı ( The Exclusion Approach) a. Tanımlanması b. Kapsam ve Sınırları Vergilendirme Koşulu Yaklaşımı (Subject to Tax Approach) a. Tanımlanması b. Kapsam ve Sınırları

9 XVIII 4. Kanal Yaklaşımı (The Channel Approach) a. Tanımlanması b. Kapsam ve Sınırları II. Özel Yöntemler Genel İyi Niyet Hükmü Faaliyet Hükmü Vergi Miktarı Hükmü Borsaya Kayıtlı Olma Hükmü Alternatif Muafiyet Hükmü DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ULUSAL HUKUK KURALLARIYLA ANLAŞMA ALIŞVERİŞİNİN ÖNLENMESİ.8. Genel Kötüye Kullanma Karşıtı Ulusal Kuralların Uygulanması I. Uluslararası Hukuk İlkeleri Açısından Ulusal Uygulamalar II. Genel Kötüye Kullanma Karşıtı Ulusal Kurallar Anglo Sakson Hukukunda a. Amerika Birleşik Devletleri aa. Yeniden Nitelendirme Doktrini (Recharacterization) aaa. Muvazaalı İşlem Doktrini (Sham Transaction Doctrine) bbb. Basamaklı İşlem Doktrini ( Step Transaction) bb. Ekonomik Öz Doktrini aaa. İş Amacı Doktrini (Business Doctrine) bbb. Özün Biçime Önceliği Doktrini (Substance-overform doctrine) b. İngiltere Kıta Avrupası Hukukunda Türk Hukukunda: VUK,

10 XIX III. Genel Kötüye Kullanma Karşıtı Ulusal Kuralların Anlaşma Alışverişine Uygulanması Uluslararası Organizasyonların Yaklaşımları: OECD/UN Modeli a. OECD Modeli aa Öncesi bb Sonrası b. UN Modeli Uluslararası Literatürdeki Yaklaşımlar: Görüşler Ulusal Uygulamalar: İçtihatlar a. Anglo Sakson Hukukunda aa. ABD bb. Kanada b. Kıta Avrupası Hukukunda aa. Avusturya bb. Fransa Değerlendirme Sonuç KAYNAKÇA Yürürlükte Bulunan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Model Convention with Respect to Taxes on Income and on Capital

Benzer belgeler

Dr. Gülşah YILMAZ PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BİRLİKTE SATMA HAKKI VE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKI (TAG ALONG & DRAG ALONG RIGHTS)

Dr. Gülşah YILMAZ PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BİRLİKTE SATMA HAKKI VE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKI (TAG ALONG & DRAG ALONG RIGHTS) İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1