VakıfBank. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu Şubat Bu Haftaki Yazımız...

Transkript

1 VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu Şubat 211 Bu Haftaki Yazımız... Aralık ayı sanayi üretim endeksinin beklentilerin üzerinde %16.9 açıklanması ile birlikte 21 yılının son çeyreğinde sanayi üretim endeksi ortalama %12.1 büyümüştür. Sanayi üretim endeksindeki söz konusu güçlü büyüme paralelinde 21 yılının son çeyreğinde büyüme oranının %7.6 oranında gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Böylece 21 yılının tamamında ekonomi %8. büyüyecektir. Sanayi üretim endeksinin büyümeye dair güçlü bir öncül veri olduğu değerlendirildiğinde, endeksin önümüzdeki dönemde nasıl bir seyir izleyeceği önemli bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle son dönemde TCMB nin uyguladığı karışık para politikalarının Türkiye büyüme dinamiklerine nasıl yansıyacağı tartışılan bir konuyken, raporumuzda 21 yılında büyümede izlenen güçlü performansın 211 yılında devam edip etmeyeceği sorusu tartışılacaktır ve yılın ilk çeyreğine ilişkin açıklanan öncül veriler değerlendirilecektir. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... Cari işlemler dengesi Aralık ayında 7.3 milyar dolar olarak gerçekleşirken 21 yılsonunda 48.6 milyar dolara yükselmiştir 21 yılının Aralık ayında cari işlemler hesabı, %132.4 oranında artarak beklentilerin üzerinde 7.3 milyar dolar açık vermiştir. Böylece 21 yılının tümüne bakıldığında cari işlemler açığı, 29 yılına göre %247.1 oranında rekor artış göstererek milyar dolardan 48.7 milyar dolara yükselmiştir. Alt kalemler incelendiğinde, dış ticaret açığının 29 yılının Aralık ayına göre %17. oranında artarak 7.21 milyar dolara ulaşması, bu yılın Aralık ayı cari işlemler hesabının açık vermesinde en büyük etken olmuştur. 29 yılının tamamında milyar dolar net sermaye girişi gerçekleşen sermaye ve finans hesabı, 21 yılında yaklaşık kat artarak milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Sanayi Üretim Endeksi Aralık ayında beklentilerin üzerinde %16.9 oranında arttı... Sanayi üretim endeksi, Aralık ayında, 29 yılının aynı ayına göre, %16.9 oranında artarak, düzeyine yükselmiştir. Bir önceki aya göre ise endekste %16.8 oranında artış yaşanmıştır. Böylece sanayi üretim endeksi 21 yılında yıllık bazda ortalama %13.1 oranında güçlü bir performans sergilemiştir. Endekste yıllık bazda yaşanan artışta olumlu baz etkisi rol oynarken, aylık bazda yaşanan artışta ise Aralık ayında ihracat rakamlarındaki hızlı artış ile bayram ardından çalışma günü sayısının normale dönmesi etkili olmuştur. Aylık bazdaki artışın yanı sıra, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi de bir önceki aya göre %.7 artış göstermiştir. Bu oran bu senenin, en yüksek büyüme oranına işaret etmektedir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler.. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti İşsizlik Oranı (Kasım) %11.2 PPK Faiz Toplantısı %6.2 % Tüketici Güven Endeksi (Ocak) ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 2 21 yılsonu büyüme beklentimizi %8. e revize ediyoruz... Aralık ayı sanayi üretim endeksinin beklentilerin üzerinde %16.9 açıklanması ile birlikte 21 yılının son çeyreğinde sanayi üretim endeksi ortalama %12.1 büyümüştür. Sanayi üretim endeksindeki söz konusu güçlü büyüme paralelinde 21 yılının son çeyreğinde büyüme oranının %7.6 oranında gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Böylece 21 yılının tamamında ekonomi %8. büyüyecektir. Sanayi üretim endeksinin büyümeye dair güçlü bir öncül veri olduğu değerlendirildiğinde, endeksin önümüzdeki dönemde nasıl bir seyir izleyeceği önemli bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle son dönemde TCMB nin uyguladığı karışık para politikalarının Türkiye büyüme dinamiklerine nasıl yansıyacağı tartışılan bir konuyken, raporumuzda 21 yılında büyümede izlenen güçlü performansın 211 yılında devam edip etmeyeceği sorusu tartışılacaktır ve yılın ilk çeyreğine ilişkin açıklanan öncül veriler değerlendirilecektir. Grafik Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a a, sağ eksen) Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Kaynak: TÜİK Dünya ekonomisinde tedirginlikler devam ederken, Türkiye ekonomisinde açıklanan güçlü ekonomik verilerin yanı sıra, sanayi üretiminin olumlu seyri 21 yılsonu büyüme rakamlarının beklenenden güçlü olacağı yönünde sinyaller vermektedir. Sanayi üretim endeksi, Aralık ayında, 29 yılının aynı ayına göre, %9. olan beklentimizin ve %11. olan piyasa beklentisinin çok üzerinde %16.9 oranında artarak düzeyine yükselmiştir. Bir önceki aya göre ise endekste %16.8 oranında artış yaşanmıştır. Böylece sanayi üretim endeksi 21 yılında yıllık bazda ortalama %13.1 oranında güçlü bir performans sergilemiştir. Endekste yıllık bazda yaşanan artışta olumlu baz etkisi rol oynarken, aylık bazda yaşanan artışta ise Aralık ayında ihracat rakamlarındaki hızlı artış ile bayram ardından çalışma günü sayısının normale dönmesi etkili olmuştur. Aylık bazdaki artışın yanı sıra, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi de bir önceki aya göre %.7 artış göstermiştir. Bu oran, bu senenin en yüksek artış oranına işaret etmektedir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksindeki artış sanayi sektöründeki büyümenin devam ettiğini göstermektedir. Grafik Sanayi Üretim Endeksi Alt Sektörleri (y y,%) Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Kaynak: TÜİK Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalatı Sanayi Üretim Endeksi alt gruplar halinde incelendiğinde, 21 yılı Aralık ayında 29 yılı aynı ayına göre, hemen hemen tüm sektörlerde yaşanan artışın devam ettiği görülmektedir. Özellikle sermaye malı imalatında yaşanan %34.2 oranındaki güçlü artış üretiminin sürdürülebilmesi açısından olumlu bir tablo çizmektedir. Diğer yandan ara malı imalatı bir önceki yıla göre %24.4 oranında, dayanıklı mal imalatı ise %7. oranında artmıştır. Ara malı ve yatırım malı üretiminin artmasının Aralık ayı sanayi üretim endeksindeki yükselişte etkili olduğu

3 görülmekte ve bu veriler ekonomik canlanmanın devam ettiğini göstermektedir. 3 Aralık ayında imalat sektörü sanayi üretim endeksi ise 21 yılının başında olumlu baz etkisi ile yakalanan rakamlara yakın %18.9 oranında artmıştır. Üçer aylık ortalama değerleri incelendiğinde ise imalat sanayinde %13.4 ile sert artış dikkat çekmektedir. İmalat sanayindeki olumlu performansa karşın, kapasite kullanım oranının kriz öncesi seviyelerin altında seyretmeye devam etmesi sektördeki kapasite kullanımına ilişkin tablonun olumsuz olduğuna işaret etmektedir. Grafik Ocak 6 Eylül 6 Kaynak: TÜİK, Vakıfbank Sanayi üretim endeksinin yıllık bazda artış oranı mevsimsellikten arındırıldıktan sonra HP filtreleme veya ayrıştırma tekniği kullanılarak trend ve konjonktür (cycle) kısımlarına ayrıştırıldığında, 21 yılının sonlarına doğru ayrıştırılmış pozitif trend serisi endeksteki hızlı büyümeyi göstermektedir. Ayrıştırılmış konjonktür serisine bakıldığında ise, 21 yılının başından itibaren yaşanan ayrışma dikkat çekmektedir. Konjonktürel seri ile orijinal seri arasındaki farkın açılması sanayi üretim endeksinin Aralık ayında yaşadığı beklentilerin üzerinde gelen %16.9 seviyesindeki artışın bir göstergesidir. Tüm bu gelişmeler ışığında, %8. olan 21 yıl sonu büyüme beklentimizi yükseltmemiz gerekliliği doğmuştur Grafik 27 Yıl Sonu %4.67 Sanayi Üretim Endeksi (y y,%) Sanayi Üretim Endeksi (y y, trend) Sanayi Üretim Endeksi (y y, cycle) Mayıs 7 Ocak 8 Eylül 8 Mayıs 9 Reel GSYİH Büyüme Oranı (y y,%) Beklenti 28 Yıl Sonu % YılSonu %4.7 Ocak 1 Eylül 1 21 YılıSonu %8. Aralık ayı sanayi üretim endeksinin beklentilerin üzerinde %16.9 açıklanması ile birlikte 21 yılının son çeyreğinde sanayi üretim endeksi ortalama %12.1 büyümüştür. Söz konusu güçlü büyüme 21 yılının son çeyreğinde büyüme oranında da olumlu bir performans yaşanacağına işaret etmektedir. 21 yılının son çeyreğinde büyüme oranını tahmin etmek amacıyla kurduğumuz ekonometrik modelimizin sonuçları ışığında, son çeyrekte ekonominin %7.6 oranında büyümesini bekliyoruz. Böylece 21 yılının tamamında ekonomi %8. büyüyecektir. 21 yılının son çeyreğinde dış ticaretin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre artış hızının sertleşmesi dış ticaretin büyümeye negatif katkısının artacağına işaret etmesine karşın, özellikle son çeyrekte öncül iç talep göstergelerindeki hızlı artışlar söz konusu negatif etkiyi karşılayabilecektir. Bankacılık sektörünün kredi büyümesi hızlanırken, bu durum yurtiçi ekonomideki canlanmanın da bir göstergesi niteliğindedir. 21 yılının son çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin bir önceki çeyreğe göre %8.7 oranı ile krizden sonra en yüksek artışı yaşamış olması güçlü büyüme beklentimizi desteklemektedir. Ancak söz konusu güçlü performansın 211 yılında devam ettirilemeyeceği konusunda riskler bulunmaktadır. 21 yılında yıllık bazda ortalama %13.1 oranında güçlü bir büyüme performansı sergileyen sanayi üretim endeksinin büyümeye dair güçlü bir öncül veri olduğu değerlendirildiğinde, endeksin önümüzdeki dönemde 7.6 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Kaynak: TÜİK, VakıfBank

4 4 nasıl bir seyir izleyeceği önemli bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle son dönemde TCMB nin uyguladığı karışık para politikalarının Türkiye büyüme dinamiklerine nasıl yansıyacağı tartışılan bir konuyken, raporumuzun bundan sonraki bölümünde 21 yılında büyümede izlenen güçlü performansın 211 yılında devam edip etmeyeceği sorusu tartışılacaktır ve yılın ilk çeyreğine ilişkin açıklanan öncül veriler değerlendirilecektir. 211 Yılı İçin Öncül Göstergeler ve Beklentiler TCMB, son dönemde kısa vadeli faizlerle birlikte likidite yönetimi ve zorunlu karşılıklar gibi alternatif araçları da kullanıldığı bir politika karışımı ile finansal istikrara yönelik önlemler almıştır. Bu kapsamda politika faiz oranlarının düşürülmesi genişleyici bir politika iken, zorunlu karşılık oranlarındaki artış sıkılaştırıcı bir politika olarak dikkat çekmektedir. Dolayısıyla yeni politika çerçevesinde alınan ve alınması öngörülen tedbirlerin 211 yılı içinde büyüme üzerindeki net etkisinin ne olacağı önemli bir soru olarak görülmektedir. TCMB yayınladığı Enflasyon Raporu nda uyguladığı politikanın net etkisinin sıkılaştırıcı yönde olduğunu vurgularken, diğer bir ifade ile zorunlu karşılıkların ağırlıklı ortalamasının artırılması yoluyla gerçekleşen parasal sıkılaştırmanın faiz indirimlerinin genişletici etkisini ters yönde fazlasıyla telafi edebileceğini belirtmiştir. Bu kapsamda parasal sıkılaştırma son dönemde güçlü giden yurtiçi talebi zayıflatarak büyüme hızını bir miktar yavaşlatabilecektir. Bununla birlikte, uygulanan para politikası bileşiminin etkisinin boyutu ve zamanlaması, para politikasının kontrolü dışındaki gelişmelere bağlı olarak farklılaşabilecekken, önümüzdeki dönemde gelen verilerin takip edilmesi gerekmektedir. Yılın ilk çeyreğine ilişkin öncül veriler değerlendirildiğinde ise büyümenin ilk çeyrekte yavaşlayabileceği söylenebilir. 1 İç Talep Göstergeleri Grafik Son dönemde açıklanan üretim ve ithalat verileri yurt iç talepteki toparlanmanın son çeyrekte hızlandığına işaret ederken, söz konusu artışın gelen öncül veriler ışığında 211 yılında yavaşlayabileceği görülmektedir. Özellikle açıklanan CNBC e Tüketici Güven Endeksinin bir önceki aya göre %.3 düşüş göstererek düzeyine gerilemesi iç talebin Ocak ayında hız kaybettiği sinyalini vermektedir. Döviz kurları ile tüketici güveni arasında güçlü bir ilişki olduğunu Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketici Güven Endeksi TCMB dikkate alındığında, endeksteki düşüşte son dönemde TL de yaşanan değer kaybının önemli payı olduğu Kaynak: TCMB, CNBC e söylenebilecekken, endekste yaşanan düşüşün önümüzdeki aylarda da devam etmesi mümkün olabilir. Bu durum yurtiçi talebe ilişkin görünümün bir miktar bozulduğuna işaret etmektedir. Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Grafik 7 8, 7, 6,, 4, 3, 2, 1, Yurtiçi Otomobil Satışları (Bin Adet) Grafik Bankacılık Sektörü Haftalık Krediler (TRY) 13 Haftalık Hareketli ortalama (%,h h) Yerli İthal Ocak 9 Mart 9 Mayıs 9 Temmuz 9 Eylül 9 Kasım 9 Ocak 1 Mart 1 Mayıs 1 Temmuz 1 Eylül 1 Kasım 1 Kaynak: TCMB, CNBC e Kaynak: BDDK

5 Aralık ayında otomobil satışlarının rekor seviyelere yükselmesi yine yılın son çeyreğinde yurtiçi talepteki toparlanma beklentilerini desteklerken, alınan ve net etkisinin sıkılaştırıcı yönde olacağı öngörülen politika tedbirlerinin önümüzdeki dönemde kredi kullanımını ve yurt içi talebin toparlanma hızını sınırlayacağı tahmin edilmektedir. Dolayısıyla Grafik 8 de izlenen kredilerdeki düşüş hızı yine yurtiçi talebe ilişkin risklere işaret etmektedir. 2 Dış Talep Göstergeleri Grafik Dünya İthalat ve Sanayi Üretim Endeksi Grafik 1 16 Gelecek Üç Ay İhracat Sipariş Beklentileri İthalat Üretim Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 Kaynak:CBP Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis Kaynak: TCMB İç talep göstergeleri 211 yılı ilk çeyreğine ilişkin olumlu bir tablo çizmezken, dış talep göstergelerinde toparlanmanın kademeli ve yavaş olacağı görülmektedir. 21 yılının üçüncü çeyreğinde yavaşlayan küresel büyüme eğiliminin yılın dördüncü çeyreğinde bir miktar toparlandığı izlenirken (Bkz. Grafik 9), önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerde olumlu bir seyir izlenmekle birlikte kriz öncesi seviyelerin altında yer alan ihracat sipariş beklentilerinde belirgin bir ivmelenme görülmemektedir (Bkz Grafik 1). Grafik Kaynak: TCMB, Vakıfbank Sanayi Üretim Endeksi (y y,%) GSYİH Büyüme Oranı (y y,%) Tüm bu gelişmeler ışığında, 211 yılı ilk çeyreğinde büyümenin devam edeceğini fakat yılın son çeyreğindeki performansının altında bir artış yaşayacağını düşünüyoruz. Büyümenin öncül verisi olan sanayi üretim endeksi için oluşturduğumuz model kapsamında yılın ilk çeyreğinde olumlu bazın devam etmesiyle sanayi üretim endeksindeki artışın sürmesi mümkün olabilir. Fakat artış hızının bir miktar yavaşlaması mümkün olabilir. Özellikle TCMB nin son dönemde aldığı ve net etkisinin sıkılaştırıcı yönde olacağı öngörülen politika tedbirlerinin önümüzdeki dönemde kredi kullanımını ve yurt içi talebin toparlanma hızını sınırlaması bu beklentileri güçlendirmektedir. Açıklanan veriler ışığında hazırladığımız model çerçevesinde sanayi üretim endeksinin yılın ilk çeyreğinde ortalama %8. oranında artacağını buna paralel olarak birinci çeyrek büyümenin %. seviyelerinde gerçekleşebileceğini düşünüyoruz.

6 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q-q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y-y) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör Payları III. IV. I. II. III. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi-Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (%) 29-I 29-II 29-III29-IV 21-I 21-II 21-III Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

7 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%)* 29 III. Çey 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey Yer. Hanehalkı Tük. Har III. Çey Dev. Nihai Tük. Har Gay. Safi Ser. Oluş Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH I 29-II 29-III29-IV 21-I 21-II 21-III Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6

8 Oca.1 Eki.1 Tem.2 Nis.3 Oca.4 Eki.4 Tem. Nis.6 Oca.7 Eki.7 Tem.8 Nis.9 Oca.1 Eki.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Aralık Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7

9 23-I 23-III 24-I 24-III 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9. 1,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1, ,. 3,. 3,. 2,. 2,. 1,. 1,.,.. Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8

10 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.11 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE TÜFE (yıllık-% değ.) Çekirdek-I Endeksi ÜFE (yıllık-%değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık-% değ.) Ulaştırma Eğlence ve kültür Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve Ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık , Vakıfbank Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (yıllık-% değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Tarım Sanayi İmalat Sanayi UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9

11 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi Kaynak:Türk-İş Türk-İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

12 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 2M1 2M6 2M11 26M4 26M9 27M2 27M7 27M12 28M 28M1 29M3 29M8 21M1 21M6 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu , 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı, Vakıfbank İşgücü Arzı İstihdam Edilenler İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11

13 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 12

14 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat İhracat Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (Yıllık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 13

15 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 Eyl.1 Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Oca.1 Nis.1 Ağu Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) CNBC-e Güven Endeksleri Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC-e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14

16 Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %),Vakıfbank Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 1

17 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı TCMB (milyar TL-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL-sağ eksen) 16

18 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye Beklentiler 211-IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Ekim-21) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

19 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (21 3. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) (21 3. Çeyrek) Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) (Aralık 21) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Aralık 21) İşsizlik Oranı (%) (Ekim 21) Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) (Ocak 211) ÜFE (Yıllık % Değişim) (Ocak 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 12,938 ( ) M2 434,2 494,24 84,371 ( ) M3 48,383 2, ,397 ( ) Emisyon 3,468 34,289 44,794 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 82,7 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRILIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı -41,947-13,84-48,7 (Ocak-Aralık 21) -3, -- İthalat -193, ,41 2,4 (Aralık 21) İhracat 14,799 19,672 11,872 (Aralık 21) Dış Ticaret Açığı -3,22-24,729-8,681 (Aralık 21) -83, -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28,898 21,6 21,747 (Aralık 21) Bütçe Giderleri 22, ,27 37,88 (Aralık 21) Bütçe Dengesi -17,69-2,21-16,11 (Aralık 21) Faiz Dışı Denge 33, ,273 (Aralık 21) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Aralık 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Aralık 21) Kamu Net Borç Stoku (21 II. Çeyrek)

20 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Selin Düz Araştırmacı selin.duz@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar