Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu. Nisan ayında dış ticaret açığı beklentilerin altında açıklandı... Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler...

Transkript

1 VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu 6 13 Haziran 211 Bu Haftaki Yazımız... Nisan ayında dış ticaret açığı beklentilerin altında açıklandı... Açıklanan Nisan ayı dış ticaret açığı beklentilerin altında kalırken, yıllık artış hızının ivme kaybettiği görülmektedir. İhracat rakamları olumlu görünmesine karşın, ithalat rakamlarındaki yavaşlamanın henüz dikkat çekici boyuta ulaşmadığı görülmektedir. Bu gelişmeler altında, TCMB nin 21 yılının Aralık ayından itibaren ithalat talebini ve cari açığı düşürme yönünde aldığı sıra dışı önlemlerin etkilerinin ithalat rakamlarına yansıması açısından bir süre daha beklenilmesi gerekebilecektir. Bu haftaki yazımızda açıklanan Nisan ayı dış ticaret rakamları değerlendirildikten sonra 211 yıl sonu beklentileri üzerindeki riskler ele alınmıştır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... Mayıs ayında TÜFE aylık bazda %2.42 oranında arttı... Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mayıs ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %2.42 oranında gerçekleşmiştir. Böylece yıllık bazda TÜFE, %4.26 seviyesinden Mayıs ayında %7.17 seviyesine yükselmiştir. Üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık bazda %. artışla yıllık bazda %9.63 olarak gerçekleşmiştir. Çekirdek enflasyon (I Endeksi) aylık bazda %1.89 artarken, yıllık bazda %4.72 oranında gerçekleşmiştir. PMI imalat endeksi Mayıs ayında.6 seviyesine geriledi yılının Nisan ayında 2.7 olan PMI imalat endeksi, Mayıs ayında.6 ya gerilemiştir. Son açıklanan PMI imalat endeksi verisinin geçen yılın eylül ayından bu yana gerçekleşen en düşük rakam olması ve eşik değerine yaklaşması, büyüme yönlü risklere işaret etmiştir. 211 yılının ilk Finansal İstikrar Raporu yayınlandı... Rapor da küresel ekonomiye ve piyasalara ilişkin riskler bir önceki Rapor dönemine göre azaldığı belirtilirken, gelişmiş ülkelerde özellikle kredi ve işgücü piyasalarının kriz öncesi etkinliğine ulaşamamış olması, küresel iktisadi faaliyetin kırılganlığının sürmesine neden olduğunun altı çizildi. Ülkemizde ekonomiyi oluşturan alt unsurlarda genel olarak iyileşmenin sürdüğü, ödemeler dengesi açısından ise risklerin arttığına dikkat çekildi. Ayrıca TCMB, günlük döviz ihalesi tutarını milyon dolardan 4 milyon dolara düşürdü. Bu değişikliği sermaye akımlarında gözlenen yavaşlama dikkate alınarak yapan Merkez Bankası tutarın kademeli olarak azaltılmaya devam edebileceğini açıkladı. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Bankacılık Bilanço Sonuçları (Nisan) Sanayi Üretim Endeksi (y y,%, Nisan) %1.4 %8. Beklenti anketi (Mayıs I. Dönem) ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Nisan ayında dış ticaret açığı beklentilerin altında açıklandı... Açıklanan Nisan ayı dış ticaret açığı beklentilerin altında kalırken, yıllık artış hızının ivme kaybettiği görülmektedir. İhracat rakamları olumlu görünmesine karşın, ithalat rakamlarındaki yavaşlamanın henüz dikkat çekici boyuta ulaşmadığı görülmektedir. Bu gelişmeler altında, TCMB nin 21 yılının Aralık ayından itibaren ithalat talebini ve cari açığı düşürme yönünde aldığı sıra dışı önlemlerin etkilerinin ithalat rakamlarına yansıması açısından bir süre daha beklenilmesi gerekebilecektir. Bu haftaki yazımızda açıklanan Nisan ayı dış ticaret rakamları değerlendirildikten sonra 211 yıl sonu beklentileri üzerindeki riskler ele alınmıştır. Grafik: Grafik: Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri (yıllık % değ.) Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Dış Ticaret Dengesi (12 aylık küm. mlyn $) Enerji Hariç Dış Ticaret Dengesi (12 aylık küm. mlyn $) Kaynak: TÜİK Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Dış ticaret açığı Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre %63.4 artışla 9. milyar dolar olarak gerçekleşirken, enerji hariç dış ticaret açığı yıllık bazda % oranında artarak 11. milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu rakamlar ile gerek dış ticaret açığının gerek enerji hariç dış ticaret açığının yıllık artış hızının yavaşladığı görülmüştür. Açıklanan rakamlarda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracatın Nisan ayında %9.2 oranında artış göstermesi sürpriz bir gelişme olarak dikkat çekmektedir. Ekonomik aktivite göstergelerinde gerileme yaşanmasına karşın, ihracatın aylık bazdaki artışında Aralık ve Ocak aylarında Türk Lirası nda yaşanan değer kaybının gecikmeli etkisinin rol oynadığı söylenebilir. TCMB, 21 yılının Aralık ayından itibaren cari işlemler açığındaki sert artışa dikkat çekerek finansal istikrarın önemini gündeme getirmiş ve ard arda sıradışı önlemleri uygulamaya koymuştur. TCMB uyguladığı politikaların net etkisinin 211 yılının son çeyreğinde görüleceğini vurgularken, Mayıs ayındaki toplantısında zorunlu karşılıklarda bekle gör politikasını izlemiştir. TCMB nin sert zorunlu karşılık artışlarının ardından dış ticaret açığının artış hızındaki değişimler önemli hale gelmiştir. Bu amaçla son 3, son 6 ve son 12 aylık kümülatif dış ticaret açığının yıllık değişim hızı incelendiğinde, son 12 aylık kümülatif dış ticaret açığının yıllık artış hızı 21 yılının Aralık ayında en yüksek seviyesine ulaşmış ve ardından yavaşlama eğilimine girmiştir. Ancak son 3 ve 6 aylık kümülatif dış ticaret açığının yıllık artış hızı Nisan ayına kadar artmaya devam etmiştir. Nisan ayında ise son 3 ve 6 aylık kümülatif dış ticaret açığının artış hızının da yavaşlama eğilimine girmesi dikkat çekmektedir. Nisan ayında son üç aylık kümülatif dış ticaret açığının yıllık artış hızı %96.8 den %8. e gerilerken bu oran 21 yılının Ekim ayından beri görülen en düşük seviyeye işaret etmektedir. Nisan ayında son altı aylık kümülatif dış ticaret açığının yıllık artış hızı %98.6 dan %87. e gerilemiştir. Yaşanan dönüşün ardından Mayıs ayı rakamları artık daha da önem kazanmıştır. TCMB nin Grafik: Son 3 Aylık Küm. Dış Ticaret Açığı (y y,%) Son 6 Aylık Küm. Dış Ticaret Açığı (y y,%) Son 12 Aylık Küm. Dış Ticaret Açığı (y y,%) Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Kaynak: TCMB Grafik: Kaynak: TCMB Büyüme ile Dış Ticaret Açığı Korelasyonu 27Q1 27Q2 27Q3 27Q4 28Q1 28Q2 28Q3 28Q4 29Q1 29Q2 29Q3 29Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 2

3 ortalamada 4 baz puan artırıma gittiği zorunlu karşılık oranlarının ilk etkisi Nisan ayının ikinci yarısından itibaren görülmeye başlanmasına karşın, Mayıs ayında etkinin daha net hissedilmeye başlayacağını söyleyebiliriz. Yıllık artış hızında yaşanan dönüşün ardından, dış ticaret açığı ile büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koymak önemli olacaktır. Normal şartlarda ekonomilerde dış ticaret açığının büyümeye negatif katkısının olması beklenirken, ithalata dayalı büyüyen ekonomilerde dış ticaret açığı ile büyüme arasında pozitif bir ilişki görülebilir. Bu amaçla büyüme ile dış ticaret açığı arasındaki korelasyonu incelediğimizde, 1 yıllık korelasyonun pozitif bulunması dikkat çekmektedir. Söz konusu korelasyon zaman zaman %99 seviyelerine ulaşarak oldukça güçlü bir ilişkiye işaret ederken, zaman zaman ilişkinin bir miktar yavaşladığı görülmektedir. Türkiye de son dönemde güçlü yurtiçi talebin ithalatı arttırdığı görülürken, ithalat içinde ara malının ortalama %7 ile oldukça yüksek bir paya sahip olması ithalat ile büyümenin aynı anda artmasının temel nedenini ortaya koymaktadır. Dış ticaret açığındaki yavaşlamanın devam etmesi durumunda özellikle 211 yılının ikinci çeyreğinde büyüme yönlü riskler ortaya çıkabilir. Mayıs ayında PMI imalat endeksinin.6 ile kritik seviye olan düzeyine yaklaşması bu endişeleri desteklemektedir. Artan Emtia Fiyatlarının Cari Açık Üzerine Etkisi Grafik: Emtia Endeksleri Grafik: Ödemeler Dengesi milyon $ Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Ağu.1 Mar.11 IMF Emtia Endeksi UBS Emtia Endeksi (Sağ Eksen) Kaynak: IMF, Bloomberg Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Cari İşlemler Dengesi Kaynak: TCMB Cari İşlemler Dengesi (enerji hariç) ABD de ve diğer gelişmiş ülke ekonomilerinde gözlenen yavaş büyüme performanslarına karşın gelişmekte olan ülkelerin daha güçlü bir büyüme performansı sergilemesi, geçtiğimiz yılın Temmuz ayından itibaren emtia fiyatlarının hızla artmasına neden olmuştur. UBS ve IMF Emtia endeksleri 21 yılının Temmuz ayından itibaren sırası ile %38.7 ve %7.6 değer kazanmıştır. Söz konusu emtia fiyat artışlarından, hammadde ithalatçısı olan Türkiye de sert şekilde etkilenmiştir. Enerji fiyatlarının son zamanlardaki sert artışlarının cari açık üzerindeki etkisinin oldukça güçlü olduğu söylenebilecekken, TCMB nin cari açığı yavaşlatmak için aldığı önlemlerin ardından cari işlemler açığındaki artışın TCMB nin kontrol edemediği enerji fiyatlarından kaynaklanıp kaynaklanmadığını ortaya koymak önemli görünmektedir. Yukarıdaki grafikte de görüleceği gibi cari işlemler dengesi ile enerji hariç cari işlemler dengesi arasındaki spreadin giderek arttığı görülmektedir. Ayrıca cari işlemler açığının yıllık artış hızı artmasına karşın, enerji hariç cari işlemler açığının artış hızı bir miktar yavaşlamıştır. Ancak yavaşlamanın henüz dikkat çekici bir boyuta ulaşmadığı görülmektedir. Bununla birlikte emtia fiyatlarının yukarı yönlü hareketinin Nisan ayında bozulduğu görülürken, emtia fiyatlarının yukarı yönlü hareketine devam edip etmemesi önümüzdeki dönemde önemli olacaktır. Grafik: Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Ağu.1 Mar.11 Kaynak: TCMB TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE GOÜ Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE GÜ Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru TCMB nin aldığı önlemler ile birlikte reel efektif döviz kurunun yıl başına göre yaklaşık %. oranında gerilediği görülürken, döviz kurunun gecikmeli etkisinin görülmeye başlanması ile birlikte dış ticaret açığı artış hızının önümüzdeki dönemde yavaşlaması mümkün olabilir. Ancak Nisan ayında reel efektif döviz kurunda yaşanan dönüş dikkat çekmektedir. Söz 3

4 konusu aşağı yönlü hareketin dış ticaret rakamlarına ne ölçüde yansıyacağı yılbaşından beri yakalanan aşağı yönlü hareketin bundan sonra devam edip etmeyeceğine bağlı olabilecektir. 211 yıl sonu dış ticaret ve cari işlemler açığı tahminimizi yukarı yönde revize ediyoruz... Grafik: Dış Ticaret Dengesi (milyon $) Gerçekleşen Kaynak: TCMB, VakıfBank Tahmin TCMB nin 21 yılının Aralık ayından itibaren aldığı sıradışı önlemlere karşın, gerek dış ticaret açığı gerek cari işlemler açığı artmaya devam etmektedir. Emtia fiyatlarında yaşanan yukarı yönlü hareketlerin gecikmeli etkileri de göz önüne alındığında söz konusu değişkenlere ilişkin 211 yıl sonu beklentimiz üzerinde riskler artmış görünmektedir. Bu çerçevede, 211 yılında dış ticaret açığının seyrini öngörebilmek için oluşturduğumuz model kapsamında iç ve dış talep göstergeleri ile kur ve petrol fiyatlarının istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Yılın ilk 4 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre sert şekilde %86.6 oranında genişleyen dış ticaret açığının, iç talebin dış talebe göre daha olumlu bir görünüm sergilemesi ile artmaya devam ettiği görülmektedir. Nisan ayı itibari ile son on iki aylık toplamda 87.2 milyar dolara ulaşan dış ticaret açığında TCMB nin aldığı önlemlerin tam etkisinin görülmeye başlaması ile birlikte yıllık artış hızının zayıflayacağını düşünüyoruz. Oluşturduğumuz ekonometrik model de dış ticaret açığının 211 yılında genişlemeye devam edeceği yönündeki görüşümüzü desteklerken, 211 yılında dış ticaretin 89 milyar dolar açık vermesini bekliyoruz. Böylece dış ticaret açığının GSYİH ya oranının %11 olması öngörülmektedir Grafik: Cari İşlemler Dengesi (milyon $) Gerçekleşen Kaynak: TCMB, VakıfBank Tahmin Cari işlemler hesabında önemli bir paya sahip olan dış ticaret tahminleri ışığında, cari işlemler açığı tahmin edilmiştir. Oluşturduğumuz ekonometrik modelimizde gerçekleşen cari işlemler açığı ile tahmin edilen cari işlemler açığı arasındaki uyum dikkat çekerken, 211 yılında cari işlemler açığındaki genişleme trendinin devam etmekle birlikte yavaşlaması mümkün görünmektedir (Bkz. Grafik 9). 211 yılında dış ticaret açığının 89 milyar dolar olacağı beklentisi altında cari işlemler dengesinin 64 milyar dolar açık vermesi ve böylece cari işlemler açığının GSYİH ya oranının %8 olması beklenmektedir.. TCMB nin Mart ayında ortalama 4 baz puanlık zorunlu karşılık oranı artışının, Nisan ayı dış ticaret verilerinde henüz önemli bir etkisi görülmezken, TCMB politikalarının dış denge rakamlarına yansımalarını net olarak görmek için önümüzdeki ayların beklenmesi yararlı olacaktır. TCMB raporlarında cari açığı azaltma yönünde aldığı önlemlerin etkilerinin dördüncü çeyrek itibariyle görüleceğini belirtmiştir. Bu nedenle TCMB nin beklegör politikasını devam ettirmesi beklenirken alınan önlemlerin dış ticareti ve cari açığı beklendiği gibi yavaşlatmaması durumunda TCMB nin faizi artırımlarına başlaması mümkün görünmektedir. Bunun yanı sıra maliye politikasının sıkılaşma yönünde yaptığı katkıyla TCMB politikalarının cari açığı azaltma yönünde daha olumlu etki yapması beklenebilir. 4

5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim). Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör Payları IV. I. II. III. IV. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%)* 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey 21 III. Çey 21 IV. Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) 3. Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6

7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Mart Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Giyim. 4.4 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.2 May.2 Eyl.2 Oca.3 May.3 Eyl.3 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7

8 Kapasite Kullanım Oranı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9.,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi Haziran Eylül Aralık Mart 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Gıda Enerji Tüfe, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Ocak 4 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Temmuz 6 Ekim 6 Ocak 7 Nisan 7 Temmuz 7 Ekim 7 Ocak 8 Nisan 8 Temmuz 8 Ekim 8 Ocak 9 Nisan 9 Temmuz 9 Ekim 9 Ocak 1 Nisan 1 Temmuz 1 Ekim 1 Ocak 11 UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9

10 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 211M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 21M 21M9 211M1 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11

12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 12 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Ara.3 Mar.4 Haz.4 Eyl.4 Ara.4 Mar. Haz. Eyl. Ara. Mar.6 Haz.6 Eyl.6 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler Oca.2 Nis.2 Tem.2 Eki.2 Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Oca.1 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Krediler (Yıllık % Değişim) Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar $ sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16 Kaynak: TCMB

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye Beklentiler 211 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 211) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (21) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) (21).1 Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) (Mart 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Nisan 211) İşsizlik Oranı (%) (Şubat 211) En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Fiyat Gelişmeleri Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz TÜFE (Yıllık % Değişim) (Nisan 211) 7. ÜFE (Yıllık % Değişim) (Nisan 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 13,68 (2..211) M2 494,24 87,8 623,93 (2..211) M3 2,674 6,88 67,28 (2..211) Emisyon 34,289 44,368 8,123 (2..211) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7, ,396 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRILIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48,28 9,766 (Mart 211) 64, İthalat 14,928 18,3 2,9 (Nisan 211) İhracat 12, ,976 11,9 (Nisan 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 9, (Nisan 211) 89, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 2,6 24,28 23,23 (Nisan 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 22,466 (Nisan 211) Bütçe Dengesi 2,2 39,6 1,6 (Nisan 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 16,18 (Nisan 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Nisan 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Nisan 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (21 IV. Çeyrek) 18

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar