qwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq

Transkript

1 q 05 Şubat 2010 Cuma HABER BÜLTENİ HAYVANCILIK MECLİSİ TOBB [1] u

2 HAYVANCILIK SEKTÖRÜ HABER BÜLTENİ ET FİYATLARI MAKUL SEVİYEYE GELECEK (ANADOLU VAKİT) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'de et ithalatı ile fiyatların balanse edileceğini, fiyatların istedikleri yere çekileceğine inandığını belirterek, "Çekmediği taktirde biz Et ve Balık Kurumu başta olmak üzere bu süreci bu şekilde devam ettireceğiz. Çünkü burada halkımın ucuz et veya et ürününe ulaşması amaçtır" dedi. Erdoğan, TBMM'de gazetecilerin sorularını cevapladı. Et fiyatlarıyla ilgili tartışmaların hatırlatılması üzerine Erdoğan, şöyle konuştu: "Son zamanlarda et fiyatlarıyla ilgili spekülatif diyebileceğim şekilde bir fiyat artışı var ve bunu adeta bir fırsat kolaycılığı olarak değerlendirebiliriz. Tabi bu fırsat kolaycılığına daha fazla göz yummak mümkün değil. Anında, buna müdahale için Tarım Bakanıma bu konuyla ilgili bir talimat verdim ve arkadaşlar kendi içlerinde teknik olarak bir çalışma başlattılar. Bu arada, ben de bazı arkadaşları görevlendirerek birçok marketlerde, piyasada fiyatlan istettim. Çünkü bazı yazılı, görsel medyadaki fiyatlar ne derece doğru, bizzat arkadaşlarımla araştırarak öğreneyim... Kıyma, kuşbaşı, diğer et fiyatları nedir öğreneyim istedim. Tabi, fiyatlardaki bu dengesizliği, aşırılığı görünce de buna müdahale etmek için Tarım Bakanımızın her türlü yöntemi denemesine rağmen fiyatlarda beklenen düşüş olmadı. Bunun üzerine ben bazı AB [2] ülkelerindeki fiyatları da araştırdım. Hatta uzak ülkelerdeki fiyatları da araştırdım. Bu fiyatlardan sonra, artık dedik ki 'böyle böyle...' Zaten AB müzakere süreci içinde olan bir ülke olarak da belli miktarda canlı veya karkas olarak et alma durumumuz söz konusu. 'Bunu değerlendirme adımını atalım' dedim. Ve bu konuyla ilgili arkadaşlarım çalışmaları bitirdiler. Şu anda başta Et Balık Kurumu olmak üzere kesimleri bizzat yerinde kontrol etmek suretiyle... Eğer karkas gelecekse, canlı gelecekse, zaten böyle bir problem yok. Buna göre bir et ithali yoluna veya canlı hayvan getirmek üzere böyle bir adımı atalım istedik. Bu arada biz besiciliği de sürekli olarak teşvik ediyoruz. Biz dedik, besicilik belli bir noktaya gelsin istedik ve inanıyorum bu hem fiyatları Türkiye'de balanse edecektir, istediğimiz yere bu fiyatları çekecektir. Çekmediği takdirde biz Et Balık Kurumu başta olmak üzere bu süreci devam ettireceğiz. Çünkü burada halkımın ucuz et veya et ürününe ulaşması amaçtır. Bunu başarmamız gerekiyor. Bunun için de bu adımı attık. Başbakan Erdoğan, "Sizin beklediğiniz bir fiyat var mı? Hangi seviyeye inmesini umuyorsunuz?" sorusu üzerine, "Bunu söylemem çok uygun olmaz. Şu anda arkadaşlarımız, yani yaptığımız çalışmada belli bir yere çekiliyor. Zannediyorum halkım bu fiyattan çok çok memnun olacaktır. Yani bu fiyatların çok çok altında bir fiyattır" diye konuştu. Erdoğan, bir

3 başka soruyu cevaplarken de ithalin ağırlıklı olarak AB üyesi ülkelerden olacağını dile getirdi. İzmir teslimi 2 dolara et gelir mi? Kırmızı et fiyatının 30 TL'yi aşması üzerine hükümetin attığı adım, fiyatların astronomik derecede artması karşısında sesini çıkarmayan kesimlerin tepkisini çekti. 1.5 yıla yakın süredir et fiyatlarını kademeli olarak artırarak TL'den TL'ye tırmandıran lobicilerin tepkisine rağmen, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz hafta verdiği talimatın gereği yerine getirildi. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ın, Et ve Balık Kurumu'na canlı hayvan ve et ithalatı yapma yetkisi verildiğini açıklaması, tüketiciler için sevindirici bir gelişme oldu. Yapılan piyasa araştırmasının tamamlanması üzerine kamu işletmesine canlı hayvan ithal etme yetkisi verilmesiyle, devlet eliyle piyasaya müdahale edilecek ve fiyatlar dengelenmeye çalışılacak. Daha önce benzer bir yöntemle pirinç spekülatörlerinin tüketicinin sırtından keselerini doldurmasının önüne geçen hükümetin, canlı hayvan ithalatı için benimsediği yöntemin faydalı olacağı konuşuluyor. ÜRETİCİ İLE TÜKETİCİ ARASINDA ADALET TERAZİSİ Zaten; Tarım Bakanı Mehdi Eker, dün yaptığı açıklamada da, kamu kurumu eliyle yapılacak müdahalenin amacını "Aradaki spekülatörlerin zararlı tesitlerini bertaraf [3] 27 Nisan 2010 Salı etmek" olarak belirtti. Bakan Eker, "Arada birileri spekülasyon yapıyor, üretici dışında... Tüketiciye zarar veriyorlar, üreticiye de zarar veriyorlar. Yani böyle arada bir zümre türedi. Onlar var. Bizim hedefimiz onlar. Onların vereceği zararı bertaraf etmek" cümleleriyle de amaçlarının et fiyatlarında üretici ile tüketici arasındaki adalet terazisini dengede tutmak olduğunu vurguladı. 2 DOLARA ET OLUR MU? Gelelim; yazımızın başlığındaki o çarpıcı sorunun cevabına. Geçen hafta ASKON'da Hedef Alanca Holding Başkanı Ethem Sancak ı dinledim. Sancak, iş hayatındaki tecrübelerini aktarırken, et lobisinin Türkiye'yi nasıl ablukaya almaya çalıştığını, yaşadığı bir olay üzerinden anlattı. Ata Grubu'yla birlikte Denizli'de kısa süre önce çiftlik kuran Ethem Sancak, tarım ve hayvancılık sektörünün içinden biri sayılır. Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBIR) Yönetim Kurulu üyesi de olan Ethem Sancak, fahrî konsolosluğunu yaptığı Brezilya'dan İzmir teslimi 2 dolara canlı hayvan teklifi aldığını söyledi. Dünyanın en büyük et ihracatçısı olan ve yılda 30 milyar dolarlık et ihracatı yapan Brezilya'nın, Türkiye'ye de kırmızı et satmak istediğini ve fahrî konsolosları oldukları için bu konuda kendilerinden yardım istediklerini açık yüreklilikle anlattı. Sancak, başından geçenleri şöyle dile getirdi: "Brezilya Tarım Bakanı, Brezilya Et İhracatçıları Birliği Başkanı'nın bana gönderdi. Fahrî konsoloslarıyım ya... Bana gelen heyet SETBİR Başkanı olduğumu bilmediği için rahat konuştu. "Türkiye'de

4 et fiyatları yüksek. Bizim için lobi faaliyeti yap, Türkiye'ye et satalım. Türkiye'de et 14 dolara satılıyor, biz size İzmir teslimi 2 dolardan kırmızı et verelim." Bu teklifi kabul etmediği için tehdit edildiğini anlatan Ethem Sancak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kızdılar, çileden çıktılar. Beni köylüye şikayet etmekle tehdit ettiler. Türkiye'deki televizyonlara 10 milyon dolar vererek, 'Hükümet, bir avuç köylü için 23 milyon şehir emekçisini soyduruyor' şeklinde reklam yaptıracaklarını söylediler. Tehdide pabuç bırakmadım. Çekip gittiler." SEKTÖRDEN TEPKİLER Konya Kırmızı Et Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nazif Karabulut, "Türkiye'de yeterli miktarda besi hayvanı bulunan bir dönemde et ithalatı hatalı bir karardır. Gelecek yıllarda besici bulamazlar, yapılan bu yanlışlığı hayretle izliyoruz" dedi. Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Sinan Sağlam, Türkiye'nin hayvan hastalıklarından arınmış dünyanın 5 ülkesinden birisi olduğunu belirterek, "Canlı hayvan ithalatının önünün açılması durumunda deli dana başta olmak üzere birçok hayvan hastalığı ülkeye girecek ve bir daha temizlenmesi yılları alacak" dedi. Gaziantep Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Çelik, "Et ithalatına izin verirsek hayvancılığımızı bitiririz" dedi. İTHAL ET KORKUSU (CUMHURİYET) Hükümet ithalatın yüksek fiyatı engelleyeceği varsayımıyla ithal izni çıkardı. Bu kararla üreticiler besicilerin yok olacağını savunurken bu kararın yanlıları fiyatların düşmesini bekliyor. Bir diğer kaygı ise sağlıksız ürünlerin piyasaya girmesi. Hükümetin Et Balık Kurumu'na canlı hayvan ve et ithalatı yapabilmesi için yetki vermesiyle ithalatta kaygılar artmaya başladı. Üreticiler alınan kararla elinde 2.2 milyon besi hayvanı bulunan kitlenin yok olmayla yüz yüze bırakıldığını savunurken, ayrıca ucuz ve sağlıksız etlerin ülkeye girişinin engellenemeyeceğini iddia ediliyor. Öte yandan her gün artan et fiyatlarından bunalan tüketiciler de artık fiyatların ucuzlamasını istiyor. Tüm Süt Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Adnan Yıldız: Et ithal etmenin fiyatlar konusunda kesin çözüm olmayacağı gibi bu politika devletin başına dertler açacak. Her şeyden önce besicilik tamamen yok olacak ve tümüyle dışa bağımlı hale geleceğiz. Ayrıca et sağlığının kontrolü elimizden tamamen çıkmış olacak. Dünyanın neresinde ucuz et varsa sağlıklı olup olmadığı gözetilmeksizin ithal edilebilecek. Bu ticareti yapanlar da büyük rant sağlayacaklar. Et Balık Kurumu özelleştirilmeseydi bunlar başımıza gelmezdi. Piyasa altüst oldu. Sağlıksız et riski SETBİR Başkanı Erdal Bahçıvan: Bu dönemde piyasadaki fiyatı arttıran en önemli aktörlerden birisi de ayda bir yaptığı büyük alımlarla Et Balık Kurumu oldu. Kurum son 2.5 ayda fiyatları yüzde arttırdı. Öngörümüz, ithalatın canlı hayvan olarak yapılacağı yönünde. [4]

5 İstanbul Ticaret Borsası Başkanı İslam Ali Kopuz: Fiyatların yükselmesiyle Türkiye'de binlerce kayıt dışı hayvan görünmeye başladı. Bunun önüne geçmek için hayvan borsası kurulmalı. İthalat sınırlı yapılmalı. ABD'de yıllık kişi başı et tüketimi kilogram, Arjantin'de 99.5 kilogram. Türkiye'de ise yalnızca 18.6 kilogram. Tüketimin artmasını sağlayabilecek fiyat düzeylerine ulaşmak için gerekeni acilen yapmalıyız. Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Sinan Sağlam: İthalatının önünün açılması durumunda deli dana hastalığı ülkeye girecek. Fiyatların bu kadar yükselmesi hayvan eksikliğinden değil ithalat isteyenlerden kaynaklanıyor.? Yakın bir geçmişe kadar üretimden sorumlu Et Balık Kurumu şimdi hükümetin aldığı bir kararla ithalatın düzenleyici kurumu oldu. Bu kararla üreticiler, besiciliğin tamamen yok olacağını savunurken bu kararın yanlıları fiyatların düşmesini bekliyor. Sektör temsilcilerini düşündüren bir diğer nokta ise ithalatın serbest bırakılmasıyla sağlıklı olup olmadığından emin olunamayan ürünlerin piyasaya girmesi. DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDAN ET GELECEK (MİLLİYET) plana çıktı. Ayrıca bugüne kadar AB'den ithal edilmeyen 19 bin ton et de gündeme gelebilir. 'Spekülatörün zararlı tesirini bertaraf edeceğiz' Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, et fiyatlarındaki artış konusunda arada birilerinin spekülasyon yaptığını belirterek, "Amacımız spekülatörlerin zararlı tesirlerini bertaraf etmek" dedi. Asla üreticiye zarar verecek bir uygulama yapmayacaklarını belirten Eker, "Perakendeye bir günde yansımaz bu iş. Ama toptan et fiyatlarını etkiler" diye konuştu. Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın et fiyatlarıyla ilgili çıkan tartışmalardan sonra "Et Balık Kurumu'na dış ticaret müsteşarlığı tarafından ithalat yetkisi verildi" açıklamasının ardından ithalatın nereden yapılacağı sorusu gündeme geldi. Edinilen bilgiye göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan verdiği talimatla bölge sınırlamasına gidilmemesini istedi. Özellikle et ithalatı konusunda rotayı Güney Amerika ve Avustralya olarak gösterdiği öğrenildi. Buna göre büyükbaş hayvan için Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay, küçükbaş hayvan için de Yeni Zelanda ve Avustralya araştırılmaya başlandı. 'Bufalo' gelebilir endişesi Et ve Balık Kurumu'na yetki verilmesinin ardından ithal etin adresi de tartışılmaya başlandı. Şimdilik büyükbaşta Brezilya ve Arjantin, küçükbaşta da Avustralya ön Öte yandan Türkiye, Avrupa Birliği (AB) ile yaptığı anlaşmaya göre 19 bin ton parça et, 3 bin ton kesim amaçlı canlı hayvanı gümrüksüz ithal etmek zorunda [5]

6 bulunuyor. Bugüne kadar deli dana hastalığı riski nedeniyle anlaşmaya imza koymasına karşın et ithal etmeyen Türkiye için şimdi bu konunun da gündeme geleceği belirtiliyor. Ayrıca ithalat için ABD de bir başka olasılık gibi görünüyor. Ancak sektör yetkilileri gelecek ete dünyanın en büyük vahşi büyükbaş hayvanlarından olan 'bufalo' etinin karışmasından endişeleniyor. Bu konuda dış ticaretin gelen eti iyi analiz etmesini tavsiye ediyor. Bir başka sıkıntı da ithalatın sadece Et Balık Kurumu tarafından yapılacak olması. Sektör yetkilileri, "Et Balık Kurumu doğru bir tercih ama uygulama sürecinin içinin doldurulması lazım. Gelen etin nasıl dağıtılacağı konusunda iyi organize olmalı. Burada oluşacak kuyruk pirinç kuyruğuna benzemez" diyor. Bir başka sıkıntı da gelecek ette spekülatörlerin rolü. Yetkililer Maliyenin ithal mal alındıktan sonra fiyatların dengede tutulması için devrede olması gerektiğini söylüyor. 'Tedbir dört ayda yansır' Et Balık Kurumu tarafından dağıtılacak ithal etlerin spekülatörler tarafından alınarak stoklanması ve ileride yine fiyat üzerinde oynama yapılmasından korkuluyor. Alınacak tedbirlerin perakende et fiyatlarına ne zaman yansıyacağı ise merak konusu, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker bu soruyu 'makul bir sürede olur' diye yanıtlarken sektör temsilcileri ithalatın fiyatlara dört ayda yansıyacağını tahmin ediyor. AB'den 19 bin ton et gelebilir Yetkililer et ithalatıyla birlikte dört ay içinde kıyma fiyatının 10 lira kuşbaşı fiyatının da 12 lira olacağını belirtiyor. Türkiye, Ortaklık Konseyi kararına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden belli bir süre içinde 19 bin ton parça et, 3 bin ton kesim amaçlı canlı hayvanı gümrüksüz ithal etmek zorunda bulunuyor. Ancak Türkiye bugüne kadar deli dana hastalığı riski nedeniyle anlaşmaya imza koymasına karşın et ithal etmedi. Avrupa Birliği Türkiye'nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirerek anlaşma gereği ithalata başlamasını isterken 'devlet garantisi' ile et ithalinin yapılabileceğini ileri sürdü. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ise bugüne kadar karara sıcak bakmadı. Sektör yetkilileri şimdi bu anlaşmanın yeniden gündeme gelebileceğini, Bulgaristan, Macaristan ve Hollanda gibi ülkelerden hayvan ithalatının gerçekleştirilebileceğini ifade ediyor. İthalatta dondurulmuş mu canlı mı tartışması Sektör etin hangi yöntemle ithal edileceği konusunda da ikiye bolundu. Kimi ithal edilecek etin karkas olarak dondurulmuş şekilde Türkiye ye getirilmesini isterken kimisi de canlı hayvan olarak ithal edilmesinden yana. Canlı ithalatın fiyatlara hemen yansımayacağı düşünülürken, kesilmiş ve dondurulmuş etin de sağlıksız olabileceği yönünde görüşler var. Bakanlık ise her da yöntem üzerine de çalışma yapıyor. 'Canlı hayvan ithalatı yapılmalı' [6]

7 Semsi Kopuz Türkiye Gıda ve içecek Sanayi Dernekleri Federasyonu "Bize göre canlı hayvan ithalatı yapılmalı. Bu şekilde hayvancılığa da destek olunur. Ancak kısa sürede fiyatlara yansıması istendiği için karkas olarak ithal edilebileceğini tahmin ediyorum. Canlı olarak gelmesi ikinci aşamada olacaktır. 'Dondurulmuş et işine girmeyiz' Kubilay Özerkar Real Hipermarketleri Genel Müdürü "İthal et olarak donmuş etin çok tercih edileceğini sanmıyorum. O etlerin tekrar çözülmesi, satışı farklı bir işlem. Biz dondurulmuş et işine girmeyiz. Zaten^donmuş et gelse de en fazla restoranda otel erde yanı toplu tüketim olan yerlerde kullanılabilir. Bize de ithalat izni verilsin' Ali Kopuz İTO Meclis Üyesi "Gelecek etin kesinlikle canlı olarak gelmesi lazım. Yaptığımız anlaşma gereği AB'den et alacağımızı tahmin ediyorum. İthalatı Et Balık Kurumu yapacak. Bizler de bu piyasada varsak ithalat izninin bizlere de verilmesi gerekir. 'Hayvanlar dışarıda kesilip getirilmeli' Turhan Özbahçeci İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği Bşk. "Bize göre hayvanlar yurtdışındaki entegre tesislerde İslami koşullara uygun kesilmeli ve soğutucularda getirilmeli. Üye [7] marketlerimiz EBK logosuyla ithal eti satmaya hazırız." Hayvancılığı geliştirmek için kuruldu şimdi ithalat yapacak Et ve Balık Kurumu, 1952 yılında kuruldu. Amacı hayvancılık ve et sektörünün gelişimini sağlamaktı. Ayrıca özel sektörün gelişmesine öncülük edecekti. Ancak, tarih, 1992'yi gösterdiğinde özelleştirme kapsamına alındı. 1993'te adı 'Et ve Balık Ürünleri A.Ş.' olarak değiştirildi. Bu tarihe kadar Türkiye çapında 37 işyeriyle faaliyetlerini sürdüren kurumun 18 işletmesi bu karar doğrultusunda özelleştirildi. 5'i bedelsiz olarak resmi kurumlara devredilirken, 3'ü için de kapatılma kararı alındı. Yıl, 2005'e geldiğinde, kurum, bir politika değişikliğine daha tanık oldu. O yıl, AB normlarına uygun olarak hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol oynaması için özelleştirme kapsamından çıkarıldı. Ve kuruluşun adı 'Et ve Balık Kurumu' (EBK) Genel Müdürlüğü olarak belirlendi. Böylece, kurumun kendi sitesinde de belirtildiği gibi yeniden kamu ağırlıklı bir rol üstlenen EBK, 2006 yılma kadar 6 ile sınırlı olan kombina sayısını bu karar doğrultusunda 7'ye çıkardı. EBK şimdi ise aldığı yetkiyle et ithalatı yapmaya hazırlanıyor. Rekabet Kurumu: Kartel türünden bir ihlal yok Et fiyatlarında yaşanan tartışmalara Rekabet Kuruma Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı'dan yanıt geldi. CNBC-e'ye konuşan Kaldırımcı, et fiyatlarına 15 ayda

8 yüzde 120 gibi bir zam yapılması üzerine kendilerine bu konuda birçok şikayet geldiğini belirtti. Kaldırımcı, başlattıkları ön araştırma sonucunda kartel türünden bir rekabet ihlali tespit etmediklerini açıkladı. Bu konuda soruşturma açmak için yeterli veri bulamadıklarını belirten Kaldırımcı, "Ama konuyla ilgili ek çalışmalarımız sürüyor" diye konuştu. Ancak yaptıkları araştırmalarla sektörde yapısal bazı sorunlar ortaya çıktı diye konuşan Kaldırımcı, "Fakat konuya müdahil olan hükümetimiz gerekleri tedbirleri aldı" açıklamasını yaptı. Et ithalatının kısa sürede çözüm olabilir ancak kalıcı bir çözüm olacağına inanmıyorum diyen Kaldırımcı, "Uzun vadede Türkiye'de piyasa kendi dengelerini bulur" ifadesini kullandı. 'Yatırım hamlesini kırmayalım' Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Başkanı Erdal Bahçıvan et fiyatlarında ölçünün kaçtığını söyleyerek, "Ama öbür tarafta da kısa vadede piyasayı regüle edelim derken üreticilerin yatırım hamlesini kırmayalım" dedi. ET FİYATLARININ DÜŞMESİ BEKLENİYOR (ÖNCE VATAN) Tarım ve Köyişleri Bakanlığının et ithalatı konusunda çalışma yapıldığı yolundaki açıklamaların ardından, kesime götürülen hayvan sayısının arttığı bildirildi. Bursa Kasaplar Odası Başkanı ve Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkan Yardımcısı Muhsin Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son dönemlerde et fiyatının ciddi oranda yükselmesinin ardından Hükümetten olumlu bir adım geldiğini söyledi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamaları, ardından Tarım ve Köyişleri Bakanlığının et ithalatı konusunda çalışma yapmaya başlamasının sektöre hareket getirdiğini ifade eden Yıldız, şöyle konuştu: "Kesime getirilen hayvan sayısı arttı. Besilerden hayvanlar dışarı çıkmaya başladı. Hareket olsa da fiyatta bir gerileme yok. Halen kemikli eti, kilosunu 18 liradan kestiriyoruz. İthalatın önü açılmazsa et fiyatlarında çok ciddi bir gerileme olacağını sanmıyorum. Kasaplar olarak ithalata olumlu bakıyoruz ancak bunun canlı hayvan ithalatı şeklinde olmasını bekliyoruz. Et ithalatına karşıyız. Et ithalatı, kamu kurum ve kuruluşların ihtiyacını karşılayacak şekilde Et ve Balık Kurumu tarafından belirli miktarda yapılabilir ancak genel anlamda canlı hayvan ithalatı şeklinde olmalı." "İTHALATLA FİYATLAR DÜŞER" Yıldız, canlı hayvan ithalatında da Avrupa ülkeleri gibi hayvanların ucuz olduğu yerlerden yapılması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti. "Avrupa ülkelerinden canlı hayvan ithalatı yapılırsa et fiyatları düşer. ABD gibi hayvanın pahalı olduğu ülkelerden gelirse fiyatta ciddi düşüş olacağını sanmıyorum. Canlı hayvan ithalatının önü açılırsa, kasaplar, ithalatçılar ucuz hayvanı bulup ülkeye getirir. Ucuz hayvanların ülkeye gelmesi ile birlikte 24 liraya kadar ulaşan bir kilogram kıymanın fiyatı 15 liraya kadar geriler. Bu [8]

9 durumda hem tüketici et yiyebilir hem de kasaplar iş yapar. Et fiyatının yükselmesi nedeniyle son haftalarda kasaplarda işler durma noktasına geldi." "HEM KIRMIZI ET İTHALATINA HEM DE SPEKÜLATÖRLERE KARŞIYIZ" Doğu Anadolu Besiciler Birliği Başkanı Nazmi llıcalı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının et ithalatı için çalışma yapmasıyla ilgili olarak, "Et ithalatı spekülatörlerden çok üreticiyi etkileyecektir" dedi. llıcalı, yaptığı açıklamada, kırmızı et fiyatındaki artışa müdahale amacıyla et ithalatının yapılmasının düşünüldüğü yönünde yapılan açıklamaların, besiciyi tedirgin ettiğini söyledi. Doğu Anadolu'da en önemli geçim kaynağın hayvancılık olduğunu ifade eden llıcalı, kırmızı et ithalatı yapılması durumunda besicinin sıkıntı yaşayacağını savundu. Önceki yıla kadar sürekli gerileyen hayvancılık sektörünün, yem fiyatlarındaki azalma ve et fiyatındaki artışla birlikte toparlanma sürecine girdiğini anlatan llıcalı, şunları kaydetti: "Bu dönemde spekülatörlerin de etkisiyle kırmızı et fiyatlarında aşırı bir artış oldu. Fakat bu üreticiye hiçbir şekilde yansımadı. Üreticiden liradan alınan et, marketlerde liradan satışa sunuluyor. Bu durumdan ciddi olarak rahatsızlık duyuyoruz. Buna bir çözüm bulunmalı. Ancak çözüm yolunun et ithalatı olduğunu düşünmüyoruz. Et ithalatı spekülatörlerden çok üreticiyi etkileyecektir. Birlik olarak biz hem et ithalatına hem de spekülatörlere karşıyız." llıcalı, canlı hayvan ithalatını ise desteklediklerini belirterek, "Et ve süt verimi yüksek kültür ırkı canlı hayvan ithalatı yapılması gerekir. Bu kriterlerde canlı hayvan ithal edilmesi, ülkedeki hayvan ıslahının daha hızlı gerçekleşmesini sağlayacaktır" diye konuştu. İTHALAT, ET FİYATINI AŞAĞI ÇEKECEK' (SABAH) BAŞBAKAN Erdoğan, et fiyatlarında spekülatif amaçlı artışlar olduğunu belirterek şöyle dedi: "AB, hatta uzak ülkelerdeki fiyatları araştırdım. Et veya canlı hayvan ithali, fiyatları balanse edecek, istediğimiz yere çekecektir." ET-BALIK'A İTHALAT İZNİ Hükümetten kırmızı ette ithalat terbiyesi Rekabet Kurumu karte türü ihlal tespit etmedi Kilosu 30 liraya fırlayan et fiyatlarını düşürmek için toplanan mini kabineden "Et ve Balık Kurumu'na ithalat izni verilmesi" kararı çıktı. İthalat miktarını Tarım Bakanlığı belirleyecek BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan, ithalatın et fiyatlarında dengeleyici olacağını söyledi. Meclis'te gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, "Tarım Bakanımızın her türlü yöntemi denemesine rağmen fiyatlarda beklenen düşüş olmadı. Bunun üzerine ben bazı AB ülkelerindeki fiyatları da araştırdım. Uzak ülkelerdeki fiyatları da araştırdım. Zaten AB müzakere süreci içinde olan bir ülke olarak da belli miktarda canlı veya karkas olarak et alma durumumuz söz konusu. Arkadaşlarım [9]

10 çalışmaları bitirdi. Buna göre bir et ithali yoluna veya canlı hayvan getirmek üzere böyle bir adımı atalım istedik. İnanıyorum bu fiyatları balanse edecektir. İstediğimiz yere bu fiyatları çekecektir. Çekmediği takdirde Et ve Balık Kurumu başta olmak üzere bu süreci bu şekilde devam ettireceğiz" dedi. Erdoğan ağırlıklı ithalatın AB ülkelerinden yapılacağını kaydetti. 'BİZİM İÇİN OLUMLU GELİŞME' Ahmet Tekten - Aytaç Genel Müdür Yardımcısı: Fiyatlarda düşüş olacaktır. Bizim tarafımızdan olumlu bir gelişme. Setbir ve Tarım Bakanlığı ile görüşmüştük bu adımı bekliyorduk. "Hükümet kilosu 30 liraya yükselen et fiyatlarının düşmesi için düğmeye bastı. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan dün itibariyle Et ve Balık Kurumu'na et ve canlı hayvan ithalatı izni verdiklerini açıkladı. Bakan Çağlayan, et fiyatlarında son günlerde meydana gelen spekülatif fiyat artışlarının dengelenmesi amacıyla ithalat izni verdiklerini ifade etti. Hafta sonu Başbakan Erdoğan'ın "Vatandaşa pahalı et yedirme hakkınız yok" talimatı üzerine ilgili bakanlıklar seferberlik ilan etti. Et fiyatlarına çözüm bulmak için bir araya gelen Tarım, Sanayi ve Ticaret ve Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanlıkları alman kararla ilk hamle gelmiş oldu. Hükümet kurmayları Et ve Balık Kurumu'nun belli süre ithalatının piyasaya etkilerinin izleneceğini belirterek "Bu ilk adım. Duruma göre gerekirse et ithalatı tamamen serbest bırakılabilir" diye konuştu. İthalata ilişkin yasal düzenlemelerin tamamlanmasının ardından Et ve Balık Kurumu'nun ne kadar ithalat yapacağı Tarım Bakanlığı ile koordineli yapılacak toplantılar sonrası belirlenecek. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, et ithalatı için pazar araştırması yaptıklarını söylemişti. Çalışmayı 1 hafta içinde sonuçlandıracaklarını ifade eden Bakan Eker "Üreticiye zarar verme amacı taşımıyoruz. Et fiyatlarının yükselmesi üreticilere değil spekülatörlere yarıyor. İhtiyaç neyse biz onu gideririz. Geçmişte pirinçte yaptığımız gibi" demişti. BU KARARLA HALKA DAHA UCUZ ET SATACAĞIZ Mustafa Ayman - Beşler Yönetim Kurulu Başkanı: bin baş hayvanı olanların spekülasyonu nedeniyle fiyatlar tavan yaptı. Bu kararla halka daha ucuz et satacağız. PİYASANIN KULAĞI ÇEKİLMİŞ OLDU Erdal Bahçıvan - Setbir Başkanı: Bu kararla piyasanın kulağı çekilmiş oldu. Fiyatları ucuzlatayım derken üreticinin de cezalandırılmaması lazım. Uzun vadede ithalata mahkum olma riski var. Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkan Yardımcısı Muhsin Yıldız, ithalata olumlu baktıklarını ancak bunun canlı hayvan ithalatı şeklinde olması gerektiğini söyledi. Yıldız "Canlı hayvan ithalatı ile fiyatlar 12 liraya kadar düşer. Biz de 24 liraya sattığımız kıymayı liraya satarız. Vatandaş ete ulaşmış olur" dedi. Türkiye [10]

11 Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) kararı olumlu buldu ancak üreticinin cezalandırılmaması uyarısında bulundu. FİYATLAR TL'YE GELDİĞİNDE İTHALAT KESİLMELİ Hilmi Kayhan - Söktaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Sektörün regüle olması için bir kısım ithalat yapılmasını doğru buluyorum. Ama et üreticisini de zor duruma sokmamak lazım. Fiyatlar TL'ye geldiğinde ithalat kesilmeli. REKABET Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı, kırmızı et fiyatlarındaki artışa ilişkin, "Bir ön araştırma yaptık ama ön araştırmamızda vardığımız sonuç, yapısal unsurların daha önemli, daha belirleyici olduğu ve fakat örgütlü, kartel dediğimiz türden rekabet ihlali tespiti yapmaya imkan verecek bir tablonun bulunmadığı şeklinde" dedi. Kaldırımcı alt başlıklar konusunda araştırmalarının da devam ettiğin belirtti. Yapısal ve teknolojik sorunlar nedeniyle et fiyatlarının arttığım da vurgulayan Kaldırımcı "Bir soruşturma açılmadı. Et sektörüne ilişkin hazırladığımız ön araştırma raporu yalan zamanda kamuoyu ile paylaşılacak" dedi. Deli dana riski çok yüksek' BURSA Veteriner Hekimler Odası Başkam Sinan Sağlam, canlı hayvan ithalatının önünün açılmasıyla deli dana başta olmak üzere birçok hayvan hastalığının ülkeye gireceğini ileri sürdü. Genç hayvanların etlerinin 8-9 eurodan satıldığını dile getiren Sağlam, şöyle devam etti: "Bizdeki fiyatla hemen hemen aynı. Bu durumda yaşlı hayvan etlerinin ithalatı yapılacak demektir euroya satılan kedi-köpek maması olarak değerlendirilen etlerin ithalatına izin verilmemelidir." 'Bu filmi daha önce gördük' TÜRK Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkam Dr. Mehmet Alkan, et ithalatının çözüm olmadığını belirterek, "Bu filmi daha önce görmüştük. Mevcut et fiyatlarını spekülatif fiyat artışı olarak değerlendirmek kadar yanlış bir yaklaşım olamaz" dedi. Et ithalatının hayvancılığın gelişmesine telafisi mümkün olmayan zararlar vereceğini ileri süren Alkan, et ithalatının halk sağlığı ve hayvan sağlığı açısından önemli riskleri ortaya koyacağını vurguladı. ARTAN ET FİYATLARI YUMURTACILARI HAREKETE GEÇİRDİ (DÜNYA) Son dönemlerde kırmızı et fiyatlarındaki aşın artış, beyaz et üreticileri yanı sıra yumurta sektörünü de hareketlendirdi. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUMBİR) Başkanı Derya Pala et fiyatlarındaki artış yüzünden zaten protein tüketmekte güçlük çeken insanların, kaliteli hayvansal protein ihtiyaçlarım en ucuz şekilde yumurtadan sağlamaları gerektiğini söyledi. Türkiye'de beslenme şeklinin gelişmiş ülkelerin aksine bitkisel gıda ağırlıklı olduğunu ifade eden Pala, "Hayvan ürün maliyetlerinin kısmen [11]

12 yüksek olması ve tüketicinin alım gücünün düşüklüğü, hayvansal ürün tüketimini kısıtlamaktadır. Gelişmiş ülkelerde kişi basma günlük protein tüketimi 102 gram olup, bunun 70 gramı hayvansal kökenlidir. Türkiye'de ise günlük protein tüketimi 84 gram olup, bunun sadece 17 gramı hayvansal kökenlidir" dedi. Türkiye'de tüm hayvansal ürünlerin kişi basanı tüketimi gelişmiş ülkelerin alanda olduğuna dikkat çeken Derya Pala, buna karşılık kişi başına 325 kg olan un tüketiminin gelişmiş ülkelerde kg arasında değiştiğini bildirdi. artışa yol açtı. Bursa da kurulu bir hiper marketten alınan fiyatlara göre, birkaç ay öncesine kadar en pahalıları lira arasında olan kırmızı etten yapılan sucuğun kilogram fiyatı 40 liraya kadar ulaştı. Artıştan sonra hipermarketlerde en ucuz sucuk lira aralığında satılmaya başlandı. Yumurta tek canlı protein kaynağı Canlı enerji barındıran tek protein kaynağının yumurta olduğunu hatırlatan Pala, "Türk halkı öteden beri alım gücü nedeniyle kırmızı et ve et ürünlerine ulaşamamakta ve yeteri kadar tüketememektedir. Et almayan tüketiciler, hayvansal protein açığını her yerde kolayca bulunabilen ve ucuz olan yumurta tüketerek giderebilirler ve böylelikle sağlıklı beslenebileceklerdir" dedi. SUCUĞUN KİLOSU 40 LİRAYA DAYANDI (ŞOK) SON dönemlerde et fiyatlarının yükselmesi nedeniyle et, kilogramı 18 liradan kestiriliyor. Maliyetin bu kadar yükselmesi kasaplarda en ucuz kıymanın 24 liraya, kırmızı etin kilosu ise 30 liranın üzerine taşıdı. Etteki bu yükseliş, sucuk, salam ve sosis gibi ürünlerin fiyatlarında da önemli [12]