SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT"

Chagatai Osman Başaran
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT

2 SAĞLIK Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre sağlık ; bedensel ve ruhsal olarak tam iyi olma halidir.

3 BESLENME Bir insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve minerallerin gereken miktarlarda alınmasıdır.

4 Besinler içerdikleri protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve minerallere göre belli gruplara ayrılırlar. Bunlar; Et ve et ürünleri, Süt ve süt türevleri, Ekmek ve diğer tahıllar Sebze ve meyveler, Yağ ve şeker.

5 SÜT VE SÜT TÜREVLERĠ İçerdiği besin öğeleri açısından insan vücudunda kolayca sindirilebilir ve rahatça kullanılabilir Organizmanın büyüme ve gelişimi için gerekli olan besin öğelerinin tamamına yakınını içerir.

rahatça kullanılabilir Organizmanın büyüme ve

6 Hatta süt ve süt ürünleri, ana besin grubudur.

7 Bebeklerin doğduktan sonra 6 ay süresince anne sütünden başka hiçbir besin grubuna ihtiyaç duymaması bunun en temel göstergesidir.

ANNE SÜTÜ 70 1.3 4.38 6.89 20-32 14 5.0 0.036 0.05 SÜT BİLEŞİMİ ENERJĠ PROTEĠN T.

8 ANNE SÜTÜ SÜT BİLEŞİMİ ENERJĠ PROTEĠN T.YAĞ KARBONHĠDRAT KALSĠYUM FOSFOR C VĠTAMĠNĠ RĠBOFLAVĠN B 12 VĠTAMĠNĠ İNEK SÜTÜ

9 Besin değeri yüksek olan SÜT bebeklikte, çocuklukta, gençlikte ve ileri yaşlarda yani her dönemde vazgeçilmezdir.

10 Yetişkinlerde günlük gereksinim 2 porsiyon Çocuklar, adelosanlar, gebe ve emzikli kadınlar, menopoz sonrası kadınlarda günlük gereksinim 3-4 porsiyon

11 Bir bardak sütte 6 yaşında bir çocuğun ihtiyacı olan; %52 kalsiyum %35 protein %9 A vitamini %12 folat %30 iyot %98 B12 vitamini %12 çinko %6 enerji %30 potasyum %11 B1 vitamini %44 B2 vitamini %13 B6 vitamini %18 magnezyum %55 fosfor %16 niasin

vitamini %12 çinko %6 enerji %30 potasyum %11 B1 vitamini %44

16 Sadece 1 su bardağı süt içerek aldığımız 240 mg kalsiyumu karşılamak için ; 4 kibrit kutusu kadar beyaz peynir veya 1 2 kibrit kutusu kaşar peyniri veya 1 kase yoğurt veya 2 bardak ayran tüketilebilir.

beyaz peynir veya 1 2 kibrit kutusu kaşar peyniri

17 YETERLĠ VE DENGELĠ BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMĠ Sütün kimyasal yapısı: lipid, protein, karbonhidrat, vitaminler ve mineraller içeren bir kompleks olması nedeniyle tek başına ve uzun süre yeni doğan memeliler için yeterli bir besin kaynağıdır.

mineraller içeren bir kompleks olması nedeniyle tek başına

18 Günlük beslenmede süt ve süt yerine geçen besinler özellikle protein ve kalsiyum içeriği açısından tüketilmelidir. Ayrıca B2,B12, A vitaminleri, tiamin, niasin, fosfor ve magnezyum olmak üzere birçok besin öğesi için önemli kaynaktır.

19 SÜT Kemik erimesini (Osteoporoz) önler Enfeksiyonlardan korur. Sindirim sisteminin düzgün çalışmasını sağlar. Kabızlığı, ishali önler. Mide rahatsızlıklarını önler Diş çürümelerini önler Enerji verir

20 Kan şekerinin dengelenmesini sağlar. Kan basıncını ve kan elektrolit dengesini sağlar Bazı kanser türlerinin oluşumunu önler Yapısında bulunan yağ asitleriyle çocuğun beyin gelişimi için gereklidir.

21 Diş sağlığı İlaç Kullanımı Hipertansiyon SÜT İLE KRONİK HASTALIKLAR İLİŞKİSİ Kemik yoğunluğu Kanser Obezite

22 Süt Diş sağlığı açısından SÜT en ideal besindir. Hipertansiyon tedavisinde sütün olumlu etkileri bilinmektedir. Hipertansiyon için kullanılan bazı ilaçların olası olumsuz etkilerini azaltmada sütün yararları olduğu saptanmıştır.

23 Hipertansiyonun süt ve süt ürünleri ilişkisinin, sütün içerisinde bulunan kalsiyum ve potasyum ile ilgilidir. Günde 3-4 porsiyon süt ve ürünlerinin tüketimi optimal kan basıncının sağlanmasında ve sağlığın devam ettirilmesinde önerilmektedir. Az yağlı süt ve ürünleri ile sebze meyve tüketiminin arttırılması önerilmektedir.

24 Sütün kolon kanserine karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir. Süt ve kanser etkileşiminin açıklanabilmesi için daha kontrollü araştırmalara gereksinim duyulmaktadır. Obezite ; beraberinde hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklara neden olduğu için tüm dünyayı etkileyen kronik bir sorundur. Kalsiyum desteği verilerek yapılan çalışmalarda kilo kaybının etkin olduğu, dışkıda yağ artışının olduğu görülmüştür.

25 Osteoporoz; kemikleri kırılgan olacak düzeyde kemiğin gücünde azalma yapan bir iskelet hastalığıdır. Kemik gücünü kemik yoğunluğu ve kemik kalitesi tayin eder. Normal kemik Osteoporoz NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis. JAMA 285:785-95; 2001

26 Osteoporoz kemiklerin güçlü ve sağlam kalması için gereken kalsiyumun büyük bir kısmının kaybolması anlamına gelir. Kemikler, çocukluktan başlayarak yaş arasına kadar gelismelerini sürdürürler. 35 yaştan sonra kemikler onları yoğun ve güçlü yapan kalsiyumu yitirmeye başlarlar. TÜRKİYE DE 8 MİLYON OSTEOPOROZ HASTASI BULUNMAKTADIR!

27 Kemik sağlığı için kalsiyum ve D vitamini dışında ; Yağ, karbonhidrat, protein gibi makro besin öğeleri Fosfor, magnezyum, flor, bakır ve çinko gibi sütün bileşiminde bulunan mikro besin öğeleri de önemlidir.

28 Türkİye de Süt TüketİMİ İçimlik Süt Gazlı İçecekler Kaynak: J Dairy Sci.2006;89:

29 Tüketİlen Süt MİktarI ÜLKE YILLIK KİŞİ BAŞI TÜKETİM TÜRKİYE İSPANYA İNGİLTERE 23 lt 94 lt 106 lt FİNLANDİYA 134 lt Ülkemizde süt tüketim miktarı ortalamaların çok altındadır! Kaynak: Canadean Limited / 2007

ÇİĞ Sütün Mİkrobİyolojİk Kalİtesİ Süt, mikroorganizmaların (çok küçük canlıların) yaşaması ve gelişip çoğalması için çok uygun ortam oluşturmaktadır.

30 ÇİĞ Sütün Mİkrobİyolojİk Kalİtesİ Süt, mikroorganizmaların (çok küçük canlıların) yaşaması ve gelişip çoğalması için çok uygun ortam oluşturmaktadır. Gerekli tedbirler alınmadığında besin değeri açısından çok zengin ve yararlı olan süt, değişik mikroorganizmaları taşıyarak pek çok enfeksiyon hastalığına yol açar, hatta ölümcül olabilir!

31 Sütün Mİkrobİyolojİk Sağımdan Kalİtesİ Tüketiciye Süt sağılmadan önce sterildir. Süt tüketilene kadar geçirdiği bütün evrelerde dışarıdan gelecek mikrobiyal bulaşma ve fiziksel olumsuzluklara karşı korunmalıdır.

32 NE YAPALIM? 1) Kaynatma 2) Pastörizasyon 3) UHT Uzun Ömürlü Süt

1) Kaynatma Sütü 90-95 C de 10-15 dakika kaynatmak, mikropların

Kaynatmakla sütün içindeki besin öğelerinde, özellikle vitaminlerde

33 1) Kaynatma Sütü C de dakika kaynatmak, mikropların tamamı öldürmeyebilir. Kaynatmakla sütün içindeki besin öğelerinde, özellikle vitaminlerde %60 - %100 e varan oranlarda azalma meydana gelir. Süt, kaynatılınca özelliği olmayan beyaz bir sıvı haline gelir.

34 Vitamin kayıplarını en aza indirebilmek için evlerde kullanılan kaynatma 5 DAKİKA süre ile sınırlandırılmalıdır. ANCAK Bazı hastalık etkeni mikroorganizmaların yok edilebilmesi için yeterli değildir.

35 Açık Süt, sütlü ürünlerin yapımında risk taşır! 15 dakika Hastalık yapıcı mikropları içerir Hastalık yapıcı mikropları içermez ANCAK Besin değerini yitirir!

36 (90 95 C) (Tiamin, Riboflavin, Niasin, B12 ve Folik Asit) 0. dakika 5. dakika 10. dakika 15. dakika

37 2) Pastörizasyon - Günlük Süt 100 C altında uygulanan işlemler Sütün C de sn süreyle ısıya tabii tutulmasıdır. Bu işlemde canlı bakteriler tamamen yok olmaz (%90). Pastörize sütün dayanma süresi en fazla 3 gündür. Fabrikada üretiminden tüketiciye ulaşana ve tüketilene kadar mutlaka buzdolabı koşullarında muhafaza edilmelidir.

38 3) UHT - Uzun Ömürlü Süt 100 C üstünde uygulanan işlemler Sütü, içindeki zararlı maddelerden arındırmak için 2-6 saniye süreyle C ısıya tabii tutma ve ardından hızla 20 C ye soğutma işlemidir. UHT uzun ömürlü sütün dayanma süresi 4 aydır. UHT süt paketi açılmadığı sürece 4 ay boyunca soğuk muhafaza gerekmeksizin taze kalır, paket açıldıktan sonra ise buzdolabında saklanmalıdır.

39 3) UHT - Uzun Ömürlü Süt Uzun Ömürlü Süt te hiç bir katkı maddesi yoktur. Süt doğal besin değerlerini ve tazeliğini aylarca korur. UHT karton ambalaj sütün tadını ve kokusunu bozmaz.

40 Sağlıklı büyümek, sağlıklı gelişmek ve sağlıklı yaşlanmak için her gün en az 2 su bardağı sağlıklı süt tüketin! DİYETİSYEN SALİHA IŞIK.

Benzer belgeler

Yaşam Döngüsü BESLENME BEBEK YAŞLILIK ÇOCUK GEBELİK GENÇLİK

Yaşam Döngüsü BESLENME BEBEK YAŞLILIK ÇOCUK GEBELİK GENÇLİK Yaşam Döngüsü BEBEK YAŞLILIK BESLENME GEBELİK ÇOCUK GENÇLİK Beslenme Bir insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve minerallerin