Sue slemi fiizofrenlerin

Transkript

1 Sue slemi fiizofrenlerin Suç Profili, Sosyodemografik Özellikler ve Mükerrer Sue Açısından Deappleerlendirilmesi Uzm. Dr. Yalçın Büyük Adli Tıp Uzmanı. T.C. Adalet Bakanlıappleı, Adli Tıp Kurumu Ba kanlıappleı, Cerrahpa a stanbul Uzm. Dr. mine Yavuz Psikiyatri Uzmanı, T.C. Adalet Bakanlıappleı, Adli Tıp Kurumu Ba kanlıappleı. Cerrahpa a stanbul Uzm. Dr. Hızır Aslıyüksek Adli Tıp Uzmanı. T.C. Adalet Bakanlıappleı. Adli Tıp Kurumu Ba kanlıappleı. Cerrahpa a stanbul Dr. Gülay Kurnaz Adli Tıp Asistanı. T.C. Adalet Bakanlıappleı. Adli Tıp Kurumu Ba kanlıappleı. Cerrahpa a stanbul Özet Çalı ma suç i lemi izofrenlerin demografik özellikler, suç profili ve mükerrer suç açısından deappleerlendirilmesi amacıyla retrospektif rapor taraması eklinde düzenlenmi ve elde edilen veriler literatür verileriyle uyumlu bulunmu tur. Vakaların 6'sında (Tüm vakalar için %., erkek hasta grubu için %.7) güncel suç dı ında ba ka suç nedeniyle TCK 6. madde kapsamında deappleerlendirilen suç kayıtlarına rastlanmı tır. Güncel suç dı ında sabıka kaydı bulunan hastaların tümü erkek olup kadın hasta grubunda eski sabıka kaydına rastlanmamı tır. Anahtar Kelimeler: Suç, izofreni, suç cinsi, mükerrer suç. Summary Schizophrenic cases who were evaluated in the forensic medicine institute of Turkey for penal responsibility were analyzed retrospectively in terms of crime profile, sociodemographic features and repeated crime. In 6% of cases at least one another crime was determined. All repeated crime cases were male and the data were found to be consistent with literature data. Key words: Crime, schizophrenia, crime profile, repeated crime. Giri Suç; hukuki bir zarar yaratan, ki i ya da toplum güvenliappleini sarsan, kamu düzenini bozup, geli- D R M/KASIM-ARALIK 3 7

2 simini engelleyen sonuçlar doappleuran ve cezalandırılması gereken davranı tır. TCK'nda bir ki inin i lemi olduappleu suçtan dolayı cezalandırılması için ceza ehliyetini haiz olup, söz konusu suçu i lediapplei sırada irade ve uur serbestisini elinde bulundurması, olayları açıklıkla anlayabilip onlardan saapplelıklı sonuçlara varabilme kabiliyetine sahip olması gereklidir. Ceza ehliyeti olmayan sanıapplea ceza tayin edilemez, ancak sanık hasta olarak kabul edildiappleinden iyile ene kadar aappleır cezayı gerektiren suçlarda seneden az olmamak ko ulu ile bir akıl hastalıkları hastanesinde tedavi altına alınır. Hastane kurulundan iyile tiappleine dair bir karar alındıappleında belirli bir süre düzenli aralıklarla kontrole gelmesi ko ulu ile rapor düzenlenir ve mahkemece alınan bir kararla serbest bırakılır. Tüm bu süreç TCK 6. maddesince düzenlenmi tir. Bu ekilde kanun koyucu hastalıappleı nedeniyle ceza ehliyeti olmayanların muhafaza ve tedavi altına alınmaları aynı zamanda toplum güvenliappleini koruma i levini yerine getirmi olmaktadır. fiizofrenik hastalar da bir suç i lediklerinde TCK 6. maddesi kapsamında deappleerlendirilmektedir. Psikiyatride güncel sorunlardan biri de hastaların çevrelerine ve kendilerine zarar verebilmeleridir. Sosyal destekten yoksun olan ve bu anlamda gerekli takiplerin zamanında yapılamadıappleı hastalar çe itli suçlarla adli psikiyatrinin inceleme konusu olmaktadırlar. Zitrin ve arkada ları 6-7 yılları arasında hastaneden çıkarılmı 867 hastayı yıl süresince takip etmi ler ve %.3'ünün suç i lediappleini, - ya lar arasında suç oranının en yüksek olduappleunu ve tanı olarak da hastaların yakla ık yarısının izofrenik olduappleunu bildirmi lerdi (). Giovannoni ve Gürel; yıl boyunca takip ettikleri psikotik hastada yaralama, öldürme ve hırsızlık suçlarının genel popülasyona göre daha yüksek olduappleunu, hastaların %5 inin izofrenik olduappleunu ve bunların çoappleunda alkol kötü kullanımı öyküsünün de bulunduappleunu tespit etmi lerdi (). Literatürdeki izofrenlerin i ledikleri suçlarla ilgili çalı malara bakıldıappleında 6 suç i lemi izofrenin yer aldıappleı bir incelemede i ledikleri suçların %3'ünün kazanca yönelik, %3'ünün cinsel suç, %3'sinin minör iddet unsuru içeren suç, %7'sinin minör iddet unsuru içeren suç ve % 3'ünün homosid olduappleu bildirilmi ti. Aynı çalı mada izofrenlerin kurbanlarının %3'unun aile üyesi ya da yakını olduappleu tespit edilmi ti (3). %7'ü izofren olan bir muhafaza ve tedavi popülasyonunda yapılan ba ka bir çalı mada ise kurbanların %'ının yakın, %'ının ise yabancı olduappleu, tüm suçlar arasında cinayet oranının %.6 olduappleu bildirilmi ti (). Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde fiubat - Aralık tarihleri arasında muhafaza ve tedavileri sürdürülen 5 suç i lemi izofren hastasıyla yapılan bir çalı mada; ya ortalamasının 35.7 olduappleu, bu grup içinde toplam suç sayısının 66 olup, 8 ki inin mükerrer suçlu (%6) olduappleu, hastanın deapplei ik zamanlarda i lenmi 'den fazla suçu olduappleu tespit edilmi ti (5). Bu hasta grubunda en fazla oranda görülen suçlar ki ilere kar ı i lenen suçlardı. %33'lük bir oran ile cinayet ve yaralama birinci sırada gelmekte idi (5). Yöntem Adli Tıp Kurumu. htisas Kurulu'na - yılları arasında ceza ehliyeti açısından deappleerlendirilerek izofreni tanısı ile TCK 6. maddesinin tatbikinin uygun olduappleu mütalaasına varılan 3 erkek ve 8 kadın toplam hasta retrospektif olarak deappleerlendirilmi tir (Tablo, fiekil ). Ara tırma retrospektif rapor taraması eklinde olduappleu için bazı bilgiler (eappleitim durumu, memleket, medeni hal gibi) raporlarda bulunmamı, bu nedenle sosyodemografik özellikler sadece ya ve cinsiyet ile sınırlı kalmı tır. Vakalar; suç profili, suç i leme ya ı ve mükerrer suç açısından deappleerlendirilmi tir. Bir önceki suç ile güncel suç arasındaki interval de deappleerlendirilerek muhafaza ve tedavi sürecinin önemi vurgulanmaya çalı ılmı tır. D R M/KASIM-ARALIK 3

3 BULGULAR DMOGRAF K VR LR l-yafi Suç i lemi izofrenlerde toplam 3 erkek hastanın 5'si (%38) ve toplam 8 kadın hastanın 'u (%3) 3 ya grubu içinde olup, her iki cinsiyet için en sık suç i lenen ya grubu 3 ya grubudur. kinci sırada en sık suç i lenen ya dilimi her iki cinsiyet için de -3 ya dilimidir (Tablo, fiekil ). - C S YT Çalı ma kapsamına giren toplam izofrenin 8'i kadın (%6.6) ve 3'ü erkektir (%3.) (Tablo, fiekil ). Tablo : Vakaların Cinsiyet Daappleılımı RKK KADI TOPLAM 3 8 % fiekil : Vakaların Cinsiyet Daappleılımı 6.6 ve altı >7 Toplam 3. D rkek Kadın Tablo : Suçun i lendiapplei Ya RKK KADI % % ve altı fiekil : Suçun lendiapplei Ya Ya Grubu >7 D rkek Kadın D R M/KASIM-ARALIK 3

4 SUÇLARLA LG L VR LR - SUÇU C S Toplam hastanın i lediapplei suçlar analiz edildiappleinde her iki cinsiyet için de en fazla suçun adam öldürme suçu olduappleu görülmektedir. rkek hasta grubunda 6 (%.). kadın hasta grubunda (%35.8) sanık, adam öldürme suçu nedeniyle 6. madde kapsamında deappleerlendirilmi tir. rkek hasta grubunda ikinci sırayı %5. ile müessir fiil almakta iken, kadın hasta grubunda ikinci sırayı %.'lük bir oran ile tehdit, hakaret almaktadır. Diappleer ba lıappleı altında zimmet, görevli memura mukavemet, cezaevinden firar, ehliyetsiz araba kullanmak, elektrik direappleine yazı yazmak ve çocuk kaçırma gibi çok seyrek olan suçlar toplanmı tır (Tablo 3. fiekil 3). - ADAM ÖLDÜRM SUÇUDA KURBAI YAKILI I Toplam 6 olan adam öldürme suçunun kurbanlarının sanıapplea yakınlık derecesi deappleerlendirildiappleinde; 7'sinin yabancı olduappleu, kurbanlardan 5'inin sanıkların çocukları. 'sinin sanık e leri. 'unun sanıkların anneleri. 3'ünün sanıkların babaları ve 6"sının da sanıkların karde leri oldukları görülmektedir. Kurbanların yakınlık dereceleri ile sanık cinsiyeti arasındaki ili ki Tablo 'te sunulmu tur (Tablo. fiekil ). Tablo 3. Suçların cinsiyete göre daappleılımı RKK KADI SUÇLAR % % Adam öldürme Adam öldürmeye te eb. 5. Müessir fiil as-ı ızrar 7. Uyu turucu madde bulund..3 Mütecaviz sarho luk.5 Orman kanununa muh say.kan.muh..3 Yangın, yaapplema Hırsızlık, gasp 7. Tehdit, hakaret Dolandırıcılık, sahtekârlık 6.5 Cinsel suç 5. d Siyasi suç.5 II Diappleer n TOPLAM 3 S D R M/KASIM-ARALIK 3

5 Makalele. fiekil 3: Suçların cinsiyete göre daappleılımı D rkek Kadın. 5.. :.-3 -o < x - c M. ıhn ffi M. c 3 C 3 x s x >xc - - C S - J - " Q 5 I Q 7aWo : i(/öm öldürme suçlarındaki kurban-sanık yakınlık derecesi RKK KADI % Yakınlık derecesi Çocuklar 3 8 Anne 8 Baba 3 Karde 6 Yabancı 68 TOPLAM ( 3- ÖCK SUçLAR Mevcut suç dı ında daha önceden ceza ehliyeti açısından deappleerlendirilerek TCK'nun 6. maddesinin uygulanılmasına dair tıbbi kaydı olan vakalar suç sayıları ve güncel suçla olan interval açısından deappleerlendirildi. Çalı ma kapsamındaki izofren suçlu önceki suçları açısından deappleerlendirildiappleinde; zaten sayıca dü ük olan kadın hasta grubunda mevcut suç dı ında kayıtlı suça rastlanmadı. Toplam sayıları 3 olan erkek hasta grubunda önceki suç kaydı olan vaka sayısının 6 (%.7) olduappleu görüldü. (Tablo 5, fiekil 5). Bu vakalar arasında bir sanıappleın aynı suçu yıl içinde kez i lemi olduappleu tespit edildi. Güncel suç öncesine ait suç kaydı bulunan 6 suç i lemi izofrenin önceki suç sayıları deappleerlendirildiappleinde 36'sında kez, 'ünde kez ve 6'sında da 3 ya da daha fazla suç kaydı olduappleu görüldü. Güncel suç ile bir önceki en son suç arasındaki interval deappleerlendirildiappleinde; yıl ve daha az intervalde suç, - yıllık intervalde 6 suç ve yıldan daha fazla bir intervalde suç kaydına rastlanmı tır (Tablo 6, fiekil 6). D R M/KASIM-ARALIK 3

6 7. fiekil : Adam öldürme suçlarında kurban-sanık yakınlık derecesi D rkek Kadın.. -FTFF n Çocuklar Anne Baba Karde Yabancı. Tablo 5: ski suç sayısı ile toplam vaka sayısı arasındaki ili ki Tablo 6: Bir önceki eski suç ile güncel suç arasındaki interval kez kez 3 ve >3 TOPLAM RKK KADI o o o o o o o yıl ve < yıl - yıl vıldan fazla TOPLAM RKK d KADI o ( d ( fiekil 5: ski suç sayısı ile toplam vaka sayısı arasındaki ili ki.. s.o. 7. 6, 5.. rkek 3... ı 5. kez kez 3 ve >3, D R M/KASIM-ARAUK 3

7 Makalele fiekil 6: Bir önceki suç ile güncel suç arasındaki interval 5. -i. 3.. D rkek. ().() yıl ve < yıl - yıl > yıl Mükerrer sabıkası olan 6 erkek hastanın eski suçları incelendiappleinde 6 vakanın 'unda (%.6) adam öldürme suçu, 7'sinde (%5.) tehdit, hakaret suçu, 7'sinde (%5.) müessir fiil ve 5'inde (%.) hırsızlık suçu kayıtlarına rastlanmı tır. Toplam 6 olan mükerrer suç vakasında %.6 ile adam öldürme suçu birinci sırayı almaktadır (Tablo 7, fiekil 7). Tablo 7: Mükerrer Sabıkası Olan Vakalarda ski Suç Profili Suç % Orman Kanununa Muhalefet Hırsızlık Adam Öldürme as-ı Izrar Cinsel Suç Tehdit, Hakaret Öldürmeye Te ebbüs 636 S.K. Muhalefet Yangın, Yaapplema Mütecaviz Sarho luk Müessir Fiil Toplam ,,6. 8,7 5, 6,5 6,5 8,7, 5, TARTIfiMA V SOUÇ Bu bulgular ı ıappleında suç i leyerek adli psikiyatrinin inceleme konusu olan izofrenlerin önemli bir bölümünün erkek olduappleu, toplam sanık arasında erkeklerin 3 ki i ile vakaların %3.'ünü olu turduappleu görüldü. izofren suçlu arasında 8 ki i ile kadınlar, %6.6 gibi oldukça dü ük bir oranda tespit edilmi tir. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde muhafaza ve tedavileri yapılmakta olan 88 suç i lemi psikiyatrik, hasta grubunun 8'ı erkek (%3.5) ve 58i kadın (66.5) olarak tespit edilmi ti (). Tespit ettiappleimiz oranlar bu verilerle uyumlu bulunmu ve kadın izofrenlerde suç oranının anlamlı derecede dü ük olduappleu tespit edilmi tir. Bu dü üklüappleün ülkemizin sosyal yapısı ile ili kili olduappleunu dü ünmekteyiz. Suçun i lendiapplei ya dilimi incelendiappleinde; her iki cinsiyet için de en fazla suçun i lendiapplei ya diliminin 3- ya dilimi olduappleunu tespit ettik. Zitrin ve arkada larına ait çalı mada en fazla suç i lenen ya diliminin - ya lar arasında olduappleu bildirilmi ti (). F.Maner ve arkada larının çalı masında ise en fazla suç i lenen ya diliminin - 3 ya grubu olduappleu bildirilmi ti (). Bizim tespit ettiappleimiz ya diliminin onların çalı masında. sırada en fazla suç i lenen ya olduappleunu belirtmi lerdi (.). Bizim verilerimize göre her iki cinsiyet için ikinci sırada en fazla suç i lenen ya dilimi ise -3 ya dilimidir (Tablo, fiekil ). Her iki cinsiyet için de en fazla i lenen suçun öldürme olduappleu. 3 erkek hastanın 6'sının (6.) ve 8 kadının 'unun (635.8) adam öl- D R M/KASIM-ARAUK 3 3

8 dürme suçu nedeniyle 6. madde kapsamında deappleerlendirildiappleini tespit ettik. kinci sırada en fazla i lenen suçun erkeklerde %5. ile müessir fiil olduappleu, kadınlarda ise %. ile tehdit, hakaret olduappleunu tespit ettik. (Tablo 3, fiekil 3). Sadece erkek izofrenlerden olu an bir muhafaza ve tedavi grubunda Uygur ve arkada larının çalı masında da %3'lük bir oran ile birinci sırayı öldürme suçu almaktaydı (5). Her iki cinsiyet için de en fazla i lenen suç olarak tespit edilen adam öldürme suçunda kurban-sanık yakınlıappleı deappleerlendirildiappleinde; toplam 6 olan adam öldürme suçunda kurbanların %.8'inin yakın akraba, (e, anne, baba, çocuk, karde ) olduappleu ve %57.'sinin ise yabancı olduappleunu tespit ettik (Tablo, fiekil ). Uygur ve arkada larının verilerine göre bu oranlar sırasıyla 6 ve %5 idi (5). Çalı ma kapsamına almı olduappleumuz izofrenlerin haklarında daha önce verilmi 6. maddenin uygulanmasına dair raporu olmayanlar için güncel suç ilk suç olarak kabul edildi. Haklarında daha önce verilmi 6 karar bulunanlar ise mükerrer suç kapsamında deappleerlendirildiler. Bu deappleerlendirme sonucunda; kadın hasta grubunda önceki suç kaydına rastlanmadı. Toplam 3 olan erkek hasta grubunda ise 6 vakada güncel suçtan önceki tarihlere ait 6. madde kapsamında deappleerlendirilmi suç kaydına rastlandı. Mükerrer suç oranının tüm izofren grubu için %. ve tümü erkek hasta olduappleundan erkek hastalar içinde ise %.7 olduappleu görülmektedir (Tablo 5, fiekil 5). Uygur ve arkada larının çalı masında ise mükerrer suç oranının %6 olduappleu bildirilmi ti (5). Mükerrer suç vakalarında güncel suçtan önceki en son suç arasındaki interval deappleerlendirildiappleinde; 6 eski suçun 'sinin (%3) <= yıl içinde gerçekle mi olduappleunu tespit ettik (Tablo 6, fiekil 6). Bu sonuç musap oldukları hastalıkları nedeniyle ceza ehliyetleri olmayan izofren suçluların 6. madde kapsamında deappleerlendirile- D R M/KASIM-ARAUK 3

9 Makalele rek muhafaza ve tedavi altına alınmalarında özellikle aappleır cezalık suçlarda bu sürenin yıldan az olmamasının oldukça geçerli bir durum olduappleunu göstermektedir. Mükerrer suç giri- imlerinin ilk yıllarda yapılma oranının %3.5 olduappleu gözönüne alındıappleında gerek toplumun korunması ve gerekse de hastanın kontrolünün saapplelanması amacıyla muhafaza ve tedavilerin dikkatli bir ekilde izlenmesi ve sosyal ifaların titizlikle deappleerlendirilmesi ile takip ve kontrollerin ne kadar önemli olduappleu görülmektedir. yıllık bir süreci kapsaması planlanan bu çalı manın - yıllarına ait kesitinin deappleerlendirilme sonuçları izofren suçlu grubunun takip ve tedavilerinin önemini ortaya koymaktadır. yıla ait tüm veriler elde edildiappleinde özellikle muhafaza ve tedavi sürecinin etkinliapplei de ayrıca deappleerlendirilecektir. Kaynaklar. Crime and Violance among mentally ill patients, American Journal of Psychiatry 33:-6,76. Psikiyatrik hastalıklar ve suç. Dü ünen Adam dergisi,cilt,sayı:l, F.Maner, Z.Kayatekin,.Abay, S.saygılı,.fiener 3. Robertson GıArrest patterns among mentally disordered offenders. British Journal Of Psychiatry: 53, 33-36,8. Hodgins S, Hebert J: i'ne tude de Relance Aupres de Malades Mentaux Agont Commis des Actes Criminales::8,66-675,8 5. Suç i lemi izofrenlerin demografik özellikleri ve suç profili: 7. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi. # Adli Tıp günleri 'de poster bildiri olarak sunulmu tur. D R M/KASIM-ARAUK 3 5