PSİKOFARMAKOLOJİ-5. ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PSİKOFARMAKOLOJİ-5. ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar."

Aydin Tandoğan
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PSİKOFARMAKOLOJİ-5 ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar

2 DEPRESYONUN NÖROKİMYASI Dopamin Çok az olumlu afekt (mutluluk, neşe, ilgi, haz, uyanıklı, enerji, coşku, özgüvende azalma) Seratonin Çok fazla olumsuz affekt (düşmanca davranışlar, suçluluk, bıkkınlık, korku, endişe,sinirlilik, yalnızlık duygusunda artma) NE her ikisi de

3 Belirtiler DEPRESİF DD, APATİ/İLGİ KAYBI (en az 1 i) Aşağıdakilerden 4 ve üstü Kilo/iştah değişikliği Uyku bozukluğu Psikomotor ajitasyon ya da retardasyon Yorgunluk Suçluluk Yürütücü işlev bozukluğu Suisit düşüncesi

4 Tedavide amaç; Belirtilerde % 50 üstünde gerile olması Relaps ve rekürres olmaması Remisyon sonrası tekrar relaps Recovery sonrası tekrar rekürrens yani yeni atak

5 Antidepresanlara en iyi yanıt yaş arası 25 yaş altında yanıt var ama suisidalite artar 6-12 yaş en kötü yarar/zarar oranı 65 yaş üstü erişkin kadar fayda yok

6 Antidepresanların sınıflandırılması 1- Monoamin oksidaz inhibitörleri (Seratonin, NE, Dopamin taşıyıcıları bloke olur ve böylece Monoaminler artar) 2- Trisiklik antidepresanlar 3- Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) 4- Serotonin ve noradrenali geri alım inhibitörleri (SNRI) 5- Serotonin geri alım inhibitörü ve 5-HT 2 blokörleri (SARI) 6- Noradrenalin seçici geri alım inhibitörleri (NARI) 7- Noradrenalin ve dopamin geri alım inhibitörleri (NDRI) 8- Noradrenerjik ve spesifik serotonerjik antidepresanlar (NaSSA) 9- Diğer 6

7 SSRI İlk kez 1998 yılında keşfedildiler. Presinaptik serotoninerjik nöronlardaki serotonin taşıyıcısının inhibisyonu ile etki ediyorlar. Güvenilirlik ve tolerabilite açısından açık üstünler.

8 Genellikle başlangıç ve tedavi dozları aynıdır. Tedaviye yanıt 3 haftayı bulabilir. Genel olarak semptomlar kaybolduktan sonra 6 ay daha tedaviye devam edilmesi gerekmektedir.

9 Fluoksetin (Prozac) Fluvoksamin (Faverin) Essitalopram (Cipralex) Sitalopram (Cipram) Paroksetin (Paxil) Sertralin (Lustral)

10 SSRI lar karaciğerde metabolize olurlar ve karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda doz düşürülmelidir. İlaç etkileşimleri açısından trisiklik antidepresanlara göre daha güvenlidirler.

11 Endikasyonları Major Depresyon Panik Bozukluk OKB Yaygın Anksiyete Bozukluğu Sosyal Fobi PTSD Yeme Bozuklukları Premenstrüel Disforik Bozukluk

12 Yan Etkiler Ajitasyon Apati Anksiyete Yorgunluk Uykusuzluk Zayıflama Cinsel Disfonksiyon GIS yan etkileri (bulantı, kusma, ishal vb.) Manik kayma Suisidal düşünceleri tetikleme???

13 Kesilme Sendromu Özellikle kısa yarı ömürlü 5-HT geri alım inhibitörlerinin ani kesilmesiyle ortaya çıkar. (paroksetin-fluoksetin) Asteni, anksiyete, huzursuzluk, GIS sıkıntısı, myalji, grip benzeri semptomlar, dengesizlik gibi belirtiler görülür. Bu sendrom riski; ilaçların birden değil doz azaltılarak yavaş yavaş kesilmesiyle azalır.

14 TRİSİKLİK ANTİDEPRESANLAR Sinaptik aralıktaki NA ve 5-HT konsantrasyonunu arttırarak etki gösterirler. Bu artış serotonin ve norepinefrin taşıyıcılarının blokajı sonucu meydana gelir. Karaciğerde metabolize edilirler.

15 Yan etkileri SSRI lara göre daha fazladır. SSS; konfüzyon, deliryum, nöbet, sedasyon, kilo alımı Otonom sinir sistemi; ağız kuruluğu, kabızlık, bulanık görme, idrar tutukluğu, glokomlularda okuler kriz KVS: Ortostatik hipotansiyon, taşikardi, aritmi, iletim problemleri ve ölüm İlaca bağlı hepatit, cinsel yan etkiler

16 Endikasyonları Major Depresyon Panik Bozukluk Kronik ağrılar, migren (amitriptilin) DEHB Enürezis Uyku bozuklukları

17 TEDAVİDE TEMEL YAKLAŞIMLAR Depresyon tedavisi tüm semptomların düzelmesi ile sonuçlandıysa ve bu durum 6-12 aydan uzun süre devam ettiyse iyileşme olarak adlandırılır.

18 Semptomlarda tam gerileme olmadan veya semptomların gerilemesinden sonraki birkaç ay içinde depresyon yeniden ortaya çıkarsa bu nüks olarak adlandırılır. Hasta iyileştikten sonra depresyon yine oluşursa, bu tekrarlama olarak adlandırılır.

19 HASTA İLE İLETİŞİM Bilgilendirme işbirliğini arttırır. Tedavi süresi Öncül belirtiler Daha önceki yinelemeler hakkında bilgi alınmalı ve gerekli uyarılarda bulunulmalıdır.

20 İLAÇ SEÇİMİ Daha önce kullanılan ilaçlar Eşlik eden ve antidepresana bağlı kötüleşebilecek tıbbi durumlar İlaç etkileşmeleri İlacın kısa ve uzun sürede yan etkileri Atağın özellikleri Depresyonun alt tipi, baskın belirtiler Hekimin ilaçla olan deneyimi Birinci derece akrabaların ilaca yanıt öyküsü Hastanın seçimi İlacın kısa ve uzun vadede etkinliği İlacın güvenliği Uygulamanın basit veya karmaşık oluşu Tedavinin maliyeti gibi özellikler 20

21 BİPOLAR OLGULARDA DİKKAT Antidepresanlar tek başına verilmez. Verildiğinde de olağan dozların yarısı dozlar seçilmelidir. Belirtilerin kontrol altına alınmasından sonra da makul bir sürede kesilmelidir. 21

22 ELEKTROKONVULSİF TEDAVİ Konvulsif tedaviler; ilk kez 1934 yılında ilaç uygulanarak katatonik bir şizofrenin tedavisinde kullanılmıştır de ise elektrik kullanılarak bu tedavi kullanılmaya başlandı. Etki mekanizması üzerine yapılan çalışmalarda; serotonini arttırdığı, dopamini arttırdığı gösterilmiştir.

23 EKT ENDİKASYONLARI Major Depresyon Şizoaffektif Bozukluk Mani Şizofreni

24 Yan Etkiler Genel aneztezi altında yapıldığı için 1/10000 ölüm riski vardır. KVS yan etkileri olabilir. Solunum sistemindeki sıkıntılar daha çok kullanılan aneztezik maddelerle ilişkilidir. Nöbet çok uzun sürerse beyin hasarı oluşabilir. (beyin tm. Olanlarda daha yüksek risk) Diş kırıkları Kas ağrıları Kemik kırıkları Hafıza bozuklukları Başağrısı

25 Epigenetik bir ilaçtır PSİKOTERAPİ

Benzer belgeler

Az sayıda ilaç. Uzun süreli koruyucu kullanım İlaç değişiminin uzun sürede olması. Hastayı bilgilendirme İzleme

Az sayıda ilaç. Uzun süreli koruyucu kullanım İlaç değişiminin uzun sürede olması. Hastayı bilgilendirme İzleme Temel farmakoterapi ilkeleri Az sayıda ilaç Daha önce kullanılan veya ailede kullanılan ilaç Uzun süreli koruyucu kullanım İlaç değişiminin uzun sürede olması Psikolojik desteğin de sağlanması Hastayı