GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI

Transkript

1 GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI

2 İşbu yayındaki bilgi ve veriler, genel bilgi edinilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Bu yayında yer alan bilgilerin doğruluğu konusunda gerekli özen gösterilmiş olmasına rağmen, bilgiler ve verilerdeki hatalardan veya alınacak yatırım kararları ile bunların sonuçlarından Borsa İstanbul sorumlu değildir. Zira buradaki bilgiler yatırım amaçlı bir teklif veya tavsiye amacını taşımamaktadır.

3 İÇERİK 1 GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI (GİP) NEDİR, HANGİ ŞİRKETLER GİP TE İŞLEM GÖREBİLİR? 2 GİP TE İŞLEM GÖRMENİN FAYDALARI NELERDİR? 3 GİP TE HANGİ YÖNTEMLE HALKA AÇILINIR? 4 BAŞVURU NASIL YAPILIR? 5 PİYASA DANIŞMANLIĞI NEDİR? 6 KİMLER PİYASA DANIŞMANI OLABİLİR? 7 GİP E KABUL KRİTERLERİ NELERDİR? 8 GİP ŞİRKETLERİ PAY PİYASASINA NASIL GEÇEBİLİR? 9 GİP TE KAMUYU AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 10 MALİYETLER VE KOSGEB DESTEKLERİ 11 GİP ŞİRKETLERİ LİSTESİ 12 BİZE ULAŞIN

4 1. GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI (GİP) NEDİR, HANGİ ŞİRKETLER GİP TE İŞLEM GÖREBİLİR? Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP), yeni kurulmuş veya erken aşama olarak adlandırılan ve henüz hayat eğrisinin başlarında olan, ancak hızlı büyüme potansiyeline sahip şirketlerin, paylarını halka arz etmek suretiyle sermaye piyasalarından uzun vadeli ve geri ödemesiz kaynak temin edebilmelerini mümkün kılmak amacıyla Borsa İstanbul tarafından oluşturulmuş bir piyasadır. GİP te işlem görecek şirketlerin anonim şirket statüsünde olması gerekmektedir. Şirketlerin GİP te işlem görebilmesi için, Pay Piyasası nda gerekli olan nitelik ve niceliğe ilişkin birçok şart aranmamaktadır. Diğer bir ifade ile, GİP ölçeğine uygun şirketler, paylarını Sermaye Piyasası Kurulu kaydına aldırmalarını müteakiben, Borsa İstanbul tarafından kârlılık, asgari faaliyet süresi, minimum sermaye veya minimum piyasa değeri gibi herhangi bir sayısal koşul aranmadan GİP e kabul edilmektedirler. Borsa İstanbul un ana piyasası olan Pay Piyasası na (PP) göre GİP te işlem görmeye başlama süreci daha kısa ve şirketlerin yerine getirmeleri gereken gereklilikler çok daha sadedir. 1

5 2. GİP TE İŞLEM GÖRMENİN FAYDALARI NELERDİR? GİP te işlem görecek şirketler, Borsa da işlem görmenin faydalarına, belli bir şirket büyüklüğüne ulaşmayı beklemeksizin erken aşamada kavuşabilmektedir. Finansman Kaynağı GİP, şirketlere öncelikle organize, şeffaf, düzenli çalışan, güvenilir bir piyasa üzerinden sermaye elde etme imkânı sunmaktadır. Diğer bir finansman kaynağı olan borçlanma yöntemine göre sermaye şirketin nakit akışını zorlayacak anapara ve faiz benzeri geri ödeme zorunlulukları olmayan bir kaynaktır. Bir şirketin borçluluk oranı arttıkça daha fazla borç kaynak bulma kapasitesi azalırken, sermaye oranı artan şirketin borçlanabilme kapasitesi de artar, finansman bulması hem kolaylaşır hem de ucuzlar. Bu nedenlerle, borç/sermaye (kaldıraç) oranı düşen şirketlerin mali yapılarının güçlendiği, olası finansal zorluklar veya krizlere karşı daha dayanıklı hale geldiği varsayılır. Borsa da işlem gören şirketlerin kendilerine ait mali ve diğer bilgileri düzenli olarak kamuya duyuruyor olmaları ve bağımsız denetime tabi olmaları borç veren kurumların bu şirketlere daha kolay veya hızlı finansman sağlamasına imkân verir. Halka açılma sonrası başarılı bir borsa performansı sergileyen şirketlerin, ileride ikincil arzlar yoluyla tekrar sermaye sağlamaları göreceli olarak daha kolay olmaktadır. Bu çerçevede GİP te işlem gören şirketlerin, zamanla büyüyüp gelişerek Pay Piyası pazarlarından birine transfer olmaları, orada daha büyük halka arzlar gerçekleştirmeleri hedeflenmektedir. Fiyat Oluşumu ve Likidite Sağlama GİP, şirket paylarına şeffaf ve güvenilir bir platformda alım-satım imkânı yaratarak fiyat oluşumunu sağlar ve onlara likidite kazandırır. Bu sayede şirket ortakları Borsa da işlem gören payları kredi işlemlerinde teminat olarak da kullanabilmekte, atıl duran bu varlığı finansman yaratma aracına dönüştürebilmektedirler. Piyasada şirketin pay fiyatının oluşması, birleşme, satın alma veya ikincil arz işlemlerinde şirket değerinin tespitine bir referans oluşturmaktadır. 2

6 Çıkış Alternatifi Sunma İleride sahip oldukları payları satıp çıkma hedefiyle özellikle kuruluş aşamalarında şirketlere yatırım yapan girişim sermayesi ve benzeri yatırımcılar için GİP fiyat oluşumu sağlayarak değer tespitine referans oluşturur. Her ne kadar GİP te sadece GİP Listesi nde bulunan paylar işlem görebilse de ortakların GİP Listesi nde bulunmayan paylarını üçüncü kişilere Borsa dışında satabilmeleri mümkündür. Diğer yandan, şirketin zaman içerisinde Pay Piyasası (PP) pazarlarından birine transfer olmasıyla tüm paylarının Borsa da işlem görebilir hale gelmesi ve bu şekilde isteyen ortakların paylarını satarak çıkış yapabilmeleri de mümkündür. Tanınırlık ve Kredibilite Sağlama GİP te işlem görme, şirketin medya haber ve analizlerine konu olmasını, aracı kuruluşlarca hakkında yatırım raporları yazılmasını da birlikte getirir. Borsanın şeffaflık ilkesi ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde GİP şirketleri hakkındaki birçok bilgi Borsa Bültenleri, veri yayın kuruluşları, medya kuruluşları ve KAP vasıtasıyla yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara ulaştırılır. Şirketin mali ve diğer önemli verileri yatırımcılar yanında kreditörleri, tedarikçileri ve iş ortaklarınca da takip edilebilir. Şirket hakkında güvenilir, düzenli ve sürekli bilginin var olması gerek finans piyasasında gerek kendi faaliyet sektöründe şirketin tanınırlığını artırır. Bu şirkete finansman temininde, ürün ve hizmetlerinin pazarlanıp satılmasında, nitelikli insan kaynağının temininde ve iş ortaklıkları kurulmasında yarar sağlar. Kurumsallaşma GİP te işlem gören şirketler sermaye piyasası disiplini içerisinde mali ve diğer önemli bilgilerini kamuya duyurarak, düzenli ve zamanında raporlamalar yaparak, yatırımcıların ve ortaklarının ilgisine ve gözetimine maruz kalarak, daha hızlı bir şekilde kurumsallaşabilmektedirler. Şirket yapısının kurumsallaşması, şirketin organizasyonunun güçlenmesi, başarısının ve sürekliliğinin kurucu ortak grubundan veya kurucu aileden bağımsızlaşmasına önemli katkılar yapabilmektedir. 3

7 3. GİP TE HANGİ YÖNTEMLE HALKA AÇILINIR? GİP te temel amaç, hayat eğrisinin başlarında olan şirketlerin sermaye temin ederek özkaynaklarını güçlendirmeleri ve sağladıkları finansman ile büyüme hızlarını artırarak orta ve büyük ölçekli şirket seviyesine ulaşmaları ve ülkemiz ekonomisine sağlayacakları katkının kalıcı kılınmasıdır. Bu noktadan hareketle GİP te sadece sermaye artırımı yöntemiyle pay halka arzına izin verilmektedir. Ortak satışı yöntemiyle GİP te pay halka arzı yapabilmek mümkün değildir. Ancak mevcut ortakların GİP te birincil ve ikincil piyasadan pay alabilmelerine ve sonradan bunları satabilmelerine ilişkin herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Diğer yandan, Pay Piyasası nda işlem görebilecek büyüklüğe erişmiş şirketlerin birincil pay halka arzında Talep Toplama Yöntemiyle Borsa Dışında Halka Arz ve Borsa da Halka Arz olmak üzere iki yöntem kullanılabilmek mümkün iken, GİP te pay halka arzında sadece Borsa da Halka Arz yönteminin kullanılması zorunludur. GİP te Borsa da Halka Arz yöntemi uygulanarak gerçekleştirilen halka arzın tamamlanması akabinde şirket payları GİP te ikincil piyasa işlemlerine konu olur. 4

8 4. BAŞVURU NASIL YAPILIR? GİP e halka arz ve işlem görmek için başvuracak şirketlerin öncelikle GİP ölçeğinde şirket olmaları gerekmektedir. Diğer bir ifade ile, Borsa İstanbul un ana pazarı olan Pay Piyasası nın koşullarını sağlayacak büyüklüğe erişmiş olmamaları esastır. Pay Piyasası na kabul şartları Borsa İstanbul Kotasyon Yönetmeliği nde tanımlanmıştır. GİP e müracaat eden şirketin Borsa İstanbul un ana pazarı olan Pay Piyasasında işlem görebilme şartlarını taşıdığının anlaşılması halinde, şirketin PP de işlem görmek üzere başvurusunu yenilemesi gerektiği şirkete bildirilmektedir. Ayrıca, GİP e başvuracak şirketin başvuru öncesinde Borsa tarafından yetkilendirilmiş olan bir Piyasa Danışmanı ile anlaşması, birlikte halka arz için gerekli olan hazırlık çalışmalarını tamamlaması ve piyasa danışmanı tarafından şirket hakkında olumlu rapor hazırlanmış olması gerekmektedir. GİP e kabul başvurusu şirket ve piyasa danışmanının birlikte imzalayacağı bir dilekçe ile yapılmalıdır. Dilekçe ekine GİP Yönetmeliği nde belirtilen belgelerin eklenmesi gerekmektedir. GİP başvurusu ile ilgili hazırlanması gereken belgeler listesine adresinden ulaşabilirsiniz. 5

9 5. PİYASA DANIŞMANLIĞI NEDİR? Piyasa danışmanı, GİP Yönetmeliği ile tanımlanan piyasa danışmanlığı görevini yerine getirmek üzere Borsa İstanbul tarafından yetkilendirilen kurumdur. Piyasa danışmanı, şirketin GİP e başvurusu öncesinde başvuru için gerekli hazırlıkların tamamlanmasında şirkete yardımcı olur. Başvuruyla birlikte Borsa İstanbul a sunulacak olan şirket raporunu hazırlar ve Borsa ya iletilen ve kamuya açıklanan bilgi ve belgelerin doğruluğunu işlem görecek şirket ile birlikte onaylar ve sorumluluk alır. GİP Listesi ne kabul sonrasında da şirketin SPK ve Borsa düzenlemelerine uyumunun sağlanması için danışmanlık hizmeti vererek şirketin sermaye piyasası mevzuatı ve Borsa düzenlemelerine uygun şekilde faaliyetlerini sürdürmesinde görev alır. GİP te işlem görmek üzere başvuracak şirket birlikte çalışacağı bir piyasa danışmanı seçerken gerek başvuru sürecinde gerekse GİP te işlem görmeye başladıktan sonra ihtiyaç duyacakları hizmetleri belirlemeli ve Borsa İstanbul tarafından yetkilendirilmiş piyasa danışmanları arasından ihtiyaç duydukları hizmetleri sağlama kapasitesine sahip kurumlardan birini seçmelidir. Piyasa danışmanlarının geçmiş iş tecrübeleri, benzer işlerdeki başarıları da dikkate alınmalıdır. Piyasa danışmanlığı ücretleri taraflarca serbestçe belirlendiğinden şirketler için oluşacak maliyetler de bir tercih sebebi olabilecektir. 6

10 6. KİMLER PİYASA DANIŞMANI OLABİLİR? SPK düzenlemeleri kapsamında faaliyet gösteren yatırım kuruluşları piyasa danışmanlığı yapma yetkisi almak üzere Borsa İstanbul a başvuruda bulunabilirler. GİP te işlem görmek isteyen şirketlere hizmet sunan yetkili piyasa danışmanları listesi adresinde yer almaktadır. 7

11 7. GİP E KABUL KRİTERLERİ NELERDİR? Şirket paylarının GİP te işlem görebilmesi için; 1. Şirketin anonim şirket statüsünde olması, kuruluş ve faaliyet bakımından hukuki durumu ile paylarının hukuki durumunun tabi olduğu mevzuata uygun olduğunun bağımsız bir hukukçu tarafından hazırlanacak rapor ile belgelenmesi, 2. Başvurunun, mevcut ortakların yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması suretiyle sadece sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek payların halka arzı ve işlem görmesi için yapılmış olması, 3. Borsa İstanbul un ana pazarı olan Pay Piyasası ndaki pazarlara kabul kriterilerden (kârlılık, faaliyet süresi, sermaye büyüklüğü, piyasa değeri gibi unsurlara bağlanmış şartlar) en az birinin şirket tarafından sağlanamamış olması, 4. Şirket ana sözleşmesinin işlem görecek payların devir ve tedavülünü kısıtlayıcı veya pay sahibinin haklarını kullanmasına engel olacak kayıtlar içermemesi, 5. Şirket ile Piyasa Danışmanı Listesi nde yer alan bir piyasa danışmanı arasında başvuru tarihi itibarı ile en az iki yıl süre ile geçerli bir piyasa danışmanlığı anlaşmasının imzalanmış olması, 6. Başvuru tarihi itibarıyla son yıl sonu finansal tablolarının bağımsız denetimden geçmiş olması, ancak bağımsız denetime esas bilanço tarihinden itibaren dokuz ay geçmesi halinde ayrıca altı aylık ara dönem finansal tablolarının da bağımsız denetimden geçmesi gerekmektedir. 8

12 8. GİP ŞİRKETLERİ PAY PİYASASINA NASIL GEÇEBİLİR? Şirketler GİP te asgari 1 yıl işlem gördükten sonra Pay Piyasası pazarlarına geçiş için Borsa İstanbul a müracaatta bulunabilirler. Borsa İstanbul Kotasyon Yönetmeliği nde Pay Piyasası pazarları için belirlenen şartların sağlandığının, Borsa tarafından yapılacak incelemeler sonucunda anlaşılması halinde, şirketler GİP ten Pay Piyasası na geçebilirler. 9

13 9. GİP TE KAMUYU AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Payları GİP te işlem görmeye başlayan şirketler yıl sonu finansal raporları ile bunlara ilişkin bağımsız denetim raporunu ve ayrıca bağımsız denetimden geçirilme zorunluluğu olmadan altı aylık finansal raporlarını düzenlemek ve yasal süreleri içerisinde kamuya duyurmakla yükümlüdürler. Ayrıca şirket paylarının değerini, yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek nitelikte veya yatırımcıların haklarını kullanmalarına yönelik önemli olay ve gelişmelerin Sermaye Piyasası Kurulunun Özel Durumlar Tebliği hükümleri kapsamında, şirket tarafından kamuya açıklanması zorunludur. GİP te işlem gören şirketin internet sitesinin, şirket payları işlem gördüğü sürece aktif durumda olması ve Borsa tarafından ilan edilmesi istenen bilgi ve belgelere, Kamuyu Aydınlatma Platformu nda (KAP) ilanı sonrasında kendi internet sitesinde de yer verilmesi gerekir. 10

14 10. MALİYETLER VE KOSGEB DESTEKLERİ Şirketlerin GİP vasıtasıyla sermaye piyasasından fon teminini kolaylaştırmak ve halka açılmayı teşvik etmek üzere birçok alanda muafiyetler sağlanmış, ücret indirimleri ve yükümlülük sadeleştirmeleri yapılmış, ayrıca halka arz maliyetini azaltıcı bir teşvik mekanizması kurulmuştur. GİP te işlem görecek şirketler için SPK kayıt ücreti, MKK üyelik ve işlem ücretleri ile Borsa İstanbul ücretleri Pay Piyasası nda işlem görecek şirketlere göre 1/10 (onda bir) seviyesine indirilmiştir. Resmi kurumlara ödenecek ücretlerin dışında piyasa danışmanına ve ayrı bir kurum ise halka arzı gerçekleştirecek aracı kuruma ödenecek ücret en önemli maliyet kalemini oluşturmaktadır. Bu ücret gerçekleştirilecek halka arzın tutarına alınacak hizmetin kapsamına göre şirket ile piyasa danışmanı ve/veya aracı kurum arasında serbestçe belirlenmektedir. Tüm bu maliyetlerin azaltılabilmesini teminin, SPK, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Borsa İstanbul ve Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) arasında tarihinde imzalanan işbirliği protokolü kapsamında, GİP te işlem görmek üzere, sermaye piyasası araçlarını halka arz edecek Küçük ve Orta Boy İşletmelerin (KOBİ lerin) halka arza ilişkin belirlenecek maliyetlerinin finansmanının sağlaması için KOSGEB tarafından Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı oluşturulmuştur. KOSGEB, Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı ile üst limiti toplam TL olmak üzere aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde geri ödemesiz destek sağlamaktadır. Destekten KOSGEB e kayıtlı olan ve GİP te işlem görmek üzere başvuruda bulunan şirketler yararlanabilmektedir. Destek Unsurları Destek Ödemesi Üst Limiti (TL) Destek Oranı (%) Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli (azami 2 yıl) Bağımsız denetim hizmeti bedeli SPK kurul kaydına alma ücreti, GİP Listesine kabul ücreti, MKK masrafı Yatırım kuruluşuna ödenecek aracılık komisyonu Destek programına ilişkin ayrıntılı bilgiler KOSGEB in olan web sitesinde ve adresinde yer almaktadır. 11

15 11. GİP ŞİRKETLERİ LİSTESİ Hali hazırda payları GİP te işlem gören şirketler ve bu şirketlerin gerçekleştirdikleri ilk halka arzlara ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Ayrıca aşağıdaki tabloda yer alan GİP şirketlerinden Berkosan ile Sanifoam Sünger Sanayi ve Ticaret, 1 yıllık asgari işlem görme süresini tamamlamaları akabinde Pay Piyasası na geçiş yapmışlar ve II. Ulusal Pazar da işlem görmektedirler. Unvanı Berkosan Yalıtım ve Tecrit Maddeleri Üretim ve Ticaret Vanet Gıda San. İç ve Dış Tic. Osmanlı Menkul Değ. İşlem Görme Tarihi İlk Başvuruyu Yapan Piyasa Danışmanı Gedik Yatırım İnfo Yatırım Hitit Holding Beyaz Filo Oto Kiralama Sanifoam Sünger Sanayi ve Ticaret Mega Polietilen Köpük Sanayi ve Ticaret MCT Danışmanlık Etiler Gıda ve Ticari Yatırımlar Sanayi ve Ticaret Denge Yatırım Holding Taze Kuru Gıda Sanayi ve Ticaret Strateji Menkul Değ. Galata Yatırım Galata Yatırım Eti Menkul Kıymetler Eti Menkul Kıymetler Gedik Yatırım Gedik Yatırım Gedik Yatırım Bizim Menkul Değerler Cari Piyasa Danışmanı veya Aracı Kurum Gedik Yatırım Piramit Menkul Kıy. Strateji Menkul Değ. Piramit Menkul Kıymetler Tera Menkul Değerler Eti Menkul Kıymetler Yatırım Finansman Gedik Yatırım Sermayesi (TL) GİP Listesi'nde Bulunan Pay Tutarı (TL) Halka Açıldığında Toplam Şirket değeri (TL) Halka Arzdan Sağlanan Kaynak (TL) , İnfo Yatırım Yatırım Finansman Bizim Menkul Değerler ,

16 Unvanı İşlem Görme Tarihi İlk Başvuruyu Yapan Piyasa Danışmanı Cari Piyasa Danışmanı veya Aracı Kurum Sermayesi (TL) GİP Listesi'nde Bulunan Pay Tutarı (TL) Halka Açıldığında Toplam Şirket değeri (TL) Halka Arzdan Sağlanan Kaynak (TL) Baysan Trafo Radyatörleri Sanayi ve Ticaret Galata Yatırım Piramit Menkul Kıymetler Taç Tarım Ürünleri Hayvancılık Gıda Sanayi ve Ticaret Bakanlar Medya Piramit Menkul Kıymetler Tepa Tıbbi ve Elektronik Ürünler Sanayi ve Ticaret Tacirler Yatırım Ulus Menkul Değerler Say Reklamcılık Yapı Dekorasyon Proje Taahhüt Sanayi ve Ticaret Gedik Yatırım Gedik Yatırım Rodrigo Tekstil Sanayi ve Ticaret Sekuro Plastik Ambalaj Sanayi A1 Capital İz Hayvancılık Tarım ve Gıda Sanayi Ticaret A1 Capital A1 Capital Yayla Üretim Turizm ve İnşaat Ticaret Temapol Polimer Plastik ve İnşaat Sanayi Ticaret Piramit Menkul Kıymetler Plaspak Kimya Sanayi ve Ticaret Politeknik Metal Sanayi ve Ticaret Piramit Menkul Kıymetler Piramit Menkul Kıymetler Bomonti Elektrik Mühendislik Müşavirlik İnşaat Turizm ve Ticaret Piramit Menkul Kıymetler Piramit Menkul Kıymetler İzmir Fırça Sanayi ve Ticaret A1 Capital A1 Capital

17 14

18 12. BİZE ULAŞIN Borsa İstanbul Gelişen İşletmeleri Piyasası nda işlem görme konusunda daha detaylı bilgi ve doküman temin etmek için aşağıdaki telefon numaralarını arayabilir, faks ya da e-posta ile bilgi isteyebilirsiniz. Borsa İstanbul Pazarlama ve Satış Bölümü T: F: E-posta: 15

19 16

20 Eylül 2014 Bu broşürü internet ortamında görüntülemek için /borsaistanbul /borsaistanbul /borsaistanbulen