KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER -I VİZE SINAVI , Saat: METİN SORUSU

Transkript

1 Adı Soyadı: Öğrenci No: Sıra No: KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER -I VİZE SINAVI , Saat: AÇIKLAMALAR: 1-Sınav süresi 90 dakikadır. 2-Gerekçesiz mevzuat kullanılabilir. 3-Cevaplarınızı size dağıtılan soru kâğıdına yazınız. 4-Başka kağıt verilmeyecektir. 5-Yazınızın okunaklı ve imla kurallarına uygun olmasına özen gösteriniz. Başarılar Dilerim Prof.Dr. Hamide Zafer METİN SORUSU I-Türk Ceza Kanunu ile özel ceza kanunları arasındaki ilişki hakkında bilgi veriniz. (15 Puan) Cevap: Özel ceza kanunları belirli alana ilişkin suç tipleri içeren kanunlardır. Bu kanunlarda kural olarak genel hükümlere yer verilmez ve sadece suç tanımlarına yer verilir. Bu suçlar teşebbüs, iştirak, içtima gibi genel kurallar bakımından TCK nın genel hükümlerine tabidirler. Ancak, özel ceza kanunları özel bir alana ilişkin suç tanımlarını düzenlediğinden ve bu özel alanın özelliğinden dolayı TCK nın genel hükümlerdeki düzenlemelerinden farklı düzenlemelere ihtiyaç duyulabilir. Yani bazı suçlar bakımından TCK nın genel hükümleri, bazı suçlar bakımından ise o suçlara özgü özel genel hükümler yaratılması gerekebilir. Ancak bu tip düzenlemeler beraberinde sakıncalar da getirebilir. Eşitlik kuralına aykırı görülebilir. TCK m.5 özel kanunlardaki suç tanımlarının, genel hükümler bakımından nasıl olması gerektiğini kurala bağlamıştır. TCK 5. maddesi ile TCK nın genel hükümlerinin, özel ceza kanunları hakkında da uygulanması kabul edilmiştir. Yani TCK m.5 e göre, özel suç tanımları içeren kanunlar bu kanunlarda tanımlanan suçlar bakımından özel genel hükümler öngöremeyecektir. Bu nedenle, 31 Aralık 2008 tarihinden önce kanunlaşan (TCK nın 5. maddesinin yürürlüğe giriş tarihi 31 Aralık 2008 e kadar uzatılmıştı) ve içerisinde genel hükümlere yer verilen özel ceza kanunları ile TCK nın 5. maddesi çelişir hale gelmiştir. Bu nedenle TCK nın 5. maddesinden önce yürürlüğe giren özel ceza kanunlarındaki genel hükümler zımnen yürürlükten kalkmıştır. Ancak, bu durum 31 Aralık 2008 den sonra özel ceza kanunlarında gerçekleştirilecek olan ve TCK nın genel hükümlerine aykırılık teşkil edecek olan düzenlemeleri engelleyememektedir. TCK bir kanundur ve kanunlar arasında hiyerarşi bulunmamaktadır. TCK nın 5. maddesi bir Anayasa normu olsa idi ancak düzenleme başka bir kanun ile değiştirilemeyecek veya istisna teşkil edecek bir düzenlemeye gidilemeyecekti. OLAY-I-(10 Puan) (A), olağanüstü hal ilan edilen X ilinde, İl Valisinin olağanüstü hal ilan edilmesine neden olan tabi afetin üstesinden gelinebilmesi için aldığı tedbirleri ihlal ederek bölgeyi terk eder ve yurt dışına çıkış yapar. (A), bir yıl sonra geri döndüğünde X ilinde olağanüstü hal ilanının sona erdiğini görür. Cumhuriyet savcısı (A) hakkında Olağanüstü Hal Kanunu m.25'i ihlal ettiği gerekçesiyle ceza soruşturması başlatmıştır. (A)'nın müdafii (M), X ilinde olağanüstü halin sona ermesiyle OHK'nun yürürlükten kalktığını ve artık müvekkili (A)'nın eyleminin suç olmaktan çıktığını, TCK m.7 gereğince cezalandırılamayacağını ve dolayısıyla Cumhuriyet savcısının iddianame düzenlememesi gerektiğini söyler. Soru: Müdafiin savunmasını değerlendiriniz. Not: Olağanüstü Hal Kanunu m.25 e göre, a) Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım sebebiyle olağanüstü hal ilan edilen yerlerde; 1. Bölge valisi veya il valisi tarafından, bu Kanun veya diğer kanunlarla verilen yetkilere dayanılarak alınan tedbirlere aykırı hareket edenler, emirleri dinlemeyenler veya istekleri yerine getirmeyenler veya kimliklerine dair kasten gerçeğe aykırı bilgi verenler veya bilgi

2 vermekten çekinenler, fiilleri başka bir suç oluştursa bile ayrıca üç aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar. Cevap: Belli bir olay veya durum için yürürlüğe sokulan kanunlara ise istisnai kanunlar denir. İstisnai kanunlar geçici kanunların bir çeşididir. Geçici kanunların ne kadar süreyle uygulanacakları önceden zaman olarak belli değildir. Olayda verilen Olağanüstü Hal Kanunu geçici (istisnai) bir kanundur. Bu Kanun, sadece olağanüstü hal ilân edilen bölgelerde ve olağanüstü hal devam ettiği sürece uygulanır. Geçici (istisnai) kanunlar, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında yürürlükten kalktıktan sonra da uygulanmaya devam olunur (TCK m.7/4). Bu nedenle müdafiin savunması doğru değildir. OLAY-II -(15 Puan) (Y) şirketi ticaret siciline işlenmiş, inşaat sektöründe faaliyet gösteren bir anonim şirkettir. Şirketin Yönetim Kurulu 6 üyeden oluşmaktadır. Şirketin muhasebesinde çalışan bayan (B), kendisinin şirket ortağı olması nedeniyle az vergi vermek için kayıtlar üzerinde oynar. (B) hakkında Türk Ceza Kanunu nun 207. maddesinde tanımlanmış olan evrakta sahtecilik suçundan dolayı takibat başlar. 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren TCK da sahtecilik suçunun faili için 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. 2 Haziran 2008 tarihinde TCK m.207 ye eklenen cümle ile tüzel kişilerin bünyesinde işlenen suçlarda tüzel kişi hakkında da adli para cezasına hükmedileceği belirtilmiştir. Soru: 1-Ceza Kanunu nun 207. maddesi ceza hukukunun hangi ilkesine aykırı kaleme alınmıştır belirtiniz.(ay m.38, TCK m.20) (TCK m.20/2 düzenlemesi hakkında bilgi verilecek) 2-Şirketin avukatı olarak mahkemeye Türk Ceza Kanunun 207. maddesi sebebiyle nasıl bir dilekçe verirsiniz. Açıklayınız. (Ay m.152, TCK m.20) 3-Avukatın dilekçesini alan mahkeme ne yapabilir? Belirtiniz. (Ay m.152) 1-Ceza Kanunu nun 207. maddesi ceza hukukunun hangi ilkesine aykırı kaleme alınmıştır belirtiniz. (Ay m.38, TCK m.20) (TCK m.20/2 düzenlemesi hakkında bilgi verilecek) Cevap: Anayasa md. 38/7 ve TCK md. 20/1 uyarınca ceza sorumluluğu şahsidir. Bu anlamda suç teşkil eden bir fiilden ötürü yalnızca o fiili gerçekleştiren kişi sorumlu tutulabilir. Bu kişinin fiilinden ötürü kolektif sorumluluk söz konusu olamaz. TCK m.20/2 de şahsilik ilkesine paralel olarak tüzel kişilerin ceza sorumluluğu olmadığı belirtilmiştir. Tüzel kişiler, kendi bünyelerinde çalışan ve onların adına suç işleyen gerçek kişilerin suç teşkil eden fiillerinden ötürü yalnızca güvenlik tedbirine tabi tutulabilirler. TCK m.20/2 deki düzenleme 1 Haziran 2005 tarihinden sonra yani TCK nın yürürlüğe girdiği tarihten sonra bu ilkeye aykırı düzenleme yapılmasını engellemez. Kanun koyucuya yönelik bir temenni niteliğindedir. Tüze kişilerin cezai sorumluluğunun bulunmadığına ilişkin ilke ancak Anayasa ya taşındığında anlamlı olabilir ve bu ilkeye aykırı olan düzenlemelerin açıkça Anayasa ya aykırılığı söz konusu olur ve aykırılık iddiası kesin kez iptal ile sonuçlanabilir. Tüzel kişilerin cezai (adli para cezası) sorumluluğunu öngören TCK m.207 hükmü, Anayasa da açıkça düzenlenmiş bir ilkeye aykırılık teşkil etmemekte ise de dolaylı olarak Anayasa da açıkça düzenlenmiş olan şahsilik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir. 2-Şirketin avukatı olarak mahkemeye Türk Ceza Kanunu nun 207. maddesi sebebiyle nasıl bir dilekçe verirsiniz. Açıklayınız. (Ay m.152, TCK m.20) Cevap: Anayasa md. 38/7 ve TCK md. 20 tarafından güvence altına alınmış olan ceza hukukunun şahsiliği ilkesi soyut bir normdur ve Anayasa nın soyut normlarının somut olaylara doğrudan uygulanabilirliği yoktur. TCK md. 207 nin hiyerarşik olan üstü konumunda bulunan Anayasa m.38 e uygunluğu Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilir. Anayasa nın 152. maddesi uyarınca, şirket avukatının asliye ceza mahkemesine yapacağı somut olaya ilişkin başvuruda, uygulanacak hukuk olan TCK md. 207 nin Anayasa ya aykırılığı ileri sürülebilir. 3-Avukatın dilekçesini alan mahkeme ne yapabilir? Belirtiniz. (Ay m.152) Cevap: Anayasa md. 152 uyarınca, ilk derece mahkemesi şirket avukatının TCK md. 207 nin Anayasa ya aykırı olduğu yönündeki iddiasının ciddi olduğuna kanaat getirirse, dosyayı Anayasa Mahkemesi ne taşır ve Anayasa Mahkemesi nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır. Mahkeme iddiayı ciddi görmediği takdirde bu iddia temyiz makamınca esas hükümle birlikte karara bağlanır. OLAY-III-(15 Puan)

3 (A), 10 Mayıs 2004 tarihinde bir suç işler. Bu tarihte yürürlükte olan Türk Ceza Kanunu nda (A) nın işlediği suçun cezası 10 yıldan aşağı olmamak üzere hapis olarak gösterilmiştir. (A) hakkında söz konusu suçtan dolayı ceza davası açılır ve (A), ağır ceza mahkemesince 15 yıl hapis cezasına mahkûm edilir. (A) cezasını infaz ederken çıkan bir yasa ile (A) nın mahkûm olduğu suçun cezası 12 yıldan 15 yıla kadar hapis olarak değiştirilir. Soru: Yasal değişikliğin (A) ya nasıl uygulanacağı hakkında bilgi veriniz. Cevap: Yasal değişiklik cezanın infazında tereddüt yaratır. Bu tereddütün CGİH K m gereğince uyarlama muhakemesi (infaz muhakemesi) yapılarak giderilmesi gerekir. Kararı veren ağır ceza mahkemesinden yeni yasayı uygulaması talep edilir. Mahkeme dosya üzerinden şu şekilde lehe yasayı bulur: Suçun işlendiği tarihteki yasada öngörülen ceza aslında yıl arasında hapistir. Üst sınırı gösterilmeyen cezanın üst sınırı TCK m.52ye göre 20 yıldır. Suç tarihindeki ceza yıldır. Suç tarihinden sonra yürürlüğe giren yasa ile suçun cezası yıl olarak gösterilmiştir. Suç tarihindeki yasada öngörülen cezanın alt sınırı, daha sonra yürürlüğe giren yasadaki cezanın ise üst sınırı lehe gözükmektedir. Ancak bir yasadan alt sınırı diğer yasadan üst sınırı alarak uygulama yapmak mümkün değildir. Bu tür uygulama kanun koyucunun yerine geçerek kanun yaratmak anlamına gelir. Bu durum kanunilik ilkesi ile ters düşer. Bu nedenle uyarlama muhakemesi yapan hakimin ilk cezayı tespit ettiği yolu izleyerek suç tarihinden sonraki kanunda öngörülen cezayı da hesaplaması ve mahkumiyet kararında ulaştığı ceza ile karşılaştırması gerekir. Eğer suç tarihinden sonraki yasaya göre hesap yaptığında 15 yıldan daha az cezaya ulaşırsa sonraki yasa lehe yasa olarak kabul edilir ve hükmün ceza kısmı değiştirilir. AÇIK UÇLU SORULAR (45 PUAN) 1-Bazı ceza normlarında suç tanımlanır ancak ceza gösterilmeyerek başka bir kanuna yollama yapılır. Bu tür normlara a).. denir. a).eksik ceza normu 2-Müşterek ceza hukuku, a)... ve b)... hukuklarının birleşmesiyle ortaya çıkmıştır. Müşterek ceza hukuku döneminde hazırlanan c).. tarihli, d).. tüm Avrupa da etkili olmuş bir kanundur. a)... Roma hukuku b)... Kilise hukuku c) tarihli d)...carolina sayılı Türk Ceza Kanunu nda Birinci Kitapta m.1-75 arasında a) ; İkinci Kitapta birinci kısımda m arasında b) suçlara; ikinci kısımda m arasında c) suçlara; üçüncü kısımda m arasında d) suçlara; dördüncü kısımda m arasında e) suçlara; ve yine dördüncü kısımda m arasında f) yer verilmiştir. a) Genel hükümlere b) uluslararası suçlara c) kişilere karşı suçlara d) topluma karşı suçlara e) millete ve devlete karşı suçlara f) son hükümlere 4-Müşterek ceza hukukunun acımasız uygulamalarına karşı ceza verme hakkının temelini ve cezanın amacını açıklamaya çalışan ve 18. yüzyılın sonlarında başlayıp 19.yüzyılda devam eden felsefi akımların sadece ismini yazınız. 1) Toplumsal sözleşmeciler 2) Faydacılar 3) Adaletçiler (Adaleti savunanlar)

4 4) Karma (telifçi) görüşü savunanlar (bağdaştırıcılar) Klasik okul diye de adlandırılmışlardır. (Cevap: H.Zafer, Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2013, 38-39) 5-Yorum, yorumu yapan organa göre, a) b) c) olarak adlandırılır. d) yorum türü 1961 Anayasası ndan sonra kaldırılmıştır. a) Yasama yorumu b) Yargı yorumu c) Yürütme yorumu (üç şıktan birisi öğreti de olabilir) d) Yasama (Zafer, CHGH-2013, 80) 6-İnfaz rejimine ilişkin yasal değişiklikler, a), b), c) ile ilgili olanlar hariç d).. a) Cezanın ertelenmesi b) koşullu salıverilme c) tekerrür d) derhal uygulanır sayılı TCK da suçlar a) ve b) olarak tasnif edilmekteydi. a) cürüm b) kabahat (Zafer, CHGH-2013, 29) 8-Suçlarla kabahatler arasındaki dört farkı sayınız. a) b) c) d) (Zafer, CHGH-2013, ) 9-Kanunilik ilkesini tamamlayan ilkeler şunlardır: a)...idarenin düzenleyici işlemleri ile suç ve ceza yaratılamaz b)...belirlilik ilkesi c)...geçmişe uygulama yasağı 10-Teknik anlamdaki suç ile disiplin suçu arasındaki dört farkı belirtiniz. a) suçu herkes işleyebilir-disiplin suçunu ise sadece belirli bir sosyal grup işleyebilir b) suç ve disiplin suçunun yaptırımı farklıdır c) suçu mahkemeler yargılar, disiplin suçunu idare d) suç devlet düzenini, disiplin suçu ise devlet içindeki kurum ve kuruluşların düzenini bozar. (Zafer, CHGH-2013, 134) 11- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunda (TCK m.220) örgütün varlığı için üye sayısının en az üç kişi olması gerekir. Bu gibi suçlara a)... denir. a)...çok failli (toplu) suç 12- Suçun işlendiği zaman; (5 puan) a) Kesintisiz (mütemadi) suçlarda. b) Zincirleme suçlarda... c) İhmali suçlarda..

5 d) Neticeli suçlarda Ceza kanunlarının zaman yönünden uygulanması ile ilgili sorunların çözümünde izlenecek yol şu şekildedir: 1).önce suçun işlendiği an tespit edilir. 2).sonra suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan kanun tespit edilir. 3) daha sonra suçun işlendiği tarihten sonra başka bir kanunun yürürlüğe girip girmediği sorgulanır. 4) eğer suçun işlendiği tarihten sonra başka bir kanun yürürlüğe girmişse bu kanunlardan hangisinin lehe olduğu tespit edilir.