TIKANMAYA BAĞLI UYKU APNESİ HASTALARI VE BASİT HORLAYANLARDA HORLAMA SESLERİNİN SPEKTRAL ZARF ANALİZİ Mustafa Çavuşoğlu Mustafa Kamaşak Osman Eroğul Tolga Çiloğlu Yeşim Serinağaoğlu Hakan Birkent SİU 2007 1/38
Horlama Uyku sırasında kasların gevşer Genizdeki yumuşak doku ve/veya dil kökü hava akışı ile (nefes alıp verirken) titreşir Horlama, uyku sırasında üst hava yolunun titreşmesi sonucu oluşan solunum sesidir SİU 2007 2/38
Apne Uyku apnesi 10 saniyeden fazla süre ile solunumun durmasıdır Apnenin iki çeşidi vardır Tıkanmaya bağlı apne: Üst solunum yollarındaki çökme ile gerçekleşir (OSA) Nörolojik apne: Merkezi sinir sisteminin diyaframa gerekli sinyalleri göndermemesi (CSA) Apnelerin çoğunluğu OSA dır SİU 2007 3/38
Apne Apne uyku kalitesini düşürür Ölümle sonuçlanabilir Apneye giren insan horlama ile zorlayarak solunumu başlatmaya çalışır SİU 2007 4/38
Amaç Horlamanın sebebi Basit horlama (üst solunum yollarının titreşmesi) Apne patolojisi (üst solunum yollarının tıkanması) Horlama seslerini gece boyunca kayıt ederek, horlamanın sebebini kestirebilir miyiz? SİU 2007 5/38
Amaç Tedavi 2) Analiz Basit horlayıcı 1) Kayıt Apne SİU 2007 6/38
Amaç Tedavi 2) Analiz 1) Kayıt Basit horlayıcı Apne SİU 2007 7/38
1) Kayıt Veriler Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Pskiyatri Bölümü ne bağlı Uyku Laboratuvarında toplanmıştır Değişik uyku bozukluklarından şikayetçi hastalar bu laboratuvarda uyutularak, uyku sırasında gerekli biyo-sinyalleri (EKG, EEG, EMG, SpO2 vs) polisomnoğrafi tarafından toplanmaktadır. Hastalar akşam saat 7 de anket doldurup hasta odalarında uyutulmaktadır SİU 2007 8/38
Kayıt Düzeneği Hasta Odası Çevre ve yankı gürültülerinin azaltan hassas mikrofon SİU 2007 9/38
Kayıt Düzeneği Kayıt sistemi hastayı rahatsız etmemesi için hasta odasının dışına yerleştirildi Edirol UA-1000 çok kanallı veri kayıt cihazı (16 khz örnekleme, örnek başına 16 bit) 30 hastadan veri toplandı. Herbir hastadan alınan kayıt yaklaşık 6 saattir SİU 2007 10/38
Amaç Tedavi 2) Analiz Basit horlayıcı 1) Kayıt Apne SİU 2007 11/38
Horlamanın yapısı Formant yapısı Sinyalin spektogramı SİU 2007 12/38
Horlama Seslerinin Spektral Analizi -40-50 -60-70 Power (db) -80-90 -100-110 -120-130 -140 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 frequency (khz) SİU 2007 13/38
Formant Yapısının İncelenmesi Hasta içi ve hastalar arası Formant frekans değişimleri Formant bant genişlikleri incelelenmiştir Veri tabanındaki 7 basit horlayan 7 OSAS hastasının her birinden 100 adet horlama episodu seçilerek formant frekansları ve formant bant genişlikleri hesaplanmıştır. SİU 2007 14/38
Basit Horlamalı Hastalar SİU 2007 15/38
OSAS Hastaları SİU 2007 16/38
Formant Frekansları Basit Horlama OSAS SİU 2007 17/38
Formant İstatistikleri 7 Basit horlamalı ve 7 OSAS hastasının herbirinde 100 horlama episodu rasgele seçildi Episodların formant frekansları ve bant genişlikleri hesaplandı Ortama formant frekanslarının ve bant genişliklerinin basit horlamalı hastalarda ve OSAS lı hastalarda farklılıklar gösterdiği görüldü SİU 2007 18/38
Formant İstatistikleri Basit Horlama FF: 6728.9 BG: 28.6 FF: 4326.5 BG: 19.8 FF: 1678.2 BG: 18.6 FF: 512.8 BG: 9.4 SİU 2007 19/38
Formant İstatistikleri OSAS FF: 6404.2 BG: 31.9 FF:4203.8 BG: 44.6 FF: 1386.6 BG: 64.3 FF: 112.4 BG: 27.5 SİU 2007 20/38
Formant İstatistikleri Formant 1 Formant frekansı Basit Horlamalı 512.8 OSAS 112.4 Bant genişliği Basit Horlamalı 9.4 OSAS 27.5 2 1678.2 1386.6 18.6 64.3 3 4326.5 4203.8 19.8 44.6 4 6728.9 6404.2 28.6 31.9 SİU 2007 21/38
Sonuçlar Basit horlayanlarda aynı hastanın farklı horlama episodları için formant frekanslarının yerleri hemen hemen değişmezken, farklı hastaların formant frekanslarının yerlerinde kaymalar olabilmektedir SİU 2007 22/38
Sonuçlar OSAS hastalarında, hem aynı hastanın farklı episodları arasında, hem de farklı hastalar arasında formant frekanslarının yerlerinde, basit horlayanlarda görülen tutarlılık önemli ölçüde azalmaktadır. Formantlar arasındaki değişimin ilintili olduğu göze çarpmaktadır. SİU 2007 23/38
Sonuçlar Formant dağılımlarının değişimin sebepleri OSAS hastalarında üst hava yolunda titreşerek horlamaya neden olan dokunun çoklu-segment yapısına sahip olması Tıkanma eğiliminin nerde arttığı ve horlamaya neden olan dokunun yeri ile ilgili olarak üst hava yolu direncinin OSAS hastalarında basit horlayanlara göre daha az olması. SİU 2007 24/38
Yapılan/Yapılacak İşler Daha fazla hastadan veri toplamak gerekir Daha kapsamlı istatistiksel çalışma gerekir Yeni hastalar üzerinde doğrulama yapılması gerekir SİU 2007 25/38
Horlama Patolojisinin Yerini Belirlenmesi Genizdeki yumuşak doku Dil kökü Horlamanın meydana geldiği bölge horlama seslerinin analizi ile bulunabilir mi? SİU 2007 26/38
TIKANMAYA BAĞLI UYKU APNESİ HASTALARI VE BASİT HORLAYANLARDA HORLAMA SESLERİNİN SPEKTRAL ZARF ANALİZİ Mustafa Çavuşoğlu Mustafa Kamaşak Osman Eroğul Tolga Çiloğlu Yeşim Serinağaoğlu Hakan Birkent SİU 2007 27/38