Yetişkin İleri Yaşam Desteği Temel YaĢam Desteği Ġleri YaĢam Desteği Resüsitasyon sonrası bakım 1
Temel Yaşam Desteği ; Havayolu obstrüksiyonu, yabancı cisim aspirasyonu, inme, miyokard enfarktüsü, boğulma, duman inhalasyonu, elektrik çarpması vb gibi durumların sonucunda solunum arresti olan hastalar Ventrikül fibrilasyonu, ventrikül taģikardisi, asistol, nabızsız elektriksel aktivite gibi kardiyak arrest vakaları. 2
Temel Yaşam Desteği Erken tanı Yardım isteme Yaşam Zinciri Erken KPR Erkendefibrilasyon Resusitasyon sonrası bakım Kardiyak arresti önlemek için Zaman kazanmakiçin Kalbi tekrar çalıştırmak için Yaşam kalitesini korumak için 3
Temel Yaşam Desteği Güvenlik Bilinç kontrolü ATS aktivasyonu A:Hava yolu açıklığı sağla B:Solunumu değerlendir:max 10 sn. C:DolaĢım (karotis):5 sn OED kullanımı 4
TYD Uygulaması ÖNCE ÇEVRE GÜVENLĠĞĠNĠN SAĞLANMASI! Kazazedeyi kontrol et ve yanıtı değerlendir Hafifçe omuzlarından sars Ġyi misin? diye sor 5
TYD Uygulaması Sözel olarak veya hareketle yanıt var Bulduğun pozisyonda bırak(derlenme pozisyonu) Durumunu kontrol et Yardım iste Düzenli olarak tekrar değerlendir 6
Derlenme Pozisyonu 7
Yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanmıģ olan hastalara, yabancı cismi çıkarmak için gerekli iģlemleri uygulamak Sırta vurma Karına bastırma (Heimlich Manevrası) 8
Yabancı cisim obstrüksiyonu Ciddiyeti değerlendir Ciddi tıkanma ÖKSÜREMEZ Orta tıkanma ÖKSÜREBİLİR Öksürmeye teşvik et Şuur yok Şuur var KPR 5 sırta vuru 5 abdominal bası Cisim çıkana ya da öksüremeyene dek devam 9
Yabancı cisim obstrüksiyonu 10
TYD Uygulaması Sözel olarak veya hareketle yanıt yok Birden fazla kurtarıcı EriĢkinde, kardiak sorun Call first Önce yardım Travma Boğulma, yabancı cisim Ġlaç, alkol intoksikasyonu Ġnfant veya çocukta Call fast 2 dk KPR Yardım 11
A-Havayolu Açıklığının Sağlanması Head Tilt-Chin Lift Boyun ekstansiyonu Çene kaldırılması Jaw Thrust Çene asılması Sadece sağlık personeli 12
Airway No 2: Beyaz No 3: Yeşil No 4: Sarı No 5: Kırmızı 13
B.Solunum Solunum yok 2 etkili solunum Her nefes 1 saniyede ve gözle görülür şekilde göğüs kafesi kalkmalı 14
Ağızdan ağıza Ağızdan burna Ağız maske Maske balon B.Solunum 15
C.Dolaşım Sağlık personelince yapılır ve nabız kontrolü<10 sn olmalı EriĢkinde karotis nabzı Class IIa 16
C.Dolaşım Sternum ortasına dominant elin üzerine diğer elin ayası yerleģtirilir. Dirsekler bükülmeden dakikada 100 bası Kompresyon/ventilasyon oranı 30/2 Entübasyon sonrası asenkronize dakikada 8-10 soluk 17
D.Defibrilasyon Tanıklı VF arresti kurbanlarında, erken kaliteli bir KPR ve erken defibrilasyon sağ kalım ve hastaneden taburculuk oranlarını anlamlı olarak arttırır. Arrest Ģahitliyse ve OED varsa defibrilasyon Arrest Ģahitli değilse veya alana ulaģmak >4-5 dakika ise defibrilasyon öncesi KPR Bir Ģok sonrası 5 siklus KPR (2 dakika), sonra ritmin değerlendirilmesi 18
D.Defibrilasyon EriĢkin defibrilasyonu Monofazik manual defibrilatörler ile 360 J Bifazik defibrilatörler ile 150-200 J OED kullanımı 19
Prekordial Thump Tanık olunmuģ kardiyak arrest Monitörize edilmiģ 20-30- cm yükseklik Sternum ortası 30 sn içinde Öneri düzeyi class belirsiz 20
Algoritmalar Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest kurbanlarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): Ventriküler fibrilasyon/nabızsız Ventriküler TaĢikardi (ġoklanabilir) Nabızsız Elektriksel Aktivite (ġoklanamaz) Asistoli (ġoklanamaz) Bradikardi Algoritmi TaĢikardi Algoritmi 21
Nabızsız Arrest TYD Algoritması: Yardım çağır KPR baģla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla Ritim kontrolü 22
Kardiyak Arrest Ritim kontrolü ŞOKLANIR VF/ nvt 1 şok 150-200J bifazik 360 J monofazik KPR 30:2 2 dk KPR sırasında Elektrotların kontrolü Hava/iv yolu aç, O 2 ver Havayolu açıklığı sağlanırken masaja ara verme 3-5 dk da bir adrenalin NEA(hız<60/dak) ve Asistolide 3 mg atropin Ritim kontrolü ŞOKLANMAZ NEA, ASİSTOL KPR 30:2 2 dk KPR sırasında hızlı ve güçlü bas (100/dak) Göğüs kafesinin tamamen geri dönmesine izin ver 30 kompresyon: 2 soluk, 5 tur = 2 dakika Hasta entübe edildikten sonra solunum sayısı 8-10/dak Her 2 dakikada masaj yapan değişsin 23
Ventriküler Fibrilasyon 24
Ventriküler Taşikardi 25
VT VF 26
VF- NVT devam ediyorsa 2. ġok 2 Dak KPR Ritim kontrolü Ġlk basamağa dön VF-NVT Amiodaron 300 mg iv Lidokain 1mg/kg Magnezyum 1-2 gr (Torsades için) Adrenalin 1mg iv Her 3-5 dak da bir 2 Dak KPR VF-NVT Ritim kontrolü 3.Ģok 27
Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)-Asistoli (Şok uygulanmaz) Palpe edilen bir nabız olmamasına rağmen monitörde idiyoventriküler,bradiasistolik ritimler görülmesi NEA olarak tanımlanır. Asistoli algoritmasına benzer Ģekilde tedavi edilir ancak farklı olarak monitördeki kalp hızının 60/dak altında olması durumunda Atropin verilir. 28
Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)-Asistoli (Şok uygulanmaz) 2.- 3. derece bloklarda atropin yerine pacemaker kullanımı önerilmektedir. Genellikle geri döndürülebilir sebepleri vardır. 29
Geri döndürülebilir nedenler 6H-6T Hipovolemi Hipoksi Hipo-hiperkalemi Hipotermi Hidrojen iyonu(asidoz) Hipoglisemi Tans.pnömotoraks Tamponad Toksinler Tromboz koroner Tromboz pulmoner Travma 30
ASİSTOLİ NEA 31
Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)- Asistoli (Şok uygulanmaz) Ritim Asistoli-NEA KPR ye baģla Adrenalin 1mg Her 3-5 dak da bir KPR ye devam Asistoli NEA Ritim kontrolü VF-VT VF-NVT Algoritması 2 dak KPR 32
Bradikardi algoritması Bradikardi, kalp hızının <60 atım/dk olması olarak tanımlanır. Ancak rölatif ya da kesin bradikardi <40 atım/dk olarak sınıflama yapılması hastanın hemodinamik durumunun uygun olmayan Ģekilde yavaģ olduğunda yararlıdır. Bradikardinin belirlenmesinde ilk basamak hastanın stabil olup olmadığıdır. 33
Bradikardi algoritması Stabil olmayan hastada; DüĢük CO gösteren bulgular terleme soğuk soluk Ģuur bozukluğu hipotansiyon Kalp yetmezliği Ciddi iskemik göğüs ağrısı 34
35
Bradikardi (Yetişkin)) Havayolu aç ve solunumu sağla O2 ver Monitör/Defibrilatör bağla Damaryolunu aç Hemodinamik stabilitenin sağlanamadığı düşük kalp hızları Atropin 0.5-mg IV yeterli cevap? Evet Hayır Pacemaker hazırlığı Atropin 0,5mg IV en fazla 3mg olacak şekilde tekrar Adrenalin 2-10 mcg/dak Dopamin 2-10 mcg/dak Bunlardan en az bir tanesi var mı? Sistolik KB < 90 mmhg Kalp atım hızı < 40 atım / dak KB bozan ventriküler aritmi Kalp yetersizliği Bilinç düzeyinin azalması Göğüs ağrısı Solunum sıkıntısı Evet Hayır Hayır Asistoli riski var mı? Önceden asistoli hikayesi Möbitz Tip II AV blok Total kalp bloğu + geniş QRS Ventriküler duraklama > 3 sn Altta yatan sebepleri araştır Uzman konsültasyonu 36
Advers belirti Taşikardi algoritması Bir çok disritminin uygun tedavisini, advers belirti ve semptomların var olup olmaması belirler. DüĢük kardiyak debinin klinik bulguları: Solukluk, terleme, soğuk ve nemli ekstremiteler (artmıģ sempatik aktivite) Bilinç bozukluğu (azalmıģ serebral kan akımı) Hipotansiyon (sistolik kan basıncı < 90 mmhg) 37
Taşikardi algoritması Koroner kan akımı baģlıca diastol sırasında gerçekleģir. Çok yüksek kalp hızlarında diastol kısalacağından koroner kan akımı azalarak miyokard iskemisine neden olur. GeniĢ kompleks taģikardiler, dar kompleks taģikardilere göre kalp tarafından daha az tolere edilirler. 38
39
40
41
42
Taşikardi (Yetişkin) ABC nin desteklenmesi: Oksijen verilmesi; damar yolunun açılması Ritim monitörizasyonu, KB, SpO2 Yapılabiliyorsa 12 kanal EKG kaydı Geriye dönebilen sebeplerin tanısı ve tedavisi (ör. elektrolit bozulukları) Kardiyoversiyon (Senkronize) İv yol aç Sedasyon ve analjezi ile uygula Stabil değil Geniş (> 0.12 sn) Hasta stabil mi? Stabil olmayan hastanın bulguları: 1. Bilinç düzeyinin azalması 2. Göğüs ağrısı 3. Sistolik KB < 90 mmhg 4. Kalp yetersizliği (Semptomlar kalp hızı >150 vuru / dk iken ortaya çıkması) QRS Stabil Dar (< 0.12 sn) QRS düzenli mi? Düzensiz Torsades de pointes ise; Magnesium 2 g/5 dak Aberan iletili AF ise B bloker veya diltiazem WPW+AF ise Amiodaron 150 mg Düzenli VT veya tanımlanamayan bir riitm):amiodaron 150 mg IV/ >10 dak. Aberan iletili SVT düşünülüyor ise: Adenosine 6 mg Senkronize kardiyoversiyon hazırlığı Düzenli Vagal manevraları uygula IV Adenozin 6 mg; başarısız ise 12 mg uygula 12 mg uygula. Ritim dönmez ise atrial flatter,atriyal taşikardi.hızı kır: Diltiazem veya B bloker ile hızın kırılması Normal sinus ritmi sağlandı mı? Evet Sinüs ritmindeki 12 kanal EKG kaydı Ritim düzenli mi? Düzensiz Ritim muhtemel Atriyal fibrilasyon, MAT,atriyal taşikardi Kalp hızı kontrolü: Diltiazem veya B bloker Hayır Uzman konsültasyonu
Taşikardi algoritması Adenozin doz:6 mg iv bolus ritim dönmez ise 2 kere 12 mg tekrar B Bloker doz: Metaprolol 5mg iv 5 dak bir total doz 15mg Esmolol 0.05 mg/kg/dak Kalsiyum kanal blokeri doz: Diltiazem 0.25mg/kg 0.35mg/kg Verapamil 5mg 15-30 dak bir total doz 20 mg 44
Taşikardi algoritması Amiodaron 150 mg iv total doz 2.2gr/gün Mg 1-2 gr iv 20 dak 45