MATEMAT K la Toplama fllemi la Ç karma fllemi la Çarpma fllemi la Bölme fllemi Kesirler Kesirlerle Toplama ve Ç karma fllemi Ondal k Kesirler
Temel Kaynak 4 DO AL SAYILAR Ay, bugün çok yoruldum. Yüz yirmi befl bin iki yüz elli kere kanat ç rpm fl m gibi hissediyorum. Ben o say y hiç duymad m, ne kadar büyük bir say! Say y abaküste gösterelim: yüz binler on binler binler yüzler onlar birler Say y basamak tablosunda inceleyelim: Bölük adlar Binler bölü ü Birler bölü ü Basamak adlar Yüz binler On binler Binler Yüzler Onlar Birler Say 1 2 5 2 5 0 Rakam n basamak de eri 125 Binler bölü ü 250 Birler bölü ü Say lar daha kolay okuyabilmek için bölükleri kullan r z. Bir say y bölüklerine ay r rken sa dan bafllayarak rakamlar üçer üçer ay r r z. 125 250 say s n, yüz yirmi befl bin iki yüz elli fleklinde okuruz. 10
MATEMAT K la Çözümleme yüz binler on binler binler yüzler onlar birler Yukar daki abaküste gösterilen say y basamak tablosunda gösterelim: Bölük adlar Binler bölü ü Birler bölü ü Basamak adlar Yüz binler On binler Binler Yüzler Onlar Birler Say 5 0 4 2 0 3 Rakam n basamak de eri 500 000 0 4000 200 0 3 Say daki rakamlar n basamak de erlerini yaz p toplam fleklinde gösterelim: 5 yüz binlik + 0 on binlik + 4 binlik + 2 yüzlük + 0 onluk + 3 birlik Bir say daki rakamlar n basamak de erlerinin toplam fleklinde yaz l fl na çözümleme denir. ÖRNEK: 320 391 say s n çözümleyelim: 300 000 + 20 000 + 300 + 90 + 1 veya 3 yüz binlik + 2 on binlik + 3 yüzlük + 9 onluk + 1 birlik ÖRNEK: Alt yüz sekiz bin üç yüz befl fleklinde okunan say y çözümleyelim: Binler böl. Birler böl. 608 305 = 600 000 + 8000 + 300 + 5 ÖRNEK: 400 000 + 30 000 + 2000 + 7 fleklinde çözümlenen say y rakamlarla yaz p okuyal m. yüz binler b. binler bölü ü on binler b. birler bölü ü binler b. yüzler b. onlar b. birler b. 4 3 2 0 0 7 Dört yüz otuz iki bin yedi 11
Temel Kaynak 4 Say lar Yuvarlama Bu nas l indirim anlamad m. Bütün ürünlerin fiyat 9 lu. 49 YTL, 59 YTL, 69 YTL. Örne in, pantolon 39 YTL. Ben onu 40 YTL sayar m. Aaa! Olur mu? Neden 30 YTL saym yorsunuz? Fiyat 30 lu bir rakama indirmifliz! Say lar yuvarlamak günlük hayat m zda bize kolayl k sa lar. Marketten al flverifl yaparken yaklafl k ne kadar ödeyece imizi say lar yuvarlayarak hesaplar z. Böylece ödeyece imiz miktar tahminen bildi imiz için bir yanl fll k oldu unda bunu fark edebiliriz. Say lar bazen en yak n onlu a bazen de en yak n yüzlü e yuvarlar z. 4253 say s n en yak n onlu a yuvarlarken say n n son iki basama na bakar z. 53, 50 ye mi, 60 a m yak nd r? 53, 50 ye yak n oldu u için say y, 4250 fleklinde yuvarlar z. 3847 say s nda 47, 50 ye yak nd r. Say y 3850 diye yuvarlar z. 2816 say s n en yak n yüzlü e yuvarlarken say n n son üç basama na bakar z. 816 800 e mi, 900 e mi daha yak nd r? 816, 800 e yak n oldu u için say y 2800 fleklinde yuvarlar z. ÖRNEK Say En yak n onlu a yuvarlama En yak n yüzlü e yuvarlama 6172 6170 6200 3094 3090 3100 8368 8370 8400 12
MATEMAT K Örüntü Çok güzel olmufl. Üstelik bir örüntü oluflturmuflsun. 1, 3, 5, 7, 9 diye. Bak, duvar çiçeklerle süsledim. Afla daki örüntüye karfl l k gelen say lar aras ndaki iliflkiyi bulal m. 4 x 2 8 x 2 16 x 2 32 Örüntüdeki flekiller bir öncekinin 2 kat olacak flekilde devam etmektedir. Afla daki örüntünün say sal ifadesini yazal m.? yerine kaç küp gelmesi gerekti ini bulal m.? 4 6 10 16 +2 +4 +6 +8? yerine 16 + 8 = 24 küp gelmelidir. 13
Temel Kaynak 4 S ralama Ablac m, bilgisayar n n flifresi nedir? 4, 7, 2, 6 rakamlar ndan oluflan bir say. Sana bir ipucu daha vereyim. Bunlar oluflturulabilecek en büyük say. 4726, 4267, 4672, 7264, hangisi acaba? Buldum o zaman! 7642 4, 7, 2, 6 rakamlar yla oluflturulabilecek iki say yazal m. 7426, 7642 bu say lar karfl laflt ral m. 7642 > 7426 7642 büyüktür 7426 7426 < 7642 7426 küçüktür 7642 5, 3, 2, 0 rakamlar yla oluflturulabilecek 6 say yazal m. 5320 Bu say lar s ralayal m. 5032 Büyükten küçü e do ru: 5203 5320 > 5203 > 5032 > 3520 > 3250 > 2035 3250 Küçükten büyü e do ru: 3520 2035 < 3250 < 3520 < 5032 < 5203 < 5320 2035 306 122, 303 984, 30 629, 303 888 say lar n s ralarken önce say lar n basamak say s na bakar z. 30 629 befl basamakl oldu u için en küçük say d r. Di erlerini s ralarken s rayla basamaklar na bak l r. 3 < 6 30 629 < 303 888 < 303 984 < 306 122 8 < 9 14
MATEMAT K Ö REND KLER M Z UYGULAYALIM 1 1. Afla daki say lar n okunufllar n yaz n z. 50 341 420 031 63 740 807 061 2. Abaküste gösterilen say y yaz n z, bölüklerini gösteriniz. Say n n okunuflunu yaz n z. YB OB B Y O B 3. 202 324 say s n n çözümleniflini afla daki boflluklar doldurarak gösteriniz. yüz binler + on binler + binler + yüzler + onlar + birler 4. Tablodaki say lar en yak n onlu a ve yüzlü e yuvarlayarak yaz n z. Say En yak n onlu a yuvarlama En yak n yüzlü e yuvarlama 3619 7087 3515 7316 5. Afla daki örüntünün say sal ifadesini yaz n z. 15
Temel Kaynak 4 TEST 1 1. Yukar da modellenen say verilenlerden hangisidir? a. 445 b. 1345 c. 10 345 d. 13 405 2. Abaküste gösterilen say afla dakilerden hangisidir? a. 40 302 b. 40 300 c. 20 304 d. 432 OB B Y O B 3. Sekiz yüz on bin dokuz fleklinde okunan say afla dakilerden hangisidir? a. 8109 b. 800 109 c. 81 009 d. 810 009 4. On binler Binler Yüzler Onlar Birler Yukar daki tabloda gösterilen say verilenlerden hangisidir? a. 5236 b. 6326 c. 52 306 d. 50 236 5. Afla da okunufllar verilen say lardan hangisinin binler basama ndaki rakam 0 (s f r)d r? a. otuz iki bin befl b. üç yüz yirmi befl bin dokuz c. elli alt bin on yedi d. iki yüz on bin dört yüz 16
MATEMAT K 6. 320 780 say s nda yüzler basama ndaki rakamla on binler basama ndaki rakam n yerlerini de ifltirdi imizde afla daki say lardan hangisi oluflur? a. 720 380 b. 327 080 c. 370 280 d. 380 720 7. 2 on binlik + 4 binlik + 3 yüzlük + 4 birlik fleklinde çözümlenen say afla dakilerden hangisidir? a. 20 434 b. 24 304 c. 4342 d. 2434 8. 280 371 do al say s n n on binler basama ndaki rakam n basamak de eri afla dakilerden hangisidir? a. 80 000 b. 8000 c. 800 d. 80 9. Befl basamakl bir do al say da afla daki basamaklardan hangisi bulunmaz? a. yüzler b. binler c. on binler d. yüz binler 10. 36a 7a3 say s alt basamakl bir do al say d r. a yerine yaz lacak rakamlar n basamak de erleri toplam 4040 t r. Buna göre a yerine gelecek rakam afla dakilerden hangisidir? a. 2 b. 4 c. 6 d. 8 11. Afla daki say lardan hangisinin birler bölü ünde 7 rakam bulunmaz? a. 30 716 b. 70 286 c. 126 307 d. 23 573 12. Afla daki say lardan hangisinin binler bölü ü 3, 7 ve 4 rakamlar ndan oluflmufltur? a. 683 740 b. 837 420 c. 374 602 d. 810 374 13. 360 379 say s nda tekrar eden rakamlar n basamak de erleri toplam kaçt r? a. 600 000 b. 300 300 c. 30 006 d. 100 100 17
Temel Kaynak 4 14. Afla daki say lardan hangisi en yak n onlu a yuvarlanm flt r? a. 3847 Æ 3800 b. 4678 Æ 4700 c. 6534 Æ 6500 d. 8603 Æ 8600 15. Arda, yandaki say kartlar n birer kez kullanarak 4 basamakl bir say oluflturdu. Oluflturdu u say 4500 ile 4700 aras nda oldu una göre afla dakilerden hangisi olabilir? 4 0 6 8 a. 4685 b. 4860 c. 4608 d. 4806 16. 407 135 say s nda hangi rakam ya da rakamlar n kendisi ile basamak de eri ayn d r? a. 5 ve 0 b. yaln z 5 c. yaln z 0 d. 1 ve 5 17. 7, 0, 3, 6 rakamlar birer kez kullan larak oluflturulan en büyük 4 basamakl tek say n n onlar basama nda hangi rakam olur? a. 0 b. 3 c. 6 d. 7 18. < <? < 30 792, 31 003, 30 099, 31 810 say lar üstlerindeki kutulara iflaretler do ru olacak flekilde s raland nda? olan kutuya hangi say yaz l r? a. 30 792 b. 31 003 c. 30 099 d. 31 810 19. 378 a91 < 378 641 ise a yerine yaz labilecek rakamlar n toplam kaçt r? a. 21 b. 19 c. 15 d. 10 20. 703 841 > 703 799 > 703 794 > 703 796 > 703 609 Yukar daki s ralamada hangi iki say yer de ifltirdi inde s ralama do ru olur? a. 703 799-703 799 b. 703 794-703 609 c. 703 796-703 794 d. 703 609-703 796 18
MATEMAT K 1. TEST 2 Binler bölü ünde 20, birler bölü ünde 203 olan say n n okunuflu afla dakilerden hangisidir? a. iki yüz iki bin üç b. yirmi bin iki yüz üç c. iki bin iki yüz üç d. iki yüz iki bin yüz üç 2. Yandaki abaküste gösterilen say n n okunuflu afla dakilerden hangisidir? a. otuz bin üç yüz elli iki b. otuz üç bin elli iki c. üç yüz üç bin elli iki d. üç yüz bin üç yüz elli iki YB OB B Y O B 3. 4. 5. 6. 7. Okunuflu, alt yüz seksen dört bin yüz on olan say n n hangi iki basama ndaki rakam ayn d r? a. onlar - yüzler b. birler - onlar c. yüzler - binler d. on binler - binler Basamak de erleri 400 000, 100, 4, 3000 olan say afla dakilerden hangisidir? a. 43 104 b. 430 104 c. 403 014 d. 403 104 Cem, lke, Ceren ve Arda 7, 2, 9, 0 rakamlar n kullanarak farkl say lar oluflturdular. Cem lke Ceren Arda 2970 9702 2907 9207 Buna göre afla dakilerden hangisi do rudur? a. lke, oluflturulabilecek en büyük çift say y yazm flt r. b. Cem, oluflturulabilecek en küçük say y yazm flt r. c. Arda, oluflturulabilecek en büyük tek say y yazm flt r. d. Ceren, oluflturulabilecek en küçük tek say y yazm flt r. Afla daki say lardan hangisi en yak n onlu a yuvarland nda 4280 eder? a. 4267 b. 4273 c. 4284 d. 4288 Afla daki say lardan 6400 e en yak n olan hangisidir? a. 6412 b. 6384 c. 6385 d. 6413 19
Temel Kaynak 4 8. Yandaki say 6, 0, 7, 3 rakamlar yla oluflturulabilecek en büyük tek say d r. Buna göre yerine afla dakilerden hangisi gelir? a. 7 b. 6 c. 3 d. 0 9. 10. 11. Afla daki say lardan hangisi en yak n onlu a ve yüzlü e do ru yuvarlanm flt r? En yak n onlu a En yak n yüzlü e a. 8174 8180 8100 b. 3718 3710 3800 c. 4075 4070 4000 d. 8207 8210 8200 4 yüz binlik + 3 binlik + 4 yüzlük fleklinde çözümlenen say afla dakilerden hangisidir? a. 400 304 b. 403 400 c. 430 400 d. 434 000 3012 3112 3312 3612? Yukar daki örüntüye göre? yerine hangi say yaz lmal d r? a. 3812 b. 3912 c. 4012 d. 4112 12. 1. ad m 2. ad m 3. ad m 4. ad m 5. ad m 6. ad m Yukar daki örüntünün 6. ad m afla dakilerden hangisi olur? a. b. c. d. 13. 1076 > ise yerine gelebilecek en büyük do al say afla dakilerden hangisidir? a. 1176 b. 1079 c. 1075 d. 1010 20
MATEMAT K 14. 15. 16. 17. 7a4 aa5 alt basamakl bir do al say d r. Bu say y oluflturan rakamlar n toplam 34 ise say afla dakilerden hangisidir? a. 724 225 b. 764 665 c. 784 885 d. 794 995 1789 say s nda basamak de eri en büyük olan rakam hangisidir? a. 9 b. 8 c. 7 d. 1 Yandaki say lar büyükten küçü e do ru s ralanm flt r. Buna göre? olan kutucu a hangisi yaz labilir? 48 600? 47 064 45 002 a. 48 089 b. 47 059 c. 47 055 d. 46 973 18 26 34? 50 58? Yukar daki örüntüde? olan kutulara gelmesi gereken say lar hangileridir? a. 42, 66 b. 43, 64 c. 44, 68 d. 46, 62 18.? Yukar daki örüntüye göre? olan bölümde kaç tane olmal d r? a. 24 b. 22 c. 20 d. 18 19. 20. 3105 > 3096 > > 3009 s ralamas nda yerine afla daki do al say lardan hangisi yaz lamaz? a. 3010 b. 3085 c. 3079 d. 3002 Afla da verilen s ralamalardan hangisi do rudur? a. 300 905 < 310 029 < 300 876 < 310 844 b. 300 876 < 300 905 < 310 029 < 310 844 c. 310 029 < 310 844 < 300 905 < 300 876 d. 300 876 < 300 905 < 310 844 < 310 029 21