DRAMA ÇALIŞMALARI
O Drama, temel kuralları önceden belirlenmiş, bir grupta yaşanan, yetişkin bir lider (örneğin bir öğretmen) tarafından yönlendirilen ya da en azından başlatılan ve çocuklar tarafından bir grup oyunu gibi algılanabilen etkinliklerin tümüdür. Drama, düşünsel olanın eylemsel olana dönüşme sürecidir.
Drama, okul öncesi dönemden başlayarak, çocuğun yaratıcılığı ve yaşamla ilgili gerçek durumların yeniden yaratılmasında önemli bir rol oynar. Drama, oyunsu özelliği, yaratıcı edimlere ve yaratıcılık süreçlerine uygunluğu nedeniyle oyunun gücünü eğitimde kullanan bir alandır.
O Drama yöntemi bir grup çalışması olup hemen hemen bütün aşamaları öğrenciler tarafından yürütülür. Böylece öğrenci drama ile planlama, karar verme, etkili iletişim kurma ve sorumluluk alarak yerine getirme becerilerini edinir.
Dramanın Önemi İnsan kişiliğinin temelinin 0-6 yaş döneminde belirlendiği, daha sonraki yıllarda bu gelişimin devam ettiği bilimsel olarak kabul edilmiş bir gerçektir. Dramanın çocuk merkezli eğitim sisteminde çok önemli bir yeri vardır. Bu sistemde öğretmenöğrenci ilişkisi ve öğrencilerin arkadaşları ile olan ilişkileri verilen eğitim öğretimin verimliliğini sağlar. Drama, hedefin toplumda hoşgörülü, birbirini anlayan, demokratik insanlar yetiştirmek olduğu günümüzde, bu hedefe ulaşmada çok önemli bir yer tutar.
Dramanın her eğitim sisteminde ve kademesinde uygulanabilir bir etkinlik olması, önemini bir kez daha vurgulamaktadır. Drama, aynı zamanda bir sanat formu olarak verdiği haz ve doyum açısından da çok önemlidir. Yaratıcı drama; öğrenme yönüyle zihinsel, sosyal ve psikomotor yeteneklerle bütünleşmesi açısından da büyük önem taşır. Her öğrenme sürecinde bulunan pek çok beceri yaratıcı dramaya katılım yoluyla elde edilir. Yaratıcı dramada etkinlikler ve katılımcıların kazandırdığı değerlerle birlikte düşünüp hareket edilir. Bu yönüyle de drama, kişilerin duygu ve düşüncelerine değer verir.
Yaratıcı drama zihinsel becerilerin ve kişilik özelliklerinin geliştirilmesinde temel eğitim modeli olması yönüyle de önemlidir. Dramanın en önemli yanlarından biri, bireyde hareket, duyu, dil, düşünce, iletişim ve duygunun sentezlenmesini sağlamasıdır. Bireyde empati kültürü oluşturmayı amaçlar. Dramanın en önemli değerlerinden birisi de duyarlılık eğitimi kazandırmasıdır.
Dramada gerçekleştirilen pek çok yaratıcı süreç vardır. Bu süreçler sonunda birey kendisinde saklı yetenekleri keşfeder, en verimli olduğu alanı seçer ve o alanda düşünen, zevkle çalışan, üreten, mutlu ve dengeli, kendine ve topluma yararlı, öz güveni gelişmiş, doğru ve sağlıklı kararlar alabilen, başkalarıyla birlikte çalışma alışkanlığı kazanmış, demokratik çağdaş insan hâline gelir.
Yaratıcı dramanın en önemli boyutlarından biri de insanlar arası karşılıklı davranışların öğrenilebilir ve öğretilebilirliği ile ilgilenen etkileşim eğitim biliminin temel konusu olan toplumsallaşma dır. Oyunlardaki etkileşim ile toplumsal gerçeklere dayalı temel yapılar benzeştiği için drama, toplumsal gerçekleri en iyi şekilde anlatır.
EĞİTİMDE YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ O Dramanın öncelikli amacı çocukları eğlendirmek olmasa da, drama etkinliği sırasında çocuk eğlenir ve mutlu olur. O Hayal gücünü geliştirir O Bağımsız düşünebilmeyi sağlar. O İş birliği yapabilme özelliğini geliştirir O Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır
O Dört temel dil becerisini ( konuşma, dinleme, okuma,yazma ) kazandırır,dilin kullanım alanlarını ve kalitesini zenginleştirir. O Sözel olmayan iletişimin öğrenilmesini sağlar. O Yaratıcılık ve estetik gelişimini sağlar. O Etik değerlerinin gelişmesine olanak sağlar. O Kendine güven duyma,karar verme becerilerinin gelişmesini sağlar.
O Kaslarını hareket ettirirken yeni yöntemleri bulmayı,denemeyi ve bedenini çok yönlü geliştirmeyi sağlar. O Çevresindeki canlı ve cansız varlıkları tanıma ve algılamayı öğretir. O Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar. O Drama sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar. Çocukta sanat eğilimlerini başlatır ve sanatı özellikle de tiyatroyu sevmesine katkıda bulunur.
O Duygunun sağlıklı bir şekilde boşalımından yararlanmayı sağlar. O Çocuğun eleştirel düşünme yeteneğinin gelişmesine katkıda bulunur. Böylece çocukta olay, olgu ve kavramları bir mantık süzgecinden geçirme yeteneği oluşur ve kendisine sunulan her şeyi olduğu gibi kabullenmeden araştırıcı olmaya yönelir. O Öncelikle öğrencinin kendini tanımasını sağlar. Kendinde bulunan özelliklerle başkalarını karşılaştırabilmeyi sağlar.
O Başkaları ile benzerliklerini keşfetmesini sağlar. O Kendinde geliştirmek istediği yanlarıyla ilgilenmesini,kendini eleştirebilmesini sağlar. O Kendini ifade etmede gerek duyduğu kaynaklara ulaşma gerekliliğini fark ettirir. O Bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma gelir.
O Kendini ifade etmede güven kazanır. O Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyim kazandırır. O Yapılan etkinlerde ele alınan konuların içeriği bakımından çocukta ahlaki, milli ve manevi değerlerin gelişmesi sağlanabilir.
DRAMANIN ÖZELLİKLERİ O Yaratıcı drama etkinliklerine her yaştan birey katılabilir. O Yaratıcı dramanın en önemli özelliklerinden biri bireyin zihinsel, sosyal ve psikomotor özelliklerinin hepsine birden hitap etmesidir.
O Yaratıcı drama çalışmalarında katılımcının gönüllü ve aktif katılımı söz konusudur. Yaratıcı drama çalışmaları küme halinde yürütülür. O Eğitimde kullanılan yöntemler duyu organlarından bir veya birkaçını aktif kılmaktadır. Oysa yaratıcı drama çalışmalarında çoğu zaman beş duyu da aktiftir. Bu da yaratıcı dramanın bir başka özelliğidir. O Dramada öğrencilerin aktif katılımıyla öğrenmenin kolay olmasının yanında, öğrenilenlerin kalıcılığı da sağlanmış olur.
Drama İle İlgili Temek Kavramlar 1. Lider/Öğretmen 2. Katılımcı 3. Oyun 4. Rol Oynama 5. Doğaçlama 6. Pandomim 7. Dramatizasyon
1.LİDER O Dramalara rehberlik eden kişidir. O Lider, program yetişmeyecek kaygısı taşımamalıdır. O Lider, mesleki formasyonu olan, çalıştığı kümenin her türlü gelişim özelliklerini bilen katılımcıların seviyesine inebilen veya çıkabilen nitelikte olmalıdır. O Lider drama çalışmalarının her anında gözlem becerisini etkin kullanmalıdır. O Öğretmen sınıfta psikolojik yönden serbest bir ortam yaratmalıdır.
2. KATILIMCI O Birey, küme dinamiğinin oluşturulmasında katkıda bulunmalıdır ve en önemlisi drama çalışmalarına niçin katıldığını bilmelidir. O Drama etkinliğine katılanların, en başta küme içi bir çalışmaya hazır olmaları, kendilerini rahat ve güvenli hissetmeleri, kendilerinde yeni ve değişik şeyler keşfetmeye hazırlıklı olmaları gereklidir. O Katılımcı, kendi performansını değerlendirir ve empati kurar.
3.OYUN O Oyun, çocuklarla iletişim kurmanın ve onların dünyasını paylaşmanın yollarından biridir. O Oyun, drama çalışmalarında daha çok ısınma aşamasında kullanılan ve kendi içinde sonsuz özellikleri olan bir tekniktir.
4.ROL OYNAMA O Öğrencilerin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kimliğe bürünerek ifade etmelerini sağlayan bir öğretim tekniğidir O Rol oynama yönteminde ders konusu ile ilgili bir fikir, durum, sorun ya da olay, bir grup öğrenci tarafından yine bir grup öğrenci önünde dramatize edilir.
1) Öğrenciler, kendi duygu ve hislerini sözlü olarak açıklama imkânı bulur. 2) Öğrencilerin belli bir durumu, olayı veya kişiyi bizzat kendileri canlandırdıklarından yaratıcılıkları gelişir. 3) Öğrencilerin sosyal iletişim ve etkileşim becerilerinin gelişmesine yardım eder. 4) Sınıftaki öğrencilerin duygu dünyalarını tanımaya yardım eder. 5) Öğrencilere başkalarının aynı veya benzer bir durum hakkında neler hissettiklerini keşfetme fırsatı tanır. 6) Öğrencileri öğrenmeye motive edici ve öğrenirken eğlendirici bir özelliğe sahiptir.
5.DOĞAÇLAMA O Herhangi bir yazılı metin olmaksızın belirli deneyimlerin içten geldiği biçimde canlandırılmasıdır. O Bu etkinlik, okul öncesi dönem çocuklarının düşünsel ve sözel yaratıcılığını, bağımsız düşünebilmeyi, karar verme süreçlerini ve akıcı dil yeteneğini geliştirmelerinde yardımcı olmaktadır.
6. PANDOMİM O Olay, obje, duygu, düşünce ve yaşantıları söz kullanmadan hareketlerle (vücut dilini ve jestleri kullanarak) ifade etme sanatıdır. Dramaya başlamanın en iyi yolu olan pandomim, çocukların dikkatlerini vücut hareketlerine yoğunlaştırmaları açısından önemlidir
7.DRAMATİZASYON O Dramatizasyon, yazılı olsun olmasın başıortası-sonu belli olan, bitmiş olan, katılımcının kendinden pek fazla bir şey katamayacağı bir öykü ya da durumun olduğu gibi, değişiklik yapılmadan aslına sadık kalınarak ve rol oynayarak canlandırılmasıdır.
O Dramatizasyon, katılımcılara belirli sınırlar getirir. Dramatizasyonda yaratıcılık diğer tekniklere göre daha sınırlıdır. Canlandırma bittikten sonra olay hakkında çocuklarla konuşmalıdır.
Kaynak 1.Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Ve Teknik Eğitim Bireysel Öğrenme Materyali Ankara 2013 O Resimler: Google görsellerden alınmıştır.