İktisat Tarihi II 16.3.18
PANAYIRLAR Ortaçağların ekonomik örgütlenmesinin en çarpıcı özelliklerinden birisi, panayırların oynadığı roldü. Panayırlar profesyonel tacirler için belirli zamanlarda buluşma yerleriydi. Panayırların önemi, kurulduğu yerin öneminden bağımsızdı. 12. yy, bu ticari sistemin başarısında olağanüstü hızlı bir gelişmeye tanık oldu
Champagne panayırlarına uzaklardan insanları çeken yalnızca eşya ticareti değildi. Champagne panayırları öylesine çok ziyaret edilen panayırlardı ki, borçların çoğu, bu panayırların birinde ya da diğerinde ödeniyordu Champagne panayırlarının en yüksek düzeye, 13. yyın ikinci yarısında ulaşmış oldukları kabul edilebilir
Para Alman iktisatçıları paranın icadından önceki dönem için doğal ekonomi terimini kullanmaktadır. Dönem itibariyle paranın yerini takasın aldığını düşünmek doğru değildir. Karolenj döneminden sonra lordun sikke kesme hakkı ile pazar kurma hakkını bağışlaması eşzamanlıdır. Büyük mülklerdeki en gerekli ödemeler hemen hemen para hareketlerinin dışındaydı.
Manor ekonomi değişim ekonomisi olmadığı için doğal ekonomiydi. Büyük mülkün işlerlik kazandığı koşulların kendisi ödemelerin ayni yapılmasını zorluyordu. İslam saldırısı Tiran Denizi ni kapadığında antikite ekonomisi ile Batı dünyası arasında bir kopuş meydana geldi Akdeniz de ticaretin kesilmesiyle altın yüzyıllarca değişim aracı olmaktan çıktı.
Karolenj para sistemi tek maden sistemi olarak tanımlanabilir. Bir pound gümüş 240 pence meydan getiriyordu. 12pence e eşit olan şilin(sou) ile 20 şiline eşit olan pound hesap paralarıydı. Tedavüldeki paraların değerinin düşük oluşu işlemlerin küçük perakende ödemelerden oluştuğu bir çağın ihtiyaçlarına uygundu.
Şarlman ın para sistemi Karolenjlerin yıkılmasından sonra da korundu. Parasal konulardaki karışıklık yalnızca siyasi değildi. Çağın ekonomik koşullarının da sonucuydu. Krallığın iktidarını gölgeleyen anarşi döneminde feodal lordlar sikke kesme hakkını ele geçirdiler. 11. yy ile birlikte tüm Almanya da yeni bir parasal ölçü görülmeye başlandı.
İngiltere de para basma hakkı yalnızca krala aitti ve kıta Avrupasındaki olumsuzluklardan daha az etkilenmişti. Kıta da paraya ilişkin hakların geri kazanılmasında krallar egemenlik endişeleriyle hareket etmişlerdi. 12. yy sonunda tedavüldeki paranın düzensizliğinin eriştiği nokta bir reformu zorunlu kılıyordu. 1192- Henry Dandolo, 12 dinar değerindeki «Gross» un basılması
Gross Venedik Heller Almanya Sterling İngiltere
1266 Fransa Gros tournois Gros parisis 11. yydan itibaren Akdeniz ticareti Arap ve Bizans altın sikkelerini İtalya ve Alplerin kuzeyin yaymaya başlamıştı. Floransa 1252- Florin
Venedik dükası Karolenj döneminde tedavülde olan dinar küçük işlem sikkesi konumuna düştü Genel politika her zaman mali çıkarları ekonomik çıkarlara feda ediyordu.
Kredi ve Para Alışverişi Ticari gelişmeyi takas, para ve kredi olarak tasnif eden kuram sistemleştirme tutkusunun bir sonucudur. Dönemin en önemli kredi kurumu kilisedir. Rehin edilen mülkün geliri anapara ödemesine katkıda bulunuyorsa vifgage bulunmuyorsa mortgage adını alırdı. Canlanan ticaret sermayenin verimliliği üzerinden insanları çözümünü boşuna aradıkları sorunlarla karşı karşıya bıraktı.
Kredi kullanımı konusunda İtalya her zaman öncelikli örnekler sunmaktadır. Ceneviz bölgelerinde gösterdiği deniz sigortası başka bir kredi uygulamasıdır Kredi araçlarının gelişmesi, tacirler arasında okumayazma bilinmesini zorunlu kılar. Ticari kredi, elbette, bütün ülkelerde aynı ölçüde gelişmiş değildi
12. yy boyunca büyük ticari servetlerin ortaya çıkışı kralların, büyük lordların, aristokrasinin ve hatta Kilise nin dikkatini çekti Faiz, gecikme cezası altında gizleniyordu. Genellikle 10-16 arasında değişiyordu. Kredinin gelişmesi aldığı çeşitli biçimlerde görülmektedir. Kuzey Avrupalı tacirlerin para ticareti yaygın olsa da ilkeldi.
İtalyan kredisinin aynı anda her yerde var olma özelliği ve gelişkinliği ile karşılaştırınca Yahudi sermayesi küçük kalmaktadır. İslam döneminde zenginleşen reconquistadan sonra Barcelonada kalan yahudiler deniz ticaretinde yer aldılar Kambiyocular da aynı zamanda para ticaretinde ve kredi işlerinde yer alıyorlardı.
Ticaretten zengin olan tacirler, karlarının bütününü işlerinde ya da borç vermede kullanmıyorlardı. Gayrimenkullerden elde edilen bu rantlardan çok farklı olarak, bir de yaşam rantları denilenler vardı Bu dönemde, kelimenin gerçek anlamında para piyasası diye bir şeyin var olmadığı haklı olarak ileri sürülmüştür Ticarette paranın kiraya verilmesi ne, cari uygulamaya göre izin veriliyordu
13. Yüzyılın Sonunda Uluslararası Ticaret Ortaçağ ticareti uzun mesafeli ticaretin etkisiyle profesyonel tüccar sınıfının doğuşuna yol açtı Ortaçağ ticareti görece az masrafla büyük karlar getiren bir ticaret olarak başladı. Ortaçağlarda hiçbir gemi sahibinin stokların birikmesi ya da fiyat düşüşlerinden korkusu yoktu. Baharat Akdeniz ticaretinin itici gücü olsa da tümünü ele geçiremedi.
Batı Avrupa da Doğu dan gerçekleştirilen ithalat karşılığında kereste silah ve bir süre köle ihraç ediliyordu. Brugge için söylenen Kuzey in Venedik i söylemi nitelik itibariyle yanlıştır. Tötonik Hansa, Kuzey de İtalyan kentlerinin Akdeniz de işgal ettikleri yeri işgal ediyordu. Alman kolonizasyonu Elbe nin ötesinde gelişirken, bütün Baltık kıyıları boyunca kentler doğmaya başladı.
İskandinavların henüz kovulduğu bölgede ortak savunma için anlaşma zorunluydu. Hansalıların ticareti hinterlandındaki tarımsal yörelere dayanmaktaydı. Hansa ticaretinin niceliği Akdeniz ticaretinden az değildi. G. Almanya Tuna ile Akdeniz havzasına uzansa da bundan yeterince istifade edemiyordu.
Ülkesinin bir ucundan diğerine otoritesini duyurabilen tek ulusal hükümet İngilteredeydi. Fransa nın ekonomik niteliği İngiltere ninkinden daha karmaşıktı. Flemenk teki komşuları tarafından geride bırakılan İngilizler onlara hammadde sağlıyorlardı. İngiltere kralları mali nedenlerle yabancı tacirlere türlü ayrıcalıklar bahşediyordu.
Marsilya nın gerileyişi Champagne panayırlarının çöküşüyle eş zamanlıdır. Endüstriyel açıdan Fransa, İtalya ve Flemenk ten farklı olarak ihracatçı değildi. İspanya da krallıklar Arapları bölgeden çıkardıktan sonra iktisat tarihinde rol oynamaya başladı. Ortaçağın uluslararası ticaretini besleyen ürünlere bakıldığında endüstri ürünlerinin çok az olduğu görülmektedir.