Personel Eğitimi- İşe Alıştırma-Kariyer Planlama
Personel Eğitimi Kavramı Eğitim; bireyin yaratıcı gücünü ve verimini artırmanın, toplumun kalkınması için gerekli nitelik ve nicelikte elemanların yetişmesini sağlamanın ve toplumda kişilere yeteneklerine göre gelişme olanağı vermenin en etkili yoludur. Eğitim ; personelin işini daha iyi yapmasını, geliştirme ise personelin gelecekte çalışacağı görevlere hazırlanmasını amaçlar.
Personel Eğitiminin Yararları İşletmeye yararları; Verimliliği artırır, Kalite bilincini geliştirir, Personelin değişime olan direncini azaltır, Örgüt içi iletişimi güçlendirir, Amaç birliği sağlar. Personele yararları; Görev bilinci ve sorumluluk düzeyini geliştirir, İş doyumunu yükseltir, Kendine güveni artırır, Ait olma duygusunu artırır, Örgütsel bağlılığı artırır, Ekip ruhunu geliştirir.
Neden personel eğitim politikası belirleyelim? Eğitimin amaçlarının saptanmasını ve kavranmasını kolaylaştırır. Eğitimin önceliklerinin belirlenmesi ve süreklilik kazandırılmasının gereklerini ortaya koyar. Kurum içinde iletişim ve koordinasyonu sağlar. Personelin moralini yükseltme, güdüleme sorunlarının çözülmesini kolaylaştırır. Eğitim önceliklerinin belirlenmesi ve süreklilik kazandırılmasının gereklerini ortaya koyar.
Personel eğitim tipleri İş başında eğitim; İş üzerinde öğrenme İş değiştirme ile eğitim Yönlendirme ile eğitim Kılavuz aracılığı ile eğitim Yetki devri ile eğitim İş dışı eğitim; Görsel - işitsel yöntemler ile eğitim Simülasyon ile eğitim Doğada öğrenmeler Örnek olay ile eğitim İşletme oyunları ile eğitim Grup teknikleri ile eğitim Yeni iletişim teknolojileri ile; Bilgisayar destekli eğitim Video konferans sistemleri İnternet temelli eğitim
Personel Eğitim İlkeleri Eğitimin sürekliliği Eğitimin yararlılığı Eğitimde fırsat eşitliği Planlı eğitim Eğitimi alan kişilerin etkin katılımı
İş Başı ve İş Dışı Eğitimin Farkları İş başı eğitim yöntemleri işletme için genel özellikleri ile pratik, düşük maliyetli ve kolay olması nedenleri ile tercih edilen bir eğitim yoludur. İş dışı eğitim yöntemleri eğitilenlerin bilgilerini artırmak, görüş ufuklarını genişletmek ve başkalarının davranışlarına karşı kendi duyarlılıklarını ölçme yeteneğini geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Eğitim Süreci Aşamaları 1) Eğitim ihtiyacının belirlenmesi 2) Eğitimde önceliklerin belirlenmesi 3) Amaçların saptanması 4) Eğitim konuların belirlenmesi 5) Eğitim yöntemlerinin seçilmesi a) Anlatım metodu b) Tartışma metodu c) Gösteri metodu d) İş başında eğitim metodu e) Grup tartışması metodu f) Örnek olay inceleme metodu g) Rol oynama h) Diğer metotlar
İşe Alıştırma (Oryantasyon) Buradaki amaç belli bir tutum ve performans düzeyine uymak için yeni personel üzerinde baskı yapmaktan çok, onların aşırı tutum ve davranışlarını örgüt iklimine uydurma ve düşük performans göstermelerinden kaçınmaların sağlamaktır. İşe alıştırma eğitimin amacı, yeni personelin işine ve işletmesine ilişkin gerçekçi beklentiler geliştirmesini sağlamak olmalıdır. Kennedy ve Berger e göre, işe alıştırma eğitiminin öncelikli amacı, yeni iş ortamında sosyal ve duygusal duyarlılık sebebiyle oluşabilecek olumsuz durumları ortadan kaldırmak, stres nedenlerini azaltmak ve yeni iş görenin yeni pozisyonunda başarılı olmasını sağlayacak becerilerin öğretilmesini sağlamak olmalıdır.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) İşe alıştırma eğitiminin bir diğer amacı da, çalışanların yeni çalışma grubuna girişlerini kolaylaştırmaktır. Yeni insanlarla tanışmak, endişe ve merak yaratabilmektedir. Benzer şekilde, yeni çalışanlar da çalışma birimlerindeki kişilerle tanışma konusunda kaygılıdırlar. Etkili bir işe alıştırma eğitimi programı, emniyet, güven ve ait olma duyguları yaratarak yeni çalışanların uyum sorunlarında azalma sağlamaktadır. Böylece bir diğer amaç da, yeni çalışanların kendilerine olan güvenlerini desteklemek ve güçlendirmektir.
İşe Alıştırma Oryantasyon Programı Neleri Kapsar? İşletmenin tanıtımı Personel haklarının açıklanması Tanıştırma İş ile ilgili bilgilerin açıklanması
İşe Alıştırma (Oryantasyon) İşe alıştırma programları iki ayrı bölümde incelenebilir ; Bilgilendirme Süreci: İşletmenin tanıtılması, yöneticilerin tanıtılması, departmanın/işin tanıtılması, insan kaynakları uygulamalarının tanıtılması, ofis/çalışma ortamı kural ve uygulamalarının tanıtılması, elektronik araçların kullanımının tanıtılmasını kapsar ve yaklaşık 1 ile 3 gün sürer. İşe Alıştırma Süreci: Teknik, yönetsel vb. detaylı iş eğitimleri, pratik uygulamalar (üretim bantlarının detaylı anlatılması gibi), sosyal aktiviteler (tüm departmanın yeni çalışanla öğle yemeği yemesi), yönetici koçluğundan faydalanmayı kapsar ve yaklaşık 15 gün ile 3 ay arasındaki bir süreçtir.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) Temel oryantasyonda yeni çalışana işletmenin geçmişi ve bugünü, marka değeri, örgütsel yapısı, üst yönetim pozisyonları ve bu görevleri yürüten yöneticilerin isimleri, organizasyon yapısı, bölümler, deneme süresi, ücret ödeme şekli, ödeme günleri, fazla mesai, resmi tatil ve izinler, çalışma ve ara tatili saatleri, yemek ihtiyacının sağlanma durumu, eğitim olanakları, servis olanağı ve güzergahları, sigorta düzenlemeleri, personele sağlanan diğer olanaklar ve hizmetler, iş yeri hekimi çalışma gün ve saatleri, rapor uygulamaları, emeklilik sistemi, disiplin kuralları ve yönetmeliği, personel yönetmeliğinde yer alan bilgiler, nakil, harcırah, sosyal haklar gibi konuların aktarılması ile de özlük haklarıyla ilgili bilgilendirme yapılır. Yeni çalışanın yöneticilerle, çalışma arkadaşlarıyla, İnsan Kaynakları Bölümü çalışanlarıyla, iş yeri hekimiyle, eğitmenlerle, pozisyonu gereği çok fazla iletişimde olabileceği bölüm çalışanlarıyla tanıştırılması da temel oryantasyon kapsamında gerçekleştirilir.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) İşe yeni başlayacak çalışanların ilk iş gününden önce çalışma yeri ve bilgisayarının hazırlanması, e-posta adresinin alınması, telefon numarasının belirlenmesi, personel devam kartının hazırlanması, fotoğraflı kısa özgeçmişlerinin tüm kuruma sanal yolla veya ilan panosuna asılarak duyurulması, yeni çalışan için hoş geldiniz yazısı/kartı hazırlanması ve iletilmesi, yeni çalışanın ilk gün İnsan Kaynakları Bölümü tarafından karşılanması ve oryantasyon süreci hakkında bilgilendirilmesi, yeni çalışanlara mümkünse işe başlamadan önce veya ilk günlerinde oryantasyon sunumu yapılması gibi konular genellikle temel oryantasyon süreci içindedir. Söz konusu oryantasyon sunumları toplu işe başlatmalarda çalışanlara direkt yapılan, yukarıda açıklanan ve temel oryantasyon kapsamında yer alan konuları içeren üst düzey yöneticilerin fotoğraflarının ve iletişim bilgilerinin de olduğu sunumlar olarak hazırlanmalıdır. Yeni çalışana direkt sunum yapılamayan durumlarda sunuma benzer şekilde kurumu tanıtan ve yeni çalışanın ihtiyaç duyabileceği tüm bilgileri içeren oryantasyon CD si, oryantasyon el kitabı veya diğer dokümanlar da kullanılabilir. Bulunduğu/çalıştığı yer farklı olan ve direkt oryantasyon eğitimine tabi tutulamayan yeni çalışanlar için en güzel oryantasyon eğitimi uzaktan eğitim ile gerçekleştirilebilir.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) Mesleki oryantasyonda ise yeni çalışanın işbaşında öğrenerek uygulamayı kolaylaştırması ve işe uyum sürecinin kısaltılması amaçlanır. Ne kadar deneyim sahibi olursa olsun yeni çalışandan ilk günlerde iyi performans beklemek haksızlık olur. Yeni çalışan ile bölümündeki oryantasyon sorumlusunun veya önceki personelin işlerin uygulanması sırasında birlikte çalışmaları; oryantasyon sorumlusu tarafından hangi bilgiye nasıl ve nereden ulaşılabileceğinin açıklanması, işin konumu, amacı ve diğer işlerle olan ilişkisinin, kurum kültürünün, iletişim kurallarının, çalışma ortamı alışkanlıklarının yeni çalışana aktarılması; bölüm/birim hedeflerinin yeni çalışanla paylaşılarak çalışanın sorumluluklarını önceliklendirilmesine yardımcı olunması gibi konular da mesleki oryantasyon kapsamında yer almaktadır. Mesleki oryantasyon sürecinde iş güvenliği sağlanarak yeni çalışan için risksiz bir çalışma ortamı sağlanmalıdır. Oryantasyon eğitimi tamamlandıktan sonra yeni çalışanlar için iş akışını çok fazla aksatmayacak şekilde düzenlenecek ve sosyal kaynaşmayı artıracak küçük bir hoş geldiniz partisi, birlikteliği pekiştirecek organizasyonlar gibi ritüeller oryantasyon programlarına renk katar. Oryantasyon programlarında konferans, açık oturum, işletme gezileri, işletmeyi tanıtıcı yayın, görsel ve işitsel teknikler, çalışanlarla yapılan görüşmeler vb. kullanılabilir. Hangisinin uygulanacağı ise oryantasyonun amacına ve kapsamına göre değişebilir. Oryantasyon süresi ise genelde işin karmaşıklığına ve pozisyonun özelliğine göre 2 hafta 6 ay arasında değişebilir.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) İşe Alıştırma Programında Karşılaşılan Sorunlar Zaman kaybı Performans kaybı Maliyet kaybı Personel tatminsizliği Güven kaybı İşe Alıştırma Oryantasyon Programı Başarısız Olursa Bu durumda en büyük sorun verimliliğin düşmesi olacaktır. Yeni personel devir hızı yükselecektir. Örgüt içerisinde motive edilmemiş, çalışma arzusu kırılmış, çevresi ile anlaşamayan insanlar artacaktır.
İşe Alıştırma (Oryantasyon) İşe alıştırma yöntemleri nelerdir? Konferanslar, açık oturumlar ve grup toplantıları İşletme gezisi Amir gözetiminde eğitim Üstler veya bu konuda uzmanlarca yürütülecek bireysel görüşmeler (mülakatlar) Rol oynama İş başında eğitim
Kariyer Planlama Personelin yetenek ve ilgilerini analiz etmelerine yardımcı olmak ve kariyer geliştirme faaliyetlerini planlamaktır. İşletmelerde kariyer yönetimine önem verilmesinin nedeni, bireyin iş doyumunu ve örgütte kalmasını sağlama amacına yöneliktir. Kariyer planlama İnsan Kaynakları açısından çalışanların bilgi ve beceri yönünden tanınması, görev yaptıkları pozisyonların ve iş tanımlarının da dikkate alınarak gelecek dönemlere ilişkin kariyerlerinin planlanması anlamına gelmektedir.
Kariyer Geliştirme Araçları Kariyer atölyeleri Kariyer rehberliği Kariyer danışmanlığı İş zenginleştirme Alıştırma kitapları Koçluk İş rotasyonu Özel gruplar için programlar Mentorluk
Kariyer Planlama Faydaları Çalışan açısından; kendisine önem verildiğini görerek,kurumuna daha bağlı olur, motivasyonu yükselir. Firma açısından; ileride açılacak pozisyonlar için kurum içinden kaynak sağlamada daha hızlı sonuç alınır, performans değerlendirme ve iş değerlendirme gibi konularda fayda sağlanır.
Örgütsel Kariyer Planlama Organizasyon içindeki boşlukların, özelliklerin saptanması, İş analizleri yapılarak iş ve görev tanımlarının ortaya çıkarılması, Bu pozisyonlar için gerekli bilgi, beceri ve yeteneklerin belirlenmesi Organizasyonun alt kademelerinde görev yapan bir bireyin, ileriki dönemlerde yapmakta olduğu işlerle ilişkilendirilebilmesi.
Kariyer Yönetimi Unsurları İç işe alım Terfiler Transferler veya yer değiştirmeler İşten çıkarmalar Emeklilikler Oryantasyon programı Yönetici geliştirme Örgütsel yedekleme planları