10.6.1. Ek: Dava Dilekçesi İstanbul Nöbetçi İdare Mahkemesi Sayın Başkanlığına İstanbul 8. İdare Mahkemesi 2008/121 E. 25.01.2008 Yürütmenin durdurulması istemlidir. İPTAL İSTEMİNDE BULUNAN DAVACI: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yıldız Sarayı Dış Karakol Binası Beşiktaş İstanbul VEKİLİ: Av. Ş. Can Atalay Yıldız Sarayı Dış Karakol Binası Beşiktaş İstanbul DAVALI İDARE: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İstanbul KONU: 14.05.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi nin onayından geçen ve 16.09.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından onaylanarak 26.10.2007 tarihinde askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli Şişli Esentepe Mahallesi 36 Pafta, 29 Ada, 84 Parsele Ait Nâzım İmar Planı Değişikliği nin İPTALİ ve YÜRÜTMESİNİN durdurulması istemidir. Askıya Çıkış Tarihi: 26.10.2007 Askıdan İniş Tarihi: 26.11.2007 AÇIKLAMALAR I. Davalı İdarenin İşleminin Niteliği 1
14.05.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi nin onayından geçen ve 16.09.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından onaylanarak 26.10.2007 tarihinde askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli Şişli Esentepe Mahallesi 36 Pafta, 29 Ada, 84 Parsele Ait Hazım İmar Planı Değişikliği 26.10.2007 tarihinde askıya çıkarılmış ve 26.11.2007 tarihinde askıdan indirilmiştir (Ek 1). II. Yargılama Konusu 1/5000 Ölçekli Nâzım İmar Planı Değişikliğinin Kapsamı Şişli Esentepe mahallesi, 36 pafta, 29 Ada, 84 Parsel, 29.12.2003 tasdik tarihli, 1/5000 ölçekli Şişli Merkez ve Çevresi Revizyon Nâzım İmar Planı nda Park ve Dinlenme Alanı ve Trafo Merkezi olarak; 24.06.2006 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Şişli Merkez ve Çevresi Uygulama İmar Planı nda ise yeşil alan olarak gösterilen alan esasen yeşil alan niteliğindedir. Söz konusu parsel 2835 metrekaredir ve arazinin tümü yoldan ihdas suretiyle Hazine adına tescil edilmiştir. 19.06.2006 tarihinde, İstanbul Barosu ile Milli Emlak Dairesi Başkanlığı arasında, 1 yıl süreli olarak, İrtifak Hakkı Ön İzin Sözleşmesi yapılmıştır. Sözleşmede, taşınmaz üzerinde, İstanbul Barosu Başkanlığı tarafından, kuruluş amaçlarına uygun olarak ihtiyaç duydukları hizmet binasının yapılması amacıyla ön izin verildiği, 1 yıllık ön izin süresi içinde imar planının taleple uygun hale getirilmesi şartıyla 29 yıl süreli irtifak hakkı tesis edildiği bildirilmektedir. Anılan ön sözleşmenin yapıldığı tarihte planda yeşil alan olan söz konusu parsel, sözleşmenin ardından, yapılan bir plan tadilatı ile yeşil alandan çıkartılarak Baro Hizmet Alanı olarak yapılaşmaya açılmıştır. Belediye ye sunulan plan tadilatı teklifi, ilgili kurum ve kuruluşların, Planlama Müdürlüğü nün olumsuz görüşlerine karşın, İmar Komisyonu nca tadilen uygun bulunarak Meclise havale edilmiş; bu şekliyle 14.09.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi nin onayından geçmiş, 16.09.2007 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından onaylanmış ve 26.10.2007 tarihinde askıya çıkarılmıştır (Ek 1). III. Davalı idarenin işlemi neden, konu ve maksat yönünden hukuka aykırıdır. İmar mevzuatına; şehircilik ilkelerine, planlama tekniklerine aykırı olan ve kamu yararı bulunmayan işlemin iptali gerekmektedir. 1) Davalı idarenin işlemi, ilgili birimlerin olumsuz görüşlerine karşın tesis edilmiştir. 2
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi kararı özetinde de yer alan, Planlama Müdürlüğü nün 09.07.2007 gün ve 2007-7549 sayılı yazısında da vurgulandığı gibi Park ve Bahçeler Müdürlüğü ile Ulaşım Planlama Müdürlüğü nün plan tadilatı önerisine ilişkin görüşleri olumsuzdur. Park ve Bahçeler Müdürlüğü İdeal ulaşım mesafesindeki yeşil alan miktarının az olması nedeniyle yeşil alan miktarının korunması, yürürlükte olan 1/5000 ölçekli plana sadık kalınması yönünde görüş bildirmiştir Ulaşım Planlama Müdürlüğü ise... alanın ve cepheli olduğu yolların E-5, Şişli Büyükdere Caddesi, Akmerkez Yolu Zincirlikuyu bağlantısının rezerv alanında kalması, meri planda yeşil alan olduğundan teklifle gelecek inşaat alanının ulaşıma ilave yük getirmesi, bölgesel ulaşım sistemini olumsuz etkilemesi sebepleriyle söz konusu teklif bölge planı kapsamında değerlendirilmelidir yönünde görüş bildirmiştir. Aynı yazıda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Planlama Müdürlüğü nün görüşü ise, önerilen yapılanma koşulları yönünden plan yapım yönetmeliği hükümlerine aykırı, yapı ve trafik yoğunluğunu artırıcı, plan bütünlüğünü bozucu, emsal teşkil edici ve yeşil alan donatısını azaltıcı niteliktedir biçiminde ifade edilmiştir. Konu ile ilgili kendi birimlerinin dahi yargılama konusu plan tadilatı hakkında olumsuz görüş belirtmesine karşın, davalı idarenin bu görüşleri hiç dikkate alınmadan plan tadilatı iylemini tesis etmiş olması endişe vericidir. 2) İlgili kamu kurum ve kuruluşlarında yargılama konusu idari işlem öncesinde alınması gereken görüşler alınmamıştır. Plan notlarının 5 inci maddesinde ise Kamu kurum ve kuruluş görüşleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır ifadesine yer verilmiştir. İmar mevzuatı ve planlamanın temel ilkeleri uyarınca, her ölçekteki plan çalışmasında, ilgili kurum ve kuruluş görüşleri plan yapımından önce, analiz çalışmaları sırasında alınır ve plan kararları bu çerçevede oluşturulur. Bu görüşler alınmadan, yani analiz çalışmaları atlanarak plan kararı oluşturmak, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini daha sonra, uygulama aşamasında almak mevzuatına açıkça aykırı olduğu gibi pratikte de ciddi uygulama sorunları oluşturur. Görüşleri ilk kez uygulama sırasında sorulan ilgili kamu kurum ve kuruluşları, analiz çalışmaları tamamlanmadan alınmış olan plan kararını olanaksız kılan bir görüş 3
verdiklerinde ne olacaktır? Bu durumda plan tadilatı kararı ile ilgili nasıl bir idari işlem yapılacaktır. Diğer bir söyleyişle, ilgili kurum ve kuruluş görüşü göz ardı edilerek plan yargılama konusu idari işlem uygulanacak mıdır? Yargılama konusu idari işlem ile ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi birimlerinin olumsuz görüşlerine karşın onaylanıp uygulamaya sokulmuş olduğu düşünülürse, yukarıda anılan ikinci yolun davalı idare tarafından tercih edileceği açıktır. Bu durum, yargılama konusu idari işlemi tesisi sırasında kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri doğrultusunda işlem yapmak ile nasıl bir hukuka aykırı yaklaşımın benimsendiğini açıkça göstermektedir. 3) Bodrum katlarda yer alan fonksiyonların emsal dışında tutulması hukuka aykırıdır. Söz konusu plan tadilatı ile parsele getirilen yapılaşma hakkı E=2,07 olup, 3 no lu Plan Notu nda, Bodrum katlar emsale dahil olmayıp çekme mesafelerinin içinde kalmak kaydıyla imar parselinin tamamında bodrum katlarda fonksiyona hizmet eden (toplantı ve konferans salonları, sosyal aktivite alanları, yemekhane vb) mekanlar kullanılabilir denmektedir. Görüleceği üzere, yeşil alanın yapılaşmaya açılması ile yetinilmemekte, bodrum katlarda yer alan fonksiyonlar da emsal dışında tutulmak suretiyle, imar mevzuatına aykırı biçimde, inşaat alanı daha da artırılmaktadır. 4) Yargılama konusu idari işlem plan yapımına ait esaslara dair yönetmelik hükümlerine açıkça aykırıdır. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri uyarınca, imar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılamaz. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik in 6. maddesinde, Plan Değişikliği Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir biçiminde tanımlanmıştır. Zorunlu hallerde ise, kaldırılan fonksiyonun için, hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması gerekmektedir. 4
Yargılama konusu plan tadilatında ise bu hüküm açıkça göz ardı edilmiştir. Yapılan plan tadilatı kamu yararının zorunlu kıldığı bir işlem değildir. Aksine, yargılama konusu idari işlem kamu yararına aykırı bir işlem niteliğindedir. İşlem, teknik ve sosyal donatı dengesini bozduğu gibi mevcut durumda yeşil alanı çok yetersiz olan bir bölge için, imara açılan bu yeşil alan yerine başka bir yeşil alan dahi öngörülmemiştir. 5) Kamu mülkiyetinde olan arazilerin imara açılmasında kamu yararı bulunduğu ileri sürülemez. Yargılama konusu olan plan tadilatı, donatı alanlarının, özellikle de yeşil alanların çok yetersiz bulunduğu bir bölge ile ilgili bir düzenleme yapmaktadır. Bölgenin yeni yeşil alanlara ihtiyacı olduğuna, idarenin yeni yeşil alanlar ihdas etmesi gerekirken yürürlükteki imar planlarındaki yeşil alanları (üstelik de kamu mülkiyetinde olduğundan dolayı kamulaştırma da gerektirmeyenlerini) yapılaşmaya açılmasında kamu yararı bulunmadığı açıktır. Öte yandan, başta ulaşım olmak üzere, altyapının zaten yetersiz olduğu bir bölgede yeşil alanları dahi yapılaşmaya açmakla yaratılan yeni altyapı ihtiyaçlarının ileride hangi tutarda maliyetler ile giderilmeye çalışılacağı ise yanıtlanması gereken bir diğer sorundur. Benzer idari işlemlerin yarattığı trafik sorunu içinden çıkılmaz bir hal almışken ve idarenin benzer uygulamaları kentin yeşil alan yoksunu olmasına neden olmuşken yukarıda belirttiğimiz soruya yanıt verilmeden yargılama konusu idari işlemin kamu yararına olduğu önermesinin temelsiz olacağı açıktır. SONUÇ VE İSTEM 1) Yargılama konusu karar hukuka aykırı ve idari işlemin uygulanması durumunda telafisi güç zararların doğacağı açık olduğundan öncelikli olarak YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA, 2) Yukarıda açıklanan nedenlerle ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı Özetinde yer alan Planlama Müdürlüğü nün 09.07.2007 gün, 2007-7549 sayılı yazısında da belirtilen nedenlerle hukuka aykırı olan idari işlemin İPTALİNE, 5
3) Sayın Mahkemenizce yürütmenin durdurulması kararı verilmesi durumunda gerektiğinde bilirkişi incelemesi yapılması ve tamamlayıcı açıklamalarımızla kanıtlarımızı sunmamız için süre verilmesine, 4) Yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ederiz. Saygılarımızla. Davacı TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Vekili Av. Ş. Can Atalay 6