İNŞAAT TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARI I ÇATI TEKNİKLERİ
TANIM Yapıların en üstüne inşa edilen, yapıyı kar, yağmur, sıcak, soğuk ve rüzgar gibi dış tesirlere karşı koruyan, lüzumu halinde çatıdan bina içinin ışık alması için yapılan ve binaya mimari bakımdan estetik kazandıran yapı elemanına Çatı denir.
TANIM Genellikle ahşap, çelik ve betonarmeden yapılan çatılar konut, işyeri, atölye, fabrika, hastane, okul ve buna benzer pek çok yapıda kullanılmaktadır. Çatıların ana görevleri kar ve rüzgar yüklerini emniyetle taşıyabilmek, yağmur ve kar suları yoluyla yapıya gelen suyu en kısa yoldan oluk, dere ve borulardan zemine vererek uzaklaştırmaktır.
ÇATI EĞİMİ Çatılar düz teras ve eğimli çatılar şeklinde uygulanır. Düz çatılara suyun akması için % 3 e kadar eğim verilir. Eğimli çatılarda çatı iskeletinin yapılmış olması ve üzerine kaplama malzemesinin yapılması söz konusudur. Eğim % 5 den az yapılamaz.
AHŞAP ÇATILAR Çatı yapımında işlenmesi kolay ve ekonomik olması nedeniyle genellikle yumuşak ağaçlar özellikle çam cinsi ağaçlar tercih edilir. Ancak özellik arz eden ve dekorasyon amaçlı yapılacak çatılarda makinelerde işlenerek, sert ağaçlardan da (kayın, meşe, kestane, maun vb.) çatı yapılabilir. Çatı yapımında kullanılan yumuşak ağaçlar şunlardır: Çam Sedir Kavak Söğüt Köknar Ladin
OTURTMA ÇATI Üzerine gelen yükleri bina döşemesine, döşeme yok ise bırakma kirişi vasıtasıyla taşıyıcı yan ve ara duvarlara aktaran çatılara OTURTMA ÇATI denir.
OTURTMA ÇATI ÖZELLİKLERİ Bir bina boyunca, her 3 4 m. de bir enine taşıyıcı bölme duvar varsa veya binanın çatı yükünü taşıyabilecek duvarları arasındaki açıklık 4 m. den azsa veyahut bina üzerinde çatı yükünü taşımaya elverişli bir betonarme döşeme mevcut ise çatı makasları bu mesnetler üzerine oturtularak oturtma çatı yapılır.
ÜÇ DİKMELİ OTURTMA ÇATI MAKAS ŞEKLİ
OTURTMA ÇATI PERSPEKTİF RESMİ
ASMA ÇATI Çatı üzerine gelen yükleri ve çatının kendi yüklerini makaslar yardımı ile iki yandaki mesnetlere aktaran çatılara asma çatı denir.
ÜÇ ASKILI ÇATI MAKASI
ASMA ÇATI PERSPEKTİFİ
ÇATI TANZİMİ Çatıyı meydana getiren eğik yüzeyler ile bu yüzeyleri birbirinden ayıran mahyaların (Eğik, dere, tepe ve düşük mahyalar) yerlerinin çatı planı üzerinde belirlenmesi işlemine Çatı Tanzimi denir.
ÇATI TANZİMİ Çatı yüzeyini birbirinden ayıran hatlar ve isimleri:
KIRMA ÇATI Çatının, üzerine yapıldığı binanın kenarları kadar meyilli yüzeyleri olan çatılardır. Kırma çatılarda su akıntısı meyilli yüzeylerin sayısı kadardır.
KIRMA ÇATI Beşik ve kırma çatılar kare veya dikdörtgen şeklindeki çatının bir araya gelip düzenlenmesiyle de oluşabilir. Sık karşılaşılan bu çatılara birleşik (mürekkep) çatılar da denilebilir. Birleşik çatılar beşik veya kırma çatı şeklinde düzenlenebilir. U tipli birleşik beşik çatı Tek çıkıntılı bileşik kırma çatı
PLANA KIRMA ÇATI TANZİMİ Betonarme Merdiven Kalıbı Yapım Kuralları Projede belirlenen ölçülere göre rıht ve basamak sayıları dengelenir. Dönel merdiven yapılacaksa açınımları çizilir. Taşıyıcı kiriş ve dikmeler sabitlenir. Alt ızgaralar sabitlenir. Yan serenler sabitlenir. Alt kalıp döşeme tahtaları sabitlenir. Taşıyıcı kolonlar birbirlerine çapraz bağlantılarla bağlanır. Kalıbın kolay sökülebilir olmasına dikkat edilir. Sahanlıklı merdivenlerde sahanlıkta biten rıht tam sahanlıkla tabliye betonunun kestiği yerden başlatılmamalıdır. Biraz geriden başlatılması gerekmektedir. Çünkü o nokta en zayıf noktadır.