İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 1

Benzer belgeler
BARAJLAR. T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 1/ 33

DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ

Ermenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

YUSUFELİ BARAJI ve HES

BİLGİ NOTU. Baraj, Cebri Boru Regülatör İletim Sanat Yapıları Santral Depolama İletim Rezervuar. Tesislerinin yeraldığı CBS katmanları bulunmaktadır.

26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken

Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.

Su Yapıları Örnekleri

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

SULAMA YAPILARI. Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ

SU YAPILARI. Kabartma Yapıları

POYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN)

SU YAPILARI. 4.Hafta. Barajlar. Barajların genel özellikleri ve sınıflandırılması Barajların projelendirilmesi Barajların çevresel etkileri

Bahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1


SULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu

VI Mansaptaki Baraj İnşaatları Bağlamında Aşağı Akışların İlgisi

HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.

4.5. DÖNEN SULAR İŞLETME ÇALIŞMALARI PROJE TAŞKIN DURUMU Taşkın Yinelenme Hidrografları Gözlenmiş Akımlard

PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

ILISU PROJESİ. GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. FIRAT 17 % 458 m DİCLE 12 %

1.ADIYAMAN-GÖKSU-ARABAN PROJESİ

İÇİNDEKİLER 1 TERFİ MERKEZİ PROJE YAPIM TEKNİK ŞARTNAMESİ Genel... 2

Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3.

Kestel Barajı İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu. Tarımsal Yapılar ve Sulama Dersi Sulama Yapıları SULAMA YAPILARI

Dr. Ayhan KOÇBAY Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce

HEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği

SU YAPILARI. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Balıkesir Üniversitesi, İnşaat Müh. Böl. Hidrolik Anabilim Dalı


MELEN SUYU VE HAVZASININ KORUNMASI

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ

SU YAPILARI. 3.Hafta. Bağlama Yapıları. Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi

Asra bedel yatırım, Kandıra Barajı

ÇERK AKDENZ ÜNVERSTES JEOLOJ MÜHENDSL JEOLOJ MÜHENDSLNE GR. Baraj nedir? Barajlar ne ie yarar? Barajların yapılı maksatları? Baraj yapımı?

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU

Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları

SU YAPILARI. Su alma yapısı nedir?

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ VE KAPSAM PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ Baraj Gövdesi... 2

SU YAPILARI. Derivasyon Derivasyon; su yapısı inşa edilecek akarsu yatağının çeşitli yöntemler ile inşaat süresince-geçici olarak değiştirilmesidir.

DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.

FARKLI YÖNTEMLERLE İNŞA EDİLEN BARAJLARIN MALİYET MUKAYESESİ KURUÇAY BARAJI ÖRNEĞİ. Uğur AKKAYA YÜKSEK LİSANS TEZİ YAPI EĞİTİMİ

Su Yapıları / Barajlar. Çubuk Barajı

"HİDROLİK YAPILAR VE MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ"

SİLVAN BARAJI İNŞAATI PLANLANMASINDAN YAPIM AŞAMASINA SİLVAN BARAJI

Ders 1.1 Toprak Dolgu Barajlar ve Genel Özellikleri

NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ

BARAJ JEOLOJİSİ. Enerji Santrali Makine Odası

Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli. Ürkmez Barajı

BORÇKA BARAJI REZERVUAR ALANINDA ASKIDAKİ KATI MADDE VE BULANIKLIK MİKTARININ TESPİTİ

ATATÜRK BARAJI GÖVDE DOLGUSUNDA APLİKASYON ÇALIŞMALARI

(3 il, 52 ilçe, 24 belde ve 263 köy olmak üzere toplam

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI

AMT - Aksoy Makina Tasarım Mühendislik İnşaat Enerji Çevre Teknolojileri Turizm Danışmanlık San.Tic.Ltd.Şti Keresteciler Sanayi Sitesi 12.Sok.

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları

Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım,

Sayın Bakanlarım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım,

SANTRAL BİNASI TASARIMI

PROJE ENERJİ İNŞAAT VE TAAHHÜT LTD. ŞTİ.

SU YAPILARI. 7.Hafta. Su Kuvveti (Hidroelektrik Enerji) Tesisleri_2. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ

GÖKÇELER BARAJI. GAZĠPAġA OVASI SULAMA PROJESĠ

PROJE ENERJİ İNŞAAT VE TAAHHÜT LTD. ŞTİ.

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ

SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ Su Temini ( Su Potansiyeli ) Barajlarda Su Temini Göletlerde Su Temini... 3

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

RİZE ANDON HES RİZE İLİ YEREL YÖNETİMLER ANDON İÇMESUYU TESİSLERİ YAPMA VE İŞLETME BİRLİĞİ (RİZESU YAP İŞ) FİZİBİLİTE RAPORU TAŞLI DERESİ

GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALLERİ HİZMETLERİMİZ

Akarsu Ekosistemlerinde Ekolojik Etki Analizi (Hidroelektrik Santral Uygulamaları)

ANKİRA ENERJİ ÜRETİM LTD. ŞTİ.

COANDA SU ALMA YAPILARI

ATILIM ÜNİVERSİTESİ, 06 NİSAN 2010 HOŞGELDİNİZ

ENERJISA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ALPASLAN II BARAJI ve HES PROJESİ Sayfa 1 / 43

KONU: Önyüzü Beton Kaplı Barajların Türkiye Pratiğinden Örnekler SUNUM YAPAN: Mehmet Harun ASKEROĞLU

Şekil-4.1 Hidroelektrik enerji üretim akım şeması

Hakkımızda. ACD Mühendislik, Akademik, Cesur ve Doğru Mühendisliğin adresidir. Vizyonumuz

Hakkımızda. ACD Mühendislik, Akademik, Cesur ve Doğru Mühendisliğin adresidir. Vizyonumuz

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji

KARAKURT BARAJI DOLUSAVAK YAPISI HİDROLİK KARAKTERİSTİKLERİNİN 3-BOYUTLU SAYISAL ANALİZLERLE BELİRLENMESİ

UDB ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş

Topografya (Ölçme Bilgisi) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Farkımız, adımıza duyduğumuz güven...

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HİDROLİK LABORATUVARI ÇALIŞMA EKİBİ

Sayı : B.18.0.ÇYG Konu : Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi DAĞITIM GENELGE (2006/21)

I. PROJENİN HAZIRLANMASI VE SORUMLULUKLAR

Mühendİslİk Ölçmelerİ. JDF 429 Yrd. Doç. Dr. Kurtuluş Sedar GÖRMÜŞ

Transkript:

TANIŞMA MURAT ŞAHİN ODTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ LİSANS: 2001 YÜKSEK LİSANS: 2006 DOLSAR MÜHENDİSLİK MURAT YÜCEL ODTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ LİSANS: 2003 DOLSAR MÜHENDİSLİK İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 1 SU YAPILARI BARAJLAR/GÖLETLER REGÜLATÖRLER LİMANLAR KIYI KORUMA YAPILARI BU YAPILAR TEK BAŞLARINA OLABİLECEKLERİ GİBİ BU YAPILARIN FONKSİYONLARINI YERİNE GETİREBİLMELERİ İÇİN İNŞAAT SIRASINDA VEYA İŞLETME DURUMUNDA YARDIMCI OLABİLECEK BAŞKA YAPILAR DA YAPILMASI GEREKİR DERİVASYON TÜNELİ BATARDO DOLUSAVAK DİPSAVAK ENERJİ TÜNELİ ÇAKIL GEÇİDİ BALIK GEÇİDİ SU İLETİM YOLLARI (KANAL, BORU). İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 2 BARAJ PROJELENDİRME AŞAMALARI DEVLET KURUMLARI, DSİ VE EİEİ, KHGM. TÜRKİYE NİN SU POTANSİYELİNİ BELİRLEYİP İÇME-KULLANMA SUYU, SULAMA VE ENERJİ İHTİYAÇLARINI KARŞILAYACAK SULARIN TEMİN EDİLMESİ İÇİN BARAJLAR/REGÜLATÖRLER PLANLANMASI/İNŞA EDİLMESİ ENERJİ BARAJI İÇİN DEBİ VE DÜŞÜ SULAMA BARAJI İÇİN SULANACAK ALAN MİKTARI VE SU POTANSİYELİ İÇME-KULLANMA SUYU BARAJI İÇİN NÜFUS PROJEKSİYONLARI VE DEBİ ARAŞTIRMALARI JEOLOJİK GÖZLEMLER KISA AKS MESAFESİ DEBİ MİKTARI GÖZLEM/ÖLÇÜM Akım Gözlem İstasyonları (AGİ) tesis edilir. HAVZA BAZINDA ÇALIŞMALAR Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ve sonlandığı yer arasında kalan ve nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. BARAJ TİPLERİ BETON BARAJ Beton Ağırlık Baraj Beton Kemer Baraj Beton Payandalı Baraj Silindirle Sıkıştırılmış Beton Baraj (SSB) DOLGU BARAJ Merkezi Kil Çekirdekli Kaya/Kum-Çakıl Dolgu Baraj Membaya Eğik Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Baraj Homojen Toprak Dolgu Baraj Ön Yüzü Beton Kaplı (ÖYBK) Kaya/Kum-Çakıl Dolgu Baraj Ön Yüzü Membran Kaplı (ÖYMK) Kaya/Kum-Çakıl Dolgu Baraj Asfalt Çekirdekli Kaya/Kum-Çakıl Dolgu Baraj Ön Yüzü Asfalt Kaplı Kaya/Kum-Çakıl Dolgu Baraj İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 3 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 4 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 1

BARAJ TİP KESİTLERİ BARAJ TİP KESİTLERİ 588 m (Full level) 591 6 579 566 5 1 2 553 540 5 1 1.5 3 527 1.4 1 4b 4a 4a 4b 510 468 8 7 490 475 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 5 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 6 PAYANDALI BETON BARAJ BETON AĞIRLIK BARAJ İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 7 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 8 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 2

ÖYBK BARAJ SSB İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 9 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 10 ÖN YÜZÜ ASFALT ASFALT ÇEKİRDEKLİ İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 11 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 12 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 3

KİL ÇEKİRDEKLİ KAYNAKLAR (USBR) İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 13 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 14 KAYNAKLAR (USACE) KAYNAKLAR (DSİ) İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 15 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 16 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 4

KAYNAKLAR BARAJ MI / GÖLET Mİ DSİ BARAJ H>15 m GÖLET H 15 m ICOLD BÜYÜK BARAJ H 15 m veya V>3 hm 3 Aksi halde KÜÇÜK BARAJ İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 17 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 18 ÇORUH HAVZASI BARAJLARI ÇORUH HAVZASI ENERJİ İMKANLARI, EİE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN İNCELENMİŞ VE MASTER PLAN KAPSAMINDA FORMÜLASYON BELİRLENMİŞTİR. İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 19 BİR ENERJİ BARAJI ARKUN BARAJI VE HES ÇORUH NEHRİ ERZURUM / ARTVİN SINIRINDA ÖN YÜZÜ BETON KAPLAMALI KUM-ÇAKIL DOLGU ORTALAMA DEBİ: 59,09 M³/S Q 100 : 900 M³/S Q OEBT : 4701 M³/S Olimpik bir havuzun boyutları; 50 * 25 *2 metre Bu havuzun hacmi 2500 m³ tür. Bu havuzu bir saniyede dolduracak olan debi 2.500 m³/s dir. REZERVUAR HACMİ: 283.000.000 M³ 4 kişilik bir ailenin yıllık ortalama su tüketimi 150 m³ Arkun Barajı rezervuarındaki su yaklaşık 2 milyon konutun bir yıllık su ihtiyacına yetebilecek miktardadır. TALVEG KOTU: 810,00 TEMEL KOTU: 800,00 KRET KOTU: 940,00 TEMELDEN YÜKSEKLİK : 140 M Bir apartman dairesinin yüksekliği yaklaşık 2,80 m dir. Arkun Barajı nın yüksekliği 50 katlı bir binanın yüksekliğine eşittir. İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 20 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 5

BİR ENERJİ BARAJI ARKUN BARAJI VE HES GÖVDE DOLGU HACMİ: 5.210.000 M³ 150 m² lik 4 daire üzerine 50 katlı inşa edilen bir yapının hacmi = 150*4*140 = 84.000 m³ tür. Arkun Barajı gövde hacmi yukarıda bahsedilen yapılardan 62 tanesinin toplam hacmine eşittir. MAKSİMUM İŞLETME SU SEVİYESİ: 935,00 MİNİMUM İŞLETME SU SEVİYESİ: 871,50 SANTRAL KUYRUKSUYU KOTU: 710,00 ÜNİTE ADEDİ / TOPLAM DEBİ: 3 / 41,66*3 = 125 M³/S ENERJİ TÜNELİ: 14 KM KURULU GÜÇ: 244 MW YILLIK ENERJİ ÜRETİMİ: 856 GWH 4 kişilik bir ailenin yıllık ortalama enerji tüketimi 3.000 kwh Arkun Barajı nın bir yılda üreteceği elektrik yaklaşık 285.000 konutun yıllık enerji ihtiyacını karşılayabilecek miktardadır. BAŞLANGIÇ FİZİBİLİTE / PLANLAMA AŞAMASI Master Plan Raporu nda belirlenen aks yerinde, yapı malzemesi uygunluğuna göre farklı tiplerde baraj projeleri çalışılır. Hidrolik boyutlandırmaların yapılabilmesi için aks yerine gelecek debi miktarları, taşkın döneminde oluşacak debi miktarları bilinmelidir. Bu nedenle Hidroloji Mühendisi tarafından çeşitli istastistiksel yöntemler kullanılarak aks yerinde oluşacak debiler belirlenir. Tesis edilecek yapıların yapısal analizleri için gerekli olacak jeolojik veriler belirlenir ve jeolojik araştırma programı hazırlanır (Jeoloji Mühendisi desteği ile). Bu araştırma programında sondaj yerleri, derinlikleri, yapılacak deneyler ve gerekli ise jeofizik araştırma programı yer alır. Farklı baraj tipi alternatiflerine göre yardımcı yapıların hidrolik boyutlandırmaları yapılır. Ekonomik mukayeseyapılarak hangi tip barajın daha avantajlı olduğunakarar verilir. İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 21 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 22 BAŞLANGIÇ YAPISAL HESAPLARIN YAPILABİLMESİ İÇİN JEOLOJİK ÇALIŞMALAR (JEOLOJİ VE JEOFİZİK MÜHENDİSİ) Jeolojik gözlemler Sondajlar Yerinde ve/veya laboratuvar ortamında yapılacak deneyler Jeofizik araştırmalar STA (Sismik Tehlike Analizi) GÖVDE YERİ PROJELERİN HAZIRLANABİLMESİ İÇİN HARİTALARA İHTİYAÇ DUYULMAKTA (HARİTA MÜHENDİSİ) Çeşitli ölçeklerde haritalar bulunmakta. 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 en sık ihtiyaç duyduğumuz haritalar. 1/1000 ölçekli harita en detaylı haritadır. Uygulama projeleri bu harita üzerinden yapılmalıdır. İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 23 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 24 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 6

DOLUSAVAK YERİ İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 25 PROJENİN GELİŞTİRİLMESİ KATİ PROJE AŞAMASI Fizibilite/Planlama Aşamasında teknik ve ekonomik olarak en uygun baraj tipi seçilmiştir. Kati proje aşamasının başlangıcında planlamadaki alternatifler gözden geçirilir ve gerekli ise güncellenir. Bazı durumlarda İdare ön gördüğü herhangi başka bir sebepten dolayı ekonomik olmayan baraj tipini seçebilir. Seçilen baraj tipi ve yardımcı yapıları dizaynı detaylandırılır. Seçilen baraj tipi ve yardımcı yapıları güvenli, ekonomik ve yapılabilir olacak şekilde dizayn edilir. Hidrolik boyutlandırmalar yapılır. Optimizasyon çalışmaları yapılır (Dolusavak-gövde ve derivasyon tüneli-memba batardosu optimizasyonuen önemlileridir). Bazı yapıların boyutlandırılmasında mekaniksel ve/veya elektriksel boyutlandırma da göz önüne alınır. Vanalar, kapaklar, santral binası teçhizatı, şalt sahası gibi bazı bölümler makine ve elektrik mühendislerinin çalışmaları neticesindeboyutlandırılır. Stabilite-betonarme dizaynı yapılır. Gövde analizleri yapılır. Kazı stabiliteanalizleri yapılır. İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 26 İNŞAATA HAZIRLIK UYGULAMA PROJESİ AŞAMASI Kati Proje Aşamasında boyutları belirlenmiş olan bütün yapıların detay projeleri hazırlanır. Uygulama projeleri çoğunlukla genel döküm, kazı, kalıp, donatı projeleri olmak üzere 4 bölümdeverilir. Genel dökümdeyapının genel yerleşimi, derzlendirilmesi, döküm bölümleri verilir. Kazı projelerinde, yapının inşa edilebilmesi için gereken kazı projeleri plan ve kesitler olarak verilir. Kalıp projelerinde, yapılarda beton dökümü için gerekli kalıpların imalatının yapılabilmesini sağlayan detaylar verilir. Donatı projelerinde, betonarme hesap sonucu bulunan donatıların uygulamasının yapılabilmesi için gerekli detaylar verilir. İNŞAAT SONU İNŞAAT SONU (AS BUILT) PROJESİ AŞAMASI Uygulama AşamasıProjeleri ile tesislerin inşaatı yapılır. Uygulama sırasında mevcut projeden farklı imalatlar yapılmasını gerektiren zaruretler doğabilir. İdare nin ve/veya kontrollük teşkilatının onayı ile yapılan bu değişiklikler imalat sonundahazırlanan İnşaat Sonu (As Built) Projeleri ndegösterilir. Bu projeler kesin hesap çalışmalarında da kullanılır. Örnek Kazı.dwg Örnek Kalıp+Donatı.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 27 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 28 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 7

GENEL VAZİYET Geniş bir alanı kapsadığı için detay azdır. Bütün alanı göstermek (Yapıların yerleri, birbirleri ile ilişkileri) asıl amaçtır. Genel olarak sistemi anlatır. Genel Vaziyet.dwg DERİVASYON SİSTEMİ Dere yatağı üzerinde inşaat yapılmasını sağlayabilmek amacı ile, inşaat yapılacak bölgenin kuruya alınması gerekmektedir. Çeşitli şekillerde yapılabilir. Tünel Kanal/Kondüvi Yarı kuruya alma Başlıca 3 bölümden oluşur. Tünel Giriş ve Çıkış Yapıları Batardolar Derivasyon Plan ve Kesitler.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 29 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 30 DİPSAVAK SİSTEMİ Rezervuar alanında, baraj gövdesinde veya herhangi başka bir yapıda meydana gelecek bir hasar durumunda, hasarlı bölgeye ulaşabilmek amacı ile rezervuardaki su seviyesinin düşürülmesi gerekebilir. Rezervuardaki suyu mansaba aktarabilmek amacıyla yapılan deşarj yapısıdır. Çoğunlukla dipsavak sistemi de derivasyon sistemi içerisinde teşkil edilir. Başlıca 2 bölümden oluşur Su Alma Yapısı ve Izgaralar Dipsavak Vana Odası Dipsavak.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 31 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 32 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 8

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 33 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 34 ETEK SANTRALİ (CANSUYU SANTRALİ) Doğal hayatın devamlılığını sağlamak amacı ile bütün barajların, göletlerin, regülatörlerin dere yatağına cansuyu bırakması gerekir. Barajlarda Cansuyu miktarı bölgedeki flora fauna ya (bölgede bulunan bitki ve hayvan türleri) göre hazırlanan Ekosistem Değerlendirme Raporu na göre belirleniyor. Göletlerde ve regülatörlerde cansuyu miktarı minimum akım yöntemi ile belirleniyor. Bu yöntemde yöre akımları mevsimsel olarak kurak ve yağışlı periyot olarak sınıflandırılıyor ve her iki durum için akımın belirli bir yüzdesi (yaklaşık % 8~10) olarak belirleniyor. Hesaplanan bu cansuyu değerleri Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) tarafından onaylanıyor. Doğal hayatın devamlılığını sağlayacak bu su miktarının da elektrik enerjisi üretiminde kullanılabilmesi amacı ile barajın hemen mansabında etek (cansuyu) santrali inşa edilir. 4 bölümden oluşur. Üniteler Bloğu Montaj Bloğu Servis Bloğu Trafolar Etek Santrali.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 35 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 36 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 9

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 37 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 38 GÖVDE Nehir yatağına yapılan set. Suyu biriktiren, geçirimsizliği sağlayan yapı. Belli miktarlarda deformasyon yapması normal. Meydana gelen deformasyonların takibi için ölçüm aletleri yerleştirilir. Baraj tiplerine göre çeşitli bölümlerden oluşur. ÖYBK 5 bölümden oluşur. Dolgu (Kum-çakıl, kaya, filtre, riprap) Topuk (plinth) Ön yüz betonu Parapet duvar Geçirimsizlik yapıları (geçirimsizlik duvarı, enjeksiyonlar) Gövde.dwg Gövde Enjeksiyon.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 39 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 40 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 10

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 41 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 42 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 43 DOLUSAVAK Rezervuara gelen sular maksimum işletme su seviyesini (NSS yi) geçtiği zaman suyu mansaba aktarmak gerekmekte. Rezervuarda taşkın ötelemesi yapılarak suyun yükselebileceği maksimum su seviyesi hesaplanır. Farklı tipleri mevcut (Su alış konumlarına göre); Karşıdan Alışlı Yandan Alışlı Basamaklı Tünelli Şaft Labirent Farklı tipleri mevcut (Su kontrol durumlarına göre); Serbest Akışlı Kontrollü (Kapaklı) 4 bölümden oluşur. Yaklaşım Kanalı Eşik Boşaltım Kanalı Enerji Kırıcı İMO_Mesleğe Dolusavak.dwg Hazırlık Kursları_Su Yapıları 44 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 11

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 45 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 46 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 47 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 48 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 12

ENERJİ TÜNELİ Rezervuardaki suyun enerji üretilecek santrale ulaştırılmasını sağlayan yapı. Tünel uzunluğuna, su taşıma kapasitesine göre farklı yapılardan oluşur. Giriş Yapısı Kapak Şaftı Denge Bacası Vana Odası Cebri Boru Enerji Tüneli.dwg Kapak Şaftı.dwg Denge Bacası.dwg Vana Odası.dwg Cebri Boru.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 49 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 50 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 51 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 52 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 13

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 53 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 54 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 55 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 56 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 14

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 57 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 58 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 59 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 60 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 15

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 61 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 62 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 63 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 64 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 16

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 65 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 66 ANA SANTRAL Elektrik üretilen tesis (Kinetik enerji-elektrik enerjisi). İç dizaynı, boyutları elektrik ve makine mühendislerinin yaptığı çalışmalar neticesinde oluşturulur. İnşaat mühendisi temel ve taşıyıcı sistemi (betonarmeveya çelik) dizayn eder. 4 bölümden oluşur. Üniteler Bloğu Montaj Bloğu Servis Bloğu Trafolar Santral-Şalt Sahası Genel Vaziyet.dwg Ana Santral.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 67 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 68 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 17

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 69 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 70 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 71 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 72 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 18

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 73 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 74 KUYRUKSUYU YAPILARI Santral Binası nda enerjisi alınan suyun dere yatağına ulaştırılmasını sağlayan yapı. Kuyruksuyu.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 75 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 76 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 19

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 77 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 78 ŞALT SAHASI Üretilen elektriğin ülke enterkonnekte sistemine bağlanmasını sağlayan yapılar bütünü. Çok sayıda elektrik direğinden oluşur. Gerekli alan, elektrik direklerinin yerleşimi, adedi, kablolar elektrik mühendisi tarafından belirlenir. 2 bölümden oluşur. Direk temelleri Direkler Şalt Sahası.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 79 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 80 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 20

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 81 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 82 Baraj Yıkılırsa Ne Olur? Arkun Barajı yıkılma senaryosu REGÜLATÖR Su kabartma yapısıdır. Depolama yapmak mümkün değildir. Aks yerine gelen suyun ihtiyaç kadarı kullanılır, kalanı mansaba bırakılır. Cansuyu uygulaması regülatör için de geçerlidir. Baraj yıkılması genel olarak yukarıdaki şematik şekilde görüldüğü gibi gerçekleşir. Barajın tamamının yıkılması 10 dakikada gerçekleşecek. Baraj aksından mansaba deşarj olacak su 146.000 m³/s Acil Durum Eylem Planı.pdf 6 bölümden oluşur. Gövde Dolusavak Çakıl Geçidi Balık Geçidi Su Alma Yapısı Çökeltim Havuzu İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 83 Regülatör_Regülatör Yapıları.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 84 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 21

TERFİ MERKEZİ Regülatörden alınan suyun yükleme havuzuna iletilmesi gerekmekte. Yüklemehavuzu, regülatördendaha üst kottaolduğundanpompaj gerekmekte. Pompaların bulunduğubina. Santral Binası gibi düşünülebilir. İnşaat mühendisi taşıyıcı yapıları dizayn eder. 4 bölümden oluşur. Üniteler Bloğu Montaj Bloğu Servis Bloğu Trafolar YÜKLEME HAVUZU Sisteme (sulama/içme suyu/enerji) verilecek suyun depolandığı rezervuardır. Boyutlarına, projenin ihtiyacına göre karar verilir. Enerji santralinde, türbin kapanma süresi etkilidir, türbin üreticisi ile karar verilir. İçmesuyu projesinde belli bir süre (10~15 dakika) sistemin su ihtiyacını karşılayacak hacme sahip olmalıdır. 3 bölümden oluşur. Rezervuar Dolusavak Dipsavak Regülatör_Terfi Merkezi.dwg Regülatör_Yükleme Havuzu.dwg İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 85 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 86 İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 22